Hướng dãn chọn giống cây trồng dài ngày

8/24/2015 1 1 Chọn giống cây trồng dài ngày Yêu cầu môn học • Số đơn vị học trình: 3 • Trình độ: sinh viên chuyên ngành chọn giống • Thời gian: LT: 30 tiết TH: 5 tiết • Điều kiện tiên quyết: Sinh viên đã được học: sinh lý thực vật, Di truyền thực vật, Chọn giống đại cương, Di truyền ứng dụng, Tế bào học. Mục tiêu nội dung môn học • Mục tiêu: Trang bÞ cho sinh viªn ph¬ng ph¸p vµ kü năng chän gièng nhãm c©y trång TGST dài (cà phê, cây ăn quả, chè,) • Tóm tắt nội dung: Vai trò, ý nghĩ và giá tri kinh tế. Nguồn gốc, đặc điểm di truyền của nhóm cây có thời gian sinh trưởng dài; nhân giống vô tính, các phương pháp tạo vật liệu di truyền, đánh giá thử nghiệm giống mới phù hợp với mục tiêu chọn tạo giống cây trồng dài ngày thuộc hai nhóm cây (cây ăn quả và cây công nghiệp). • Thời gian môn học: 20 tiết (24 lý thuyết, 6 t/h) NhiÖm vô cña sinh viªn • Dù líp ®Çy ®ñ sè tiÕt quy ®Þnh, • Tham gia ®Çy ®ñ c¸c bµi thùc hµnh m«n häc • Xây dụng tiểu luận theo yêu cầu • Điểm học tập: - KiÓm tra häc trình: hÖ sè 1 • - ĐiÓm bµi tËp: hÖ sè 2 • - ĐiÓm thi: hÖ sè 3 Néi dung chi tiÕt häc phÇn • Chƣơng 1: Đặc điểm nông, sinh học của nhóm cây trồng dài ngày liên quan đến chọn giống • Chƣơng 2: Chọn giống cây bưởi (3 tiết) • Chƣơng 3: Nhân giống nhãn (3 tiết) • Chƣơng 4: Chọn giống xoài (3 tiết) • Chƣơng 5: Chọn giống chè (5 tiết) • Chƣơng 6: Chọn giống cà phê (3 tiết) • Chƣơng 7: Chọn giống cao su (3 tiết) • Kiểm tra (1 tiết) • Thực hành (8 tiết) Tµi liÖu häc tËp • NguyÔn Văn HiÓn (chñ biªn), 2000. Chän gièng c©y trång • Nguyễn Tử Xiêm (chủ biên), 2000 – Cây cà phê. • Đỗ Ngọc Quý, 2003 – Cây chè • Nguyễn Văn Cương và cs, 1998, Kỹ thuật trồng cam quýt- • Trần Thế Tục – 2004 – Cây nhãn và kỹ thuật trồng • Bộ NN&PTNT – 575 giống cây trồng nông nghiệp mới • Các trang web. https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/ Lớp học phần VNUA-Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam 8/24/2015 2 C1: Cây trồng dài ngày/cây lâu, nămcây lƣu niên/Permanent crop • có đời sống hơn 2 năm/tính từ khi trồng đến sau thu hoạch, hàng năm không phải trồng lại- permanent crops are sown or planted once and not be replanted after each annual harvest (FAOSTAT, 2011) • đơn giản là là cây sống hơn hai năm (theo từ Latin per là "qua", và annus, là "năm") là cây sống hơn hai năm. để phân biệt cây sống hàng năm/annual (một năm) và nhiều năm (trên 2 năm). • cây thân gỗ -bộ có rễ dài sâu xuống đất, ngăn chặn xói mòm, và ngăn cản cỏ dại. • cây thân thảo -cây nhỏ có hoa nhỏ, sinh trưởng và ra hoa vào mùa xuân và hè, chết vào mùa thu, đông (trừ rễ củ, thân ngầm), sau đó tiếp tục trở lại vào mùa xuân, • Theo thống kê NN: NLN là loại cây trồng sinh trưởng và cho sản phẩm trong nhiều năm: CAQ (cam, nhãn...), CCN (chè,, cao su...), cây dược liệu (quế, đỗ trọng...), ... Đặc điểm nông, sinh của nhóm cây trồng dài ngày 1. Phân nhóm cây trồng theo quan điểm sử dụng • Cây ăn quả lâu niên • Cây công nghiệp lấy quả • Cây công nghiệp lấy lá • Cây công nghiệp lấy mủ 2. Phân nhóm cây trồng dài ngày theo canh tác • Cây bóng to • Cây bóng thấp Đặc điểm sinh trƣởng phát triển a. Đặc điểm b. Sinh trưởng và phát triển của cây • Quan hệ của sự phát triển với bản chất di truyền và điều kiện sinh trưởng • Sự phát triển cá thể - Giai đoạn phôi thai - Giai đoạn trưởng thành - Giai đoạn cho sản lượng - Giai đoạn già cỗi và chết c. Dặc điểm thực vât của cây ăn quả thân gỗ: Đặc điểm sinh lý, sinh hóa, di truyền, nhân giống a,. Đặc điểm sinh lý của cành, lá b. Lý thuyết sự già đi và trẻ hóa có tính chu kỳ của cây c. Đặc điểm di truyền nhân giống, thụ phấn thụ tinh của cây d. Đặc điểm nghề trồng cây ăn quả trên thế giới PHÂN NHÓM CÂY DÀI NGÀY THEO HƢỚNG SỬ DỤNG • Cây ăn quả thân gỗ • Cây công nghiệp lấy quả • Cây công nghiệp lấy lá • Cây công nghiệp lấy mủ • Bƣởi Da Xanh 8/24/2015 3 Cây cao su • Tên KH: Hevea brasiliensis, là một loài cây thân gỗ. Cây công nghiệp lâu năm thuộc về họ Đại kích (Euphorbiaceae) Phƣơng pháp chọn tạo, giống • Vật liệu thu thập: Loại vật liệu? • Phƣơng pháp chọn tạo: - Tuyển chọn từ nguồn vật liêu - Tạo biến dị rồi tuyển chọn Phƣơng pháp tạo biến dị + Lai + Đột biến + Đa bội thể + Chuyển gen Các bƣớc chọn lọc từ biến dị TỔ CHỨC VÀ THIẾT KẾ CÁC VƢỜN CHỌN VÀ ƢƠM GIỐNG 1. Chọn địa điểm thành lập vƣờn Tổ chức các ruộng chọn giống phù hợp với đặc điểm sinh học và nông học của nhóm cây trồng dài ngày 2. Quy hoạch và thiết kế vƣờn * Vườn tạm thời * Vườn chọn giống cố định – Vườn quỹ gen – Vườn đánh giá biến dị di truyền – Vườn chọn lọc – Vườn so sánh giống – Vườn cây đầu dòng 3. Rút ngắn quá trình chọn tạo giống cây dài ngày (xemTL_ Lớp học phần VNUA-Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam https://sites.google.com/site/lophocphank57vnua/