Giới thiệu Tổng quan về Quản lý Dự Án

Truong Dai hoc Ngan hang - Khoa Tin dung Nghiep vu Ngan hang thuong mai 1 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 1 NGHIỆP VỤ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI Chương 1: Tổng quan về Nghiệp vụ kinh doanh NHTM Chương 2: Nghiệp vụ huy động vốn và dịch vụ thanh tốn Chương 3: Nghiệp vụ tín dụng ngân hàng Chương 4: Các nghiệp vụ kinh doanh khác 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 2 CHƯƠNG 1 1.1- GIỚI THIỆU VỀ CÁC LOẠI HÌNH NGÂN HÀNG TẠI VIỆT NAM 1.2- CÁC NGHIỆP VỤ KINH DOANH NGÂN HÀNG 1.3- NHỮNG RỦI RO CƠ BẢN TRONG HOẠT ðỘNG KINH DOANH NGÂN HÀNG 1.4- VĂN BẢN PHÁP LÝ VỀ HOẠT ðỘNG NGÂN HÀNG Truong Dai hoc Ngan hang - Khoa Tin dung Nghiep vu Ngan hang thuong mai 2 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 3 1.1- HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM • NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG (NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC) • CÁC LOẠI HÌNH NGÂN HÀNG Ngân hàng là loại hình tổ chức tín dụng cĩ thể được thực hiện tất cả các hoạt động ngân hàng theo quy định của Luật này (Luật TCTD 2010). Phân lo
i theo tính cht và mc tiêu ho
t đng: - Ngân hàng thương mại, - Ngân hàng chính sách, - Ngân hàng hợp tác xã, - Các loại hình ngân hàng khác. 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 4 1.1- HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM Phân lo
i theo hình thc s hu - Ngân hàng sở hữu Nhà nước (Ngân hàng quốc doanh)
mâu thuẫn; - Ngân hàng cổ phần; - Ngân hàng liên doanh; - Ngân hàng 100% vốn nước ngồi; - Chi nhánh ngân hàng nước ngồi - Văn phịng đại diện Ngân hàng nước ngồi Truong Dai hoc Ngan hang - Khoa Tin dung Nghiep vu Ngan hang thuong mai 3 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 5 1.1- HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM • Vai trị của ngân hàng trong nền kinh tế - Vai trị trung gian tài chính; - Vai trị đại lý; - Vai trị thực hiện chính sách 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 6 1.1- HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM • CHỨC NĂNG TRUNG GIAN TÀI CHÍNH (FINANCIAL INTERMEDIATION) - Trung gian vốn - Trung gian thanh tốn - Trung gian kỳ hạn - Trung gian rủi ro - Trung gian tiền tệ - Trung gian thơng tin - … Truong Dai hoc Ngan hang - Khoa Tin dung Nghiep vu Ngan hang thuong mai 4 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 7 1.1- HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM • XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG NGÂN HÀNG TẠI VIỆT NAM - Quá trình cổ phần hĩa các ngân hàng vốn Nhà nước - Quá trình sát nhập mua lại - Mở rộng các sản phẩm dịch vụ ngân hàng, hướng đến mơ hình ngân hàng hiện đại - Mở rộng vượt qua các ranh giới địa lý và văn hĩa - Cơng nghệ hiện đại hỗ trợ hệ thống ngân hàng tồn cầu - Hình thành các tập đồn tài chính ngân hàng - Tồn cầu hĩa và cạnh tranh - … 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 8 1.2- DỊCH VỤ/ HOẠT ðỘNG KINH DOANH NGÂN HÀNG KHÁI NIỆM: Hoạt động ngân hàng là hoạt động kinh doanh tiền tệ và dịch vụ ngân hàng với nội dung thường xuyên là nhận tiền gửi, sử dụng số tiền này để cấp tín dụng và cung ứng các dịch vụ thanh tốn. (Theo Luật các TCTD) Truong Dai hoc Ngan hang - Khoa Tin dung Nghiep vu Ngan hang thuong mai 5 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 9 KẾT CẤU BẢNG CÂN ðỐI KẾ TỐN NGÂN HÀNG TÀI SẢN (TÀI SẢN CĨ) TIỀN (DỰ TRỮ SƠ CẤP) CHỨNG KHỐN ðẦU TƯ TÍN DỤNG - TỔNG DƯ NỢ - DỰ PHỊNG RỦI RO TÍN DỤNG TÀI SẢN CỐ ðỊNH TÀI SẢN KHÁC NGUỒN VỐN TÀI SẢN NỢ TIỀN GỬI NỢ KHÁC - PHÁT HÀNH CHỨNG KHỐN NỢ - NỢ VAY VỐN CHỦ SỞ HỮU - VỐN ðIỀU LỆ - CÁC QUỸ - LỢI NHUẬN GIỮ LẠI 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 10 1.2- DỊCH VỤ/ HOẠT ðỘNG KINH DOANH NGÂN HÀNG Phân loại theo Bảng CðKT • Nghiệp vụ nội bảng Nghiệp vụ tài sản cĩ (Sử dụng nguồn) Nghiệp vụ tài sản nợ (Tạo nguồn) • Nghiệp vụ ngoại bảng • Nghiệp vụ tài chính khác Truong Dai hoc Ngan hang - Khoa Tin dung Nghiep vu Ngan hang thuong mai 6 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 11 Nghiệp vụ KDNH nội bảng Nghiệp vụ tài sản cĩ • Là hoạt động bao gồm các nghiệp vụ sử dụng vốn của ngân hàng. • Bao gồm: - Nghiệp vụ ngân quỹ - Nghiệp vụ tín dụng - Nghiệp vụ đầu tư 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 12 Nghiệp vụ KDNH nội bảng Nghiệp vụ tài sản nợ • Là hoạt động tạo nguồn vốn kinh doanh cho ngân hàng, cịn gọi là nghiệp vụ huy động vốn. • Bao gồm: - Vốn huy động - Vốn vay - Vốn khác (chú ý vốn chủ sở hữu) Truong Dai hoc Ngan hang - Khoa Tin dung Nghiep vu Ngan hang thuong mai 7 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 13 Nghiệp vụ ngoại bảng • Khái niệm: Nghiệp vụ kinh doanh ngoại bảng của Ngân hàng (Off-Balance Sheet activities) được hiểu là những hoạt động ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tìm kiếm lợi nhuận và khả năng thanh tốn của ngân hảng trong tương lai. 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 14 Nghiệp vụ ngoại bảng • ðặc trưng: - Khơng ảnh hưởng đến tính cân bằng giữa tài sản và nguồn vốn (nợ và vốn chủ sở hữu) của ngân hàng tại thời điểm nghiệp vụ kinh doanh phát sinh. - ðây là một loại tài sản của ngân hàng chịu sự tác động từ hoạt động của tài sản hoặc nợ tại thời điểm nghiệp vụ được thực hiện. - Hoạt động ngoại bảng là hoạt động tiềm ẩn tại thời điểm thực hiện nhưng cĩ khả năng ảnh hưởng đến giá trị tài sản và nợ của ngân hàng trong tương lai (ready going to on-balance sheet). Truong Dai hoc Ngan hang - Khoa Tin dung Nghiep vu Ngan hang thuong mai 8 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 15 Nghiệp vụ ngoại bảng • Các hoạt động kinh doanh ngoại bảng: - Những cam kết/ lời hứa cung cấp/ thực hiện nghĩa vụ tài chính trong tương lai. - Những tài sản tiềm ẩn (underlying assets) nhưng cĩ khả năng chắc chắn được báo cáo trên Bảng CðKT trong tương lai. - Những khoản chứng cho vay được chứng khốn hĩa cĩ truy địi (loan securitization with recourse). 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 16 Nghiệp vụ tài chính khác • Nghiệp vụ chuyển tiền, thanh tốn hộ • Nghiệp vụ thu hộ • Nghiệp vụ tín thác • Nghiệp vụ thu chi nội bộ • Nghiệp vụ bảo đảm an tồn tài sản • … Truong Dai hoc Ngan hang - Khoa Tin dung Nghiep vu Ngan hang thuong mai 9 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 17 1.3- NHỮNG RỦI RO CƠ BẢN TRONG HOẠT ðỘNG KD NHTM Hiểu như thế nào về Rủi ro trong hoạt động ngân hàng (Bank Risks)? - Risks remain invisible until they (banks) materialize into losses. (Risk management in banking, Joel Bessis, 2002).
Phân biệt rủi ro (risks) và tổn thất (losses). - Bank risks are defined as adverse impacts on profitability of several distinct sources of uncertainty. 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 18 Các yếu tố chính tác động đến rủi ro - Khơng cĩ tầm nhìn thống nhất - Khơng cĩ nguồn tạo sự khác biệ -Quản lý và nhân viên lao theo cá hướng khác nhau -Ban Lð theo đuổi nhiều cơ hội, trong khi nguồn lực cĩ hạn - t ì t t - t i - l i l t c - t i i i, tr i l Thiếu định hướng Hoạt động kém ðối mặt với thay đổi căn bản  ... ‘sáng kiến chiến lược ‘ thất bại...  Mua bán thất bại  Lợi nhuận kém khi đặt chân vào các thị trường mới  Hoạt động kém của các sản phẩm/dịch vụ mới0% 18% 1997 2008 Lợi nhuận mục tiêu Lợ in hu ậ n trê n Vơ n (R e tu rn o n eq u ity ) ... ðánh mất thị phần... 20% 10% 1990 2008 Th ị ph ần ...hoạt động khơng đáp ứng kỳ vọng của thị trường... Mơi trường bên ngồi thay đổi  Nhu cầu khách hàng  Cạnh tranh  Cơng nghệ  Phi trung gian  Hội nhập Thay đổi bên trong  Nỗ lực cải thiện hoạt động  Thay đổi cơ cấu  Mở rộng/thu hẹp Truong Dai hoc Ngan hang - Khoa Tin dung Nghiep vu Ngan hang thuong mai 10 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 19 Các rủi ro chính trong hoạt động ngân hàng Rủi ro trong hoạt động ngân hàng Sự tổn thất RR Tín dụng Thị trường Hoạt động Thanh khoản Lãi suất Tiền tệ Lãi suất Khác… Giá Mất khả năng thanh tốn (insolvency) Tỷ giá Ngân hàng Khách hàng Thị trường tài chính Nền kinh tế Tác động tiêu cực 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 20 Rủi ro tín dụng (Credit risk) Khái niệm: Rủi ro tín dụng được định nghĩa là khả năng một người vay ngân hàng hoặt một đối tác khơng thực hiện được các nghĩa vụ nợ của mình theo các điều khoản đã thỏa thuận. -Xét nghĩa hẹp, rủi ro tín dụng là nĩi về việc khơng thể/ trì hỗn/ suy giảm khả năng trả nợ của khách hàng vay vốn; -Xét nghĩa rộng, rủi ro tín dụng cịn bao gồm việc khơng thể/ trì hỗn/ suy giảm khả năng hồn trả của các chứng khốn đầu tư. Rủi ro tín dụng thể hiện hai chỉ tiêu chính:  Khả năng vỡ nợ (PD)  Khả năng mất vốn nếu vỡ nợ (EL) Truong Dai hoc Ngan hang - Khoa Tin dung Nghiep vu Ngan hang thuong mai 11 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 21 Rủi ro tín dụng (Credit risk) Phân loại 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 22 Rủi ro thanh khoản (Liquidity risk) Khái niệm Thanh khoản (Liquidity) là khả năng tiếp cận các khoản tài sản hoặc nguồn vốn cĩ thể dùng đề chi trả với chi phí hợp lý ngay khi nhu cầu vốn phát sinh. Rủi ro thanh khoản là loại rủi ro xuất hiện trong trường hợp ngân hàng thiếu khả năng chi trả, khơng chuyển đổi kịp các loại tài sản thành tiền hoặc khơng cĩ khả năng tạo nguồn với chi phí hợp lý để đáp ứng yêu cầu của các giao dịch cần thanh tốn. Truong Dai hoc Ngan hang - Khoa Tin dung Nghiep vu Ngan hang thuong mai 12 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 23 Rủi ro thanh khoản (Liquidity risk) Các nguyên nhân chính: - Tình trạng mất cân xứng (khơng kiểm sốt được) giữa ngày đáo hạn của các khoản sử dụng vốn và các nguồn vốn huy động. - Sự nhạy cảm của tiền gửi với sự thay đổi lãi suất đầu tư chủ yếu ảnh hưởng bởi nền kinh tế). - Chiến lược quản trị thanh khoản khơng phù hợp và kém hiệu quả. 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 24 Rủi ro thanh khoản (Liquidity risk) Mục tiêu của quản trị thanh khoản Cung thanh khoản Cầu thanh khoản Các khoản tiền gửi đang đến Thu hồi khoản tín dụng đã cấp Thu nhập từ bán dịch vụ Bán các tài sản đang kinh doanh hoặc sử dụng Các khoản cung khác Thanh tốn cổ tức cho cổ đơng Chi phí phát sinh khi kinh doanh sản phẩm dịch vụ Hồn trả các khoản vay mượn phi tiền gửi Khách hàng rút tiền gửi Giải ngân các khoản tín dụng đã cam kết Sự cân bằng trạng thái thanh khoản - Trạng thái thanh khoản > 0. - Trạng thái thanh khoản < 0. Truong Dai hoc Ngan hang - Khoa Tin dung Nghiep vu Ngan hang thuong mai 13 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 25 Rủi ro tỷ giá (foreign exchange rate risk) Khái niệm • Rủi ro tỷ giá là việc tổn thất trong hoạt động của ngân hàng dưới sự biến động của tỷ giá hối đối. Rủi ro tỷ giá chỉ xảy ra đối với các ngân hàng cĩ thực hiện các dịch vụ sản phẩm bằng ngoại tệ. Rủi ro tỷ giá cần được xem xét theo từng loại ngoại tệ. Sự tổn thất ở đây được tính theo đơn vị nội tệ. 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 26 Rủi ro tỷ giá (Foreign Exchange Rate Risk) Nguyên nhân: (1) Nhu cầu kinh doanh ngoại tệ trên thị trường tài chính (Rủi ro thị trường). (2) Sự khơng cân xứng giữa Tài sản cĩ và Tài sản nợ đối với từng loại ngoại tệ. Mục tiêu quản lý: Cân bằng trạng thái ngoại tệ Truong Dai hoc Ngan hang - Khoa Tin dung Nghiep vu Ngan hang thuong mai 14 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 27 Rủi ro lãi suất (interest rate risk) Khái niệm • Rủi ro lãi suất là sự sụt giảm thu nhập (tổn thất) do những biến động của lãi suất trên thị trường. Rủi ro lãi suất là một trong những rủi ro luơn tồn tại trong hoạt động ngân hàng. Rủi ro lãi suất cần phải được xem xét theo từng loại tiền tệ. 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 28 Rủi ro lãi suất Nguyên nhân - Sự mất cân xứng (khơng kiểm sốt) được về kỳ hạn giữa tài sản nợ và tài sản cĩ:
Thu nhập lãi khơng như kỳ vọng (chênh lệch giữa lãi suất cho vay và lãi suất huy động), chia làm hai loại là rủi ro tái đầu tư và rủi ro tái tài trợ.
Giảm giá trị thị trường tài sản (chứng khốn đầu tư), là một bộ phận của rủi ro thị trường. Truong Dai hoc Ngan hang - Khoa Tin dung Nghiep vu Ngan hang thuong mai 15 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 29 Rủi ro hoạt động (operational risk) Rủi ro hoạt động là rủi ro tổn thất do sự tác động trực tiếp hoặc gián tiếp bởi - các quy trình nội bộ (khơng hồn chỉnh hoặc khơng đầy đủ), - nguồn nhân lực (năng lực, kỹ thuật, đạo đức), - hệ thống (cấu trúc tổ chức hoặc hệ thống thơng tin), - hoặc cĩ thể các sự kiện từ bên ngồi (rủi ro pháp lý, rủi ro quốc gia). 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 30 Rủi ro hoạt động Rủi ro hoạt động phát sinh ở các cấp độ: • Cấp độ kỹ thuật: khi hệ thống thơng tin (Information technology) hoặc các biện pháp đo lường rủi ro (technical/ models) khơng đảm bảo • Cấp độ tổ chức: liên quan đến việc vận hành cơ chế báo cáo và giám sát rủi ro, hoặc sự tuân thủ các quy tắc quy trình, hoặc sự kiểm sốt khơng... Cấp độ này chủ yếu xét đến yếu tố con người (people) và các tiến trình/ quy trình thực hiện (processes). •Cấp độ quản trị: liên quan đến các sự kiện bên ngồi (external events). Truong Dai hoc Ngan hang - Khoa Tin dung Nghiep vu Ngan hang thuong mai 16 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 31 1.4- Hệ thống văn bản pháp lý tại Việt Nam • Tại sao phải quản lý hoạt động ngân hàng bằng hệ thống pháp luật; • Các cấp quản lý; • Danh mục văn bản (đính kèm); • Một số điểm cần lưu ý. 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 32 Tại sao phải quản lý hoạt động ngân hàng bằng hệ thống pháp luật? • Nhằm đảm bảo tính an tồn và ổn định cho thị trường ngân hàng; • ðảm bảo lượng cung tiền phù hợp với mục tiêu điều tiết vĩ mơ từng thời kỳ (thơng qua chức năng tạo tiền của các NHTM); • Thực hiện một số mục tiêu xã hội trong từng giai đoạn cụ thể. Truong Dai hoc Ngan hang - Khoa Tin dung Nghiep vu Ngan hang thuong mai 17 2/22/2011 BankingUniversity_BinhAn 33 Các cấp quản lý NHÀ NƯỚC (QUỐC HỘI) CHÍNH PHỦ BỘ BAN NGÀNH VĂN BẢN NỘI BỘ - NGHỊ ðỊNH; - THƠNG TƯ - LUẬT; - PHÁP LỆNH - QUYẾT ðỊNH - THƠNG TƯ - CƠNG VĂN - CHỈ THỊ -- ðIỀU KIỆN THÀNH LẬP; -- CẤU TRÚC TỔ CHỨC BỘ MÁY NGÂN HÀNG; -- PHẠM VI VÀ QUYỀN THỰC HIỆN HOẠT ðỘNG KINH DOANH; -- TIÊU CHUẨN VỀ KIỂM SỐT RỦI RO (CẤU TRÚC, TIẾN TRÌNH, KỸ THUẬT, CHỈ TIÊU…). Ban hành Ban Ban hành hành Quản lý THƠNG LỆ QUỐC TẾ Ảnh hưởng Ảnh hưởng Ảnh hưởng Cơ sở Tham chiếu