Giới thiệu về tiếp cận tài chình ở Viêt Nam

hững thách thức này. Cho đến khi điều đó xảy ra th. các công ty muốn vay tiền vẫn phải giải quyết những vấn đề này bên cạnh những thách thức về mặt quản l. và hoạch định hoạt động kinh doanh thông thường. Việc tr.nh bày đầy đủ những thông tin tài chính và sự giao tiếp rộng mở sẽ giúp bạn tạo lập được mối quan hệ tốt với ngân hàng của bạn. H.y tạo điều kiện để ngân hàng của bạn được thông tin đầy đủ. H.y trao đổi với họ về sự tiến bộ và bất cứ thay đổi nào trong kế hoạch của công ty bạn. Nếu ngân hàng biết r. ràng về hoạt động kinh doanh của bạn th. họ sẽ có thể hỗ trợ khi công ty của bạn gặp phải t.nh huống xấu. 2. Các điều kiện và điều khoản cho vay điển h.nh Cho đến tháng 3 năm 1998, những điều kiện sau đ. được áp dụng: Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 · L.i suất: Ngắn hạn: 1,2%/tháng, dài hạn 1,25%/tháng (cho đồng VN); l.i suất tối đa 8,5% cho các khoản vay bằng đô la. · Thế chấp: Giá trị bất động sản dùng để thế chấp phải bảo đảm 140% giá trị khoản vay, điều đó có nghĩa là chỉ có thể vay lượng tiền bằng 70% giá trị tài sản thế chấp. · Các điều khoản khác: giá trị các khoản vay phải không được vượt quá vốn chủ sở hữu bao gồm các tài sản cố định theo giá thị trường và người vay phải có tài khoản ít nhất là ba tháng th. mới có thể vay được. · Hỗ trợ tài chính trước khi xuất khẩu: có thể lên đến 70-80% giá trị của một thư tín dụng đ. được phê duyệt; ngân hàng sẽ kiểm soát hàng hoá thông qua các vận đơn kho hàng. · Thông tin cần cung cấp: Các ngân hàng có mẫu đơn riêng của họ, thông tin đ. được nói đến trong phần 2.4 cũng bao quát được các yêu cầu đó. 3. Các công ty thuê mua tài chính Thuê mua tài chính là một hợp đồng trong đó một công ty thuê mua tài chính đồng . cho một công ty khác quyền sử dụng một phần máy móc hay thiết bị nhất định trong một khoảng thời gian cụ thể để thu tiền thuê. Khi thuê mua thiết bị bạn có thể có lợi thế hơn là đi vay để mua thiết bị đó. Các quy định về thuê mua đ. được chính phủ Việt Nam thông qua vào tháng 10/1995. Các công ty cho thuê mua đ. được thành lập mặc dù không phải tất cả các chi tiết cần thiết về hoạt động thuê mua đều đ. được thông báo. Các điều khoản và điều kiện thuê mua tài chính hiện nay là: - Khoản đặt cọc đảm bảo lên đến mức 30% giá mua (20% dùng để mua thiết bị và phần 10% c.n lại được hoàn lại khi khoản thuê mua được trả và nó có thể được tính bù trừ vào giá trị c.n lại); - L.i suất khoảng 8,5%; - Thời gian hoàn trả có thể lên tới 5 năm nhưng thường chỉ 3 đến 4 năm; - Các khoản thanh toán hỗn hợp hàng tháng được tính bằng cách cộng tổng l.i vào khoản tiền chính và chia cho số tháng quy định trong điều khoản thanh toán; và Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 - Thế chấp cho máy móc thiết bị sẽ được đảm bảo mặc dù người ta có thể yêu cầu các h.nh thức thế chấp khác như bảo l.nh. V. các công ty thuê mua tạo vốn của họ bằng đô la nên tất cả các khoản thuê mua đều được ghi bằng đô la mặc dù người vay (người thuê mua) có thể thanh toán bằng tiền đồng theo tỷ giá chuyển đổi đô la vào ngày thanh toán. V. vậy, người thuê mua phải chịu rủi ro về ngoại hối. Với các quy định hiện nay thuê mua tài chính có lợi thế hơn hẳn đi vay bởi v. nó không đ.i hỏi thế chấp bất động sản để đảm bảo cho khoản vay. V. khoản đảm bảo cho thuê mua tài chính là thiết bị nên các công ty thuê mua tài chính luôn muốn chắc chắn rằng thiết bị bạn cần có thể bán được dễ dàng nếu bạn không thể trả được khoản tiền thuê. Các thiết bị có tính chuyên ngành cao có thể sẽ không phù hợp để cho thuê. Sau đây là các bước tiến hành thuê mua tài chính: - Bạn thương lượng với những nhà cung cấp về thiết bị bạn cần; - Khi đ. thống nhất về giá cả bạn yêu cầu công ty thuê mua tài chính thông qua; - Khi việc thuê mua của bạn đ. được phê duyệt, công ty thuê mua sẽ k. một hợp đồng mua thiết bị đó; - Thiết bị sẽ được chuyển trực tiếp đến công ty của bạn và bạn hoàn thiện nốt thủ tục xác nhận việc tiếp nhận; - Sau đó công ty thuê mua sẽ trả tiền cho nhà cung cấp; và - Bạn thực hiện trả tiền theo từng tháng như đ. thoả thuận trong hợp đồng thuê mua. Bạn có trách nhiệm trả thuế nhập khẩu và các khoản bảo hiểm cho thiết bị. Tiền thuê và khấu hao là các chi phí sẽ được trừ đi trong thu nhập của công ty của bạn và vào cuối kỳ thuê mua bạn có thể chọn phương án mua “giá trị c.n lại” của thiết bị là giá trị đ. được thoả thuận khi k. hợp đồng thuê mua. 4. Tín dụng mua hàng Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 Các nguồn tài trợ của các ngân hàng xuất nhập khẩu nước ngoài có thể là một nguồn tài trợ dài hạn hơn với chi phí thấp hơn. Ví dụ, Ngân hàng xuất nhập khẩu Hàn Quốc đ. cấp tín dụng cho Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt nam, First Vina Bank và VIETCOMBANK. Mục đích của các khoản cho vay này là tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp Việt nam mua hàng hoá và thiết bị của Hàn Quốc. L.i suất tính với các ngân hàng Việt nam thấp hơn mức l.i suất thị trường và Ngân hàng Xuất nhập khẩu Hàn Quốc yêu cầu giới hạn chi phí của người vay ở mức không quá 2% so với mức l.i suất đặc biệt. Điều quan trọng cần biết là các ngân hàng địa phương phải cấp tín dụng dựa trên cơ sở những quy định và thực tiễn của Việt nam. Người đi vay vẫn phải đáp ứng các điều khoản của ngân hàng địa phương nhưng khi được duyệt th. người đi vay sẽ được hưởng những điều khoản có lợi hơn so với việc vay trực tiếp của chính ngân hàng đó. Thời hạn thanh toán tối đa là 10 năm, nửa năm trả một lần và người đi vay phải thanh toán 15% bằng tiền mặt. Các khoản vay phải được dùng để mua các nhà máy công nghiệp và các mặt hàng đầu tư cơ bản khác, nguyên vật liệu, bán thành phẩm, hàng tiêu dùng dài hạn và các bộ phận, chi tiết của nó do những nhà cung cấp Hàn Quốc cung ứng. Khi bạn t.m mua một thiết bị mới bạn nên hỏi nhà sản xuất hay các đại diện xem họ có cung cấp những điều khoản tín dụng như đ. mô tả ở đây không. 5. Các ngân hàng nước ngoài ở Việt nam Ở bất cứ nước nào các ngân hàng nước ngoài đều không phải là nguồn hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp nhỏ. L. do như sau: - Chi phí hoạt động cao; - Bị hạn chế trong việc tiếp cận các khoản tiền gửi lẻ do đó họ hạn chế cho vay bằng nội tệ; và, - Các ngân hàng nước ngoài thiếu những sự hiểu biết cần thiết về t.nh h.nh sở tại để đánh giá toàn diện rủi ro tín dụng. Các ngân hàng nước ngoài tạo lợi ích cho các công ty nhỏ một cách gián tiếp thông qua việc tạo ra sự cạnh tranh trong việc cho các công ty lớn vay. Về sau, cuộc cạnh tranh này sẽ khiến cho các ngân hàng địa phương quan tâm hơn đến việc cho các công ty nhỏ vay. Các ngân hàng nước ngoài có thể giới thiệu các sản phẩm mới và thường xuyên mở Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 rộng thị trường ngoại hối và thị trường vốn liên ngân hàng. Những hoạt động này sẽ cải thiện l.i suất và giá cả. Các ngân hàng nước ngoài ở Việt Nam đang cho các công ty liên doanh có vốn nước ngoài vay những khoản lớn hơn với sự bảo l.nh của phía nước ngoài cũng như bảo l.nh của Ngân hàng Nhà nước đại diện cho phía Việt Nam. Trong trường hợp này, ngân hàng đ.i hỏi mức l.i suất cao hơn 2,5-3,0% so với phí tổn vốn của họ. Một vài trường hợp các công ty trong nước cũng có thể được các ngân hàng nước ngoài cho vay nếu công ty có bảo l.nh của Ngân hàng Nhà nước. Trong trường hợp đó, Ngân hàng nhà nước yêu cầu công ty phải đáp ứng được các quy định thông thường về vay nợ. V. vậy lợi thế duy nhất có được là ngân hàng nước ngoài có thể cho vay bằng đô la với thời hạn dài hơn. Những thay đổi gần đây đ.i hỏi các công ty phải đổi tiền đô la ra tiền đồng đ. khiến một vài ngân hàng nước ngoài hiện nay đang quan tâm đến việc t.m thêm các tài khoản của các công ty xuất khẩu. Họ tin rằng có thêm nhiều khách hàng với các khoản thu đô la thường xuyên sẽ giúp họ quản l. tốt hơn t.nh trạng ngoại tệ của họ. CÁC NGUỒN TÀI CHÍNH CHUYÊN DỤNG 1. Tài trợ xuất khẩu o Tài trợ trước khi giao hàng: o Tài trợ sau khi giao hàng 2. Nhờ thu chứng từ 3. Định nghĩa các thuật ngữ trong nhờ thu chứng từ: 4. Thư tín dụng chứng từ (L/C's) 1. Tài trợ xuất khẩu Tài trợ thương mại đề cập đến nguồn tài trợ xuất nhập khẩu dựa trên hợp đồng giữa người mua và người bán. Khác với các đơn hàng nội địa có thể thoả thuận dưới h.nh thức hợp đồng miệng, hợp đồng với những người mua hay người bán nước ngoài phải được làm bằng văn bản. Thậm chí cả những đơn đặt hàng gấp bằng điện thoại cũng nên chuyển thành các đơn đặt hàng viết càng sớm càng tốt để tránh sự hiểu lầm và khả năng gian lận thương mại. Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 Để giảm nguy cơ hiểu lầm, các phương pháp kiểm tra và bảo vệ được quốc tế chấp nhận đ. được phát triển để bảo vệ lợi ích của người mua và người bán. Ph.ng Thương mại quốc tế (ICC) đ. biên soạn lại “INCOTERM” để cung cấp cho các thương nhân một bộ quy tắc quốc tế thống nhất cho việc giải thích các điều khoản thương mại sử dụng trong các hợp đồng ngoại thương. Các thông tin về Incoterms sẵn có trong các ngân hàng hay các tổ chức xúc tiến xuất khẩu. Tài trợ thương mại bao gồm các khoản tài trợ ngắn hạn và dài hạn thực hiện thông qua các ngân hàng. Các khoản tài trợ dài hạn áp dụng cho xuất khẩu hàng hoá dài hạn – hàng hoá có v.ng đời sản phẩm dài hơn, – ví dụ: thiết bị sử dụng trong sản xuất. Hiện nay, hàng xuất khẩu của Việt nam– nông sản, hàng thủ công, dệt, nguyên liệu công nghiệp thô, hàng da, dầu lửa và sản phẩm dầu lửa - thường được sử dụng ngay và tài trợ là ngắn hạn, thường là ít hơn 6 tháng. Tài trợ xuất khẩu cũng được phân loại dựa vào thời điểm nó được cung cấp – tài trợ trước và sau khi giao hàng. 1.1. Tài trợ trước khi giao hàng: Mục đích của tài trợ trước khi giao hàng, thường được gọi là tín dụng trọn gói, là để hỗ trợ cho việc mua nguyên liệu và các đầu vào khác cần thiết để thực hiện đơn hàng. Khoản nợ được trả trong quá tr.nh xử l. các hoá đơn xuất khẩu bao quát cả việc bán hàng đó. Một tín dụng trọn gói có thể dựa vào một trong những chứng từ sau: một thư tín dụng do người nhập khẩu mở cho người xuất khẩu; một đơn đặt hàng được xác nhận và không huỷ ngang cho việc xuất khẩu hàng hoá; hoặc, các chứng cứ khác của việc thiết lập một đơn đặt hàng với người xuất khẩu. Thời hạn tối đa thường là 180 ngày. Ngoại trừ trường hợp được sự cho phép đặc biệt của ngân hàng trung ương nước xuất khẩu, thời hạn này có thể được mở rộng đến mức tối đa là 360 ngày. Nếu viêc giao hàng không được thực hiện trong khoảng thời gian quy định th. sẽ phải trả l.i suất cao hơn nhiều, như một khoản tiền phạt. Các ngân hàng Việt Nam có thể sử dụng những yêu cầu thế chấp thông thường khi đánh giá một khoản tín dụng trọn gói. Ngoài ra để đáp ứng những yêu cầu này, có rất nhiều yếu tố đặc thù đối với tài trợ xuất khẩu mà ngân hàng muốn xem xét lại: - Khả năng giao hàng đúng hạn của bạn. Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 - Quy mô khoản nợ so với doanh thu hàng năm và vốn của bạn để đảm bảo rằng đơn đặt hàng nằm trong khả năng của bạn. - Việc tổ chức để đảm bảo nguồn nguyên vật liệu, (mua trong nước hay nhập khẩu.) - Các điều khoản tài chính mà người mua đưa ra; nếu không phải là một thư tín dụng không huỷ ngang, ngân hàng sẽ phải kiểm tra lại hiện trạng của người mua nước ngoài. - Tư cách của ngân hàng phát hành, nơi quản l. các hợp đồng xuất khẩu bằng các thư tín dụng. - Rủi ro quốc gia: là các điều kiện kinh tế, chính trị ở nước người mua sẽ ảnh hưởng đến việc thanh toán đối với người xuất khẩu? - Rủi ro ngoại hối: nếu bạn nhận thanh toán bằng ngoại tệ, bạn có dự định tham gia một hợp đồng tỷ giá có kỳ hạn để cố định giá bằng tiền đồng không? Hoặc bạn đ. có một mức lợi nhuận trong giá đủ lớn để tránh được các rủi ro về tỷ giá chưa? - Bạn có tuân thủ các quy định về quản l. ngoại hối và xuất khẩu không. - Người nhập khẩu có tuân thủ các quy định quản l. ngoại hối/thương mại ở nước họ hay không. - Chỗ để xếp hàng có được đặt trước trên một tàu c.n hoạt động tốt trước ngày đến hạn của thư tín dụng và ngày cuối cùng của vận đơn không. Các ngân hàng thường nhận thế chấp ngay cả đối với hàng hoá công ty bạn mua về để thực hiện đơn hàng. Bạn cũng có thể được yêu cầu cung cấp báo cáo về dự trữ và các chứng từ về bảo hiểm kho hàng. 1.2. Tài trợ sau khi giao hàng Tài trợ sau khi giao hàng đề cập đến các khoản cho vay, ứng trước hay tín dụng do ngân hàng cung cấp cho người xuất khẩu từ ngày giao hàng cho đến ngày nhận được tiền do xuất khẩu. Tuy nhiên, nếu các điều khoản thanh toán quy định phải hoàn thành việc thanh toán khi nhận được chứng từ giao hàng th. không cần hỗ trợ sau khi giao hàng. Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 Thời hạn tín dụng tối đa thường không vượt quá 180 ngày, và sẽ có thể được nới rộng thêm khi có sự cho phép của các cán bộ có thẩm quyền của ngân hàng trung ương với điều kiện có bằng chứng về khó khăn trong việc thu tiền. Đối với xuất khẩu hàng hoá dài hạn, tín dụng sau khi giao hàng có thể được các ngân hàng xuất nhập khẩu ở nhiều nước kéo dài hơn nữa, 5-7 năm hay thậm chí lâu hơn. Những khoản tín dụng dài hạn như vậy thường được gọi là các tín dụng trả chậm. Tài trợ sau khi giao hàng có thể được thực hiện bằng nhiều h.nh thức: - Đàm phán về các chứng từ xuất khẩu kèm theo thư tín dụng; - Mua các hoá đơn xuất khẩu đối với các hợp đồng xuất khẩu đ. được xác nhận; - Ứng trước đối với các hoá đơn xuất khẩu theo phương thức nhờ thu hoặc tài trợ các hoá đơn; - Quỹ khuyến khích xuất khẩu trả cho người xuất khẩu; - Ứng trước đối với hàng hoá xuất khẩu uỷ thác; - Ứng trước đối với các thủ tục miễn giảm thuế; Nguồn vốn lưu động quan trọng nhất đối với nhà xuất khẩu là thông qua các hoá đơn thương mại hay các hoá đơn được ngân hàng của họ tài trợ. Nhà xuất khẩu yêu cầu ngân hàng của m.nh ứng trước tiền để đảm bảo các hoá đơn chứng từ. Ngân hàng cho vay thực hiện phương thức đền bù cho người xuất khẩu trong trường hợp người mua không trả được tiền. Ngân hàng sẽ yêu cầu nhà xuất khẩu thúc đẩy việc thực hiện các chứng từ xuất khẩu bao gồm một hoá đơn ngoại hối đối với người mua cho toàn bộ giá trị của hoá đơn, một vận đơn và chứng từ bảo hiểm vẫn c.n để trống do đó tên của hàng hoá có thể chuyển thành tên của ngân hàng nếu cần thiết. Sau khi người mua thanh toán hoá đơn, ngân hàng sẽ tính l.i suất đối với người xuất khẩu trong khoảng thời gian từ ngày đàm phán (ngày mua) cho đến ngày nhận được hoá đơn chứng từ. Thông thường, ngân hàng sẽ trả trước từ 50 – 100% giá trị hoá đơn và coi phần c.n lại như lợi nhuận của nhà xuất khẩu. Khi hoá đơn được thanh toán, ngân hàng sẽ trả khoản c.n dư sau khi trừ đi l.i suất. Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 2. Nhờ thu chứng từ Người ta có thể thanh toán tiền hàng xuất khẩu bằng hai cách: bằng tiền mặt, bằng điện chuyển tiền (TTs), lệnh chuyển tiền (DDs), chuyển qua đường bưu điện (MTs); hoặc bằng séc. Thông thường, đối với các đơn hàng lớn, người ta không trả bằng tiền mặt; hoặc, trên cơ sở chứng từ, có thể thanh toán trên cơ sở nhờ thu chứng từ hoặc thanh toán thông qua chứng từ thư tín dụng. Có hai loại nhờ thu chứng từ: Thanh toán đổi chứng từ, DP: Với tư cách là nhà xuất khẩu, bạn phải yêu cầu ngân hàng của m.nh gửi các chứng từ gửi hàng gốc cùng với các chứng từ cụ thể khác, như hoá đơn, chứng nhận kiểm dịch và chứng nhận chất lượng, đến một ngân hàng đ. thoả thuận trước, ngân hàng nhờ thu, ở nước người nhập khẩu. Ngân hàng nhờ thu có nhiệm vụ thông báo cho người nhập khẩu là đ. nhận được chứng từ và chỉ giao cho chứng từ cho người nhập khẩu khi họ đ. trả tiền. Thông thường, trong nhờ thu D/P hoá đơn thường được trả ngay hay trả theo yêu cầu nhưng cũng có những trường hợp có điều khoản nhờ thư chứng từ thanh toán sau 30 ngày, có nghĩa là người nhập khẩu có thể thanh toán trong v.ng 30 ngày kể từ khi nh.n thấy chứng từ. Chấp nhận thanh toán đổi chứng từ, DA: trong trường hợp này, người xuất khẩu cho người nhập khẩu hưởng tín dụng. Ngân hàng của bạn có thể một hoá đơn có thời hạn, là hoá đơn được thanh toán trong tương lai. Ví dụ hoá đơn đó có thể được thanh toán “trong v.ng 60 ngày kể từ khi nh.n thấy” hay “sau 90 ngày kể từ ngày của hoá đơn” hoặc “sau 120 ngày kể từ ngày vận đơn”. Hóa đơn đó sẽ được chuyển đến cho ngân hàng nhờ thu, là người có quyền chuyển các chứng từ gửi hàng và các chứng từ khác cho người nhập khẩu dựa trên sự chấp nhận vận đơn của anh ta. Khi đến hạn, được tính từ ngày chấp nhận hoặc từ ngày của vận đơn, tuỳ thuộc vào từ ngữ trên hối phiếu, ngân hàng nhờ thu sẽ đưa hoá đơn cho người nhập khẩu để thu tiền. Dù xuất khẩu trên cơ sở DP hay DA, ngân hàng nhờ thu vẫn phải thông báo bằng điện hoặc telex trường hợp không trả tiền hoặc không chấp nhận. Nếu không th. có thể thông báo bằng thư máy bay dù cách này có thể bị thất lạc. Các điều kiện sau đây thường được kèm trong hướng dẫn nhờ thu: Không thanh toán hoặc không chấp nhận: nếu hoá đơn không được thanh toán hoặc không được chấp nhận, ngân hàng nhờ thu sẽ được hướng dẫn để có kháng nghị hoá Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 đơn không hợp lệ. Kháng nghị chính thức được một luật sư thực hiện và nó sẽ giúp cho người xuất khẩu tiến hành hành động pháp l. để phá vỡ hợp đồng. Lệ phí ngân hàng: Nhà nhập khẩu phải chịu mọi phí cũng như chi phí nhờ thu do ngân hàng đặt ra trừ khi có trường hợp ngược lại theo thoả thuận. Trong mọi trường hợp hướng dẫn thu phí từ người mua hàng cũng cần được nêu r. trong hợp đồng nhờ thu. Thông thường, ngân hàng nhờ thu chỉ quan tâm đến việc thu hồi giá trị trên hoá đơn và nếu người trả tiền từ chối trả phí, ngân hàng sẽ có quyền trừ các phí đó từ tiền thanh toán hoá đơn. Lệnh chuyển tiền: Cần phải có quy định rằng "ngân hàng nhờ thu" chuyển tiền bằng điện (TT) và chi phí do người xuất khẩu chịu. Nếu không, thông thường ngân hàng sẽ chuyển tiền bằng bưu điện hoặc gửi lệnh chuyển tiền bằng máy bay, khi đó sẽ phải mất hơn một tuần tiền mới đến nơi. 3. Định nghĩa các thuật ngữ trong nhờ thu chứng từ: Hối phiếu (c.n gọi là hoá đơn đổi tiền): Các bên của hối phiếu là người lập hối phiếu, người hưởng hối phiếu và người trả tiền. Người lập hối phiếu và người trả tiền có thể là cùng một người, trong trường hợp đó hối phiếu có thể được coi là hoá đơn đổi tiền hoặc kỳ phiếu. Người lập hối phiếu: là người lập ra hối phiếu yêu cầu một người trả một khoản tiền nhất định cho anh ta hoặc cho người hưởng lợi hối phiếu. Người hưởng lợi hối phiếu: là người được nêu tên trong hối phiếu mà người kia phải thanh toán. Người trả tiền: là người mà hối phiếu yêu cầu trả tiền. Ngân hàng chuyển tiền: là ngân hàng của người xuất khẩu tiến hành nhờ thu hoá đơn thông qua chi nhánh hoặc ngân hàng đại diện của nó ở nước ngoài. Ngân hàng nhờ thu: là ngân hàng do ngân hàng chuyển tiền hoặc người xuất khẩu chỉ định để xuất tr.nh hối phiếu cho người mua (người trả tiền) để trả tiền hoặc chấp nhận. Hoá đơn sạch: là hoá đơn không kèm theo các chứng từ gửi hàng. Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 Hoá đơn kèm chứng từ: một hoá đơn kèm theo chứng từ gửi hàng, (vd: gồm có báo giá, vận đơn, bảo hiểm và chứng nhận kiểm tra chất lượng) Hối phiếu trả ngay: là hối phiếu phải trả ngay khi nh.n thấy hoặc khi yêu cầu. Hối phiếu có thời hạn: một hối phiếu được lập ra mà việc thanh toán lại được thực hiện vào thời điểm cuối của một kỳ nhất định, ví dụ 90 ngày sau khi nh.n thấy hối phiếu hay c.n gọi là hối phiếu có thời hạn. Hối phiếu clused: một hối phiếu bao gồm các điều khoản nhất định, thường là liên quan đến l.i suất, tỷ giá hối đoái hay phí ngân hàng do người mua trả. Các nguyên tắc nhờ thu: Nhờ thu chứng từ được điều chỉnh bởi “Các nguyên tắc nhờ thu thống nhất” (bản năm 1978), ấn phẩm số 322 của Ph.ng Thương mại quốc tế, Paris (ICC). Các nguyên tắc này được tất cả các bên thực hiện, gồm người lập hối phiếu (xuất khẩu), ngân hàng chuyển tiền, ngân hàng nhờ thu và người thanh toán (người mua). Những nhà xuất khẩu cần phải t.m hiểu những nguyên tắc này. Bạn có thể có được ấn phẩm này thông qua ph.ng thương mại nước bạn hoặc thông qua các ngân hàng. 4. Thư tín dụng chứng từ (L/C's) Một phương pháp thanh toán thông dụng trong thương mại quốc tế là thư tín dụng chứng từ hay L/C. tất cả các thư tín dụng đều do các quy tắc trong ấn phẩm "Điều lệ và thực hành thống nhất tín dụng chứng từ" (UCP) của Ph.ng Thương mại quốc tế điều chỉnh. Là một người xuất khẩu, bạn nên luôn có một bản Điều lệ và thực hành thống nhất tín dụng chứng từ để tham khảo. Các ngân hàng cũng như Ph.ng thương mại của nước bạn thường có tài liệu này. UCP định nghĩa thư tín dụng chứng từ như sau: đó là "... bất cứ thoả thuận được gọi hoặc miêu tả như thế nào, theo đó Ngân hàng (ngân hàng phát hành) hành động đúng yêu cầu và theo chỉ thị của khách hàng (người yêu cầu mở thư tín dụng) hoặc nhân danh cho chính bản thân m.nh · Thanh toán cho hoặc theo lệnh của phía thứ ba (người hưởng) hoặc chấp nhận và thanh toán hối phiếu do người hưởng k. phát, hoặc · Ủy quyền cho ngân hàng khác thanh toán, chấp nhận và thanh toán hối phiếu đó, hoặc Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 · Cho phép ngân hàng khác chiết khấu chứng từ quy định trong thư tín dụng với điều kiện chúng phù hợp với tất cả các điều khoản và điều kiện của thư tín dụng." Điều 4 của UCP làm cho điểm này trở nên rất quan trọng: "Trong giao dịch tín dụng chứng từ, tất cả các bên liên quan chỉ thực hiện căn cứ trên chứng từ chứ không căn cứ vào hàng hoá, các dịch vụ và/hoặc các công việc khác mà các chứng từ đó có thể liên quan". Yếu tố căn bản để tránh tranh chấp hoặc không trả tiền là trước hết phải thoả thuận về các điều khoản của thư tín dụng và sau đó thực hiện chính xác theo các điều khoản và điều kiện trong thư tín dụng. Thư tín dụng có thể là thư tín dụng huỷ ngang hoặc là thư tín dụng không huỷ ngang, được định nghĩa như dưới đây: Thư tín dụng huỷ ngang: người mua có quyền sửa đổi hoặc huỷ bỏ thư tín dụng vào bất cứ lúc nào mà không cần phải thông báo trước với người hưởng lợi (xuất khẩu). V. sự không đảm bảo của loại thư tín dụng này nên người ta gần như không bao giờ sử dụng nó. Thư tín dụng không huỷ ngang: ngân hàng phát hành đảm bảo trả tiền cho các chứng từ cụ thể phù hợp với các điều khoản tín dụng. Một L/C không huỷ ngang không thể bị sửa đổi hoặc huỷ bỏ nếu không thông qua tất cả các bên liên quan. Thư tín dụng cũng có thể là thư tín dụng xác nhận hay không xác nhận, được định nghĩa như sau: Thư tín dụng xác nhận: một ngân hàng thông báo bổ sung thêm nhiệm vụ tách biệt của họ vào phần của ngân hàng phát hành; tức là bổ sung trách nhiệm xác nhận và củng cố thêm trách nhiệm của ngân hàng phát hành. Đối với nhà xuất khẩu một thư tín dụng xác nhận không huỷ ngang là phương thức tốt nhất để nhận được tiền trả. Có nhiều loại thư tín dụng, một vài loại cơ bản được giới thiệu ngắn gọn dưới đây: Thư tín dụng với điều khoản đỏ: một thư tín dụng mà ngân hàng thoả thuận được ngân hàng phát hành uỷ quyền để trả tiền trước cho người hưởng lợi để giúp anh ta mua hàng hoá mà tín dụng được mở để phục vụ nó. Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 Thư tín dụng tuần hoàn: trong loại thư tín dụng này, khi một khoản tiền nhất định được trả, thư tín dụng sẽ tự động khôi phục lại giá trị ban đầu của nó. Ví dụ, nếu bạn đ. lập một hối phiếu trả ngay trị giá 2000 USD theo một thư tín dụng tuần hoàn trị giá 5000 USD, khi hối phiếu đ. được thanh toán th. thư tín dụng sẽ tự động trở về giá trị 5000 USD ban đầu của nó mà không có chỉ dẫn g. tiếp theo. Thư tín dụng chuyển nhượng: Nếu là một thư tín dụng chuyển nhượng không thể huỷ ngang, người hưởng lợi có thể chuyển nhượng tất cả hay một phần giá trị của thư tín dụng đó, nếu có giao hàng từng phần, bằng cách viết cho ngân hàng thông báo. Loại thư tín dụng này đặc biệt phù hợp với các đại l. của các nhà xuất khẩu, những người không sử dụng vốn của m.nh. Chỉ cho phép một người chuyển nhượng và L/C có thể được thoả thuận trong cùng một nước như người hưởng lợi đầu tiên. Thư tín dụng giáp lưng: liên quan đến hai thư tín dụng. Ví dụ, một nhà xuất khẩu không có hàng hoá cần thiết có thể phải mua hàng từ nhà cung cấp khác. Nhà xuất khẩu có thể sắp xếp để ngân hàng của họ phát hành một thư tín dụng không huỷ ngang cho người xuất khẩu hưởng, có sử dụng một thoả thuận quy tr.nh thanh toán theo L/C do ngân hàng người mua phát hành. Điều này thường không được ngân hàng khuyến khích. Thư tín dụng trả chậm: chỉ r. rằng thanh toán sẽ được thực hiện tại một thời điểm đ. thoả thuận trước. Các chứng từ được gửi đi không có hối phiếu kèm theo. H.nh thức tín dụng này được dùng chủ yếu trong việc mua bán các hàng hoá đầu tư cơ bản giá trị lớn và các dịch vụ yêu cầu mở rộng tín dụng kéo dài từ trên sáu tháng cho đến hàng năm. Các quỹ đầu tư (Country Fund): Vai tr. của vốn phiêu lưu Một quỹ đầu tư (country fund) là một quỹ vốn do những người nước ngoài và những nhà đầu tư sở hữu. Mục đích của quỹ này là đầu tư vào các công ty và các dự án để tạo thu nhập cho những người góp quỹ. Có một vài quỹ như thế ở Việt Nam được thiết lập do những nhà đầu tư tin tưởng rằng biện pháp mở cửa thị trường của Việt Nam sẽ dẫn đến các cơ hội để phát triển đầu tư. Vốn của các quỹ đầu tư được gọi là vốn mạo hiểm hay vốn rủi ro. Vốn phiêu lưu khác nhiều so với tài trợ của ngân hàng hoặc tài trợ bằng thuê mua. Dưới đây là những so sánh đơn giản: Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 Vốn mạo hiểm Ngân hàng hoặc thuê mua tài chính Mục đích Để tăng cường triển vọng phát triển bằng cách tăng vốn chủ sở hữu khi một dự án lớn được lập ra để đáp ứng nhu cầu cụ thể như Để mua trang thiết bị hay tài trợ cho hoạt động thường xuyên Thời hạn Ít nhất 5 tuần và thường kéo dài đến 10 năm Thường ngắn hạn, có thể kéo dài đến 5 năm đối với tài trợ mua thiết bị Thanh toán lại Từ cổ tức hoặc phần lợi nhuận hoặc từ việc bán cổ phiếu của công ty Từ các d.ng tiền hoạt độngvới tỷ lệ l.i nhất định Thế chấp Cổ phần trong công ty Vật đảm bảo cụ thể thông qua các bất động sản hoặc thiết bị Giám sát Thông qua việc tham gia vào quản l. hoặc bằng việc tính toán các chỉ tiêu hoạt động của công ty so với các mục tiêu đ. thông qua Thông qua các báo cáo tài chính thường kỳ và kiểm tra hàng năm qua người mua Triển vọng phát triển của một công ty bị giới hạn bởi quy mô của vốn chủ sở hữu. Như đ. trao đổi về đ.n cân nợ ở trang 7, những người cho vay sẽ chỉ duyệt các khoản cho vay nếu như có một mối quan hệ hợp l. giữa mức nợ của công ty so với vốn chủ sở hữu. Khi một công ty đạt giới hạn này và triển vọng tăng trưởng có lợi nhuận là thuận lợi th. vốn phiêu lưu có thể là cách tài trợ cho sự phát triển thêm này. Vốn phiêu lưu là phần bổ sung cho vốn chủ sở hữu. Vốn phiêu lưu được thoả thuận trên cơ sở từng trường hợp. Đây là các bước và các điều kiện đặc trưng mà một người quản l. quỹ đầu tư có thể tuân thủ và dự tính: Sự cẩn thận cần thiết. Cụm từ này thông thường được sử dụng để miêu tả sự phân tích đầy đủ một công ty. Quy tr.nh này có thể bắt đầu với các số liệu tài chính và các kế hoạch kinh doanh của bạn. Hiện nay, do kiểm toán độc lập vẫn c.n chưa phổ biến ở Việt Nam, một người quản l. quỹ có thể đến nhà máy của bạn xem xét quy tr.nh sản xuất và hệ thống quản l.. Có thể có một số cuộc trao đổi chuyên sâu với những người quản l. để hiểu được kinh nghiệm của bạn và đánh giá khả năng của bạn trong việc đạt được các kế hoạch và mục tiêu của công ty. V. quỹ country sẽ là một cổ đông, nên nó yêu cầu cung cấp một lượng thông tin lớn hơn nhiều so với lượng thông tin mà ngân hàng hay công ty thuê mua tài chính đ.i hỏi. Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 25 - 45% công việc kinh doanh của bạn. Theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành quy chế bán cổ phần cho nhà đầu tư nước ngoài (Quyết định 145/1999/ QĐ-TTg) ra ngày 28/6/1999, chính phủ Việt Nam đ. cho phép những nhà đầu tư nước ngoài có thể được sở hữu một phần số cổ phần của các công ty Việt Nam. Ngoài ra, bạn cũng có thể trông đợi vào việc sở hữu cổ phần của công ty bạn một cách có hiệu quả từ phía các quỹ đầu tư (country fund). Tham gia quản l.. Các nhà quản l. quỹ đầu tư sẽ cùng làm việc với bạn trong việc quyết định chính sách của công ty. Một số công ty có thể thấy khó khăn khi có sự can thiệp từ bên ngoài vào công việc kinh doanh. Tuy vậy, các nhà quản l. quỹ sẽ cho bạn những lời khuyên bổ ích dựa vào kinh nghiệm đáng kể trong quá tr.nh làm việc với nhiều công ty khác nhau. Thoả thuận mua lại. Đó là những thoả thuận với các công ty vốn phiêu lưu về việc các cổ đông khác của công ty sẽ mua lại cổ phần do quỹ vốn phiêu lưu sở hữu. Một phương án khác là quỹ có thể bán các cổ phần đó ra thị trường. Thường th. đầu tư của một công ty vốn phiêu lưu tạo cho công ty khả năng tăng trưởng đến giai đoạn khi mà công ty đó có thể bán cổ phần ra thị trường thông qua ghi danh trên thị trường chứng khoán. Tại thời điểm đó công ty vốn phiêu lưu thường bán cổ phần của họ với giá cao hơn nhiều so với giá trị đầu tư ban đầu của họ. Quỹ đầu tư chỉ phê duyệt một số ít dự án đầu tư trong số nhiều đề nghị xem xét. độ rủi ro cao, việc đánh giá đầu tư mất nhiều thời gian và việc giám sát đầu tư tốn nhiều lao động. Quỹ đầu tư cần có được một số dự án đầu tư rất thành công v. nhiều dự án sẽ thất bại. V. lẽ đó, các nhà quản l. quỹ chỉ xem xét các dự án đầu tư quy mô lớn. Sự liên kết chiến lược Thiết lập một sự liên kết hay một hiệp hội chặt chẽ với một đối tác nước ngoài có thể là một chiến lược tốt. Một đối tác có thể giới thiệu công nghệ mới, đào tạo phương pháp sản xuất mới, sản phẩm mới và thị trường mới. Liên kết có thể có nhiều h.nh thức: hợp đồng hợp tác kinh doanh, h.nh thức phù hợp nhất đối với một dự án dài hạn, một hợp đồng đại l., phù hợp với công ty đang mở rộng danh mục sản phẩm, một hợp đồng chuyển giao công nghệ hoặc liên doanh. Nhân tố sống c.n để liên kết thành công là lợi ích chung. Điều này có nghĩa nhu cầu của bạn đặt ra với đối tác phải phù hợp với nhu cầu của công ty nước ngoài tranh thủ Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 điểm mạnh của công ty bạn. Các công ty nước ngoài t.m kiếm liên kết chiến lược v. 4 l. do chính: - Tận dụng lợi thế về giá nhân công rẻ hơn; - Tiếp cận các nguồn nguyên vật liệu có thể không có được trên thị trường nước họ; - Để phục vụ các khách hàng gần với địa điểm của bên nước ngoài. Liên kết giống như một cuộc hôn nhân: ở đó có sự t.m hiểu lẫn nhau, phải xây dựng sự tin tưởng lẫn nhau, trao đổi cởi mở là cần thiết và đổ vỡ lúc nào cũng có thể xảy ra. Tốt nhất là thiết lập được một liên kết tốt trên cơ sở hiệp lực hoạt động mạnh mẽ và sự đóng góp được xác định r. ràng về phía mỗi đối tác. Nếu nhu cầu của bạn chỉ là vốn mà một đối tác nước ngoài có thể mang đến th. triển vọng t.m được một đối tác tốt là rất hạn chế. Hầu hết các công ty nước ngoài khi t.m kiếm các đối tác đều hy vọng đối tác địa phương chịu trách nhiệm về phần tài chính ở địa phương. Khó khăn xung quanh việc lập quan hệ đối tác quốc tế thường xuyên là những vấn đề liên quan đến sự chấp nhận song phương về phần đóng góp dự định của mỗi bên. Thường là bên nước ngoài đóng góp bằng giá trị công nghệ hoặc bí quyết, là phần mà các đối tác địa phương không có cơ sở nào để so sánh. Bên nước ngoài thường gặp khó khăn để hiểu r. việc đánh giá đóng góp của bên chủ nhà đặc biệt là khi giá trị không thể được xác định một cách dễ dàng trên cơ sở thị trường là cách làm quen thuộc của bên nước ngoài. Nếu bạn muốn t.m một đối tác, cần phải xem xét các bước sau: - Xây dựng một cuốn sách về công ty có chất lượng tốt, nêu r. các thế mạnh chính của công ty có sử dụng một vài thông tin trong bản kế hoạch kinh doanh của công ty bạn; - Tiếp cận với các Đại sứ quán của Việt Nam ở nước ngoài và các Đại sứ quán nước ngoài ở Việt Nam; giải thích những mối quan tâm của bạn bằng văn bản và yêu cầu họ giúp đỡ trong việc phân phát sách giới thiệu công ty bạn đến những công ty có khả năng trở thành đối tác. - Khi một đối tác nước ngoài thể hiện mối quan tâm của họ, h.y làm một đề nghị cụ thể nhấn mạnh sự đóng góp cụ thể của bạn và bạn hy vọng g. từ đối tác đó; Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 - Cung cấp các thông tin cụ thể hơn về công ty của bạn bao gồm cả một bản tóm tắt những chỉ tiêu tài chính chủ chốt như doanh thu, tỷ lệ lợi nhuận, tổng tài sản và vốn cổ phần; h.y yêu cầu những thông tin tương tự của đối tác đó. - Thu xếp những cuộc gặp gỡ trực tiếp để thảo luận cụ thể hơn; h.y làm r. . tưởng về h.nh thức liên kết phù hợp với công ty và giá trị đóng góp của công ty của bạn; và, - Nhờ một luật sư hoặc kế toán có kinh nghiệm kiểm tra xem mọi khía cạnh của thoả thuận đ. được bao quát hay chưa. Báo cáo thu nhập Báo cáo thu nhập Triệu đồng Việt Nam Thực tế Dự tính 2002 2003 2004 2005 2006 Doanh thu Trừ chi phí biến đổi của hàng bán Tồn kho đầu kỳ Trừ tồn kho cuối kỳ Bằng chi phí hàng tồn kho - Chi phí nhân công - Các chi phí khác - Thuế doanh thu/thuế xuất khẩu Tổng chi phí biến đổi của hàng bán Lợi nhuận gộp Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 % lợi nhuận gộp/doanh thu Chi phí hoạt động Chi phí bán hàng và marketing Chi phí quản l. hành chính Chi phí khấu hao Các chi phí khác Tổng chi phí hoạt động Lợi nhuận hoạt động Chi phí l.i suất Thu nhập trước thuế Thuế thu nhập doanh nghiệp Thu nhập r.ng sau thuế % so với doanh thu Bảng cân đối tài sản Bảng cân đối tài sản Triệu đồng Việt Nam Thực tế Dự tính 2002 2003 2004 2005 2006 Tài sản có Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 Tài sản lưu động Tiền mặt Các khoản phải thu Dự trữ tồn kho Tài sản lưu động khác Tổng tài sản lưu động Tài sản cố định Đất đai và nhà xưởng Trừ khấu hao luỹ kế Thiết bị máy móc Trừ khấu hao luỹ kế Tài sản cố định khác Tổng tài sản cố định Tổng tài sản Tài sản Nợ Nợ ngắn hạn Nợ ngắn hạn Các khoản phải trả Các khoản phải trả khác Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 Tổng nợ lưu động Các khoản nợ trả chậm Nợ dài hạn Tổng nợ Vốn (Vốn chủ sở hữu) * Vốn Lợi nhuận để lại Tổng vốn chủ sở hữu Tổng tài sản nợ và vốn chủ sở hữu Ghi chú: (*) Có rất nhiều nguồn vốn chủ sở hữu: tiền mặt khi công ty được thành lập, giá trị của tài sản cố định do chủ sở hữu đóng góp từ khi bắt đầu kinh doanh, lợi nhuận luỹ kế, giá trị của tài sản sau khi định giá lại và tiền bán cổ phần cho người khác. Báo cáo d.ng tiền Báo cáo và dự báo d.ng tiền Triệu đồng Việt Nam Tháng 11-12 Cả năm 2002 2003 2004 2005 D.ng tiền từ hoạt động Thu nhập Cộng: Khấu hao Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 Giảm các khoản phải thu Giảm dự trữ tồn kho Tăng các khoản phải trả Trừ: Tăng khoản phải thu Tăng dự trữ tồn kho Giảm khoản phải trả D.ng tiền từ hoạt động D.ng tiền từ các hoạt động đầu tư (Mua sắm trang thiết bị) Doanh thu từ bán tài sản D.ng tiền từ các hoạt động đầu tư D.ng tiền từ các hoạt động tài chính Vay các khoản mới (Thanh toán các khoản tiền vay) (Thanh toán cổ tức)* D.ng tiền từ các hoạt động tài chính D.ng tiền r.ng từ tất cả các hoạt động Tiền mặt đầu kỳ Tiền mặt cuối kỳ Tiền mặt tăng/giảm Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 Ghi chú: (*) Nếu công ty của bạn là công ty nhà nước, bạn sẽ phải trích nộp một phần thu nhập cho nhà nước. Khoản này cũng giống như cổ tức. Phân tích tỷ số 2002 2003 2004 2005 2006 Tỷ lệ lợi nhuận gộp, % = Doanh thu - Chi phí hàng bán chia cho DTx100 (Chỉ tiêu về kết quả hoạt động, trước chi phí quản l.) Tỷ lệ lợi nhuận r.ng,% =Thu nhập r.ng sau thuế chia cho doanh thu x100 (Tính lợi nhuận so với doanh thu) Tỷ lệ thu nhập trên vốn chủ sở hữu, % =Thu nhập tịnh sau thuế chia cho vốn chủ sở hữu x100 (Lợi nhuận so với đầu tư của chủ sở hữu) Tỷ lệ thu nhập trên đầu tư % =Thu nhập tịnh chia cho tổng tài sản x 100 (Lợi nhuận so với tổng đầu tư; chỉ tiêu tốt nhất) Hệ số thanh toán hiện hành =Tài sản lưu động chia cho nợ ngắn hạn (Chỉ tiêu khả năng thanh toán; tỷ lệ 2:1 là tỷ lệ l. tưởng) Tỷ lệ nợ/vốn chủ sở hữu =Tổng nợ chia vốn chủ sở hữu (Chỉ tiêu đ.n cân nợ; tỷ lệ 3:1 đ.i hỏi phải thận trọng) Kỳ thu nợ, tính theo số ngày =Các khoản phải thu chia Doanh thu x 365 (Chỉ tiêu thể hiện hiệu quả của việc quản l. d.ng tiền) V.ng quay hàng tồn kho, tính theo số lần trong một năm =Chi phí hàng bán chia tồn kho trung b.nh (Số v.ng luân chuyển cao sẽ hạn chế nhu cầu vay vốn ) D.ng tiền mặt, triệu đồng Việt Nam =Thu nhập r.ng sau thuế + mọi chi phí phi tiền mặt (Khấu hao là phần hoàn lại thông thường nhất) Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 Phân tích dự án Số liệu trong ví dụ này dựa vào một dự án đ. được một công ty chế biến thuỷ sản xem xét năm 1996. Một vài số liệu đ. được thay đổi và một số chi tiết nhất định đ. bị bỏ đi để đảm bảo bí mật thông tin nhưng các tương quan chủ yếu và tỷ lệ % lợi nhuận là đúng như thực tế. Phân tách các chi phí của dự án và các nguồn tài trợ Chi phí xây dựng: Băng chuyền lạnh Kho lạnh Các thiết bị và dụng cụ chế biến: bàn, khay, máy đóng gói, dao Nâng cấp hệ thống cung cấp điện: biến thế 225 KVA, máy phát điện dự ph.ng Nâng cấp hệ thống cung cấp nước: hệ thống ống nước, các thùng chứa nước, hệ thống xử l. nước thải Tổng chi phí Trừ phần đóng góp từ vốn lưu động Các khoản vay: thời hạn 5 năm, l.i suất 8,5%/năm 150.000 300.000 300.000 100.000 100.000 50.000 1.000.000 250.000 750.000 Dự đoán những ảnh hưởng của dự án đến kết quả của toàn công ty Doanh thu dự tính sau khi mở rộng Trừ chi phí biến đổi: Chi phí nguyên liệu Các phụ liệu Chi phí nhân công 7.000.000 5.250.000 260.000 175.000 Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 Thuế xuất khẩu Tổng chi phí biến đổi của hàng bán Lợi nhuận gộp (lợi nhuận thương mại gộp = 16,8%) 140.000 12.825.000 1.175.000 Trừ các chi phí hoạt động Điện nước Quản l. và chi phí hành chính Khấu hao L.i suất tiền vay 8,5% x 750.000 $ Tổng chi phí hoạt động Lợi nhuận hoạt động Trừ đi thuế thu nhập doanh nghiệp 35% Lợi nhuận r.ng 180.000 589.000 120.000 63.750 952.750 222.250 77.788 144.462 Tính toán d.ng tiền và đánh giá dự án D.ng tiền = lợi nhuận + khấu hao = Trả nợ hàng năm = 750.000 chia 5 = D.ng tiền để tính giá trị tịnh hiện tại r.ng, năm 1- 5 D.ng tiền để tính giá trị tịnh hiện tại r.ng, năm 2 - 10 Thời gian hoàn vốn = Tổng chi phí chia cho d.ng tiền (1.000.000/264.462) Tỷ lệ thu nhập kế toán = Lợi nhuận r.ng/đầu tư ban đầu x 100 (144.462/500.000)x100= 264.462 -150.00 0 114.462 264.462 3,78 năm Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 Giá trị hiện tại r.ng, tỷ lệ 10%: chi phí dự án trừ đi d.ng tiền mặt trong 10 năm Tỷ suất nội hoàn 28,89% 56.355 11,06% Chúng tôi đ. đưa ra một số giả thiết khi tính toán d.ng tiền nhằm đơn giản hoá việc phân tích này. Chúng tôi giả thiết rằng: - Phần mở rộng nhà máy có v.ng đời là 10 năm, sau đó sẽ không c.n giá trị g.. Trong thực tế, sau 10 năm vẫn c.n lại một phần giá trị và phần giá trị đó có thể được cộng vào d.ng tiền mặt khi phân tích. - D.ng tiền sẽ không đổi trong v.ng 5 năm đầu dự án, sau đó d.ng tiền sẽ tăng lên bởi v. các khoản nợ sẽ được trả và sau đó lại không đổi trong 5 năm c.n lại. Thực tế, d.ng tiền mặt nên tính trên cơ sở hàng năm để cho phép việc phát triển không đều trong công việc kinh doanh mới, chẳng hạn như: năng suất được cải thiện v. công nhân học được cách làm việc trong điều kiện và thiết bị mới; và l.i suất sẽ thấp hơn chi phí khấu hao có thể giảm đi v. nhờ giá trị các khoản nợ và các trang thiết bị giảm đi. Trong số những giả thiết trên, không có giả thiết nào làm thay đổi cách tính giá trị của dự án. Phương thức tính toán sẽ không thay đổi nhưng phải xem xét nhiều số liệu hơn. Tính toán giá trị hiện tại r.ng Giải thích: phương pháp giá trị hiện tại r.ng dựa trên . niệm rằng tiền thu được hôm nay có giá trị lớn hơn giá trị của cùng khoản tiền đó nhưng thu được trong tương lai. Đó là bởi v. tiền nắm trong tay ngày hôm nay có thể đem đi đầu tư để kiếm lợi nhuận. Trong ví dụ của chúng tôi, dự đoán rằng mở rộng nhà máy sẽ tạo nên d.ng tiền r.ng là tăng 114.462 USD từ năm thứ I đến năm thứ 5; tăng 264.462 USD từ năm thứ 6 đến năm thứ 10 (D.ng tiền tăng sau 5 năm bởi v. khoản tiền vay đ. được trả). Câu hỏi ta cần trả lời là: Giá trị hôm nay của d.ng tiền sau khi trừ đi 1.000.000 USD chi phí đầu tư ban đầu là bao nhiêu? Chúng tôi đ. chỉ ra câu trả lời trong ví dụ bằng cách sử dụng một tỷ lệ l.i Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 suất 10%, và trong các phần tiếp theo, chúng tôi sẽ giải thích kỹ hơn về khái niệm và dẫn giải cách tính giá trị hiện tại r.ng. Chiết khấu: là quá tr.nh đưa giá trị của khoản tiền sẽ được nhận trong tương lai về thời điểm hôm nay. Câu trả lời cho câu hỏi "dùng tỷ lệ chiết khấu nào" không đơn giản. Trong ví dụ của chúng ta tỷ lệ đó là 10% bởi v. đó là tỷ lệ thu nhập trung b.nh trên vốn đầu tư trong 3 năm đ. qua của công ty có dự án đang được đánh giá. Một cách khác để lựa chọn tỷ lệ là bắt đầu bằng tỷ lệ chuẩn (là tỷ lệ định ra chuẩn mực), chẳng hạn như tỷ lệ trái phiếu chính phủ rồi cộng thêm một yếu tố để thấy rằng một công ty cần sử dụng một tỷ lệ cao hơn bởi v. thông thường đầu tư vào một công ty th. rủi ro lớn hơn đầu tư vào trái phiếu chính phủ. Có một nguyên tắc cơ bản trong việc lựa chọn tỷ lệ chiết khấu đó là: mọi quyết định đầu tư đều có nghĩa là thực hiện một sự lựa chọn. V. vậy, ta nên chọn một tỷ lệ chiết khấu để có thể giúp công ty so sánh mức thu nhập từ những sự lựa chọn khác nhau này. Tỷ lệ được lựa chọn cũng có thể là tỷ lệ mục tiêu và mục tiêu đó là: mức thu nhập l. tưởng mà một công ty muốn đạt được từ mọi khoản đầu tư của nó. Trong phương pháp giá trị hiện tại r.ng, d.ng tiền vào và ra dự tính từ khoản đầu tư vào tài sản mới dài hạn được chiết khấu về thời điểm hiện tại bằng cách sử dụng một tỷ lệ chiết khấu chọn trước. Chỉ có các dự án có giá trị hiện tại r.ng dương là chấp nhận được bởi v. thu nhập từ các dự án này cao hơn tỷ lệ chiết khấu lựa chọn. Cách tính: giá trị hiện tại có thể được tính bằng nhiều cách khác nhau: Từ một bảng giá trị hiện tại thường kèm theo các tài liệu về kế toán và kinh doanh, bằng cách sử dụng một bảng trượt như Excel; hay sử dụng công thức và máy tính để tính giá trị hiện tại của d.ng tiền r.ng sau đó cộng kết quả lại. Công thức để tính giá trị hiện tại, PV, là: PV = (Giá trị tương lai, FV) / (1 + i)n Trong đó: i = tỷ lệ chiết khấu đ. chọn và n = số năm hoặc số kỳ mà d.ng tiền được tạo ra. Chúng ta có thể dùng công thức này để tính giá trị hiện tại hàng năm từ dự án trong ví dụ của chúng tôi. Nghĩa là trong năm thứ 3, người ta dự tính rằng 1 d.ng tiền trị giá 114.462 USD, giá trị tương lai sẽ được tạo ra. Để tính giá trị hiện tại với tỷ lệ 10% chúng tôi áp dụng công thức: PV = 114.462/(1+0,10)3 = 85.996 Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 Trong bảng sau đây, chúng tôi đ. tuân theo một quy tr.nh hơi khác một chút: chúng tôi đ. sử dụng công thức để tính giá trị hiện tại của 1 USD sẽ thu được trong mỗi năm của khoảng thời gian 10 năm tiếp theo. Chúng tôi đ. sử dụng 2 tỷ lệ chiết khấu khác nhau, 10% v. đó là tỷ lệ thu nhập trên đầu tư trung b.nh của công ty có dự án đang được đánh giá trong ví dụ của chúng tôi và 12% để chỉ r. giá trị hiện tại sẽ giảm như thế nào khi tỷ lệ l.i suất tăng lên. Sau đó, chúng tôi đ. nhân giá trị hiện tại của 1 USD cho mỗi năm với d.ng tiền hàng năm và cộng kết quả để tính ra được giá trị hiện tại r.ng cho cả v.ng đời dự án đầu tư. Năm D.ng tiền r.ng PV của 1USD với tỷ lệ 10% PV của 1USD với tỷ lệ 12% PV của d.ng tiền hàng năm với tỷ lệ 10% PV của d.ng tiền hàng năm với tỷ lệ 12% Chi phí ban đầu -1.000.0 00 -1.000.0 00 -1.000.00 0 Năm 1 114.462 0,909 0,893 104.046 102.215 Năm 2 114.462 0,826 0,797 94.546 91.226 Năm 3 114.462 0,751 0,712 85.961 81.497 Năm 4 114.462 0,683 0,636 78.178 72.798 Năm 5 114.462 0,621 0,567 71.080 64.900 Năm 6 264.462 0,564 0,507 149.157 134.082 Năm 7 264.462 0,513 0,452 135.669 119.537 Năm 8 264.462 0,467 0,404 123.504 106.843 Năm 9 264.462 0,424 0,361 112.132 95.471 Năm 10 264.462 0,386 0.322 102.082 85.157 894.620 56.355 -46.274 Tóm tắt: ứng dụng của phương pháp tỷ lệ thu nhập trên đầu tư đối với việc đánh giá chi phí vốn gồm những bước sau: - Tính toán tất cả các d.ng tiền vào và ra gắn với mỗi khoản chi phí được xem xét; - chiết khấu d.ng tiền trong tương lai bằng cách dùng tỷ lệ thu hồi đầu tư mà công ty đ.i hỏi để xác định giá trị hiện tại r.ng; và Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 - duyệt các dự án hoặc chi phí có giá trị hiện tại r.ng dương v. điều đó có nghĩa là chi phí hay dự án đó đạt mức cao hơn so với tỷ lệ thu hồi đầu tư được nêu ra. Tỷ suất nội hoàn: phương pháp tỷ suất nội hoàn để đánh giá chi phí đầu tư là quá tr.nh chiết khấu tương tự; tuy nhiên, không sử dụng tỷ lệ chọn trước. Thay vào đó, sử dụng một tỷ lệ làm cho giá trị hiện tại r.ng của tất cả các d.ng tiền mặt bằng không. Sau đó, công ty có thể duyệt một chi phí vốn mà tỷ lệ hoàn vốn nội bộ bằng hoặc lớn hơn tỷ lệ yêu cầu hoặc tỷ lệ mục tiêu của công ty. Phương pháp này giúp ta so sánh các dự án trên cơ sở các tỷ lệ. Việc t.m tỷ lệ làm cho giá trị hiện tại r.ng của d.ng tiền tương lai bằng không là một quá tr.nh thử và xác định sai số. Với bảng giá trị hiện tại, một người có thể dùng các tỷ lệ khác nhau cho đến khi giá trị r.ng hiện tại bằng hoặc gần bằng không. Trong ví dụ của chúng tôi, chúng tôi đ. chiết khấu d.ng tiền tương lai bằng hai tỷ lệ. Bạn có thể thấy ở bảng trên đây là nếu công ty có tỷ lệ yêu cầu là 12 %, giá trị hiện tại r.ng có thể có giá trị âm; có nghĩa là tỷ lệ thu nhập của dự án không đến 12%. Thực tế tỷ suất nội hoàn đó là 11,06%. Sử dụng Excel: các chương tr.nh làm việc với bảng như Microsoft Excel trong Window 95, phiên bản 7, sẽ đơn giản hoá tối đa việc tính toán cần chiết khấu. Khi tác giả giảng dạy ở Việt Nam vào tháng 6 năm 1998, nhiều học viên nói rằng họ rất hay sử dụng Excel. Để tính giá trị hiện tại r.ng và tỷ suất nội hoàn khi dùng Excel h.y bắt đầu bằng cách nháy vào thanh công cụ và sau đó là Add-Ins. Bạn cần phải chắc chắn rằng Analysis Tool Pack đ. được kiểm tra. Ngay khi làm điều này bạn có thể thấy màn h.nh Help sẽ rất có ích, chẳng hạn những ví dụ được nêu ra cả về cách tính giá trị hiện tại r.ng và tỷ suất nội hoàn. Chúng ta có thể điền các số liệu về d.ng tiền mặt từ ví dụ mà chúng ta đ. xem xét vào một bảng Excel và sau đó đưa công thức vào bằng cách dùng các bảng Excel. Excel sẽ cho biết cách nhập thông tin như sau: A D.ng tiền mặt của dự án 1. -1.000.000 2. 114.462 3. 114.462 Www.vctel.com/www.vanchung.vn Công ty TNHH Điện thoại Vân Chung Địa chỉ: 157 Đặng Tiến Đông, Đống Đa, Hà Nội Tel: 04 3 5375995 Fax: 04 3 5376006 4. 114.462 5. 114.462 6. 114.462 7. 264.462 8. 264.462 9. 264.462 10. 264.462 11. 264.462 12. =NPV(10%, A2:A11) +A1 13. =IRR(A1:A11) Khi công thức giá trị hiện tại r.ng và tỷ suất nội hoàn được ghi tương ứng vào cột 12 và 13, Excel sẽ ghi kết quả bằng số. Lợi ích của việc sử dụng phần mềm này là ngay sau khi các số liệu cơ sở được nhập vào, bạn có thể thay đổi bất kỳ một con số nào - ví dụ như số liệu về d.ng tiền hoặc tỷ lệ chiết khấu - và chương tr.nh sẽ ngay lập tức cho bạn thấy ảnh hưởng của những thay đổi đó đối với những con số khác. Www.vctel.com/www.vanchung.vn__