Đặc điểm tâm lí các đối tượng quản trị trong kinh doanh

Ch ng 2: Đ c Đi m Tâm Lý Các Đ i Tg QT Trong KDươ ặ ể ố 2.1.Các thu c tính c a nhân cách.ộ ủ -M i ng i đ u có nh ng thu c tính tâm lý riêng ah đ n nhân cách. ỗ ườ ề ữ ộ ế -Nhân cách là t ng hoà các ph m ch t tâm lý đc hình thành trên n n t ch t b m sinh trg đi u ki n xh n đ nh nh tổ ẩ ấ ề ố ấ ẩ ề ệ ổ ị ấ đ nh.ị -Các y u t hình thành nhân cách:ế ố 2.1.1.Xu h ng.ướ -Xu h ng c a con ng i là h ng ho t đ ng, ý đ nh v n t i c a con ng i ta trong th i h n lâu dài đ hình thànhướ ủ ườ ướ ạ ộ ị ươ ớ ủ ườ ờ ạ ể m c đích, m c tiêu, thái đ , cách s ng c a con ng i đ đ t t i m c đích, m c tiêu, thái đ , cách s ng trong Xh,ụ ụ ộ ố ủ ườ ể ạ ớ ụ ụ ộ ố trong c ng đ ng.ộ ồ Xu h ng c a con ng i th hi n qua nhu c u, h ng thú, ni m tin, lý t ng, th gi i quan c a h . Bi u hi n trongướ ủ ườ ể ệ ầ ữ ề ưở ế ớ ủ ọ ể ệ quá trình s ng và LĐ.ố +Lý t ng: Xu t phát t th c ti n, nh ng đ đ t đc ph i có s n l c l n, v a là hi n th c, v a là tính lãng m n.ưở ấ ừ ự ễ ư ể ạ ả ự ỗ ự ớ ừ ệ ự ừ ạ Lý t ng là bi u hi n t p chung nh t c a xu h ng nhân cách, nó có ch c năng xđ m c tiêu, chi u h ng phát tri nưở ể ệ ậ ấ ủ ướ ứ ụ ề ướ ể cá nhân, là đ ng l c thúc đ y. Con ng i có lý t ng là ng i có chi n l c xa, có m c tiêu phù h p v i xh.ộ ự ẩ ườ ưở ườ ế ượ ụ ợ ớ +Th gi i quan: cách nhìn nh n tg, các s v t,…là h th ng các quan đi m c a b n thân v tg xung quanh, xđế ớ ậ ự ậ ệ ố ể ủ ả ề ph ng châm hành đ ng, tr l i các câu h i: tôi la ai, sinh ra đ làm gìươ ộ ả ờ ỏ ể +Ni m tin: k t tinh c a các quan đi m, tri th c, tình c m, ý chí đc con ng i th nghi m tr thành chân lý b n v ngề ế ủ ể ứ ả ườ ử ệ ở ề ữ cho m i cá nhân.ỗ 2.1.2.Tính khí: Là thu c tính tâm lý ph c t p c a cá nhân bi u hi n cg đ , ti n đ , nh p đ c u các hđ tâm lý, th hi n s c thái c aộ ứ ạ ủ ể ệ ộ ế ộ ị ộ ả ể ệ ắ ủ c ch , cách nói năng c a cá nhân.ử ỉ ủ -Tính khí bi u hi n s b m sinh c a h th n kinh và đ c đi m khác trong c th con ng i, nó thu c y u t sinh lýể ệ ự ẩ ủ ệ ầ ặ ể ơ ể ườ ộ ế ố c a con ng i.ủ ườ -Tính khí hình thành b i 2 quá trình th n kinh c b n là h ng ph n và c ch .ở ầ ơ ả ư ấ ứ ế +H ng ph n là quá trình các cá nhân đáp l i kích thích c a môi tr ngư ấ ạ ủ ườ + c ch là quá trình cá nhân kìm hãm or làm m t các p ng tr c nh ng tđ c a môi tr ng.Ứ ế ấ ứ ướ ữ ủ ườ Hai qtrình có 3 thu c tính:ộ .C ng đ : kh năng ch u đ ng kích thích ườ ộ ả ị ự .Cân b ng: s cân đ i c a 2 qtrìnhằ ự ố ủ .Linh ho t: s chuy n hoá c a qtrình này sang qtrình khácạ ự ể ủ Theo Paplop con ng i có 4 lo i tính khí.ườ ạ (1)Tính khí linh ho t: là lo i ng i có h th n kinh m nh, qtrình h ng ph n và c ch m nh, cân b ng linh ho tạ ạ ườ ệ ầ ạ ư ấ ứ ế ạ ằ ạ u đi m: l c quan, yêu đ i, d thích nghi v i hoàn c nh, nhi t tình, sôi n i, trung th c, t nh , d g n, d m n.Ư ể ạ ờ ễ ớ ả ệ ổ ự ế ị ễ ầ ễ ế Nh c đi m: hi u danh, tình c m và t duy ko sâu, l p trg it kiên đ nh.ượ ể ế ả ư ậ ị Nhà qtr n u bi t dung lo i ng này thì r t hi u q nên use h vào vi c ngo i giao, ti p xúc nhi u, ko nên phê phán hị ế ế ạ ấ ệ ả ọ ệ ạ ế ề ọ gay găt trc n i đông ngơ (2)Tính khí bình th n, đi m tĩnh: có h th n kinh m nh, h ng ph n và c ch cân b ng nh ng s chuy n hoá gi a 2ả ề ệ ầ ạ ư ấ ứ ế ằ ư ự ể ữ qtrình này ko linh ho t nên ít năng đ ng và s c ỳ l n.ạ ộ ứ ớ u đi m: t duy sâu s c, làm vi c j cũng tính kĩ, đa m u, ít m o hi m, khi g p khó khăn bình tĩnh v t qua, trungƯ ể ư ắ ệ ư ạ ể ặ ượ thu v i b n bè, ít thay đ i thói quen, khó thích nghi v i cái m i, đôi khi b o th .ỷ ớ ạ ổ ớ ớ ả ủ Công vi c thích h p: C n s c n tr ng, t m , mang tính n đ nh và b o m t nh k toán,…ệ ợ ầ ự ẩ ọ ỉ ỉ ổ ị ả ậ ư ế (3)Tính khí nóng n y: ng i có h th n kinh m nh, ko cân b ng (h ng ph n m nh h n c ch ) và linh ho t.ẩ ườ ệ ầ ạ ằ ư ấ ạ ơ ứ ế ạ u đi m: trung th c, th t thà, có j nói ngay, dũng c m, jám nghĩ jám làm ngay c nh ng vi c khó khăn nguy hi m,Ư ể ự ậ ả ả ữ ệ ể hăng hái nhi t tình công tác v i m i ng i.ệ ớ ọ ườ Nhc đi m: nóng n y, hay n i khùng, khó ki m ch b n than, nói năng thi u t nh , d làm ph t ý ng i khác. ể ẩ ổ ề ế ả ế ế ị ễ ậ ườ Ko nên phê phán h n i đông ng i, đ c bi t là phê pán gay g t, ch n khi h bình tĩnh m i góp ý.ọ ơ ườ ặ ệ ắ ọ ọ ớ (4)Tính khí u t : có h th n kinh y u, c ch m nh h n h ng p n, s c ch u đ g y u.ư ư ệ ầ ế ứ ế ạ ơ ư ấ ứ ị ự ế Lo i ng i này s ng đa c m, d xúc đ ng, thu chung nhân h u, khó thích nghi v i MT m i, ng i ti p xúc, nhútạ ườ ố ả ễ ộ ỷ ậ ớ ớ ạ ế nhát, thg s ng n i tâm.ố ộ Nên phê bình góp ý, nh c nh nh nhàng.ắ ở ẹ +Ng i càng l n tu i thì s th hi n các y u t này càng j m b t.ườ ớ ổ ự ể ệ ế ố ả ớ 2.1.3.Tính cách. Là nh ng thu c tính tâm lý ph c t p c u cá nhân bao g m 1 h th ng thái đ c a cá nhân đ i v i các hi n th c, thữ ộ ứ ạ ả ồ ệ ố ộ ủ ố ớ ệ ự ể hi n trong h th ng c ch , cách ăng nói t ng ng.ệ ệ ố ử ỉ ươ ứ Tính cách mang tính n đ nh, b n v ng. Nó là s th ng nh t c a nh ng nét đ c đáo, riêng bi t, đi n hình c a mõi cáổ ị ề ữ ự ố ấ ủ ữ ộ ệ ể ủ nhân -C u trúc tính cách: ph c t p do g m h th ng thái đ , c ch c a con ng i.ấ ứ ạ ồ ệ ố ộ ử ỉ ủ ườ +Hth ng thía đ th hi n thong qua: thái đ v i t p th , XHố ộ ể ệ ộ ớ ậ ể .Thđ v ói LĐộ ư .Thđ đôí v i ng iộ ớ ườ .Thđ v i b n thânộ ớ ả +Hth ng c ch , cách nói năng: là bi u hi n bên ngoài c a thái đ .ố ử ỉ ể ệ ủ ộ Ng có tính cách t t thì h th ng thái đ s t ng ng v i c ch , cách nói năng. Thđ là m t n i dung, m t ch đ oố ệ ố ộ ẽ ươ ứ ớ ử ỉ ộ ộ ộ ặ ủ ạ còn c ch , cách nói năng là bi u hi n bên ngoài.ử ỉ ể ệ Trong qtr , đ qu n tr t t, con ng i ph i bi t nghe và đánh giá thong qua hđ ng, c ch , cách ng x đ có đc cáiị ể ả ị ố ườ ả ế ộ ử ỉ ữ ử ể nhìn chính xác v 1 con ng i. Đv i nhà qlý ph i th hi n tính cách c a mình 1 cách th ng nh t, th c hi n l i nóiề ườ ớ ả ể ệ ủ ố ấ ự ệ ờ th ng nh t vói hành đ ng, c ch …đ t o ni m tin cho nhân viên.ố ấ ộ ử ỉ ể ạ ề 2.1.4.Năng l c:ự -Kn: là t h p các thu c tính cá nhân phù h p v i các yêu c u c u 1 hđ nh t đ nh và bo đ m cho hđ đó đ t k t quổ ợ ộ ợ ớ ầ ả ấ ị ả ả ạ ế ả cao. -Các m c đ c a năng l c: 4 m c đứ ộ ủ ự ứ ộ +Năng khi u: là m m m ng, d u hi u ban đ u thu n l i, phù h p v i 1 ho t đ ng nào đó. (mang tính b m sinh)ế ầ ố ấ ệ ầ ậ ợ ợ ớ ạ ộ ẩ +Năng l c: là 1 mđ nh t đ nh c a kh năng con ng i bi u th b ng kh năng hình thành có k t qu 1 hđ ng nàoự ộ ấ ị ủ ả ườ ể ị ằ ả ế ả ộ đó. Nh ng kh năng khá ph bi n. VD: năng l c qu n lý, năng l c h c t p…ữ ả ổ ế ự ả ự ọ ậ +Tài năng: là mđ năng l c cao h n bi u th s đ t đc thành tích cao, hình thành 1 cách sang t o trong hành đ ng nàoộ ự ơ ể ị ự ạ ạ ộ đó. +Thiên tài: là mđ cao nh t c u năng l c, bi u th mđ ki t su t, hoàn ch nh nh tộ ấ ả ự ể ị ở ộ ệ ấ ỉ ấ -Mqh gi a năng l c:ữ ự +Theo qđi m c a Macxit: con ng òi sinh ra ko có s n năng l c đ i v i 1 hành đ ng nào đó mà ch có t ch t.ể ủ ư ẵ ự ố ớ ộ ỉ ư ấ Năng l c là s k t h p gi a các t ch t t nhiên v n có c a con ng i thong qua MT, hoàn ch nh và cái tích c c hđự ự ế ợ ữ ư ấ ự ố ủ ườ ả ự c a m i các nhân.ủ ỗ Năng l c đc hình thành và phát tri n thong qua qtrình h c t p rèn luy n, hđ ng và ph i có s n l c, kh luy n. Tự ể ọ ậ ệ ộ ả ự ỗ ự ổ ệ ư ch t ch là đk đ hình thành nên năng l c.ấ ỉ ể ự +Edison: “thiên tài là 10% t ch t còn l i là 90% là do công s c lđ ng và m i hôi nc m t t o nên”ư ấ ạ ứ ộ ồ ắ ạ 2.2.Các qlu t tâm lý cá nhân.ậ 2.2.1.Các qlu t tâm lý hành vi c a con ng i.ậ ủ ườ Đ ng c là cái bên trong thúc đ u con ng i hành đ ng.ộ ơ ẩ ườ ộ Đ ng c đc hình thành b i 3 thành t : nhu c u, tình c m, ý th c.ộ ơ ở ố ầ ả ứ +Nhu c u: (nhu c uầ ầ  đ ng cộ ơ hành đ ng)ộ +Ý th c: m i hành vi c a con ng ì đ ti n hành trên c s ý th c.ứ ọ ủ ư ư ề ế ơ ở ứ +Tc m: nhi u hành vi xu t phát t tình c m, tình c m thôi thúc con ng i hành đ ng ả ề ấ ừ ả ả ườ ộ  đ ng i lđ ho t đ ng t t,ể ườ ạ ộ ố nhà qtr ph i hình thành đ ng c cho h . ị ả ộ ơ ọ Ph i xem xét trên c 3 y u t NC, ý th c và tc m c a h (ph i GD, đào t o h h p lý)ả ả ế ố ứ ả ủ ọ ả ạ ọ ợ 2.2.2.Quy lu t tâm lý l i ích.ậ ợ M i ng i đ u hđ ng trên c s l i ích. L i ích chính là đ ng c , đ ng l c c b n chi ph i hđ ng c a con ng i.ọ ườ ề ộ ơ ở ợ ợ ộ ơ ộ ự ơ ả ố ộ ủ ườ L i ích đc nhìn nh n trên nhi u khía c nh khác nhau: v t ch t, tinh th n, l i ích trc m t, l i ích lâu dài…Ko ch qtâmợ ậ ề ạ ậ ấ ầ ợ ắ ợ ỉ đ n l i ích j mà f i qtâm đ n l i ích tho đáng thì m i kích thích đc ng i LĐế ợ ả ế ợ ả ớ ườ Nhà qtr f i nhìn nh n k/n l i ich 1 cách toàn di n đ có đc hi u qu trong ctác qtr .ị ả ậ ợ ệ ể ệ ả ị 2.2.3.Quy lu t tâm lý v nhu c u.ậ ề ầ N/c là đ ng l c c a con ng i. Đó là s thi u h t m t cái j đó.ộ ự ủ ườ ự ế ụ ộ Theo quan đi m c a Maslowể ủ  tháp nhu c u: g m 5 b c nhu c u chínhầ ồ ậ ầ (tháp nhu câu 5 b c t d i lên trên: Nc sinh lý, an toàn, xh i, đc tôn tr ng, th hi n)ậ ừ ướ ộ ọ ể ệ Nhà qtr c n tho mãn nh ng nhu c u đó đ kích thích ng i LĐ hđ hi u qu .ị ầ ả ữ ầ ể ườ ệ ả Ý nghĩa tháp nhu c u: Sinh lý là nhu c u l n nh t, càng lên cao nhu c u càng j m t i b c thang th hi n,có tho mãnầ ầ ớ ấ ầ ả ớ ậ ể ệ ả đc thì m i t i các nhu c u khác.ớ ớ ầ Th c t khi mua s m, tiêu dung hàng hoá con ng i có th tho mãn nhi u nhu c u khác nhau.ự ế ắ ườ ể ả ề ầ Trong qtr : t o đk đ con ng òi đc tho mãn nhi u nhu c u khác nhau, ph i nhìn nh n quan đi m, nhu câu 1 cáchị ạ ể ư ả ề ầ ả ậ ể toàn di n. ệ 2.3.Đ c đi m tâm lý ng i mua, ng i bánặ ể ườ ườ 2.3.1.Tâm lý ng i mua hàngườ Khi mua hàng, ng i mua đ u tr i qua các b c ườ ề ả ướ +Thông qua nh n th c xđ nhu c u (xuât phát t c m tính, nh n th c, lý tính)ậ ứ ầ ừ ả ậ ứ .C m tính: nh n th c th ng qua các jác quanả ậ ứ ố .Lý tính: nh n th c có đc thong qua t duy, phán đóanậ ứ ư +Tâm tr ng: thích thú v i sp or ngc l iạ ớ ạ Nhà qtr c n qtâm, t o s thích thú c a khách hàng v sp c a mình.ị ầ ạ ự ủ ề ủ +Ý chí: so sánh, tính toán, đ n đo.ắ ph i t o đi u ki n đ ý chí khách hàng theo đúng logic c a mình.ả ạ ề ệ ể ủ 2.4.M t s hi n t ng tl xã h i ph bi n trong t p th .ộ ố ệ ượ ộ ổ ế ậ ể 2.4.1 Nhóm: *Nhóm là 1 c ng đ ng t 2 ng i tr lên gi a h có s t ng tác nh h ng đ n nhau trong m t th i gian nh tộ ồ ừ ườ ở ữ ọ ự ươ ả ưở ế ộ ờ ấ đi nh và trong quá trình ho t đ ngị ạ ộ *Phân lo i:ạ -Căn c qui mô: phân thành nhóm l n, nhóm nhứ ớ ỏ Nhóm l n là nhóm đông ng i, quan h m i ng i không mang tính cá nhân (ko quan h tr c ti p nhi u, ch qhớ ườ ệ ọ ườ ệ ự ế ề ỉ ệ gián ti p v i nhau thông qua các qui đ nh pháp ch ….VD: nhóm dân t c, b t c)ế ớ ị ế ộ ộ ộ Nhóm nh có s l ng ng i không đông, trong đó con ng i ti p xúc tr c ti p v i nhau th ng xuyên trong m tỏ ố ượ ườ ườ ế ự ế ớ ườ ộ không gian và th óig ian nh t đ nh Vd : các t ch c s n xu t, các phòng ban chuyên môn.ư ấ ị ụ ổ ứ ả ấ -Căn c pháp ch xã h i: nhóm chính th c và nhóm không chính th cứ ế ộ ứ ứ Nhóm chính ht c là nhóm có c c u t ch c, m i ng i t p h p quan h v i nhau theo văn b n c a t ch c quiứ ơ ấ ổ ứ ọ ườ ậ ợ ệ ớ ả ủ ổ ứ đi nh(đ c c quan ch c năng quy t đ nh thành l p, ph n b quy n h n và trách nhi m)ị ượ ơ ứ ế ị ậ ẩ ộ ề ạ ệ Nhóm không chính th c: d a trên c s tâm lý(thi n c m, cùng xu h ng, cùng s thích…)ứ ự ơ ở ệ ả ướ ở Trong nhóm chính th c có th có nhi u nhóm không chính th c ứ ể ề ứ có nh h ng tích c c ho c tiêu c c đ n nhómả ưở ự ặ ự ế chính th c và các thành viên.ứ Nhà qu n tr c n bi t, quan tâm đ n các nhóm không chính th c đ có bi n pháp tác đ ng tích c c nh m phát tri nả ị ầ ế ế ứ ể ệ ộ ự ằ ể các nhóm dó đòng th i góp ph n tích c c phát tri n nhóm chính th cớ ầ ự ể ứ 2..4.2.T p thậ ể *Khái ni mệ : t p th là nhóm chính ht c, có t ch c cao, th ng nh t th c hi n m c đích chung phù h p v i m cậ ể ứ ổ ứ ố ấ ự ệ ụ ợ ớ ụ đích xã h iộ t p th lao đ ng là m t nhóm ng i đ c t p h p l i trong m t t ch c có t cách pháp nhân, có m c đích ho tậ ể ộ ộ ườ ượ ậ ợ ạ ộ ổ ứ ư ụ ạ đ ng chung, có s ph i h p gi a các b ph n, các cá nhân đ tho mãn nh ng m c tiêu đ raộ ự ố ợ ữ ộ ậ ể ả ữ ụ ề Đ c đi m: th ng nh t v lãnh đ o, m c đích ho t đ ng chung, v t t ng, có s giúp đ l n nhau, có k l âtặ ể ố ấ ề ạ ụ ạ ộ ề ư ưở ự ỡ ẫ ỷ ụ lao đ ngộ *C u trúc:ấ a)Chính th cứ : t ch c đ c hình thành trên c s t qui ch c a t ch c do pháp lu t nhà n c ban hànhổ ứ ựơ ơ ở ừ ế ủ ổ ứ ậ ướ c u trúc c a t ch c: nhóm đ c hình thành trong t p th bang con đ ng không chính th c.ấ ủ ổ ứ ượ ậ ể ườ ứ VD:c u trúc chính th c: t ch c l p h p; c u trúc không chính th c: nhóm b n bè, đ ng h ngấ ứ ổ ứ ớ ọ ấ ứ ạ ồ ươ b)C u trúc 4 t ng c a t p thấ ầ ủ ậ ể -T ng 1: nhóm ch đ ng, tích c c: nh ng ng i có ý th c nh t liên k t thành l c l ng lõi c t trong t p thầ ủ ộ ự ữ ườ ứ ấ ế ự ượ ố ậ ể -T ng 2: nhóm th đ ng lành m nh g m nh ng ng i sãn sang th c hi n nh ng yêu càu đ ra nh ng b n thân khôngầ ụ ộ ạ ồ ữ ườ ự ệ ữ ề ư ả t ra có sang ki n tâm th th đ ng , ch đ iỏ ế ở ế ụ ộ ờ ợ -T ng 3: nhóm th đ ng tiêu c c: g m nh ng ngowif d ng d ng v i l i ích c a t p th , th i v i m c tiêu vàầ ụ ộ ự ồ ữ ử ư ớ ợ ủ ậ ể ờ ơ ớ ụ nhi m v c a t p th , yêu c u c a lãnh đ oệ ụ ủ ậ ể ầ ủ ạ  th ng tâm th l ng tránh nghĩa v và trách nhi mườ ở ế ả ụ ệ -T ng4:nhóm tiêu c c ch ng đ i: th gn hay chông đói các yêu c u c a lãnh đ o và đ i ngũ c t cán, ch đ ng lôiầ ự ố ố ườ ầ ủ ạ ộ ố ủ ộ kéo thành viên khác vào đ i ngũ ch ng đ iộ ố ố 2.4.3.M t s hi n t ng tâm lý c n chú ý trong t p th :ộ ố ệ ượ ầ ậ ể a)Th lĩnhủ : là cá nhân n i b t trong nhóm không chính th c đ c các thành viên trong nhóm suy tôn đ gi vai tròổ ậ ứ ượ ể ữ đi u khi n ho t đ ng nhómề ể ạ ộ -Phân bi t th tr ng và th lĩnhệ ủ ưở ủ th tr ng là ng i đ ng đ u 1 t p th ho c nhóm chính th c d a trên qui ch . Vì v y có th t n t i lâu dài k củ ưở ườ ứ ầ ậ ể ặ ứ ự ế ậ ể ồ ạ ể ả khi th tr ng không đ c các thành viên yêu m n , ng hủ ưở ượ ế ủ ộ th lĩnh là ng i đúng đ u m t nhóm không chính th c t n t i d a trên quan h mang tính tâm lý, t phát, có thủ ườ ầ ộ ứ ồ ạ ự ệ ự ể không bên v ng khi không đáp ng đcj yêu c u c a nhóm. ch t n t i khi m i ng i tín nhi m cùng suy tôn. th lĩnhữ ứ ầ ủ ỉ ồ ạ ọ ườ ệ ủ đ c tín nhi m tuy t đ iượ ệ ệ ố 1 ng i lãnh đ o ph i v a là th tr ng, th lĩnh thì s có uy th tuy t đ iườ ạ ả ừ ủ ưở ủ ẽ ế ệ ố -C ch xu t hi n th lĩnh: ơ ế ấ ệ ủ +Do đ ng c ch quan c a cá nhân mu n đ ng v trí d n đ u ho c vì l i ích t p th , th y th lĩnh đ ng th iộ ơ ủ ủ ố ứ ở ị ẫ ầ ặ ợ ậ ể ấ ủ ươ ờ không tho mãn nhu c u chung c a t p th nên ngăn ch n xu h ng suy thoái c a t p thả ầ ủ ậ ể ặ ướ ủ ậ ể +Khi th tr ng không đáp ng đ c nhu c u c a t pp th thì xu t hi n th lĩnh là t t y u ( th tr ng liên ti pủ ưở ứ ượ ầ ủ ậ ể ấ ệ ủ ấ ế ủ ưở ế th t b i ho c y u kém v m t nào đó thì cũgn xúât hi n th lĩnh. Nó là c ch bù tr , là qui l ât t t y u n u thấ ạ ặ ế ề ặ ệ ủ ơ ế ừ ụ ấ ế ế ủ tr ng y u kém)ưở ế +Khi s l ng ng i trong nhóm tăng lên, hình thành nh ng nhóm ph c t p h n và nh m s g p nh ng khó khănố ượ ườ ữ ứ ạ ơ ớ ẽ ặ ữ trên đ ng đ t m c tiêuườ ạ ụ *L u ýư : trong t p th có th có nhóm không chính th c và xu t hi n th lĩnh. v n đ này s nh h ng tiêu c cậ ể ể ứ ấ ệ ủ ấ ề ẽ ả ưở ự ho c tích c c đ i v i t p thặ ự ố ớ ậ ể -Th lĩnh xu t hi n là hi n t ng t t y u, th tr ng c n n m đ c nh ng năng l c ph m ch t còn thi u c a thủ ấ ệ ệ ượ ấ ế ủ ưở ầ ắ ượ ữ ự ẩ ấ ế ủ ủ lĩnh đ b sung nh ng khi m khuy t c a b n thân, dùng th lĩnh đ thuy t ph c nhómể ổ ữ ế ế ủ ả ủ ể ế ụ -Tìm nh ng th lĩnh t t, b i d ng năng l c ph m ch t c n thi t đ tr thành cán b qu n lýữ ủ ố ồ ưỡ ự ẩ ấ ầ ế ể ở ộ ả -Th tr ng ph i hoàn thi n nhân cách đ v a là th tr ng v a là th lĩnh s t o đ c uy tín tuy t đ iủ ưở ả ệ ể ừ ủ ưở ừ ủ ẽ ạ ượ ệ ố -M i cá nhân cùng m t lúc tham gia vào nhi u nhóm t ch c nhi u nhóm chính th c, không chính th c. b n thân c aỗ ộ ề ổ ứ ề ứ ứ ả ủ m i ng i lao đ ng ph i xác đ nh rõ v trí, vai trò c a mình trong nhóm đ ph i h p nh p nhàng, làm vi c t tỗ ườ ộ ả ị ị ủ ể ố ợ ị ệ ố b)Quan h nhân cách:ệ toàn b nh ng quan h công vi c qh cá nhân trong t p th t o nên h thong quan h liênộ ữ ệ ệ ệ ậ ể ạ ệ ệ nhân cách trong t p th đó. m i cá nhân đ u tham gia vào 2 m i quan h : quan h công vi c và qh cá nhânậ ể ỗ ề ố ệ ệ ệ ệ nh ng t p th xác đ nh đ c quan h liên nhân cách đúng đ n thì hi u qu công viêc s cao, c th trong công vi cữ ậ ể ị ượ ệ ắ ệ ả ẽ ụ ể ệ c n phân bi t rõ rang ch c năng , quy n h n, nhi m v t ng thành viên trong t p th , đ c bi t nh ng ng i có tráchầ ệ ứ ề ạ ệ ụ ừ ậ ể ặ ệ ữ ườ nhi m qu nlý các b ph n.ệ ả ộ ậ trong quan h liên k t, còn có quan h cá nhân ph c t p, phong phú , đ c qui v ba m i quan h sauệ ế ệ ứ ạ ượ ề ố ệ .S thi n c m v i nhauự ệ ả ớ .Ác c m v i nhauả ớ .Th ờ ơ Xây d ng đ c m i quan h thi n c m thì ho t đ ng d dàng hi u qu cao, d qu n lýự ượ ố ệ ệ ả ạ ộ ẽ ệ ả ẽ ả m i quan h trong t p th là ác c m v inhau thì khó qu n lý, kô làm vi c hi u quố ệ ậ ể ả ơớ ả ệ ệ ả c)S t ng h p nhómự ươ ợ : là s k t h p thu n l i nh t nh ng ph m ch t và năng l c c a thành vien trong nhóm đ mự ế ợ ậ ợ ấ ữ ẩ ấ ự ủ ả b o s hài long cá nhân, cũng nh hi u su t ho t đ ng chung c a nhóm đ c caoả ự ư ệ ấ ạ ộ ủ ượ s t ng h p nhóm có th là t ng đ ng ho c b sung cho nhau và có th xét s t ng h p nay d i nhi u khíaự ươ ợ ể ươ ươ ặ ổ ể ự ươ ợ ướ ề c nh: tâm lý, th ch t, năng l cạ ể ấ ự -V th ch t: chi u cao, s c kh e, gi i tính,…ề ể ấ ề ứ ỏ ớ -V ph m ch t tâm lý, tính khí, tính cách, xu h óngề ẩ ấ ư V n d ng nó đ phân nhóm, t đ th c hi n m t công vi c nào đóậ ụ ể ổ ể ự ệ ộ ệ Ví d : trong m t nhóm ph i có ng i nóng n y và đi m tĩnh, ng i c n tr ng và nhanh nh n đ t o s hài hoà.ụ ộ ả ườ ả ề ườ ẩ ọ ẹ ể ạ ự s t ng h p v năng l c: năgn l c t duy, quan sát nh n th c, …ự ươ ợ ề ự ự ư ậ ứ m t ban lãnh đ o tr thành m t êkíp lãnh đ o khi t ng h p v tâm lý, các thành viên ph i b sung khi m khuy tộ ạ ở ộ ạ ươ ợ ề ả ổ ế ế cho nhau. Trong đó ng i ta h p v xu h ng và tính cách là quan tr ng nh t. ban lãnh đ o có s t ng h p t t thườ ợ ề ướ ọ ấ ạ ự ươ ợ ố ị ho t đ ng t t và ng c l i. khi phân chia nhóm nên chú ý đ n s t ng h p v xu h ng và tính cách. ạ ộ ố ượ ạ ế ự ươ ợ ề ướ d)B u không khí trong t p th :ầ ậ ể là tr ng thái tâm lý c u t p th , th hi n s ph i h p tâm lý xã h i,s t ng tácạ ả ậ ể ể ễ ự ố ợ ộ ự ươ gi a các thành viên và m c đ dung h p các đ c đ êm tâm lý trong quan h liên nhân cách c a hữ ứ ộ ợ ặ ỉ ệ ủ ọ bâu không khí tâm lý xã h i t n t i khách quan trong t p th .ộ ồ ạ ậ ể -Các đ c đi m b u khôoog khí tots đ pặ ể ầ ẹ +S ti p xúc tho i mãi gi a các thành viên, m i ng i đ c t do t t ng, k lu t không ph i là b t bu c mà làự ế ả ữ ọ ườ ượ ự ư ưở ỉ ậ ả ắ ộ nhu c uầ +Có nhi u cu c trao đ i ý ki n, th o lu n v các v n đ khác nhau, ch y u xoay quanh v n đ xây d ng t p thề ộ ổ ế ả ậ ề ấ ề ủ ế ấ ề ự ậ ể v ng m nhữ ạ +M c đích ho t đ ng c a t p th , đ c m i ng i hi u rõ và nh t tríụ ạ ộ ủ ậ ể ượ ọ ườ ể ấ +M i ng i tôn tr ng và giúp đõ nhau trong lao đông sang t oọ ườ ọ ạ +Trách nhi m c a t ng ng i trong t p th đ c xác đ nh rõ rang, đúng đ n, m i ng i ph i ra s c làm tròn nhi mệ ủ ừ ườ ậ ể ượ ị ắ ỗ ườ ả ứ ệ v c a mìnhụ ủ +S nh n xét phê bình mang tính xây d ng ko mang tính đã kích , soi móiự ậ ự +Ng i lãnh đ o v a là lãnh đ o v a là th lĩnh, khi v ng m t t p th v n ho t đ ng bình th ngườ ạ ừ ạ ừ ủ ắ ặ ậ ể ẫ ạ ọ ườ +Không có hi n t ng cán b công nhân viên b t mãn xin chuy n n i khácệ ượ ộ ấ ể ơ +Năng súât lao đ ng và hi u súât công tác c a t p ther caoọ ệ ủ ậ +Nh ng ng i m i đ n nhanh chóng hoà nh p vào t p th c m th y hài long vì đ c làm vi c trong t p th yữ ườ ớ ế ậ ậ ể ả ấ ượ ệ ậ ể ấ *Bi n pháp xây d ng b u không khí t t đ p trong t p th .ệ ự ầ ố ẹ ậ ể +B u không khí tâm lý ph thu c đi u ki n bên ngoài và bên trong t p th , trong đó có đi u kiênj s ng và làm vi cầ ụ ộ ề ệ ậ ể ề ố ệ nên nhà lãnh đ o c n t o đi u ki n làm vi c t t nhát cho ng i lao đ ng, n i làm vi c đ m b o v sinh, th m m ,ạ ầ ạ ề ệ ệ ố ườ ọ ơ ệ ả ả ệ ẩ ỹ … +C n quan tâm đ n m i quan h lien nhân cách trong t p th , đ c bi t xây d ng các m i quan h chính th c trongầ ế ố ệ ậ ể ặ ệ ự ố ệ ứ công vi c m t cách đúng đ n khoa h cệ ộ ắ ọ +Th ng xuyên quan tâm, duy trì đi u ch nh k p th i, khách quan các m i quan h chính th c, chú tr ng đúng m cườ ề ỉ ị ờ ố ệ ứ ọ ứ các quan h không chính th cệ ứ +C n hi u rõ nguyên nhân, nguy n v ng, đ ng c , thái đ t ng ng i, phát huy s c m nh c a h , nhanh chóng phátầ ể ệ ọ ộ ơ ộ ừ ườ ứ ạ ủ ọ hi n mâu thu n n y sinh trong t p th , gi i quy t mâu thu n th y tình đ t lýệ ẫ ả ậ ể ả ế ẫ ấ ạ +Th c hi n dân ch hoá các ho t đ ng t p th doanh nghi p, thu hút đông đ o cán b công nhân viên ch c tham giaự ệ ủ ạ ộ ậ ể ệ ả ộ ứ các ho t đ ng t p th , quy t đi nh qu n lý,ạ ộ ậ ể ế ị ả +Công khai hóa ho t đ ng c a b máy qu n lý, đ c bi t là th tr ngạ ộ ủ ộ ả ặ ệ ủ ưở +Đ i x công b gn, đánh giá khách quan t i m i ng i trong t p thố ử ằ ớ ọ ườ ậ ể +Phân công lao đ ng h p lý, duy trì quy đ nh trong t p thộ ợ ị ậ ể +Ng i lãnh đ o không ng ng hoàn thi n nhân cách, phong cách lãnh đ o đ đáp ng nhu c u t p thườ ạ ừ ệ ạ ể ứ ầ ậ ể e)D lu n t p th :ư ậ ậ ể là hi n t ng tâm lý xã h i, bi u th thái đ phán xét, đánh giá c a qu n chúng v các v n đ màệ ượ ộ ể ị ộ ủ ầ ề ấ ề h quan tâmọ -Đ c đi m:ặ ề +D lu n có tính ch t công chúng. nó có quan h ch t ch v i các quy n l i cá nhân và nhóm xã h i (càng liên hư ậ ấ ệ ặ ẽ ớ ề ợ ộ ệ ch t ch thái đ d lu n càng nhanh)ặ ẽ ộ ư ậ +D lu n xã h i d thay đ iư ậ ộ ễ ổ +D lu n xã h i có tác d ng nh t đ nh đ i v i xã h i (d lu n xã h i m ra cho con ng i, và d lu n luôn là s cư ậ ộ ụ ấ ị ố ớ ộ ư ậ ọ ở ườ ư ậ ứ m nh c a th i đ i)ạ ủ ờ ạ *Các giai đo n hình thành d lu nạ ư ậ -Giai đo n 1: xu t hi n nh ng s ki n, hi n t ng đ c nhi u ng i ch ng ki n, trao đ i thong tin v nó, n y sinhạ ấ ẹ ữ ự ệ ệ ượ ượ ề ườ ứ ế ổ ề ả các suy nghĩ v nó.ề ng i lãnh đ o nh y bén ph i n m đ c du lu n ngay giai đo n đ u này. (N u là d lu n x u thì phài ngăn ch nườ ạ ạ ả ắ ượ ậ ở ạ ầ ế ư ậ ấ ặ ngay) -Giai đo n 2: có s trao đ i gi a ng i này v i ng i khác v c m nghĩ, ý ki n, quan đi m và phán đoán c a h đ iạ ự ổ ữ ườ ớ ườ ề ả ế ể ủ ọ ố v inh ng s ki n đã x y raơớ ữ ự ệ ả có s bi n chuy n t ý th c cá nhan sang ý th c xã h iự ế ể ừ ứ ứ ộ -Giai đo n 3:nh ng ý ki n khác nhau đ c th ng nh t l i xung quanh các quan đi m c b n trên c s đó hình thànhạ ữ ế ượ ố ấ ạ ể ơ ả ơ ở nên s phán xét, đánh giá chung( ng h ho c ph n đ i) ự ủ ộ ặ ả ố -Giai đo n 4: có s th ng nh t gi a quan đi m ý th c và hành đ ng hình thành nên d lu n chung và có th t o ra sạ ự ố ấ ữ ể ứ ộ ư ậ ể ạ ự thay đ i nào đó. Đây là giai đo n phát tri n cao nh t c a d lu n.ổ ạ ể ấ ủ ư ậ Ng i lãnh đ o gi i ph i bi t qu n lý d lu n càng s m càng t t, t t nh t là giai đo n 1 và 2 đ có đ nh h ngườ ạ ỏ ả ế ả ư ậ ớ ố ố ấ ở ạ ể ị ướ đi u ch nh d lu n theo xu h ng t tề ỉ ư ậ ướ ố L u ý: Ko đc d p t t d lu n or buông trôi.ư ậ ắ ư ậ *Ch c năng c a d lu n XHứ ủ ư ậ -Ch c năng đi u ti t các mqh trong t p th trên c s đánh giá, phán xét các s ki n, hi n t ng. Nên thông qua dứ ề ế ậ ể ơ ở ự ệ ệ ượ ư lu n XH s đ a ra các chu n m c, h ng d n nh ng vi c nên làm đ làm cho truy n th ng, phong t c đã hình thànhậ ẽ ư ẩ ự ướ ẫ ữ ệ ể ề ố ụ phát huy nh ng nh h ng c a mình trong xh.ữ ả ưở ủ -Ch c năng giáo d c con ng i (nhi u khi m nh h n c ph ng pháp hành chính do nó chi ph i ý th c cá nhân, dứ ụ ườ ề ạ ơ ả ươ ố ứ ư lu n xh có th đ ng viên, khuy n khích, phê phán, công kích nh ng bi u hi n đ o đ c, hành vi cá nhân c a nhómậ ể ộ ế ữ ể ệ ạ ứ ủ ng i trong XH và còn phòng ng a nh ng hành vi ph m pháp, bu c các cá nhân ph i làm theo các chu n m c xh.ườ ừ ữ ạ ộ ả ẩ ự -Ch c năng ki m soát:ứ ể D lu n xh có vai trò ki m soát thong qua s phán xét, đánh giá, giám sát các hđ c a t ch c xh, lãnh đ o các nhómư ậ ể ự ủ ổ ứ ạ dân c và t ng cá nhân t o s c ép l n trc nh ng hđ tiêu c cư ừ ạ ứ ớ ữ ự -Ch c năng t v n, khuy n cáo các c quan c p trên gi i quy t các v n đ lien quan đ n c ng đ ng.ứ ư ấ ế ơ ấ ả ế ấ ề ế ộ ồ f,Mâu thu n, xung đ t trong t p thẫ ộ ậ ể *Kn, b n ch t:ả ấ -Mâu thu n s làm n y sinh d lu n (ko ph i m i mâu thu n đ u t o ra d lu n) theo tri t h c: b t kì 1 s v t,ẫ ẽ ả ư ậ ả ọ ẫ ề ạ ư ậ ế ọ ấ ự ậ hi n t ng nào đ t n t i trong nó mâu thu n, quá trình gi i quy t mâu thu n đó chính là quá trình làm cho s v tệ ượ ề ồ ạ ẫ ả ế ẫ ự ậ hi n t ng phát tri n.ệ ượ ể -Xung đ t và mâu thu n gi a nhi u ng i khi ph i gi i quy t các v n đ xh or cá nhân nào đó. Nh ng ko ph i m iộ ẫ ữ ề ườ ả ả ế ấ ề ư ả ọ mâu thu n đ u d n đ n xung đ t, ch có mâu thu n nào ch m đ n tr ng thái xh c a 1 nhóm ng òi or 1 cá nhân, đẫ ề ẫ ế ộ ỉ ẫ ạ ế ạ ủ ư ế quy n l i v t ch t, xh, uy tín, danh d , đ o đ c c a h thì m i gây nên xung đ t trong t p th . Xung đ t là tr ngề ợ ậ ấ ự ạ ứ ủ ọ ớ ộ ậ ể ộ ạ thái thay đ i c b n gây r i lo n t ch c đ i v i tr ng thái cân b ng t ng đ i trc đó c a t p th .ổ ơ ả ố ạ ổ ứ ố ớ ạ ằ ươ ố ủ ậ ể N u ko gi i quy t xung đ t thì s chia r bè phái.ế ả ế ộ ẽ ẽ -B n ch t:ả ấ +Mâu thu n : theo Tollet “mâu thu n nh ma sat v a có l i v a có h i”ẫ ẫ ư ừ ợ ừ ạ +Mâu thu n là xung đ tẫ ộ *Các ph ng pháp gi i quy t mâu thu n:ươ ả ế ẫ 3 ph ng pháp.ươ -Ph ng pháp áp ch : là p2 giành th ng l i cho 1 fía, fía đa s dùng s c m nh c a mình đ áp đ o fía thi u s .ươ ế ắ ợ ố ứ ạ ủ ể ả ể ố Đây là ph ng pháp d dàng nh t nh ng ít làm cho ng i ta tho mãn nh t là v lâu dài.ươ ễ ấ ư ườ ả ấ ề -Ph ng pháp tho hi p: m i bên t b , nhân nh ng 1 cái j đó đ đem l i s bình yên cho t p th .ươ ả ệ ỗ ừ ỏ ượ ể ạ ự ậ ể Ko ai mu n tho hi p vì n u tho hi p t c là t b 1 cái j đó nên đây ch là bi n pháp t m th i. Sau đó 1 tg n u cóố ả ệ ế ả ệ ứ ừ ỏ ỉ ệ ạ ờ ế c h i, mâu thu n s l i bùng fát. Tho hi p ko gi i quy t đc g r c a mâu thu n.ơ ọ ẫ ẽ ạ ả ệ ả ế ố ễ ủ ẫ -Ph ng pháp th ng nh t: đây là ph ng pháp mang l i s tho mãn, hài l ng cho các bên. Ph ng pháp này d aươ ố ấ ươ ạ ự ả ờ ươ ự trên s khác bi t c a các bên, s khác bi t đó đ u có gía tr ự ệ ủ ự ệ ề ị các bên c n xem xét kĩ l ng s khác bi t này.ầ ưỡ ự ệ Mu n tìm hi u ph ng pháp này thì tr c tiên ph i bóc tr n mâu thu n, xem xét kĩ l ng mâu thu n m i bên, đánhố ể ươ ướ ả ầ ẫ ưỡ ẫ ỗ giá l i nhu c u c a 2 fía ạ ầ ủ  s xu t hi n 1 th i đi m mà 2 phía nh n th y có 1 nhu c u chung mà h c n đ t đc.ẽ ấ ệ ờ ể ậ ấ ầ ọ ầ ạ Gi i quy t tri t đ mâu thu n và ko tái sinh mâu thu n đó n a (nh ng có th xu t hi n mâu thu n d ng khác)ả ế ệ ể ẫ ẫ ữ ư ể ấ ệ ẫ ạ Ch ng 3: Đ c đi m tâm lý c a lãnh đ oươ ặ ể ủ ạ 3.1.Nhân cách ng i lãnh đ o ườ ạ 3.1.1.Kn: Ng lãnh đ o có vai trò lãnh đ o t p th đ đ t đc m c tiêu.ạ ạ ậ ể ể ạ ụ -Nhân cách c a ng i lãnh đ o là t h p các thu c tính c a nhà qu n lý, nói lên b m t tâm lý xh c a nhà qu n lý,ủ ườ ạ ổ ợ ộ ủ ả ộ ặ ủ ả quy t đ nh ch c năng xh, vai trò xh c a nhà qu n lý.ế ị ứ ủ ả -Nhà qu n ly ph i có đ c đi m tam lý riêng đ phù h p v i ch c năng lãnh đ o.ả ả ặ ẻ ể ợ ớ ứ ạ 3.1.2.Nhân cách ng i lãnh đ oườ ạ *Xu h ng (nhu c u, h ng thú, lý t ng…)ướ ầ ứ ưở -Đ i v i ng i lãnh đ o ph i nh n m nh ý chí c m làm giàu (cho t qu c, cho doanh nghi p, cho b n than mình)ố ớ ườ ạ ả ấ ạ ướ ơ ổ ố ệ ả - c m làm giàu đó ph i d a trên nguyên t cƯớ ơ ả ự ắ +L y m c tiêu dân giàu n c m nh xã h i công b ng dân ch văn minhấ ụ ướ ạ ộ ằ ủ +Kinh doanh có c nh tranh nh ng c nh tranh nhân đ o, l y m c tiêu v con ng i vì s phát tri n nên ph i kạ ư ạ ạ ấ ụ ề ườ ự ể ả ế ho ch hài hoà các l i ích (xã h i, t p th , cá nhân)ạ ợ ộ ậ ể +Kinh doanh ph i c nh tranh có văn hoá, v n lên tính chân thi n m , tránh làm hàng gi , buôn gian bán l u, tr nả ạ ươ ệ ỹ ả ậ ố thuế +Kinh doanh ph i l y ch tín làm hàng đ u (hàng t t, đ p, gi đúng l i h a, xây d ng th ng hi u…)ả ấ ữ ầ ố ẹ ữ ờ ứ ự ươ ệ + c m ph i th n tr ng, tính toán kĩ càng d a trên c s khoa h c, chính xác, m o hi m nh ng không li u lĩnhƯớ ơ ả ậ ọ ự ơ ở ọ ạ ể ư ề *Ý chí: nhà qu n lý ph i luôn luôn n l c đ đ t đ c c m làm giàu c a mìnhả ả ỗ ự ể ạ ượ ướ ơ ủ Ch ng i nào có ý chí, ngh l c m i có th v t qua các khó khăn đ đ t đ c c m c a mìnhỉ ườ ị ự ớ ể ượ ể ạ ượ ướ ơ ủ M t nhà lãnh đ o có ý chí cao thì ng i đó có b n lĩnh đ c bi u hi n thong qua các ph m ch t tâm lý nh sau:ộ ạ ườ ả ượ ể ệ ẩ ấ ư +Tính m c đích rõ rang: làm gì cũng ph i có m c đích (s n xu t gì, bao nhiêu,…)ụ ả ụ ả ấ +TÍnh quy t đón: đó là con ng i dám m o hi m, đ a ra quy t đ nh k p th i, táo b o đúng đ n, không giao đ ngế ườ ạ ể ư ế ị ị ờ ạ ắ ộ tr c nh ng khó khăn nguy hi m. ướ ữ ể +Tính b n b , nh n n i: không s khó khăn tr ng i mà b d công vi cề ỉ ẫ ạ ợ ở ạ ỏ ở ệ Đó là con ng i không ch u khu t ph c b i quy n uy, m m y u b i s c đ p, ti n tài, thua không n n th ng khôngườ ị ấ ụ ở ề ề ế ở ắ ẹ ề ả ắ kiêu. +Tính t ch và bi t ki m ch b n than, ki m ch xúc c m, nhu c u ch a b c thi t, nh c d c …. nh h ng ho tự ủ ế ề ế ả ề ế ả ầ ư ứ ế ụ ụ ả ưở ạ đ ng kinh doanhộ +Tính đ c l p: là kh năng ra quy t đ nh, kh năng th c hi n các ho t đ ng đã d đ nh tr c. Trong quá trình th cộ ậ ả ế ị ả ự ệ ạ ộ ự ị ướ ự hi n các vi c đó, không ch u nh h ng d a d m b i d lu n ho c có ý ki n c a ng i khácệ ệ ị ả ưở ự ẫ ở ư ậ ặ ế ủ ườ *Trí t êụ : là s c m nh c b n c a nhà lãnh đ o, th hi n là s hi u bi t chuyên sâu v ngành mà mình đã kinhứ ạ ơ ả ủ ạ ể ệ ự ể ế ề doanh, r ng v nhi u lĩnh v c khoa h c khác (ngo i ng chính tr tâm lý…)ộ ề ề ự ọ ạ ữ ị Trí t ê là c t lõi giúp nhà lãnh đ o kinh doanh thành công. Trí t ê không mang tính ch t b m sinh mà hình thành doụ ố ạ ụ ấ ẩ tích lu đ c trong quá trình ch th tham gia vào các quá trình ho t đ ng th c ti n (h c t p, h c h i b n bè, quáỹ ượ ủ ể ạ ộ ự ễ ọ ậ ọ ỏ ạ trình kinh doanh…) Trí tu bi u hi n thong qua m t s lĩnh v c: kinh t , marketing, tâm lý, pháp lu t… ệ ể ệ ộ ố ự ế ậ  ki n th c t i thi u c a nhàế ứ ố ể ủ kinh doanh *Năng l cự : trong kinh doanh ngu n l c chia nhi u c p: ồ ự ề ấ -Năng l c kinh doanh th p: kinh doanh c a hàng, khách s n nhự ấ ử ạ ỏ -Năng l c kinh doanh trung bình: nhà kinh doanh có kh năng kinh doanh t ng đ i l n, ph m vi m t tinh ho c m tự ả ươ ố ớ ạ ộ ặ ộ đ t n cấ ướ -Năng l c kinh doanh gi i: kinh doanh trong và ngoài n c ự ỏ ướ  th ng là ng i qu n lý c p cao ườ ườ ả ấ -Đ có đ c năng l c kinh doanh trung bình thì ph i đ c th hi n các y u t : ể ượ ự ả ượ ể ệ ở ế ố +Năng l c phát hi n ra nhu c u c a th tr ng nhanh chóng. Trong ho t đ ng kinh doanh vai trò c a phát hi n thự ệ ầ ủ ị ườ ạ ộ ủ ệ ị tr ng là r t quan tr ng. m t doanh nghi p có phát tri n hay không ph thu c vao vi c doanh nghi p có th cungườ ấ ọ ộ ệ ể ụ ộ ệ ệ ể c p s n ph m tho mãn đúng nhu c u c a th tr ng không.ấ ả ẩ ả ầ ủ ị ườ +Năng l c qu n tr , t ch c, và đi u hành các c s kinh doanhự ả ị ổ ứ ề ơ ở +Năng l c giao ti p: trong và ngoài doanh nghi p ự ế ệ +Năng l c s ph m: giáo d c nh ng ng i d i quy n làm theo các quy t đ nh c a mìnhự ư ạ ụ ữ ườ ướ ề ế ị ủ Mu n có đ oc năng l c trên ph i có: ố ự ự ả Gen di truy n-c s ti n đ ề ơ ở ề ề Đi u ki n xã h i qui đ nhề ệ ộ ị Hành đ ng tr c ti pộ ự ế Đi u ki n 1 ch ra là ti n đ n u ch có đi u ki n 1 mà không có đk 2,3 thì cũng khó có đ c năng l c th c ti n trên.ề ệ ỉ ề ề ề ỉ ề ệ ượ ự ự ễ Đi u ki n 2.3 là đk quan tr ng nh t, đ c bi t là đk 3: ch có tham gia vào các ho t đ ng th c ti n thì con ng i m iề ệ ọ ấ ặ ệ ỉ ạ ộ ự ễ ườ ớ thu đ c nh ng ki n th c và tr thành nhà kinh doanh qu n lý t t, h i t đ các năng l c.ượ ữ ế ứ ở ả ố ộ ụ ủ ự *Tính cách: là h th ng ph m ch t…(xem ph n tr c) ệ ố ẩ ấ ầ ướ ng i lãnh đ o c n h i t m t s tính cách nh sau: t tin, chung th c, tháo vát nhanh nh n, thanh l ch, hoà nhã,ườ ạ ầ ộ ụ ộ ố ư ự ự ẹ ị nguyên t c, khiêm t n, c i m , m o hi m, vui v th n tr ng, liêm khi t, đ l ng bao dungắ ố ớ ở ạ ể ẻ ậ ọ ế ộ ượ *Tình c mả : đ i v i nhà lãnh đ o ph i có tình c m yêu m n t t c m i ng i không phân bi t tu i tác tôn giáo dânố ớ ạ ả ả ế ấ ả ọ ườ ệ ổ t c giàu nghèo…ộ *Tính khí: nhà lãnh đ o ph i bi t mình thu c tính khí nào, ph i bi t phát huy th m nh t ng tính khí, luôn rèn luy nạ ả ế ộ ả ế ế ạ ừ ệ đ kh c ph c nh c đ êm c a tính khí đó. Có nh v y m i có th tr thành nhà lãnh đ o gi i. ể ắ ụ ượ ỉ ủ ư ậ ớ ể ở ạ ỏ 3.2.Uy tín ng i lãnh đ oườ ạ 3.2.1.Khái ni m:ệ Uy tín là s k t h p hài hoà gi a 2 y u t quy n l c và s tín nhi m c a m i ng òi v i b n thanự ế ợ ữ ế ố ề ự ự ệ ủ ọ ư ớ ả nhà qu n lý lãnh đ o. Uy tín g m 2 tph n chính: quy n l c và tín nhi m. ả ạ ồ ầ ề ự ệ 3.2.2.C u trúc c a uy tín nhà lãnh đ oấ ủ ạ : g m các thành tồ ố -Uy quy n: mu n có uy tín ph i có trc h t là quy n l c c a ch c v đc giao (có th thong qua b nhi m or b u c )ề ố ả ế ề ự ủ ứ ụ ể ổ ệ ầ ử y u t quy n l c này đc g i là uy tín ch c v -quy t đ nh ý chí cá nhân cho t ch c. B t c 1 ai đc đ t vào v trí đóế ố ề ự ọ ứ ụ ế ị ổ ứ ấ ứ ặ ị đ u có quy n l c nhu v y, vi c ph c tùng quy n l c c a m i ng i là ph c tùng tch c, nhà nc đ m b o quy n l iề ề ự ậ ẹ ụ ề ự ủ ọ ườ ụ ứ ả ả ề ợ c a mình, c a t ch c.ủ ủ ổ ứ -Tín nhi m: Mu n có uy tín th c s ph i có s ph c tùng, t nguy n, t giác c a c p d i, tín nhi m c a đ ng c pệ ố ự ự ả ự ụ ự ệ ự ủ ấ ướ ệ ủ ồ ấ và ngay c a c p trên, đó là uy tín cá nhân c a lãnh đ o.ủ ấ ủ ạ Uy tín cá nhân-mang tính ch quanủ Uy tín ch c v -mang tính khách quanứ ụ C s căn b n đánh giá uy tín là nhân chính là ph m ch t, nhân cách c a ng i lãnh đ o đc m i ng i th a nh n làơ ở ả ẩ ấ ủ ườ ạ ọ ườ ừ ậ phù h p, x ng đáng v i ch c v đc giao.ợ ứ ớ ứ ụ M t ng i lãnh đ o ph i v a có uy tín cá nhân và uy tín ch c v thì m i th c s m i đc coi là có uy tín.ộ ườ ạ ả ừ ứ ụ ớ ự ự ớ -Ngoài ra còn có th có 1 thành t n a là s ám th , là s c ép c a 1 đ i t ng khách quan đ n v i 1 ng i t o ra 1 ápể ố ữ ự ị ứ ủ ố ượ ế ớ ườ ạ l c vô hình làm cho ng òi đó ph i tuân theo ý chí c a ng i khác.ự ư ả ủ ườ N u ng i lãnh đ o đ t đ n đ ám th (ng i c p d i dăm d p nghe theo) thì h u nh m i quýêt đ nh đc m iế ườ ạ ạ ế ộ ị ườ ấ ướ ắ ầ ư ọ ị ọ ng i th a nh nườ ừ ậ thu n l i trong hđ lãnh đ o (n u m i quýet đ nh là đúng đ n)ậ ợ ạ ế ọ ị ắ 3.3.Phong cách lãnh đ oạ 3.3.1.Kn: Phong cách lãnh đ o là h th ng các quy t c tiêu chu n, ph ng pháp và các ph ng ti n c a ng i lãnh đ o qua cạ ệ ố ắ ẩ ươ ươ ệ ủ ườ ạ ơ quan lãnh đ o đ t ch c và đ ng viên tính tích c c xh c a ng i LĐ nh m đ t đc các m c đích nh t đ nh.ạ ể ổ ứ ộ ự ủ ườ ằ ạ ụ ấ ị -Có nhi u y u t ah phong cách lãnh đ o, g m 2 nhóm chính:ề ế ố ạ ồ +Nhóm các yêu t bên ngoài: ch đ Kt , VHXH, đ ng l i và cá nguyên t c qu n lý, đ c đi m c a ng nh và tp thố ế ộ ế ườ ố ắ ả ặ ể ủ ầ ể  quy t đ nh phong cách lãnh đ o chung c a nhi u cán b qu n lý.ế ị ạ ủ ề ộ ả +Nhóm y u t bên ngoài: g m các đ c đi m tâm lý các nhân c a nhà lãnh đ o (xu h gn, tính cách, năng l c…)ế ố ồ ặ ể ủ ạ ướ ự  quy đ nh các s c thái cá nhân, đ c bi t trong phong cách lãnh đ o c a nhà qu n lý.ị ắ ặ ệ ạ ủ ả 3.3.2.Các phong cách lãnh đ o :ạ *Phong cách lãnh đ o m nh l nh (đ c đoán chuyên quy n) c p trên giao vi c cho c p d i ch y u b ng m nhạ ệ ệ ộ ề ấ ệ ấ ướ ủ ế ằ ệ l nh bu c c p d i ph i tuân theo, thi u tôn tr ng nhân cách con ng i, thái đ ng x l nh n ht xa cách, khen chê,ệ ộ ấ ướ ả ế ọ ườ ộ ứ ử ạ ạ thi u khách quan, th ng xuyên can thi p vào cu c s ng c a m i ng i, ko nghe ý ki n phê bình góp ý c a m iế ườ ệ ộ ố ủ ọ ườ ế ủ ọ ng òi ư  nh ng ng i lãnh đ o ki u này là ng i t cao t đ i, luôn t cho mình là đúng, v trí c a ng i lãnh đ oữ ườ ạ ể ườ ự ự ạ ự ị ủ ườ ạ th ng ngoài nhóm ườ ở *Phong cách lãnh đ o dân ch : ạ ủ -C p trên (ng i lãnh đ o) cho phép c p d i bàn b c trong 1 s công vi c ấ ườ ạ ấ ướ ạ ố ệ  ng i c p d ic đ c quy n …ườ ấ ướ ượ ề -Các ch th d i d ng đ xu t và t t c các thành viên đ u đ c quy n thâm gia vào vi c đ xu t , các bi n phápỉ ị ướ ạ ề ấ ấ ả ề ượ ề ệ ề ấ ệ th ng ko có t tr c mà do nhóm đ ra; phân công tác cho ng i d i quy n h p lý, có tính đ n giai c p c a c pườ ừ ướ ề ườ ướ ề ợ ế ấ ủ ấ d i ; luôn chú ý đ ng viên lôi kéo đ ko ai né tránh công vi c, gi i thích rõ công vi c đ m i ng i cùng hi u côngướ ộ ể ệ ả ệ ẻ ọ ườ ể vi c và nhi m v ph i làm ; luôn quan tâm ti n trình đ u đ n c a công vi c ko thúc ép đòi h i NSLĐ quá s c;ệ ệ ụ ả ế ề ặ ủ ệ ỏ ứ th ng xuyên có m t đ giúp đ c p d i , luôn l ng nghe ý ki n phê bình c a c p d i đ đi u ch nh thích h p .ườ ặ ể ỡ ấ ướ ắ ế ủ ấ ướ ể ề ỉ ợ V trí c a ng i lãnh đ o là trong nhómị ủ ườ ạ ở *Phong cách lãnh đ o t do: tđ c a ng i lãnh đ o h u nh ko có ạ ự ủ ườ ạ ầ ư -Ko quan tâm đ n công vi c , ko can thi p vào ti n trình hđ , ko có s c ng tác v i m i ng iế ệ ệ ế ự ộ ớ ọ ườ -Làm vi c c m ch ng, 1mình, ko thích giúp đ ai nên c p d i ph i t xoay s , công vi c do nhóm t phát tri n,ệ ầ ừ ỡ ấ ướ ả ự ở ệ ự ể ng i lãnh đ o ko ra ch th gì. V trí ng i lãnh đ o ko rõ rang trong nhóm ườ ạ ỉ ị ị ườ ạ H2 3.4 -Đ c đi m tâm lý c a quy t đ nh qu n trặ ể ủ ế ị ả ị 3.4.1.KN :Quy t đ nh qu n tr là nh ng ph ng án đ gi i quy t 1 v n đ mà ng i lãnh đ o đ ra cho 1 b ph nế ị ả ị ữ ươ ể ả ế ấ ề ườ ạ ề ộ ậ hay cá nhân th c hi n. Quy t đ nh có th th c hi n d i nhi u d ng: ch th , m nh l nh, ch d n ..ự ệ ế ị ể ự ệ ướ ề ạ ỉ ị ệ ệ ỉ ẫ *Phân lo i: ạ -Căn c đ i t ng tác đ ng:ứ ố ượ ộ +QĐ nhân s : tđ đ n con ng i ự ế ườ  ph i th n tr ng do nhân t con ng i là nhân t quy t đ nhả ậ ọ ố ườ ố ế ị + QĐ chuyên môn: tđ đ n sx kd. N u quy t đ nh nhân s sai ế ế ế ị ự  nh h ng lâu dài , nghiêm tr ng đ n hđ ả ưở ọ ế -Căn c m c đ nh h ng :ứ ứ ộ ả ưở +QĐ chi n thu t: nh h ng đ n b phân hay vài ng i nào đó , ko gây xáo tr n l n đ i v i dnế ậ ả ưở ế ộ ườ ộ ớ ố ớ +QĐ chi n l c: QĐ đ ng h ng, b c phát tri n lâu gài , t o ra b c ngo t trong hđ kd v ph ng di n nào đó ế ượ ườ ướ ướ ể ạ ướ ặ ề ươ ệ  đòi h i có suy nghĩ tính toán c n th n, nghiêm túc tránh QĐ sai ỏ ẩ ậ Các QĐ chi n thu t đ c th c hi n 1 b c, 1 giai đo n nào đó c a chi n l c: Chi n l c đ ra ph ng h ng,ế ậ ượ ự ệ ở ướ ạ ủ ế ượ ế ượ ề ươ ướ đ ng l i; chi n thu t: là các thao tác c th đ th c hi n chi n l c ườ ố ế ậ ụ ể ể ự ệ ế ượ 3.4.2 –Các giai đo n c a quá trình ra quy t đ nhạ ủ ế ị Quá trình ra QĐ là quá trình ng i lãnh đ o nh n th c đ c v n đ n y sinh trong th c ti n cho t i khi đ ra đ cườ ạ ậ ứ ượ ấ ề ả ự ễ ớ ề ượ QĐ gi i quy t v n đ đó.ả ế ấ ề *Giai đo n 1:ạ là giai đo n nh n th c đ c v n đ ạ ậ ứ ượ ấ ề Khi trong hđ n y sinh các v n đ c n có s quy t đ nh c a nhà qu n tr . Nh n th c đ c v n đ t c là nh n th cả ấ ề ầ ự ế ị ủ ả ị ậ ứ ượ ấ ề ứ ậ ứ đ c r ng n u ta ko đ a ra s tđ s x y ra nh ng b t đ ng nh t đ nh. Ko ph i v i m i v n đ n y sinh đ u c n cóượ ằ ế ư ự ẽ ả ữ ấ ộ ấ ị ả ớ ọ ấ ề ả ề ầ s tđ c a nhà lãnh đ o ch xem xét gi i quy t nh ng v n đ nào nh h ng đê quá trình hđ sx kd c a dn ự ủ ạ ỉ ả ế ữ ấ ề ả ưở ế ủ  Nhà lãnh đ o ph i luôn quan sát , phân tích các y u t tđ (căn c s li u , sách báo, TV …, d lu n, các b n báoạ ả ế ố ứ ố ệ ư ậ ả cáo tài chính, các phòng ban tham m u trong c quan …) Khi nh n th c đ c s tđ , ph i căn c , li u s tđ đó cóư ơ ậ ứ ượ ự ả ứ ệ ự nh h ng đ n m c tiêu chung hay ko đ ra QĐ v khía c nh tâm lý , ng òi lãnh đ o ph i có nh n th c t duy sâuả ưở ế ụ ề ề ạ ư ạ ả ậ ứ ư s c , có nguyên nhân , có tri th c đ đ a ra nh ng QĐ nh y bén.ắ ứ ể ư ữ ạ *GĐ 2 : Thu th p thông tin :ậ -Thu th p thông tin đ xem s thay đ i vào th i đi m nào , m c đ nh h ng , các nguyên nhân khách quan và chậ ể ự ổ ờ ể ứ ộ ả ưở ủ quan c a v n đ đ đ a ra bi n pháp khác ph c ủ ấ ề ể ư ệ ụ N u đ a ra QĐ khi ch a có đ thông tin ế ư ư ủ  ko chính xác  ko giá tr ị Quá trình thu th p và x lý thông tin ph i đ m b o tính k p th i , tính th ng nh t và toàn di n , tính t i u , tínhậ ử ả ả ả ị ờ ố ấ ệ ố ư chính xác  đ m b o thông tin , h u ích ả ả ữ *GĐ 3 : Đ ra ph ng án gi i quy t :ề ươ ả ế -N u đ a ra QĐ nên đ a ra nhi u ph ng án đ l a ch n (th ng là 3) đ đ m b o phù h p v i đk th c t có nhi uế ư ư ề ươ ể ự ọ ườ ể ả ả ợ ớ ự ế ề bi n đ ng (tính linh ho t phù h p) .Ph ong án ph i phù h p hoàn c nh , ti t ki m , d th c hi nế ộ ạ ợ ư ả ợ ả ế ệ ễ ự ệ VD : Khi giá xăng d u tăng , có th đ ra 3 ph ng án:ầ ể ề ươ Pa1: thay th b ng nguyên li u ế ằ ệ Pa2: tăng giá sp Pa3: thay th công ngh sx ế ệ  Tuỳ th i đi m th c hi n có nhièu bi n đ ng hay ko mà đ a ra páờ ể ự ệ ế ộ ư -Đ a ra nhi u ph ng án gi đ nh đ tránh nh ng sai l m đáng tiêc có th x y ra khi đk b t đ u ư ề ươ ả ị ể ữ ầ ể ả ắ ầ -Khi có nhi u ph ng án ề ươ  Ph i đ a ra các t ch c đ đánh giá g i ý ph ng án ả ư ổ ứ ể ợ ươ -Các tiêu ch ân c n đ c l ng hoá đ d so sánh .ủ ầ ượ ượ ể ễ -V khía c nh tâm lý : nhà qu n tr ph i tham kh o ý ki n c a các chuyên gia , các cá nhân , các t p th tr c ti p liênề ạ ả ị ả ả ế ủ ậ ể ự ế quan b n thân các lãnh đão c n tìm tòi đ đ a ra ph ng án t t nh t ả ầ ể ư ươ ố ấ *GĐ 4 : l a ch n ph ng án t i uự ọ ươ ố ư Trên c s t ch c đ c đ t ra đ l a ch n ra ph ng án t i u trong s các ph ng án gi đ nh . N u các ph ngơ ơ ổ ứ ượ ặ ể ự ọ ươ ố ư ố ươ ả ị ế ươ án t ng đ ng ươ ươ  dùng thêm t ch c ph . Ng i lãnh đ o ph i bi t sd trí tu c a các chuyên gia đ l a ch n đ cổ ứ ụ ườ ạ ả ế ệ ủ ể ự ọ ượ nh ng ph ng án t i u ữ ươ ố ư  mang t/c khách quan h n ơ *GĐ 5 : Ra QĐ : -Nhà lãnh đ o ban hành các QĐ chính th c ạ ứ -Đ ban hành quy t đ nh chính th c: các QĐ ph i đ m b o các yêu c u sauể ế ị ứ ả ả ả ầ +Tính khách quan: ph n ánh đúng hoàn c nh th c t , ko duy ý chí , ko ch quan .ả ả ự ế ủ +Tính khoa h c: đ m b o quy t đ nh phù h p các quy lu t t nhiên XH .ọ ả ả ế ị ợ ậ ự +Tính thi t th c: đ m b o mang l i hi u qu và l i ích cho m i ng i ế ự ả ả ạ ệ ả ợ ọ ườ +Tính pháp lí: các QĐ ko đ c sai trái v i các quy đ nh hi n đ i c a pháp lu tượ ớ ị ệ ạ ủ ậ +Tính qu n chúng : th c hi n đ c nguy n v ng c a qu n chúngầ ự ệ ượ ệ ọ ủ ầ Ngoài ra, hình th c c a QĐ ph i rõ ràng d hi u, ko gây hi u sai, hi u káhc ứ ủ ả ễ ể ể ể V khía c nh tâm lý, ng i lãnh đ o là ng i ch u trách nhi m chính nên ph i có s s n sang, c ng quy t trongề ạ ườ ạ ườ ị ệ ả ự ẵ ươ ế hành đ ngộ Ch ng IV: Giao ti p trong HĐKDươ ế 4.1.KN, YN c a giao tiê ptrong hđ kdủ ế 4.1.1.KN : -Giao ti p la mqh hay s ti p xuc gi a con ng i v i nhau trong XH loài ng i ế ự ế ữ ườ ớ ườ -Giao ti p kd : la mqh hay s ti p xúc gi a con ng i v i nhau rrong hđ kd nh trong sx , mua bán , kí k t h p đ ng ,ế ự ế ữ ườ ớ ư ế ợ ồ h p tác làm ănợ .Giao ti p gi ch c năng ch y u là thu nh n và trao đ i thông tin v kd trên th ng tr ng .Ngoài ra , giao ti pế ữ ứ ủ ế ậ ổ ề ươ ườ ế trong kd còn mang l i s giao l u t ch c , t t ng đ phát tri n nhân cách con ng i cho hoàn ch nh.ạ ự ư ổ ứ ư ưở ể ể ườ ỉ 4.1.2.YN c a giao ti p kd :ủ ế -Giúp cho n n kt ko ch phát tri n mà còn m r ng phát tri n sxề ế ỉ ể ở ộ ể -Mang lai s m ng truy n bá n n văn minh và ti p thu đ c các n n VH , văn minh c a th gi i ứ ạ ề ề ế ượ ề ủ ế ớ -Là t m g ng đ soi r i vào t ng con ng i , đ t n c , đ ý th c , khoa h c , l i s ng ấ ườ ể ọ ừ ườ ấ ướ ộ ứ ọ ố ố  thúc đ y XH phát tri nẩ ể 4.1.3.B n ch t c a giao ti p :ả ấ ủ ế -Giao ti p là 1 nhu c uế ầ -Giao i p là hđ c a con ng i -> có ch th và khách th giao ti p , ch th và khách th trao đ i vai trò cho nhauế ủ ườ ủ ể ể ế ủ ể ể ổ trong giao ti pế -Giao ti p là s v n đ ng bi u hi n mqh ng i - ng i .C th :ế ự ậ ộ ể ệ ườ ườ ụ ể +Trong gia đình : cha m - con cái ; anh ch -em, ông bà – con cháuẹ ị +Trong XH : quan h hàng xóm …ệ +Trong kd : đ ng nghi p v i nhau , ban hàng v i nhau , …ồ ệ ớ ớ -Giao ti p gi a 2 ng i v i nhau là giao ti p gi a 2 th c th th 2 , th c th XH.ế ữ ườ ớ ế ữ ự ể ứ ự ể +Th c th tâm lý : nói đ n nhân cách , trí tu , tính cách giao ti p ko h khô c ng , trong giao ti p ph i có s linhự ể ế ệ ế ề ứ ế ả ự ho t ạ +Th c th XH : nói đ n ch c danh , đ a v , uy tín , l i ích … ự ể ế ứ ị ị ợ  ko có cu c giao ti p chung , luôn XĐ đ c đ iộ ế ượ ố t ng giao ti p , m c đích giao ti p …ượ ế ụ ế -Giao ti p là đ c hình thành , phát tri n , kh ng đ nh và đánh giá nhân cáchế ượ ể ẳ ị 4.2- Mô hình , công c và phong cách giao ti p ụ ế 4.2.1 –Mô hình giao ti p :ế H1 Ngu n là ng i g i thông đi p ồ ườ ử ệ Ngu n nhân tin là n i nh n các b n thông tin hay thông đi p . Thông đi p là n i dung giao ti p . Đ hình thành thôngồ ơ ậ ả ệ ệ ộ ế ể đi p ph i có :ệ ả +Ngu n mu n nói gì , đã nói đ c gìồ ố ượ +Ngu n nh n tin đã nghe đ c gì , hi u đ c gì , nh đ c gì . Ngôn ng trong thông đi p ph i có s th ng nh tồ ậ ượ ể ượ ớ ượ ữ ệ ả ự ố ấ gi a ngu n . 2 ng i nh n tin , ph i rõ rang , tránh hi u l m . Các ph ng ti n truy n th ng là ph ng ti n truy nữ ồ ườ ậ ả ể ầ ươ ệ ề ố ươ ệ ề t i thông tin gi a ngu n phát và ng i nh n tin.ả ữ ồ ườ ậ +Mã hoá là quá trình l a ch n , s p x p thông tin g i đ n ng i nh n tinự ọ ắ ế ử ế ườ ậ +Gi i mã là quá trình di n d ch các thông đi p nh n đ c ả ễ ị ệ ậ ượ +Ph n h i là quá trình ng i nh n đáp l i , ph n ng l i các thông đi p c a ng i g iả ồ ườ ậ ạ ả ứ ạ ệ ủ ườ ử +Nhi u là nh ng c n tr vi c trao đ i thông tin và làm cho hiê ko đúng v các thông đi p ễ ữ ả ở ệ ổ ể ề ệ Nhi u : ễ .C h c : âm thanh , ánh sáng …ơ ọ .Mang tính XH : khác nhau v tôn giáo , ngh nghi p ..ề ề ệ .Mang tính tâm lý : khác nhau v tính cách , tu i tác , năng l c …ề ổ ự 4.2.2 –Công c giao ti p :ụ ế *Giao ti p b ng ngôn ng : ế ằ ữ g m 2 hình th c :ồ ứ -Nói tr c ti p : thông d ng nh t , bi u c m ự ế ụ ấ ể ả -Ngôn ng gián ti p : thông qua 1 ph ng ti n trung gian nào đó (đi n tho i, fax, truy n hình..)ữ ế ươ ệ ệ ạ ề Chú ý : +Sd l i nó t ng , câu nói ph i có có trách nhi m , ph i chính xác và đ c bi t là trong giao ti p kdờ ừ ữ ả ệ ả ặ ệ ế +t/ c c a t ng (nh p đi u , ng đi u , gi ng nói …) ủ ừ ữ ị ệ ữ ệ ọ  cho bi t nh ng đi m v đ i t ng truy n tin (gi i , tu i ,ế ữ ể ề ố ượ ề ớ ổ s c kho , bi u hi n tình c m …) ứ ẻ ể ệ ả  trong kd càn ph i chú ý v n đ này . VD : n u c n truy n đ t yêu c u , ch thả ấ ề ế ầ ề ạ ầ ỉ ị  ph i di n đ t rõ rang , m ch l c , d t khoát , nghiêm túc … Đây cũng là y u t đ nhà qu n tr sd đ ki m soát ,ả ễ ậ ạ ạ ứ ế ố ể ả ị ể ể nh n xét , d đoán c p d i , đ i tác -> nhà qu n tr ph i đ nh y c m , hi u th u các đ c tính tâm lý con ng i đậ ự ấ ướ ố ả ị ả ủ ạ ả ể ấ ặ ườ ể có th hđ t t h n .ể ố ơ . Đi u b , c ch , ánh m t cũng bi u th 1 ph n tâm tr ng n i tâm con ng i , góp cùng ti ng nói ệ ộ ử ỉ ắ ể ị ầ ạ ộ ườ ế  bi u th ýể ị mu n di n đ t , hi u qu h n ố ễ ạ ệ ả ơ -M t s nguyên t c khi giao ti p ộ ố ắ ế +Mu n giao ti p hi u qu ph i XĐ :ố ế ệ ả ả . Đ a v XH c a mình ị ị ủ . Tâm tr ng sinh lý ạ  L i nói ph i đúng vai , đúng v trí XH c a mình (l phép v i ng i l n tu i h n và ko tr ch th ng v i ng i nhờ ả ị ủ ễ ớ ườ ớ ổ ơ ị ượ ớ ườ ỏ tu i h n…)ổ ơ +L i nói ph i phù h p v i ng oi nghe , rõ ràng , chính xác , ngôn ng , c ch ph i khéo léo , t nh .ờ ả ợ ớ ừ ữ ử ỉ ả ế ị .Khi giao ti p qua đi n tho i hay qua th t ế ệ ạ ư ừ  n i dung ph i rõ rang , đ y đ , l ch s … vì nh ng ng i trong giaoộ ả ầ ủ ị ự ữ ườ ti p ko nhìn th y nhau ế ấ  ko th hi u ý nhau thông qua hành đ ng , c ch ánh m t ể ể ộ ử ỉ ắ  l i l c n rõ ràng . Trong vănờ ẽ ầ phong trau tru t .ố *Giao ti p phi ngôn ng :ế ữ (ko dùng l i nói và ch vi t) :thông qua nét m t , n c i , ánh m t , c ch ờ ữ ế ặ ụ ườ ắ ử ỉ  th c hi nự ệ thái đ tình c m c a mình , ph n ng c a mìnhộ ả ủ ả ứ ủ -Nét m t : c tính có kho ng 2000 nét m t (theo Dac-uyn co 6 nét m t)ặ ướ ả ặ ặ VD : .Nét m t bu n : m t trĩu xu ngặ ồ ắ ố .Ng c nhiên : măt , m m m toạ ồ ở .Suy t : trán nhăn , m t nhìn xa xăm ư ắ -N c i : bi u hi n thái đ , tình c m c a con ng i . Có bao nhiêu cá tính thì cũng có b y nhiêu ki u c i ụ ườ ể ệ ộ ả ủ ườ ấ ể ườ VD : c i m m : t nh , kín đáo ; c i nh ch mép : khinh th ng , ng o m n …ườ ỉ ế ị ườ ế ườ ạ ạ -Ánh măt : cũng là m t cách th c bi u c m , đ c coi là c a s tâm h n ộ ứ ể ả ượ ử ổ ồ -Di n m o : nh n m nh các đ c đi m t nhiên : dáng ng i , khuôn m t , t ng ng i …ệ ạ ấ ạ ặ ể ự ườ ặ ạ ườ -C ch : th hi n thông qua c đ ng c a đ u , tay , chân ử ỉ ể ệ ử ọ ủ ầ -T th : VD nh h i cúi v phía tr c , l ng nghe -> ng i c p d i ư ế ư ơ ề ướ ắ ườ ấ ướ -Không gian giao ti p : là kho ng cách gi a ng oi nói và ng i nghe . Mqh càng thân thi t thì kho ng cách càng ng nế ả ữ ừ ườ ế ả ắ VD : +Mqh thân m t KC 1- 4m ; g n gũi kc :0,45-1m ;xã giao kc : >= 1,4 m ;r t thân thi t < 0,45 mậ ầ ấ ế +Giao ti p bàn tròn : bi u th mqh ngang hàng -> bình đ ng ế ể ị ẳ +Giao ti p bàn vuông : nh n manh theo t ng t/cế ấ ừ *Hành vi giao ti p đ c bi t :ế ặ ệ b t tay ắ VN tr c khi Pháp xâm l c , ch a có hi n t ng này , nh ng đ n nay r t ph bi n . L u ý , cách b t tay cho phùỞ ướ ượ ư ệ ượ ư ế ấ ổ ế ư ắ h p ợ 4.3 – Phong cách giao ti p trong kd.ế 4.3.1 –Phong cách giao ti p đ c tài (đ c đoán)ế ộ ộ -Thích h p v i th i đ i phong ki n c x a hay trong nh ng hoàn c nh ng i d i quy n , kém thông minh hay ch aợ ớ ờ ạ ế ổ ư ữ ả ừơ ướ ề ư tr ng thành v ý th c , trí tu , giao tiêp sko dân ch , ko bình đ ng gi a ng i và ng i , ng i trên nói sao ng iưở ề ứ ệ ủ ẳ ữ ườ ườ ườ ườ d i ph i làm theo nh v y ko đ c làm trái . Trong th i đ i dân ch ngày nay còn r t ít , ch trong quân đ i.ướ ả ư ậ ượ ờ ạ ủ ấ ỉ ộ -Trong qu n lí tài chính nguyên t c này cũng đ c th c hi n nghiêm ng t (c p trên quy t đ nh chi kho n nào , baoả ắ ượ ự ệ ặ ấ ế ị ả nhiêu …) 4.3.2 –Phong cách giao ti p dân ch :ế ủ áp d ng ph bi n trong XH hi n đ i; trên c s pháp lí , lu t pháp , m iụ ổ ế ệ ạ ơ ở ậ ọ ng i t do , dân ch , tôn tr ng nhân cách và quy n l i c a nhau ườ ự ủ ọ ề ợ ủ  có s ti n b . Trong hđ kd nên th c hi nự ế ộ ự ệ phong cách (phong cách dân ch văn minh l ch s ) này có pha đôi chút t do, giao ti p trên c s lu t đ nh , quy đ nhủ ị ự ự ế ơ ở ậ ị ị c a dn ủ  phù h p h n ợ ơ 4.3.3 – Phong cách giao ti p t do :ế ự -Đây là phong cách ch nên áp d ng đ i v i c quan qu n lý c p cao áp d ng c i nh ng ng i có trình đ , ý t ngỉ ụ ố ớ ơ ả ấ ụ ớ ữ ườ ộ ưở cao C th : giao ti p h t s c m m d o , linh đ ng , ng i nói ch c n v ch ra đ ng h ng c b n ; ng i nghe chụ ể ế ế ứ ề ẻ ộ ườ ỉ ầ ạ ườ ướ ơ ả ườ ỉ c n hi u ý th c hi n theo cách t do , sang t o theo ý riêng c a mình nh ng ko đ c đi ch ch h ng c a dnầ ể ự ệ ự ạ ủ ư ượ ệ ướ ủ 4.4 - M t s nguyên t c c b n trong giao ti p ộ ố ắ ơ ả ế -Trong kd , m i ng i đ c tôn tr ng , giao ti p bình đ ng nh nhau , có v y m i đ t đ c hi u qu .ọ ườ ượ ọ ế ẳ ư ậ ớ ạ ượ ệ ả -Ph i nghiêm túc trong các công vi c giao ti p . Ko đ c gây lãng phí v th i gian , v ti n b c ả ệ ế ượ ề ờ ề ề ạ -Ph i kín đáo , th n tr ng (nh ng cũng c n ph i s thông tin c n thi t có th )ả ậ ọ ư ầ ả ẻ ầ ế ể -Trong hđ kd , hđ giao ti p c n ph i bi t mình , bi t ta . VD : Đ i th là ai , đ i tác là ai ? đ c gì? … Ph i bi t lúcế ầ ả ế ế ố ủ ố ượ ả ế nào nên nói và ch đ ng trong vi c b c l thông tinủ ộ ệ ộ ộ -Ko nên phung phí th i gian c a mình và c a ng i káhc ờ ủ ủ ườ -Ph i duy trì ch tín : ch tín g n li n v i hi u qu hđ c a dnả ữ ữ ắ ề ớ ệ ả ủ