Ý nghĩa quan trọng của trồng chăm sóc rừng hỗn giao

Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm) 71 tuæi mµ c¸c c©y trong ®¸m cã sù ph©n ho¸ râ rÖt lîi dông chÆt tØa th­a, duy tr× ®­îc kh¶ n¨ng khÐp t¸n cña rõng. VÒ mÆt kh«ng gian dinh d­ìng cña ®Êt rõng bè trÝ theo ®¸m kh«ng nh­ bè trÝ theo hµng, s¶n l­îng kh«ng cao nh­ng cã ­u ®iÓm lµ thÝch hîp víi m«i tr­êng kh¾c nghiÖt cho nªn nã thÝch h¬pj víi nh÷ng c©y chÞu bãng sinh tr­ëng chËm vµ trong ®iÒu kiÖn lËp ®Þa kÐm. Nh÷ng n¬i cã sù c¹nh tranh cá d¹i vµ c©y bôi kÞch liÖt ph­¬ng thøc bè trÝ theo ®¸m ®èi víi c©y l¸ kim mçi ha lµ 200-400 (®¸m). Gi÷a c¸c ®¸m cã thÓ b¶o l­u c¸c c©y l¸ réng quý hiÕm cã thÓ t¸i sinh tù nhiªn, ®ã lµ mét ph­¬ng ph¸p hçn giao c¸c c©y l¸ réng cã hiÖu qu¶. Ph­¬ng ph¸p nµy h×nh thµnh mét hiÖu Ých b¶o vÖ t­¬ng ®èi tèt cña c¸c c©y gç c©y bôi vµ cá d¹i còng cã thÓ rõng ®­îc c¶i t¹o c¸c rõng thø sinh. Trong rõng tù nhiªn cã mét sè h¹t t¸i sinh vµ chÞu bãng (th«ng) vµ mét sè loµi t¸i sinh chåi ph©n bè theo ®¸m khuynh h­íng nµy cã lîi cho viÖc b¶o tån vµ ph¸t triÓn quÇn thÓ loµi nªn cÇn ®­îc lîi dông trong nh÷ng ®iÒu kiÖn thÝch hîp. Bè trÝ theo ®¸m cã nh÷ng mÆt cã lîi nh­ng còng cã mÆt kh«ng lîi. Khi rõng cßn non t¸c dông cã lîi chiÕm ­u thÕ nh­ng sau mét ®é tuæi nhÊt ®Þnh t×nh h×nh cung øng ¸nh s¸ng n­íc ph©n ë trong ®¸m kh¸ khÈn tr­¬ng vµ g©y ra nh÷ng m©u thuÉn yªu cÇu ph¶i kÞp thêi chÆt tØa th­a. Bè trÝ theo ®¸m cã thÓ ¸p dông nhiÒu ph­¬ng ph¸p nh­ gieo trªn hè lín gieo thµnh nhiÒu hè gieo daú thµnh ®¸m. §é lín cña ®¸m ph¶i xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu m«i tr­êng, tõ 3 ®Õn 5 c©y ®Õn m­êi mÊy c©y. Sè l­îng ®¸m nãi chung nªn t­¬ng ®­¬ng víi sè c©y trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch lóc chÆt chÝnh. Sù s¾p xÕp ®¸m cã thÓ quy chuÈn còng cã thÓ kh«ng theo quy t¾c theo biÕn ®æi theo ®Þa h×nh vµ thùc b× tù nhiªn. 3.Tæ thµnh loµi c©y rõng. Tæ thµnh loµi c©y rõng lµ tû lÖ thµnh phÇn c¸c loµi c©y rõng nã chiÕm th«ng th­êng l©m phÇn tæ thµnh chØ mét loµi c©y chØ rõng thuÇn loµi cß rõng cã hai loµi c©y trë nªn gäi lµ rõng hçn giao. Tæ thµnh loµi c©y rõng nãi chung th­êng biÓu thÞ b»ng diÖn tÝch mÆt c¾t thiÕt diÖn ®­êng kÝnh ngang ngùc cña mét loµi c©y trªn thiÕt diÖn ®­êng kÝnh ngang ngùc cña tæng sè loµi c©y toµn rõng còng cã thÓ biÓu thÞ b»ng tr÷ l­îng cña mét loµi c©y trªn tæng tr÷ l­îng toµn rõng. Tæ thµnh loµi c©y khi trång rõng lµ tû lÖ phÇn tr¨m c¸c loµi c©y trªn tæng sè c©y toµn rõng bao gåm tÊt c¶ c©y gç c©y bôi. 3.1 ý nghÜa quan träng cña trång ch¨m sãc rõng hçn giao. Tuy rõng tù nhiªn phÇn lín lµ rõng hçn giao nhiÒu loµi c©y, nh­ng do giíi h¹n vÒ nhËn thøc t­ t­ëng ®Õn nay ë nhiÒu n­íc vÉn trång rõng thuån loµi lµ chÝnh vµ ®· trång trªn mét quy m« lín rõng thuÇn loµi mét sè loµi c©y Th«ng, Sa méc, H«ng. Do kÕt c©u vµ chøc n¨ng hÖ sinh th¸i rõng thuÇn loµi kh¸ ®¬n gi¶n, nhiÒu khu vùc ®· xÈy ra dÞch s©u bÖnh h¹i tÝnh ®a d¹ng sinh vËt gi¶m kh¶ n¨ng ®Êt rõng bÞ suy tho¸i, l©m phÇn kh«ng thÓ duy tr× ®­îc søc s¶n xuÊt vµ lµm gi¶m chøc n¨ng cña nã g©y ¶nh h­ëng ®Õn s¶n xuÊt l©m nghiÖp vµ m«i tr­êng sinh th¸i. Cho nªn bÊt Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm) 72 cø ë n­íc nµo nhiÒu nhµ l©m häc cµng chó ý ®Õn trång vµ ch¨m sãc rõng hçn giao ®Ó ®i t×m tÝnh æn ®Þnh cña hÖ sinh th¸i rõng mang ý nghÜa bÒn v÷ng vµ thu ®­îc hiÖu Ých tæng hîp sinh th¸i vµ kinh tÕ. C¨n cø vµo viÖc ®iÒu tra c¸c mÆt, rõng hçn giao cã kÕt cÊu hîp lý sÏ mang l¹i nh÷ng ­u ®iÓm vµ t¸c dông sau: 1)Lîi dông ®Çy ®ñ kh¶ n¨ng quang hîp vµ ®Êt, tuú tõng loµi c©y cã ®Æc tÝnh sinh vËt häc kh¸c nhau mµ tiÕn hµnh hçn giao thÝch hîp cã thÓ lîi dông ®­îc kh«ng gian. Nh­ hçn giao c¸c loµi c©y kh¸c nhau vÒ tÝnh chÞu bãng hoÆc ­u s¸ng, bé rÔ n«ng s©u mäc côm mäc t¶n c¸c kiÓu ­a ph©n bãn nh­ ­a ®¹m ­a l©n, ka li vµ thêi gian hÊp thu lîi dông kh¸c nhau. Nh­ vËy cã thÓ lîi dông c¶ phÇn trªn mÆt ®Êt vµ phÝa d­íi mÆt ®Êt t¹o ra nh÷ng loµi c©y cã thêi kú kh¸c nhau tÇng thø kh¸c nhau, lîi dông c¸c chÊt dinh d­ìng kh¸c nhau ®Ó n©ng cao søc s¶n xuÊt cña ®Êt rõng. Yªu cÇu vÒ ¸nh s¸ng cña c¸c loµi c©y trong rõng hçn giao cã ph©n tÇng hîp lý t¸n c©y rõng, nh÷ng c©y ­a s¸ng ë tÇng trªn cã thÓ lîi dông ®­îc ®Çy ®ñ n¨ng l­îng ¸nh s¸ng cßn nh÷ng c©y ­a bãng ë tÇng d­íi vÉn ph¸t huy ®­îc kh¶ n¨ng quan hîp, n©ng cao ®­îc sù tÝch luü s¶n l­îng l©m phÇn. Bé rÔ cña rõng hçn giao sÏ ph©n bè hîp lý lîi dông ®Çy ®ñ dinh d­ìng trong ®Êt. So víi rõng hçn giao rõng thuÇn loµi lîi dông kh«ng gian bªn ngoµi kh«ng ®Çy ®ñ, nh­ng kh«ng cã nghÜa lµ rõng thuÇn loµi kh«ng thÓ lîi dông tèt ®iÒu kiÖn bªn ngoµi. 2)C¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lËp ®Þa hçn giao hîp lý c¸c loµi c©y kh¸c nhau cã thÓ c¶i thiÖn kh¸ lín ®iÒu kiÖn lËp ®Þa. Chñ yÕu biÓu hiÖn ë hai mÆt: a) KÕt cÊu rõng phøc t¹p ®­îc h×nh thµnh cã lîi cho viÖc c¶i thiÖn tiÓu khÝ hËu ®Êt rõng ( ¸nh s¸ng, nhiÖt, n­íc, kh«ng khÝ ) lµm cho ®iÒu kiÖn m«i tr­êng sinh tr­ëng c©y rõng ®­îc c¶i thiÖn. B) rõng hçn giao cã thÓ tÝch luü ®­îc c¸c chÊt dinh d­ìng vµ n©ng cao ®­îc tèc ®é tuÇn hoµn dinh d­ìng lµm cho ®Êt rõng ®­îc duy ch× vµ c¶i thiÖn. ë c¸c vïng c¸t ven s«ng B¾c Kinh trong ®iÒu kiÖn tù nhiªn v« cïng kh¾c nghiÖt tr­íc ®©y trång rõng D­¬ng thuÇn loµi ®· øc chÕ sù sinh tr­ëng cña c©y t¹o thµnh nh÷ng c©y nhá giµ. VÒ sau trång xen c©y HoÌ ®· lµm gi¶m nhiÖt ®é tõ 360 xuèng 320 hµm l­îng n­íc trong ®Êt n©ng cao 3-4 lÇn tiÓu khÝ hËu cña ®Êt rõng còng ®­îc c¶i thiÖn, cho nªn trång rõng hçn giao D­¬ng vµ HoÌ lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n quan träng c¶i thiÖn sinh tr­ëng cña rõng vµ n©ng cao søc s¶n xuÊt cña rõng. Duy tr× vµ n©ng cao ®é ph× cña ®Êt rõng chñ yÕu quyÕt ®Þnh bëi sè l­îng cµnh kh« l¸ dông trong rõng, chÊt l­îng vµ tèc ®é ph©n gi¶i chóng. L­îng l¸ dông cña c©y l¸ kim rÊt Ýt vµ kh¶ n¨ng ph©n gi¶i khã kh¨n dÉn ®Õn chÊt mïn tÝch luü ë tÇng A0 bÞ chua ho¸ vµ lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu lµm cho ®é ph× cña rõng l¸ kim bÞ suy tho¸i. Cµn ph¶i hçn giao c©y l¸ réng( nhÊt lµ c©y cè ®Þnh ®¹m) víi c©y l¸ kim, kh«ng chØ cã thÓ t¨ng lªn l­îng l¸ rông trong rõng mµ cßn lµm t¨ng l­îng tuÇn hoµn dinh d­ìng, t¨ng tèc ®é ph©n gi¶i cµnh kh« l¸ dông n©ng cao ®­îc hiÖu suÊt dinh d­ìng cña ®Êt. Nã cã ý nghÜa duy tr× ®­îc søc s¶n xuÊt cña rõng. Theo ®iÒu tra cña häc viÖn n«ng nghiÖp khoa Nam Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm) 73 ë l©m tr­êng Khai B×nh Qu¶ng §«ng l­îng cµnh kh« l¸ rông ë trong rõng hçn giao Th«ng vµ Vèi thuèc 16 tuæi nhiÒu h¬n rõng thuÇn loµi cïng tuæi lµ 61.5% chÊt h÷u c¬ ®¹m toµn phÇn, l©n h÷u hiÖu vµ kali h­u hiÖu ë tÇng A cña tÇng hçn giao ®¹t ®­îc 4.79%, 0.11%, 0.23mg/kg, 1.95mg/kg, mµ rõng th«ng thuÇn loµi hµm l­îng chÊt h÷u c¬ vµ ®¹m toµn phÇn chØ ®¹t 1.83% hoÆc 0.08% l©n h÷u hiÖu vµ kali h÷u hiÖu kh«ng ®¸ng kÓ. 3)Xóc tiÕn sinh tr­ëng c©y rõng t¨ng thªm s¶n l­îng ®Êt rõng vµ t¨ng s¶n phÈm rõng duy tr× vµ n©ng cao søc s¶n xuÊt ®Êt rõng. Rõng hçn giao bè trÝ hîp lý cã thÓ lîi dông ®Çy ®ñ kh«ng gian dinh d­ìng, c¶i thiÖn rÊt lín ®iÒu kiÖn lËp ®Þa cho nªn cã thÓ sóc tiÕn sinh tr­ëng c©y rõng t¨ng thªm s¶n l­îng ®Êt rõng, t¨ng chñng lo¹i s¶n phÈm cña rõng duy tr× vµ n©ng cao ®­îc søc s¶n xuÊt ®Êt rõng. Theo th«ng b¸o cña Yu Xin Tuo ®iÒu tra rõng hçn giao cña 46 loµi c©y trªn 14 tØnh miÒn nam trong ®ã 11 loµi Th«ng 9 loµi Sa méc 25 loµi c©y l¸ réng, s¶n l­îng gç trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch cao h¬n rõng thuÇn loµi b×nh qu©n lµ 20% cã n¬i t¨ng 2-3 lÇn. Tuy nhiªn còng cã nh÷ng vÝ dô ng­îc l¹i, nhÊt lµ tr÷ l­îng cña nh÷ng loµi c©y môc ®Ých trong rõng hçn giao th­êng do sè l­îng c©y rõng Ýt ®i so víi rõng thuÇn loµi mµ lµm gi¶m hiÖu Ých kinh tÕ, lµ mét nguyªn nh©n quan träng h¹n chÕ t¸c h¹i cña rõng hçn giao. Nh÷ng loµi c©y môc ®Ých trong rõng hçn giao do sù hç trî cña loµi c©y b¹n sinh tr­ëng th©n c©y th¼ng trßn tØa cµnh tù nhiªn tèt h¬n chÊt l­îng gç còng tèt h¬n. Do tæ thµnh nhiÒu loµi c©y trong rõng hçn giao c¸c chñng lo¹i s¶n phÈm cña rõng kh¸c nhau gi¸ trÞ còng kh«ng nh­ nhau chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm dµi ng¾n kh¸c nhau, nh­ vËy cã thÓ lÊy ng¾n nu«i dµinhiÒu tr­êng hîp cã thÓ n©ng cao gi¸ trÞ kinh tÕ cña rõng. NhiÒu tØnh miÒn nam ®· trång Sa méc víi nhiÒu c©y l¸ réng quý hiÕm sau 20 n¨m ®· mang l¹i mét hiÖu Ých kh¸ lín. Mét sè n¬i ®· trång Th«ng Sßi, Polia, hçn giao vÒ chÌ ®· lµm t¨ng chÊt l­îng cña chÌ vµ thu ®­îc l­îng gç lín n©ng cao ®­îc hiÖu Ých kinh tÕ cña ®Êt rõng. 4)Ph¸t huy ®­îc hiÖu Ých sinh th¸i vµ hiÖu Ých x· héi cña rõng. HiÖn nay hiÖu Ých sinh th¸i ®· trë thµnh mét chøc n¨ng chñ yÕu cña rõng. Rõng hçn giao mang l¹i nhiÒu hiÖu Ých sinh th¸i rÊt râ rÖt nh­ b¶o vÖ n­íc vµ ®Êt, phßng gÝo vµ gi÷ c¸t lµm s¹ch khÝ quyÓn tÝch ch÷ l­îng CO2 kh«i phôc hÖ sinh th¸i bÞ tho¸i ho¸. KÕt cÊu cña t¸n rõng hçn giao phøc t¹p nhiÒu tÇng c¶n ®­îc l­îng m­a h¬n rõng thuÇn loµi lµm gi¶m ®­îc tèc ®é giã h¹i. C¸c chÊt mïn vµ tÇng cµnh kh« l¸ dông còng dµy h¬n rõng thuÇn loµi chÊt ®Êt, kh¶ n¨ng gi÷ n­íc vµ thÊm n­íc còng ®­îc t¨ng c­êng, bé rÔ cña c¸c loµi c©y kh¸c nhau giao nhau vµ ph©n bè s©u n©ng cao ®­îc c¸c khe hë trong ®Êt t¨ng c­êng ®é thÊm cña n­íc m­a nh­ vËy lµm gi¶m dßng ch¶y bÒ mÆt vµ sù mÊt n­íc ë tÇng ®Êt mÆt. N¨m 1985 ng­êi ta ®· ®iÒu tra l­u l­îng dßng ch¶y ë rõng hçn giao Th«ng ®u«i ngùa vµ DÎ ë vÞ trÝ ®é dèc 260 s­ên phÝa nam tuæi rõng lµ 9-11 n¨m ®é tµn che lµ 0.76 kÕt qu¶ cho thÊy l­u l­îng dßng ch¶y bÒ mÆt lµ 2.98m3 ®é s©u dßng ch¶y lµ 29.8 mm vµ sè l­îng l«ng bµo lµ 362tÊn/ km2 nh­ng Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm) 74 rõng Th«ng thuÇn loµi cao h¬n chóng lµ 2.08 lÇn, 2.08lÇn vµ 5.14 lÇn. Trong mét lÇn m­a 4.5 giê l­îng m­a lµ 116 mm hÖ sè dßng ch¶y bÒ mÆt cña rõng hçn giao lµ 20% thÊp h¬n rõng thuÇn loµi 3 lÇn c¨n cø vµo tµi liÖu ®iÒu tra cña tr¹m thÝ nghiÖm chèng xãi mßn cña huyÖn §iÖn B¹ch tØnh Qu¶ng §«ng trong rõng hçn giao nhiÒu tÇng thø cã 320 loµi c©y sau khi tiÕn hµnh ®ãng cöa rõng trång n¨m 1984 cã l­îng m­a n¨m lµ 2000 mm hÖ sè dßng ch¶y vµ sè xãi mßn lµ 8.48% vµ 98.3 tÊn/ km2 trong lóc ®ã ë rõng thuÇn loµi lµ 51.2% vµ 1478 tÊn/km2. Rõng hçn giao cã thÓ duy tr× vµ n©ng cao tÝnh ®a d¹ng cña rõng. Do rõng hçn giao cã kÕt cÊu phøc t¹p nh­ rõng tù nhiªn t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho nhiÒu loµi sinh vËt chó ngô vµ sinh tån do ®ã mµ duy tr× vµ n©ng cao ®­îc tÝnh ®a d¹ng sinh vËt. NhiÒu nghiªn cøu ngoµi n­íc ®Òu chøng tá rõng hçn giao cã thÓ lµm t¨ng sè l­îng ®éng vËt th©n mÒm trong ®Êt hiÖu Ých cña chóng gÇn nh­ gÊp ®«i. Nghiªn cøu vÒ mÆt nµy còng cßn Ýt nh­ng chóng ta cã thÓ nhËn thøc r»ng rõng hçn giao cã thÓ b¶o vÖ c¸c lo¹i gen di truyÒn cña nhiÒu loµi c©y. Bè trÝ rõng hçn giao hîp lý cßn cã thÓ lµm t¨ng gi¸ trÞ thÈm mü, gi¸ trÞ du lich, chøc n¨ng b¶o vÖ søc khoÎ con ng­ßi lµm cho rõng ph¸t huy tèt h¬n hiÖu Ých x· héi nhiÒu rõng §µo, rõng M¬ thÝ sinh ë B¾c Kinh ®· t¹o nªn mét c¶nh quan hoa xu©n, tr­íc ra hoa sau ra l¸ ng­êi ta cã c¶m gi¸c ®¬n ®iÖu nh­ng hçn giao vÒ Th«ng vµ B¸ch c©y xanh quanh n¨m ng­êi ta cã c¶m gi¸c xanh vµ ®Ñp n©ng cao ®­îc møc ®é c¶nh ®Ñp cña rõng hçn giao vµ còng t¨ng ®­îc sè lÇn du kh¸ch tíi xem mang l¹i hiÖu Ých kinh tÕ vµ x· héi . 5)T¨ng c­êng søc ®Ò kh¸ng cña c©y rõng. Do hÖ thèng rõng hçn giao tæ thµnh nhiÒu loµi c©y chuçi thøc ¨n dµi kÕt cÊu dinh d­ìng ®a d¹ng, cã lîi cho chim thó c­ tró vµ nÊm ký sinh .NhiÒu loµi sinh vËt khèng chÕ lÉn nhau vµ cã thÓ khèng chÕ ®­îc sù ph¸t dÞch cña s©u bÖnh h¹i. Theo ®iÒu tra cña viÖn khoa häc An Huy rõng hçn giao Th«ng, DÎ cã h¬n 30 loµi chim trong ®ã cã 26 loµi ¨n s©u rãm th«ng. Rõng th«ng thuÇn loµi chØ cã 6 loµi víi sè l­îng rÊt Ýt. Trong rõng hçn giao l¸ kim l¸ réng ®ã tû lÖ s©u bÞ b¾t ®¹t ®­îc 90%, tØ lÖ ký sinh trøng lµ 37.8 – 67% tØ lÖ ký sinh s©u non vµ nhéng lµ 53.2 – 80%. Do tØ lÖ thiªn ®Þch trong rõng hçn giao gi÷ ®­îc mét sè l­îng nhÊt ®Þnh mµ kh«ng ph¸t sinh dÞch, l­îng thøc ¨n còng phong phó mµ kh«ng lµm cho thiªn ®Þch mÊt ®i vµ thùc hiÖn ®­îc viÖc khèng chÕ c¸c loµi s©u h¹i. Tõ n¨m 1954 s©u rãm th«ng th­êng g©y dÞch, hµng n¨m ph¶i dïng 12000 kg thuèc nh­ng n¨m nµo còng ph¸t dÞch, ®Õn nh÷ng n¨m 70 l©m tr­êng ®· quyÕt t©m c¶i t¹o l©m phÇn vµ ®ãng cöa rõng. Tr¶i qua nhiÒu n¨m lç lùc biÕn rõng Th«ng thuÇn loµi thµnh mét rõng hçn giao cã 251 loµi c©y gç, 25 n¨m l¹i ®©y kh«ng dïng thuèc mµ còng kh«ng ph¸t dÞch hµng n¨m mçi c©y chØ cßn mét con. TÇng t¸n c©y cña rõng hçn giao ë nhiÒu líp, cµnh l¸ giao nhau vµ bé rÔ còng ph¸t triÓn h¬n rõng thuÇn loµi, cho nªn cã kh¶ n¨ng chèng gi«ng giã b·o. T¹i c¸c tØnh phÝa Nam rõng Sa méc thuÇn loµi th­êng bÞ giã ®æ, sau khi hçn giao víi th«ng hoÆc LiÕu sam th× l¹i gi¶m ®­îc kh¶ Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm) 75 n¨ng ®æ g·y cña c©y rõng. Rõng hçn giao ë mïa kh« nãng th­êng gi¶m nhiÖt ®é ®é Èm t¨ng nªn cho nªn c¸c vËt liÖu ch¸y khã b¾t löa. Rõng thuÇn loµi l¸ kim rÔ ph¸t sinh ch¸y vµ rÔ bèc nhanh tõ mÆt ®Êt ®Õn t¸n c©y rÊt khã dËp. VÝ dô rõng Th«ng ®u«i ngùa hçn giao víi rõng c©y l¸ réng nh­ Vèi thuèc, Lim, Kh¸o ®· gi¶m møc ®é nguy hiÓm vµ tØ lÖ ph¸t sinh ch¸y rõng, VÝ dô viÖn nghiªn cøu khoa häc Phóc KiÕn ®· x¸c ®Þnh trong rõng hçn giao Sa méc vµ Giæi ®é Èm b×nh qu©n hµng ngµy cao h¬n 3% Sa méc thuÇn loµi hµm l­îng n­íc cña chÊt mïn cao h¬n 7.66% l­îng tÝch n­íc trong rõng cao h¬n 46.8%. Sè l­îng vËt liÖu ch¸y nguy hiÓm vµ s¶n l­îng l©m phÇn còng gi¶m ®i lµ 8.5 vµ 3.96% nhiÖt ®é b¾t löa cña Giæi cao h¬n Sa méc 270c cho nªn cã thÓ t»ng c­êng ®­¬c kh¶ n¨ng chèng ch¸y. 6)TÝnh t­¬ng ®èi cña ­u ®iÓm rõng hçn giao. Nh÷ng ­u ®iÓm cña rõng hçn giao nªu trªn vÉn lµ cã tÝnh t­¬ng ®èi, ph¶i cã nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh, míi ph¸t huy ®­îc nh÷ng ­u ®iÓm vµ t¸c dông cña nã. Trång, ch¨m sãc, khai th¸c lîi dông,®ßi hái kü thuËt kh¸ phøc t¹p, thi c«ng kh¸ phiÒn phøc, dång thêi s¶n l­îng cña loµi c©y môc ®Ých cã thÓ thÊp h¬n rõng thuÇn loµi. §Æc biÖt lµ lÞch sö nghiªn cøu khoa häc vfa thùc tiÔn s¶n xuÊt cña n­íc ta cßn rÊt ng¾n, mèi quan hÖ loµi rõng hçn giao vµ quy luËt h×nh thµnh l©m phÇn cßn thiÕu nh÷ng nhËn thøc s©u ¾c, trong c«ng t¸c thùc tÕ vÉn ch­a n¾m v÷ng. Thö so s¸nh, trång rõng thuÇn loµi kü thuËt ®¬n gi¶n,dÔ thi c«ng, lu©n kú khai th¸c ng¾n. Cho nªn trong c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c nhau, hiÖn nay cã nªn trång rõng hçn giao hay kh«ng cßn ph¶i ph©n tÝch cô thÓ, nh­ng trång rõng vÉn ph¶i trång ch¨m sãc nh­ rõng tù nhiªn, ph¶i t¨ng c­êng tû lÖ rõng hçn giao lµ ®iÒu tÊt yÕu ph¶i thùc hiÖn. 3.2. C¬ së lý luËn cña viÖc trång ch¨m sãc rõng hçn giao thµnh c«ng Rõng hçn giao cã trång thµnh c«ng hay kh«ng, ngoµi viÖc tho¶ m·n c¸c yªu cÇu th«ng th­êng, mÊu chèt lµ lµm thÕ nµo ®iÒu chØnh ®­îc mèi quan hÖ gi÷a c¸c loµi c©y tæ thµnh trong rõng hçn giao. §iÒu chØnh chÝnh x¸c ph¶i x©y dùng trªn c¬ së nhËn thøc s©u s¾c mèi quan hÖ loµi. Cho nªn nghiªn cøu mèi quan hÖ gi÷a c¸c loµi trong rõng hçn giao lµ mét h­íng träng ®iÓm cña trång ch¨m sãc rõng vµ sinh th¸i häc rõng. NhËn thøc mèi quan hÖ ®ã gÇn nöa thÕ kû nay ®· cã nh÷ng tiÕn triÓn rÊt lín, nhÊt lµ trong mÊy n¨m nay rõng thuÇn loµi cã nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ph¶i gi¶i quyÕt vµ tiÕp tôc nghiªn cøu, trong ®ã viÖc nghiªn cøu c¬ chÕ t¸c dông gi÷a c¸c loµi trong ph¹m vi thÕ giíi cµng ngµy cµng s©u s¾c h¬n. 3.2.1. C¬ së sinh th¸i häc cña mèi quan hÖ gi÷a c¸c loµi trong rõng hçn giao. Trong giíi tù nhiªn c¸c c¸ thÓ sinh vËt tån t¹i trong m«i tr­êng ®Òu cùc kú quan träng tuy nhiªn trong mét sè m«i tr­êng c¸c nh©n tè vËt lý cã t¸c dông chñ ®¹o trong quÇn x· sinh vËt, nh­ng trong nhiÒu hÖ sinh th¸i ®Æc ®iÓm cña b¶n th©n sinh häc vµ ph­¬ng thøc t¸c ®éng t­¬ng hç lÉn nhau còng rÊt quan träng mçi mét loµi sinh vËt trong qua tr×nh chän Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm) 76 läc tù nhiªn ®Òu chiÕm cø mét khu vùc vµ cã quan hÖ v¬Ý mét lo¹t c¸c sinh vËt kh¸c, cã t¸c dông t­¬ng hç gi÷a c¸c sinh vËt nh­ thÕ míi lµm cho hÖ sinh th¸i c©n b»ng vµ sinh vËt míi ®­îc sinh tån trong tù nhiªn. Rõng hçn giao lµ mét quÇn x· thùc vËt tæ thµnh nhiÒu loµi c©y kh¸c nhau lµ mét h×nh thøc tån t¹i rÊt phæ biÕn trong ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña c©y gç. Nh÷ng loµi c©y kh¸c nhau sèng trong cïng mét m«i tr­êng s¶n sinh sù c¹nh tranh mét sè tµi nguyªn nh­ ¸nh s¸ng n­íc dinh d­ìng kh«ng khÝ, nhiÖt l­îng vµ kh«ng gian, c¨n cø vµo nguyªn lý c¹nh tranh hai loµi kh«ng thÓ sèng chung l©u dµi trong rõng hçn giao chóng cã mét vÞ trÝ sinh th¸i kh¸c nhau. Sù thùc lµ dï trong quÇn x· hçn giao tù nhiªn vÉn ph¶i phèi hîp trong rõng hçn giao nh©n t¹o loµi c©y vÉn ph¶i th«ng qua tÝnh thÝch øng kh¸c nhau tÝnh chÞu ®ùng nhu cÇu sinh tån vµ hµnh vi kh¸c nhau ®Ó tr¸nh sù c¹nh tranh h×nh thµnh mét mèi quan hÖ ®èi lËp thèng nhÊt bæ sung cho nhau gi÷a c¸c loµi cho nªn taä ra mét rõng hçn giao cã thµnh c«ng hay kh«ng quyÕt ®Þnh bëi møc ®é t­¬ng ®ång vµ chªnh lÖch n¨ng lùc khi c¹nh tranh vÒ yªu cÇu sèng cña hai loµi, nghÜa lµ mèi quan hÖ vÞ trÝ sinh th¸i c¸c loµi c©y kh¸c nhau. VÒ mÆt lý luËn mèi quan hÖ vÞ trÝ sinh th¸i cña bÊt cø hai loµi c©y nµo sinh tr­ëng ®Òu cã ba h×nh thøc: 1) vÞ trÝ sinh th¸i cña hai loµi kh«ng cïng nhau; 2) mét bé phËn trïng nhau; 3) trïng nhau hoµn toµn. Loµi thø nhÊt kh«ng ph¸t sinh c¹nh tranh hoµn toµn hç trî lÉn nhau, loµi thø hai tån t¹i sù c¹nh tranh mét bé phËn kh«ng trïng nhau sÏ hç trî cho nhau møc ®é vÒ c­êng ®é c¹nh tranh vµ hç trî cã thÓ suÊt hiÖn hai bªn cïng cã lîi, mét bªn cã lîi vµ hai bªn ®Òu cã h¹i. loµi thø ba c¹nh tranh l©n nhau cuèi cïng mét loµi xÏ bÞ tiªu diÖt. Th«ng th­êng trong rõng hçn giao loµi thø hai lµ phæ biÕn nhÊt kh¸i niÖm vÒ vÞ trÝ sinh th¸i ®· trë thµnh mét t­ t­ëng trung t©m ®Ó gi¶i thÝch quan hÖ gi÷a c¸c loµi sinh vËt, cho nªn khi th¨m giß t¸c dông t­¬ng hç gi÷a c¸c loµi hçn giao x¸c ®Þnh vÞ trÝ sinh th¸i cña mçi loµi lµ v« cïng quan träng, nh­ng x¸c ®Þnh vÞ trÝ sinh th¸i lµ mét vÊn ®Ò sinh th¸i häc rÊt phøc t¹p, ®ßi hái chóng ta ph¶i cã c¸ch nh×n tæng hîp vµ biÕn ®æi ®Ó t×m hiÓu ®Æc tÝnh sinh vËt häc vµ sinh th¸i häc cña mét loµi nhÊt ®Þnh lµm cho quan hÖ c¹nh tranh ®­îc dung hoµ t¨ng c­êng sù t¸c dông hç trî ®Ó ph¸t huy hiÖu Ých hçn giao lín h¬n. 3.2.2 M« h×nh biÓu hiÖn mèi quan hÖ gi÷a c¸c loµi trong rõng hçn giao. Gi÷a c¸c loµi cã t¸c dông t­¬ng hç phøc t¹p vµ sinh ra mét kÕt qu¶ cuèi cïng lµ t¸c dông cã lîi vµ cã h¹i. Nãi chung khi hai loµi hçn giao víi nhau mèi quan hÖ gi÷a c¸c loµi cã thÓ biÓu hiÖn cã lîi nh­ hç trî cho nhau vµ sóc tiÕn l©n nhau vµ cã h¹i lµ c¹nh tranh øc chÕ l©n nhau hai t×nh h×nh ®ã ®­îc quyÕt ®Þnh bëi sù kh¸c nhau vÒ vÞ trÝ sinh th¸i mçi loµi ph­¬ng thøc biÓu hiÖn t¸c dông ®ã trong thùc tÕ lµ: Trung tÝnh ( 0) xóc tiÕn (+) vµ øc chÕ (-) vµ s¾p xÕp thµnh mét tæ hîp: 00, 0+, - -, - +, + +. V× trong rõng hçn giao c¸c loµi c©y cã vÞ trÝ kh¸c nhau( loµi chñ yÕu vµ loµi Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm) 77 hç trî ) cßn mèi quan hÖ cña nã lµ lîi h¹i ®¬n ph­¬ng hoÆc lîi h¹i song ph­¬ng (h×nh 3-6) vÒ ý nghÜa nã nhÊt trÝ víi ph©n lo¹i sinh th¸i häc. M« h×nh biÓu hiÖn mèi quan hÖ gi÷a c¸c loµi ®Æc biÖt nhÊn m¹nh kÕt qu¶ t¸c dông hç trî vµ nã cã mét ý nghÜa s©u s¾c t¸c dông t­¬ng hç gi÷a c¨n c¸c loµi trong rõng hçn giao kh«ng cã t¸c dông cã lîi tuyÖt ®èi còng kh«ng cã t¸c dông cã h¹i tuyÖt ®èi mèi quan hÖ gi÷a c¸c loµi cuèi cïng biÓu hiÖn mét hiÖu øng tæng hîp ®a t¸c dông hai loµi cïng tån t¹i sÏ cã t¸c dông canh tranh dinh d­ìng ®Êt n­íc ¸nh s¸ng vµ th«ng qua c¶i taä ®Êt vµ c¶i thiÖn tiÓu khÝ hËu l¹i hç trî cho nhau vµ cuèi cïng biÓu hiÖn c¶ hai loµi quan hÖ. NÕu bè trÝ rõng hçn giao Keo vµ B¹ch ®µn kh«ng hîp lý do Keo sinh tr­ëng nhanh sÏ chÌn Ðp sinh tr­ëng cña B¹ch ®µn, tuy gi÷a chóng biÓu hiÖn sù c¹nh tranh nh­ng còng tån t¹i mét mÆt cã lîi c¶i thiÖn dinh d­ìng cho c©y B¹ch ®µn. ChØ cã c¸ch nh×n biÖn chøng mèi quan hÖ gi÷a c¸c loµi c©y trong rõng hçn giao míi cã thÓ th«ng qua c¸c biÖn ph¸p øc chÕ sù c¹nh tranh xóc tiÕn sù hç trî gi÷a c¸c loµi lµm cho quan hÖ cã lîi ph¸t triÓn. M« h×nh biÓu hiÖn quan hÖ gi÷a c¸c loµi còng thay ®æi vµ chuyÓn ho¸ cho nhau theo thêi gian, ®iÒu kiÖn lËp ®Þa vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c sù biÕn ®éng c¸c nh©n tè ®ã, cã lóc rÊt nhá còng g©y ra mét sù giao ®éng vµ ph¸ ho¹i mèi quan hÖ c©n b»ng cò lµm cho mèi quan hÖ chuyÓn h­íng cã lîi lµ chÝnh hoÆc cã h¹i lµ chÝnh. VÝ dô c©y Tr¾c b¸ch hçn giao víi T¸o thêi kú ®Çu th× T¸o t¹o ®iÒu kiÖn cho tr¾c b¸ch ph¸t triÓn nh­ng vÒ sau do sinh tr­ëng cña t¸o nhanh t¸n c©y réng vµ sinh ra sù chÐn Ðp c©y tr¾c b¸ch vµ m« h×nh biÓu hiÖn mèi quan hÖ nµy ®· chuyÓn h­íng theo chiÒu ng­îc l¹i nhiÒu m« h×nh gi÷a c©y l¸ kim vµ c©y l¸ réng hçn giao th­êng x¶y ra hiÖn t­îng ®ã cho nªn ph¶i t×m hiÓu quy luËt biÕn ®æi theo thêi gian lËp ®Þa vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c cã mét gi¸ trÞ tham kh¶o quan träng ®Ó t¹o nªn rõng hçn giao. 3.2.3 Ph­¬ng thøc chñ yÕu t¸c dông gi÷a c¸c loµi. VÒ tæng thÓ ph­¬ng thøc t¸c dông gi÷a c¸c loµi ®­îc chia lµm hai lo¹i, t¸c dông trùc tiÕp vµ t¸c dung gi¸n tiÕp. T¸c dông trùc tiÕp lµ ph­¬ng thøc ¶nh h­ëng tiÕp xóc trùc tiÕp gi÷a c¸c c©y, t¸c dông gi¸n tiÕp lµ th«ng qua m«i tr­êng sèng mµ g©y ¶nh h­ëng trong quan hÖ cña rõng hçn giao t¸c dông gi¸n tiÕp tån t¹i chñ yÕu vµ quan träng vµ th­êng ®­îc cho r»ng lµ ph­¬ng thøc t¸c ®éng chñ yÕu gi÷a c¸c loµi. 1) Ph­¬ng thøc t¸c dông c¬ giíi. Trong rõng hçn giao mét loµi c©y lµm tæn h¹i vËt lý ®Õn mét loµi c©y kh¸c nh­ va ®Ëp cä s¸t t¸n c©y vµ th©n c©y chÌn Ðp bé rÔ d©y leo quÊn quanh th©n c©y. T¸c dông c¬ giíi chñ yÕu lµ sù cä s¸t gi÷a c¸c t¸n c©y trong rõng hçn giao gi÷a c¸c c©y l¸ kim vµ c¸c c©y l¸ réng th­êng gÆp tr­êng hîp nµy tyu nhiªn ph­¬ng thøc t¸c ®éng c¬ giíi kh«ng quan träng l¾m chØ ph¸t huy t¸c dông trong mét ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. 2) Ph­¬ng thøc t¸c ®éng sinh vËt Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm) 78 C¸c loµi c©y kh¸c nhau cã thÓ th«ng qua ph­¬ng thøc thô phÊn t¹p giao liÒn sinh bé rÔ vµ ký sinh mµ ph¸t sinh t¸c dông trùc tiÕp gi÷a c¸c loµi. LiÒn sinh bé rÔ lµ mèi quan hÖ quan träng trong mèi quan hÖ gi÷a c¸c loµi nh­ng c¨n cø vµo nguyªn lý tiÕp ghÐp vµ ®iÒu tra bé rÔ cña rõng hçn giao cña nhiÒu loµi nã chØ biÓu hiÖn ë nh÷ng loµi c©y th©n cËn cßn nh÷ng c©y xa hä hµng th× kh«ng ph¸t sinh. GÇn ®©y nhiÒu nhµ khoa häc ®· nghiªn cøu hiÖn t­îng céng sinh gi÷a c¸c loµi nÊm vµ rÔ c©y, c¸c sîi nÊm lµ cÇu nèi giao l­u nhiÒu chÊt nh­ n­íc, hîp chÊt c¸c bon, ni t¬, phèt pho hiÖn t­îng giao l­u nµy h×nh thµnh mét m¹ng l­íi lµm cho thÕ giíi d­íi ®Êt thµnh mét thÓ hoµn chØnh nhµ khoa häc Thuû ®iÓn ph¸t hiÖn gi÷a c©y Th«ng vµ c©y…cã sîi nÊm ngoµi céng sinh nèi chÊt ®¹m víi nhau vµ th«ng qua t¸c dông quang hîp, hîp chÊt c¸c bon trªn c¸c sîi nÊm th«ng qua c¸c sîi nÊm bé rÔ cã mèi liªn hÖ nhau bæ trî c¸c chÊt NP cho nhau. 3) Ph­¬ng thøc t¸c dông sinh vËt, vËt lý. §ã lµ mét tr­êng sinh vËt ®Æc biÖt ®­îc h×nh thµnh xung quanh mét loµi c©y nh÷ng loµi c©y kh¸c nhau tiÕp cËn víi tr­êng sinh vËt sÏ sinh ra mét ph­¬ng thøc t¸c dông ¶nh h­ëng, c¸i gäi lµ tr­êng sinh vËt bao gåm tr­êng bøc x¹ vµ tr­êng nhiÖt nhiÒu t¸c gi¶ ph¸t hiÖn c©y cã thÓ phãng ra tia tö ngo¹i vµ g©y ¶nh h­ëng ®èi víi nhiÒu loµi c©y kh¸c ë xung quanh. HiÖn nay nghiªn cøu mèi quan hÖ sinh vËt vËt lý cña c©y cßn Ýt nh­ng ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu dÇn dÇn thµnh thôc vµ h×nh thµnh mét h­íng tiÕn triÓn sau nµy. 4) Ph­¬ng thøc t¸c dông sinh ho¸(t¸c dông c¶m gi¸c ho¸ häc), mét loµi c©y cã thÓ sinh ra mét lo¹i chÊt ho¸ häc ®Ó xóc tiÕn hoÆc øc chÕ mét loµi c©y kh¸c c¸c chÊt ho¸ c¶m ®ã cã thÓ th«ng qua l­îng m­a s­¬ng mï mµ ph©n gi¶i c¸c thÓ thùc vËt, c¸c chÊt tiÕt cña bé rÔ bay h¬i vµ ch¶y ®i c¸c chÊt ho¸ c¶m lµ axÝt h÷u c¬, tanin, phªnon, chemben, hooc m«m vµ chÊt kÝch thÝch vv. C¬ chÕ t¸c dông cña chóng v« cung phøc t¹p hiÖn nay ng­êi ta ®· chøng minh t¸c dông øc chÕ sù ph©n chia tÕ bµo thùc vËt ¶nh h­ëng ®Õn h« hÊp vµ quang hîp cña thùc vËt lµm thay ®æi qua tr×nh tæng hîp vËt chÊt gi¶m ho¹t tÝnh kÝch thÝch sinh tr­ëng cña c©y Kinmins rip cho r»ng t¸c dông ho¸ c¶m trong hÖ sinh th¸i lµ hiÖn t­îng phæ biÕn trong rõng hçn giao cµng thÓ hiÖn ®iÒu ®ã. NhiÒu n­íc ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu t¸c dông ho¸ c¶m gi÷a c¸c loµi c©y, ë Trung Quèc còng ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Õn nhiÒu loµi c©y nh­ LiÔu, Th«ng, Kh¸o, Vèi thuèc, V©n sam, HoÌ …VÝ dô trong rõng hçn giao LiÔu vµ Th«ng dông l¸ c©y th«ng tiÕt ra chÊt Terpen c¸c vá c©y vµ cµnh kh« l¸ rông tiÕt ra chÊt h÷u c¬ bé rÔ tiÕt ra acetat benzen vµ xóc tiÕn sù sinh tr­ëng cña c©y liÔu. Tuy nhiªn sù tån t¹i chñ yÕu t¸c dông ho¸ c¶m gi÷a c¸c loµi c©y trong rõng hçn giao, nh­ng h×nh thøc vµ c­êng ®é t¸c dông l¹i quyÕt ®Þnh bëi nång ®é cña c¸c chÊt vµo trong ®Êt rõng. VÝ dô cµnh kh« l¸ rông cña c©y dÎ ë nång ®é 1/10 vµ 1/50 trong dung dÞch cã thÓ lµm cho tû lÖ n¶y mÇm cu¶ h¹t th«ng gi¶m 40.4% vµ 30.3% sau mét n¨m sinh tr­ëng chiÒu cao cña c©y con gi¶m 37.2% vµ 22.5%, t¸c dông quang hîp cña c©y Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm) 79 th«ng hoµn toµn mÊt kh¶ n¨ng tèc ®é quang hîp gi¶m xuèng 28.5%; nh­ng nÕu nång ®é lµ 1/100 th× tû lÖ n¶y mÇm sinh tr­ëng chiÒu cao t¸c dông quang hîp t¨ng lªn 39.6% , 16% vµ 17.2%. NhiÒu nghiªn cøu ë n­íc ngoµi còng cã kÕt qu¶ t­¬ng tù. Trong tù nhiªn cã nhiÒu nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn nång ®é cña chÊt ho¸ c¶m nh­ sè l­îng c©y ho¸ c¶m ë nhiÒu, kh« h¹n c¸c c¬ quan cña c©y cã chÊt ho¸ c¶m, chÊt ho¸ c¶m ph¶i æn ®Þnh vµ rÔ bÞ ®Êt hÊp phô vv míi lµm chÊt ho¸ c¶m biÓu hiÖn ra râ rÖt. Nh­ng nãi chung nÕu chÊt ho¸ c¶m cã sè l­îng Ýt rÔ bÞ m­a giã röa tr«i vµ rÔ ph©n gi¶i vµ mÊt t¸c dông ho¸ c¶m. Lµm thÕ nµo l¾m v÷ng ®­îc chÊt ho¸ c¶m trong rõng ®Ó nhËn thøc vµ ®¸nh gi¸ ®­îc vai trß cña rõng hçn giao lµ mét vÊn ®Ò mÊu chèt ®Ó chØ ®¹o vµ ch¨m sãc rõng hçn giao. 5) Ph­¬ng thøc t¸c dông sinh lý sinh th¸i. Loµi c©y th«ng qua ®iÒu kiÖn m«i tr­êng rõng thay ®æi mµ ¶nh h­ëng lÉn nhau, ®iÒu kiÖn m«i tr­êng rõng bao gåm m«i tr­êng vËt lý( ¸nh s¸ng, n­íc, nhiÖt, kh«ng khÝ ), m«i tr­êng ho¸ häc ( dinh d­ìng ®Êt, chØ sè pH, tÝnh n¨ng trao ®æi iong) vµ m«i tr­êng sinh vËt ( vi sinh vËt, ®éng vËt, vi sinh vËt). 1) m«i tr­êng vËt lý rõng thay ®æi lµ t¸c dông gi¸n tiÕp ®­îc s¶n sinh th«ng qua m«i tr­êng vËt lý lµm thay ®æi tiÓu khÝ hËu rõng mµ ¶nh h­ëng ®Õn sinh tr­ëng c©y rõng. Nghiªn cøu vÒ mÆt nµy rÊt nhiÒu, kÕt luËn chung lµ c¸c loµi c©y hçn giao hîp lý cã thÓ c¶i thiÖn tiÓu khÝ hËu rõng v× môc ®Ých sinh tr­ëng loµi c©y mµ cung cÊp c¸c ®iÒu kiÖn ¸nh s¸ng, nhiÖt, n­íc mét c¸ch hîp lý, t»ng c­êng kh¶ n¨ng ®Ò kh¸ng víi c¸c ®iÒu kiÖn m«i tr­êng bÊt lîi n©ng cao kh¶ n¨ng lîi dông cã hiÖu qu¶ nguån tµi nguyªn quan n¨ng vµ nhiÖt n¨ng nh­ ë c¸c vïng nói vµ vïng duyªn h¶i phÝa nam Trung Quèc ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai kh¸ tèt nh­ng do giã h¹i nghiªm träng trång rõng thuÇn loµi c©y sa méc th­êng bÞ cong vµ sinh tr­ëng kÐm nh­ng trång c©y liÔu sam do kh¶ n¨ng chèng giã m¹nh nªn sinh tr­ëng vÉn ­u thÕ vµ khoÎ m¹nh. NÕu chän hai loµi c©y nµy hçn giao víi nhau cã thÓ lµm t¨ng kh¶ n¨ng chèng giã h¹i lµm cho c©y sa méc sinh tr­ëng b×nh th­êng cã thÓ më réng ph¹m vi trång c©y sa méc. Ngoµi ra rõng hçn giao cßn cã thÓ c¶i thiÖn ®­îc tÝnh chÊt vËt lý cña ®Êt nh­ Th«ng ®u«i ngùa hçn giao víi c©y Såi do c©y Såi lµm t¨ng l­îng bé rÔ n©ng cao ®­îc tÝnh thÊm n­íc trong ®Êt tõ ®ã mµ xóc tiÕn sinh tr­ëng th«ng ®u«i ngùa. 2) M«i tr­êng sinh vËt rõng thay ®æi c¸c loµi c©y th«ng qua thay ®«i m«i tr­êng cho ®éng vËt, thùc vËt vµ vi sinh vËt mµ h×nh thµnh mét t¸c dông gi¸n tiÕp. PhÇn trªn ®· nãi rõng th«ng hçn giao víi c¸c loµi c©y l¸ réng cã thÓ khèng chÕ c¸c loµi s©u h¹i, c¸c loµi bæ trî cã thÓ khèng chÕ c¸c loµi cá d¹i mµ xóc tiÕn sinh tr­ëng cña c©y môc ®Ých mµ th«ng qua hçn giao mµ lµm thay ®æi m«i tr­êng sinh vËt t¹o ®iÒu kiÖn cã lîi cho c¸c c©y môc ®Ých. Ngoµi ra c¸c vi sinh vËt trong ®Êt còng t¨ng sè l­îng, vµ sè loµi cã su h­íng ®a d¹ng ho¸ VÝ dô rõng hçn giao c©y D­¬ng vµ HoÌ tæng sè vi sinh vËt ®· t¨ng nªn 2.1 lÇn so víi Cao Ðình Sõn – Gv Lâm nghiệp (sýu tầm) 80 rõng D­¬ng thuÇn loµi, sè vi khuÈn t¨ng lªn 122% nÊm 13% vµ x¹ khuÈn t¨ng 58% vi khuÈn NH3 ho¸ t¨ng lªn 150% vi khuÈn Nitrat ho¸ 70-75%. Bëi v× c©y HoÌ cã thÓ cung cÊp m«i tr­êng dinh d­ìng cao cho sù sinh tr­ëng ph¸t triÓn cña c¸c vi sinh vËt ®Êt ®ång thêi ho¹t tÝnh cña vi khuÈn cè ®Þnh ®¹m cña c©y Hße trong mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh ®­îc n©ng lªn râ rÖt. NhiÒu thÝ nghiÖm trång c©y trong chËu nÕu trång hçn giao th× sè l­îng cè ®Þnh ®¹m t¨ng lªn nÕu trång riªng lÎ th× sè l­îng ®ã kh«ng xuÊt hiÖn ë c©y D­¬ng. 3) M«i tr­êng ho¸ häc ®Êt thay ®æi, M«i tr­êng ho¸ häc ®Êt lµ qu¸ tr×nh phøc t¹p lµm thay ®æi thµnh phÇn dinh d­ìng cña ®Êt , chØ sè pH vµ tÝnh n¨ng chao ®æi ion tõ ®ã h×nh thµnh mét mèi chao ®æi gi¸m tiÕp nhiÒu nghiªn cøu chøng tá rõng hçn giao lµm thay ®æi m«i tr­êng dinh d­ìng ®Êt xóc tiÕn sinh tr­ëng n©ng cao søc s¶n xuÊt ®Êt rõng ph¸t huy ®­îc søc s¶n xuÊt hçn giao. a)Lîi dông dinh d­ìng lÉn nhau rõng hçn giao cã lóc ph¶i lîi dông dinh d­ìng lÉn nhau nghÜa lµ mét loµi nµy cã thÓ hÊp thu dinh d­ìng cña loµi kia ®Ó tr¸nh ®­îc sù c¹nh tranh qu¸ m¹nh. T¸c dông hç trî nµy cã lóc ph¶i th«ng qua sù ®iÒu chØnh cña con ng­êi ®Ó chän c¸c loµi c©y hçn giao, nh­ng cã lóc trong trong qu¸ tr×nh sinh tr­ëng gi÷a c¸c loµi c©y hçn giao cã sù tù ®iÒu chØnh, vÝ dô nÕu trång xen ë trong chËu thµnh phÇn dinh d­ìng nit¬ cña c©y hoÌ lµ 12-34% nh­ng trång trong ®Êt phÇn lín chÊt dinh d­ìng ®¹m l¹i dµnh cho c©y D­¬ng. Vµ D­¬ng thuÇn loµi cã c­êng ®é hÊp thu P lín h¬n c©y HoÌ thuÇn loµi nh­ng khi trång rõng hçn giao c­êng ®é hÊp thu P cña c©y D­¬ng gi¶m xuèng vµ cña c©y HoÌ t¨ng nªn. Quan hÖ lîi dông dinh d­ìng lÉn nhau lµ kÕt qu¶ thÝch øng cña c¸c loµi c©y g©y ra mét t¸c dông quan träng trong viÖc t¨ng s¶n rõng trång hçn giao. b)Ph©n gi¶i cµnh kh« l¸ rông. Ph©n gi¶i cµnh kh« l¸ rông lµ con ®­êng chñ yÕu nhÊt trong qu¸ tr×nh tuÇn hoµn vËt chÊt cña ®Êt rõng. Bè trÝ hîp lý rõng hçn giao khi tån t¹i mét loµi c©y nµo ®ã kh«ng chØ lµm t¨ng lªn mét s¶n l­îng, mµ cßn lµm cho sù ph©n gi¶i cµng kh« l¸ rông cµng nhanh, n©ng cao ®­îc hµm l­îng dinh d­ìng trong ®Êt. Nh­ rõng c©y b¹ch d­¬ng thuÇn loµi tèc ®é ph©n gi¶i cµnh kh« l¸ rông rÊt chËm, trong 1 n¨m mÊt ®i 27% N, hµm l­îng P còng gi¶m bít sau 10 th¸ng, n¨m ®ã ch­ua cã cµnh kh« l¸ rông, hµm l­îng dinh d­ìng ch­ua bÞ gi¶m xuèng, sau khi trång xen víi c©y hße, tèc ®é ph©n gi¶i t¨gn lªn râ rÖt tû lÖ mÊt träng l­îng lªn tíi 36%, N,P cµng nhiÒu mét c¸ch nhanh chãng. Sù ph©n gi¶i cµnh kh« l¸ rông lµ do c¸c vi sinh vËt thùc hiÖn, nhiÒu nghiªn cøu cho thÊy trong qu¸ tr×nh ph©n gi¶i cµnh kh« l¸ rông vÉn lµ giai ®o¹n tËp trung nguån Nit¬, tèc ®é ph©n gi¶i cµnh kh« l¸ rông t¨ng nhanh cã thÓ lµm t¨ng nhanh sù tÝch luü Nit¬ vµ nh÷ng c©y cè ®Þnh Nit¬ víi c©y l¸ kim cã thÓ t¹o m«i tr­êng Nit¬ cao; ®­¬ng nhiªn nh­ vËy sÏ lµm cho m«i tr­êng vËt lý ®­îc c¶i thiÖn, ®éng vËt th©n mÒm t¨ng nhanh. Tèc ®é ph©n gi¶i cµnh kh« l¸ rông trong rõng hç giao t¨ng nhanh trùc tiÕp lµm cho dinh d­ìng trong rõng t¨ng nhanh.