Bài giảng Chương 4: Lý thuyết sản xuất

5/13/2015 3:37 PM nguyenvanvuan@gmail.com 1 Chương 4: LÝ THUYẾT SẢN XUẤT sản xuất là quá trình chuyển hóa các yếu tố đầu vào thành các yếu tố đầu ra (hay là sản phẩm) nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng Yếu tố đầu vào hay còn gọi là yếu tố sản xuất là bất kỳ hàng hóa hay dịch vụ nào được dùng để sản xuất ra hàng hóa, dịch vụ khác 5/13/2015 3:37 PM nguyenvanvuan@gmail.com 2 HÀM SẢN XUẤT Hàm sản xuất của một loại sản phẩm nào đó cho biết số lượng sản phẩm tối đa của sản phẩm đó (ký hiệu là q) có thể được sản xuất ra bằng cách sử dụng các phối hợp khác nhau của vốn (K) và lao động (L), với một trình độ công nghệ nhất định q = f(K,L) 5/13/2015 3:37 PM nguyenvanvuan@gmail.com 3 NĂNG SUẤT BIÊN Năng suất biên của một yếu tố sản xuất nào đó (vốn hay lao động) là lượng sản phẩm tăng thêm được sản xuất ra do sử dụng thêm một đơn vị yếu tố sản xuất đó 5/13/2015 3:37 PM nguyenvanvuan@gmail.com 4 NĂNG SUẤT BIÊN 5/13/2015 3:37 PM nguyenvanvuan@gmail.com 5 QUY LUẬT NĂNG SUẤT BIÊN GIẢM DẦN Nếu số lượng của một yếu tố sản xuất tăng dần trong khi số lượng (các) yếu tố sản xuất khác giữ nguyên thì sản lượng sẽ gia tăng nhanh dần. Tuy nhiên, vượt qua một mốc nào đó thì sản lượng sẽ gia tăng chậm hơn. Nếu tiếp tục gia tăng số lượng yếu tố sản xuất đó thì tổng sản lượng đạt đến mức tối đa và sau đó sẽ sút giảm 5/13/2015 3:37 PM nguyenvanvuan@gmail.com 6 NĂNG SUẤT TRUNG BÌNH Năng suất trung bình của một yếu tố sản xuất nào đó được tính bằng cách lấy tổng sản lượng chia cho số lượng yếu tố sản xuất đó 5/13/2015 3:37 PM nguyenvanvuan@gmail.com 7 ĐƯỜNG SẢN LƯỢNG, NĂNG SUẤT BIÊN VÀ NĂNG SUẤT TRUNG BÌNH 5/13/2015 3:37 PM nguyenvanvuan@gmail.com 8 Thí dụ Để xây dựng hàm số năng suất lao động trung bình, hàm số năng suất lao động biên, ta cố định giá trị K bằng cách cho K = K0 = 10 chẳng hạn Năng suất lao động biên? Năng suất lao động trung bình? Năng suất lao động trung bình đạt tối đa khi nào? 5/13/2015 3:37 PM nguyenvanvuan@gmail.com 9 TÁC ĐỘNG CỦA TIẾN BỘ CÔNG NGHỆ ĐẾN SẢN LƯỢNG 5/13/2015 3:37 PM nguyenvanvuan@gmail.com 10 TÁC ĐỘNG CỦA TIẾN BỘ CÔNG NGHỆ ĐẾN SẢN LƯỢNG 11 ĐƯỜNG ĐẲNG LƯỢNG Đường đẳng lượng cho biết các kết hợp khác nhau của vốn và lao động để sản xuất ra một số lượng sản phẩm nhất định q0 nào đó. f(K,L) = q0 5/13/2015 3:37 PM nguyenvanvuan@gmail.com 12 TỶ LỆ THAY THẾ KỸ THUẬT BIÊN Tỷ lệ thay thế kỹ thuật biên của vốn cho lao động là số đơn vị vốn phải bớt đi để tăng thêm một đơn vị lao động mà không làm thay đổi tổng sản lượng 5/13/2015 3:37 PM nguyenvanvuan@gmail.com 13 TỶ LỆ THAY THẾ KỸ THUẬT BIÊN VÀ NĂNG SUẤT BIÊN Tỷ lệ thay thế kỹ thuật biên vốn của vốn cho lao động bằng với tỷ số giữa năng suất lao động biên (MPL) và năng suất vốn biên (MPK) 5/13/2015 3:37 PM nguyenvanvuan@gmail.com 14 HÀM SẢN XUẤT TUYẾN TÍNH q = ɑK + βL, với ɑ, β ≥ 0 5/13/2015 3:37 PM nguyenvanvuan@gmail.com 15 HÀM SẢN XUẤT VỚI TỶ LỆ KẾT HỢP CỐ ĐỊNH q = min (ɑK,βL), với ɑ, β>0 5/13/2015 3:37 PM nguyenvanvuan@gmail.com 16 HÀM SẢN XUẤT COBB-DOUGLAS q = aKɑLβ, với ɑ, β, a > 0 5/13/2015 3:37 PM nguyenvanvuan@gmail.com 17 HIỆU SUẤT THEO QUY MÔ 5/13/2015 3:37 PM nguyenvanvuan@gmail.com 18 HIỆU SUẤT THEO QUY MÔ 5/13/2015 3:37 PM nguyenvanvuan@gmail.com 19 ĐƯỜNG ĐẲNG PHÍ Đường đẳng phí cho biết các kết hợp khác nhau của lao động (L) và vốn (K) có thể mua được bằng một số tiền (tổng chi phí) nhất định ứng với những mức giá nhất định. TC = vK + wL . Trong đó: TC là tổng chi phí; v là đơn giá vốn và w là đơn giá lao động. 5/13/2015 3:37 PM nguyenvanvuan@gmail.com 20 ĐƯỜNG ĐẲNG PHÍ 5/13/2015 3:37 PM nguyenvanvuan@gmail.com 21 NGUYÊN TẮC TỐI ĐA HÓA SẢN LƯỢNG Để tối đa hóa sản lượng, nhà sản xuất sẽ lựa chọn tập hợp giữa vốn và lao động sao cho tại đó họ mua hết số tiền TC sẵn có và tỷ lệ thay thế kỹ thuật biên bằng với tỷ giá của lao động và vốn 5/13/2015 3:37 PM nguyenvanvuan@gmail.com 22 NGUYÊN TẮC TỐI ĐA HÓA SẢN LƯỢNG TC = vK + wL VD: q = K1/2L1/2, đơn giá vốn v = 1 đvt, đơn giá lao động w = 0,25 đvt và tổng chi phí TC = 2 đvt. Khi đó sản lượng tối đa của doanh nghiệp là bao nhiêu? 5/13/2015 3:37 PM nguyenvanvuan@gmail.com 23 NGUYÊN TẮC TỐI THIỂU HÓA CHI PHÍ SẢN XUẤT Để tối thiểu hóa chi phí sản xuất để sản xuất ra một số lượng sản phẩm nhất định nào đó, nhà sản xuất sẽ chọn sản xuất tại điểm mà tỷ lệ thay thế kỹ thuật biên (giữa lao động và vốn) bằng với tỷ lệ giữa đơn giá lao động và đơn giá vốn 5/13/2015 3:37 PM nguyenvanvuan@gmail.com 24 Thí dụ Một doanh nghiệp có hàm sản xuất: q = f(K,L) = K1/2L1/2 Giả sử doanh nghiệp cần sản xuất ra 100 sản phẩm. Vậy doanh nghiệp sẽ lựa chọn tập hợp đầu vào nào nếu giá của vốn là 20 và của lao động là 5 đơn vị tiền?