Chuyên đề Phân tích tài chính trong các ngân hàng thương mại

Çu thanh to¸n cña nh÷ng ng−êi n¾m gi÷ giÊy nî thø cÊp cã thø tù −u tiªn thÊp, th−êng ®øng sau yªu cÇu thµnh to¸n cña ng−êi göi tiÒn. Sù ph¸t triÓn cña c¸c kho¶n môc ngoµi B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n C¸c ng©n hµng ®· chuyÓn rÊt nhiÒu dÞch vô ®èi víi kh¸ch hµng thµnh c¸c giao dÞch t¹o phÝ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y vµ nh÷ng giao dÞch nµy kh«ng ®−îc chÐp trªn B¶ng cÇn ®èi kÕ to¸n cña ng©n hµng. Nh÷ng kho¶n môc ngoµi B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n bao gåm: Tµi liÖu QTKD NHTM - Chuyªn ®Ò Ph©n tÝch tµi chÝnh NHTM Trung t©m Båi d−ìng vµ T− vÊn vÒ Ng©n hµng - Tµi chÝnh - §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 20 1. Hîp ®ång b¶o l·nh tÝn dông, trong ®ã ng©n hµng cam kÕt ®¶m b¶o viÖc hoµn tr¶ kho¶n vay cña kh¸ch hµng cho mét bªn thø ba. 2. Hîp ®ång trao ®æi l·i suÊt, trong ®ã ng©n hµng cam kÕt trao ®æi c¸c kho¶n thanh to¸n l·i cña c¸c chøng kho¸n nî víi mét bªn kh¸c. 3. Hîp ®ång tµi chÝnh t−¬ng lai vµ hîp ®ång quyÒn chän l·i suÊt, trong ®ã ng©n hµng ®ång ý giao hay nhËn nh÷ng chøng kho¸n tõ mét bªn kh¸c t¹i mét møc gi¸ ®−îc b¶o ®¶m. 4. Hîp ®ång cam kÕt cho vay, trong ®ã ng©n hµng cam kÕt cho vay tèi ®a tíi mét sè vèn nhÊt ®Þnh tr−íc khi hîp ®ång hÕt hiÖu lùc. Hîp ®ång vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i, trong ®ã ng©n hµng ®ång ý giao hay nhËn mét l−îng ngo¹i tÖ nhÊt ®Þnh. CÇn l−u ý tíi nh÷ng giao dÞch ngoµi B¶ng cÇn ®èi kÕ to¸n bëi v× chóng th−êng ®Èy ng©n hµng vµo t×nh tr¹ng rñi ro h¬n dï r»ng cã thÓ kh«ng xuÊt hiÖn trong c¸c b¸o c¸o th«ng th−êng vÒ tr¹ng th¸i cña ng©n hµng. §iÒu nµy hay x¶y ra víi c¸c hîp ®ång b¶o l·nh tÝn dông ®−îc ph¸t hµnh ®Ó hç trî mét kho¶n vay mµ kh¸ch hµng ®· nhËn ®−îc tõ nh÷ng ng−êi cho vay kh¸c. NÕu kh¸ch hµng kh«ng tr¶ ®−îc kho¶n vay, th× ng©n hµng sÏ ph¶i thanh to¸n ®· t¨ng lªn rÊt nhanh vµ giê ®©y chóng ®· v−ît qua tæng tµi s¶n cña ng©n hµng trªn 500%! Nh÷ng lo¹i hîp ®ång nh− thÕ ®−îc tËp trung chñ yÕu vµo c¸c ng©n hµng lín (tµi s¶n trªn 1 tû USD) – víi tæng gi¸ trÞ gÊp h¬n 6 lÇn gi¸ trÞ tµi s¶n cña ng©n hµng. Lo ng¹i vÒ t×nh tr¹ng rñi ro tr−íc sù gia t¨ng cña c¸c kho¶n môc ngoµi B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, uû ban tiªu chuÈn kÕ to¸n tµi chÝnh (FASB) n¨m 1996 ®· qui ®Þnh r»ng ng©n hµng vµ c¸c c«ng ty kh¸c ph¶i b¸o c¸o gi¸ trÞ thÞ tr−êng ®Ých thùc cña danh môc hîp ®ång ph¸i sinh (nh− hîp ®ång t−¬ng lai, quyÒn chän, trao ®æi) trªn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh vµ ph¶i b¸o c¸o bÊt kú mét kho¶n lêi hay lç nµo tõ viÖc sö dông hîp ®ång ph¸i sinh ®Ó b¶o vÖ thu nhËp cña ng©n hµng. KÕt qu¶ lêi hay lç cña hîp ®ång ph¸i sinh ph¶i ®−îc ghi nhËn trong suèt thêi gian ng©n hµng b¸o c¸o vÒ thu nhËp tõ c¸c kho¶n môc tµi s¶n hay nî ®−îc b¶o vÖ b»ng hîp ®ång ph¸i sinh. Tuy nhiªn, c«ng ty Citicorp vµ c¸c c«ng ty hµng ®Çu kh¸c ®· ph¶n ®èi quyÕt liÖt quy ®Þnh nµy vµ dÉn tíi viÖc FASB ph¶i xem xÐt l¹i vµ ho·n thùc phi quy ®Þnh míi vÒ hîp ®ång ph¸i sinh. Nh÷ng ng−êi chØ trÝch cho r»ng rÊt nhiÒu hîp ®ång ph¸t sinh kh«ng cã ®−îc gi¸ trÞ thÞ tr−êng ®Ých thùc vµ viÖc thùc thi quy ®Þnh do FASB ®Ò nghÞ sÏ lµm thu nhËp cña c¸c c«ng ty biÕn ®éng mét c¸ch kh«ng cÇn thiÕt. Vµo thêi Tµi liÖu QTKD NHTM - Chuyªn ®Ò Ph©n tÝch tµi chÝnh NHTM Trung t©m Båi d−ìng vµ T− vÊn vÒ Ng©n hµng - Tµi chÝnh - §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 21 ®iÓm hiÖn nay, vÉn ch−a cã ®−îc mét kÕt qu¶ râ rµng tõ cuéc tranh luËn vÒ quy ®Þnh cña FASB. 2.4.2 B¸o c¸o thu nhËp ( KÕt qu¶ kinh doanh) C¸c bé phËn cÊu thµnh b¸o c¸o thu nhËp B¸o c¸o thu nhËp cña mét ng©n hµng chØ ra tæng thÓ c¸c kho¶n thu ng©n hµng nhËn ®−îc vµ tæng c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (ch¼ng h¹n nh− hµng n¨m). Qui m« cña nh÷ng kho¶n môc chÝnh trong B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ B¸o c¸o thu nhËp cña mét ng©n hµng th−êng cã mét mèi quan hÖ mËt thiÕt. Thùc chÊt, tµi s¶n trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n t¹o ra tõ kho¶n lín thu tõ ho¹t ®éng, trong khi ®ã c¸c kho¶n nî t¹o ra hÇu nh− chi phÝ ho¹t ®éng cña mét ng©n hµng. Nguån thu chÝnh cña mét ng©n hµng lµ thu l·i tõ c¸c tµi s¶n sinh lêi, chñ yÕu lµ tõ c¸c kho¶n cho vay (L) Chøng kho¶n (S),tiÒn göi t¹i ng©n hµng kh¸c (M) (bao gåm thu nhËp tõ c¸c chi nh¸nh cña ng©n hµng hay thu nhËp tõ cho thuª c¸c tµi s¶n mµ ng©n hµng së h÷u). Nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh t¹o ra c¸c nguån thu trªn bao gåm l·i tr¶ cho nh÷ng ng−êi göi tiÒn (D), l·i tr¶ cho nh÷ng kho¶n vay (NDB), chi phÝ cho vèn tù cã (EC), tiÒn l−¬ng vµ phóc lîi cho nh©n viªn cña ng©n hµng (SWB), chi phÝ ho¹t ®éng liªn quan ®Õn tµi s¶n vËt chÊt cña ng©n hµng (O), ph©n bæ dù phßng tæn thÊt tÝn dông (PLL), thuÕ (T),vµ nh÷ng chi phÝ kh¸c (ME). Chªnh lÖch gi÷a c¸c kho¶n thu vµ chi phÝ lµ thu nhËp. V× vËy: Thu nhËp = Tæng c¸c kho¶n môc thu – Tæng c¸c kho¶n môc chi phÝ (4) Hay cã thÓ ®−îc minh ho¹ nh− sau: C¸c kho¶n môc thu nhËp (C¸c tµi s¶n b»ng tiÒn x tû lÖ sinh lêi trung b×nh cña c¸c tµi s¶n b»ng tiÒn + c¸c kho¶n chøng kho¸n ®Çu t− x tû lÖ sinh lêi trung b×nh cña c¸c kho¶n chøng kho¸n ®Çu t− + sè s− c¸c kho¶n cho vay x tû lÖ sinh lêi trung b×nh c¸c kho¶n cho vay + c¸c tµi s¶n kh¸c x tû lÖ sinh lêi trung b×nh cña c¸c tµi s¶n kh¸c) Trõ (-) c¸c kho¶n môc chi phÝ (Tæng tiÒn göi x chi phÝ l·i trung b×nh cho c¸c kho¶n tiÒn göi + c¸c kho¶n cho vay x chi phÝ tr¶ l·i trung b×nh cña c¸c kho¶n vay + vèn chñ së h÷u + chi phÝ l−¬ng vµ phóc lîi cho nh©n viªn + chi phÝ ho¹t ®éng hµng ngµy + ph©n bæ dù phßng tæn thÊt tÝn dông + c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c + tiÒn thuÕ) Tµi liÖu QTKD NHTM - Chuyªn ®Ò Ph©n tÝch tµi chÝnh NHTM Trung t©m Båi d−ìng vµ T− vÊn vÒ Ng©n hµng - Tµi chÝnh - §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 22 Sö dông r lµ tû lÖ thu nhËp trung b×nh cña c¸c tµi s¶n vµ lµ chi phÝ cho c¸c kho¶n tiÒn göi, kho¶n vay vµ vèn chñ së h÷u, ta cã: thu nhËp cña ng©n hµng nh− th«ng b¸o ë cuèi b¸o c¸o thu nhËp sÏ ®−îc tÝnh nh− sau: (Thu nhËp = (C x rcash x S x rloans +L x rM)) – (D x i® + NDB x indb +EC x icc + SWB +O +PLL + ME + T) (5) Ph−¬ng tr×nh nµy nh¾c nhë chóng ta r»ng c¸c ng©n hµng quan t©m ®Õn viÖc t¨ng thu nhËp cã thÓ lùa chän mét sè ph−¬ng ph¸p sau: (1) T¨ng thu nhËp trung b×nh ®èi víi mçi tµi s¶n, (2) ph©n phèi l¹i doanh môc tµi s¶n sinh lêi h−íng vµo c¸c tµi s¶n mang l¹i tû lÖ sinh lêi trung b×nh cao, (3) gi¶m chi phÝ l·i hay chi phÝ ngoµi l·i ®èi víi c¸ kho¶n tiÒn göi, kho¶n vay phi tiÒn göi, vµ vèn chñ së h÷u, (4) chuyÓn dÞch nguån vèn cña ng©n hµng sang c¸c kho¶n tiÒn göi vµ vèn vay cã chi phÝ thÊp h¬n: (5) t×m c¸c gi¶m bít c¸c chi phÝ cho nh©n viªn(SWB), cho ho¹t ®éng hµng ngµy(O), Ccho dù phßng tæn thÊt tÝn dông (PLL), vµ cho c¸c chi phÝ ho¹t ®éng kh¸c (ME); vµ (6) gi¶m tiÒn thuÕ ph¶i nép th«ng qua viÖc t¨ng c−êng c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý thuÕ. TÊt nhiªn c¸c nhµ qu¶n lý ng©n hµng kh«ng thÓ kiÓm so¸t ®−îc toµn bé c¸c kho¶n môc ¶nh h−ëng ®Õn thu nhËp. Nguån thu tõ nh÷ng tµi s¶n kh¸c nhau cña ng©n hµng, tõ viÖc lµm b¸n c¸c dÞch vô còng nh− chi phÝ huy ®éng vèn ®Òu ®−îc x¸c ®Þnh bëi c¸c yÕu tè cung – cÇu trªn thÞ tr−êng n¬i ng©n hµng phôc vô. Trong dµi, c«ng chóng sÏ lµ nh©n tè chÝnh ¶nh h−ëng ®Õn nh÷ng lo¹i cho vay vµ nh÷ng dÞch vô tiÒn göi mµ ng©n hµng cã thÓ cung cÊp. MÆc dï, sù c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng, c¸c qui ®Þnh vµ nh− cÇu cña c«ng chóng ®Òu ¶nh h−ëng tíi ho¹t ®éng ng©n hµng song nh÷ng quyÕt ®Þnh cña nhµ qu¶n lý vÉn lµ nh©n tè chÝnh trong viÖc x¸c lËp c¬ cÊu cô thÓ cña cho vay, ®Çu t− chøng kho¸n, tiÒn mÆt,vµ tiÒn göi ng©n hµng mµ mçi ng©n hµng n¾m gi÷ còng nh− trong viÖc x¸c ®Þnh quy m« vµ c¬ cÊu cña nguån thu vµ chi phÝ. C¸c dßng tµi chÝnh vµ dù tr÷ tµi chÝnh B¸o c¸o thu nhËp cña mét ng©n hµng lµ mét b¶n ghi chÐp vÒ c¸c dßng tµi chÝnh theo thêi gian (t−¬ng ph¶n víi B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, lµ mét B¸o c¸o vÒ dù tr÷ cña tµi s¶n, nî, vµ vèn chñ së h÷u t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh). Do ®ã, chóng to cã thÓ biÓu diÔn B¸o c¸o thu nhËp cña ng©n hµng nh− mét b¸o c¸o vÒ c¸c dßng tµi chÝnh ra (c¸c kho¶n chi phÝ) vµ dßng tµi chÝnh vµo (c¸c kho¶n thu). C¸c dßng tµi chÝnh vµo C¸c dßng tµi chÝnh ra Tµi liÖu QTKD NHTM - Chuyªn ®Ò Ph©n tÝch tµi chÝnh NHTM Trung t©m Båi d−ìng vµ T− vÊn vÒ Ng©n hµng - Tµi chÝnh - §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 23 Thu nhËp tõ cho vay Chi phÝ cho tiÒn göi Thu tõ chøng kho¸n Chi phÝ cho tiÒn vay Thu tõ c¸c tµi s¶n b»ng tiÒn Chi phÝ cho tiÒn l−¬ng Thu kh¸c Chi phÝ kh¸c Chi cho thuª Tæng c¸c dßng tµi chÝnh vµo (Toµn bé c¸c kho¶n thu) Tæng c¸c dßng tµi chÝnh ra = Thu nhËp (Toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ) B¸o c¸o thu nhËp thùc tÕ cña ng©n hµng th−êng phøc t¹p h¬n b¸o c¸o ®¬n gi¶n giíi thiÖu ë trªn v× mçi kho¶n môc thùc tÕ cã thÓ gåm mét vµi bé phËn cÊu thµnh. HÇu hÕt c¸c b¸o c¸o thu nhËp cña ng©n hµng sÏ gÇn gièng B¸o c¸o thu nhËp trong b¶ng 4-6 cña ng©n hµng miÒn trung t©y – vÉn lµ ng©n hµng cã b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n chóng ta sÏ xem xÐt lóc tr−íc. b¶ng 4-6 ®−îc chia lµm bèn phÇn chÝnh: (1) thu tõ l·i, (2) chi phÝ tr¶ l·i, 930 thu ngoµi l·i, (4) chi phÝ ngoµi l·i. Thu tõ l·i Kh«ng ng¹c nhiªn g× tµi s¶n vµ chi phÝ t¹o ra tõ c¸c kho¶n cho vay chiÕm hÇu hÕt c¸c nguån thu cña ng©n hµng (th−êng lµ h¬n 2/3). trong tr−êng hîp cña ng©n hµng Trung t©y mµ chóng ta ®ang xem xÐt, 780 triÖu USD thu nhËp tõ cho vay t−¬ng ®−¬ng víi 70% tæng nguån thu cña ng©n hµng nµy. TiÕp sau nh÷ng kho¶n cho vay lµ nh÷ng nguån quan träng kh¸c bao Gåm: thu nhËp tõ ®Çu t− chøng kho¸n, l·i tõ c¸c hîp ®ång cho vay vèn liªn bang, tõ c¸c hîp ®ång mua l¹i (b¸n l¹i) vµ l·i thu ®−îc tõ tiÒn göi cã kú h¹n tµi s¶n ng©n hµng kh¸c. TÇm quan träng t−¬ng ®èi cña mçi kho¶n thu dao ®éng tõ n¨m nµy sang n¨m kh¸c, phô thuéc vµo nh÷ng dÞch chuyÓn cña l·i suÊt vµ cÇu vÒ vèn vay. MÆc dï thu tõ cho vay lu«n chiÕm ®a sè trong c¸c nguån thu, chóng ta cÇn ph¶i l−u ý r»ng tÇm quan träng t−¬ng ®èi cña c¸c kho¶n môc thu tõ cho vay víi c¸c nguån thu ngoµi l·i ®ang thay ®æi rÊt nhanh cïng víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸c dÞch vô thu phÝ. Thu tõ phÝ ngµy nay ®ang t¨ng lªn nhanh h¬n so víi l·i tõ cho Chi phÝ tr¶ l·i Kho¶n môc chi phÝ quan träng nhÊt cña mét ng©n hµng lµ chi phÝ tr¶ l·i tiÒn göi. Mét kho¶n môc chi phÝ tr¶ l·i quan träng vµ ®ang t¨ng lªn nhanh chãng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y lµ l·i tr¶ cho nh÷ng kho¶n vay ng¾n h¹n trªn thÞ tr−êng tiÒn tÖ – chñ yÕu lµ nh÷ng kho¶n vay quü Liªn bang tõ c¸c ng©n hµng kh¸c vµ nh÷ng kho¶n vay theo hîp ®ång mua l¹i chøng kho¸n. tiÒn l·i tr¶ cho nî ng¾n h¹n cña ng©n hµng nµy chiÕm h¬n 15% trong tæng chi phÝ n¨m võa qua. Tµi liÖu QTKD NHTM - Chuyªn ®Ò Ph©n tÝch tµi chÝnh NHTM Trung t©m Båi d−ìng vµ T− vÊn vÒ Ng©n hµng - Tµi chÝnh - §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 24 Thu nhËp tõ l·i NhiÒu ng©n hµng khÊu trõ tæng chi phÝ tr¶ l·i khái tæng thu tõ l·i ®Ó x¸c ®Þnh thu nhËp tõ l·i. kho¶n môc quan träng nµy th−êng ®−îc gäi lµ chªnh lÖch thu chi tõ l·i - lµ sù chªnh lÖch gi÷a thu l·i tõ c¸c kho¶n cho vay vµ ®Çu t− chøng kho¸n víi chi phÝ tr¶ l·i cho viÖc huy ®éng nguån vèn cña ng©n hµng. §©y th−êng lµ mét nh©n tè quyÕt ®Þnh ®èi víi kh¶ n¨ng sinh lêi cña ng©n hµng. Thu nhËp l·i gi¶m th−êng b¸o hiÖu mét sù gi¶m sót trong kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña ng©n hµng - lîi nhuËn sau thuÕ - vµ cã lÏ còng b¸o hiÖu sù gi¶m sót trong cæ phÇn phiÕu. Ph©n bæ dù phßng tæ chøc tÝn dông: Mét kho¶n môc chi phÝ kh¸c mµ c¸c ng©n hµng khÊu trõ khái thu nhËp hiÖn hµnh lµ ph©n bæ dù phßng tæn thÊt tÝn dông. §©y lµ mét kho¶n chi phÝ kh«ng b»ng tiÒn mÆt, ®−îc t¹o bëi nghiÖp vô vµo sæ kÕ to¸n ®¬n gi¶n. Môc tiªu cña c¸c kho¶n môc nµy lµ ®Ó che giÊu lîi nhuËn cña ng©n hµng. Ph©n bæ dù phßng hµng n¨m ®−îc khÊu trõ khái thu nhËp hiÖn hµnh tr−íc khi tÝnh thuÕ thu nhËp. Tuy nhiªn, ®¹o luËt c¶i c¸ch ®· yªu cÇu c¸c ng©n hµng lín vµ c¸c c«ng ty së h÷u ng©n hµng Mü sö dông ph−¬ng ph¸p khÊu trõ cô thÓ. §©y lµ ph−¬ng ph¸p cho phÐp ng©n hµng mçi n¨m ®−îc trÝch tõ thu nhËp tr−íc thuÕ ph©n bæ vµo quü dù phßng tæn thÊt tÝn dông mét l−îng kh«ng qu¸ gi¸ trÞ nh÷ng kho¶n cho vay thùc sù xo¸ sæ. Chi phÝ cho mét kho¶n cho vay kh«ng cßn gi¸ trÞ th−êng ph¸t sinh trong n¨m khi kho¶n cho vay kh«ng thÓ thu håi ®−îc. C¸c ng©n hµng cã tæng tµi s¶n nhá h¬n 500 triÖu USD vÉn cã thÓ tiÕp tôc sö dông ph−¬ng ph¸p kinh nghiÖm hoÆc chuyÓn sang sö dông ph−¬ng ph¸p khÊu trõ cô thÓ. Khi mét ng©n hµng ®· tÝnh to¸n ®−îc møc ph©n bè dù phßng tæn thÊt tÝn dông trong n¨m, ng©n hµng sÏ céng khèi l−îng tÝnh ®−îc vµo phÇn dù phßng tæn thÊt tÝn dông trong B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. §ång thêi còng ph¶i céng vµo kho¶n vèn nµo ®−îc thu håi (th«ng qua viÖc ®−a ra toµ vµ thanh lý c¸c tµi s¶n cña ng−êi ®i vay) tõ nh÷ng kho¶n xo¸ nî tr−íc ®©y. VÝ dô, gi¶ sö ng©n hµng First National t¹i Irwin cã dù phßng tæn thÊt tÝn dông vµo cuèi n¨m tr−íc 2.500.000 USD. Ng©n hµng ®· ghi nhËn 400.000 USD chi phÝ tæn thÊt tÝn dông (trÝch lËp dù phßng) cho n¨m hiÖn hµnh. Tuy nhiªn ng©n hµng ®· thu håi ®−îc 150.000 USD tõ nh÷ng kho¶n cho vay ®−îc xo¸ nî tr−íc ®©y. S« tiÒn 150.000 USSD nµy cÇn ph¶i ®−îc céng trë l¹i tµi kho¶n dù phßng ®Ó kh«i phôc mét phÇn gi¸ trÞ bÞ khÊu trõ khi ng©n hµng tiÕn hµnh xo¸ nî. Cuèi cïng nh÷ng nhµ qu¶n lý ng©n hµng quyÕt ®Þnh c«ng bè gi¸ trÞ c¸c Tµi liÖu QTKD NHTM - Chuyªn ®Ò Ph©n tÝch tµi chÝnh NHTM Trung t©m Båi d−ìng vµ T− vÊn vÒ Ng©n hµng - Tµi chÝnh - §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 25 kho¶n cho vay hiÖn hµnh kh«ng thÓ thu håi vµ kh«ng cã gi¸ trÞ trong n¨m nay lµ 300.000$ . Kho¶n môc dù phßng tæn thÊt tÝn dông vµo cuèi n¨m hiÖn hµnh sÏ nh− sau: Sè dù phßng tæn thÊt tÝn dông Sè dù phßng cuèi n¨m tr−íc $2.500.00 Céng: thu håi tõ nh÷ng kho¶n xo¸ nî tr−íc ®©y $150.000 Trõ: Nh÷ng kho¶n cho vay c«ng bè kh«ng thÓ thu håi n¨m nay(xo¸ nî) $300.000 Céng: ph©n bæ dù phßng tæn thÊt tÝn dông n¨m nay $400.000 Sè dù phßng tæn thÊt tÝn dông cuèi n¨m hiÖn hµnh $2.750.000 Khi nh÷ng kho¶n cho vay ®−îc coi lµ kh«ng cßn gi¸ trÞ th× tæn thÊt vèn sÏ ®−îc khÊu trõ ®ång thêi khái hai kho¶n môc: tæng sè cho vay trong B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ dù phßng tæn thÊt tÝn dông. VÝ dô gi¶ sö tæng sè vay cña ng©n hµng lµ 10 triÖu USD vµ ng©n hµng cho r»ng trÞ gi¸ kho¶n cho vay kh«ng thÓ thu håi ®−îc vµo n¨m nay lµ 250.000 USD. Dù phßng tæn thÊt tÝn dông hiÖn thêi cña ng©n hµng lµ 2.750.000 USD. Tr−íc khi ng©n hµng thùc hiÖn viÖc xo¸ sæ, B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña ng©n hµng nh− sau: Tµi s¶n Tæng sè vèn vay$10.000.000 Dù phßng tæn thÊt tÝn dông -2.750.000 Cho vay rßng$7.250.000 B©y giê gi¶ ®Þnh nhµ qu¶n lý ng©n hµng quyÕt ®Þnh kho¶n cho vay kh«ng thÓ thu håi ch¾c ch¾n lµ 250.000USD vµ sÏ ®−îc xo¸ sæ. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña ng©n hµng sÏ cã d¹ng sau: Tµi s¶n Tæng sè vèn vay$9.750.000 Dù phßng tæn thÊt tÝn dông -2.750.000 Cho vay rßng$7.250.000 Nh÷ng kho¶n thu l·i tÝch luü nh−ng ch−a ®−îc thanh to¸n tõ c¸c kho¶n cho vay kh«ng thÓ thu håi sÏ bÞ trõ khái thu nhËp hiÖn hµnh cña ng©n hµng. NÕu mét ng©n hµng thËn träng trong viÖc ®¸nh gi¸ nh÷ng yªu cÇu dù phßng vÒ tæn thÊt tÝn dông, chªnh lÖch gi÷a sè cho vay vµ møc dù phßng ®em l¹i cho chóng ta sù −íc l−îng tèt nhÊt vÒ gi¸ trÞ rßng cña danh môc cho vay. Thu ngoµi l·i C¸c nguån thu kh¸c tõ nh÷ng kho¶n thu tõ cho vay vµ chøng kho¸n ®−îc ®¬n gi¶n lµ thu ngoµi l·i vµ bµo gåm thu phÝ tõ ho¹t ®éng cung cÊp c¸c dÞch vô tÝn th¸c, Tµi liÖu QTKD NHTM - Chuyªn ®Ò Ph©n tÝch tµi chÝnh NHTM Trung t©m Båi d−ìng vµ T− vÊn vÒ Ng©n hµng - Tµi chÝnh - §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 26 thu phÝ tõ dÞch vô tiÒn göi, thu phÝ tõ c¸c dÞch vô kh¸c cña ng©n hµng. gÇn ®©y, c¸c nhµ ng©n hµng ®· h−íng tíi môc tiªu thu ngoµi l·i, cßn ®−îc gäi lµ thu tõ phÝ vµ coi ®©y lµ mét nguån thu quan träng trong t−¬ng lai. Víi sù ph¸t triÓn ngµy cµng m¹nh cña danh môc dÞch vô (nh− m«i giíi, chøng kho¸n, b¶o hiÓm, vµ c¸c dÞch vô tÝn dông kh¸c), c¸c ng©n hµng ®· t×m ®−îc mét kªnh ®Çy høa hÑn trong viÖc ®Èy m¹nh hiÖu qu¶ kinh doanh, ®a d¹ng ho¸ c¸c nguån thu, vµ lo¹i trõ h÷u hiÖu ¶nh h−ëng cña biÕn ®éng l·i suÊt tíi thu nhËp. Chi phÝ ngoµi l·i Kho¶n môc chi phÝ ngoµi l·i quan träng nhÊt ®èi víi hÇu hÕt ng©n hµng lµ tiÒn l−¬ng vµ c¸c chi phÝ nh©n sù kh¸c – lµ kho¶n môc chi phÝ t¨ng nhanh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, khi hÖ thèng ng©n hµng cè g¾ng thu hót c¸c sinh viªn tèt nghiÖp lo¹i giái vµ l«i kÐo nh÷ng nhµ qu¶n lý hµng ®Çu cã kinh nghiÖm tõ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. Ngoµi ra, chi phÝ khÊu hao nhµ cöa, thiÕt bÞ ng©n hµng cïng chi phÝ ph¸p lý vµ giÊy tê cÇn thiÕt kh¸c còng nh− nh÷ng bé phËn cÊu thµnh chi phÝ ngoµi l·i. Thu nhËp rßng C¸c ph−¬ng ph¸p thùc hµnh kÕ to¸n ®ßi hái ng©n hµng ph¶i khÊu trõ chi phÝ ngoµi l·i (bao gåm dù phßng tæn thÊt tÝn dông hµng n¨m) vµ chi phÝ tr¶ l·i tõ tæng ph¶i thu (l·i vµ ngoµi l·i) ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh tr−íc thuÕ. Mét kho¶n môc t−¬ng ®èi quan träng ®èi víi mét sè ng©n hµng lµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng mua b¸n chøng kho¸n. HÇu hÕt c¸c ng©n hµng mua, b¸n hay thanh to¸n c¸c chøng kho¸n trong suèt c¶ n¨m vµ ho¹t ®éng mua b¸n nµy th−êng ®em l¹i thu nhËp hay tæn thÊt cho ng©n hµng. Ngµy nay hÇu hÕt c¸c ng©n hµng b¸o c¸o vÒ thu nhËp hay thua lç tõ ho¹t ®éng mua b¸n chøng kho¸n nh− mét bé phËn cña thu nhËp ngoµi l·i hoÆc b¸o c¸o trong kho¶n môc riªng cña thu nhËp ngoµi l·i hoÆc nh− mét phÇn cña thu nhËp ngoµi l·i kh¸c. Mét ng©n hµng cã thÓ sö dông kho¶n thu nhËp hay tæn thÊt tõ mua b¸n chøng kho¸n ®Ó æn ®Þnh thu nhËp rßng sau thuÕ. NÕu thu nhËp tõ cho vay gi¶m thu nhËp chøng kho¸n cã thÓ bï ®¾p mét phÇn hay toµn bé sù gi¶m sót ®ã. Ng−îc l¹i, khi thu nhËp tõ cho vay (tÊt c¶ ph¶i chÞu thuÕ) cao, nh÷ng kho¶n thua lç tõ chøng kho¸n cã thÓ ®−îc sö dông ®Ó gi¶m thu nhËp chÞu thuÕ cña ng©n hµng. Mét ph−¬ng ph¸p n÷a gãp phÇn æn ®Þnh thu nhËp cña ng©n hµng lµ ho¹t ®éng b¸n tµi s¶n. Nh÷ng giao dÞch nµy th−êng liªn quan tíi c¸c tµi s¶n tµi chÝnh Tµi liÖu QTKD NHTM - Chuyªn ®Ò Ph©n tÝch tµi chÝnh NHTM Trung t©m Båi d−ìng vµ T− vÊn vÒ Ng©n hµng - Tµi chÝnh - §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 27 (ch¼ng h¹n nh− cæ phiÕu th−êng) vµ c¸c bÊt ®éng s¶n ®−îc dïng lµm tµi s¶n thÕ chÊp cho mét kho¶n tÝn dông kh«ng thÓ thu håi. Nh÷ng ho¹t ®éng nµy th−êng cã t¸c ®éng ®Õn lîi nhuËn hiÖn t¹i, ®Æc biÖt nÕu ng©n hµng b¸n tµi s¶n ®Ó thu håi vèn. Mét ng©n hµng cã thÓ b¸n bÊt ®éng s¶n hay c¸c c«ng ty con mµ nã së h÷u. Nh÷ng tµi s¶n nµy th−êng ®−îc sö dông trong sæ s¸ch kÕ to¸n cña ng©n hµng ë møc gi¸ thÞ tr−êng nhá nhÊt, nh−ng gi¸ b¸n cã thÓ nhiÒu h¬n. Kho¶n môc quan träng trong B¸o c¸o thu nhËp cña ng©n hµng lµ thu nhËp sau thuÕ. Héi ®ång qu¶n trÞ th−êng chia kho¶n môc nµy thµnh hai nhãm: Mét phÇn dµnh cho c¸c cæ ®«ng d−íi d¹ng cæ tøc b»ng tiÒn, mét phÇn kh¸c (th−êng lµ phÇn lín) sÏ ®−îc bæ sung vµo kho¶n môc thu nhËp gi÷ l¹i trong tµi kho¶n vèn cña ng©n hµng. Ho¹t ®éng nµy sÏ t¹o ra mét c¬ së vèn chñ së h÷u lín h¬n, gãp phÇn ®¶m b¶o cho sù t¨ng tr−ëng æn ®Þnh trong t−¬ng lai. Chóng ta cÇn nhí r»ng, trong B¸o c¸o thu nhËp 6 th¸ng qua, ng©n hµng Trung t©y ®· th«ng b¸o vÒ mét kho¶n thua lç. Ng©n hµng ®· ®èi mÆt víi nh÷ng tæn thÊt lín tõ c¸c kho¶n cho vay thuéc khu vùc n¨ng l−îng vµ cho vay kinh doanh bÊt ®éng s¶n. Thùc tÕ nµy ®· lµm t¨ng ®¸ng kÓ møc ph©n phèi tæn thÊt tÝn dông cña ng©n hµng. Bëi v× møc gi¶m trong chi phÝ kh«ng thÓ ®ñ bï ®¾p cho sù gi¶m sót trong thu nhËp, nªn mét kho¶n thua lç trong thu nhËp rßng lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái. Tõ khi §¹o luËt c¶i c¸ch thuÕ n¨m 1986 ®−îc th«ng qua, c¸c ng©n hµng ®· ®−îc phÐp tÝnh chuyÓn tæn thÊt rßng ho¹t ®éng lïi l¹i trong 3 n¨m, nh−ng nh÷ng th« lç nµy cã thÓ ®−îc tÝnh chuyÓn ®Õn 15 n¨m trong t−¬ng lai. 2.4.3 C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh quan träng kh¸c cña ng©n hµng NhiÒu nhµ ng©n hµng vµ ph©n tÝch ng©n hµng thÝch bæ sung thªm vµo nh÷ng th«ng tin ®−îc cung cÊp tõ b¼ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ b¸o c¸o thu nhËp b»ng viÖc xem xÐt hai b¸o c¸o tµi chÝnh kh¸c thÓ hiÖn c¸c kho¶n môc trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ b¸o c¸o thu nhËp nh−ng ®−îc tr×nh bµy theo mét ®Þnh d¹ng kh¸c vµ ®−îc c«ng bè th−êng xuyªn. §ã lµ b¸o c¸o vÒ nguån vèn vµ sö dông vèn vµ b¸o c¸o vÒ chñ së h÷u. 2.4.3.1 B¸o c¸o vÒ nguån vèn vµ sö dông vèn B¸o c¸o vÒ nguån vèn vµ sö dông vèn tr¶ lêi c©u hái: vèn mµ ng©n hµng sö dông trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh b¾t nguån tõ ®©u? Nh÷ng nguån vèn ®ã ®−îc sö dông nh− thÕ nµo? B¸o c¸o ®−îc x©y dùng dùa vµo nh÷ng quan hÖ sau: Tµi liÖu QTKD NHTM - Chuyªn ®Ò Ph©n tÝch tµi chÝnh NHTM Trung t©m Båi d−ìng vµ T− vÊn vÒ Ng©n hµng - Tµi chÝnh - §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 28 Nguån vèn ®−îc cung cÊp cho ng©n hµng trong mét thêi kú = Vèn ®−îc cung cÊp tõ ho¹t ®éng kinh doanh + Nh÷ng sót gi¶m vÒ tµi s¶n cña ng©n hµng + Gia t¨ng vÒ nî cña ng©n hµng Sö dông vèn cña ng©n hµng trong mét thêi kú = TiÒn tr¶ cæ tøc cho cæ ®«ng + Gia t¨ng vÒ tµi s¶n cña ng©n hµng + gi¶m sót trong nî cña ng©n hµng Vµ tÊt nhiªn: Vèn cung cÊp cho ng©n hµng trong mét thêi kú = Sö dông vèn cña ng©n hµng trong thêi kú ®ã. Chóng ta cÇn chó ý r»ng møc gi¶m sót chi phÝ tiÒn mÆt trong B¸o c¸o thu nhËp – Ph©n bæ khÊu hao vµ ph©n bæ dù phßng tæn thÊt tÝn dông (255 triÖu USD) nhiÒu h¬n thu nhËp rßng (-98 triÖu USD). Khi céng l¹i c¸c kho¶n chi phÝ tiÒn mÆt, tæng tiÒn l−¬ng tiÒn mÆt (dßng vèn) thùc tÕ ®−îc t¹o ra tõ ho¹t ®éng cña ng©n hµng lµ (+) 86 triÖu USD. Tuy nhiªn, tÇm quan träng cña nguån vèn tõ dÞch vô ®· gi¶m bëi bèn nguån nguyªn nh©n kh¸c: (1) ViÖc rót tiÒn quy m« lín tõ tµi s¶n tiÒn mÆt 9657 triÖu USD), (2) chøng kho¸n trªn tµi kho¶n giao dÞch vµ chøng kho¸n ®Çu t− (274 triÖu USD), (3) vay ng¾n h¹n c¸c c«ng ty chøng kho¸n ng¾n h¹n kh¸c vay (479 triÖu USD), (4) thu håi nh÷ng nguån vèn mµ tr−íc ®©y cho c¸c ng©n hµng vµ c¸c c«ng ty chøng kho¸n vay (147 triÖu USD). Nh÷ng nguån vèn nµy ®· ch¶y vÒ ®©u? Râ rµng nh− ®−îc chØ ra trong phÇn cuèi cña b¸o c¸o vÒ dßng vèn nguån vèn t¨ng lªn chñ yÕu ch¶y vµo bé phËn cho vay (475 triÖu USD) vµ ®Ó tr¶ cho nh÷ng yªu cÇu rót tiÒn göi ( 1.089 triÖu USD). §©y lµ hai kho¶n môc sö dông vèn quan träng nhÊt trong hÇu hÕt c¸c ng©n hµng. 2.4.3.2 B¸o c¸o vÒ vèn chñ së h÷u B¸o c¸o tµi chÝnh bæ sung quan träng thø hai lµ b¸o c¸o vÒ vèn cñ së h÷u. B¸o c¸o tµi chÝnh nµy c«ng bè nh÷ng thay ®æi quan träng cña kho¶n môc vèn, cho biÕt viÖc ®Çu t− cña chñ së h÷u vµo ng©n hµng thay ®æi nh− thÕ nµo theo thêi gian. V× vèn cña c«ng ®¹i diÖn cho søc m¹nh vÒ tµi chÝnh cña ng©n hµng, lµ kho¶n môc cã thÓ ®−îc sö dông ®Ó bï ®¾p thua lç, b¶o vÖ nh÷ng ng−êi göi tiÒn vµ nh÷ng ng−êi cung cÊp tÝn dông kh¸c, do vËy, nh÷ng c¸n bé qu¶n ký ng©n hµng vµ nh÷ng ng−êi göi tiÒn quy m« lín cÇn ph¶i quan s¸t chÆt chÏ kho¶n môc nµy. B¶ng 4-9. B¸o c¸o vÒ vèn chñ së h÷u Sè d− tµi kho¶n vèn ®Çu kú Thêi kú th¸ng 6 gÇn nhÊt (triÖu Tµi liÖu QTKD NHTM - Chuyªn ®Ò Ph©n tÝch tµi chÝnh NHTM Trung t©m Båi d−ìng vµ T− vÊn vÒ Ng©n hµng - Tµi chÝnh - §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 29 USD) Thu nhËp rßng hay lç trong kú $1.280 TiÒn tr¶ cæ tøc cho cæ ®«ng (98) Cæ tøc cho cæ phiÕu −u ®·i (6) Cæ tøc cho cæ phiÕu th−êng (30) Cæ phiÕu míi ®−îc ph¸t hµnh 2 Chuéc l¹i cæ phiÕu (1) Sè d− tµi kho¶n vèn cuèi kú $1.147 B¸o c¸o vÒ kho¶n môc vèn chñ së h÷u cña ng©n hµng mµ chóng ta ®ang t×m hiÓu ®−îc thÓ hiÖn trong b¶ng 4-9. Chóng ta l−u ý r»ng B¸o c¸o nµy chØ cã sè d− tµi kho¶n vèn cña ng©n hµng ®Çu kú theo nghiªn cøu vµ kÕt thøc víi sè d− tµi kho¶n vµo cuèi kú nghiªn cøu. tÊt c¶ c¸c yÕu tè t¹o ra sù kh¸c nhau gi÷a sè d− ®Çu kú vµ cuèi kú cña tµi kho¶n vèn ®−îc liÖt kª trong b¸o c¸o nµy. YÕu tè chÝnh ®èi víi hÇu hÕt c¸c ng©n hµng lµ thu nhËp rßng (l·i hay lç) vµ tiÒn cæ tøc tr¶ cho cæ ®«ng cña ng©n hµng trong kú. §èi víi ng©n hµng Trung t©y nµy, con sè thua lç t−¬ng ®èi lín lµm vèn chñ së h÷u cña ng©n hµng gi¶m ®i ®¸ng kÓ. RÊt thó vÞ lµ, mÆc dï cã thua lç nh−ng héi ®ång qu¶n trÞ vÉn lùa chän viÖc tr¶ tiÒn cæ tøc cho c¸ cæ ®«ng (36 triÖu USD). Cã lÏ ®Ó tr¸nh viÖc gi¶m gi¸ cæ phiÕu cña ng©n hµng. C¸c nhµ ph©n tÝch cÇn nghiªn cøu kü nh÷ng b¸o c¸o nµy ®Ó ®¶m b¶o r»ng kho¶n ,ôc vèn cña ng©n hµng vÉn t¨ng tr−ëng hîp lý, phï hîp víi sù t¨ng tr−ëng trong tµi s¶n cña vèn ng©n hµng (®Æc biÖt lµ cho vay). NÕu tµi kho¶n vèn ®ang gi¶m, c¸c nhµ ph©n tÝch cÇn x¸c ®Þnh xem sè liÖu sè l−îng vèn chñ së h÷u cßn l¹i ®Ó bï ®¾p cho nh÷ng thua lç dù tÝnh kh«ng? §Ó t×m hiÓu sè liÖu chi tiÕt liªn quan ®Õn c¸c b¸o c¸o chÝnh cña ng©n hµng, b¶ng 4-10 cung cÊp mét c¸ch nh×n tæng qu¸t vµ tãm t¾t trong nh÷ng nÐt chÝnh trong c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña ng©n hµng vµ t¸c ®éng cña chóng ®èi víi c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý ng©n hµng. B¶ng 4-10. Nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ t¸c ®éng cña b¸o c¸o tµi chÝnh ®èi víi ng©n hµng Nh÷ng ®Æc ®iÓm chÝnh trong c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña ng©n hµng T¸c ®éng ®èi víi nhµ qu¶n lý ng©n hµng * Sù phô thuéc nhiÒu nguån vèn vay do c¸c chñ thÓ kh¸c cung cÊp (gåm c¶ tiÒn göi vµ tiÒn vay); v× vËy,c¸c ng©n hµng sö dông nhiÒu ®ßn bÈy tµi chÝnh nh»m n©ng cao nhËp cæ ®«ng. * thu nhËp vµ sù tån t¹i cña ng©n hµng chÞu rñi o lín nÕu ng©n hµng kh«ng tr¶ tr−íc ®−îc nh÷ng kho¶n vay nµy khi ®Õn h¹n Tµi liÖu QTKD NHTM - Chuyªn ®Ò Ph©n tÝch tµi chÝnh NHTM Trung t©m Båi d−ìng vµ T− vÊn vÒ Ng©n hµng - Tµi chÝnh - §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 30 * ViÖc sö dông ngµy cµng t¨ng nh÷ng kho¶n vay nh− mét bé phËn bæ sung cho nguån vèn tiÒn göi cña ng©n hµng. §èi víi hÇu hÕt c¸c ng©n hµng, vèn chñ së h÷u chiÕm mét tû träng nhá trong tæng nguån vèn. *Ng©n hµng ph¶i n¾m gi÷ mét tû lÖ lín c¸ tµi s¶n chÊt l−îng cao víi kh¶ n¨ng cã thÓ ®−îc b¸n dÔ dµng trªn thÞ tr−êng ®Ó ®¸p øng nh÷ng nghÜa vô tr¶ nî cÊp b¸ch. *HÇu hÕt thu nhËp b¾t nguån tõ l·i cho vay vµ l·i chøng kho¸n. Kho¶n môc chi phÝ lín nhÊt lµ chi phÝ tr¶ l·i cho viÖc huy ®éng vèn. * Nhµ n−íc qu¶n lý ng©n hµng ph¶i lõa chän cÈn thËn nh÷ng kho¶n cho vay vµ ®Çu t− ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng nhiÒu tµi s¶n sinh lêi kh«ng ®−îc tr¶ l·i ®óng kÕ ho¹ch, g©y ¶nh h−ëng tiªu cùc cho c¸c dßng thu dù tÝnh. Khi thu nhËp vµ chi phÝ cña ng©n hµng dÔ bÞ ¶nh h−ëng do nh÷ng thay ®æi cña l·i suÊt, ng−êi qu¶n lý ph¶i cã n¨ng lùc trong b¶o vÖ ng©n hµng tr−íc nh÷ng biÕn ®éng cña l·i suÊt th«ng qua viÖc sö dông c¸c kü thuËt phßng chèng th«ng qua viÖc sö dông c¸c kü thuËt phßng chèng rñi ro l·i suÊt. * PhÇn lín nhÊt trong tµi s¶n cña ng©n hµng lµ c¸c tµi s¶n tµi chÝnh (chñ yÕu lµ cho vay vµ chøng kho¸n). Mét tû lÖ t−¬ng ®èi nhá tµi s¶n ®−îc dµnh cho v¨n phßng vµ trang thiÕt bÞ (tµi s¶n cè ®Þnh); V× vËy, c¸c ng©n hµng sö dông rÊt h¹n chÕ ®ßn bÈy ho¹t ®éng trong hÇu hÕt c¸c tr−êng hîp. * víi nh÷ng nguån tµi chÝnh h¹n chÕ dµnh cho tµi s¶n cè ®Þnh ph¸t sinh tõ v¨n phßng vµ trang thiÕt bÞ cña ng©n hµng lµ kh«ng ®¸ng kÓ. Thu nhËp cña ng©n hµng Ýt nh¹y c¶m víi nh÷ng biÕn ®éng trong khèi l−îng b¸n hµng (c¸c nguån thu ho¹t ®éng) h¬n so víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh kh¸c nh−ng nã còng lµm h¹n chÕ thu nhËp tiÒm n¨ng (tøc lµ kh¶ n¨ng sinh lêi ho¹t ®éng cña ng©n hµng cã xu h−íng lµ khiªm tèn). 2.5 C¸c m« h×nh ph©n tÝch kh¶ n¨ng sinh lêi trong ph©n tÝch tµi chÝnh NHTM 2.5.1 M« h×nh ®¸nh ®æi gi÷a rñi ro vµ thu nhËp §Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña ng©n hµng, ng−êi ta th−êng sö dông c¸c ®¼ng thøc thÓ hiÖn mèi liªn hÖ gi÷a c¸c tû lÖ sinh lêi. VÝ dô, 2 chØ sè quan träng nhÊt lµ ROE vµ ROA liªn hÖ rÊt chÆt chÏ víi nhau. C¶ 2 cã cïng tö sè lµ thu nhËp sau thuÕ. V× thÕ, 2 chØ sè nµy cã mèi liªn hÖ trùc tiÕp nh− sau: Tæng tµi s¶n Tµi liÖu QTKD NHTM - Chuyªn ®Ò Ph©n tÝch tµi chÝnh NHTM Trung t©m Båi d−ìng vµ T− vÊn vÒ Ng©n hµng - Tµi chÝnh - §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 31 ROE = ROA x Tæng vèn chñ së h÷u (12 ) Nãi c¸ch kh¸c: Tæng thu nhËp sau thuÕ Thu nhËp sau thuÕ Tæng tµi s¶n Tæng vèn chñ së h÷u = Tæng tµi s¶n x Tæng vèn chñ së h÷u (13 ) Nh−ng chóng ta l−u ý r»ng: thu nhËp rßng b»ng tæng thu nhËp trõ c¸c chi phÝ ho¹t ®éng (gåm c¶ chi phÝ tr¶ l·i) vµ thuÕ. V× vËy: Tæng thu ho¹t ®éng - Tæng chi phÝ ho¹t ®éng - ThuÕ Tæng tµi s¶n ROE = Tæng tµi s¶n x Tæng vèn chñ së h÷u (14) Mèi quan hÖ trong c«ng thøc (13, 14) cho thÊy thu nhËp cña mét ng©n hµng rÊt nh¹y c¶m víi ph−¬ng thøc tµi trî tµi s¶n - sö dông nhiÒu nî h¬n (gåm c¶ tiÒn göi) hoÆc nhiÒu vèn chñ së h÷u h¬n. ThËm chÝ mét ng©n hµng cã ROA thÊp cã thÓ ®¹t ®−îc ROE kh¸ cao th«ng qua viÖc sö dông nhiÒu nî (®ßn bÈy tµi chÝnh) vµ sö dông tèi thiÓu vèn chñ së h÷u. Trªn thùc tÕ, mèi quan hÖ gi÷a ROA vµ ROE thÓ hiÖn râ sù “®¸nh ®æi” c¬ b¶n gi÷a rñi ro vµ thu nhËp mµ c¸c nhµ qu¶n lý ng©n hµng ph¶i ®èi mÆt. VÝ dô, nÕu ng©n hµng ®Æt môc tiªu ROE lµ 10% vµ dù kiÕn møc ROA trong n¨m kho¶ng 1% th× ng©n hµng cÇn ph¶i cã tû lÖ tµi s¶n: vèn chñ së h÷u lµ 10:1. Theo c«ng thøc (12) ta cã: Tæng tµi s¶n 0,01 x 10$ x 100 ROE = ROA x Tæng vèn chñ së h÷u = 1$ = 10% (15) Tuy nhiªn, nÕu ng©n hµng dù tÝnh ROA gi¶m xuèng cßn 0,5, tû lÖ 10% cña ROE chØ cã thÓ ®¹t ®−îc nÕu 1USD tiÒn vèn t−¬ng øng víi 20 USD tµi s¶n. Nãi c¸ch kh¸c: $1 ROE = 0,005 x $20 x 100 = 10% (16) Chóng ta cã thÓ x©y dùng mèi quan hÖ ®¸nh ®æi gi÷a rñi ro - thu nhËp nh− ®−îc tr×nh bµy trong b¶ng d−íi ®©y. Chóng ta sÏ thÊy møc ®ßn bÈy tµi chÝnh (nî so víi vèn chñ së h÷u) cÇn thiÕt ®Ó ng©n hµng cã thÓ ®¹t ®−îc tû lÖ thu nhËp cho cæ ®«ng dù tÝnh. B¶ng nµy chØ ra r»ng mét ng©n hµng víi tû lÖ tµi s¶n/vèn chñ së h÷u Tµi liÖu QTKD NHTM - Chuyªn ®Ò Ph©n tÝch tµi chÝnh NHTM Trung t©m Båi d−ìng vµ T− vÊn vÒ Ng©n hµng - Tµi chÝnh - §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 32 lµ 5:1 cã thÓ hy väng (a) Tû lÖ ROE lµ 2,5% nÕu ROA lµ 0,5% vµ (b) ROE 10% nÕu ROA 2%. Ng−îc l¹i, víi 1 tû lÖ tµi s¶n/vèn chñ së h÷u lµ 20:1, ng©n hµng cã thÓ ®¹t ®−îc 10% ROE víi 1 tû lÖ ROA khiªm tèn 0,5%. Sù ®¸nh ®æi gi÷a rñi ro - thu nhËp cña ng©n hµng Tû lÖ ROE t−¬ng øng víi c¸c tû lÖ ROA Tû sè tæng tµi s¶n/ Vèn chñ së h÷u 0,5% 1,0% 1,5% 2,0% 5:1 2,5% 5,0% 7,5% 10,0% 10:1 5,0% 10,0% 15% 20,0% 15:1 7,5% 15,0% 22,5% 30,0% 20:1 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% Râ rµng ®Ó cã thÓ ®¹t ®−îc tû lÖ thu nhËp mong muèn cho c¸c cæ ®«ng khi ROA gi¶m ng©n hµng ph¶i chÞu nhiÒu rñi ro h¬n do sö dông ®ßn bÈy tµi chÝnh cao h¬n. 2.5.2 Ph©n chia tû lÖ thu nhËp trªn vèn chñ së h÷u Mét c«ng thøc vÒ kh¶ n¨ng sinh lêi h÷u Ých kh¸c tËp trung vµo ROA lµ: Thu nhËp sau thuÕ Tæng thu tõ ho¹t ®éng Tæng tµi s¶n RO E = Tæng thu tõ ho¹t ®éng x Tæng tµi s¶n x Tæng vèn chñ së h÷u (17) RO E = Tæng tû lÖ sinh lêi ho¹t ®éng x Tû lÖ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n x Tû träng vèn chñ së h÷u (18) Trong ®ã: Thu nhËp sau thuÕ Tû lÖ sinh lêi ho¹t ®éng (NPM) = Tæng thu tõ ho¹t ®éng (19) Tæng thu nhËp tõ ho¹t ®éng Tû lÖ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n (AU) = Tæng tµi s¶n (20) Tæng tµi s¶n Tû träng vèn chñ së h÷u (EM) = Tæng vèn chñ së h÷u (21) Mçi bé phËn cÊu thµnh cña c¸c ®¼ng thøc trªn ph¶n ¸nh nh÷ng mÆt kh¸c nhau trong ho¹t ®éng ng©n hµng Tµi liÖu QTKD NHTM - Chuyªn ®Ò Ph©n tÝch tµi chÝnh NHTM Trung t©m Båi d−ìng vµ T− vÊn vÒ Ng©n hµng - Tµi chÝnh - §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 33 VÝ dô: Tû lÖ sinh lêi ho¹t ®éng (NPM) ph¶n ¸nh TÝnh hiÖu qu¶ cña viÖc qu¶n lý chi phÝ vµ c¸c chÝnh s¸ch ®Þnh gi¸ dÞch vô HiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n (AU) ph¶n ¸nh C¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý danh môc ®Çu t− (®Æc biÖt lµ cÊu tróc vµ thu nhËp cña tµi s¶n) Tû träng vèn chñ së h÷u (EM) ph¶n ¸nh C¸c chÝnh s¸ch ®ßn bÈy tµi chÝnh: c¸c nguån vèn ®−îc lùa chän ®Ó tµi trî cho ho¹t ®éng ng©n hµng (nî hay vèn chñ së h÷u) Khi mét trong c¸c tû sè trªn gi¶m, nhµ qu¶n lý cÇn tËp trung vµ ®¸nh gi¸ nh÷ng lý do n»m sau sù thay ®æi nµy. §èi víi hÇu hÕt c¸c ng©n hµng, trong ba tû sè tµi chÝnh nªu trªn, tû träng vèn chñ së h÷u (EM) lµ lín nhÊt, trung b×nh kho¶ng trªn 15 lÇn. Tû lÖ nµy cña c¸c ng©n hµng lín nhÊt trong ngµnh c«ng nghiÖp lµ kho¶ng 20 lÇn. Tû träng vèn chñ së h÷u lµ 1 ph−¬ng ph¸p ®o l−êng trùc tiÕp møc ®é ®ßn bÈy tµi chÝnh cña ng©n hµng - bao nhiªu ®ång gi¸ trÞ tµi s¶n ®−îc t¹o ra trªn c¬ së 1 ®ång vèn chñ së h÷u vµ ng©n hµng ph¶i dùa vµo nguån vay nî lµ bao nhiªu. Bëi v× vèn chñ së h÷u cã chøc n¨ng bï ®¾p thua lç nªn tû träng nµy cµng lín th× rñi ro ph¸ s¶n cña ng©n hµng cµng cao. Vµ ®iÒu nµy còng cã nghÜa r»ng: tiÒm n¨ng vÒ thu nhËp cña cæ ®«ng cµng lín. Tû sè thu nhËp rßng/tæng thu tõ ho¹t ®éng (PM) còng phô thuéc vµo møc ®é kiÓm so¸t vµ ®Þnh h−íng trong qu¶n lý. Tû lÖ nµy nh¾c nhë chóng ra r»ng c¸c ng©n hµng cã thÓ t¨ng thu nhËp cña ng©n hµng vµ thu nhËp cña cæ ®«ng b»ng viÖc t¨ng c−êng kiÓm so¸t chi phÝ vµ tèi ®a ho¸ c¸c nguån thu. T−¬ng tù, th«ng qua viÖc ph©n bè vèn cña ng©n hµng cho kho¶n môc tÝn dông vµ ®Çu t− víi tû lÖ thu nhËp cao nhÊt t¹i møc rñi ro hîp lý, ng©n hµng cã thÓ t¨ng tû lÖ thu nhËp trung b×nh tªn tµi s¶n (AU hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n). B¶ng 1 chØ ra nguyªn nh©n c¬ b¶n tû lÖ sinh lêi ho¹t ®éng (PM) cña ngµnh ng©n hµng t¨ng lªn khi c¸c nguån thu (®Æc biÖt nh− ngoµi l·i) t¨ng nhanh h¬n ®¸ng kÓ so víi chi phÝ ho¹t ®éng. §iÒu nµy ®· dÉn tíi sù t¨ng t−¬ng øng trong tû lÖ hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n cña ng©n hµng Mü. §èi nghÞch víi nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc nµy, Tµi liÖu QTKD NHTM - Chuyªn ®Ò Ph©n tÝch tµi chÝnh NHTM Trung t©m Båi d−ìng vµ T− vÊn vÒ Ng©n hµng - Tµi chÝnh - §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 34 trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tû träng vèn chñ së h÷u gi¶m do vèn chñ së h÷u cña ngµnh c«ng nghiÖp nµy t¨ng nhanh h¬n tµi s¶n. §iÒu nµy b¾t nguån tõ viÖc c¸c nhµ lËp ph¸p gia t¨ng ¸p lùc ®ßi hái hÖ thèng ng©n hµng ph¶i sö dông vèn chñ së h÷u nhiÒu h¬n ®Ó tµi trî cho danh môc tµi s¶n vµ ®Ó b¶o vÖ nh÷ng ng−êi göi tiÒn. Søc Ðp mang tÝnh ph¸p lý nµy ®· lµm gi¶m tû träng vèn chñ së h÷u nh−ng hÇu nh− kh«ng lµm tæn h¹i tíi kh¶ n¨ng sinh lêi. B¶ng 1. C¸c yÕu tè cÊu thµnh ROE cho tÊt c¶ c¸c ng©n hµng Mü ®−îc b¶o hiÓm (1986 - 1996) N¨m ROE = Tû sè sinh lêi ho¹t ®éng (thu nhËp rßng/tæng thu tõ ho¹t ®éng ) x Tû sè hiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n (tæng thu tõ ho¹t ®éng/ tµi s¶n ) x Tû träng vèn chñ së h−u (tµi s¶n/vèn chñ së h÷u) 1996 13.96 % 12.98% 8.88% 12.20 1995 13.95 12.68 8.93 12.33 1994 14,82 % 13,97% 8,39% 12,85 1993 15,68 % 13,47% 8,87% 12,66 1992 12,18 % 10,01% 9,15% 13,30 1991 8,00% 5,32% 10,17% 14,77 1990 7,48% 4,36% 11,08% 15,48 1989 7,63% 4,24% 11,17% 16,11 1988 12,73 % 7,90% 10,13% 15,91 1987 1,52% 0,96% 9,54% 16,55 1986 9,76% 6,51% 9,31% 16,10 Thay ®æi ®¼ng thøc (13), chóng ta sÏ cã 1 m« h×nh h÷u Ých cho viÖc ph¸n ®o¸n c¸c vÊn ®Ò trong bèn lÜnh vùc qu¶n lý cña ng©n hµng. Thu nhËp sau thuÕ Thu nhËp tr−íc thuÕ vµ l·i (lç) tõ kinh doanh chøng kho¸n ROE = Thu nhËp tr−íc thuÕ vµ l·i (lç) tõ kinh doanh chøng kho¸n - Thu tõ ho¹t ®éng Tµi liÖu QTKD NHTM - Chuyªn ®Ò Ph©n tÝch tµi chÝnh NHTM Trung t©m Båi d−ìng vµ T− vÊn vÒ Ng©n hµng - Tµi chÝnh - §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 35 Tæng thu nhËp tõ ho¹t ®éng Tæng tµi s¶n x Tæng tµi s¶n x Tæng vèn chñ së h÷u RO E = HiÖu qu¶ qu¶n lý thuÕ x HiÖu qu¶ kiÓm so¸t chi phÝ x HiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n x Tû träng vèn chñ së h÷u Trong tr−êng hîp nµy chóng ta chØ ®¬n gi¶n t¸ch tû lÖ sinh lêi ho¹t ®éng cña ng©n hµng (thu nhËp sau thuÕ/tæng thu tõ ho¹t ®éng) thµnh 2 phÇn: (1) tû sè hiÖu qu¶ qu¶n lý thuÕ, ph¶n ¸nh viÖc sö dông kho¶n môc L·i (Lç) tõ mua b¸n chøng kho¸n cña ng©n hµng vµ c¸c c«ng cô qu¶n lý thuÕ kh¸c (nh− viÖc mua tr¸i phiÕu ®« thÞ miÔn thuÕ ) ®Ó tèi thiÓu ho¸ l−îng thuÕ ph¶i tr¶; vµ (2) tû sè gi÷a thu nhËp tr−íc thuÕ vµ l·i (lç) tõ kinh doanh chøng kho¸n trªn tæng nguån thu, mét chØ sè nãi lªn gi¸ trÞ cßn l¹i sau khi tæng chi phÝ ®· ®−îc trõ khái c¸c kho¶n thu - mét biÖn ph¸p ®o l−êng tÝnh hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng vµ trong viÖc kiÓm so¸t chi phÝ. VÝ dô, gi¶ sö B¸o c¸o tµi chÝnh vµ B¸o c¸o thu nhËp gÇn ®©y nhÊt cña mét ng©n hµng cã nh÷ng sè liÖu sau: Thu nhËp sau thuÕ = 1,0 triÖu USD Thu nhËp tr−íc thuÕ vµ l·i (lç) tõ kinh doanh chøng kho¸n = 1,3 triÖu USD Tæng thu tõ ho¹t ®éng = 39,3 triÖu USD Tæng tµi s¶n = 1222,0 triÖu USD Tæng vèn chñ së h÷u = 7,3 triÖu USD Khi ®ã ROE lµ: 1,0 triÖu USD 1,3 triÖu USD 39,3 triÖu USD 122,0 triÖu USD RO E = 1,3 triÖu USD x 39,3 triÖu USD x 122,0 triÖu USD x 7,3 triÖu USD Râ rµng lµ khi mét trong 4 tû sè nµy gi¶m, c¸c nhµ qu¶n lý cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ l¹i tÝnh hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng ng©n hµng trong lÜnh vùc ®ã. VÝ dô, nÕu tû sè thu nhËp sau thuÕ trªn thu nhËp tr−íc thuÕ vµ l·i (lç) tõ khi kinh doanh chøng kho¸n gi¶m tõ 0,769 xuèng cßn 0,610, héi ®ång qu¶n trÞ cÇn ph¶i xem xÐt kü viÖc theo dâi vµ kiÓm so¸t vÊn ®Ò thuÕ cña ng©n hµng. NÕu thu nhËp sau thuÕ vµ tr−íc c¸c giao Tµi liÖu QTKD NHTM - Chuyªn ®Ò Ph©n tÝch tµi chÝnh NHTM Trung t©m Båi d−ìng vµ T− vÊn vÒ Ng©n hµng - Tµi chÝnh - §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 36 dÞch ®Æc biÖt so víi tæng thu ho¹t ®éng gi¶m tõ 0,033 xuèng cßn 0,025 trong n¨m tíi, tÝnh hiÖu qu¶ cña ng©n hµng trong viÖc kiÓm so¸t chi phÝ ho¹t ®éng vÉn cÇn ph¶i ®−îc xem xÐt l¹i. Vµ nÕu tû sè tæng thu tõ ho¹t ®éng trªn tµi chi phÝ ho¹t ®éng vÉn cÇn ph¶i ®−îc xem xÐt l¹i. Vµ nÕu tû sè tæng thu tõ ho¹t ®éng trªn tµi s¶n gi¶m tõ 0,322 xuèng 0,27, ng©n hµng cÇn ph¶i xem xÐt l¹i mét c¸ch kü l−ìng c¸c chÝnh s¸ch liªn quan tíi danh môc ®Çu t− tµi s¶n ®Ó x¸c ®Þnh xem liÖu sù gi¶m sót nµy cã ph¶i lµ c¸c yÕu tè trong tÇm kiÓm so¸t cña ng©n hµng hay kh«ng. 2.5.3 T¸ch c¸c chØ sè ph©n tÝch lîi nhuËn trªn tµi s¶n . Chóng ta cã thÓ chia lîi nhuËn trªn tµi s¶n cña ng©n hµng thµnh c¸c bé phËn nh− ®−îc chØ ra trong B¶ng 3. ROA ®−îc x©y dùng trªn 3 tû sè cÊu thµnh ®¬n gi¶n: C¸c yÕu tè cÊu thµnh ROA Thu l·i tõ - Chi phÝ tr¶ tr−íc Thu nhËp l·i cËn biªn = Tæng tµi s¶n Céng Thu ngoµi l·i - Chi phÝ ngoµi l·i Thu nhËp ngoµi l·i cËn biªn = Tæng tµi s¶n Trõ C¸c kho¶n thu chi ®Æc biÖt Møc ®é t¸c ®éng cña c¸c giao dÞch ®Æc biÖt tíi thu nhËp rßng* = Tæng tµi s¶n B»ng Thu nhËp trªn l·i tµi s¶n (ROA hay kh¶ n¨ng t¹o ra thu nhËp tõ tµi s¶n cña ng©n hµng) = Thu nhËp sau thuÕ Tæng tµi s¶n Chó thÝch:* c¸c kho¶n thu chi ®Æc biÖt bao gåm dù phßng tæn thÊt tÝn dông, thuÕ, l·i (lç) tõ kinh doanh chøng kho¸n, vµ thu nhËp hay (lç) bÊt th−êng. T¸ch nhá tû lÖ nh− vËy cã thÓ rÊt h÷u Ých cho viÖc gi¶i thÝch sù thay ®æi gÇn ®©y trong tr¹ng th¸i tµi chÝnh cña ng©n hµng. Nh− ®−îc chØ ra trong B¶ng 3, ROA trung b×nh cho tÊt c¶ c¸c ng©n hµng Mü ®−îc b¶o hiÓm ®· gi¶m tíi 0,09% n¨m 1987. T¹i sao ®iÒu nµy l¹i xÈy ra? B¶ng 3 cho thÊy 1 phÇn cña vÊn ®Ò lµ do sù gi¶m sót trong tû sè thu nhËp l·i cËn biªn hay sù chªnh lÖch gi÷a thu tõ l·i vµ chi phÝ tr¶ l·i, tû sè nµy ®· gi¶m tõ 3,47% xuèng 3,44%. Tuy nhiªn, sù c¶i thiÖn trong thu Tµi liÖu QTKD NHTM - Chuyªn ®Ò Ph©n tÝch tµi chÝnh NHTM Trung t©m Båi d−ìng vµ T− vÊn vÒ Ng©n hµng - Tµi chÝnh - §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 37 nhËp ngoµi l·i cËn biªn cña nÒn c«ng nghiÖp ®· bï ®¾p cho sù gi¶m sót trong tû lÖ thu nhËp l·i cËn biªn. B¶ng 2. TÝnh thu nhËp trªn tµi s¶n cña ng©n hµng (ROA) Thu l·i/gi¸ trÞ tµi s¶n trung b×nh Thu tõ viÖc n¾m gi÷ tµi s¶n - Chi phÝ tr¶ l·i/gi¸ trÞ tµi s¶n trung b×nh Chi phÝ vèn tµi trî cho tµi s¶n = Thu nhËp l·i/gi¸ trÞ tµi s¶n trung b×nh Thu nhËp ng©n hµng cã ®−îc do chÊt l−îng tÝn dông cña nã cao h¬n chÊt l−îng tÝn dông cña kh¸ch hµng + Thu ngoµi l·i/gi¸ trÞ tµi s¶n trung b×nh Thu tõ viÖc thùc hiÖn c¸c giao dÞch cho kh¸ch hµng - Chi phÝ ngoµi l·i/gi¸ trÞ tµi s¶n trung b×nh Chi phÝ vËn hµnh ng©n hµng - Ph©n bæ dù phßng tæn thÊt tÝn dông/gi¸ trÞ tµi s¶n trung b×nh Chi phÝ luü kÕ = Thu nhËp tr−íc thuÕ/gi¸ trÞ tµi s¶n trung b×nh Thu nhËp tr−íc thuÕ trªn tµi s¶n - ThuÕ thu nhËp/gi¸ trÞ tµi s¶n trung b×nh §ãng gãp cña ng©n hµng cho c¸c dÞch vô cña chÝnh phñ = Thu nhËp tr−íc c¸c giao dÞch ®Æc biÖt ph¶n ¸nh C¸c chÝnh s¸ch ®ßn bÈy tµi chÝnh: c¸c nguån vèn ®−îc lùa chän ®Ó tµi trî cho ho¹t ®éng ng©n hµng (nî hay vèn chñ së h÷u) Tû lÖ sinh lêi ho¹t ®éng (NPM) ph¶n ¸nh TÝnh hiÖu qu¶ cña viÖc qu¶n lý chi phÝ vµ c¸c chÝnh s¸ch ®Þnh gi¸ dÞch vô Tµi liÖu QTKD NHTM - Chuyªn ®Ò Ph©n tÝch tµi chÝnh NHTM Trung t©m Båi d−ìng vµ T− vÊn vÒ Ng©n hµng - Tµi chÝnh - §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 38 HiÖu qu¶ sö dông tµi s¶n (AU) ph¶n ¸nh C¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý danh môc ®Çu t− (®Æc biÖt lµ cÊu tróc vµ thu nhËp cña tµi s¶n) Tû träng vèn chñ së h÷u (EM) ph¶n ¸nh C¸c chÝnh s¸ch ®ßn bÈy tµi chÝnh: c¸c nguån vèn ®−îc lùa chän ®Ó tµi trî cho ho¹t ®éng ng©n hµng (nî hay vèn chñ së h÷u) 2.6. Bµi tËp Bµi tËp 1: Trong b¸o c¸o th−êng niªn n¨m 2006 cña NHTM cæ phÇn Sµi Gßn (Saigonbank), cã c¸c b¶ng c¸c chØ tiªu tµi chÝnh chñ yÕu, b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, vµ b¶ng b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña ng©n hµng. Dùa vµo c¸c b¶ng sè liÖu ®ã, Anh/ ChÞ h·y ph©n tÝch vµ nªu nhËn xÐt vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña Ng©n hµng trong n¨m 2006. B¶ng1: C¸c chØ tiªu tµi chÝnh chñ yÕu n¨m 2006 §VT: TriÖu ®ång N¨m 2006 N¨m 2005 Thêi ®iÓm cuèi n¨m Tæng tµi s¶n 4.298,3 3.134,3 D− nî tÝn dông 3.300,5 2.326,5 Huy ®éng vèn 3.856,2 2.850,5 Vèn ®iÒu lÖ 271,7 190,0 C¶ n¨m Tæng thu nhËp 347,1 254,0 Tæng chi phÝ 267,8 214,5 L·i tríc thuÕ 79,2 39,5 L·i rßng 53,9 26,9 HÖ sè tµi chÝnh L·irßng/Tæng tµi s¶n b×nh qu©n 1,45% 1,01% L·i rßng/Vèn ®iÒu lÖ b×nh qu©n 25,44% 19,01% Tµi liÖu QTKD NHTM - Chuyªn ®Ò Ph©n tÝch tµi chÝnh NHTM Trung t©m Båi d−ìng vµ T− vÊn vÒ Ng©n hµng - Tµi chÝnh - §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 39 B¶ng 2: B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n – 2006 – sè b×nh qu©n n¨m §VT: TriÖu ®ång N¨m 2006 N¨m 2005 T¸i s¶n 186.641 156.601 TiÒn, kim lo¹i quý, ®¸ quý 171.589 163.325 TiÒn göi t¹i c¸c NHNN 65.761 41.497 TiÒn göi t¹i c¸c tæ chøc tÝn dông trong níc 350.397 284.062 Cho vay c¸c tæ chøc tÝn dông trong níc 47.215 108.38 Cho vay kh¸ch hµng 3.236.801 2.203.283 C¸c kho¶n ®Çu t 37.444 30.831 Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh 93.013 70.134 Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 2.034 459 X©y dùng c¬ b¶n dë dang vµ mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh 40.24 4.898 Tµi s¶n kh¸c 67.133 70.819 Tæng céng tµi s¶n 4.298.268 3.134.289 Nguån vèn TiÒn göi vµ tiÒn vay tõ c¸c tæ chøc tÝn dông trong níc 90.317 194.573 TiÒn göi cña kh¸ch hµng 3467.161 2.429.911 Chøng chØ tiÒn göi 180.005 83.607 C¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ kh¸c 198.905 188.555 ThuÕ thu nhËp ph¶i tr¶ 10.018 1.124 Tæng nî 946.406 2.897.770 Vèn vµ quü cña tæ chøc tÝn dông Vèn cæ phÇn 272.609 190.948 C¸c quü dù tr÷ 48.918 25.652 Lîi nhuËn cha ph©n phèi 30.335 19.919 Tæng vèn vµ c¸c quü 351.862 236.519 Tæng céng nguån vèn 298.268 3.134.289 C«ng nî tiÒm tµng vµ c¸c cam kÕt 709.227 476.631 Tµi liÖu QTKD NHTM - Chuyªn ®Ò Ph©n tÝch tµi chÝnh NHTM Trung t©m Båi d−ìng vµ T− vÊn vÒ Ng©n hµng - Tµi chÝnh - §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 40 B¶ng 3: B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh – 2006 – sè b×nh qu©n n¨m §VT: TriÖu ®ång N¨m 2006 N¨m 2005 Thu nhËp vµ chi phÝ Thu nhËp l·i 305.734 214.515 Chi phÝ l·i -159.988 -118.233 Thu nhËp l·i rßng 145.746 96.282 Thu nhËp tõ c¸c kho¶n phÝ vµ dÞch vô 29.637 22.97 Chi phÝ tr¶ phÝ vµ dÞch vô -11.58 -6.937 Thu nhËp tõ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ 7.661 12.335 Thu nhËp tõ ho¹t ®éng kh¸c 4.028 4.206 Thu nhËp ngoµi l·i 29.746 32.574 Tæng thu nhËp ho¹t ®éng 175.492 128.856 Chi phÝ nh©n viªn -33.89 -20.762 Chi phÝ khÊu hao -5.368 -3.96 Chi phÝ kh¸c -41.163 -28.88 Chi phÝ ngoµi l·i -80.421 -53.602 Dù phßng rñi ro tÝn dông -15.838 -35.716 Thu nhËp tr−íc thuÕ 79.233 39.538 ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp -25.355 -12.652 Lîi nhuËn trong n¨m 53.878 26.886 GIỚI THIỆU SÁCH THAM KHẢO TUYỂN TẬP ĐỀ THI, CÂU HỎI PHỎNG VẤN VÀO CÁC NGÂN HÀNG Giá: 50.000đ Mã số: SB1 Tác giả: Thạc sĩ MBA Nguyễn Chiến Thắng Tiến sĩ Toán Lê Đình Nam, Lê Giang Định dạng file PDF (~20MB) Bản đầy đủ gồm có 570 trang có đáp án. NỘI DUNG SÁCH PHẦN 1: CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM (gồm 555 câu trắc nghiệm nghiệp vụ: Tín dụng, Kế toán, Giao dịch viên , Thanh toán quốc tế. PHẦN 2: CÂU HỎI TỰ LUẬN (gồm 67 câu hỏi) PHẦN 3: BÀI TẬP (gồm 25 dạng bài tín dụng, 15 dạng bài kế toán khác nhau) PHẦN 4: IQ VÀ GMAT (gồm 51 câu hỏi GMAT, 150 câu hỏi IQ với nhiều kiểu tư duy khác nhau) PHẦN 5: TIẾNG ANH (gồm 142 câu hỏi tiếng Anh chia làm 9 DẠNG chính) PHẦN 6: TIN HỌC (gồm 150 câu hỏi tin học) PHẦN 7: VERBAL TEST - NUMERICAL TEST- CLERICAL TEST (Gồm 44 câu hỏi tiếng Anh thi vào các ngân hàng nước ngoài như HSBC, JP Morgan Chase…) ĐÁP ÁN (Phần trắc nghiệm, Câu hỏi tự luận, Bài tập nghiệp vụ, Tiếng Anh, IQ và GMAT đều có đáp án, được giải thích ngắn gọn và xúc tích) Giá: 100.000đ Mã số: SB2 Tác giả: Thạc sĩ MBA Nguyễn Chiến Thắng, Lê Giang Định dạng file PDF (~10MB) Bản đầy đủ gồm có 362 trang với 322 câu hỏi phỏng vấn song ngữ Việt - Anh có đáp án. NỘI DUNG SÁCH PHẦN 1: CHUẨN BỊ CHO MỘT CUỘC PHỎNG VẤN PHẦN 2: NHỮNG LỜI KHUYÊN CHO CUỘC PHỎNG VẤN ĐẦU TIÊN PHẦN 3: CÂU HỎI PHỎNG VẤN CHUNG PHẦN 4: CÂU HỎI PHỎNG VẤN NGHIỆP VỤ PHẦN 5: HƯỚNG DẪN CÁCH VIẾT CV, THƯ XIN VIỆC VÀ THƯ CẢM ƠN PHẦN 6: MÔ TẢ CÔNG VIỆC CÁC VỊ TRÍ TRONG NGÂN HÀNG PHẦN 7: PHỤ LỤC SÁCH (Nguyên tắc phối màu trang phục, giai đoạn của một doanh nghiệp, cách lập báo cáo lưu chuyển tiền, mẫu báo cáo tài của ngân hàng). ĐÁP ÁN (322 câu phỏng vấn có đáp án song ngữ Việt - Anh trong đó có 103 Câu hỏi phỏng vấn thông tin chung và 219 câu hỏi phỏng vấn nghiệp vụ ). CÁCH THANH TÓAN VÀ NHẬN SÁCH Cách 1: Thanh toán bằng thẻ cào Viettel Để nhận sách bạn chỉ cần mua 1 thẻ cào Viettel mệnh giá tương ứng đơn giá sách và các gói khuyến mại, sau đó bạn soạn tin nhắn có nội dung bao gồm mã số thẻ cào, Email và gửi đến số 0985.142.984. Sau khi kiểm tra thông tin mình sẽ gửi ngay sách cho bạn qua Email. Cách 2: Thanh toán qua ngân hàng Để quá trình thanh toán được nhanh chóng, thuận tiện mình chỉ cung cấp duy nhất một tài khoản ngân hàng Vietinbank đã đăng kí sử dụng dịch vụ SMS Banking, tự động nhận tin nhắn thông báo qua SMS ngay khi có thay đổi số dư. Gửi tiền hoặc chuyển khoản với số tiền tương ứng đơn giá sách và các gói khuyến mại vào tài khoản sau Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (Vietinbank) chi nhánh Bà Rịa - Vũng Tàu Chủ tài khoản: NGUYỄN VĂN MINH Số Tài khoản: 711A16993918 Lưu ý: Để xác nhận thông tin khi thanh toán qua ngân hàng Ngay sau khi chuyển khoản/nộp tiền bạn hãy soạn tin nhắn với nội dung bao gồm Họ tên đầy đủ của bạn, Email, Số tài khoản chuyển tiền (nếu chuyển khoản) và gửi đến số 0985.142.984. Sau khi kiểm tra thông tin mình sẽ gửi ngay sách cho bạn qua Email. ĐƠN GIÁ SÁCH VÀ CÁC GÓI KHUYẾN MẠI THÔNG TIN KHUYẾN MẠI (chỉ áp dụng khi thanh toán qua ngân hàng) Khi mua sách các bạn còn được gửi kèm toàn bộ gói khuyến mại 4 in 1 dưới đây (Mã số: KM1) +/ 1 tài khoản vip trên tailieu.vn không giới hạn số lượng và thời gian, +/ 1 bộ tài liệu ôn thi vào ngân hàng Sacombank lưu hành nội bộ, có đáp án. thang điểm. +/ 1 bộ sách Hệ Thống Bài Tập, Bài Giải Và Dạng Đề Thi Nghiệp Vụ Ngân Hàng Thương Mại (Tài liệu cực hiếm của PGS.TS Nguyễn Đăng Dờn, trường ĐH Kinh Tế TP HCM ) +/ 1 bộ luật ngân hàng, luật các tổ chức tín dụng mới nhất. .Lưu ý: giá bán lẻ cho gói khuyến mại trên là 20.000đ thanh toán theo phương thức dưới đây. THÔNG TIN KHUYẾN MẠI (chỉ áp dụng khi thanh toán qua ngân hàng) Khi mua sách các bạn còn được gửi kèm toàn bộ gói khuyến mại 9 in 1 dưới đây (Mã số: KM2) +/ 1 tài khoản vip học tiếng anh 1 năm trên hellochao.vn, tienganh123.com +/ 1 tài khoản vip Up.4share.vn thời hạn 1 năm +/ 37 dạng bài tập tín dụng có đáp án +/ 14 đề thi vào các ngân hàng năm 2011, 2012 có đáp án +/ 25 Mẫu Sơ yếu lý lịch (CV/Resume) +/ 12 Mẫu Thư xin việc (Cover Letter) +/ Nội dung phỏng vấn Tín dụng CN và DN năm 2012 +/ Tổng hợp 60 câu trắc nghiệm Thi giao dịch viên +/ Bộ văn bản pháp luật tín dụng hiện hành Lưu ý: giá bán lẻ cho gói khuyến mại trên là 50.000đ thanh toán theo phương thức dưới đây. STT Mã số Tên giao dịch Giá 1 KM1 Gói khuyến mại 4 in 1 20.000đ 2 KM2 Gói khuyến mại 9 in 1 50.000đ 3 SB1 Sách Tuyển tập Đề thi vào các Ngân hàng 50.000đ 4 SB2 Sách Tuyển tập Câu hỏi phỏng vấn vào ngân hàng 100.000đ MỘT SỐ CÂU HỎI THƯỜNG GẶP Câu hỏi 1: Tôi có thể nhận sách trước gửi tiền sau được không ? Trả lời: Chấp nhận cách thanh toán này. Tuy nhiên sách gửi trước đã được đặt pass giải nén, khi nào bạn gửi mã thẻ cào hợp lệ hay thanh toán thành công qua ngân hàng mình sẽ gửi pass để bạn giải nén. Câu hỏi 2: Khi giao dịch thành công, sau bao lâu tôi có thể nhận được sách? Trả lời: Thường thì không quá 5 phút sau thanh toán thành công bằng một trong hai cách trên bạn sẽ nhận được sách vì có rất nhiều cách gửi sách dù bạn giao dịch bất kì thời điểm nào trong ngày.  Trường hợp mình đang sử dụng máy tính bạn sẽ nhận được ngay Email chuyển tiếp.  Trường hợp mình không sử dụng máy tính bạn vẫn nhận được sách ngay bằng cách  Gửi tài khoản Email do mình lập cho bạn qua SMS để bạn download tài liệu có sẵn trong hộp thư đến  Gửi link download qua SMS để bạn tải trực tiếp từ trình duyệt web. Câu hỏi 3: Nếu có bản cập nhật mới tôi có được nhận không? Trả lời: Bản cập nhật mới sẽ tự động gửi qua Email lưu trữ thông tin cá nhân do bạn cung cấp, và được thông báo trước qua SMS. Ưu tiên gửi sớm cho những bạn thanh toán qua ngân hàng, giao dịch nhiều lần (VIP). HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG SÁCH I. HƯỚNG DẪN MỞ SÁCH +/ Sau khi nhận được Email bạn tải file đính kèm sau đó giải nén và mở bằng phần mềm đọc file PDF. +/ Có một số trường hợp bạn không thể mở được file pdf. Nguyên nhân: Bạn đang dùng phần mềm đọc file pdf phiên bản cũ. Khi gặp trường hợp này bạn hãy tải file đính kèm Email FoxitReader.rar hoặc click TẠI ĐÂY để tải link trực tiếp sau đó cài đặt và mở sách. II. HƯỚNG DẪN TRA CỨU Hiện sách đã được tạo các siêu liên kết (là các chữ màu xanh) giữa câu hỏi và câu trả lời, do đó việc tra cứu và sử dụng rất đơn giản và dễ dàng. Bạn chỉ việc Click vào phần chữ có chứa liên kết sẽ thấy ngay đáp án hoặc click ngược lại để thấy câu hỏi. Mọi vấn đề liên quan đến tài liệu liên hệ theo thông tin dưới đây để được hỗ trợ sớm nhất. Anh Minh Mobile: 0985.142.984 Yahoo: sorry_honeyhn