Nội dung phân tích diễn biến chính sách đó chính là quá trình hoạch định chính sách được xác định
thành phạm vi các bước cần tiến hành để cho ra đời một chính sách kể từ khi lựa chọn được vấn đề
chính sách. Mục đích của nó là phải đi đến được kết luận khoa học về tính khả thi của phương án chính
sách được lựa chọn ban hành để đạt được mục tiêu đề ra. Như vậy phân tích nội dung diễn biến chính
sách cần tập trung vào nội dung sau đây:
+Phân tích mục tiêu chính sách để khẳng định được tính hữu dụng hay không đối với yêu cầu của vấn
đề chính sách và phải phù hợp với định hướng phát triển chung của đất nước. Vì mục tiêu được coi là
cốt lõi của chính sách, nó hướng mọi nội dung của chính sách vào việc thực hiện ý chí của chủ thể
hoạch định
-Và trong thực tế phân tích mục tiêu là cần thiết. Vì nó khó diễn đạt và rất dễ có thể sai lệch cả chính
sách.
+Phân tích hệ thống các biện pháp chính sách: để kết luận về tính đồng bộ hay không đồng bộ giữa mục
tiêu của chính sách và các biện pháp chính sách, giữa biện pháp chính sách với các điều kiện thực tế
khác, hay giữa các biện pháp với nhau.
-Trong quá trình phân tích các biện pháp chính sách, nhà hoạch định cần chỉ ra được các chính sách cơ
bản nào phù hợp cho quá trình thực thi chính sách đó. Hay cần phối hợp các biện pháp để đạt được mục
tiêu chính sách đã đề ra.
-Thông thường thì các biện pháp chính sách gồm cơ chế tác động của Nhà nước đến các đối tượng thực
thi, các biện pháp mang tính giáo dục thuyết phục, và các biện pháp tổ chức thực thi chính sách.
+Phân tích tổ chức thực thi xây dựng các phương án chính sách. Đây là nội dung phức tạp vì nó không
có mẫu hình nguyên lý nhất định để nhà hoạch định quan sát mà họ phải dựa vào quy trình tổ chức xây
dựng phương án chính sách để phân tích đánh giá.
+Phân tích dự báo hiệu lực hiểu quả của chính sách: nội dung phân tích này mang tính tổng hợp cao nếu
các nhà phân tích cần lưu ý để mang đến kết quả phân tích thực sự chính xác. Trên cơ sở kết quả các nội
dung phân tích có liên quan người ta tổng hợp các yếu tố đầu vào so với kết quả ở đầu ra để đánh giá
toàn bộ về hiệu lực của một phương án chính sách.
+Trong mỗi một nội dung phân tích diễn biến chính sách thì có một phương pháp thích hợp để áp dụng
như mô hình hoặc hệ thống và chi phí lợi ích để phân tích hệ thống các biện pháp chính sách. Và chúng
ta có thể kết hợp 2 phương pháp này để đánh giá tính khả thi của phương án chính sách.
10 trang |
Chia sẻ: aloso | Lượt xem: 2838 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem nội dung tài liệu Nội dung phân tích diễn biến chính sách công, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
12
Câu10: Hãy cho biết nội dung phân tích diễn biến chính sách công.
Nội dung phân tích diễn biến chính sách đó chính là quá trình hoạch định chính sách được xác định
thành phạm vi các bước cần tiến hành để cho ra đời một chính sách kể từ khi lựa chọn được vấn đề
chính sách. Mục đích của nó là phải đi đến được kết luận khoa học về tính khả thi của phương án chính
sách được lựa chọn ban hành để đạt được mục tiêu đề ra. Như vậy phân tích nội dung diễn biến chính
sách cần tập trung vào nội dung sau đây:
+Phân tích mục tiêu chính sách để khẳng định được tính hữu dụng hay không đối với yêu cầu của vấn
đề chính sách và phải phù hợp với định hướng phát triển chung của đất nước. Vì mục tiêu được coi là
cốt lõi của chính sách, nó hướng mọi nội dung của chính sách vào việc thực hiện ý chí của chủ thể
hoạch định
-Và trong thực tế phân tích mục tiêu là cần thiết. Vì nó khó diễn đạt và rất dễ có thể sai lệch cả chính
sách.
+Phân tích hệ thống các biện pháp chính sách: để kết luận về tính đồng bộ hay không đồng bộ giữa mục
tiêu của chính sách và các biện pháp chính sách, giữa biện pháp chính sách với các điều kiện thực tế
khác, hay giữa các biện pháp với nhau.
-Trong quá trình phân tích các biện pháp chính sách, nhà hoạch định cần chỉ ra được các chính sách cơ
bản nào phù hợp cho quá trình thực thi chính sách đó. Hay cần phối hợp các biện pháp để đạt được mục
tiêu chính sách đã đề ra.
-Thông thường thì các biện pháp chính sách gồm cơ chế tác động của Nhà nước đến các đối tượng thực
thi, các biện pháp mang tính giáo dục thuyết phục, và các biện pháp tổ chức thực thi chính sách.
+Phân tích tổ chức thực thi xây dựng các phương án chính sách. Đây là nội dung phức tạp vì nó không
có mẫu hình nguyên lý nhất định để nhà hoạch định quan sát mà họ phải dựa vào quy trình tổ chức xây
dựng phương án chính sách để phân tích đánh giá.
+Phân tích dự báo hiệu lực hiểu quả của chính sách: nội dung phân tích này mang tính tổng hợp cao nếu
các nhà phân tích cần lưu ý để mang đến kết quả phân tích thực sự chính xác. Trên cơ sở kết quả các nội
dung phân tích có liên quan người ta tổng hợp các yếu tố đầu vào so với kết quả ở đầu ra để đánh giá
toàn bộ về hiệu lực của một phương án chính sách.
+Trong mỗi một nội dung phân tích diễn biến chính sách thì có một phương pháp thích hợp để áp dụng
như mô hình hoặc hệ thống và chi phí lợi ích để phân tích hệ thống các biện pháp chính sách. Và chúng
ta có thể kết hợp 2 phương pháp này để đánh giá tính khả thi của phương án chính sách.
câu11: Anh, chị hãy cho biết có những yếu tố nào ảnh hưởng đến hoạch định chính sách? Liên hệ
với thực tế nước ta.
Khi tiến hành hoạch định chính sách, ngoài việc dựa vào những căn cứ khoa học thì các nhà hoạch định
còn phải chú ý đến sự ảnh hưởng của các yếu tố sau
a.Yếu tố quyền lực của chủ thể hoạch định chính sách. Quyền lực ở đây được hiểu là khả năng chi phối
của một chủ thể đến một khách thể trong mối quan hệ nào đó, nhằm đạt được một mục tiêu nhất định
mà sức mạnh quyền lực còn tùy thuộc vào nguồn gốc phát sinh và ản chất của chủ thể sử dụng quyền
lực trong từng thời kỳ
Điều này có thể thấy rõ đó là chủ thể hoạch định chính sách và Nhà nước thì có hiệu lực thực thi cao
hơn các chủ thể khác. Vì Nhà nước ta trong thời kỳ hiện nay là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa,
mọi quyền lực đều thuộc về cá nhân và phù hợp với ý chí và nguyện vọng của người dân là người thực
thi chính sách chủ yếu.
b.Yếu tố năng lực của chủ thể hoạch định chính sách. Để quản lý tốt xã hội thì Nhà nước phải sử dụng
đồng thời các biện pháp tron g đó có cả chính sách để quản lý và hiệu quả của các chính sách này sẽ
phản ánh năng lực của chủ thể hoạch định qua các tiêu chí sau:
-Năng lực phân tích và dự báo phát triển kinh tế – xã hội
13
-Năng lực phát triển các vấn đề chính sách
-Năng lực lựa chọn các vấn đề phải giải quyết
-Năng lực đề ra mục tiêu, các biện pháp giải quyết mục tiêu đó, thuyết phục cho tính khả thi của chính
sách
Yếu tố năng lực càng cao thì chính sách được hoạch định càng khoa học và khả thi
c.Yếu tố tiềm lực của Nhà nước. Tiềm lực ở đây được hiểu là nguồn lực thực có và tiềmtàng mà chủ thể
có thể sử dụng trong quá trình quản lý của mình.
-Tiềm lực của Nhà nước thường biểu hiện dưới dạng: sức mạnh về kinh tế, chính trị, thiết chế tổ chức
bộ máy cơ quan Nhà nước, đội ngũ cán bộ, tài nguyên thiên nhiên, tài sản Nhà nước
Đối với Nhà nước ta tiềm lực kinh tế hiện chưa mạnh nên có nhiều chính sách chưa đạt hiệu quả cao do
thiếu điều kiện. Như vậy có thể thấy tiềm lực này là khá quan trọng.
d.yếu tố tiềm lực của đối tượng thực thi chính sách. Sự tham gia của các đối tượng thực thi chính sách
quyết định sự thành bài của chính sách, nếu có sự tích cực của các đối tượng thì chính sách sẽ thành
công. Nhưng mức độ tham gia của họ lại phụ thuộc vào tiềm lực của họ trong hiện tại và tương lai. Và
điều này đã được thực tế chứng minh đối tượng thực thi có ảnh hưởng lớn đến hoạch định chính sách.
*Liên hệ thực tế ở Việt Nam: Trong chính sách phát triển giáo dục ở Việt Nam thì vẫn còn một số điểm
chưa phù hợp do thiếu các điều kiện về kinh tế, mặc dù vậy chính sách này đã mang lại cho Việt Nam
một nền giáo dục vững mạnh và phát triển do năng lực hoạch định của Nhà nước khá tốt có thể nắm
vững các điều kiện thực thi, dự báo các vấn đề giáo dục.
Câu12: Trình bày các nguyên tắc phân tích chính sách. Hãy cho biết nguyên tắc nào cơ bản nhất.
Phân tích chính sách là một hoạt động tổng hợp bao gòm cả việc tìm kiếm, chia tách, tổng hợp, lý giải
kết quả của một chính sách. Để nội dung phân tích chính sách diễn ra theo định hướng với đầy đủ tính
lý luận, thực tiễn và phát triển, chúng ta cần tuân theo các nguyên tắc sau đây:
a.Nguyên nhân mục tiêu: trong đời sống kinh tế xã hội, mục tiêu luôn là đích theo đuổi của mọi tổ chức
và là vấn đề cốt lõi của mọi quá trình hoạt động và của cả các chính sách vì mục tiêu là điều cốt lõi để
tạo nên một chính sách tốt và đẻ đam bảo nguyên tắc này thì mục tiêu phân tích chính sách phải xuất
phát từ mục tiêu của quản lý, trên cơ sở mục tiêu chúng thì tiến hành xây dựng các mục tiêu phân tích
chính sách .
Việc tổ chức công tác phân tích phải đúng mục tiêu nghĩa là công tác phân tích phải hướng tới mục tiêu
thể hiện ở việc dự liệu các điều kiện vật chất, nhân sự, môi trường cho việc phân tích chính sách
Việc tổ chức công tác phân tích phải đúng mục tiêu nghĩa là công tác phân tích phải hướng tới mục tiêu
thể hiện ở việc dự liệu các điều kiện vật chất, nhân sự, môi trường cho việc phân tích chính sách. Điều
này cũng có nghĩa là từ mục tiêu phân tích thì chúng ta huy động và tổ chức sử dụng các nguồn lực một
cách có kế hoạch
Tài liệu phân tích phải phù hợp với mục tiêu để định hướng thông tin theo yêu cầu phân tích và để đảm
bảo được hiệu quả của hoạt động này, mỗi một mục tiêu thì cần thu thập những tài liệu khác nhau
Bên cạnh đó, phương pháp phân tích cũng cần thống nhất với mục tiêu thì mới làm cho kết quả phân
tích ở mỗi giai đoạn được đúng đắn, chính sách và như vậy sẽ làm cho toàn bộ quá trình phân tích có độ
tin cậy cao
Khi tìm ra kết quả phân tích thì nó phải được sử dụng để phát triển mục tiêu
b.Nguyên tắc hợp lý. Đây là nguyên tắc quan trọng vì thiếu nó thì việc phân tích chính sách khó có thể
hiệu quả và nguyên tắc này yêu cầu xác định mục tiêu phân tích hợp lý với điều kiện cụ thể diễn ra quá
trình thực hiện chính sách cần xác định như vậy vì mục tiêu dự kiến thường có khoảng cách với hiện
thực.
14
Lựa chọn phương pháp phân tích hợp lý để tạo quan hệ tốt với mục tiêu và kết quả vì phương pháp phân
tích sẽ đưa ra kết quả hợp lý.
Cung cấp nguồn lực phân tích hợp lý tạo thuận lợi cho việc phân tích chính sách
Nhưng nhìn chung để đạt được nguyên tắc hợp lý thì phải đạt được các yêu cầu trên
c.Nguyên tắc thích ứng trong phân tích chính sách là cần thiết khách quan và được thể hiện các mặt sau:
Lựa chọn mục tiêu phân tích nhất thiết phải theo yêu cầu quản lý
Xác định nội dung phân tích phải thích ứng với mục tiêu cụ thể trong từng giai đoạn
Thời điểm phân tích phải thích ứng với từng loại chính sách
Kết quả phân tích phải được sử dụng thích hợp theo yêu cầu quản lý
d.Nguyên tắc phối hợp
Nguyên tắc này yêu cầu khi tiến hành phân tích phải biết kết hợp các kết quả phân tích để có được
những thông tin tổng hợp cho quá trình phân tích tiếp theo nếu không sẽ gây ra mâu thuẫn giữa các quá
trình dẫn đến kết quả phân tích chung, không đảm bảo độ tin cậy và làm lãng phí nguồn nhân lực của
Nhà nước
Ngoài việc phối hợp về kỹ thuật phân tích còn phải phối hợp trong công tác chỉ đạo điều hành của cơ
quan Nhà nước để mang lại hiệu quả lớn nhất trong phân tích chính sách
e.Nguyên tắc hiệu quả
Nguyên tắc này đề cập đến việc đạt được mục tiêu chính sách nhưng chi phí đầu vào phải thấp, theo yêu
cầu của nguyên tắc này hoạt động phân tích chính sách cần phải đề cao việc tìm kiếm các phương pháp
tối ưu để tiếp cận được kết quả nhanh nhất với chi phí hợp lý nhất
f.Nguyên tắc chính trị trong phân tích chính sách
Phải đặt ra nguyên tắc này vì mục tiêu chính trị luôn bao trùm mục tiêu chính sách, tổ chức thực thi
chính sách phân tích chính sách. Thể hiện trong thực tế là các tổ chức cá nhân khi tham gia phân tích
chính sách phải tôn trọng mục tiêu và định hướng của Nhà nước.
câu13: Anh chị hãy cho biết phân tích chính sách là gì? Vì sao phải PTCS?
+Phân tích chính sách là quá trình phân giải các tài liệu, các bước hình thành nên chính sách để qua đó
chủ thế phân tích chính sách có thể nắm bắt đầy đủ các thông tin cần thiết cho việc đưa ra một chính
sách khả thi Phân tích chính sách là một bước hết sức quan trọng, nó quyết định tính hợp lý của chính
sách do vậy nó không thể thiếu được trong quá trình hoạch định chính sách công.
+Phải phân tích chính sách vì những lý do sau đây:
+Các lý do khái quát: chính sách là một trong những sản phẩm của quá trình quản lý, nên khi quyết định
chính sách chủ thể quản lý cũng phải phân tích đầy đủ những dữ liệu liên quan đến chính sách.
Trước đây các nhà quản lý không hề quan tâm tới vấn đề phải phân tích chính sách vì thế các chính sách
đưa ra không thực thi có hiệu quả do vậy họ phải nhìn nhận lại vấn đề phân tích chính sách.
Hơn nữa do mục tiêu của chính sách tác động đến những đối tượng và ảnh hưởng lâu dài đến hoạt động
của tổ chức nên chủ thể phải xem xét cân nhắc thật kỹ mọi mặt trước khi quá trình vì sau khi ban hành
chính sách phải đảm bảo nó phát huy được tác dụng của mình.
+Lý do cụ thể:
Phân tích chính sách để thấy được những mục tiêu chính sách mà chủ thể dự kiến theo đuổi có thiết
thực không, có khả thi hay phù hợp với điều kiện thực tế không... kết quả phân tích này được coi là căn
cứ quan trọng để chủ thể ra quyết sách.
Phân tích để thấy được tính hệ thống của chính sách, nó thể hiện qua các mặt chính sách mới ban hành
có đúng là một chính sách không hay chỉ là những biện pháp thực thi chính sách.
15
#Chính sách mới ban hành có phù hợp với hệ thống đã có hay không, hay là bất hợp lý.
#Chính sách mới ban hành có trợ giúp gì cho hệ thống hay thúc đẩy hệ thống vạn động tốt hơn.
-Phân tích để thấy sự phù hợp giữa chính sách và môi trường để trong từng điều kiện không gian và thời
gian chủ thể có những ứng phó thích hợp với môi trường. -Phân tích chính sách để thấy được lòng tin
của người thực hiện với chủ thể ban hành vì đây là 2 đối tượng đều có lợi ích liên quan đến chính sách.
Kết quả chủ thể là nguyện vọng của đối tượng thực thi được đáp ứng.
Những lý do phân tích chính sách về các hình thức và nội dung trên đây đã phản ánh đầy đủ tính tất yếu
khách quan của phân tích chính sách và coi đó là một hoạt động không thể thiếu trong chu trình chính
sách.
=>Khái niệm phân tích chính sách: “Phân tích chính sách là việc phân giải toàn bộ các hoạt động liên
quan đến chu trình chính sách nhằm chỉ ra những mối quan hệ mang tính quy luật giữa các yếu tố cấu
thành hoạt động chính sách”.
câu14: Khi thực thi chính sách sẽ có những yếu tố ảnh hưởng nào? Trong đó yếu tố nào là quyết
định? liên hệ thực tế nước ta.
Trong quá trình thực thi chính sách sẽ có liên quan đến nhiều tổ chức, cá nhân vì thế kết quả tổ chức
thựcthi chính sách cũng sẽ chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố trong đó có yếu tố chủ quan và khách quan.
Cụ thể:
+Yếu tố khách quan: là các yếu tố xuất hiện và tác động đến tổ chức thực thi chính sách từ bên ngoài,
độc lập với ý muốn của chủ thể quản lý, các yếu tố này vận động theo quy luật khách quan nên ít tạo sự
biến đổi do đó cũng khó gây sự chú ý của các nhà quản lý nhưng lại tác động lớn đến quá trình thực thi
chính sách, đó là các yếu tố.
tính chất của vấn đề chính sách là yếu tố gắn liền với mỗi chính sách nó có tác động trực tiếp đến hoạch
định và thực thi chính sách có nghĩa là nếu vấn đề chính sách đơn giản liên quan đến ít đối tượng thì
thực thi sẽ dễ dàng và đơn giản hơn. Như vậy, tính chất của vấn đề có ảnh hưởng khách quan đến việc
tổ chức thực thi chính sách nhanh hay chậm, thuận lợi hay khó khăn.
Môi trường thực thi chính sách là yếu tố liên quan đến các hoạt động kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội,
an ninh quốc phòng...điều này nói lên rằng một môi trường ổn định ít biến đổi về chính trị sẽ đưa tới sự
ổn định về hệ thống chính sách và thực thi thuận lợi. Nếu các bộ phận của môi trường ổn định thì nó sẽ
tạo cho các hoạt động thực thi dễ dàng.
Mối quan hệ giữa các đối tượng thực thi chính sách là sự thể hiện thống nhất hay không về lợi ích của
các đối tượng trong quá trình thực hiện mục tiêu chính sách. Nếu mối quan hệ này có mâu thuẫn thì sẽ
ảnh hưởng đến công tác tổ chức.
Tiềm lực của các nhóm đối tượng chính sách được hiểu là thực lực và tiềm năng của các nhóm trong
mối quan hệ so sánh với các nhóm đối tượng khác. Tiềm lực này thể hiện trên các phương diện chính
trị, kinh tế, xã hội....
Đặc tính của đối tượng chính sách là những tính chất đặc trưng mà các đối tượng có được từ bản tính cố
hưũ hoặc do môi trường sống tạo nên, các đặc tính như tính tự giác, kỷ luật, sáng tạo....gắn liền với mỗi
đối tượng thực thi chính sách do đó cần biết cách khơi dậy hay kiềm chế nó để có kết quả tốt nhất cho
quá trình thực thi chính sách.
+Yếu tố chủ quan: là các yếu tố thuộc về cơ quan công quyền, do cán bộ công chức chủ động chi phối
đến quá trình thực thi chính sách nên nó có ảnh hưởng lớn đến việc thực thi.
Thực thi đúng đầy đủ các bước trong quy trình tổ chức thực thi chính sách, các bước này được coi là
nguyên lý khoa học được đúc kết từ thực tiễn cuộc sống, việc tuân thủ quy trình là một nguyên tắc quản
lý.
-Năng lực thực thi chính sách của cán bộ công chức trong bộ máy quản lý Nhà nước là yếu tố chủ quan
có vai trò quyết định đến kết qủa tổ chức thực thi chính sách công. Năng lực thực thi của cán bộ, công
chức là các tiêu chí về đạo đức, công cụ, năng lực nếu thiếu các điều kiện này thì việc thực thi sẽ không
16
hiệu quả. Còn nếu các cán bộ, công chức có năng lực mà kết hợp với các yếu tố khác thuận lợi sẽ mang
lại một kết quả thực sự.
*Điều kiện vật chất cần cho quá trình thực thi chính sách là yếu tố ngày càng có vị trí quan trọng để
cùng yếu tố nhân sự và các yếu tố khác thực thi thắng lợi chính sách công. Các điều kiện vật chất này là
các trang thiết bị Nhà nước đầu tư cho quá trình quản lý và khi thực thi chính sách thì họ dùng để tuyên
truyền, phổ biến các chính sách.
*Sự đồng tình ủng hộ của dân chúng là nhân tố có vai trò đặc biệt quan trọng quyết định sự thành bại
của 1 chính sách. Các chính sách là những vấn đề lớn lao, do đó cần có sự đóng góp sức người, sức của
trong suốt quá trình thực thi
*Vậy trong 2 yếu tố ảnh hưởng đến quá trình thực thi chính sách thì yêú tố chủ quan là quan trọng hơn
cả vì nó quyết định sự thành bại của chính sách, vì trong yếu tố này nó có các nhân tố quan trọng như
nhân sự, và sự ủng hộ của người dân là 2 nhân tố cần cho việc thực thi chính sách công
Liên hệ ở Việt Nam. Như chính sách phát triển 5 triệu ha rừng của Việt Nam, chính sách này được thực
thi rất tốt do nó được hoạch định khoa học, khả thi và được mọi người dân nhiệt tình ủng hộ.
Câu15: Anh,chị hãy trình bày nội dung phân tích diễn biến chính sách.
Nội dung phân tích diễn biến chính sách đó chính là quá trình hoạch định chính sách được xác định
thành phạm vi các bước cần tiến hành để cho ra đời một chính sách kể từ khi lựa chọn được vấn đề
chính sách. Mục đích của nó là phải đi đến được kết luận khoa học về tính khả thi của phương án chính
sách được lựa chọn ban hành để đạt được mục tiêu đề ra. Như vậy phân tích nội dung diễn biến chính
sách cần tập trung vào nội dung sau đây:
+Phân tích mục tiêu chính sách để khẳng định được tính hữu cụng hay không đối với yêu cầu của vấn
đề chính sách và phải phù hợp với định hướng phát triển chung của đất nước. Vì mục tiêu được coi là
cốt lõi của chính sách, nó hướng mọi nội dung của chính sách vào việc thực hiện ý chí của chủ thể
hoạch định
Và trong thực tế phân tích mục tiêu là cần thiết. Vì nó khó diễn đạt và rất dễ có thể sai lệch cư chính
sách.
+Phân tích hệ thống các biện pháp chính sách: để kết luận về tính đồng bộ hay không đồng bộ giữa mục
tiêu của chính sách và các biện pháp chính sách, giữa biện pháp chính sách với các điều kiện thực tế
khác, hay giữa các biện pháp với nhau.
Trong quá trình phân tích các biện pháp chính sách, nhà hoạch định cần chỉ ra được các chính sách cơ
bản nào phù hợp cho quá trình thực thi chính sách đó. Hay cần phối hợp các biện pháp để đạt được mục
tiêu chính sách đã đề ra
Thông thường thì các biện pháp chính sách gồm cơ chế tác động củ Nhà nước đến các đối tượng thực
thi, các biện pháp mang tính giáo dục thuyết phục, và các biện pháp tổ chức thực thi chính sách.
+Phân tích tổ chức thực thi xây dựng các phương án chính sách. Đây là nội dung phức tạp vì nó không
có mẫu hình nguyên lý nhất định để nhà hoạch định quan sát mà họ phải dựa vào quy trình tổ chức xây
dựng phương án chính sách để phân tích đánh giá.
+Phân tích dự báo hiệu lực hiểu quả của chính sách: nội dung phân tích này mang tính tổng hợp cao nếu
các nhà phân tích cần lưu ý để mang đến kết quả phân tích thực sự chính xác. Trên cơ sở kết quả các nội
dung phân tích có liên quan người ta tổng hợp các yếu tố đầu vào so với kết quả ở đầu ra để đánh giá
toàn bộ về hiệu lực của một phương án chính sách.
+Trong mỗi một nội dung phân tích diễn biến chính sách thì có một phương pháp thích hợp để áp dụng
như mô hình hoặc hệ thống và chi phí lợi ích để phân tích hệ thống các biện pháp chính sách. Và chúng
ta có thể kết hợp 2 phương pháp này để đánh giá tính khả thi của phương án chính sách.
17
Câu16: Thông tin có vai trò gì trong phân tích chính sách? Nhà phân tích chính sách cần quản lý
và xử lý thông tin như thế nào?
Vai trò của thông tin trong phân tích chính sách: Trong quản lý, thông tin được coi là chất liệu của dầu
vào là yếu tố quyết định đến chất lượng sản phẩm của quản lý, vì vậy, khi phân tích chính sách cũng
cần có thông tin và coi nó là nguyên liệu của quá trình phân tích, và hơn nữa đây là dẫn hiệu đến kết quả
của quá trình phân tích. Trong phân tích chính sách nếu không có thông tin, hoặc thông tin sai lệch,
thiếu chính xác thì sẽ gây hậu quả nghiêm trọng cho việc hoạch định chính sách vì thông tin sai lệch sẽ
làm cho các biện pháp chính sách đặt ra phát triển đảm bảo thực hiện mụctiêu của chính sách.
Vai trò của thông tin có thể thấy rõ trong câu nói của Lênin “Không có thông tin thì không có thắng lợi
trong bất kỳ lĩnh vựcnào cả khoa học kỹ thuật và sản xuất”
Các thông tin cần tiết cho phân tích chính sách công có thể thu được từ các cơ quan hoạch định, tổ chức
triển khai và thực thi chính sách của Nhà nước ở trung ương, địa phương, các phương tiện thông tin đại
chúng… bằng rất nhiều các phương pháp từ thu thập, phỏng vấn, tâm lý, tổng hợp…
Trong phân tích chính sách người ta sử dụng rất nhiều các loại thông tin như thông tin hiện đại, quá
khứ, dự đoán tương lai, các thông tin tham khảo, thông tin chính thức, hay tuỳ từng chính sách thì có
các thông tin chuyên môn như kinh tế giáo dục văn hoá… và ở khâu phân tích này thông tin phản hồi là
hết sức quan trọng
Thông tin trong phân tích chính sách phai đảm bảo là các thông tin chi tiết, đồng bộ, liên tục và phải
chính xác để đảm bảo được hiệu quả cho phân tích chính sách
Nhà phân tích chính sách cần quản lý và sử dụng thông tin trong phân tích chính sách như sau:
Yêu cầu về tổ chức thông tin: để quản lý và khai thác sử dụng có hiệu quả thông tin các cơ quan Nhà
nước cần tiến hành tổ chức thông tin theo những yêu cầu sau:
Thông tin ban đầu phải phù hợp
Thông tin phải đảm bảo số lượng, chát lượng
Thông tin phải được tăng cường thống nhất
Thông tin phải được sử dụng tiện lợi
Thông tin phải được sử dụng tiết kiệm
Yêu cầu về quản lý sử dụng thông tin: đây là khâu có vị trí hàng đầu trong công tác quản lý nói chung,
hoạch định, phân tích chính sách công nói riêng. Quản ly thông tin tốt, sử dụng thông tin có hiệu quả có
tác động rất lớn đến quá trình thực hiện mục tiêu phân tích chính sách và để quản lý thông tin Nhà nước
cần.
Quy định về hệ thống thông tin
Quy định về thu thập thông tin
Quy định về lưu chuyển thông tin
Quy định về lưu giữ thông tin
Khi sử dụng thông tin các nhà phân tích chính sách cần sử dụng theo quy trình này: lập kế hoạch sử
dụng thông tin, thu thập thông tin, phân loại thông tin, xử lý thông tin, chắt lọc thông tin, tổng hợp
thông tin và sử dụng có hiệu quả thông tin.
Khi nhà phân tích chính sách và các cơ quan phân tích chính sách có yêu cầu về các thông tin thì Nhà
nước thống nhất ban hành cơ chế sử dụng thông tin như cung cấp miễn phí thông tin, trao đổi thông tin,
dịch vụ thông tin. Ban hành các quy định về hình thức cung cấp thông tin như phát hành văn bản, phát
thanh, truyền hình.
Câu17: Anh chị trình bày các lý do lựa chọn phương pháp phân tích chính sách. khi lựa chọn
phương pháp phân tích người ta thường caưn cứ vào các lý do sau đây:
18
Căn cứ vào mục đích của từng loại hoạt động phân tích thìnhà phân tích có thể lựa chọn phương pháp
phân tích người ta thường căn cứ vào các lý do sau đây:
Căn cứ vào mục đích của từng loại hoạt động phân tích thì nhà phân tích có thể lựa chọn được các
phương pháp phân tích khác nhau.
Phân tích hàn lâm hay còn gọi là phân tích nghiên cứu là phương pháp phân tích nhằm đúc kết một vấn
đề thành nguyên lý trong một thời gian nhất định trên phạm vi rộng.
Hoạt động phân tích này thường được sử dụng trong các học viên, viện nghiên cứu khoa học sử dụng
dưới các hình thức đề tài, các dự án… Mục đích của phương pháp này là kiến tạo các lý thuyết lớn về
lĩnh vực cuộc sống công.
Phân tích nhân quả là hoạt động phân tích nhằm dự đoán những ảnh hưởng thực tế của việc thực thi các
chính sách công, phương pháp này thường áp dụng cho các nhà phân tích chính sách và các ngành khoa
học có liên quan. Khi áp dụng phương pháp này thì các nhà phân tích phải áp dụng nhiều phương pháp
như xã hội học, tâm lý học, chuyên gia, so sánh…
Phân tích báo chí là hoạt động phân tích nhằm tập trung sự chủ động của công luận đối với các vấn đề
xã hội quan trọng. Phương pháp thường hay được sử dụng đối với loại phân tích này chủ yếu là phương
pháp mô tả và phân tích phổ thông
Phân tích chính sách chuyên nghiệp là hoạt động phân tích nhằm tìm ra những cách thức giải quyết vấn
đề chính sách trong một khoảng thời gian nhất định trên một phạm vi không gian cụ thể
Loại phân tích này trong một chừng mực nào đó có sự phức tạp hơn các phương pháp phân tích khác
Căn cứ vào quá trình chính sách việc lựa chọn phương pháp phân tích cũng cần phải phù hợp với các
nội dung phân tích trong từng giai đoạn của quá trình chính sách
Phân tích được tiến hành trước khi thực thi áp dụng còn gọi là phân tích tiền chính sách để dự đoán kết
quả đầu ra của các chính sách thay thế, trên cơ sở đó để lựa chọn chính sách tốt nhất vì vậy các phương
pháp phân tích lợi ích, dự báo, thực nghiệm có thể áp dụng cho giai đoạn này.
Phân tích được tiến hành sau khi thực hiện là để mô tả và đánh giá kết quả thực hiện của các chính sách,
xem chính sách có được thực hiện đúng như thiết kế hay không, nếu có sự khác biệt thì tìm nguyên
nhân để giải quyết.
Phân tích được tiến hành trong khi thực hiện là để mô tả và đánh giá chính sách sau khi nó vừa mới
được đưa vào thực hiện trong 1 khoảng thời gian ngắn, mục đích là để nâng cao tính khả thi trong giai
đoạn tiếp theo.
Tóm lại, các loại hoạt động phân tích khác nhau thì có những mục đích khác nhau và các phương pháp
lựa chọn cho từng loại hoạt động phân tích cũng khác nhau.
Câu18: Trong thực tế anh chị đã sử dụng phương pháp nào để phân tích, đánh giá chính sách?
Hãy cho biết kết quả sử dụng phương pháp đó (hay là liên hệ thực tế).
Trong thực tế người ta thường sử dụng các phương pháp phân tích như sau:
Phương pháp phân tích hệ thống là một phương pháp mà sử dụng tập hợp các phân tử có liên quan tác
động qua lại vớ nhau moọt cách có quy luật, tạo thành một thể thống nhất để có thể thực hiện một số
chức năng, nhiệm vụ nhất định.
-ở phương pháp phân tích hệ thống này thì đầu vào bao gồm nhiều yếu tố như vật chất, thông tin lao
động, tài chính… các yếu tố này được xử lý và tạo ra đầu ra là kết quả của chính sách.
Khi sử dụng phương pháp phân tích hệ thống cần chú ý tới việc các phần tử trong hệ thống liên kết và
tương tác với nhau theo hệ nhân quả, khi thêm hoặc bớt một phần tử hay một số phần tử thì đều tạo ra
sự thay đổi của hệ thống. Trong hệ thống các phần tử có thể khác nhau khi hợp thành một thể thống
nhất thì nó cũng có những tính năng vượt trội.
19
Phương pháp phân tích quyết định và phương pháp sử dụng cũng quyết định mẫu có nghĩa là mô hình
hoá quá trình ra quyết định thành một sơ đồ tổng hợp của các khả năng đưa ra kết quả dự đoán.
-ở loại phương pháp này luôn có hai chiều lựa chọn đó là lựa chọn không mạo hiểm luôn đưa ra kết quả
trung tính và lựa chọn mạo hiểm luôn đưa ra kết quả tốt hoặc xấu. Do đó người phân tích chính sách
phải biết dự đoán kết quả đầu ra để lựa chọn quản lý hợp lý.
-Phương pháp phân tích chi phí lợi ích. Đây à một phương pháp mà được nhiều quốc gia trên thế giới sử
dụng để phân tích chính sách và nó trở thành một trong những yếu tố nền tảng cho việc lựa chọn và
thực hiện các chính sách của chính phủ.
Khi hoạch định 1 chính sách thì cần phải đề cập nhiều tới mục tiêu kinh tế đó là mang lại lợi ích cho xã
hội.
Trong khi áp dụng phương pháp này cần phải tuân thủ nguyên tắc chiết khấu có nghĩa là mọi chi phí
tính toán trong tương lai cần được điều chỉnh theo giá hiện tại trước khi so sánh. Những biện pháp này
lại có các mặt hạn chế là không đáp ứng được các mục tiêu chính trị, nên tuy nó quan trọng nhưng chưa
đầy đủ, nếu chúng ta áp dụng phương pháp này một cách máy móc thuần tuý sẽ mang lại những nan
giải về chính trị
-Phương pháp phân tích theo mô hình là phương pháp phân tích dựa trên nguyên tắc xây dựng các mô
hình chính sách công. Có rất nhiều mô hình phân tích chính sách công trong đó thực tế người ta hay sử
dụng các phương pháp:
đồ thị là phương pháp trình bày các thông tin dưới các dạng, biểu đồ và đồ thị khác nhau, đây là phương
pháp phân tích số liệu cơ bản và ngày nay cùng với sự giúp đỡ của máy tính thì phương pháp này được
làm rất nhanh
Trong quá trình phân tích, các loại đồ thị và biểu đồ luôn đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao
chất lượng phân tích.
Phân tích bằng phương pháp này thường trải qua các bước sau:
Xây dựng giả thiết
Lựa chọn hệ đo lường
Trình bày đồ thị
Kết thúc đồ thị
Bảng biểu: đây là một kỹ thuật phân tích số cơ bản và quan trọng vì cùng một lúc có thể thiết lập nhiều
kiểu bảng biểu khác nhau cho cùng một thông tin thử nghiệm để đạt được kết quả tốt nhất.
Các bước xây dựng bảng biểu cũng giống như cấu trúc xây dựng biểu đồ
Trong thực tế thì việc sử dụng các phương pháp phân tích này mang lại hiệu quả nhà cao, và tuỳ vào
từng loại Chính phủ khác nhau mà sử dụng các loại phương pháp khác nhau căn cứ vào mục tiêu của
chính sách, nhưng cũng có các chính sách mà đòi hỏi chúng ta phải sử dụng đồng bộ các phương pháp
để phân tích thì mới tạo ra kết quả phân tích, ví dụ như chính sách “kiên cố hoá kênh mương”. Trong
ngành nông nghiệp của nước ta có thể áp dụng cả 4 phương pháp phân tích để đưa ra một chính sách tốt
nhất.
Câu19: Anh,chị hãy trình bày các phương pháp tổ chức thực thi chính sách. Liên hệ thực tế nước
ta hiện nay.
Trong thực tế người ta thường sử dụng các phương pháp phân tích như sau:
Phương pháp phân tích hệ thống là một phương pháp mà sử dụng tập hợp các phân tử có liên quan tác
động qua lại vớ nhau moọt cách có quy luật, tạo thành một thể thống nahát để có thể thực hiện một số
chức năng, nhiệm vụ nhất định.
ở phương pháp phân tích hệ thống này thì đầu vào bao gồm nhiều yếu tố như vật chất, thông tin lao
động, tài chính… các yếu tố này được xử lý và tạo ra đầu ra là kết quả của chính sách.
20
Khi sử dụng phương pháp phân tích hệ thống cần chú ý tới việc các phần tử trong hệ thống liên kết và
tương tác với nhau theo hệ nhân quả, khi thêm hoặc bớt một phần tử hay một số phần tử thì đều tạo ra
sự thay đổi của hệ thống. Trong hệ thống các phần tử có thể khác nhau khi hợp thành một thể thống
nhất thì nó cũng có những tính năng vượt trội.
Phương pháp phân tích quyết định và phương pháp sử dụng cũng quyết định mẫu có nghĩa là mô hình
hoá quá trình ra quyết định thành một sơ đồ tổng hợp caủ các khả năng đưa ra kết quả dự đoán.
ở loại phương pháp này luôn có hai chiều lựa chọn đó là lựa chọn không mạo hiểm luôn đưa ra kết quả
trung tính và lựa chọn mạo hiểm luôn đưa ra kết quả tốt hoặc xấu. Do đó người phân tích chính sách
phải biết dự đoán kết quả đầu ra để lựa chọn quản lý hợp lý.
Phương pháp phân tích chi phí lợi ích. Đây à một phương pháp mà được nhiều quốc gia trên thế giới sử
dụng để phân tích chính sách và nó trở thành một trong những yếu tố nền tảng cho việc lựa chọn và
thực hiện các chính sách của chính phủ.
Khi hoạch định 1 chính sách thì cần phải đề cập nhiều tới mục tiêu kinh tế đó là mang lại lợi ích cho xã
hội
Trong khi áp dụng phương pháp này cần phải tuân thủ nguyên tắc chiết khấu có nghĩa là mọi chi phí
tính toán trong tương lai cần được điều chỉnh theo giá hiện tại trướckhi so sánh. Những biện pháp này
lại có các mặt hạn chế là không đáp ứng được các mục tiêu chính trị, nên tuy nó quan trọng nhưng chưa
đầy đủ, nếu chúng ta áp dụng phương pháp này một cách máy móc thuần tuý sẽ mang lại những nan
giải về chính trị
Phương pháp phân tích theo mô hình là phương pháp phân tích dựa trên nguyên tắc xây dựng các mô
hình chính sách công. Có rất nhiều mô hình phân tích chính sách công trong đó thực tế người ta hay sử
dụng các phương pháp:
đồ thị là phương pháp trình bày các thông tin dưới các dạng, biểu đồ và đồ thị khác nhau, đây là phương
pháp phân tích số liệu cơ bản và ngày nay cùng với sự giúp đỡ của máy tính thì phương pháp này được
làm rất nhanh.
Trong quá trình phân tích, các loại đồ thị và biểu đồ luôn đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao
chất lượng phân tích.
Phân tích bằng phương pháp này thường trải qua các bước sau:
Xây dựng giả thiết
Lựa chọn hệ đo lường
Trình bày đồ thị
Kết thúc đồ thị
Bảng biểu: đây là một kỹ thuật phântích số cơ bản và quan trọng vì cùng một lúc có thể thiết lập nhiều
kiểu bảng biểu khác nhau cho cùng một thông tin thử nghiệm để đạt được kết quả tốt nhất.
Các bước xây dựng bảng biểu cũng giống như cấu trúc xây dựng biểu đồ
Trong thực tế thì việc sử dụng các phương pháp phân tích này mang lại hiệu quả nhà cao, và tuỳ vào
từng loại Chính phủ khác nhau mà sử dụng các loại phương pháp khác nhau căn cứ vào mục tiêu của
chính sách, nhưng cũng có các chính sách mà đòi hỏi chúng ta phải sử dụng đồng bộ các phương pháp
để phân tích thì mới tạo ra kết quả phân tích, ví dụ như chính sách “kiên cố hoá kênh mương”. Trong
ngành nông nghiệp của nước ta có thể áp dụng cả 4 phương pháp phân tích để đưa ra một chính sách tốt
nhất.
21
câu20: Anh, chị hãy cho biết vai trò của tiêu chí trong phân tích. Cho ví dụ minh hoạ?
Tiêu chí trong phân tích chính sách là các chuẩn mực để nhà phân tích dựa vao đó phân tích đánh giá và
lựa chọn các phương án chính sách khác nhau. Và trong phân tích chính sách tiêu chí có vai trò hết sức
quan trọng bởi lẽ:
- Căn cứ vào tiêu chí, các nhà phân tích biết được khi nào thì vấn đề sẽ được giải quyết, khi nào một
chính sách hợp lý sẽ được xây dựng xong.
- Căn cứ vào tiêu chí, nhà phân tích có thể so sánh được các phương án chính sách đệ trình để đưa ra lời
khuyến nghị lựa chọn tốt nhất
Các tiêu chí được xem như các quy tắc bắt buộc phải tuân thủ do đó nó giúp cho các nhà phân tích
tránh được những sự chi phối hoặc cám dỗ trong quá trình xây dựng và lựa chọn các phương án chính
sách.
Các tiêu chí cùng với hệ công cụ đo lường giúp cho nhà phân tích xác định rõ các giá trị, các mục tiêu
và các mục tiêu của nhóm đối tượng, chịu sự tác động của chính sách lựa chọn,xác định rõ những kết
quả đầu ra của mỗi giải pháp.
Các tiêu chí thường được sử dụng trong quá trình phân tích là chi phí, lợi ích, hiệu lực, hiệu quả, ổn
định, công bằng… dựa vào các tiêu chí mà nhà phân tích có thể biết được giải pháp nào có chi phí thấp
nhất, giải pháp nào mang lại lợi ích rộng nhất… hay giải pháp nào khó thực hiện hơn, tốt hay ít thời
gian hơn để lựa chọn
Như vậy, các tiêu chí tệưc sự đã trở thành căn cứ đề xây dựng, đánh giá và lựa chọn được các giải pháp
hợp lý nhất tức là các giải pháp thoả mãn mục tiêu đề ra của chính sách.
*Ví dụ minh hoạ
Chính sách thu hút, đầu tư phải có các tiêu chí, về thể chế cơ sở hạ tầng, trang thiết bị sản xuất hiện đại,
đáp ứng được nhu cầu sản xuất, gồm thị trường tiêu thụ, khu nguyên liệu… với các tiêu chí như vậy, thì
cấc vùng cũng có thể dựa vào đây để thành lập các khu công nghiệp để thu hút đầu tư.
Câu21: Để duy trì chính sách cần có những điều kiện chủ yếu nào phân tích các điều kiện đó.
Liên hệ với thực tế nước ta.
Duy trì chính sách là toàn bộ hoạt động đảm bảo cho chính sách phát huy tác dụng trong đời sống xã hội
theo định hướng và để duy trì được chính sách cần có các điều kiện như sau:
Phải đảm bảo đầy đủ yêu cầu về nguồn nhân lực, tài chính, cơ sở vật chất kỹ thuật để thực thi chính
sách, trong số các nguồn lực này có loại cần cung cấp ngay nhưng cũng có loại cung cấp dẫn theo từng
giai đoạn chi phí.
Các nguồn lực này có thể do Nhà nước quyết định cung cấp hay do các tổ chức xã hội và tầng lớp nhân
dân cung cấp.
Các cơ quan đảm trách thực thi chính sách phải biết triển khai mục tiêu chính sách thành các chương
trình kế hoạch hành động cụ thể vì thông thường mục tiêu mang tính dài hạn nên cần có cơ quan đảm
trách để tránh bị chệch hướng mục tiêu và muốn mục tiêu thực hiện được thì các chính sách phải được
lập thành các kế hoạch, chương trình để thực hiện.
Phải phân công phối hợp rõ ràng giữa các cơ quan đoàn thể trong việc duy trì chính sách làm như vậy
mới xác định được rõ trách nhiệm của mỗi cá nhân, đơn vị khi thực hiện chức năng duy trì chính sách
Việc thực hiện chính sách thuộc về nhiều người do vậy phải cần sự phân công phối hợp giữa họ để tạo
nên cơ sở xem xét trách nhiệm và đánh giá tình hình hoàn thành nhiệm vụ của các cơ quan.
Trong lĩnh vực này thì cơ quan phối hợp là Nhà nước và họ có các thẩm quyền sau đây:
Thống nhất ban hành các thể chế quy tắc liên quan đến toàn bộ quá trình duy trì chính sách.
Thống nhất trong điều hành thực thi chính sách từ trên xuống
Không để các tác động khách quan làm ảnh hưởng đến tiến trình thực thi chính sách
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Nội dung phân tích diễn biến chính sách công.pdf