Kinh tế môi trường - Chương 3: Phân tích chi phí lợi ích (CBA)

3 – Một số vấn đề trong phân tích chi phí lợi ích1 - Khái niệm CBA2 – Các bước phân tích lợi ích chi phíCHƯƠNG 3PHÂN TÍCH CHI PHÍ LỢI ÍCH (CBA) Khái niệm CBA (cost Benefit Analysis)Phân tích lợi ích-chi phí là việc xác định và so sánh lợi ích và chi phí của một chương trình, chính sách, dự án để đánh giá dự án, chương trình, chính sách làm tăng hay giảm phúc lợi kinh tế của xã hộiPhân tích tài chínhPhân tích kinh tế Phân tích chi phí lợi ích Phân tích chi phí lợi ích mở rộngCâu hỏi thảo luậnSo sánh phân tích tài chính và phân tích chi phí lợi ích(+) DA cã lîi cho nhµ ®Çu t­ vµ x· héi dù ¸n dÔ dµng ®­îc thùc hiÖn( - ) Cã lîi cho nhµ ®Çu t­, kh«ng cã lîi cho x· héi. (dự án nuôi tôm,..)+ ¸p dông c«ng cô kinh tÕ: thuÕ, phÝ, khoản båi th­êng, ®ãng gãp tµi chÝnh b¾t buéc(+) Kh«ng cã lîi cho nhµ ®Çu t­, nh­ng cã lîi cho x· héi (VÝ dô, dù ¸n trång rõng, sản xuÊt s¹ch h¬n)+ KhuyÕn khÝch kinh tÕ: Trî gi¸, cho vay víi l·i xuÊt thÊp,...Kh«ng chÊp nhËn dù ¸nPhân tích có dự án và không có dự ánThời gianCó dự ánLợi ích ròngKhông có dự ánCBA được tiến hành trong giai đoạn nào của dự ánTheo Boardman, Greenberg, Vining,& Weimer có thể chia CBA thành 4 loại như sau: Ex-ante CBA: được tiến hành trước khi dự án được thực thi. Ex-post CBA: được tiến hành sau khi dự án được thực thi để xem lợi ích mang lại có lớn hơn chi phí không. In medias res CBA: được tiến hành trong suốt thời kỳ thực thi dự án. Comparative CBA: dạng kết hợp giữa ex-ante BCA và ex-post BCA.CÁC BƯỚC PHÂN TÍCH LỢI ÍCH CHI PHÍ1. Nhận dạng vấn đề và xác định phương án giải quyết2. Nhận dạng lợi ích và chi phí xã hội của mỗi phương án3. Đánh giá lợi ích và chi phí xã hội của mỗi phương án4. Thể hiện các dòng lợi ích – chi phí theo thời gian5. Xác định các tiêu chí lựa chọn dự án6. Phân tích độ nhạy7. Kiểm tra các giả thiết8. Đưa ra kiến nghịlink1Giá trị hiện tại ròng (NPV – Net Present Value): là tổng giá trị các dòng tiền của 1 dự án quy về thời điểm hiện tạiNPV > 0 : dự án có hiệu quảNPV≤ 0: dự án không có hiệu quả Các yếu tố ảnh hưởng đến giá trị của tiền theo thời gianLạm phátCơ hội đầu tưTiêu dùng trong hiện tạiRủi ro không chắc chắn- Nếu 1 dự án: Chọn phương án có NPV lớn nhất Nếu có nhiều dự án: NPV lớn nhất Nhiều dự án trong ràng buộc của NS: Chọn tổ hợp dự án thoả mãn ngân sách có tổng NPV lớn nhấtCác nguyên tắc đánh giáPh­¬ng ¸nĐÇu t­ (tû)NPV (tû)A52,1B61,8C41,6D2-0,5Ví dụ, Có các phương án với giới hạn về NS là 10 tỷƯu điểm của chỉ tiêu NPVCho biết quy mô lãi ròng của dự ánViệc lựa chọn dự án căn cứ vào NPV luôn đưa ra một kết quả chính xácNhược điểmPhụ thuộc và tỷ lệ chiết khấu, tỷ lệ này phụ thuộc nhiều vào chủ quan của người phân tíchTrong trường hợp các dự án đầu tư loại trừ nhau không có cùng thời gian, thì việc căn cứ vào tiêu chí NPV để lựa chọn là rất khóTỷ số lợi ích – chi phí: BCR – Benefit Cost RateBCR> 1 dự án có hiệu quảBCR≤ 1 dự án không có hiệu quảƯu điểm:Luôn đưa ra 1 kết luận chính xác về hiệu quả của dự ánKhi lựa chọn dự án đầu tư loại trừ nhau, việc dùng chỉ tiêu BCR sẽ không phụ thuộc vào số năm hoạt động của dự ánNhược điểm:BCR không cho biêt quy mô lãi ròng nên nếu chỉ căn cứ vào BCR có thể chọn NPV thấpTrong trường hợp không phân biệt rõ ràng giữa lợi ich – chi phí thì việc lựa chọn căn cứ vào BCR phụ thuộc nhiều vào ý muốn chủ quan của người phân tíchTỷ suất hoàn vốn nội bộ:( IRR – Internal Return Rate)là 1 giá trị của tỷ lệ chiết khấu làm cho NPV = 0IRR > r: dự án có hiệu quảIRR≤ r: dự án không có hiệu quảIRR cho biết tỷ lệ chiết khấu tối đa mà dự án có thể chấp nhận đượcTrong đó: r1 tương ứng với NPV1 > 0 r2 tương ứng với NPV2 < 0NPVrr1NPV1NPV2r2IABC0Ưu điểm:Việc tính toán IRR không phụ thuộc vào rTrong trường hợp các dự án đầu tư loại trừ nhau không có cùng thời gian thì vẫn có thể sử dụng chỉ tiêu IRR để lựa chọn (chọn IRR nào cao nhất)Nhược điểm:Việc tính toán IRR rất phức tạpVì IRR không cho biết quy mô lãi ròng của dự án nên nếu lựa chọn dự án căn cứ vào IRR rất có thể bỏ qua NPV cao nhưng IRR thấp, chấp nhận dự án có NPV thấp nhưng IRR caoThảo luậnTìm mối quan hệ giữa 3 chỉ tiêu: NPV, BCR và IRRCÁC VẤN ĐỀ TRONG CBAChiết khấu có đánh giá thấp tương lai?Vấn đề công bằngSự không chắc chắnCác đặc điểm quan trọng của CBALợi ích và chi phí của dự án được nhận dạng và đánh giá theo quan điểm xã hộiTất cả lợi ích và chi phí được tiền tệ hóaDòng lợi ích và chi phí tương lai được chiết khấu bằng suất chiết khấu xã hộiDự án được chọn lựa dựa trên nguyên tắc tối đa lợi ích xã hội ròng