Ôn tập khoa học Mác và Tư tưởng Hồ Chí Minh

theå nghieân cöùu. 3 Tính chaát ña daïng cuûa MLH baét nguoàn töø tính ña daïng cuûa theá giôùi vaät chaát. Döïa vaøo tính ña daïng cuûaMLH ñoù coù theå phaân chia caùc MLH thaønh nhöõng caëp nhö; MLH beân trong vôùi beân ngoaøi, MLH cô baûn vôùi khoâng cö baûn, … moãi moät MLH coù nhöõng vai troø khaùc nhau ñoái vôùi söï vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa söï vaät, hieän töôïng, song chæ coù nhöõng MLH cô baûn môùi quyeát ñònh söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa söï vaät. Tuy nhieân söï phaân chia thaønh töøng caëp chæ coù yù nghóa mang yù töông ñoái, tuyø vaøo nhöõng ñieàu kieän cuï theå maø moái lieân heä ñoùng vai troø laø beân trong hay beân ngoaøi hoaëc laø cô baûn hay khoâng cô baûn. • YÙ NGHÓA PHÖÔNG PHAÙP LUAÄN Trong söï hoaït ñoäng thöïc tieãn, chuùng ta caàn quaùn trieät nguyeân taéc toaøn dieän; töùc laø khi ñaùnh giaù söï vaät hieän töôïng phaûi ñaët chuùng trong moái lieân heä vôùi söï vaät hieän töôïng khaùc, khaéc phuïc quan ñieåm chuû quan, duy yù chí, phieán dieän, beân caïnh ñoù cuõng caàn quaùn trieät quan ñieåm lòch söû cuï theå. Chính ñieàu nay fñaõ ñöôïc Ñaûng ta vaän duïng trieät ñeå trong coâng cuoäc ñaâu tranh vaø xaây döïng ñaát nöôùc( caàn chöùng minh theâm) 2. NGUYEÂN LYÙ VEÀ SÖÏ PHAÙT TRIEÅN KN: Phaùt trieån laø quaù trình vaän ñoäng töø thaáp ñeán cao, caùi cuõ maát ñi vaø caùi môùi xuaát hieän. Trong quan ñieåm DVBC, phaùt trieån laø moät phaïm truø trieát hoïc duøng ñeå khaùi quaùt hoaù quaù trình vaän ñoäng tieán leân töø thaáp ñeán cao, töø ñôn giaûn ñeán phöùc taïp, töø keùm hoaøn thieän ñeán hoaøn thieän hôn. 2.1. CAÙC QUAN ÑIEÅM KHAÙC NHAU VEÀ PHAÙT TRIEÅN Khi xem xeùt vaán ñeà phaùt trieån cuõng xuaát hieän söï ñoái laäp veà theá giôùi quan duy vaät vaø phöông phaùp luaän; coù quan ñieåm duy vaät vaø quan ñieåm duy taâm; coù quan ñieåm bieän chöùng vaø quan ñieåm sieâu hình veà söï phaùt trieån DVBC. Quan ñieåm bieän chöùng vaø quan ñieåm sieâu hình veà söï phaùt trieån naûy sinh khi traû lôøi caâu hoûi: söï phaùt trieån dieãn ra nhö theá naøo? Baèng caùch naøo? Quan ñieåm duy vaät vaø duy taâm veà söï phaùt trieån xuaát hieän khi noù traû lôøi caâu hoûi: caùi gì laø nguoàn goác cuûa söï phaùt trieån? Quan ñieåm sieâu hình xem söï phaùt trieån chæ laø söï taêng leân hay giaûm ñi thuaàn tuyù veà löôïng, khoâng coù söï thay ñoåi veà chaát; taát caû tính muoân veû veà chaát cuûa caùc söï vaät vaø hieän töôïng treân theá giôùi laø söï nhaát thaønh baát bieán trong toaøn boä quaù trình toàn taïi cuûa noù.Nhö vaäy söï phaùt trieån chæ laø söï thay ñoåi veà löôïng cuûa töøng loaïi ñang coù, khoâng coù söï naûy sinh nhöõng loaïi môùi vôí nhöõng tính quy ñònh môùi veà chaát, neáu coù thay ñoåi veà chaát chaêng nöõa thì ñoù cuõng chæ dieãn ra theo moät voøng troøn kheùp kín. Quan ñieåm sieâu hình cuõng xem söï phaùt trieån nhö laø moät quaù trình tieán leân lieân tuïc khoâng coù nhöõng böôùc quanh co phöùc taïp. Trong hieän thöïc khaùch quan, tuyø thuïoâc vaøo hình thöùc toàn taïi cuï theå cuûa caùc daïng vaät chaát, söï phaùt trieån seõ ñöôïc dieãn ra heát söùc khaùc nhau. Trong giôùi höõu cô, 4 söï phaùt trieån bieåu hieän ôû vieäc taêng cöôøng khaû naêng thích nghi cuûa cô theå tröôùc söï bieán ñoåi cuûa moâi tröôøng. Theå hieän ôû khaû naêng töï saûn sinh ra chính mình vôùi trình ñoä ngaøy caøng hoaøn thieän hôn, ôû khaû naêng hoaøn thieän quaù trình trao ñoåi vaät chaát giöõa cô theå vôùi moâi tröôøng. Trong xaõ hoäi, söï phaùt trieån bieåu hieän ôû naêng löïc chinh phuïc töï nhieân, caûi taïo xaõ hoäi ñeå tieán tôùi möùc ñoä ngaøy caøng cao trong söï nghieäp giaûi phoùng con ngöôøi. Trong tö duy, söï phaùt trieån bieåu hieän ôû khaû naêng nhaän thöùc ngaøy caøng saâu saéc, ñaày ñuû, ñuùng ñaén hôn ñoái vôùi hieän thöïc töï nhieân vaø xaõ hoäi. Nguoàn goác cuûa söï phaùt trieån töø beân trong söï vaät. Ñoù laø do söï ñaáu tranh cuûa caùc maët ñoái laäp trong baûn thaân söï vaät. Caùch thöùc cuûa söï phaùt trieån laø töø thay ñoåi veà löôïng ñeán thay ñoåi phaùt trieån. khuynh höôùng cuûa söï phaùt trieån laø söï phuû ñònh cuûa phuû ñònh, laø moät hình xoaùy oác môû ra ñeán voâ taän, khoâng coù ñieåm khôûi ñaàu, khoâng coù ñieåm keát thuùc. 2.2 TÍNH CHAÁT CUÛA SÖÏ PHAÙT TRIEÅN * Tính khaùch quan Söï phaùt trieån laø khaùch quan, laø töï thaân söï vaät do maâu thuaãn beân trong cuûa söï vaät ñöôïc gioaûi quyeát laøm cho söï vaätu luoân vaän ñoäng phaùt trieån. noù khoâng phuï thuoäc vaøo yù muoán chuû quan cuûa con ngöôøi. • Tính phoå bieán Ñöôïc hieåu laø söï phaùt trieån dieãn ra ôû moïi lónh vöïc: töï nhieân, xaõ hoäi, tö duy, ôû baát cöù söï vaät hieän töôïng naøo cuûa theá giôùi khaùch quan. • Tính ña daïng, phong phuù: söï phaùt trieån bao giôø cuõng raát ña daïng phong phuù, khuynh höôùng phaùt trieån laø khuynh höôùng chung cuûa moïi söï vaät hieän töôïng, song moãi söï vaät hieän töôïng laïi coù quaù trình phaùt trieån khoâng gioáng nhau, toàn taïi ôû nhöõng khoâng gian khaùc nhau, thôøi gian khaùc nhau, söï vaät seõ phaùt trieån khaùc nhau. Do ñoù, maø söï phaùt trieån dieãn ra heát söùc ña daïng vaø phong phuù. 2.3. YÙ NGHÓA PHÖÔNG PHAÙP LUAÄN Trong hoaït ñoäng thöïc tieãn, chuùng ta caàn coù quan ñieåm phaùt trieån, coù thaùi ñoä tích cöïc uûng hoä caùi môùi, taïo ñieàu kieän cho caùi môùi phaùt trieån. quan ñieåm phaùt trieån coøn khaéc phuïc tö töôûng baûo thuû trì treä, tö töôûng hoaøi coá khoâng chòu ñoåi môùi, môû ñöôøng cho khoa hoïc phaùt trieån, ñöa söï nghieäp coâng nghieäp hoaù ñaát nöôùc nhanh choùng daønh ñöôïc thaéng lôïi. Treân thöïc teá ñaõ coù raát nhieàu baøi hoïc ñöôïc ruùt ra töø vieäc phaùt trieån kinh teá heát söùc chaäm chaïp. Chuùng xuaát phaùt töø quan ñieåm chaäm ñoåi môùi, baûo thuû, khoâng ñaùnh giaù ñuùng vai troø taàm quan troïng cuûa nhaân toá môùi. (chöùng minh baèng con ñöôøng phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc ta) 3. SÖÏ VAÄN DUÏNG CUÛA ÑCSVN Töø 1975 ñeán nay 5 Quan ñieåm toaøn dieän trong nhaän thöùc vaø hoaït ñoäng thöïc tieãn, trong xaây döïng vaø baûo veä toå quoác, phaùt huy noäi löïc, tranh thuû nguoàn löïc töø beân ngoaøi, höôùng tôùi muaïc tieâu “ Daân giaøu, nöôùc maïnh, xaõ hoäi coâng baèng, daân chuû, vaên minh”. Vieäc vaän duïng quan ñieåm lòch söï cuï theå vaøo vieäc xem xeùt vaø giaûi quyeát vaán ñeàn thöïc tieãn, ñaët ra ñoøi hoûi chuùng ta phaûi chuù yùñuùng möùc tôùi hoaøn caûnh lòch söû cuï theå ñaõ laøm phaùt sinh vaán ñeà, vôùi söï ra dôøi vaø phaùt trieån cuûa noù, tôùi boái caûnh hieän thöïc khaùch quan laãn chuû quan. Trong vieäc ñaùnh giaù, phaân tích caùc söï kieän chính trò xaõ hoäi, naûy sinh trong nöôùc cuõng nhö treân theá giôùi, Ñaûng ta luoân nhaéc nhôû caùn boä, ñaûng vieân, coâng daân, phaûi coù thaùi ñoä lòch söû ñoái vôùi caùc söï kieän, phaân tích chuùng moät caùch cuï theå. Vì moïi hieän töôïng trong töï nhieân vaø xaõ hoäi ñeàu lieân heä vaø raøng buoäc laãn nhau, cho neân caàn xeùt ñeán caùc ñieàu kieän toàn taïi vaø phaùt trieån cuï theå cuûa chuùng thì môùi coù theå hieåu ñöôïc chuùng. Ñoàng thôøi, trong moïi giai ñoaïn phaùt trieån cuûa lòch söû, khi quyeát ñònh nhieäm vuï caùch maïng ñaûng ta ñaõ chuù yù tìm ra nhöõng nguyeân nhaân cô baûn trong heä thoáng daây chuyeàn phaùt trieån cuûa lòch söû. Baùo caùo chính trò taïi ÑH 7 cuûa Ñaûng ñaõ neâu kinh nghieäm böôùc ñaàu veà tieán trình coâng cuoäc ñoåi môùi: • Moät laø phaûi giöõ vöõng ñònh höôùng XHCN trong quaù trình ñoåi môùi • Hai laø, ñoåi môùi toaøn dieän, ñoàng boä vaø trieät ñeå, nhöng phaûi ôû böôùc ñi hình thöùc vaø caùch laøm phuø hôïp thöïc tieãn. Noù cho thaáy ñoåi môùi laø cuoäc caùch maïng saâu saéc treân taát caû caùc lónh vöïc cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi. Treân töøng lónh vöïc noäi dung ñoåi môùi cuõng bao goàm nhieàu maët töø ñoåi môùi quan nieäm ñeán ñoåi môùi cô cheá, chính saùch toå chöùc, caùn boä, phong caùch vaø leà loái laøm vieäc. Neáu chæ ñoåi môùi moät lónh vöïc hoaëc moät khaâu naøo ñoù thì coâng cuoäc ñoåi môùi khoâng theå ñaït keát quaû mong muoán. Ñoàng thôøi trong moãi böôùc ñi laïi phaûi xaùc ñònh ñuùng khaâu then choát ñeå taäp trung söùc löïc giaûi quyeát laøm cô sôû ñoåi môùi caùc khaâu vaø caùc lónh vöïc. Ñeà ra caùc nhieäm vuï phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa caùch maïng vaø ñieàu kieän lòch söû cuï theå cuûa CMVN. Trong phong traøo giaûi phoùng daân toäc, khôûi nghóa giaønh chính quyeàn ( 1939 – 1945), BCHTWÑ hôïp hoäi nghò laàn thöù saùu ( 11/1939) taïi Baø Ñieåm ( hoùcmoân – gia ñònh), ñaõ xaùc ñònh nhieäm vuï giaûi phoùng daân toäc laø nhieäm vuï haøng ñaàu vaø caáp baùch nhaát cuûa CMÑD. Bôûi vì tình hình thöïc teá cho thaáy, nhöõng chính saùch phaûn ñoäng cuûa thöïc daân phaùp ñaõ ñaåy nhaân daân ta vaøo caûnh soáng ngoät ngaït veà chính trò, baàn cuøng veà kinh teá, ngu doát veà hoïc thöùc. Maâu thuaãn giöõa daân toäc ta vôùi ñeá quoác phaùp vaø tay sai caøng trôû neân gay gaét hôn. Khi ñaát nöôùc bò chia caét thaønh hai mieàn nam baéc, xuaát phaùt töø ñieàu kieän vaø hoaøn caûnh cuï theå cuûa ñaát nöôùc, ñaûng ñaõ döông cao ngoïn côø giaûi phoùng daân toäc ôû mieàn nam vaø CMXHCN ôû mieàn baéc… heát söùc ñuùng ñaén vaø phuø hôïp. Ngaøy nay trong xu thueá hoäi nhaäp toaøn caàu hoaù, ñaûng vaø nhaø nöôùc ñaõ coù nhöõng böôùc chuyeån bieán môùi, ñöa ñaát nöôùc ta phaùt trieån neàn kinh teá thò tröôøng… ñoù laø söï vaän duïng heát söùc saùng taïo chuû nghóa 6 Maùc Leânin vaøo söï nghieäp phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc. Ñaëc bieät laø yù nghóa cuûa phöông phaùp luaän cuûa hai nguyeân lyù cô baûn cuûa pheùp BCDV. Ñaây laø cuõng cô sôû ñeå ñaõng ta khaéc phuïc tö töôûng baûo thuû, trì treä, ñònh kieán vaø chaäm ñoåi môùi trong hoaït ñoäng nhaän thöùc vaø thöïc tieãn. Caâu 2: Trình baøy quan ñieåm cuûa CNDVBC veà thöïc tieãn vaø vai troø cuûa thöïc tieãn ñoái vôùi nhaän thöùc. Yù nghóa phöông phaùp luaän. Söï vaän duïng cuûa ÑCSVN trong söï nghieäp ñoåi môùi, thöïc hieän CNH, HÑH ñaát nöôùc. TRAÛ LÔØI 1. THÖÏC TIEÃN VAØ VAI TROØ CUÛA THÖÏC TIEÃN ÑOÁI VÔÙI NHAÄN THÖÙC 1.1 K/N Phaïm truø thöïc tieãn laø moät trong nhöõng phaïm truø neàn taûng, cô baûn khoâng chæ cuûa lyù luaän nhaän thöùc maùc xit maø coøn cuûa toaøn boä trieát hoïc Marx- Leânin noùi chung. Caùc nhaø duy vaät tröôùc Marx ñaõ coù coâng lôùn trong vieäc phaùt trieån theá giôùi quan duy vaät vaø ñaáu traùnh choáng chuû nghóa duy taâm, toân giaùo vaø thuyeát khoâng theå bieát. Song lyù luaän cuûa hoï coøn nhieàu haïn cheá maø haïn cheá lôùn nhaát laø khoâng thaáy ñöôïc vai troø hoaït ñoäng cuûa thöïc tieãn ñoái vôùi nhaän thöùc. Coøn ñoái vôùi moät nhaø trieát hoïc duy taâm tuy ñaõ maët naêng ñoäng saùng taïo trong hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi, nhöng cuõng chæ hieåu thöïc tieãn laø hoaït ñoäng tinh thaàn chöù chöa hieåu noù laø hoaït doäng hieän thöïc, hoaït ñoäng vaät chaát caûm tính cuûa con ngöôøi. Keá thöøa nhöõng yeáu toá hôïp lyù vaø khaéc phuïc nhöõng thieáu soùt trong quan ñieåm veà thöïc tieãn cuûa caùc nhaø trieát hoïc tröôùc Marx, K. Marx vaø Ph. Angghen ñaõ ñem laïi moät quan ñieåm ñuùng ñaén , khoa hoïc veà thöïc tieãn vaø vai troø cuûa noù ñoùi vôùi nhaän thöùc cuõng nhö ñoái vôùi söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi. Vaäy thöïc tieãn laø gì? Thöïc tieãn laø nhöõng hoaït ñoäng vaät chaát coù muïc ñích mang tính lòch söû , xaõ hoäi cuûa con ngöôøi nhaèm caûi taïo töï nhieân vaø xaõ hoäi. 1.2 Ba hình thöùc cô baûn cuûa hoaït ñoäng thöïc tieãn Daïng cô baûn ñaàu tieän cuûa hoaït ñoäng thöïc tieãn laø hoaït ñoäng saûn xuaát vaät chaát. Ñaây laø daïng hoaït ñoäng thöïc tieãn nguyeân thuyû nhaát vaø cô baûn nhaát vì noù quyeát ñònh söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi vaø quyeát ñònh caùc daïng khaùc cuûa hoaït ñoäng thöïc tieãn. Noù taïo thaønh cô sôû cho taát caû caùc hình thöùc khaùc cuûa hoaït soáng cuûa con ngöôøi, giuùp con ngöôøi thoaùt khoûi giôùi haïn toàn taïi cuûa ñoäng vaät. Daïng hoaït ñoäng thöù hai laø hoaït ñoäng chính trò- xaõ hoäi nhaèm bieán ñoåi caùc quan heä xaõ hoäi, cheá ñoä xaõ hoäi, nhaèm caûi bieán nhöõng MQH xaõ hoäi thuùc ñaåy xaõ hoäi phaùt trieån. Ngoaøi ra, vôùi söï ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa khoa hoïc thì hoaït ñoäng thöïc nghieäm khao hoïc laø moät daïng ñaët bieät cuûa hoaït ñoäng thöïc tieãn. Ñaây laø daïng hoaït ñoäng 7 ñöôïc tieán haønh trong nhöõng ñieàu kieän do con ngöôøi taïo ra. Daïng hoaït ñoäng naøy ngaøy caøng coù vai troø quan troïng trong söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi, ñaët bieät laø trong thôøi kyø caùch maïng KHCN hieän ñaïi. Moãi hình thöùc hoaït ñoäng cô baûn aáy coù moät chöùc naêng quan troïng khaùc nhau, khoâng theå thay theá ñöôïc cho nhau. Song giöõa chuùng coù MQH chaët cheõ vôùi nhau, taùc ñoäng qua laïi laãn nhau. Trong MQH ñoù, hoaït ñoäng saûn xuaát vaät chaát laø hoaït ñoäng cô baûn nhaát, ñoùng vai troø quyeát ñònh ñoái vôùi caùc hoaït ñoäng khaùc. Khoâng coù hoaït ñoäng saûn xuaát vaät chaát thì khoâng theå coù caùc hình thöùc hoaït ñoäng khaùc. Caùc hình thöùc hoaït ñoäng khaùc suy cho cuøng cuõng xuaát phaùt töø hoaït ñoäng saûn xuaát vaät chaát vaø phuïc vuï cho hoaït ñoäng saûn xuaát vaät chaát cuûa con ngöôøi. Noùi nhö theá khoâng coù nghóa laø caùc hình thöùc hoaït ñoäng chính trò xaõ hoäi vaø thöïc nghieäm khoa hoïc laø hoaøn toaøn thuï ñoäng, leä thuoäc moät chieàu vaøo hoaït ñoäng saûn xuaát vaät chaát. Ngöôïc laïi, chuùng coù taùc ñoäng kìm haõm hoaëc thuùc ñaåy hoaït ñoäng saûn xuaát phaùt trieån. Neáu hoaït ñoäng chính trò- xaõ hoäi mang tính chaát tieán boä, caùch maïng vaø hoaït ñoäng thöïc nghieâm khoa hoïc maø ñuùng ñaéng seõ taïo ñaø cho hoaït ñoäng saûn xuaát phaùt trieån. coøn ngöôïc laïi chuùng seõ kìm haõm söï phaùt trieån cuûa hoaït ñoäng saûn xuaát. 1.3 VAI TROØ CUÛA THÖÏC TIEÃN ÑOÁI VÔÙI NHAÄN THÖÙC Töø nhöõng tìm hieåu treân veà khaùi nieäm vaø caùc hình thöùc cuûa thöïc tieãn, chuùng ta coù theå ruùt ra ñöôïc ñoái vôùi nhaän thöùc thöïc tieãn coù moät vai troø heát söùc quan troïng. Tröôùc heát noù bieåu hieän ôû choå thöïc tieãn laø cô sôû, muïc ñích vaø ñoäng löïc chuû yeáu vaø tröïc tieáp cuûa nhaän thöùc. Ph. Angghen ñaõ khaúng ñònh “ Vôùi tính caùch giôùi töï nhieân laø cô sôû chuû yeáu vaø tröïc tieáp nhaát cuûa tö duy con ngöôøi, vaø trí tueä con ngöôøi ñaõ phaùt trieån song song vôùi vieäc ngöôøi ta ñaõ hoïc caùch caûi bieán töï nhieân”. Con ngöôøi quan heä vôùi theá giôùi khoâng phaûi baét ñaàu baèng lyù luaän, baèng ngoân ngöõ lôøi noùi maø chính laø baèng thöïc tieãn, baèng haønh ñoäng. Chính nhôø coù quaù trình hoaït ñoäng thöïc tieãn caûi taïo theá giôùi maø nhaän thöùc cuûa con ngöôøi ñöôïc hình thaønh vaø phaùt trieån. Baèng hoaït ñoäng thöïc tieãn cuûa mình, con ngöôøi taùc ñoäng vaøo theá giôùi, laøm cho noù boïc loä nhöõng thuoäc tính cuûa mình. Khi ñoù con ngöôøi seõ nhaän thöùc ñöôïc theá giôùi baèng caûm tính, sau ñoù tieán haønh so saùnh, phaân tích toång hôïp, khaùi quaùt hoaù, tröøu töôïng hoaù… ñeå phaûn aùnh baûn chaát, quy luaät vaän ñoäng phaùt trieån cuûa chuùng, töø ñoù xaây döïng thaønh caùc khoa hoïc, lyù luaän. Thöïc tieãn coøn ñeà ra nhu caàu , nhieäm vuï vaø phöông phaùp phaùt trieån cuûa nhaän thöùc. Nhu caàu thöïc tieãn luoân ñoøi hoûi phaûi coù tri thöùc môùi, phaûi toång keát kinh nghieäm, khaùi quaùt lyù luaän. Ñieàu naøy ñoøi hoûi caùc ngaønh khao hoïc ra ñôøi vaø phaùt trieån. vaø khi khoa hoïc ra ñôøi noù seõ ñöïôc people öùng duïng vaøo trong hoaït doäng thöïc tieãn cuûa mình. Thöïc tieãn laø muïc ñích cuûa nhaän thöùc. Lyù luaän khoa hoïc chæ thaät söï coù yù nghóa khi noù ñöôïc vaän duïng vaøo thöïc tieãn, caûi taïo thöïc tieãn. Nhaän thöùc höôùng daãn chæ 8 ñaïo thöïc tieãn. Nhaän thöùc vaø thöïc tieãn phaûi coù MQH höõu cô vôùi nhau, boå sung cho nhau, caùi naøy laø cô sôû neàn taûng cho caùi kia vaø ngöôïc laïi. Vai troø cuûa thöïc tieãn vôùi nhaän thöùc coøn theå hieän, thöïc tieãn laø tieâu chuaån cuûa chaân lyù. K. Marx vaø Ph. Angghen ñaõ vieát “ Vaán ñeà tìm hieåu xem tö duy cuûa people coù theå ñaït tôùi chaân lyù khaùch quan khoâng, hoaøn toaøn khoâng phaûi laø moät vaán ñeà lyù luaän, maø laø moät vaán ñeà thöïc tieãn. Chính trong thöïc tieãn maø con ngöôøi phaûi chöùng minh chaân lyù”. Tieâu chuaån thöïc tieãn coù tính tuyeät ñoái, vöøa coù tính töông ñoái. Trong ñoù tieâu chuaån thöïc tieãn coù tính tuyeät ñoái laø tieâu chuaån khaùch quan ñeå kieåm nghieäm chaân lyù. Thöïc tieãn ôû moãi giai ñoaïn lòch söû coù theå xaùc nhaän chaân lyù. Tính töông ñoái cuûa thöïc tieãn theå hieän ôû choå thöïc tieãn khoâng ñöùng nguyeân moät choã maø bieán ñoåi vaø phaùt trieån; thöïc tieãn laø moät quaù trình vaø ñöïôc thöïc hieän bôûi con ngöôøi neân noù mang yeáu toá chuû quan. Trong quaù trình phaùt trieån cuûa htöïc tieãn vaø nhaän thöùc, nhöõng tri thöùc ñaït ñöôïc tröôùc kia vaø hieän nay phaûi thöôøng xuyeân chòu söï kieåm nghieäm bôûi thöïc tieãn ñeå tieáp tuïc boå sung, ñieàu chænh, phaùt trieån vaø hoaøn thieän hôn. 2. YÙ NGHÓA PHÖÔNG PHAÙP LUAÄN Chuùng ta bieát raèng, giöõa lyù luaän vaø thöïc tieãn coù MQH bieän chöùng vôùi nhau. Trong ñoù lyù luaän ñöôïc naûy sinh treân cô sôû cuûa thöïc tieãn, coøn thöïc tieãn coù vai troø quyeát ñònh. Vieäc hình thaønh neân moät system lyù luaän khoa hoïc caàn coù nhöõng vaät lieäu tö töôûng vaø nhaø tö töôûng coù trình ñoä, coù ñieàu kieän. Vôùi thöïc tieãn, lyù luaän ñoùng vai troø höôùng daãn, chæ ñaïo caùc hoaït ñoäng cuûa thöïc tieãn. Naém vöõng ñöïôc ñieàu naøy seõ giuùp chuùng ta coù ñöôïc ñònh höôùng cho caùc hoaït ñoäng cuûa mình. Trong xaõ hoäi baát cöù moät hoaït ñoäng naøo cuûa con ngöôøi cuõng caàn coù söï thoáng nhaát giöõa lyù luaän vaø thöïc tieãn, noùi ñi doâi vôùi laøm. Vaø khi tieán haønh thöïc hieän, chuùng ta caàn coù moät caùi nhìn toång quaùt ñeå ñònh höôùng. Söï ñònh höôùng veà maët lyù thuyeát seõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho chuùnh ta hoaøn thaønh coâng vieäc cuûa mình moät caùch deã daøng hôn. Hoà Chuû Tòch ñaõ töøng noùi “ Thöïc tieãn maø khoâng coù lyù luaän laø thöïc tieãn muø quaùng, lyù luaän maø khoâng coù thöïc tieãn laø lyù luaän suoâng”. Vì vaäy maø vieäc nhaän thöùc ñuùng thöïc tieãn öùng vôùi nhöõng lyù luaän khaùch quan vaø khoa hoïc seõ giuùp cho ta choáng laïi nhöõng chuû nghóa giaùo ñieàu, duy yù chí, choáng chuû nghóa quan lieâu vaø chuû nghóa kinh nghieäm. Tìm hieåu MQH giöõa lyù luaän vaø thöïc tieãn khoâng chæ coù yù nghóa ñoái vôùi caù nhaân trong cuoäc soáng maø ñoái vôùi söï nghieäp CNH. HÑH cuûa ñaát nöôùc ta laø vaán ñeà coù yù nghóa heát söùc quan troïng. Baùo caùo chính trò cuûa BCHTW Ñaûng taïi ÑH Ñaûng toaøn quoác laàn thöù VII ñaõ nhaán maïnh trong naêm naêm tôùi caàn giaûi quyeát caùc vaán ñeà quan troïng vaø böùc xuùc. Trong ñoù coù phaàn caàn ñoåi môùi naâng cao chaát löôïng coâng taùc lyù luaän. Ñaûng cuõng ñaõ nhaán maïnh ñeán coâng taùc nghieân cöùu lyù luaän vaø toång keát thöïc 9 tieãn “ Toå chöùc toát coâng taùc nghieân cöùu lyù luaän vaø toång keát thöïc tieãn, naâng cao trình ñoä vaø naêng löïc vaän duïng CNM_ L vaøo hoaøn caûnh cuï theå cuûa nöôùc ta, goùp phaàn xaây chuû tröông chính saùch cuûa Ñaûng… ñoåi môùi caên baûn coâng taùc giaùo duïc chính trò lyù luaän. Nhö vaäy vaán ñeà ñaët ra laø trong söï nghieäp ñoåi môùi cuûa ñaát nöôùc, chuùng ta caàn phaûi luoân xuaát phaùt töø thöïc teá, toân troïng vaø haønh ñoäng theo quy luaät khaùch quan. Naêng löïc nhaän thöùc vaø haønh ñoäng theo quy luaät, theo chaân lyù laø ñieàu kieän baûo ñaûm cho söï hoaït ñoäng vaø laõnh ñaïo coù hieäu quaû. Phaûi naém vöõng vaø thöôøng xuyeân trau doài pheùp BCDV trong quaù trình nhaän thöùc, ñooøng thôøi traùnh heát söùc khoâng ñeå bò chi phoái bôi nhöõng quan ñieåm duy taâm, sieâu hình, chuû nghóa kinhn nghieäm, chuû nghóa giaùo ñieàu, chuû nghóa kinh nghieäm. Phaûi laáy thöïc tieãn laøm cô sôû, ñoäng löïc, muïc ñích cuûa nhaän thöùc vaø laøm tieâu chuaån cho chaân lyù hieän nghieâm theo nguyeân taéc thoáng nhaát giöõa lyù luaän vaø thöùc teá, giöõa lôøi noùi vaø vieäc laøm, thöôøng xuyeân kieåm tra laïi nhaän thöùc cuûa mình, kieân quyeát söûa chöõa lai nhöõng quan nieäm laïc haäu, nhöõng nhaän thöùc sai laàm veà ñöôøng loái, beänh quan lieâu vaø söï tha hoaù bieán chaát cuûa caùn boä Ñaûng vieân nhö ÑH VII cuûa Ñaûng ñaõ nhaän maïnh. Caâu 3: Trình baøy vaø phaân tích keát caáu cuûa hình thaùi kinh teá xaõ hoäi. Söï vaän duïng cuûa ÑCSVN vaøo söï nghieäp xaây döïng CNXH ôû Vieït Nam. TRAÛ LÔØI 1. HÌNH THAÙI KINH TEÁ – XAÕ HOÄI Hieän nay, vieäc nhaän thöùc ñuùng, baûo veä vaø vaän duïng hoïc thuyeát Marx veà hình thaùi kinh teá- xaõ hoäi ñang trôû thaønh moät nhieäm vuï chính trò caáp baùch. Bôûi noù khoâng chæ trang bò con ngöôøi nhöõng tri thöùc veà söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi, maø noù coøn giuùp chuùng ta hieåu ñöôïc con ñöôøng ñi tôùi thaéng lôïi cuûa CMVN cuõng nhö con ñöôøng ñi leân CNXH ôû nöôùc ta. Vaán ñeà ñaët ra laø laø ñeå hieåu ñöôïc söï vaän duïng hoïc thuyeát Macxit veà hình thaùi KT- XH vaøo söï nghieäp xaây döïng CNXH ôû nöôùc ta. Chuùng ta caàn phaûi laøm roõ ñöôïc caùc khaùi nieäm: LLSX, QHSX, KTTT, vaø phaûi neâu ñöôïc MQH höõu cô giöõa chuùng. Hình thaùi KT- XH laø moät phaïm truø cuûa CN DVLS duøng ñeå chæ xaõ hoäi ôû töøng giai ñoaïn phaùt trieån lòch söû nhaát ñònh vaø moät KTTT xaây döïng treân nhöõng QHSX ñoù. LLSX bieåu hieän MQH giöõa con ngöôøi vôùi töï nhieân vaø giöõa con ngöôøi vôùi nhau. Trong quaù trình thöïc hieän sö saûn xuaát xaõ hoäi con ngöôøi chinh phuïc giôùi töï nhieân baèng toång hôïp caùc söùc maïnh hieän thöïc cuûa mình. Söùc maïnh ñoù ñöôïc CNDVLS khaùi quaùt trong khaùi nieäm LLSX. LLSX noùi leân naêng löïc thöïc teá cuûa con ngöôøi trong quaù trình saûn xuaát. Nhö vaäy chuùng ta coù theå hieåu LLSX bao goàm NLÑ cuøng 10 vôùi kyõ naêng lao ñoäng cuûa hoï, tröôùc heát laø laø coâng cuï lao ñoäng cuûa con ngöôøi vaø quaûn lyù SX keát hôïp laïi vôùi nhau taïo thaønh LLSX, trong ñoù LLSX haøng ñaàu cuûa toaøn theå nhaân loaïi laø giai caáp coâng nhaân, ngöôøi lao ñoäng. Chính ngöôøi lao ñoäng laø chuû theå cuûa quaù trình LÑSX, vôùi söùc maïnh vaø kyõ naêng lao ñoäng cuûa mình, söû duïng TLLÑ, tröôùc heát laø coâng cuï lao ñoäng, taùc ñoäng vaøo ñoái töôïng lao ñoäng taïo ra cuûa caûi vaät chaát. QHSX laø quan heä giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi trong quaù trình saûn xuaát bao goàm: caùc quan heä sôû höõu ñoái vôùi TLSX; caùc quan heä trong toå chöùc vaø quaûn lyù SX; caùc quan heä trong phaân phoái saûn phaåm lao ñoäng. QHSX do con ngöôøi taïo ra, nhöng noù hình thaønh moät caùch khaùch quan trong quaù trình SX, khoâng phuï thuoäc vaøo yù muoán chuû quan cuûa con ngöôøi. K. Marx vieát: “ Trong SX, ngöôøi ta khoâng chæ quan heä vôùi giôùi töï nhieân. Ngöôøi ta khoâng theå SX ñöôïc neáu khoâng keát hôïp vôùi nhau caùch naøo ñoù ñeå hoaït ñoäng chung vaø ñeå trao ñoåi hoaït ñoäng vôùi nhau. Muoán SX ñöôïc ngöôøi ta phaûi coù nhöõng MLH vaø quan heä nhaát ñònh vôùi nhau; vaø quan heä cuûa hoï vôùi giôùi töï nhieân.” Trong ba maët cuûa QHSX, quan heä sôû höõu veà TLSX laø quan heä xuaât phaùt , quan heä cô baûn, ñaëc tröng cho QHSX trong töøng XH. Quan heä sôû höõu veà TLSX quyeát ñònh quan heä veà toå chöùc quaûn lyù SX, quan heä phaân phoái saûn phaåm cuõng nhö caùc quan heä XH khaùc. KTTT laø toaøn boä nhöõng quan ñieåm chính trò, phaùp quyeàn, trieát hoïc, ñaïo ñöùc , toân giaùo, ngheä thuaät, v.v. cuøng vôùi nhöõng thieát cheá XH töông öõng nhö nhaø nöôùc, ñaûng phaùi, giaùo hoäi, caùc ñoaøn theå XH, v.v. ñöôïc hình thaønh treân cô sôû haï taàng nhaát ñònh. Moãi yeâu toá cuûa KTTT coù ñaëc dieåm rieâng, coù quy luaät vaän ñoäng phaùt trieån rieâng, nhöng chuùnh lieân heä vôi nhau, taùc ñoäng qua laïi laãn nhau vaø ñeàu hình thaønh treân moät CSHT nhaát ñònh. Töø nhöõng tìm hieåu veà caùc khaùi nieäm treân ta thaáy ñoái vôùi moãi moät hình thaùi KT- XH khaùc nhau seõ töông öùng vôùi noù laø LLSX vaø QHSX khaùc nhau. Song ôû baát kyø moät hình thaùi KT- XH naøo, hình thaùi KT- XH CHNL, PK hay TB thì LLSX vaø QHSX giöõa chuùng luoân coù MQH bieän chöùngvôùi nhau. LLSX laø bieåu hieän MQH giöõa con ngöôøi vôùi giôùi tuï nhieân, laø söï thoáng nhaát bieän chöùng giöõa con ngöôøi vôùi TLSX maø tröôùc heát laø vôùi coâng cuï lao ñoäng. Vôùi tính caùch laø moät thaønh toá cuûa LLSX, con ngöôøi vöøa laø chuû theå saùng taïo, vöøa laø nguoàn löïc ñaëc bieät cuûa saûn xuaát. Vì vaäy, ñeå coù quaù trình saûn xuaát khoâng chæ coù quan heä giöõa con ngöôøi vôùi töï nhieân theå hieän nhöõng trình ñoä khaùc nhau cuûa LLSX, maø coøn phaûi coù nhöõng MQH khaùc nhau giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi trong quaù trình SX, töùc laønhöõng QHSX. Nhö vaäy quy luaät QHSX phuø hôïp vôùi trình ñoä phaùt trieån cuûa LLSX laø quy luaät phoå bieán taùc ñoäng trong toaøn boä tieán trình lich söû nhaân loaïi. 11 Coù theå noùi, naém vöõng CNM_L noùi chuùng vaø hoïc thueát Marx veà hình thaùi KT- XH noùi rieâng seõ laø cô sôû quan troïng nhaát ñeå goùp phaàn giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà do thöïc tieãn cuûa CM nöôùc ta ñaët ra. Noùi veà söï vaän duïng cuûa ÑCSVN veà hoïc thuyeát naøy vaøo söï nghieäp xaây döïng CNXH, nöôùc ta coù theå khaùi quaùt thaønh nhöõng vaán ñeà sau: 3. SÖÏ VAÄN DUÏNG CUÛA ÑSCVN Vieäc löïa choïn con ñöôøng ñi leân xaây döïng CNXH ôû nöôùc ta boû qua TBCN cuûa Ñaûng vaø nhaø nöôùc laø moät taát yeáu khaùch quan khoâng traùi vôùi quy luaät lòch söû cuûa töï nhieân vaø ñoù laø söï vaän duïng hoaøn toaøn saùng suoát hoïc thuyeát cuûa Marx vaøo hoaøn caûnh cuï theå cuûa ñaát nöôùc ta. Thöù nhaát, Ñaûng vaø nhaø nöôùc ñaõ vaän duïng quan ñieåm DVLS trong vieäc löïa choïn con ñöôøng phaùt trieån ñaát nöôùc laø tieán leân CNXH boû qua cheá ñoä TBCN maø khoâng loaïi tröø caùc loaïi hình kinh teá TBCN. Thöïc hieän chuû tröông ñoù, Ñaûng ta khaúng ñònh: ñoäc laäp daân toäc vaø CNXH khoâng taùch rôøi nhau. Ñoù laø sôïi chæ ñoû xuyeân suoát ñöôøng loái CM cuûa Ñaûng. Ñaûng ñaõ chuû tröông keát hôïp chaët cheõ caûi taïo XHCN vôùi xaây döïng CNXH, tieán haønh ñoàng thôøi “ ba cuoäc CM”, trong ñoù CM khoa hoïc- kyõ thuaät laø then choát. Con ñöôøng tieán leân CNXH boû qua cheá ñoä TBCN laø taát yeáu bôûi vì Vieät Nam laø moät nöôùc kinh teá laïc haäu, voán laø moät xaõ hoäi phong kieán haøng nghìn naêm, laïi bò aùch thoáng trò cuûa thöïc daân Phaùp gaàn 100 naêm. Döôùi söï thoáng trò vaø ñoâ hoä cuûa boïn ñeá quoác vaø phong kieán, hôn ai heát nhaân daân VN ñaõ hieåu roõ tính chaát aùp böùc boùc loät cuûa CNTB, ñeá quoác cho neân nhaát ñònh khoâng ñi theo con TBCN maø choïn con ñöôøng tieán leân CNXH, theo quy luaät chung cuûa thôøi ñaïi vaø mnag tính taát yeáu trong söï phaùt trieån cuûa lòch söû. Nhaân daân VN, soáng bao theá kyû döôùi aùch aùp böùc boùc loät, ñaõ ñöôïc toâi luyeän trong ñaáu tranh chinh phuïc töï nhieân vaø choáng laïi moïi keû thuø xaâm löôïc. Nhaân daân VN coù tinh thaân yeâu nöôùc, caàn cuø trong lao ñoäng, kieân cöôøng trogn chieán ñaáu. Cuõng vôùi ñoäi nguû tri thöùc CM vöõng maïnh laø neàn taùng cuûa CMVN, coù ñuû khaû naêng ñeå baûo veä ñoäc laäp daân toäc, xaây döïng ñaát nöôùc tieán leân CNXH, mang laïi aám no, töï do, haïnh phuùc cho nhaân. CMVN döôùi söï laõnh ñaïo ccuûa ÑCSVN do Chuû Tòch Hoà Chí Minh saùng laäp, laõnh ñaïo ñaõ ñi ñeán nhöõng thaéng lôïi vó ñaïi, giaøng ñöôïc ñoä laäp- töï do cho daân toäc. Ñaûng ñaõ trôû thaønh ñoäi nguû tieân phong cuûa giai caáp coâng nhaân, ñaïi bieåu cho lôïi ích giai caáp coâng nhaân, nhaân daân lao ñoäng vaø cuûa caû daân toäc VN, trung thaønh vôùi CNM- L, kieân quyeát laõnh ñaïo nhaân daân ñi theo con ñöôøng tieán leân CNXH, CNCS. Thöïc tieãn CM hôn 60 naêm qua, ñaûng ñaõ theå hieän roõ tính öu vieät vaø khaû naêng trieät ñeå cuûa CMVN. Thöù hai, Ñaïi hoäi IX ñaõ tieäp tuïc khaúng ñònh, xaây döïng vaø phaùt trieån neàn kinh teá thò tröôøng theo ñònh höôùng XHCN, trong ñoù laáy kinh teá nhaø nöôùc laøm chuû ñaïo. 12 Bôûi trong xu theá hoäi nhaäp ngaøyø nay thì chuû tröông môû cöûa cuûa Ñaûng laø hoaøn toaøn phuø hôïp vì muïc ñích cuûa Ñaûng ta laø xaây döïng moät nhaø nöôùc vöõng maïnh, daân chuû, vaên minh vôùi muaïc tieâu “ daân giaøu, nöôùc maïnh, xaõ coâng baèng, daân chuû vaên minh”, thì caàn coù moät neàn kinh teá vöõng chaéc, oån ñònh vaø phaùt trieån, hoaø nhaäp vôùi xu theá chung cuûa theá giôùi, seõ tranh thuû ñöôïc nhöõng thuaän lôïi veà coâng ngheä cuõng nhö nhöõng thaønh töïu cuûa theá giôùi ñeå goùp phaàn ñaåy nhanh söï nghieäp CNH, HÑH ñaát nöôùc. Thöù ba, coâng nghieäp hoaù vaø hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc vôùi söï nghieäp xaây döïng CNXH ôû nöôùc ta, Ñaûng vaø nhaø nöôùc ta chuû ñoäng hoäi nhaäp treân cô sôû giöõ vöõng ñònh höôùng XHCN, keát chaët cheõ phaùt trieån kinh teá vôùi oån ñònh chính trò, trong ñoù oån ñònh chính trò laø then choát vaø phaùt trieån toaøn dieän caùc maët khaùc nhau cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi. Ñaïi hoäi ñaïi bieåu toaøn quoác laàn thöù IX cuûa Ñaûng ñaõ chæ ra: “ Con ñöôøng CNH - HÑH ôû nöôùc ta caàn vaø coù theå ruùt ngaén thôøi gian, vöøa coù nhöõng böôùc tuaàn töï vöøa coù nhöõng böôùc nhaûy voït. Thöù tö, keát hôïp chaët cheõ giöõa phaùt trieån kinh teá vôùi chính trò vaø caùc maët khaùc cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi. Gaén lieàn vôùi phaùt trieån kinh teá, xaây döïng neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng XHCN, ñaåy maïnh CNH- HÑH ñaát nöôùc, phaûi khoâng ngöøng ñoåi môùi heä thoáng chính trò, naâng cao vai troø laõnh ñaïo vaø söùc chieán ñaáu cuûa Ñaûng, xaây döïng nhaø nöôùc phaùp quyeàn XHCN, naâng cao vai troø cuûa toå chöùc quaàn chuùng, phaùt huy söùc maïnh ñaïi ñoaøn keát toaøn daân trong söï nghieäp xaây döïng vaø baûo veä toå quoác. Ñoàng thôøi vôùi phaùt trieån kinh teá , phaûi phaùt trieån vaên hoùa, xaây döïng neàn vaên hoùa tieân tieán ñaäm ñaø baûn saéc daân toäc, khoâng ngöøng naâng cao ñôøi soáng tinh thaàn cho ngöôøi daân, phaùt trieån giaùo duïc vaø ñaøo taïo nhaèm naâng cao daân trí , thöïc hieän muïc tieâu “ daân giaøu, nöôùc maïnh, xaõ hoäi coâng baêng, daân chuû vaên minh”. Nhö vaäy hoïc thuyeát hình thaùi kinh teá- xaõ hoäi laø moät hoïc thuyeát khoa hoïc. Trong ñieàu kieän hieän nay, hoïc thuyeát ñoù vaãn giöõ nguyeân giaù trò. Noù ñöa laïi moät phöông phaùp thaät söï khoa hoïc ñeå phaân tích caùc hieän töôïng trong ñôøi soáng xaõ hoäi ñeå töø ñoù vaïch ra phöông höôùng vaø giaûi phaùp ñuùng ñaéng cho hoaït ñoäng thöïc tieãn. Hoïc thuyeát ñoù ñaõ döôïc Ñaûng ta vaän duïng moät caùch saùng taïo trong ñieàu kieân cuï theå cuûa nöôùc ta, vaïch ra ñöôøng loái ñuùng ñaéng cho söï nghieäp xaây döïng vaø baûo veä toå quoác. Caâu 6: Trình baøy quan ñieåm cuûa CNM veà vai troø cuûa quaàn chuùng vaø caù nhaân trong lòch söû, ruùt ra yù nghóa phöông phaùp luaän cuûa noù trong nhaän thöùc vaø hoaït ñoäng thöïc tieãn taïi VN hieän nay. TRAÛ LÔØI 13 1. QUAN ÑIEÅM CUÛA CNM-L VEÀ VAI TROØ CUÛA QUAÀN CHUÙNG VAØ CAÙ NHAÂN TRONG LÒCH SÖÛ. Khaùi nieäm quaàn chuùng nhaân daân thay ñoåi vaø phaùt trieån coù tính chaát lòch söû. Bôûi noù gaén lieàn vôùi nhöõng hình thaùi kinh teá- xaõ hoäi vaø ñieàu kieän lòch söû nhaát ñònh. Nhöng tröôùc heát, hoï laø löïc löôïng lao ñoäng tröïc tieáp taïo ra cuûa caûi vaät chaát cho xaõ hoäi, maët khaùc hoï coøn laø nhöõng boä phaän daân cö coù khuynh höôùng luoân choáng laïi giai caáp thoáng trò, aùp böùc boùc loät maø lôïi ích caên baûn cuûa cuûa giai caáp aáy ñoái khaùng vôùi lôïi ích cuûa ñoâng ñaûo nhaân daân lao ñoäng. Nhö vaäy quaàn chuùng nhaân daân laø boä phaän coù cuøng chung lôïi ích cô baûn, bao goàm nhöõng thaønh phaàn, nhöõng taàng lôùp vaø nhöõng giai caáp, lieân keát laïi thaønh taäp theå döôùi söï laõnh ñaïo cuûa moät caù nhaân, toå chöùc hay ñaûng phaùi nhaèm giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà kinh teá, chính trò, xaõ hoäi cuûa moät thôøi ñaïi nhaát ñònh. 1.1 Vai troø cuûa quaàn chuùng Thöù nhaát, QCND laø löïc löôïng SX cô baûn cuûa XH, SX tröïc tieáp ra cuûa caûi vaät chaát, laø cô sôû cuûa söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa XH. LLSX cô baûn laø ñoâng ñaûo quaàn chuùng nhaân daân lao ñoäng bao goàm caû lao ñoäng chaân tay vaø lao ñoäng trí oùc. Theo quan ñieåm cuûa CNDVLS thì quaàn chuùng nhaân daân lao ñoäng laø ngöôøi saùng taïo chaân chính ra lòch söû. Quaàn chuùng nhaân daân laø löïc löôïng saûn xuaát cô baûn cuûa xaõ hoäi, noù ñöôïc bieåu hieän baèng quaù trình saûn xuaát ra caùc giaù trò vaät chaát vaø giaù trò tinh thaàn. SXVC laø quaù trình con ngöôøi taïo ra moïi cuûa caûi vaät chaát, thoâng qua cheá taïo vaø caûi tieán coâng cuï lao ñoäng laø hoaøn ñoäng cuûa toaøn xaõ hoäi. Trong ñoù LLSX cô baûn laø quaàn chuùng nhaân daân lao ñoäng bao goàm caû lao ñoäng chaân tay vaø lao doäng trí oùc. Thöïc tieãn SX vaät chaát cuûa loaøi ngöôøi, cuûa quaàn chuùng nhaân daân laø cô sôû, ñoäng löïc cuûa phaùt trieån khoa hoïc kyõ thuaät. Ngaøy nay, nhaân daân lao ñoäng tröôùc heát laø giai caáp coâng nhaân vaø ñoäi nguõ trí thöùc laø löïc löôïng SX tröïc tieáp cuûa neàn kinh teá vaät chaát cuõng nhö neàn kinh teá tri thöùc. Thöù hai, Quaàn chuùng nhaân daân lao ñoäng löïc löôïng cô baûn cuûa moïi cuoäc CMXH. Leâ- nin ñaõ töøng khaúng ñònh raèng CM laø söï nghieäp cuûa quaàn chuùng. Bôûi vì trong hoaït ñoäng ñaáu tranh XH thì tröôùc heát quaàn chuùng nhaân daân lao ñoäng laø ñoäng löïc cô baûn cuûa CM, ñoùng vai troø quyeát ñònh ñeán win lôïi cuûa CMXH. Trong hoaït ñoäng ñaáu tranh choáng boùc loät xh, laøm bieán chuyeån XH töø hình thaùi kinh teá xh naøy sang hình thaùi kinh teá Xh khaùc, vai troø cuûa quaàn chuùng nhaân coøn ñöôïc theå hieän ñoái vôùi quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa caùc daân toäc vaø coäng ñoàng daân toäc. Lôïi ích cuûa quaàn chuùng nhaân daân vöøa laø ñieåm khôûi ñaàu vöøa laø muïc ñích cuoái cuøng cuûa söï nghieäp CM. ñieàu naøy coù nghóa laø lôïi ích chung cuûa toaøn boä XH luoân laø lôïi ích chung cuûa quaàn chuùng nhaân daân lao ñoäng. Bôûi vaäy, nhaân daân lao ñoäng laø chuû theå cuûa caùc quaù trình kinh teá, chính trò, xaõ hoäi, ñoùng vai troø laø ñoäng löïc cô baûn cuûa moïi cuoäc CMXH. 14 Thöù ba, QCND laø ngöôøi saùng taïo ra nhöõng giaù trò vaên hoaù tinh thaàn. Quaàn chuùng nhaân daân lao ñoäng coù vai troø to lôùn, khoâng theå thay theá, trong quaù trình saùng taïo caùc saûn phaåm tinh thaàn cuûa XH. Quaàn chuùng nhaân daân coù vai troø to lôùn trong quaù trình saùng taïo vaø phaùt trieån ñôøi soáng tinh thaàn cuûa XH con ngöôøi. Tröôùc heát hoaït ñoäng cuûa quaàn chuùng nhaân daân trong qua trình SX vaät chaát, trong hoaït ñoäng ñaáu tranh laøm bieán ñoåi XH laø quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån nhöõng phong tuïc taäp quaùn, truyeàn thoáng vaên hoaù cuûa caùc daân toäc, vaø cuûa caû nhaân loaïi. Maët khaùc, quaàn chuùng nhaân daân vôùi hoaït ñoäng thöïc tieãn cuûa mình, vöøa laø chuû theå vöøa laø khaùch theå cuûa quaù trình saùng taïo, söû duïng vaø sôû höõu vaät chaát vaø tinh thaàn cuûa xaõ hoäi. Nhö vaäy, xeùt töø kinh teá ñeán chính trò, töø hoaït ñoäng vaät chaát ñeán hoaït ñoäng tinh thaàn, QCND luoân ñoùng vai troø quyeát ñònh trong lòch söû. Tuy nhieân, tuyø vaøo ñieàu kieän lòch söû maø vai troø chuû theå cuûa QCND cuõng bieåu hieän khaùc nhau. Chæ coù trong CNXH, QCND môùi coù ñuû ñieàu kieän ñeå phaùt huy taøi naêng vaø trí saùng taïo cuûa mình. 1.2 VAI TROØ CUÛA VÓ NHAÂN (LAÕNH TUÏ) ÑOÁI VÔÙI SÖÏ PHAÙT TRIEÅN CUÛA LÒCH SÖÛ Vó nhaân, hoï laø nhöõng ngöôøi kieät xuaát, coù khaû naêng naém baét vaø vaän duïng thaønh coâng caùc quy luaät khaùch quan. Maëc khaùc, hoï laø ngöôøi coù khaû naêng taäp hôïp QCND keát hôïp thoáng nhaát yù chí vaø haønh ñoäng cuûa moïi ngöôøi ñeå giaûi quyeát nhöõng nhieäm vuï cuï theå do yeâu caàu khaùch quan cuûa lòch söû. Khoâng theå coù vó nhaân, laõnh tuï toàn taïi moät caùch thuaàn tuyù vaø ñoäc laäp tuyeät ñoái vôùi QCND. Maø söï xuaát hieän vaø vai troø cuûa hoï ñeàu thoâng qua caùc toå chöùc XH nhaát ñònh. Bôûi vì hoaït ñoäng cuûa QCND cuõng khoâng toàn taïi thuaàn tuyù maø thoâng qua caùc toå chöùc XH nhaát ñònh. Cho neân, vai troø cuûa vó nhaân, laõnh tuï khoâng chæ laø ngöôøi toå chöùc laõnh ñaïo maø coøn coù khaû naêng taäp hôïp quaàn chuùng thoáng nhaát yù chí vaø haønh ñoäng cuûa quaàn chuùng ñeå giaûi quyeát nhöõng nhieäm vu cuï theå of history. Trong ñieàu kieän lòch söû cuï theå thì vó nhaân, laõnh tuï coù theå thuùc ñaåy nhanh hôn tieán trình phaùt trieån cuûa lòch söû, nhöng hoï cuõng coù theå kìm haõm söï phaùt trieån cuûa Xh neáu tính tính tích cöïc vaø vai troø tieán boä cuûa hoï khoâng coøn nöõa. Laõnh tuï cuûa moãi thôøi ñaïi chæ coù theå hoaøn thaønh nhöõng nhieäm vuï ñaët ra cuûa thôøi ñaïi hoï, cho neân vai troø cuûa vó nhaân laõnh tuï coù tính thôøi ñaïi, tính lòch söû vaø cuï theå. 2. YÙ NGHÓA PHÖÔNG PHAÙP LUAÄN Töø söï phaân tích vaø tìm hieåu quan ñieåm cuûa CNM-L veà vai troø cuûa quaàn chuùng vaø caù nhaån trong lòch söû. Chuùng ta thaáy raèng, khoâng theå coi nheï vai troø cuûa quaàn chuùng nhaân daân trong quaù trình xaáy döïng vaø phaùt trieån ñaát nöôùc. Ñaëc bieät laø trong thôøi ñieåm hieän nay khi nöôùc ta ñang tieán haønh CNH- HÑH ñaát nöôùc. Nhö Chuû Tòch Hoà Chí Minh ñaõ töøng noùi: “ Khoù moät laàn khoâng daân cuõng chòu, khoù vaïn laàn daân lieäu cuõng xong”. Nhö vaäy töø ñaây ta coù theå ruùt ra yù nghóa phöông phaùp luaän 15 cuûa quan ñieåm treân khi vaän duïng vaøo con ñöôøng phaùt trieån döôùi söï laõnh ñaïo cuûa ÑCSVN. Thöù nhaát ñoù laø phaûi laáy daân laøm goác, phaûi bieát taäp hôïp vaø phaùt huy söùc maïnh cuûa QCND moät caùch hôïp thôøi vaø khoa hoïc. Thöù hai caàn phaûi coù nhöõng chính saùch vaø böôùc ñi cuï theå veà vaán ñeà con ngöôøi vaø veà quan ñieåm veà quaàn chuùng. Lôïi ích cuûa QCND phaûi ñöïôc ñaûm baûo. Lôïi ích cuûa caù nhaân khoâng ñöôïc maâu thuaãn vôùi löïi ích chung cuûa toaøn daân toäc. Trong moãi böôùc ñi cuûa CM chæ coù keát hôïp haøi hoaø lôïi ích XH vaø lôïi ích caù nhaân môùi phaùt huy ñöôïc söùc maïnh toång hôïp cuûa toaøn XH, ñoàng thôøi phaùt huy ñöôïc tính tích cöïc saùng taïo cuûa moãi caù nhaân. Trong quaù trình laõnh ñaïo ñaát nöôùc, ÑCSVN caàn phaûi phaùt huy vai troø tích cöïc cuûa mình vôùi nhöõng bieän phaùp, chuû tröông vaø chính saùch khaùch quan vaø khoa hoïc nhaèm mang laïi haïnh phuùc aám no cho nhaân daân, thuùc ñaåy neàn kinh teá phaùt trieån vaø thöïc hieän töï do daân chuû trong toaøn XH. Ñaûng vaø nhaø nöôùc caàn phaûi keát hôïp chaët cheõ giöõa phaùt trieån kinh teá vaø thöïc hieän coâng baèng Xh. Phaûi keát hôïp haøi hoaø giöõa giaûi phoùng Xh vaø giaûi phoùng caù nhaân, phaùt huy nhaân toá con ngöôøi ñieàu ñoù cuõng coù nghóa laø phaùt huy caû coäng ñoàng vaø caù nhaân. Phaûi caàn thieát taïo ra nhöõng caùn boä chuû choát “vöøa hoàng vöøa chuyeân” , vöøa coù ñöùc laïi vöøa coù taøi, heát loøng vì söï phaùt trieån chung cuûa XH. Caàn neâu cao tinh thaàn töï giaùc vaø traùch nhieäm trong Ñaûng vieân, choáng thaùi hoaù- bieán chaát trong caùn boä, coâng nhaân vieân nhaø nöôùc, taïo ra moät boä maùy nhaø nöôùc thaät söï trong saïch, vöõng maïnh vaø daân chuû. Caàn phaân tích vaø thaáy roõ ñöôïc MQH giöõa caù nhaân vaø XH. Traùnh thaùi ñoâï cöïc ñoan quaù coi troïng moät trong hai yeáu toá caù nhaân vôùi Xh. Caâu 8: Theá naøo laø toàn taïi Xh vaø YÙ thöùc Xh? Phaân tích MQH bieân chöùng giöõa toàn taïi Xh vaø YÙ thöùc Xh? Vaán ñeà xaây döïng vaø phaùt trieån caùc hình thaùi yù thöùc Xh ñònh höôùng XHCN ôû VN theo quan ñieåm cuûa ÑCSVN? TRAÛ LÔØI 1. KHAÙI NIEÄM TOÀN TAÏI XAÕ HOÄI 16 Toàn taïi xh laø toaøn boä sinh hoaït vaät chaát vaø nhöõng ñieàu kieän sinh hoaït vaät chaát cuûa xh. Trong nhöõng quan heä xh vaät chaát, hai loaïi quan heä cô baûn laø quan heä giöõa ngöôøi vôùi töï nhieân vaø quan heä vaät chaát giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi. Toàn taïi xh bao goàm caùc yeáu toá chính laø PTSX vaät chaát, ñieàu kieän töï nhieân, hoaøn caûnh ñòa lyù, daân soá vaø maät ñoä daân soá, trong ñoù PTSX vaät chaát laø yeáu toá cô baûn nhaát. Caùc yeáu toá naøy taùc doäng vaø chi phoái tôùi hoaït ñoäng lao ñoäng Sx vaät chaát cuûa con ngöôøi. Quaù trình naøy laøm naûy sinh moät chuoãi taát yeáu khaùch quan bai goàm nhöõng bieán coá cuûa nhöõng söï phaùt trieån. 2.YÙ THÖÙC XAÕ HOÄI YTXH laø maët tinh thaàn cuûa ñôøi soáng XH, bao goàm nhöõng quan ñieåm, tö töôûng tình caûm, taâm traïng truyeàn thoáng … naûy sinh töø TTXH vaø phaûn aùnh TTXH trong nhöõng giai ñoaïn phaùt trieån nhaát ñònh. YTXH phaûn aùnh TTXH döôùi caùc hình thöùc vaø phöông phaùp khaùc nhau, xeùt theo tính phoå bieán cuûa moät coäng ñoàng, moät taäp ñoaøn xh, moät thôøi ñaïi xh nhaát ñònh. Tuyø theo caùc möùc ñoä nghieân cöùu maø chuùng ta coù theå phaân chia keát caáu cuûa YTXH thaønh caùc caáp ñoä, caùc daïng khaùc nhau nhö: yù thöùc thoâng thöôøng vaø yù thöùc luaän, taâm lyù xh vaø heä tö töôûng. Caáp ñoä veà mqh giöõa yù thöùc thoâng thöôøng vaø yù thöùc luaän, yù thöùc thoâng thöôøng laø nhöõng tri thöùc, quan nieäm cuûa con ngöôøi hình thaønh moät caùch tröïc tieáp trong hoaït ñoäng thöïc tieãn haèng ngaøy, chöa ñöôïc heä thoáng hoaù, khaùi quaùt hoaù thaønh lyù luaän. YÙ thöùc lyù luaän laø nhöõng tö töôûng quan ñieåm xh ñöôïc heä thoáng hoaù, khaùi quaùt hoaù, thaønh caùc hoïc thuyeát xh, ñöôïc trình baøy döôùi daïng nhöõng khaùi nieäm, nhöõng phaïm truø, nhöõng quy luaät. 3. MQH GIÖÕA CHUÙNG YÙ thöùc thoâng thöôøng vaø yù thöùc lyù luaän tuy laø hai trình ñoä, hai phöông thöùc phaûn aùnh khaùc nhau cuûa YTXH, song chuùng coù mqh taùc ñoäng qua laïi. Chuùng coù cuøng moät nguoàn goác laø TTXH vaø bò quyeát ñònh bôûi thöïc tieãn cuûa con ngöôøi. Sö khaùc nhau giöõa chuùng bieåu hieän ôû choã, yù thöùc thoâng thöôøng phaûn aùnh tröïc tieáp veà tính ña daïng, phong phuù vaø tính sinh ñoäng cuoäc soáng haèng ngaøy cuûa con ngöôøi. Ngöôïc laïi, yù thöùc lyù luaän (lyù luaän khoa hoïc) coù khaû naêng phaûn aùnh hieän thöïc khaùch quan moät caùch khaùi quaùt, saâu saéc vaø chính xaùc, noù giuùp con ngöôøi tìm ra nhöõng mlh baûn chaát vaø quy luaät cuûa caùc söï vaät vaø hieän töôïng. Maëc khaùc söï bieåu hieän cuûa TTXH vaø YTXH coøn ñöôïc bieåu hieän döôùi hình thöùc cuûa mlh giöõa taâm lyù xh vaø heä tö töôûng: Taâm lyù xh bao goàm toaøn boä tình caûm, öôùc muoán, thoùi quen, taäp quaùn … cuûa con ngöôøi, cuûa moät boä phaän xh hoaëc cuûa toaøn boä xh hình thaønh aûnh höôûng tröïc tieáp ñôøi soáng haèng ngaøy cuûa con ngöôøi vaø phaûn aùnh ñôøi soáng ñoù. Heä tö töôûng laø trình ñoä cao cuûa YTXH, noù coù khaû naêng naém baét baûn chaát, quy luaät cuûa caùc mqh xh. 17 TLXH vaø heâï tö töôûng hai phöông thöùc hai trình ñoä phaûn aùnh khaùc nhau cuûa YTXH, nhöng noù coù mqh taùc ñoäng qua laïi laãn nhau. Chuùnh cuøng coù chung nguoàn goác laø TTXH vaø bò quyeát ñònh bôûi TTXH. 4.MQH giöõa TTXH vaø YTXH YTXH phaûn aùnh TTXH vaø do TTXH quyeát ñònh. TTXH quyeát ñònh YTXH, YTXH hoäi phaûn aùnh TTXH vaø phuï thuoäc vaøo TTXH. Moãi khi TTXH nhaát laø PTSX thay ñoåi thì nhöõng tö töôûng, lyù luaän xh, nhöõng quan ñieåm chính trò, phaùp quyeàn ñaïo ñöùc… sôùm muoän cuõng seõ bieán ñoåi theo. Vì theá ôû nhöõng thôøi kyø lòch söû khaùc nhau coù nhöõng lyù luaän, quan ñieåm, tö töôûng xh khaùc nhau. Söï thay ñoåi cuûa YTXH coù theå laø söï phaûn aùnh ñuùng, hoaëc khoâng ñuùng, hoaëc khoâng ñuùng vôùi TTXH. Vaán ñeà naøy ñöôïc K.Marx khaúng ñònh “ Khoâng phaûi yù thöùc cuûa con ngöôøi quyeát ñònh toàn taïi cuûa hoï, nhöng toàn taïi cuûa hoï quyeát ñònh yù thöùc cuûa hoï”( 13,15). TTXH quyeát ñònh YTXH khoâng chæ döøng laïi ôû vieäc xaùc ñònh nguoàn goác, söï phuï thuoäc cuûa YTXH ñoái vôùi TTXH maø coøn chæ ra raèng khoâng phaûi baát cöï tö töôûng, quan ñieåm, lyù luaän, hình thaùi YTXH naøo cuõng phaûn aùnh ñuùng ñaén, roõ raøng vaø tröïc tieáp nhöõng quan heä kinh teá cuûa thôøi ñaïi maø xeùt cho cuøng, nhöõng quan heä kinh teá ñöôïc phaûn aùnh baèng caùch naøy hay caùch khaùc trong nhöõng tö töôûng hay quan nieäm cuûa YTXH khaùc nhau. YTXH thöôøng laïc haäu hôn so vôù TTXH. Söï thay ñoåi vaø phaùt trieån cuûa TTXH coù khuynh höôùng nhanh hôn so vôùi söï thay ñoåi and phaùt trieån cuûa YTXH. Do söùc maïnh cuûa thoùi quen taâm lyù, maët haïn cheá cuûa truyeàn thoáng, taäp quaùn cuõng do tính laïc haäu, baûo thuû cuûa moät soá hình thaùi YTXH cuõng taùc ñoäng ngöôïc laïi TTXH. YTXH luoân gaén lieàn vôùi lôïi ích cuûa nhoùm, nhöõng taäp ñoaøn ngöôøi, nhöõng giai caáp nhaát ñònh trong xh; nhöõng tö töôûng cuõ, laïc haäu thöôøng ñöôïc nhöõng löïc löôïng ñen toái löu giöõ, truyeàn baù, duøng baûo veä lôïi ích cuûa mình choáng laïi nhöõng löïc löôïng tieán boä trong xh. YTXH coù tính vöôït tröôùc TTXH khi khaúng ñònh tính laïc haäu cuûa YTXH so vôùi TTXH. CNDVLS cuõng khaúng ñònh trong nhöõng ñieàu kieän nhaát ñònh, tö töôûng cuûa con ngöôøi vaø ñaëc bieät vai troø tieân phong cuûa nhöõng tö töôûng khoa hoïc tieân tieán bôûi tính vöôït tröôùc cuûa noù so vôùi TTXH. YTXH vaø TTXH luoân luoân coù söï keá thöøa trong söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa mình. Quan ñieåm veà development keå caû YTXH cuûa CNDVLS khoâng chæ coi yeáu toá keá thöøa laø cô sôû lyù luaän giaûi thích mqh bieän chöùng giöõa caùi môùi vaø caùi cuõ trong lòch söû development cuûa ñôøi soáng vaät chaát cuõng nhö tinh thaàn cuûa ñôøi soáng xh, maø coi noù laø ñieàu kieän tieàn ñeà cho söï xuaát hieän, toàn taïi vaø develop of caùi môùi. Söï taùc ñoäng qua laïi giöõa caùc hình thaùi YTXH bao goàm nhieàu hình thaùi YTXH cuï theå khaùc nhau nhö chính trò, phaùp quyeàn, ñaïo ñöùc… vaø söï taùc ñoäng qua lai giöõa chuùng laøm cho moãi hình thaùi YTXH coù nhöõng maëc nhöõng tính chaát khoâng theå giaûi thích ñöôïc baèng moät caùch tröïc tieáp baèng TTXH hay baèng caùc ñieàu kieän vaät chaát. 18 Trong söï taùc ñoäng qua laïi giöõa hình thaùi cuûa YTXH thì yù thöùc chính trò coù vai troø ñaët bieät quan troïng. Ñeán löôït mình thì YTXH cuõng taùc ñoäng trôû laïi TTXH. CNDVLS choáng laïi quan ñieåm tuyeät ñoái hoaù vai troø cuûa YTXH, hoaëc baùc boû quan ñieåm duy vaät taàm thöôøng phuû nhaän taùc ñoäng tích cöïc cuûa YTXH ñoái vôùi TTXH. YTXH phaûn aùnh TTXH nhöng noù khoâng phaûi laø söï phaûn aùnh ñôn giaûn, maùy moùc veà TTXH maø taùc ñoäng tích cöïc, naêng ñoäng va saùng taïo trong hoaït ñoäng thöïc tieãn, trong life vaät chaát cuûa xh. 5.Tính giai caáp cuûa YTXH Trong xh coù giai caáp, caùc giai caáp coù nhöõng ñieàu kieän sinh hoaït vaät chaát, nhöõng ñòa vò xh khaùc nhau, nhöõng lôïi ích khaùc nhau do ñòa vò cuûa maãi giai caáp qui ñònh. YTXH cuûa caùc giai caáp coù noäi dung vaø hình thöùc phaùt trieån khaùc nhau hoaëc ñoái laäp nhau. Tính giai caáp cuûa YTXH bieåu hieän ôû taâm lyù xh, cuõng nhö ôû heä tö töôûng Xh. Trong xh coù ñoái khaùng giai caáp bao giôø cuõng coù nhöõng quan ñieåm tö töôûng hoaëc nhöõng heä tö töôûng ñoái laäp nhau: tö töôûng cuûa giai caáp boc loät vaø giai caáp bò boùc loät, cuûa giai caáp thoáng trò vaø giai caáp bò trò. Nhöõng tö töôûng thoáng trò veà moät thôøi ñaïi bao giöøo cuõng laø tö töôûng cuûa giai caáp thoáng trò veà kinh teá vaø chính trò ôû thôøi ñaïi ñoù. Trong ñieàu kieän ngaøy nay, cuoäc ñaáu tranh giai caáp treân lónh vöïc yù thöùc heä vaãn coøn ñang tieáp tuïc dieãn ra . khi khaúng ñònh tính giai caáp cua YTXH , CNDVLS ñoàngthôøi coøn cho raèng YTXH cuûa caùc giai caáp trong xaõ hoäi coù söï taùc ñoäng qua laïi vôùi nhau. Khoâng coù nhöõng giai caáp bò trò chòu aûnh höôûng tö töôûng cuûa giai caáp thoáng trò, maø traùi laïi giai caáp thoáng trò chòu aûnh höôûng tö töôûng cuûa giai caáp bò trò. Trong xaõ hoäi coù phaân chia giai caáp thì yù thöùc caù nhaân, veà baûn chaát laø bieåu hieän möùc ñoä naøy hay möùc ñoä khaùc cuûa yù thöùc giai caáp, do ñòa vò vaø nhöõng ñieàu kieän sinh hoaït vaät chaát chung cuûa giai caáp quyeát ñònh, noù coøn paûn aùnh nhöõng ñieàu kieän sinh hoaït chung cuûa caû daân toäc. 6. YÙ nghóa phöông phaùp luaän vaø söï vaän duïng cuûa ÑCSVN Chuùng ta bieát raèng YTXH toàn taïi trong nhöõng hình thaùi khaùc nhau. Nhöõng hình thaùi chuû yeáu cuûa YTXH bao goàm, yù thöùc chính trò, yù thöùc phaùp quyeàn, yù thöùc ñaïo ñöùc, yù thöùc khoa hoïc, yù thöùc thaåm myõ, yù thöùc toân giaùo … vieäc tìm hieåu vaø nghieân cöùu vaán ñeà xaây döïng vaø phaùt trieån caùc hình thaùi YTXH coù yù nghóa raát to lôùn, ñaët bieät laø trong söï nghieäp xaây döïng CNXH ôû nöôùc ta hieän nay. Tìm hieåu veà yù thöùc chính trò giuùp ta nhaän thöùc roõ ñöôïc vai troø, vò trí chuû ñaïo cuûa noù trong ñôøi soáng tinh thaàn cuûa xh. Xaây döïng CNXH caàn thieát phaûi trang bò moät heä thoáng lyù luaän cô baûn, laáy CNM-L vaø tö töôûng HCM laøm neàn taûng tö töôûng vaø kim chæ nam cho moïi haønh ñoäng. Trong ñoù, CM tö töôûng vaên hoaù laø caàn thieát vaø taát yeáu ñeå thay ñoåi PTSX tinh thaàn cuûa xh phuø hôïp vôùi PTSX môùi veà maët kinh 19 teá ñaõ hình thaønh. CM tö töôûng- vaên hoaù laø taát yeáu trong quaù trình caûi taïo taâm lyù, yù thöùc vaø ñôøi soáng tinh thaàn cuûa cheá ñoä cuõ ñeå laïi, thanh toaùn trieät ñeå nhöõng tö töôûng laïc haäu, loãi thôøi vaø phaûn ñoäng cuûa giai caáp thoáng trò cuõ. Beân caïnh ñoù khaéc phuïc nhöõng thieáu thoán veà vaên hoaù, xaây döïng con ngöôøi vôùi nhöõng phaåm chaát vaø naêng löïc ñeå hình thaønh vaø develop nhaân caùch ñaïo ñöùc CM, taïo söï thuùc ñaåy develop xh. Trang bò nhöõng kieán thöùc vaø tö töôûng veà phaùp luaät cho nhaân daân, toân troïng quyeàn töï do, daân chuû vaø tín ngöôõng, taïo ñieàu kieän cho people develop veà culture, ngheä thuaät. ( Daãn chöùng theâm veà ñieàu kieân thöïc teá cuûa VN)