Một số kiến thức về rừng

M T S KI N TH C V R NGỘ Ố Ế Ứ Ề Ừ 1. Khái ni m r ng:ệ ừ • R ng là m t t ng th cây g , có m i liên h l n nhau, nó chi m m t ph m vi khôngừ ộ ổ ể ỗ ố ệ ẫ ế ộ ạ gian nh t đ nh m t đ t và trong khí quy n (Morozov 1930). R ng chi m ph n l nấ ị ở ặ ấ ể ừ ế ầ ớ b m t Trái Đ t và là m t b ph n c a c nh quan đ a lý.ề ặ ấ ộ ộ ậ ủ ả ị • R ng là m t b ph n c a c nh quan đ a lý, trong đó bao g m m t t ng th các câyừ ộ ộ ậ ủ ả ị ồ ộ ổ ể g , cây b i, cây c , đ ng v t và vi sinh v t. Trong quá trình phát tri n c a mình chúngỗ ụ ỏ ộ ậ ậ ể ủ có m i quan h sinh h c và nh h ng l n nhau và v i hoàn c nh bên ngoài (M.E.ố ệ ọ ả ưở ẫ ớ ả Tcachenco 1952). • R ng là s hình thành ph c t p c a t nhiên, là thành ph n c b n c a sinh quy nừ ự ứ ạ ủ ự ầ ơ ả ủ ể đ a c u (I.S. Mê lê khôp 1974).ị ầ • R ng cũng có th hi u b ng m t cách khác là vùng đ t đ r ng có cây c i m c lâuừ ể ể ằ ộ ấ ủ ộ ố ọ năm. • R ng t nhiên 9,77 tri u ha, chi m 84,37%.ừ ự ệ ế R ng tr ng 1,81 tri u ha, chi m 14,63%.ừ ồ ệ ế • R ng là m t th t ng h p ph c t p có m i quan h qua l i gi a các cá th trongừ ộ ể ổ ợ ứ ạ ố ệ ạ ữ ể qu n th , gi a các qu n th trong qu n xã và có s th ng nh t gi a chúng v i hoànầ ể ữ ầ ể ầ ự ố ấ ữ ớ c nh trong t ng h p đó. ả ổ ợ • R ng luôn luôn có s cân b ng đ ng, có tính n đ nh, t đi u hòa và t ph c h i đừ ự ằ ộ ổ ị ự ề ự ụ ồ ể ch ng l i nh ng bi n đ i c a hoàn c nh và nh ng bi n đ i v s l ng sinh v t,ố ạ ữ ế ổ ủ ả ữ ế ổ ề ố ượ ậ nh ng kh năng này đ c hình thành do k t qu c a s ti n hóa lâu dài và k t quữ ả ượ ế ả ủ ự ế ế ả c a s ch n l c t nhiên c a t t c các thành ph n r ng. R ng có kh năng t ph củ ự ọ ọ ự ủ ấ ả ầ ừ ừ ả ự ụ h i và trao đ i cao. ồ ổ • R ng có s cân b ng đ c bi t v s trao đ i năng l ng và v t ch t, luôn luôn t nừ ự ằ ặ ệ ề ự ổ ượ ậ ấ ồ t i quá trình tu n hoàn sinh v t, trao đ i v t ch t năng l ng, đ ng th i nó th i raạ ầ ậ ổ ậ ấ ượ ồ ờ ả kh i h sinh thái các ch t và b sung thêm vào đó m t s ch t t các h sinh thái khác.ỏ ệ ấ ổ ộ ố ấ ừ ệ • S v n đ ng c a các quá trình n m trong các tác đ ng t ng h ph c t p d n t i sự ậ ộ ủ ằ ộ ươ ỗ ứ ạ ẫ ớ ự n đ nh b n v ng c a h sinh thái r ng. ổ ị ề ữ ủ ệ ừ II.1.1. Phân lo i r ng:ạ ừ II.1.1.1. R ng lá kim: ừ o vùng ôn đ i có thành ph n khá đ ng nh t, khí h u l nh, có th i gian sinh tr ngỞ ớ ầ ồ ấ ậ ạ ờ ưở ng n, năng su t th p h n vùng nhi t đ i (nhóm cây đ c tr ng là thông, vân sam, limắ ấ ấ ơ ệ ớ ặ ư sam và cây Seqnota kh ng l ).ổ ồ o Phân b ch y u Châu Âu, B c M , Nga, Trung Qu c và m t s vùng núi caoố ủ ế ở ắ ỹ ố ộ ố nhi t đ i. ệ ớ II.1.1.2. R ng r ng lá ôn đ i:ừ ụ ớ Giápϖ nhi t đ i và phân b ch y u vùng th p, ch y u Châu Âu, Đông B cệ ớ ố ủ ế ở ấ ủ ế ở ắ M , Nam M , m t ph n Trung Qu c, Nh t B n, Oxtrâylia…nó th ng r ng lá vàoỹ ỹ ộ ầ ố ậ ả ườ ụ mùa thu, chi m ph n l n di n tích canh tác c a nh ng n c này kho ng 35% di n tíchế ầ ớ ệ ủ ữ ướ ả ệ . R ng taiga có t i khu v c có vĩ đ cao c a B c bán c u, ch d i tundra (lãnh nguyên)ừ ạ ự ộ ủ ắ ầ ỉ ướ và phía trên c a các th o nguyên.ủ ả Taiga hay r ng taiga (t ti ng Mông C ) là m t qu n xã sinh v t v i đ c tr ng n iừ ừ ế ổ ộ ầ ậ ớ ặ ư ổ b t là các r ng cây lá kim. Taiga bao ph h u h t ph n trên đ i l c c a Alaska,ậ ừ ủ ầ ế ầ ạ ụ ủ Canada, Th y Đi n, Ph n Lan, Na Uy và Nga (đ c bi t là Siberi), cũng nh ph n xaụ ể ầ ặ ệ ư ầ nh t v phía b c c a Hoa Kỳ (không k Alaska), b c Kazakhstan và khu v c Hokkaidoấ ề ắ ủ ể ắ ự c a Nh t B n. R ng taiga là qu n xã sinh v t đ t li n l n nh t trên th gi i. T iủ ậ ả ừ ầ ậ ấ ề ớ ấ ế ớ ạ Canada, thu t ng boreal forest ( r ng ph ng b c) đ c s d ng đ ch ph n phíaậ ữ ừ ươ ắ ượ ử ụ ể ỉ ầ nam c a qu n xã sinh v t này, trong khi "taiga" đ c dùng đ ch khu v c phía b c trủ ầ ậ ượ ể ỉ ự ắ ơ tr i h n, phía nam c a ranh gi i cây g B c C c.ụ ơ ở ủ ớ ỗ ắ ự Do B c M và đ i l c Á-Âu trong quá kh g n đây đã đ c n i li n b ng c u đ tắ ỹ ạ ụ ứ ầ ượ ố ề ằ ầ ấ li n Bering, nên m t lo t các loài đ ng-th c v t (ch y u là đ ng v t) đã có th xâmề ộ ạ ộ ự ậ ủ ế ộ ậ ể chi m c hai l c đ a này và đ c phân b trong qu n xã sinh v t taiga. Các nhóm sinhế ả ụ ị ượ ổ ầ ậ v t khác thì khác bi t theo khu v c, thông th ng v i m i chi có vài loài khác bi t,ậ ệ ự ườ ớ ỗ ệ chúng chi m các khu v c khác nhau c a r ng taiga. R ng taiga cũng có m t s loài câyế ự ủ ừ ừ ộ ố g lá nh s m r ng nh b ch d ng, t ng quán s i, li u và d ng rung; ch y uỗ ỏ ớ ụ ư ạ ươ ố ủ ễ ươ ủ ế trong các khu v c không có mùa đông quá l nh. Tuy nhiên, các loài thông r ng lá l iự ạ ụ ạ sinh s ng trong nh ng khu v c có mùa đông l nh giá nh t B c bán c u, t i mi nố ữ ự ạ ấ ở ắ ầ ạ ề đông Siberi. Ph n phía nam c a r ng taiga còn có các loài cây nh s i, phong và du r iầ ủ ừ ư ồ ả rác trong các r ng cây lá kim.ừ II.1.1.3. R ng m a nhi t đ i:ừ ư ệ ớ Phân bố¬ ch y u vùng khí h u nóng, m a nhi u và có tính đa d ng sinh h c caoủ ế ở ậ ư ề ạ ọ nh t.H cây r ng quanh năm có lá,dây leo ch ng ch t,phía d i đ t t i âm u, nóng vàấ ệ ừ ằ ị ướ ấ ố mẩ R ng nhi t đ i có giá tr kinh t cao ph c v đ i s ng con ng i do cóừ ệ ớ ị ế ụ ụ ờ ố ườ ¬ kh i l ngố ượ sinh h c cao phong phú v s l ng cũng nh ch t l ng nên đang b con ng i khaiọ ề ố ượ ư ấ ượ ị ườ thác m t cách tri t đ ộ ệ ể Di n tích ch còn kho ng 50% so v iệ ỉ ả ớ ¬ tr c và ch còn chi m 8% so v i di n tích l cướ ỉ ế ớ ệ ụ đ a.ị VD: R ng Cúc Ph ng khu r ng nhi t đ i đi n hình, có di n tích 22,000 m u. Đây làừ ươ ừ ệ ớ ể ệ ẩ m t r ng nguyên sinh trong vùng đá vôi v i r t nhi u hang đ ng. Có nh ng đ ng cònộ ừ ớ ấ ề ộ ữ ộ di tích ch ng t r ng loài ng i đã x d ng t 12.500 năm v tr c.ứ ỏ ằ ườ ử ụ ừ ề ướ Có cây s ng đ n hàng ngàn tu i. Đ ng kính đ n vài th c và cao đ n 50 m…Có câyố ế ổ ườ ế ướ ế to vài ch c ng i ôm không xu .ụ ườ ể R ng Cúc Ph ng v i hàng trăm loài đ ng v t hoang dã, hàng ngàn loài côn trùng, đừ ươ ớ ộ ậ ộ 1.800 lo i, hai trăm h và 30 b .ạ ọ ộ Năm 1996 đã t ng k t v i 71 loài thú, 319 loài chim, 33 loài bò sát và 16 loài l ng c .ổ ế ớ ưỡ ư Vo c qu n đ i tr ng( Trachipythecus francoisi delacouri) là bi u t ng c a r ng Cúcọ ầ ừ ắ ể ượ ủ ừ Ph ng. Ngoài ra nh ng loài Cu li lùn, Tê Tê đang n m trong sách đ Vi t Nam. ươ ữ ằ ỏ ệ R ng có hai loài sóc bay. ừ Đ c bi t là m t loài Sóc b ng đ ( Callosciurus erythraeus cucphuongensis) ch có ặ ệ ộ ụ ỏ ỉ ở r ng Cúc Ph ng mà thôi. ừ ươ R ng có hai lo i d i. D i Đ m Hoa (Scotomanes ornatus) th y l n đ u tiên Vi từ ạ ơ ơ ố ấ ầ ầ ở ệ Nam t i R ng Cúc Ph ng.ạ ừ ươ Trong s 4 loài gà, ba lo i là chim quý đ c b o v , đó là Công (Pavo muticus), Gàố ạ ượ ả ệ Ti n (Polyplectron bicalcaratum) và Gà Lôi Tr ng (Lophura nycthemera). Đ ng th i cóề ắ ồ ờ nh ng chim quý khác nh H ng Hoàng và Cao Cát. ữ ư ồ R ng còn có 17 loài r n, 13 lo i th n l n, và ba lo i rùa…ừ ắ ạ ằ ằ ạ II.1.1.4. R ng phòng h :ừ ộ Nh m đi u ti t ngu n n c cho các dòng ch y, các h ch a đ h n ch lũ l t, gi mằ ề ế ồ ướ ả ồ ứ ể ạ ế ụ ả xói mòn, b o v đ t, ngăn s b i l p lòng sông, lòng h . Ch y u là nh ng n i đ iả ệ ấ ự ồ ấ ồ ủ ế ữ ơ ồ núi có đ d c cao, yêu c u đ i v i r ng phòng h đ u ngu n đ u ngu n ph i t oộ ố ầ ố ớ ừ ộ ầ ồ ầ ồ ả ạ thành vùng t p trung có c u trúc h n loài, nhi u t ng, có đ che ph c a tán r ng làậ ấ ỗ ề ầ ộ ủ ủ ừ 0,6 tr lên. ở R ng phòng h ven bi n: Đ c thành l p v i m c đích ch ng gió h n, ch n cát bay,ừ ộ ể ượ ậ ớ ụ ố ạ ắ ngăn ch n s xâm m n c a bi n, ch n sóng l n bi n, ch ng s t l , b o v các côngặ ự ặ ủ ể ắ ấ ể ố ạ ở ả ệ trình ven bi n. R ng phòng h b o v môi tr ng sinh thái: Nh m m c đích đi u hòaể ừ ộ ả ệ ườ ằ ụ ề khí h u, ch ng ô nhi m môi tr ng trong các khu dân c , khu đô th , khu du l ch.ậ ố ễ ườ ư ị ị R ng phòng h 5,42 tri u ha, chi m 46,8% (năm 2000)ừ ộ ệ ế II.1.1.5. R ng đ c d ng:ừ ặ ụ Đ c s d ng cho m c đích đ c bi t nh b o t n thiên nhiên, m u chu n h sinhượ ử ụ ụ ặ ệ ư ả ồ ẩ ẩ ệ thái, b o t n ngu n gen đ ng th c v t, ph c v nghiên c u khoa h c…ả ồ ồ ộ ự ậ ụ ụ ứ ọ Bao g m các v n qu c gia, các khu b o t n thiên nhiên, các khu văn hóa l ch s vàồ ườ ố ả ồ ị ử môi tr ngườ R ng đ c d ng 1,443 tri u ha, chi m 12,46% (năm 2000)ừ ặ ụ ệ ế II.1.1.5.1.V n qu c gia:ườ ố Là vùng đ t t nhiên đ c thành l p đ b o v lâu dài m t hay nhi u h sinh thái, đápấ ự ượ ậ ể ả ệ ộ ề ệ ng yêu c u sau:ứ ầ • Vùng đ t t nhiên bao g m m u chu n c a các h sinh thái c b n còn nguyên v nấ ự ồ ẫ ẩ ủ ệ ơ ả ẹ ho c ít b tác đ ng c a con ng i, các khu r ng có giá tr cao v văn hóa, du l ch. ặ ị ộ ủ ườ ừ ị ề ị • Ph i đ r ng đ ch a đ c m t hay nhi u h sinh thái và không b thay đ i b iả ủ ộ ể ứ ượ ộ ề ệ ị ổ ở nh ng tác đ ng x u c a con ng i. ữ ộ ấ ủ ườ • T l di n tích h sinh thái c n b o t n ph i đ t t 70% tr lên. ỷ ệ ệ ệ ầ ả ồ ả ạ ừ ở • Đi u ki n giao thông t ng đ i thu n l i. ề ệ ươ ố ậ ợ II.1.1.5.2Khu b o t n thiên nhiên (khu d tr t nhiên và khu b o toàn loài sinh c nh):ả ồ ự ữ ự ả ả Là vùng đ t t nhiên đ c thành l p nh m m c đích đ m b o di n th t nhiên vàấ ự ượ ậ ằ ụ ả ả ễ ế ự đáp ng các yêu c u sau:ứ ầ • Là vùng đ t t nhiên có d tr tài nguyên thiên nhiên và có giá tr đa d ng sinh h cấ ự ự ữ ị ạ ọ cao. • Có giá tr cao v khoa h c, giáo d c, du l ch. ị ề ọ ụ ị • Có các loài đ ng th c v t đ c h u ho c là n i c trú, n náu, ki m ăn c a các loàiộ ự ậ ặ ữ ặ ơ ư ẩ ế ủ đ ng v t hoang dã quý hi m. ộ ậ ế • Đ r ng đ ch a đ c m t hay nhi u h sinh thái, t l c n b o t n trên 70%. ủ ộ ể ứ ượ ộ ế ệ ỷ ệ ầ ả ồ II.1.1.5.3.Khu r ng văn hóa-l ch s -môi tr ng:ừ ị ử ườ Là khu v c g m m t hay nhi u c nh quan có giá tr th m m tiêu bi u có giá tr vănự ồ ộ ề ả ị ẩ ỹ ể ị hóa-l ch s nh m ph c v các ho t đ ng văn hóa, du l ch ho c đ nghiên c u, baoị ử ằ ụ ụ ạ ộ ị ặ ể ứ g m:ồ • Khu v c có các th ng c nh trên đ t li n, ven bi n hay h i đ o. ự ắ ả ấ ề ể ả ả • Khu v c có di tích l ch s -văn hóa đã đ c x p h ng. ự ị ử ượ ế ạ II.1.1.5.4.Nguyên t c b o v và phát tri n:ắ ả ệ ể • Ph i đ m b o s phát tri n t nhiên c a r ng, b o t n đa d ng sinh h c và c nhả ả ả ự ể ự ủ ừ ả ồ ạ ọ ả quan c a khu r ngủ ừ • V n qu c gia, khu b o t n thiên nhiên ph i xác đ nh s phân khu b o v nghiêmườ ố ả ồ ả ị ố ả ệ ng t, phân khu ph c h i sinh thái và phân khu hành chính d ch v . Ba phân khu này g iặ ụ ồ ị ụ ọ là vùng lõi c a r ng đ c d ng ngoài ra còn có vùng đ m. ủ ừ ặ ụ ệ • M i ho t đ ng c a r ng đ c d ng ph i đ c phép c a ch r ng và ph i tuân theoọ ạ ộ ủ ừ ặ ụ ả ượ ủ ủ ừ ả quy ch qu n lý r ng. ế ả ừ II.1.1.5.5.Phân khu b o v nghiêm ng t:ả ệ ặ Là khu v c đ c đ m b o toàn nguyên v n và qu n lý b o v ch t ch nh m theo dõiự ượ ả ả ẹ ả ả ệ ặ ẽ ằ di n bi n t nhiên, nghiêm c m m i hành vi làm thay đ i c nh quan t nhiên c a khuễ ế ự ấ ọ ổ ả ự ủ r ng. C ch b o v : nhà n c c m hoàn toàn các ho t đ ng sau:ừ ơ ế ả ệ ướ ẩ ạ ộ • Làm thay đ i c nh quan t nhiên. ổ ả ự • Làm nh h ng thay đ i đ n đ i s ng t nhiên c a các loái đ ng th c v t hoang dã. ả ưở ổ ế ờ ố ự ủ ộ ự ậ • C m th và nuôi tr ng các loài đ ng th c v t t n i khác t i. ấ ả ồ ộ ự ậ ừ ơ ớ • C m khai thác tài nguyên sinh v t. ấ ậ • C m chăn th gia súc. ấ ả • C m gây ô nhi m môi tr ng. ấ ễ ườ • C m mang hóa ch t đ c h i vào r ng, đ t l a trong r ng, ven r ngấ ấ ộ ạ ừ ố ử ừ ừ II.1.1.6. R ng ng p m n:ừ ậ ặ Các v a san hô và c bi n còn nguyên v n có th làm gi m nh ho c tiêu tan các đ tỉ ỏ ể ẹ ể ả ẹ ặ ợ sóng th n cao 15 mét. M t nghiên c u c a Nh t B n cho th y, m t R ng ng p m nầ ộ ứ ủ ậ ả ấ ộ ừ ậ ặ có chi u r ng 100 mét có th làm gi m 50% chi u cao c a sóng tri u và gi m 50%ề ộ ể ả ề ủ ề ả năng l ng c a sóng. Trong đ t đ ng đ t và sóng th n ngày 26 tháng 12 năm 2004, t iượ ủ ợ ộ ấ ầ ạ đ o Pulau Sêmplu c a Inđônêxia n m g n tâm ngoài c a tr n đ ng đ t, ch có 100ả ủ ằ ầ ủ ậ ộ ấ ỉ ng i b ch t vì nh ng ng i dân trên đ o đã h c đ c kinh nghi m ch y tr n lênườ ị ế ữ ườ ả ọ ượ ệ ạ ố vùng đ t cao và nh ng vùng có r ng ng p m n bao quanh... ấ ữ ừ ậ ặ Vi t Nam v i b bi n dài 3260 km, n m trong vùng nhi t đ i gió mùa, hàng nămệ ớ ờ ể ằ ệ ớ th ng xuyên ph i h ng ch u nh ng c n bão và tri u c ng gây thi t h i l n. Tr cườ ả ứ ị ữ ơ ề ườ ệ ạ ớ ướ đây, nh có các dãy r ng ng p m n t nhiên và nh ng dãy r ng đ c tr ng các vùngờ ừ ậ ặ ự ữ ừ ượ ồ ở c a sông, ven bi n nên đê đi u ít khi b v . ử ể ề ị ỡ Nh ng g n đây do vi c phá r ng ngày càng tăng, n n l đ t, lũ l t x y ra nhi u nênư ầ ệ ừ ạ ở ấ ụ ả ề cu c s ng c a c ng đ ng dân c ven bi n ngày càng b đe do . Ngay trong năm 2005,ộ ố ủ ộ ồ ư ể ị ạ Vi t Nam đã ph i gánh ch u nh ng thi t h i to l n v ng i, tài s n và c s h t ng.ệ ả ị ữ ệ ạ ớ ề ườ ả ơ ở ạ ầ Nhi u đo n đê bi n b v ho c s t l nghiêm tr ng. Nh ng sau nh ng thi t h i màề ạ ể ị ỡ ặ ạ ở ọ ư ữ ệ ạ bão s 2, bão s 6 và bão s 7 gây ra, nhi u ng i dân vùng bi n đ u có nh n xétố ố ố ề ườ ở ể ề ậ r ng: nh ng khu v c có r ng ng p m n, đê bi n không h s t l . ằ ở ữ ự ừ ậ ặ ể ề ạ ở T i t nh Thanh Hoá, bão s 7 đã gây nh ng thi t h i nghiêm tr ng, nh ng cũng quaạ ỉ ố ữ ệ ạ ọ ư c n bão này, ng i dân càng nh n th c sâu s c h n v vai trò c a r ng ng p m n. Bàơ ườ ậ ứ ắ ơ ề ủ ừ ậ ặ Viên Th Hoa - Ch t ch H i Ch th p đ Thanh Hoá nói: "Sau bão s 7, chúng tôi cóị ủ ị ộ ữ ậ ỏ ố d p đi m t s t nh n m trong d án tr ng r ng ng p m n do H i Ch th p đ Đanị ộ ố ỉ ằ ự ồ ừ ậ ặ ộ ữ ậ ỏ M ch và h i Ch th p đ Nh t B n tài tr . T n m t ch ng ki n nh ng đo n đê v ,ạ ộ ữ ậ ỏ ậ ả ợ ậ ắ ứ ế ữ ạ ỡ nh ng khu nhà ng p trong n c và có d p so sánh v i nh ng quãng đê lành l n đ cữ ậ ướ ị ớ ữ ặ ượ che ch b i nh ng cánh r ng ng p m n ho c nh ng kho ng tre gai... chúng tôi dở ở ữ ừ ậ ặ ặ ữ ả ễ dàng nh n th y m t đi u: đâu có r ng ng p m n, s c tàn phá c a sóng bi n b suyậ ấ ộ ề ở ừ ậ ặ ứ ủ ể ị gi m. R ng ng p m n là vành đai xanh góp ph n quan tr ng trong vi c phòng ch ngả ừ ậ ặ ầ ọ ệ ố và gi m thi u thi t h i thiên tai". ả ể ệ ạ Giáo s -Ti n sĩ Phan Nguyên H ng - m t chuyên gia trong lĩnh v c r ng ng p m nư ế ồ ộ ự ừ ậ ặ cho bi t: "R ng ng p m n có ý nghĩa to l n trong vi c phòng v đê ch ng xói l ế ừ ậ ặ ớ ệ ệ ố ở ở vùng ven bi n. N u ch nào không có r ng ng p m n thì khi có bão d b phá. cácể ế ỗ ừ ậ ặ ễ ị Ở n c có R ng ng p m n, h r t quan tâm giúp đ các n c không có r ng ng p m nướ ừ ậ ặ ọ ấ ỡ ướ ừ ậ ặ nh Nh t B n, Hà Lan. M t s n c B c Âu mu n Vi t Nam phát tri n r ng ng pư ậ ả ộ ố ướ ắ ố ệ ể ừ ậ m n đ b o v dân, ng i ta đã đ u t nhi u ti n cho chúng ta ph c h i r ng, nh ngặ ể ả ệ ườ ầ ư ề ề ụ ồ ừ ư m t s đ a ph ng l i có ch tr ng phá r ng đi đ làm đ m tôm, vì l i ích tr cộ ố ị ươ ạ ủ ươ ừ ể ầ ợ ướ m t không tính đ n h u qu lâu dài. H u qu c n bão s 7, s 6 là nh ng bài h c r tắ ế ậ ả ậ ả ơ ố ố ữ ọ ấ đ t giá cho chúng ta". ắ Chúng ta đ u bi t r ng, ngay sau tr n sóng th n và đ ng đ t x y ra khu v c Nam Áề ế ằ ậ ầ ộ ấ ả ở ự cu i năm ngoái, r t nhi u h i th o khoa h c v th m ho thiên tai đã đ c t ch c vàố ấ ề ộ ả ọ ề ả ạ ượ ổ ứ t m quan tr ng c a r ng ng p m n trong vi c phòng ng a và gi m nh thiên tai đãầ ọ ủ ừ ậ ặ ệ ừ ả ẹ đ c các qu c gia đ c bi t quan tâm, chú ý. Bài h c nhãn ti n t s thi t h i vượ ố ặ ệ ọ ề ừ ự ệ ạ ề ng i, v tài s n Thái Lan - đ t n c quá quan tâm đ n vi c phát tri n kinh doanhườ ề ả ở ấ ướ ế ệ ể du l ch mà ch a tính đ n s t n th t ph i tr giá đ t vì thiên tai d ng nh ch a đ vìị ư ế ự ổ ấ ả ả ắ ườ ư ư ủ m t s đ a ph ng v n còn tình tr ng phá r ng làm đ m nuôi tr ng thu s n.ở ộ ố ị ươ ẫ ạ ừ ầ ồ ỷ ả II.1.1.7. R ng s n xu t:ừ ả ấ Bao g m các lo i r ng s d ng đ s n xu t kinh doanh g , đ c s n r ng, đ ng v tồ ạ ừ ử ụ ể ả ấ ỗ ặ ả ừ ộ ậ r ng và k t h p b o v môi tr òng sinh tháiừ ế ợ ả ệ ư R ng s n xu t 4,717 tri u ha, chi m 40,73% (năm 2000)ừ ả ấ ệ ế Quy t đ nh 147/2007/QĐ-TTg do Th t ng Chính ph ban hành m i đây th c s làế ị ủ ướ ủ ớ ự ự đ ng l c đ thúc đ y các ch r ng tham gia tr ng r ng s n xu t, đ m b o bình quânộ ự ể ẩ ủ ừ ồ ừ ả ấ ả ả m i năm có thêm 250.000ha (bao g m c di n tích tr ng l i r ng sau khai thác). ỗ ồ ả ệ ồ ạ ừ T ng m c đ u t đ th c hi n ch ng trình này kho ng 40.000 t đ ng, trong đó huyổ ứ ầ ư ể ự ệ ươ ả ỷ ồ đ ng các thành ph n kinh t kho ng 31.000 t đ ng, v n NSNN 9.000 t đ ng.ộ ầ ế ả ỷ ồ ố ỷ ồ C th , các xã đ c bi t khó khăn (theo QĐ 164/2006/QĐ-TTg), bà con đ c h tr 3ụ ể ở ặ ệ ượ ỗ ợ tri u đ ng/ha khi tr ng các loài cây s n xu t g l n (khai thác sau 10 năm tu i), câyệ ồ ồ ả ấ ỗ ớ ổ b n đ a trên đ t tr ng, đ i núi tr c, hay 2 tri u đ ng/ha v i các loài cây s n xu t gả ị ấ ố ồ ọ ệ ồ ớ ả ấ ỗ nh . Riêng ch r ng tr ng r ng t i các xã biên gi i đ c h tr thêm 1 tri u đ ng/ha,ỏ ủ ừ ồ ừ ạ ớ ượ ỗ ợ ệ ồ ngoài m c h tr trên. ứ ỗ ợ H gia đình, cá nhân và c ng đ ng là đ ng bào dân t c thi u s nh ng không thu c xãộ ộ ồ ồ ộ ể ố ư ộ đ c bi t khó khăn s đ c h tr 2 tri u đ ng/ha n u tr ng r ng s n xu t. N u tr ngặ ệ ẽ ượ ỗ ợ ệ ồ ế ồ ừ ả ấ ế ồ r ng kh o nghi m (gi ng m i, trên vùng đ t m i) còn đ c tr v n b ng 60% giáừ ả ệ ố ớ ấ ớ ượ ợ ố ằ thành tr ng r ng đ c duy t. ồ ừ ượ ệ Khi tr ng r ng, ch r ng đ c h ng toàn b s n ph m t r ng tr ng. H n n a, khiồ ừ ủ ừ ượ ưở ộ ả ẩ ừ ừ ồ ơ ữ khai thác, s n ph m đ c t do l u thông và đ c h ng các chính sách u đãi vả ẩ ượ ự ư ượ ưở ư ề mi n gi m thu và ti n s d ng đ t theo quy đ nh hi n hành. Ch r ng ch ph i n pễ ả ế ề ử ụ ấ ị ệ ủ ừ ỉ ả ộ cho ngân sách xã 80kg thóc/ha/chu kỳ r ng tr ng khi khai thác đ xây d ng qu phátừ ồ ể ự ỹ tri n r ng c a xã và qu phát tri n r ng thôn, b n, trong đó trích n p cho m i qu làể ừ ủ ỹ ể ừ ả ộ ỗ ỹ 50%. Tr ng h p m t r ng do nguyên nhân b t kh kháng nh thiên tai, ho ho n, sâuườ ợ ấ ừ ấ ả ư ả ạ b nh đ c xác đ nh theo đúng quy đ nh c a B NN-PTNT, ng i tr ng r ng khôngệ ượ ị ị ủ ộ ườ ồ ừ ph i hoàn tr s ti n đã nh n h tr . ả ả ố ề ậ ỗ ợ Quy t đ nh 147 cũng nêu rõ, các r ng gi ng, v n gi ng cũng đ c h tr t i đa làế ị ừ ố ườ ố ượ ỗ ợ ố 30% t ng di n tích đ c quy ho ch. M c h tr t i đa t ngân sách nhà n c là 1,5 tổ ệ ượ ạ ứ ỗ ợ ố ừ ướ ỷ đ ng cho m t trung tâm gi ng.ồ ộ ố Đ i v i các DN, Nhà n c ch h tr đ i v i nhà máy s n xu t ván ghép thanh k tố ớ ướ ỉ ỗ ợ ố ớ ả ấ ế h p v i ván dăm ho c ván ghép thanh k t h p v i ván MDF đ t n d ng nguyên li u.ợ ớ ặ ế ợ ớ ể ậ ụ ệ Nhà máy không đ c d i đ a bàn đăng ký s n xu ttrong vòng 20 năm.ượ ờ ị ả ấ Nhà máy xây d ng có quy mô công su t th c t t i thi u 10.000 m3/năm; thi t b máyự ấ ự ế ố ể ế ị m i 100%; DN ph i có di n tích r ng s n xu t đã tr ng đ n th i kỳ đ c thu ho chớ ả ệ ừ ả ấ ồ ế ờ ượ ạ b o đ m cung c p nguyên li u cho nhà máy t i thi u đ t 50% công su t thi t k ,ả ả ấ ệ ố ể ạ ấ ế ế ho c n i đ t nhà máy đã có vùng nguyên li u b o đ m cung c p cho nhà máy đ tặ ơ ặ ệ ả ả ấ ạ 100% công su t thi t k cũng đ c h tr t ngu n ngân sách này, k c các DNấ ế ế ượ ỗ ợ ừ ồ ể ả ngoài qu c doanh.ố N u là DNNN, Chính ph ch h tr c s ch bi n g đã đ c c ph n hóa v i ph nế ủ ỉ ỗ ợ ơ ở ế ế ỗ ượ ổ ầ ớ ầ v n nhà n c chi m không quá 50%. ố ướ ế II.2.Vai trò c a r ng:ủ ừ • Cung c p lâm s n, đ c s n ph c v cho nhu c u tiêu dùng xã h i, tr c h t là g vàấ ả ặ ả ụ ụ ầ ộ ướ ế ỗ lâm s n ngoài gả ỗ • Cung c p đ ng vât, th cv t là đ c s n ph c v nhu c u tiêu dùng c a các t ng l pấ ộ ự ậ ặ ả ụ ụ ầ ủ ầ ớ dân c . ư • Cung c p nguyên li u cho công nghi p, cho xây d ng c b n. ấ ệ ệ ự ơ ả • Cung c p d c li u quý ph c v nhu c u ch a b nh và nâng cao s c kh e cho conấ ượ ệ ụ ụ ầ ữ ệ ứ ỏ ng i. ườ • Cung c p l ng th c, nguyên li u ch bi n th c ph m...ph c v nhu c u đ i s ngấ ươ ự ệ ế ế ự ẩ ụ ụ ầ ờ ố xã h i... ộ +Vai trò phòng h , b o v môi tr ng sinh tháiộ ả ệ ườ • Phòng h đ u ngu n, gi đ t, gi n c, đi u hòa dòng ch y, ch ng xói mòn r a trôiộ ầ ồ ữ ấ ữ ướ ề ả ố ử thoái hóa đ t, ch ng b i đ p sông ngòi, h đ p, gi m thi u lũ l t, h n ch h n hán,ấ ố ồ ắ ồ ậ ả ể ụ ạ ế ạ gi gìn đ c ngu n th y năng l n cho các nhà máy th y đi n. ữ ượ ồ ủ ớ ủ ệ • Phòng h ven bi n, ch n sóng, ch n gió, ch ng cát bay, ch ng s xâm nh p c aộ ể ắ ắ ố ố ự ậ ủ n c m n...b o v đ ng ru ng và khu dân c ven bi n... ướ ặ ả ệ ồ ộ ư ể • Phòng h khu công nghi p và khu đô th , làm s ch không khí, tăng d ng khí, gi mộ ệ ị ạ ưỡ ả thi u ti ng n, đi u hòa khí h u t o đi u ki n cho công nghi p phát tri n. ể ế ồ ề ậ ạ ề ệ ệ ể • Phòng h đ ng ru ng và khu dân c : gi n c, c đ nh phù sa, h n ch lũ l t và h nộ ồ ộ ư ữ ướ ố ị ạ ế ụ ạ hán, tăng đ m cho đ t... ộ ẩ ấ • B o v khu di tích l ch s , nâng cao giá tr c nh quan và du l ch... ả ệ ị ử ị ả ị • R ng còn là đ i t ng nghiên c u c a nhi u lĩnh v c khoa h c, đ c bi t là n i dừ ố ượ ứ ủ ề ự ọ ặ ệ ơ ự tr sinh quy n b o t n các ngu n gen quý hi m. ữ ể ả ồ ồ ế +Vai trò xã h iộ Là ngu n thu nh p chính c a đ ng bào các dân t c mi n núi, là c s quan tr ng đồ ậ ủ ồ ộ ề ơ ở ọ ể phân b dân c , đi u ti t lao đ ng xã h i, góp ph n xóa đói gi m nghèo cho xã h i...ố ư ề ế ộ ộ ầ ả ộ +Vai trò c a r ng trong cu c s ngủ ừ ộ ố • N u nh t t c th c v t trên Trái Đ t đã t o ra 53 t t n sinh kh i ( tr ng thái khôế ư ấ ả ự ậ ấ ạ ỷ ấ ố ở ạ tuy t đ i là 64%) thì r ng chi m 37 t t n (70%). Và các cây r ng s th i ra 52,5 tệ ố ừ ế ỷ ấ ừ ẽ ả ỷ t n (hay 44%) d ng khí đ ph c v cho hô h p c a con ng i, đ ng v t và sâu bấ ưỡ ể ụ ụ ấ ủ ườ ộ ậ ọ trên Trái Đ t trong kho ng 2 năm (S.V. Belov 1976). ấ ả • R ng là th m th c v t c a nh ng cây thân g trên b m t Trái Đ t, gi vai trò to l nừ ả ự ậ ủ ữ ỗ ề ặ ấ ữ ớ đ i v i con ng i nh : cung c p ngu n g , c i, đi u hòa khí h u, t o ra oxy, đi u hòaố ớ ườ ư ấ ồ ỗ ủ ề ậ ạ ề n c, n i c trú đ ng th c v t và tàng tr các ngu n gen quý hi m. ướ ơ ư ộ ự ậ ữ ồ ế • M t ha r ng hàng năm t o nên sinh kh i kho ng 300 - 500 kg, 16 t n oxy ( r ngộ ừ ạ ố ả ấ ừ thông 30 t n, r ng tr ng 3 - 10 t n). ấ ừ ồ ấ • M i ng i m t năm c n 4.000kg O2 t ng ng v i l ng oxy do 1.000 - 3.000 m²ỗ ườ ộ ầ ươ ứ ớ ượ cây xanh t o ra trong m t năm. ạ ộ II.2.TÌNH TR NG KHAI THÁC TÀI NGUYÊN R NG VÀ V N Đ QU N LÝ.Ạ Ừ Ấ Ề Ả II.2.1.Hi n tr ng r ng Vi t Nam:ệ ạ ừ ệ Vi t Nam là m t n c nhi t đ i n m vùng Đông Nam Á, có t ng di n tích lãnh thệ ộ ướ ệ ớ ằ ở ổ ệ ổ kho ng 331.700 km2, kéo dài t 9- 23 đ vĩ b c, trong đó di n tích r ng và đ t r ng làả ừ ộ ắ ệ ừ ấ ừ 20 tri u ha, chi m kho ng 20% di n tích toàn qu c (T ng c c th ng kê năm 1994).ệ ế ả ệ ố ổ ụ ố -Tr c đây, r ng chi m di n tích kho ng 60 tri u km2.ướ ừ ế ệ ả ệ -Đ n năm 1958 ch còn 44,05 tri u km2 (chi m kho ng 33% di n tích đ t li n).ế ỉ ệ ế ả ệ ấ ề -Năm 1973 còn 37,37 tri u km2.ệ Hi n nay di n tích r ng ngày càng gi m, ch còn kho ng 29 tri u km2.ệ ệ ừ ả ỉ ả ệ + Vi t Nam:Ở ệ -Vào năm 1943 có kho ng 14 tri u ha, t l che ph 43% di n tích.ả ệ ỉ ệ ủ ệ -Năm 1976 còn 11 tri u ha, t l che ph còn 34%.ệ ỉ ệ ủ -Năm 1985 còn 9,3 tri u ha, t l che ph còn 30%.ệ ỉ ệ ủ -Năm 1995, còn 8 tri u ha và t l che ph còn 28%. ệ ỉ ệ ủ Ngày nay ch còn 7,8 tri u ha, chi m 23,6% di n tích, t c là d i m c báo đ ng cânỉ ệ ế ệ ứ ướ ứ ộ b ng 3%.ằ +Còn trên th gi i:ế ớ -T ng s r ng có tr l ng g trên 50 m3/ha ch có kho ng 2,8 t ha, còn l i là r ngổ ố ừ ữ ượ ỗ ỉ ả ỉ ạ ừ th a kho ng 1,2 t ha.ư ả ỉ -Ph n l n di n tích r ng kín phân b vùng nhi t đ i.ầ ớ ệ ừ ố ở ệ ớ II.2.2. Tình Hình Chung V N n Phá R ng: ề ạ ừ + Ch t phá r ng b a bãi:ặ ừ ừ -T 7000 năm tr c vi c ch t phá r ng cho phát tri n nông nghi p đ c xác đ nh ừ ướ ệ ặ ừ ể ệ ượ ị ở Trung và Nam Phi, còn n Đ đ c xác đ nh vào 9000 năm tr c. Tuy nhiên, vàoở Ấ ộ ượ ị ướ nh ng năm tr c vi c ch t phá r ng làm n ng r y theo quy mô nh nên không tácữ ướ ệ ặ ừ ươ ẫ ỏ đ ng x u đ n môi tr ng.ộ ấ ế ườ - nh ng vùng nhi t đ i vi c ch t phá r ng xu t hi n vào nh ng năm cu i th kỞ ữ ệ ớ ệ ặ ừ ấ ệ ữ ố ế ỷ XIX do m r ng di n tích tr ng cây nông nghi p và công nghi p. ở ộ ệ ồ ệ ệ -Theo FAO t năm 1950 r ng nhi t đ i m t kho ng 50%, nhi u nh t là Trung Mừ ừ ệ ớ ấ ả ề ấ ở ỹ (60%), Trung Phi (52%), Nam Phi và Đông Nam Á t ng ng là 37 và 38%.ươ ứ - Đ n nh ng năm đ u c a th k 80 r ng nhi t đ i b m t theo t c đ 113000ế ữ ầ ủ ế ỷ ừ ệ ớ ị ấ ố ộ km2/năm, trong đó có kho ng 3/4 r ng kín. T c đ m t r ng trong nh ng năm g n đâyả ừ ố ộ ấ ừ ữ ầ càng ngày càng gia tăng m nh, d đoán đ n năm 2020 kho ng 40% r ng còn l i b pháạ ự ế ả ừ ạ ị hu nghiêm tr ng.ỷ ọ - n c ta, t c đ kinh t tăng nhanh t ng ng v i t c đ phá r ng, m i năm r ngỞ ướ ố ộ ế ươ ứ ớ ố ộ ừ ỗ ừ Vi t Nam m t đi 13-15 nghìn ha ch y u do n n du canh du c , l y g , đ t r ng l yệ ấ ủ ế ạ ư ấ ỗ ố ừ ấ đ t tr ng cây công nghi p xu t kh u, đáp ng nhu c u giao thông, khai thác m , xâyấ ồ ệ ấ ẩ ứ ầ ỏ d ng đô th ,…ự ị + H u qu cu c chi n tranh hoá h c c a M đ l i m t t n th t không nh , đã làmậ ả ộ ế ọ ủ ỹ ể ạ ộ ổ ấ ỏ m t đi 1/4 di n tích r ng nguyên sinh Vi t Nam. ấ ệ ừ ệ +R ng b tàn phá, b khai thác quá m c đã tr nghèo ki t, các h sinh thái r ng b pháừ ị ị ứ ở ệ ệ ừ ị h y. Nhi u lo i th c v t r ng quý đang b ch t h , thu hái không có k ho ch nênủ ề ạ ự ậ ừ ị ặ ạ ế ạ đang đ ng tr c nguy c b tuy t ch ng. ứ ướ ơ ị ệ ủ II.2.3.V n đ qu n lý và b o v r ng:ấ ề ả ả ệ ừ - Qu n lý và b o v r ng không còn là m t v n đ m i m nh ng hi n nay đó đang làả ả ệ ừ ộ ấ ề ớ ẻ ư ệ m t v n đ h t s c c p bách.ộ ấ ề ế ứ ấ + Trong cu c s ng, do nh ng nh n th c v r ng ch a đ y đ cùng v i s c ép v dânộ ố ữ ậ ứ ề ừ ư ầ ủ ớ ứ ề s , s c ép v xã h i, con ng i đã l i d ng các s n ph m t r ng m t cách tr c ti pố ứ ề ộ ườ ợ ụ ả ẩ ừ ừ ộ ự ế hay gián ti p. Dù có ý th c hay không có ý th c, con ng i đã luôn tác đ ng đ n r ng,ế ứ ứ ườ ộ ế ừ đây nghĩa là tác đ ng đ n thành ph n c a h sinh thái r ng, tác đ ng và làm thay đ iở ộ ế ầ ủ ệ ừ ộ ổ các quy lu t v n đ ng đang di n ra m t cách n đ nh, dù ch m t tác đ ng nh đ nậ ậ ộ ễ ộ ổ ị ỉ ộ ộ ỏ ế r ng cũng làm thay đ i r t nhi u m i quan h khác nhau trong r ng. ừ ổ ấ ề ố ệ ừ + D đoán trong t ng lai, n u không có chính sách b o v h u hi u c a Nhà n c thìự ươ ế ả ệ ữ ệ ủ ướ r ng Vi t Nam ngày càng b nh h ng x u nghiêm tr ng: gây lũ l t, xói mòn đ t,ừ ệ ị ả ưở ấ ọ ụ ấ di n tích đ t tr ng đ i tr c ngày càng tăng,…ệ ấ ố ồ ọ -Ngu n tài nguyên r ng, đ t r ng qu c gia hi n có cũng nh trong t ng lai trên c sồ ừ ấ ừ ố ệ ư ươ ơ ở n đ nh lâu dài đ đáp ng nhu c u c a Nhà n c v lâm s n, b o v môi tr ng,ổ ị ể ứ ầ ủ ướ ề ả ả ệ ườ nâng cao s n l ng r ng,…ả ượ ừ -H sinh thái r ng luôn có kh năng duy trì và đi u hoà. đi u đó có nghĩa là n u r ngệ ừ ả ề ề ế ừ đ c b o v t t, t c là các quá trình v n đ ng, các chu trình trong h sinh thái r ngượ ả ệ ố ứ ậ ộ ệ ừ không b nh h ng. B o v r ng t t t c là ngăn ch n các tác đ ng có h i đ n r ngị ả ưở ả ệ ừ ố ứ ặ ộ ạ ế ừ nh l a r ng, phá r ng đ th c hi n các ho t đ ng phi lâm nghi p, khai thác r ng quáư ử ừ ừ ể ự ệ ạ ộ ệ ừ m c đ cho các quá trình t đi u ch nh c a r ng di n ra thu n l i theo đúng qui lu tứ ể ự ề ỉ ủ ừ ễ ậ ợ ậ v n có c a nó.ố ủ -H sinh thái r ng có tính n đ nh khi đ c b o v . N u không có s can thi p c aệ ừ ổ ị ượ ả ệ ế ự ệ ủ con ng i, các h sinh thái r ng ti n hoá theo h ng ngày càng ph c t p và b n v ng.ườ ệ ừ ế ướ ứ ạ ề ữ Phá đi các h sinh thái r ng t nhiên và thay vào đó là các h sinh thái r ng nhân t o,ệ ừ ự ệ ừ ạ con ng i đã làm cho chúng m t đi tính ph c t p và tính b n v ng. ườ ấ ứ ạ ề ữ -Do đó, b o t n c h sinh thái r ng là m t đòi h i c p bách, nh t là đ i v i h sinhả ồ ả ệ ừ ộ ỏ ấ ấ ố ớ ệ thái r ng nhi t đ i. Bi n pháp b o t n duy nh t và h u hi u nh t trong vi c b o t nừ ệ ớ ệ ả ồ ấ ữ ệ ấ ệ ả ồ h sinh thái r ng là b o t n t i ch . Bi n pháp b o t n này cho phép đi u tra, nghiênệ ừ ả ồ ạ ổ ệ ả ồ ề c u các đ c đi m sinh h c, sinh thái và các đi u ki n môi tr ng, các qui lu t hìnhứ ặ ể ọ ề ệ ườ ậ thành h sinh thái cũng nh đ phát hi n ra các bi n d duy truy n c a các loài trongệ ư ể ệ ế ị ề ủ đó. T nh ng năm 60, Nhà n c ta đã quan tâm đ n v n đ này và cho đ n nay đã cóừ ữ ướ ế ấ ề ế m t h th ng b o t n t i ch d i 3 hình th c khác nhau: Công viên Qu c gia, Khuộ ệ ố ả ồ ạ ỗ ướ ứ ố b o t n, Khu văn hoá- l ch s và môi tr ng g i chung là h th ng r ng đ c d ng.ả ồ ị ử ườ ọ ệ ố ừ ặ ụ -B o t n ngu n gen th c v t r ng là m t vi c làm c p thi t và th ng xuyên, v aả ồ ồ ự ậ ừ ộ ệ ấ ế ườ ừ nh m ph c v các m c tiêu tr c m t và lâu dài c a công tác c i thi n gi ng, v a gópằ ụ ụ ụ ướ ắ ủ ả ệ ố ừ ph n quan tr ng vào công tác b o t n thiên nhiên, b o v s đa d ng sinh h c.ầ ọ ả ồ ả ệ ự ạ ọ -Quan tr ng h n là tăng c ng s tham gia c a nhân dân vào vi c tr ng, b o v vàọ ơ ườ ự ủ ệ ồ ả ệ qu n lý, phát tri n r ng có hi u qu vì l i ích c a môi tr ng chung. Song song v iả ể ừ ệ ả ợ ủ ườ ớ v n đ đó c n ph i đóng góp c i thi n đ i s ng, tăng vi c làm cho nhân dân, đ c bi tấ ề ầ ả ả ệ ờ ố ệ ặ ệ là các c ng đ ng mi n núi. ộ ồ ề VI. S m t d n đa d ng sinh h c:ự ấ ầ ạ ọ -S gi m s t di n tích r ng:1943 r ng che ph 50% c n c song hi n nay ch cònự ả ụ ệ ừ ừ ủ ả ướ ệ ỉ 33,2%.Năm 1995 r ng che ph ch còn 28% .S suy gi m r ng gây ra nh ng h u quừ ủ ỉ ự ả ừ ữ ậ ả vô cùng l n đ i v i đa d ng sinh h c350 loài th c v t và 300 loài đ ng v t có m tớ ố ớ ạ ọ ự ậ ộ ậ ặ trong sách đ Vi t Nam đang trong tình tr ng báo đ ng).ỏ ệ ở ạ ộ Nguyên nhân làm suy thoái DDSH : -Ph bi n toàn c u: khí hâ , đ ng đ t.Có th tái t o l i tr l i đ c .Đáng lo ng i làổ ế ầ ụ ộ ấ ể ạ ạ ở ạ ượ ạ các nguyên nhân t con ng i.ừ ườ -S tăng dân s không bình thu ng:bi u hi n rõ nét Vi t Nam. T 1994 đ n nay tăngự ố ờ ể ệ ở ệ ừ ế 10 tri u dân, đ n 2004 là 845 tri u ng i. D báo v i đ tăng hi n nay thì đ n 2050ệ ế ệ ườ ự ớ ộ ệ ế dân s Vi t Nam s là 158 tri u ng i.ố ệ ẽ ệ ườ -Th ng m i nông s n, lâm s n, h i s n, phá r ng tr ng caféươ ạ ả ả ả ả ừ ồ -Vi c ho ch đ nh các chính sách thu không th y h t giái tr c a môi tr ng và tàiệ ạ ị ế ấ ế ị ủ ườ nguyên môi tr ngườ 1976 đ n 1987: VN đã khai thác và xu t kh u 11700 m u g tròn.1986:22000km2 ;ế ấ ẩ ẫ ỗ năm 1991: 240000m3 -S b t bình đ ng trong qu n lí s h u ự ấ ẳ ả ở ữ - s suy thoái DDSH b t ngu n t s h y ho i các h sinh thái khác: đ t ng p m n,ự ắ ồ ừ ự ủ ạ ệ ấ ậ ặ h sinh thái r ng, h sinh thái san hô cũng đ ng tr c nguy c b tàn phá b i conệ ừ ệ ứ ướ ơ ị ở ng iườ