Bài giảng Thị trường điện tử E-Market

Thị trường điện tử E-Market G V: NGUYỄN H U Y H OÀ N G (NGUỒN : THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ - T H S . LƯƠNG VĨ M I N H – ĐH K H T N – ĐHQG T P H C M ) 1 Nội dung 2 Các thành phần của thị trường Phân loại thị trường Môi giới điện tử Cơ chế hoạt động Định nghĩa – Chức năng Định nghĩa – chức năng THỊ TRƯỜNG ĐIỆN TỬ 3 4 5 Định nghĩa • Theo Bakos, thị trường • Đóng vai trò trung tâm trong nền kinh tế • Làm cho quá trình trao đổi hàng hóa, dịch vụ, thông tin và thanh toán trở nên dễ dàng • Tạo ra giá trị kinh tế cho người mua, người bán, người trung gian và xã hội 6Source: Yannis Bakos, The emerging role of electronic marketplaces on the Internet, Communications of the ACM, v.41 n.8, p.35-42, Aug. 1998 Chức năng • Có 3 chức năng chính • Kết hợp ngườimua và người bán • Tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch • Cung cấp cơ sở hạ tầng về pháp luật, điều tiết hoạt động • Thị trường + CNTT • E-Marketplaces (marketspaces) 7 Đặc điểm khác biệt của E-Market • Thông tin phong phú hơn • Chi phí tìm kiếm thông tin của người mua thấp hơn • Giảm sự chênh lệch về thông tin của người mua và người bán • Tăng khoảng thời gian từ lúc mua hàng đến lúc sở hữu mặt hàng • Địa điểm thực hiện giao dịch khác nhau 8 Các thành phần chính THỊ TRƯỜNG ĐIỆN TỬ 9 Thành phần trong thị trường 10 Thị trường điện tử Cơ sở hạ tầng Người mua Người bán Người môi giới Front-end Back-end Hàng hóa / Dịch vụ Hỗ trợ Sản phẩm điển tử 11 Phân loại THỊ TRƯỜNG ĐIỆN TỬ 12 Phân loại 13 • Cửa hàng điện tử • Siêu thị điện tử Thị trường B2C • Thị trường riêng • Thị trường chung Thị trường B2B Phân loại thị trường B2C 14 • Cửa hàng điện tử (e-storefont) • Siêu thị điện tử Thị trường B2C Cửa hàng điện tử • Trang web bán hàng hóa/dịch vụ • Thường được sở hữu bởi • Nhà sản xuất (dell.com) • Nhà bán lẻ (walmart.com) • Cá nhân 15 Cửa hàng điện tử 16 Cổng thanh toán (Payment Gateway) Sân gửi hàng hóa (Shipping court) Dịch vụ Khách hàng (Customer Services) Danh mục hàng hóa (E-Catalog) Công cụ tìm kiếm (Search Engine) Giỏ hàng (E-Cart) Phương tiện đấu giá (e-auction) 09/2008 Ebiz - Khoa CNTT -ĐH KHTN17 09/2008 Ebiz - Khoa CNTT -ĐH KHTN18 Thỏa thuận vận chuyển Thỏa thuận thanh toán • Các công ty bán sản phẩm là dịch vụ, ví dụ như bảo hiểm, thì trang web bán hàng của họ là gì? 19 Câu hỏi 20 Phân loại thị trường B2C 21 • Cửa hàng điện tử • Siêu thị điện tử (e-mall / Online mall) Thị trường B2C Siêu thị điện tử • Là trang web có nhiều cửa hàng điện tử • Chứa đựng 22 Danh mục các loại hàng hóa có trong siêu thị điện tử Directory Danh bạ hàng hóa Danh sách các cửa hàng điện tử bán các loại hàng hóa E-stores 23 24 Đánh giá thị trường B2C • Cửa hàng điện tử (e-store) • Siêu thị điện tử (e-mall) • Phân loại 25 Bán hàng hoàn toàn trực tuyến (pure-play) hay click-and-mortar4 Bán nhiều loại hàng hóa1 Bán chuyên về một loại hàng hóa nào đó2 Bán hàng theo vùng/địa phương hay toàn cầu3 Nhận xét (tt) 26 Khách hàng Nhà cung cấpCơ sở hạ tầng Cửa hiệu Phố buôn bán Đấu giá điện tử Danh mục điện tử Hỗ trợ mua hàng (Tìm kiếm, giỏ hàng) Xử lý đơn đặt hàng Cổng thanh toán Quản lý kho hàng Người trung gian Cơ quan tài chính Bộ phận hậu cần, công nghệ Hệ thống Thanh toán Hệ thống Vận chuyển Front-End Back-End Source: Electronic Commerce 2006, Efaim Turban. Phân loại thị trường B2B 27 • Thị trường riêng • Thị trường chung Thị trường B2B Phân loại thị trường B2B 28 • Thị trường riêng • Thị trường bán hàng (sell-side) • Thị trường mua hàng (buy-side) • Thị trường chung Thị trường B2B Thị trường riêng • Trang web của một doanh nghiệp • Có thể là bán hàng (sell-side) • Bán sản phẩm cho doanh nghiệp khác • Tương tự như cửa hàng điện tử • Còn gọi là one-to-many • Có thể là mua hàng (buy-side) • Mua nguyên vật liệu từ các nhà cung cấp • Còn gọi là one-from-many • Thường mở riêng cho các thành viên • Sự điều chỉnh thị trường không được công khai 29 Thị trường riêng – Sell-side 30 Thị trường riêng – Buy-side 31 Phân loại thị trường B2B 32 • Thị trường riêng • Thị trường chung • Thị trường trao đổi (exchange) Thị trường B2B Thị trường chung • Trang web thường của • Đơn vị thứ 3 (third party) • Không là người mua/người bán • Nhóm các doanh nghiệp mua/bán sản phẩm • Thường mở công khai cho nhiều người • Được điều chỉnh bởi chính phủ hoặc người sở hữu thị trường 33 Thị trường chung 34 Môi giới điện tử THỊ TRƯỜNG ĐIỆN TỬ 35 Ví dụ 36 Người bán249$ Cyberspace - iPod Touch 32GB Người mua 210$/cái, 1000 cái, phí vận chuyển bên bán chịu 229$/cái, bên mua trả phí vận chuyển Không như mong đợi Người trung gian Tại sao cần môi giới? • Tốn chi phí tìm kiếm • Thị hiếu của người tiêu dùng • Thiếu tính riêng tư • Thông tin không đầy đủ • Chất lượng sản phẩm, sản phẩm cạnh tranh, sự thỏa mãn của khách hàng • Rủi ro trong hợp đồng • Chịu trách nhiệm về hoạt động của 2 bên mua – bán • Định giá không hiệu quả 37 Người môi giới • Là người đại diện làm trung gian giữa người mua và người bán • Ví dụ • Người bán sỉ • Người bán lẻ • Người môi giới thông tin (infomediaries) 38 Phân loại môi giới điện tử • Có 2 loại • Cung cấp thông tin (disintermediation) • Nhu cầu tiêu dùng, khả năng cung ứng, giá và yêu cầu/điều khoản • Có thể được tự động hóa hoàn toàn • Portal, infomediaries, e-marketplace • Cung cấp các hoạt động/dịch vụ (reintermediation) • Vận chuyển hàng, thỏa thuận thanh toán, tư vấn, hỗ trợ tìm kiếm đối tác • Cần phải có chuyên gia về lĩnh vực  tự động hóa 1 phần 39 Cơ chế hoạt động THỊ TRƯỜNG ĐIỆN TỬ 40 Cơ chế hoạt động • Để bán hàng qua mạng • Danh mục hàng hóa điện tử • Công cụ tìm kiếm • Giỏ hàng • Đấu giá điện tử • Trao đổi điện tử • Thương lượng điện tử 41 Định giá động • Giá không cố định, được phép dao động theo cung cầu của thị trường • Xuất hiện ở nhiều hình thức • Thương lượng (negotiation) • Mặc cả (bargaining) • Trao đổi (bartering) • Đấu giá (auction) • Bỏ thầu (tendering) 42 Source: Electronic Commerce 2006, Efaim Turban. Đấu giá – Thị trường 43 Đấu giá truyền thống • Đấu giá (aution) • Thời gian đấu giá ngắn • Người bán có thể không bán được giá cao nhất – người mua có thể phải mua với giá cao • Thời gian kiểm tra sản phẩm ngắn • Phải có mặt tại “hiện trường” • Đấu giá điện tử (e-aution) • Bắt đầu vào 1995 • Ebay.com, infospace.com • USAweb.com, bidfind.com 44 Đấu giá điện tử • Làmột cơ chế sử dụng quá trình cạnh tranh • Giá của sản phẩm tự động được xác định do sự ra giá liên tiếp • Một người bán, nhiều ngườimua • Đấu giá thuận (forward auction) • KiểuAnh, kiểuYankee, kiểuDutch, kiểu Free-fall • Một ngườimua, nhiều người bán • Đấu giá nghịch (reverse auction) • Kiểu Reverse và kiểuName-your-own-price 45 Đấu giá điện tử 46 Source: Electronic Commerce 2006, Efaim Turban. Đấu giá điện tử (tt) 47 Source: Electronic Commerce 2006, Efaim Turban. Trao đổi điện tử (E-Bartering) • Sự trao đổi hàng hóa lấy hàng hóa (hoặc dịch vụ) • Không gian văn phòng • Không gian kho hàng • Nhân công • Sản phẩm • Banner quảng cáo • Thường diễn ra ở thị trường trao đổi (bartering exchange) • Nơi mà các nhà môi giới thỏa thuận giao dịch • Whosbartering.com, intagio.com • AllBusiness.com, ubarter.com 48 Trao đổi điện tử - Hoạt động • Hoạt động 1. Công ty A đưa hàng hóa muốn trao đổi lên thị trường 2. Thị trường sẽ định giá hàng hóa thành đơn vị “điểm” 3. Sau đó A có thể sử dụng “điểm” để mua hàng hóa khác từ các thành viên trong thị trường 49 Thương lượng điện tử (E-Negotiating) • Gần giống đấu giá điện tử • Giá thương lượng được xác định thông qua mặc cả giữa người mua và người bán • Tuy nhiên • Còn phải thương lượng thêm phương thức thanh toán và cho nợ tiền hàng • Thường được sử dụng • Cho những sản phẩm đặc biệt, mắc tiền • Bất động sản, xe ôtô • Mua với số lượng lớn 50 © 20 1 0 – LƯƠNG VĨ MINH 51