Kinh tế học - Chương 6: Sản lượng quốc gia
Xuất lượng của doanh nghiệp:
Là giá trị của toàn bộ hàng hóa và dịch vụ mà doanh
nghiệp sản xuất ra trong 1 năm
Chi phí trung gian của doanh nghiệp:
Là những chi phí vật chất và dịch vụ mua ngoài được sử
dụng hết một lần trong quá trình sản xuất.
45 trang |
Chia sẻ: nhung.12 | Lượt xem: 1510 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Kinh tế học - Chương 6: Sản lượng quốc gia, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Chương 6
SẢN LƯỢNG QUỐC GIA
LYÙ DO NGHIEÂN CÖÙU
Veà phía chính phuû:
- SLQG laø thöôùc ño
thaønh töïu kinh teá cuûa
caùc quoác gia
- SLQG laø moät trong 3
chæ tieâu cô baûn ñeå ñaùnh
giaù moät neàn kinh teá
- Do ñoù, SLQG laø cô
sôû hoaïch ñònh caùc chính
saùch kinh teá vó moâ
Veà phía caùc doanh
nghieäp :
- SLQG aûnh höôûng
ñeán söùc mua cuûa toaøn
xaõ hoäi
- Laø taøi lieäu tham khaûo
cho quaù trình hoaïch
ñònh chieán löôïc kinh
doanh
2
LYÙ DO NGHIEÂN CÖÙU
Veà phía ngöôøi daân:
GDP lieân quan ñeán thu nhaäp.
GDP lieân quan ñeán cô hoäi vieäc laøm.
3
1. MỤC TIÊU VÀ CÔNG CỤ VĨ MÔ
MỤC TIÊU
Mục tiêu ổn định
Mục tiêu tăng trưởng
4
1. MỤC TIÊU VÀ CÔNG CỤ VĨ MÔ
2 mục tiêu được diễn đạt qua các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô:
- Mức thất nghiệp thấp
- Mức giá chung của nền kinh tế ít biến động
- Sản lượng cao, tốc độ tăng trưởng nhanh
5
CÔNG CỤ ĐIỀU TIẾT VĨ MÔ
Chính sách tài khóa: là những chính sách
thuế và chi tiêu của chính phủ
Chính sách tiền tệ: là những chính sách tác
động đến lượng cung tiền
6
CÔNG CỤ ĐIỀU TIẾT VĨ MÔ
Chính sách kinh tế đối ngoại: là những
chính sách ngoại thương và quản lý thị
trường ngoại hối
Chính sách thu nhập: là những chính sách
về tiền lương và giá cả
7
2. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
Thu nhập khả dụng (Yd): là lượng thu nhập cuối cùng mà hộ
gia đình được tiêu dùng
Thu nhập khả dụng = Thu nhập – thuế trực thu (Yd = Y - Td)
Thu nhập khả dụng (Yd) = C + S
Tiêu dùng (C): là lượng tiền hộ gia đình dùng mua hàng tiêu
dùng
Tiết kiệm (S): là phần còn lại của thu nhập của hộ gia đình sau
khi đã tiêu dùng
Khấu hao (De): là khoản tiền bù đắp giá trị hao mòn của tài sản
cố định
8
2. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
Đầu tư tư nhân (I):
I = đầu tư mới + chênh lệch tồn kho
Chênh lệch tồn kho = tồn kho cuối năm – tồn kho đầu năm
xét về mặt nguồn vốn
I = Khấu hao + Đầu tư ròng (In)
9
2. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
Thuế (Tx): là nguồn thu quan trọng nhất của chính
phủ để đáp ứng nhu cầu chi tiêu công
Thuế trực thu (Td): là loại thuế đánh trực tiếp vào
thu nhập của các thành phần dân cư
Thuế gián thu (Ti): là loại thuế đánh gián tiếp vào
thu nhập
10
2. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
Chi tiêu của chính phủ:
Chi mua hàng hóa dịch vụ (G): là khoản tiền
chính phủ dùng để trả lương, mua sắm hàng hóa
dịch vụ và đầu tư
Chi chuyển nhượng (Tr): là những khoản cho
không của chính phủ như trợ cấp, bù lỗ
11
2. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
Tiền lương (W): là thu nhập nhận được từ việc cung ứng sức
lao động
Tiền thuê (R): là khoản thu nhập có được do cho thuê đất đai,
nhà cửa và các loại tài sản khác
Tiền lãi (i): là thu nhập nhận được do cho vay, tính theo một
mức lãi suất nhất định
Lợi nhuận (Pr): là phần còn lại sau khi lấy doanh thu – chi phí
sản xuất. lợi nhuận (trước thuế thu nhập) của doanh nghiệp
12
Sơ đồ chu chuyển kinh tế
HỘ GIA ĐÌNH CHÍNH PHỦ DOANH NGHIỆP
GDP = 10.000
NƯỚC NGOÀI
W + R + i =6000
Ti = 1500
C+ I + G
De = 2500
Td = 1000
G = 2000
Tr = 500
S=500
I =3000 M =800
9200 X= 800
13
3. Chỉ tiêu GDP và GNP
Tổng sản phẩm quốc nội (GDP – Gross Domestic
Product): là chỉ tiêu phản ánh giá trị bằng tiền của
toàn bộ sản phẩm cuối cùng được sản xuất ra trên
lãnh thổ 1 nước, tính trong khoảng thời gian nhất định
thường là 1 năm
Tổng sản phẩm quốc dân (GNP – Gross National
Product): là chỉ tiêu phản ánh giá trị bằng tiền của
toàn bộ sản phẩm cuối cùng do công dân một nước
sản xuất ra trong 1 khoảng thời gian nhất định thường
là 1 năm
14
15
Những điểm cần lưu ý:
Của toàn bộ: cố gắng biểu thị các hàng hoá
và dịch vụ được sản xuất và bán hợp pháp
trên thị trường.
Cuối cùng: Sản phẩm cuối cùng là sản phẩm
được hiểu là dành cho tiêu dùng cuối cùng.
Hàng hóa trung gian là hàng hóa được dùng
để sản xuất một hàng hóa khác.
=> tránh tính trùng hàng hoá trung gian.
Phân biệt “hàng hóa và dịch vụ cuối cùng”
và “hàng hóa và dịch vụ trung gian”:
Hàng hóa và dịch vụ cuối cùng: là những hàng
hóa và dịch vụ mà bản thân nó không được dùng để
sản xuất ra hàng hóa khác mà chỉ dùng để bán cho
NTD cuối cùng.
Hàng hóa và dịch vụ trung gian: là những loại
hàng hóa và dịch vụ được dùng làm đầu vào để sản
xuất ra các loại hàng hóa khác.
Lưu ý: Hàng hóa được xem là hàng hóa cuối cùng hay
trung gian còn tùy thuộc vào mục đích sử dụng
hàng hóa đó.
16
17
Những điểm cần lưu ý (tiếp):
Được sản xuất ra: chỉ tính thời kỳ hiện tại.
Không bao gồm những hàng hoá được
sản xuất và đã giao dịch trong quá khứ
(nhằm tránh tính nhiều lần).
Trong phạm vi một nước: các sản phẩm
trong phạm vi địa lý một nước, bất kể nhà
sản xuất thuộc quốc tịch nước nào.
3.1 Phân biệt GDP và GNP
Giống nhau:
Đều tính giá trị sản phẩm cuối cùng của nền kinh tế
Khác nhau:
- GDP tính theo lãnh thổ một nước
- GNP tính theo quyền sở hữu (công dân của một
nước)
18
Phân biệt GDP và GNP
GNP = GDP + NIA
NIA =
Caùc nöôùc phaùt trieån :
NIA > 0 GDP < GNP
Caùc nöôùc ñang phaùt trieån:
NIA GNP
Thu nhập từ các
yếu tố nước
ngoài chuyển về
(Yếu tố xuất khẩu)
Thu nhập từ các
yếu tố nước ngoài
chuyển ra
(Yếu tố nhập khẩu)
_
(Thu nhập ròng từ nước ngoài)
Ví dụ: Một Công ty Việt Nam có chi nhánh ở Nga.
Chi nhánh có kết quả họat động năm 2007 như sau:
- Doanh thu 2 tỉ USD
- Lợi nhuận 350 triệu USD
- Chuyển lợi nhuận về VN (theo lệnh từ Công ty
mẹ) 180 triệu USD
Câu hỏi: Số nào được tính vào GDP của Nga?
Số nào được tính vào GDP của Việt Nam?
Số nào được tính vào GNP của Nga?
Số nào được tính vào GNP của Việt Nam?
20
Số nào được tính vào GDP của Nga?
+350 triệu USD
Số nào được tính vào GDP của Việt Nam?
Không có
Số nào được tính vào GNI của Nga?
- 180 triệu USD
Số nào được tính vào GNI củaViệt Nam?
+ 180 triệu USD
21
22
GDP phản ánh hai mặt: Tổng thu
nhập và Tổng chi tiêu
Doanh nghiệp Hộ gia đình
Thị trường các
nhân tố sản xuất
Thị trường hàng
hoá, dịch vụ
Bán hàng hoá,
dịch vụ
Mua hàng
hoá, dịch vụ
Đầu vào sản xuất
Lao động, đất,
tư bản
Doanh thu (= GDP) Chi tiêu (= GDP)
Thu nhập (= GDP)Tiền lương, địa tô,
lợi nhuận (= GDP)
3.2 CAÙC LOAÏI GIAÙ TÍNH GDP
Co 4 lọai giá để tính GDP:
Giaù hieän haønh
Giaù coá ñònh
Giaù thò tröôøng
. Giaù yeáu toá saûn xuaát
23
a. Giá hiện hành
Laø loaïi giaù hieän ñang löu haønh ôû moãi thôøi
ñieåm.
Tính GDP theo giaù hieän haønh ta ñöôïc chæ tieâu
GDP danh nghóa (Nominal GDP : GDPn).
Söï gia taêng cuûa GDP danh nghóa qua caùc naêm
coù theå do laïm phaùt gaây neân.24
3.2 CAÙC LOAÏI GIAÙ TÍNH GDP
a. Giá hiện hành
Ví dụ: Xét nền kinh tế A ở 2 năm , 2003 và
2007, giả sử có số liệu sau:
- Năm 2003, A sản xuất 3 triệu tấn xi măng, giá
1 triệu đ/tấn, và 4 triệu m vải, giá 50.000 đ/m .
GO = 3 tr . 1 tr + 4 tr . 50 ng= 3 200 tỉ đ
25
a. Giá hiện hành
- Năm 2007, A sản xuất 3 triệu tấn xi măng, giá
2 triệu đ/tấn, và 5 triệu m vải, giá 90.000 đ/m .
GO = 3 tr . 2 tr + 5 tr . 90 ng= 6 450 tỉ đ
26
27
a. Giá hiện hành
Năm Xi măng Vải Giá trị SL
Q P Q P
2003 3 tr T 1 tr
đ/T
4 tr m 50 ng/m 3 200 tỉ đ
2007 3 tr T 2 tr
đ/T
5 tr m 90 ng/m 6 450 tỉ đ
Không chính xác Giá cố định
b. Giá cố định
Laø giaù hieän haønh cuûa naêm goác (laø naêm coù neàn
kinh teá töông ñoái oån ñònh nhaát được chính phủ
chọn ).
Giaù cuûa naêm ñoù laø giaù ñeå ban haønh baûng giaù coá
ñònh.
Tính GDP theo giaù coá ñònh ta ñöôïc chæ tieâu GDP
thöïc teá (Real GDP: GDPr).
28
b. Giá cố định
29
Năm Xi măng Vải Giá trị SL
Q P Q P
2003 3 tr T 1 tr
đ/T
4 tr m 50 ng/m 3 200 tỉ đ
2007 3 tr T 2 tr
đ/T
5 tr m 90 ng/m 6 450 tỉ đ
Chỉ tiêu
thực
2007
3 tr T 1 tr
đ/T
5 tr m 50 ng/m 3 450 tỉ đ
b. Giá cố định
COÂNG THÖÙC :
GDP
r
= GDP
n
/ D%
GDPn : GDP danh nghóa
GDPr : GDP thöïc teá
D% (GDP Deflator rate): heä soá giaûm phaùt,
chỉ số điều chỉnh lạm phát, hệ số khử lạm
phát, chỉ số giá
30
c. Giá thị trường
Laø giaù maø ngöôøi mua phaûi traû ñeå söû duïng
saûn phaåm , dòch vuï (töùc giaù hieän haønh)
Tính theo giaù naøy ta coù chæ tieâu theo giaù thò
tröôøng . Vd: GDPmp
31
Ví dụ: Khi quan sát hóa đơn tiền điện, ta thấy:
P của 100 Kwh điện đầu 500 đ/ Kwh
Thuế VAT 10% 50 đ/ Kwh
P’ (là giá người mua phải trả) 550 đ/Kwh
Nhận xét:
P’ (là giá người mua phải trả, hay giá thị trường):
550 đ/Kwh
P ( là giá người sản xuất được nhận ):500 đ/ Kwh
Thuế VAT 10% (Chính phủ nhận): 50 đ/ Kwh
32
c. Giaù theo yeáu toá saûn xuaát
(Factors Costs : FC)
Laø giaù tính theo chi phí cuûa caùc yeáu toá saûn xuaát
ñaõ söû duïng ñeå taïo ra saûn phaåm, dòch vuï.
GDP fc = GDP mp - Ti
33
4. Cách tính GDP danh nghĩa
theo giá thị trường
Phương pháp sản xuất (hay giá trị gia tăng - VA)
GDP = ∑ VA
VA =
Xuất lượng của
doanh nghiệp
Chi phí trung gian
của doanh nghiệp
_
34
Xuất lượng của doanh nghiệp:
Là giá trị của toàn bộ hàng hóa và dịch vụ mà doanh
nghiệp sản xuất ra trong 1 năm
Chi phí trung gian của doanh nghiệp:
Là những chi phí vật chất và dịch vụ mua ngoài được sử
dụng hết một lần trong quá trình sản xuất.
35
4. Cách tính GDP danh nghĩa
theo giá thị trường
4. Cách tính GDP danh nghĩa
theo giá thị trường
Phương pháp chi phí (hay thu nhập hay phân phối)
GDP = W + R + i + Pr + Ti + De
De : khấu hao
W: Tiền lương
R: Tiền thuê
i: Tiền lãi
Pr: Lợi nhuận
Ti: thuế gián thu
36
4. Cách tính GDP danh nghĩa
theo giá thị trường
Phương pháp chi tiêu (hay luồng sản phẩm)
GDP = C + I + G + X - M
C : tiêu dùng
I: Đầu tư
G: Chi tiêu của chính phủ
X: Xuất khẩu
M: Nhập khẩu
38
Đầu tư: bao gồm tổng TSCĐ và thay đổi lượng tồn
kho (TP đang chờ bán và NVL dự trữ).
- Phần tồn kho là TP đang chờ bán và NVL dự
trữ: được tính vào GDP vì được sản xuất trong
thời điểm đang tính.
- NVL tồn kho: được tính vào GDP của năm đang
tính và khi sử dụng vào sản xuất năm tới, giá trị
NVL không được tính vào GDP mà chỉ tính GTGT
mà thôi.
Chi tiêu chính phủ: chi tiêu hàng hóa và dịch vụ
“cá nhân” và các hàng hóa và dịch vụ “công”:
- Chi tiêu chính phủ mà người hưởng là dân cư
và hộ gia đình: được xem là chi tiêu của hộ gia
đình, không phải là chi tiêu chính phủ.
- Chi tiêu chính phủ để xây dựng sân bay, mua
sắm ôtô, máy tính, TSCĐ khác vừa sử dụng cho
quốc phòng vừa sử dụng cho dân sự: không
được xem là chi tiêu chính phủ, mà tính vào tổng
TSCĐ.
Thuế: Thuế là số tiền mà một đơn vị thể chế đã nộp
cho chính phủ sau khi đã trừ trợ cấp (nếu có).
- Trợ cấp: bao gồm trợ cấp nhập khẩu và trợ cấp
xuất khẩu.
- Trợ cấp không phải là chi chuyển nhượng bằng
tiền mặt hay bằng hiện vật.
5. GDP và GNP theo các loại giá khác
GDP và GNP danh nghĩa theo giá thị trường (a)
GDP và GNP danh nghĩa theo giá yếu tố sản xuất (b)
GDP và GNP thực theo giá thị trường (c)
GDP và GNP thực theo giá yếu tố sản xuất (d)
(b) = (a) – thuế gián thu (Ti)
(c) = (a) /chỉ số giá
(d) = (b) /chỉ số giá
42
Sản phẩm quốc dân ròng (NNP):
NNP = GNP – De
Sản phẩm quốc nội ròng (NDP):
NDP = GDP – De
Thu nhập quốc dân
NI = NNP – thuế gián thu
Thu nhập cá nhân
PI = NI – Pr* + Tr ( Pr*: lợi nhuận giữ lại và nộp cho chính phủ)
Thu nhập khả dụng (DI hoặc Yd)
DI = PI – Td
43
44
Mối quan hệ giữa các chỉ tiêu tổng sản
phẩm và thu nhập
GNP
(theo
giá thị
trường)
NPI NPI
Dp
NX
GDPG
NNP
Te
I
NI
Td – TR
C DI
6. Các chỉ tiêu dùng để so sánh
Chỉ tiêu bình quân đầu người
GDP, GNP, NNP, NI...bình quân đầu người = GDP,GNP,NNP,NI...
dân số
Tốc độ tăng hàng năm (tăng trưởng kinh tế)
Lưu ý: chỉ tiêu năm t và t-1 là chỉ tiêu thực không tính
bằng chỉ tiêu danh nghĩa
chỉ tiêu năm (t) – chỉ tiêu năm (t-1)
V (t) = * 100
chỉ tiêu năm (t-1)
45
6. Các chỉ tiêu dùng để so sánh
Tốc độ tăng bình quân
n-1 chỉ tiêu năm cuối
V = - 1 * 100
chỉ tiêu năm đầu
46
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- xh_chuong_6_san_luong_quoc_gia_0125.pdf