Nghiên cứu khả năng sinh trưởng và phát triển của một số giống hoa tulip nhập nội vụ Đông Xuân 2013-2014 tại Thái Nguyên

Trần Trung Kiên và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 123(09): 17 - 22 17 NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN CỦA MỘT SỐ GIỐNG HOA TULIP NHẬP NỘI VỤ ĐÔNG XUÂN 2013-2014 TẠI THÁI NGUYÊN Trần Trung Kiên*, Trần Văn Điền, Đặng Thị Tố Nga Trường Đại học Nông Lâm – ĐH Thái Nguyên TÓM TẮT Thí nghiệm so sánh sự sinh trưởng và phát triển của các giống hoa tulip nhập nội vụ Đông Xuân 2013- 2014 tại Thái Nguyên gồm 4 giống: Ile de France, Verandi, Strong Gold, và Barcelona (đối chứng). Kết quả thí nghiệm cho thấy: Các giống hoa đều có khả năng sinh trưởng tốt trong điều kiện vụ Đông Xuân tại Thái Nguyên, trong đó giống Ile de France có khả năng sinh trưởng tốt nhất, về chiều cao cây đạt 53,76 cm, chu vi thân đạt 4,08 cm. Các giống đều cho năng suất cao hơn đối chứng ở độ tin cậy 95%, giống Strong Gold và Ile de France có năng suất thực thu cao nhất đạt 97,6 và 96,6 cây hoa trên 1m2 .Về chất lượng hoa: Độ bền tự nhiên của giống Ile de France và Verandi đạt 10 ngày, bền nhất trong số các giống tulip tham gia thí nghiệm. Hai giống Ile de France và Strong Gold cho hiệu quả kinh tế cao nhất (177,656 triệu/100m2/vụ và 174,255 triệu/100m2/vụ). Từ khóa: Hoa Tulip, năng suất, phát triển, sinh trưởng, Thái Nguyên. ĐẶT VẤN ĐỀ* Tulip hay còn được gọi với tên Uất Kim Hương là loài hoa thuộc giới Plantae, ngành Magnoliophyta, Liliopsida, bộ Liliaes, họ Liliaceae, chi Tulipa. Tulip đã được đưa về Việt Nam từ năm 1996, tuy nhiên mới chỉ được trồng nhiều ở một số vùng như Mộc Châu, Đà Lạt Những năm gần đây, người ta nhận thấy rằng ở Thái Nguyên, vụ Đông Xuân có điều kiện thời tiết tương đối phù hợp cho sự sinh trưởng, phát triển của hoa Tulip nên đã trồng thử nghiệm một số giống. Thái Nguyên có vị trí gần thủ đô Hà Nội và là trung tâm kinh tế của vùng Trung du miền núi phía Bắc, có hệ thống giao thông thuận lợi, nối liền các tỉnh vùng Đồng bằng sông Hồng với các tỉnh vùng núi phía Bắc. Thành phố Thái Nguyên đã phát triển từ lâu, dân cư từ nhiều tỉnh thành tập trung về đây làm ăn sinh sống, ngoài ra còn là nơi tập trung của nhiều trường Đại học, Cao đẳng và các cơ quan nhà nước khác. Đây là thị trường tiềm năng và là đầu mối thuận lợi cho việc tiêu thụ hoa, cây cảnh. Nhu cầu về hoa cao cấp ở Thái Nguyên vào các dịp lễ tết rất lớn như hoa lily, tulip, địa lan, phong lan. Hoa Tulip có nguồn gốc * Tel: 0983 360276, Email: kienngodhnl@gmail.com Hà Lan, có màu sắc rực rỡ, hình dáng hoa đẹp có thể vừa trồng chậu vừa cắm lọ nên được người tiêu dùng ưa chuộng. Nhằm đánh giá được khả năng sinh trưởng, phát triển để tuyển chọn các giống hoa tulip có chất lượng tốt, phù hợp với đặc điểm sinh thái của địa phương, đáp ứng được thị hiếu ngày càng cao của người tiêu dùng và mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người trồng hoa, chúng tôi thực hiện đề tài: “Nghiên cứu khả năng sinh trưởng và phát triển của một số giống hoa tulip nhập nội vụ Đông Xuân 2013 - 2014 tại Thái Nguyên”. NỘI DUNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu Gồm 4 giống hoa tulip nhập nội từ Hà Lan, do Viện Nghiên cứu Rau Quả cung cấp: Giống Ile de France, Verandi, Strong Gold, Barcelona (đối chứng). Thời gian và địa điểm nghiên cứu Thời gian nghiên cứu: Tiến hành vào vụ Đông Xuân năm 2013 – 2014 (từ tháng 12/2013 đến tháng 1/2014). Địa điểm thí nghiệm: Tiến hành trong Khu nhà lưới của khoa Nông học, trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên. Trần Trung Kiên và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 123(09): 17 - 22 18 Phương pháp nghiên cứu Thí nghiệm được bố trí theo kiểu khối ngẫu nhiên hoàn toàn gồm 4 công thức là 4 giống hoa tulip, 3 lần nhắc lại (100 cây/1 lần nhắc lại). Mật độ: 100 củ/m2, khoảng cách: 10cm x 10cm. Các chỉ tiêu và phương pháp theo dõi: Tỉ lệ mọc mầm (%) = (số củ mọc mầm/số củ trồng) x 100; các chỉ tiêu về sinh trưởng định kì theo dõi 5 ngày/lần, mỗi ô thí nghiệm chọn theo dõi ngẫu nhiên 5 cây: Chiều cao của cây (cm), số lá (lá); các thời kì sinh trưởng phát triển (ngày): Thời gian cây ra nụ, hoa hé nở, hoa nở hoàn toàn; các chỉ tiêu về năng suất: Tỉ lệ cây ra hoa (%) = (Tổng số cây ra hoa/Tổng số cây trồng) x 100, năng suất hoa thực thu = số cây ra hoa/1 ô thí nghiệm; các chỉ tiêu về chất lượng: Đường kính cuống hoa (cm), đường kính hoa (cm), độ bền hoa tự nhiên (ngày). Phương pháp xử lý số liệu Số liệu được xử lý theo chương trình phân tích biến động IRRISTAT 5.0 và Excel trên máy tính. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN Đặc điểm hình thái của các giống hoa tulip Qua quan sát các chỉ tiêu đặc điểm thực vật học của các giống thí nghiệm chúng tôi thu được kết quả thể hiện qua bảng 1 như sau: Bảng 1. Đặc điểm thực vật học của các giống hoa tulip tham gia thí nghiệm Chỉ tiêu Giống Thân Lá Hoa Màu sắc Màu sắc Phiến lá Hình dạng Màu sắc hoa Màu mép cánh hoa Màu nhị hoa Hương thơm Ile de France Xanh đậm Xanh đậm Mỏng Ovan Đỏ đậm Đỏ đậm Đen Không có Verandi Xanh đậm Xanh đậm Mỏng Elip Đỏ viền vàng Vàng Đen Không có Strong Gold Xanh đậm Xanh đậm Mỏng Ovan Vàng tươi Vàng Vàng Thơm nhẹ Barcelona (đ/c) Xanh xám Xanh sáng Mỏng Elip Hồng viền trắng Trắng Vàng Không có Tỷ lệ mọc mầm và thời gian mọc mầm của các giống tham gia thí nghiệm Sự mọc mầm của củ giống hoa tulip phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: Kỹ thuật xử lý lạnh củ giống trước khi trồng, nhiệt độ, ẩm độ, không khí trong đất, trạng thái của củ giống. Tỷ lệ mọc mầm và thời gian mọc mầm được thể hiện ở bảng sau: Bảng 2. Tỷ lệ mọc mầm và thời gian mọc mầm của các giống tulip tham gia thí nghiệm Chỉ tiêu Giống Tỷ lệ mọc mầm (%) Thời gian từ trồng đếncủ mọc mầm (ngày) 10% 50% 80% Ile de France 100 3 4 6 Verandi 100 3 5 6 StrongGold 100 3 5 7 Barcelona (đ/c) 100 4 6 8 Số liệu bảng 2 cho thấy 100% số củ của 4 giống tulip tham gia thí nghiệm đều mọc mầm. Đây là một tỷ lệ tuyệt đối, chứng tỏ các củ giống nhập về đảm bảo chất lượng và thích hợp với điều kiện của thí nghiệm. Các giống hoa tulip có khả năng mọc mầm tốt, thời gian từ trồng đến mọc mầm (80%) khá nhanh (từ 6 - 8 ngày), chứng tỏ các giống tulip tham gia thí nghiệm đều phù hợp với điều kiện vụ Đông Xuân 2013 – 2014 tại Thái Nguyên. Trần Trung Kiên và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 123(09): 17 - 22 19 Khả năng sinh trưởng của các giống hoa tulip Động thái tăng trưởng chiều cao cây Bảng 3. Động thái tăng trưởng chiều cao cây của các giống hoa tulip thí nghiệm Đơn vị: cm Giống Thời gian sau trồngngày 5 10 15 20 25 30 35 Ile de France 2,56 15,24 21,68 29,15 32,76 47,04 53,76 Verandi 2,13 13,28 18,60 28,86 33,81 39,85 51,80 Strong Gold 1,34 12,14 20,90 31,81 38,30 46,38 50,34 Barcelona (đ/c) 0,74 7,59 10,52 13,28 19,18 26,18 46,34 CV (%) - - - - - - 1,3 LSD.05 - - - - - - 0,42 Hình 1: Động thái tăng trưởng chiều cao cây của các giống hoa tulip thí nghiệm Bảng 4. Động thái ra lá của các giống hoa tulip thí nghiệm Đơn vị: Lá Giống Thời gian sau trồng ngày 10 15 20 25 30 35 Ile de France 0,5 1,0 2,4 2,7 3,5 4,2 Verandi 0,5 1,0 2,1 2,4 3,1 4,1 Strong Gold 0,5 1,0 2,3 2,6 3,9 4,3 Barcelona (đ/c) 0,5 1,0 1,4 2,1 3,1 3,2 CV(%) - - - - - 1,2 LSD.05 - - - - - 0,8 Hình 2: Động thái ra lá của các giống hoa tulip thí nghiệm Động thái tăng trưởng chiều cao 0 10 20 30 40 50 60 5 10 15 20 25 30 35 Ngày theo dõi C hi ều c ao c ây (c m ) Ile De France Verandi Strong Gold Barcelona Động thái ra lá 0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5 10 15 20 25 30 35 ngày theo dõi Số lá c ây Ile De France Verandi Strong Gold Barcelona Trần Trung Kiên và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 123(09): 17 - 22 20 Số liệu bảng 3 cho thấy: Sau trồng 35 ngày, chiều cao cây hoa tulip đạt tối đa, biến động từ 46,34 – 53,76 cm. Qua xử lý thống kê cho thấy các giống hoa tulip đều có chiều cao cây cao hơn chắc chắn giống Barcelona(đ/c) ở mức độ tin cậy 95%. Trong đó giống Ile de France đạt 53,76 cm, cao hơn giống đối chứng 7,24 cm. Giống Verandi đạt chiều cao đạt 51,80 cm, cao hơn giống đối chứng 5,46 cm. Giống Strong Gold đạt 50,34 cm, cao hơn giống đối chứng 4,0 cm. Giống Barcelona (đ/c) đạt 46,34 cm. Qua kết quả bảng 3, ta thấy từ sau trồng 5 ngày đến sau trồng 35 ngày các giống tulip có động thái tăng trưởng chiều cao nhanh và giống Ile de France có chiều cao cây cao nhất trong các giống thí nghiệm. Động thái ra lá của các giống tulip tham gia thí nghiệm Qua theo dõi động thái ra lá của các giống tulip thí nghiệm từ khi trồng đến khi bộ lá ổn định, chúng tôi đã thu được kết quả thể hiện qua bảng 4. Bảng 4 cho thấy, trong thời gian đầu từ 10 ngày sau trồng đến 15 ngày sau trồng, khoảng thời gian này cây đang bắt đầu mọc mầm và hình thành thân. Do vậy số lá mọc ra ít và rất đồng đều nhau, sau trồng 15 ngày cây ra 1,0 lá ở tất cả các giống. Sau trồng 35 ngày, số lá của các giống tulip tham gia thí nghiệm đạt tối đa, dao động trong khoảng từ 3,2 – 4,3 lá. Kết quả xử lý thống kê cho thấy các giống tulip đều có động thái ra lá cao hơn chắc chắn giống Barcelona (đ/c) ở mức độ tin cậy 95%. Trong đó giống Strong Gold có số lá nhiều nhất là 4,3 lá (nhiều hơn đ/c 1,1 lá), giống Ile de France đứng thứ 2 với 4,2 lá (nhiều hơn đ/c 1,0 lá), tiếp theo là Verandi với 4,1 lá (nhiều hơn đ/c 0,9 lá), cuối cùng là Barcelona (đ/c) với 3,2 lá. Như vậy các giống tulip khác nhau có số lá khác nhau, trong đó giống Strong Gold có số lá nhiều nhất đạt 4,3 lá. Các giai đoạn sinh trưởng và phát triển các giống hoa tulip Bảng 5 cho thấy: Theo dõi thời gian ra nụ của các giống từ khi trồng đến khi có 10%, 50%, và 80% số cây ra nụ ta thấy giống Ile de France và giống Verandi có thời gian ra nụ tương đối đồng đều (24 ngày sau trồng). Giống Barcelona ra nụ chậm nhất, ngày thứ 29 sau trồng mới ra nụ 80%. Thời gian từ trồng đến khi hoa hé nở cũng có sự khác nhau giữa các giống. Thời gian đạt được 80% hoa hé nở của giống Ile de France là sau 27 ngày trồng, giống Verandi là 28 ngày sau trồng, Strong Gold là 30 ngày sau trồng và Barcelona 32 ngày sau trồng. Tuy nhiên ta có thể thấy, khoảng thời gian từ lúc hoa hé nở 50% đến khi 80% giữa các giống không có sự sai khác nhiều, chỉ chênh lệch 1 ngày (giống Verandi và Strong Gold) hoặc là như nhau - 27 ngày (Ile de France và Barcelona). Thời gian từ khi trồng cho đến khi hoa nở hoàn toàn biến động không nhiều. Trong đó 2 giống Ile de France và Verandi hoa nở hoàn toàn sớm, sau trồng 30 ngày đạt 80% số hoa nở hoàn toàn, tiếp đến là Strong Gold đạt 80% số hoa nở hoàn toàn sau 32 ngày, chậm hơn so với giống Ile de France và Verandi là 2 ngày. Chậm nhất là giống Barcelona sau trồng 35 ngày có 80% số hoa nở hoàn toàn. Bảng 5. Các giai đoạn sinh trưởng và phát triển của các giống tulip thí nghiệm Đơn vị: Ngày Chỉ tiêu Giống Thời gian từ trồng đến khi Ra nụ Hoa hé nở Hoa nở hoàn toàn 10% 50% 80% 10% 50% 80% 10% 50% 80% Ile de France 21 23 24 26 27 27 29 30 30 Verandi 22 23 24 26 27 28 29 30 30 Strong Gold 24 25 25 27 29 30 30 32 32 Barcelona(đ/c) 27 28 29 31 32 32 33 34 35 Trần Trung Kiên và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 123(09): 17 - 22 21 Năng suất và chất lượng của các giống hoa tulip tham gia thí nghiệm Qua theo dõi các kết quả nghiên cứu một số chỉ tiêu năng suất, chất lượng, chúng tôi thu được kết quả sau: Bảng 6. Năng suất, chất lượng các giống hoa tulip thí nghiệm Chỉ tiêu Giống Đường kính hoa (cm) Đường kính trục hoa (cm) Năng suất thực thu (cây/1m2 ) Tỉ lệ cây hoa nở hữu hiệu(%) Độ bền hoa tự nhiên (ngày) Ile de France 6,94 1,32 97,6 97,6 10 Verandi 8,56 1,30 93,3 93,3 10 Strong Gold 6,82 0,98 96,6 96,6 9 Barcelona (đ/c) 8,60 1,03 88,6 88,6 7 CV( % ) 8,3 2,3 1,0 - - LSD.05 1,17 0,49 1,71 - - Bảng 7. Hiệu quả kinh tế cho trồng hoa tulip vụ Đông Xuân 2013 – 2014 tại Thái Nguyên Chỉ tiêu Giống Số cây hoa thực thu Tổng chi (triệu đồng) Tổng thu (triệu đồng) Lãi thuần (triệu đồng) Ile de France 9.760 60,0 237,656 177,656 Verandi 9.330 60,0 178,203 118,203 Strong Gold 9.660 60,0 234,255 174,255 Barcelona (đ/c) 8.860 60,0 157,612 97,612 Qua số liệu bảng 6, ta thấy: Đường kính hoa: Đường kính hoa của các giống hoa Tulip biến động trong khoảng từ 6,82 – 8,60 cm. Qua xử lý thống kê cho thấy đường kính hoa giống Ile de France (6,94cm) và Strong Gold (6,82 cm) thấp hơn chắc chắn giống Barcelona (đ/c) ở mức độ tin cậy 95%. Giống Verandi có đường kính hoa (8,56 cm) tương đương với giống đối chứng. Đường kính trục hoa: Đường kính trục hoa của các giống hoa tulip tham gia thí nghiệm biến động trong khoảng từ 0,98 – 1,32 cm. Qua xử lý thống kê cho thấy đường kính trục hoa các giống Tulip thí nghiệm đều tương đương so với đối chứng. Về năng suất hoa thể hiện qua chỉ tiêu năng suất thực thu và tỉ lệ cành hoa hữu hiệu. Qua xử lý thống kê cho thấy các giống hoa tulip thí nghiệm đều có năng suất thực thu cao hơn chắc chắn giống đối chứng ở mức độ tin cậy 95%. Các giống hoa tulip tham gia thí nghiệm có độ bền tự nhiên khá cao, biến động từ 7 - 10 ngày. Hai giống Ile de France vàVerandicó độ bền tự nhiên dài nhất, đạt 10 ngày (dài hơn đ/c 3 ngày). Giống Strong Gold có độ bền tự nhiên là 9 ngày (dài hơn đối chứng 2 ngày). Sơ bộ hạch toán hiệu quả kinh tế Số liệu bảng 7 cho thấy, mặc dù cùng một số vốn đầu tư nhưng hiệu quả kinh tế đem lại lớn nhất là giống Ile de France với 177,656 triệu đồng/100m2/vụ. Tiếp theo là Strong Gold với 174.255 triệu đồng/100m2/vụ. Sau đó là giống Verandi với 118.203 triệu đồng/100m2/vụ. Cuối cùng là Barcelona với 97.612 triệu đồng/100m2/vụ. KẾT LUẬN - Giống Ile de France có hoa màu đỏ đẹp, bông to dài cân đối, màu sắc ưa nhìn được nhiều người tiêu dùng yêu thích. - Khả năng sinh trưởng: Giống Ile de France có khả năng sinh trưởng cao nhất, về chiều cao cây đạt 53,76cm, chu vi thân đạt 4,08 cm. - Về năng suất: Giống Strong Gold và Ile de France có năng suất thực thu cao nhất đạt 97,6 và 96,6 cây hoa trên 1m2. - Về chất lượng hoa: Độ bền tự nhiên của giống Ile de France và Verandi đạt 10 ngày, bền nhất trong số 4 giống tulip tham gia thí nghiệm. - Về hiệu quả kinh tế: Giống Ile de France và Strong Gold đạt hiệu quả kinh tế cao (177.656 triệu/100m2/vụ và 174.255 triệu/100m2/vụ). Trần Trung Kiên và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 123(09): 17 - 22 22 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Đặng Văn Đông, Mai Thị Ngoan (2009), Báo cáo thử nghiệm hoa Tulip tại Hưng Yên, Báo cáo khoa học,Viện Nghiên cứu Rau Quả. 2. Đặng Văn Đông, Mai Thị Ngoan (2010), Báo cáo kết quả thử nghiệm trồng hoa Tulip tại Gia Lâm – Hà Nội, Báo cáo khoa học,Viện Nghiên cứu Rau quả. 3. Đặng Văn Đông, Mai Thị Ngoan (2010), Báo cáo kết quả xây dựng quy trình trồng hoa Tulip tại Việt Nam, Báo cáo khoa học,Viện Nghiên cứu Rau quả. 4. Hoàng Mạnh Toàn (2013), Nghiên cứu khả năng sinh trưởng và một số biện pháp kỹ thuật trồng hoa tulip tại Thái Nguyên, Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp, Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên. SUMMARY STUDY ON THE GROWTH AND DEVELOPMENT OF SOME IMPORTED TULIP VARIETIES IN WINTER – SPRING 2013-2014 IN THAI NGUYEN Tran Trung Kien*, Tran Van Dien, Dang Thi To Nga College of Agriculture and Forestry - TNU Experiment compared the growth of tulip imported varieties in Winter-Spring seasons, 2013 - 2014 in Thai Nguyen, included 4 varieties: Ile de France, Verandi, Strong Gold, and Barcelona (the control). Experimental results showed that the tulip flower varietiesare capable of growing well in Winter-Spring conditions in Thai Nguyen, in which Ile de France variety has the best growth potential, reached 53.76 cm in height and 4.08 cm in stem perimeter. The yields of experimental varieties were higher than the control at the 95% confidence level, Strong Gold and Ile de Francevarieties had the highest real yield that reached 97.6 and 96.6 flowers per 1m2. About flower quality: Natural reliability of Ile de France and Verandi varieties reached 10 daysthat were the most durable tulip varieties of trial participants. The varietiesIle de France and Strong Gold showed the highest economic efficiency (177.656 and 174.255 million dong/100m2/season). Key words: Development, growth, Thai Nguyen, tulip flower, yield Ngày nhận bài:16/7/2014; Ngày phản biện:25/7/2014; Ngày duyệt đăng: 20/8/2014 Phản biện khoa học: PGS.TS. Nguyễn Hữu Hồng – Trường Đại học Nông Lâm – ĐH Thái Nguyên * Tel: 0983 360276, Email: kienngodhnl@gmail.com