Bài giảng Tổ chức và định mức lao động - Chương 2: Tổ chức lao động trong doanh nghiệp

CHƯƠNG 2: TỔ CHỨC LAO ĐỘNG TRONG DHTM_TMUDOANH NGHIỆP 2.1 Phân công và • Phân công lao động hiệp tác • Hiệp tác lao động • Theo Taylor 2.2 Hình thức tổ • Theo những người kế tục Taylor chức lao động • Một số hình thức mới 2.3 Tổ chức điều • Thiết kế nơi làm việc kiện làm việc • Trang bị nơi làm việc 2.1 Phân công và hiệp tác lao động DHTM_TMUPhân công và hiệp tác lao động Phân công lao động Hiệp tác lao động - Khái niệm - Khái niệm - Các yêu cầu - Phân loại - Phân loại Khái niệm & yêu cầu phân công lao động DHTM_TMU• Là sự chia nhỏ các công việc để giao/ khoán cho người lao động Khái niệm • Phù hợp với khả năng của họ • phù hợp giữa nội dung và hình thức phân Yêu cầu công • tương ứng với trình độ phát triển của tổ chức phân công • chọn người lao động phù hợp để giao • tính đến khả năng phát triển nghề nghiệp của lao động người lao động 2.1.1. Phân công lao động DHTM_TMU Theo mức độ phức Theo chức năng Theo công nghệ tạp • Là phân công lao • Phân công lao • lao động quản lý động theo nhóm động theo tính • thực hành các công việc, chất công việc, • công nghệ cao nhiệm vụ nhằm • Phân công theo thực hiện chức • công nghệ đơn quy trình công giản, năng nào đó nghệ • Các chức năng như sản xuất, thương mại, tài chính, nhân lực, CHƯƠNG 2: TỔ CHỨC LAO ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP 2.1.1. Phân công lao động c. Phân loại phânDHTM_TMU công lao động: - Hệ số phân công lao động Kpc phản ánh mức độ chuyên môn hóa lao động ∑ tk Kpc = 1 - ————— Tca x n + Tca: Thời gian làm việc của một ca làm việc + n: Số người lao động của nhóm được phân tích + tk : Thời gian lao động làm việc không đúng nhiệm vụ được phân công CHƯƠNG 2: TỔ CHỨC LAO ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP 2.1.1. Phân công lao động c. Phân loại phânDHTM_TMU công lao động: ∑ tk - Tỉ lệ ——— (luôn < 1), càng nhỏ  thời gian Tca x n làm đúng công việc được giao càng cao  tính chuyên môn hóa LĐ càng cao. Kpc = 1: tất cả mọi người LĐ đều làm đúng công việc 2.1.2. Hợp tác lao động (hiệp tác LĐ) DHTM_TMU Khái niệm Phân loại • Là một đại lượng quan • về mặt không gian: hiệp tác trọng của lao động tập thể, giữa các nhóm/ bộ phận có kế hoạch do tác động của chuyên môn hóa phân công lao động chuyên • về mặt thời gian: Là hiệp tác môn hóa các cá nhân trong thời gian làm việc CHƯƠNG 2: TỔ CHỨC LAO ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP 2.1.2. Hợp tác lao động c. Hệ số đo lượngDHTM_TMU sự hiệp tác lao động trong 1 tổ chức/ doanh nghiệp: TLp Kht = 1 - ——— Tca + TLP: Thời gian lãng phí do hiệp tác không tốt dẫn đến ngưng trệ hoạt động trong 1 ca + Tca : Thời gian 1 ca làm việc CHƯƠNG 2: TỔ CHỨC LAO ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP 2.2. Hình thức tổ chức lao động cơ bản trong DN 2.2.1. Tổ chứcDHTM_TMUlao động theo nguyên tắc Taylor a. Nguyên tắc: - Chuyên môn hóa - Phân đoạn quá trình sản xuất thành các nhiệm vụ, công việc, thao tác - Cá nhân hóa: Làm việc tương đối độc lập, ít quan hệ với người/ bộ phận khác - Định mức thời gian bắt buộc - Tách bạch thực hiện với kiểm tra - Tách biệt giữa thiết kế, phối hợp và thực hiện CHƯƠNG 2: TỔ CHỨC LAO ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP 2.2. Hình thức tổ chức lao động cơ bản trong DN 2.2.1. Tổ chứcDHTM_TMUlao động theo nguyên tắc Taylor b. Ưu nhược điểm (tự nghiên cứu) CHƯƠNG 2: TỔ CHỨC LAO ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP 2.2.2. Tổ chức lao động theo nguyên tắc của những người kế tục Taylor: TiêuDHTM_TMUbiểu là Gantt, Gillberth, Bedaux và Maynard Gillberth và nguyên tắc Gantt và nguyên tắc Maynard và bảng thời chuẩn hóa các dãy thao Bedaux và bấm giờ: chia nhỏ công việc gian tác thực thi công việc • chia nhỏ nhiệm vụ • chia hoạt động lao • Bấm giờ để xác định • Maynard xây dựng thành các công việc động thành thao tác thời gian chuẩn cho bảng thời gian thực nhỏ • loại bỏ thao tác/ động hoàn thành công việc hiện mỗi động tác cơ • hợp lí hóa lao động tác thừa bản theo dây chuyền • chuẩn hóa chuỗi thao tác 2.2.3 hình thức tổ chức lao động theo nhóm DHTM_TMU Tạo lập Xác định Xác định Phân công Xây dựng nhóm mục tiêu của nguyên tắc công việc tiêu chí • Nhóm chính nhóm làm việc của •Đảm bảo cân đánh giá nhóm thức • Nhóm chính đối công việc •Mức độ hoàn • Nhóm phi thức • Quy định các thành viên thành công chính thức • Nhóm phi chung của tổ phù hợp khả việc chính thức chức năng của họ • Kết quả, hiệu • Qui định riêng quả thực hiện của nhóm (tự thỏa thuận) 2.3.1 Tổ chức nơi làm việc DHTM_TMU Nhiệm vụ tổ chức và Khái niệm: phục vụ nơi làm việc Nội dung • Nơi làm việc • Tạo điều kiện vật chất, • - Thiết kế nơi làm việc • Tổ chức nơi làm việc kỹ thuật cần thiết để • - Trang bị nơi làm việc hoạt động được liên • - Bố trí nơi làm việc tục và nhịp nhàng. • Tạo những điều kiện thuận lợi nhất về môi trường, vệ sinh an toàn lao động, tạo hứng thú làm việc • Đảm bảo được khả năng thực hiện các động tác phù hợp với đặc điểm sinh lý. CHƯƠNG 2: TỔ CHỨC LAO ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP 2.3.1. Tổ chức nơi làm việc d. Đánh giá tổDHTM_TMU chức nơi làm việc: - Đối với nhóm/ bộ phận: NLV – NLVK Nhóm/BF K NLV = ―――――――――― NLV Trong đó + NLV : là tổng số nơi làm việc của nhóm/ bộ phận + NLVK Tổng số nơi làm việc không đạt yêu cầu của nhóm/ bộ phân CHƯƠNG 2: TỔ CHỨC LAO ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP 2.3.1. Tổ chức nơi làm việc d. Đánh giá tổDHTM_TMU chức nơi làm việc: - Đối với toàn bộ tổ chức, doanh nghiệp: ΣKnhóm/bphNLV toàn bộ KNLV = ―――――――――― Σ NLV Trong đó Σ NLV : là toàn bộ nơi làm việc của tổ chức, doanh nghiệp 2.3. Tổ chức và phục vụ nơi làm việc trong DN 2.3.2. Phục vụ nơi làm việc: chức năng phục Hình thức phục Các chế độ phục Đánh giá phục vụ Khái niệm vụ chínhDHTM_TMUNguyên tắc vụ nơi làm việc vụ nơi làm việc • cung cấp cho • Cung cấp cho • Phục vụ theo • Hình thức phục • Chế độ phục vụ • Dựa vào kết quả nơi làm việc các nơi làm việc chức năng vụ tập trung trực nhật • Dựa vào nguyên nhu cầu cần các dụng cụ • Phục vụ phải • Hình thức phục • Chế độ phục vụ nhân thiết làm việc bảo căn cứ vào kế vụ phân tán theo kế hoạch • đảm bảo cho quản, kiểm tra hoạch sản • Hình thức phục dự phòng quá trình lao chất lượng xuất vụ hỗn hợp • Chế độ phục vụ động liên tục, dụng cụ, sửa • Phục vụ phải theo tiêu chuẩn hiệu quả. chữa dụng cụ mang tính dự khi cần thiết phòng • Cung cấp các • Phục vụ phải phương tiện có sự phối hợp vận chuyển giữa các chức bốc dỡ, đảm năng phục vụ bảo năng khác nhau lượng một • Phục vụ phải cách liên tục mang tính • Kiểm tra chất linh hoạt lượng nguyên • Đảm bảo vật liệu, bán chất lượng thành phẩm và độ tin cậy trước sản xuất cao và sau chế tạo. • Phục vụ phải mang tính kinh tế