Bài giảng Kinh tế vi mô 2 - Chương 7: Thị trường các yếu tố sản xuất

CHƯƠNG 7 Thị trường các yếu tố sản xuất Tài liệu đọc: Robert Pindyck – Chương 14 1 Nội dung • Thị trường yếu tố cạnh tranh • Thị trường trong đó người mua có sức mạnh độc quyền mua • Thị trường trong đó người bán các yếu tố có sức mạnh độc quyền bán 2 Thị trường yếu tố cạnh tranh • Cầu về một yếu tố đầu vào khi chỉ có một yếu tố đầu vào biến đổi (Lao động) • Cầu về một yếu tố đầu vào khi một số yếu tố đầu vào biến đổi (Lao động, máy móc thiết bị) • Đường cầu thị trường 3 Cầu về một yếu tố đầu vào khi chỉ có một yếu tố đầu vào biến đổi (L) Löông ($ moãi Doanh thu naêng suaát bieân giôø) Thò tröôøng xuaát löôïng caïnh tranh (P = MR) MRP = MP x P Thò tröôøng L L xuaát löôïng ñoäc quyeàn MRPL = MPL x MR (P> MR) Soá giôø laøm vieäc 4 Thò tröôøng yeáu toá saûn xuaát caïnh tranh Caàu ñoái vôùi moät yeáu toá ñaàu vaøo khi chæ coù moät ñaàu vaøo bieán ñoåi • Choïn soá löôïng lao ñoäng nhaèm toái ña hoùa lôïi nhuaän – Neáu MRPL > w (chi phí bieân cuûa vieäc thueâ moät ngöôøi lao ñoäng): thueâ theâm lao ñoäng – Neáu MRPL < w: thueâ ít lao ñoäng hôn – Neáu MRPL = w: soáá löôïng lao ñoäng ñaït toái ña hoùa lôïi nhuaän 5 Vieäc thueâ möôùn cuûa coâng ty trong thò tröôøng lao ñoäng (vôùi voán coá ñònh) Trong thò tröôøng lao ñoäng caïnh tranh, coâng ty Giaù coù cung lao ñoäng hoaøn toaøn co giaõn vaø coù theå lao ñoäng thueâ taát caû lao ñoäng maø noù muoán taïi w*. Coâng ty toái-ña-hoùa-lôïi-nhuaän seõ thueâ L* ñôn vò lao ñoäng taïi ñieåm doanh thu naêng suaát bieân baèng tieàn löông w* SL Taïi sao khoâng thueâ coâng nhaân ít hôn hay nhieàu hôn L*. MRPL = DL L* Löôïng lao ñoäng 6 Söï dòch chuyeån trong cung lao ñoäng Giaù lao ñoäng S w1 1 w2 S2 MRPL = DL Löôïng lao ñoäng L1 L2 7 Đường cầu lao động của công ty (với lao động và vốn biến đổi) Khi coù hai hay hôn hai nhaäp löôïng bieán ñoåi, Löông caàu cuûa coâng ty ñoái vôùi moät nhaäp löôïng ($ moãi phuï thuoäc vaøo doanh thu naêng suaát bieân cuûa caû hai nhaäp löôïng giôø) Khi möùc löông laø $20, A laø moät ñieåm treân ñöôøng caàu lao ñoäng cuûa coâng ty. Khi möùc löông giaûm coøn $15, ñöôøng MRP A 20 dòch chuyeån, taïo ra moät ñieåm C môùi treân ñöôøng caàu lao ñoäng cuûa coâng ty. C Nhö vaäy A vaø C naèm treân ñöôøng caàu lao ñoäng, coøn B thì khoâng. 15 B D 10 L 5 MRPL1 MRPL2 0 40 80 120 160 Soá giôø laøm vieäc 8 Caàu lao ñoäïng cuûa ngaønh Löông Coâng ty Löông Ngaønh ($ moãi ($ moãi Coäng theo chieàu ngang giôø) giôø) neáu giaù saûn phaåm khoâng ñoåi 15 15 10 10 Ñöôøng caàu MRPL2 MRPL1 DL1 cuûa ngaønh 5 5 DL2 0 50 100 120 150 Lao ñoäng 0 L L L Lao ñoäng (coâng nhaân - giôø) 0 2 1 (coâng nhaân - giôø) 9 Cung nhaäp löôïng cuûa coâng ty trong thò tröôøng yeáu toá saûn xuaát caïnh tranh Giaù Giaù Quan saùt ($ moãi ($ moãi 1) Coâng ty chaáp nhaän giaù $10. 2) S = AE = ME = $10 yardø) yardø) Cung vaûi S 3) ME = MRP @ 50 ñôn vò treân thò tröôøng Cung vaûi cuûa coâng ty Caàu vaûi treân 10 thò tröôøng 10 ME = AE MRP D ùCaàu vaûi 100 Soá m vaûi 50 Soá m vaûi (ngaøn) (ngaøn) 10 Caân baèng thò tröôøng lao ñoäng Löông Thò tröôøng xuaát löôïng Löông Thò tröôøng xuaát löôïng caïnh tranh ñoäc quyeàn S = AE L SL = AE vM wM B wC A P * MPL DL = MRPL DL = MRPL LC Soá löôïng coâng nhaân LM Soá löôïng coâng nhaân 11 Caân baèng thò tröôøng lao ñoäng • Caân baèng trong thò • Caân baèng trong thò tröôøng xuaát löôïng tröôøng xuaát löôïng ñoäc quyeàn caïnh tranh – MR < P – MRP = (MR)(MP ) – DL(MRPL) = SL L – Thueâ L taïi möùc löông – wC = MRPL M wM – MRPL = (P)(MPL) – vM = lôïi ích bieân cuûa – Thò truôøng hieäu quaû ngöôøi tieâu duøng – wM = chi phí bieân cuûa coâng ty 12 Caân baèng thò tröôøng lao ñoäng • Caân baèng trong thò • Caân baèng trong thò tröôøng xuaát löôïng tröôøng xuaát löôïng caïnh tranh ñoäc quyeàn – DL(MRPL) = SL – Lôïi nhuaän ñöôïc toái ña hoùa – wC = MRPL – Söû duïng ít hôn möùc – MRPL = (P)(MPL) nhaäp löôïng hieäu quaû – Thò truôøng hieäu quaû 13 Ñaëc lôïi (toâ) kinh teá Ñaëc lôïi (toâ) kinh teá coù ñöôïc töø vieäc söû duïng lao ñoäng Löông laø phaàn vöôït troäi giöõa tieàn löông thöïc traû vaø soá tieàn toái thieåu phaûi coù ñeå thueâ coâng nhaân. SL = AE Ñaëc lôïi (toâ) kinh teá laø ABW* A w* Tô kinh tế DL = MRPL B Toång chi tieâu (löông) phaûi traû laø 0w* x OL* 0 L* Soá löôïng coâng nhaân 14 Ñòa toâ Giaù ($ moãi Cung ñaát ñai maãu) s2 s1 Ñaëc lôïi (toâ) D2 Economickinh teá Rent D1 Soá löôïng maãu ñaát 15 Quyeàn löïc ñoäc quyeàn cuûa ngöôøi baùn lao ñoäng Khi laø nhaø ñoäc quyeàn, coâng ñoaøn Löông löïa choïn trong soá caùc ñieåm naèm treân moãi ñöôøng caàu lao ñoäng cuûa ngöôøi mua. coâng nhaân Ngöôøi baùn coù theå toái ña hoùa soá löôïng coâng nhaân ñöôïc thueâ, taïi L*, baèng caùch thoûa thuaän coâng nhaân seõ laøm vieäc vôùi möùc löông w*. S A L w* DL MR L* Soá löôïng coâng nhaân 16 Quyeàn löïc ñoäc quyeàn cuûa ngöôøi baùn lao ñoäng Löôïng lao ñoäng L1 toái ña hoùa ñaëc lôïi (toâ) maø ngöôøi lao ñoäng seõ coù ñöôïc quyeát ñònh bôûi giao ñieåm cuûa ñöôøng doanh thu bieân vaø ñuôøng cung lao ñoäng; Löông coâng ñoaøn vieân nhaän möùc löông w1. moãi coâng nhaân Cuoái cuøng, neáu coâng ñoaøn muoán toái ña hoùa toång soá löông traû cho coâng nhaân, noù phaûi cho pheùp L2 coâng w ñoaøn vieân ñöôïc lao ñoäng taïi möùc löông w2 bôûi vì 1 luùc ñoù doanh thu bieân cuûa coâng ñoaøn seõ baèng khoâng. w2 S A L w* DL MR L1 L2 L* Soá löôïng coâng nhaân 17 Ñoäc quyeàn song phöông Löông moãi coâng nhaân ME 25 SL = AE 20 19 wC Möùc löông 15 coù theå DL = MRPL 10 MR 5 Soá löôïng 10 20 25 40 coâng nhaân 18 Ñoäc quyeàn song phöông • Quan saùt Löông – Thueâ coâng nhaân khi moãi coâng nhaân ME khoâng coù quyeàn löïc ñoäc 25 S = (AE) quyeàn cuûa coâng ñoaøn L 20 19 • MRP = ME taïi 20 coâng wC nhaân vaø w = $10/giôø 15 D = MRP – Muïc tieâu cuûa coâng ñoaøn 10 L L MR • MR = MC taïi 25 coâng 5 nhaân vaø w = $19/giôø Soá löôïng 10 20 25 40 coâng nhaân 19 Câu 2. Thị trường yếu tố sản xuất Sản lượng sản xuất của một doanh nghiệp phụ thuộc vào số lượng vốn và lao động sử dụng và được ước lượng: Q = 1,5k0,5l0,5 a. Hiện tại doanh nghiệp đang sử dụng vốn với số lượng cố định là 900 đơn vị (k= 900). Anh/ Chị hãy viết phương trình đường cầu của doanh nghiệp về yếu tố lao động; Biết rằng doanh nghiệp bán sản phẩm trong thị trường cạnh tranh hòan hảo với mức giá là P = 8 đơn vị tiền/đơn vị sản phẩm. b. Nếu doanh nghiệp ABC thuê lao động trong thị trường cạnh tranh với đơn giá là w = 10 đơn vị tiền thì doanh nghiệp sẽ thuê bao nhiêu lao động để đạt lợi nhuận tối đa? Tổng tiền lương doanh nghiệp phải trả là bao nhiêu? c. Mức sản lượng doanh nghiệp cung ứng ra thị trường là bao nhiêu? d. Lợi nhuận của doanh nghiệp là bao nhiêu? Biết đơn giá của vốn là r = 5 đơn vị tiền. e. Doanh nghiệp nên tổ chức sản xuất hay đóng cửa? 20