Bài giảng Nghiệp vụ ngân hàng thương mại - Chương 6: Cho thuê tài chính

6/11/2015 12:00 PM 1 Chương 6: CHO THUÊ TÀI CHÍNH I. Những vấn đề chung về cho thuê TC II. Các hình thức tài trợ 1. Cho thuê TC thông thường 2. Mua và cho thuê lại 3. Cho thuê giáp lưng 4. Cho thuê trả góp 6/11/2015 12:00 PM 2 I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CHO THUÊ TÀI CHÍNH Khái niệm: Luật các TCTD Việt Nam: Cho thuê tài chính là hoạt động tín dụng trung hạn, dài hạn trên cơ sở hợp đồng cho thuê tài chính giữa bên cho thuê là tổ chức tín dụng với khách hàng thuê 6/11/2015 12:00 PM 3 I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CHO THUÊ TÀI CHÍNH (TT) Nguyên tắc cho thuê tài chính TS thiết bị cho thuê thuộc quyền sở hữu hợp pháp của bên cho thuê. Bên thuê chỉ có quyền quản lý, sử dụng Tiền thuê phải thanh toán đầy đủ, đúng hạn Bên thuê được quyền lựa chọn các phương án xử lý TS thiết bị khi kết thúc thời hạn 6/11/2015 12:00 PM 4 I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CHO THUÊ TÀI CHÍNH (TT) Điều kiện cho thuê Bên thuê phải có năng lực hành vi dân sự Bên thuê có phương án sử dụng TS thiết bị hợp pháp và có hiệu quả Bên thuê có khả năng tài chính đảm bảo thanh toán tiền thuê Bên thuê phải chấp nhận các quy định khác phù hợp với quy chế hiện hành về cho thuê tài chính 6/11/2015 12:00 PM 5 I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CHO THUÊ TÀI CHÍNH (TT) Số tiền cho thuê: Là toàn bộ số tiền phải bỏ ra để hình thành nên TS thiết bị cho thuê 6/11/2015 12:00 PM 6 I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CHO THUÊ TÀI CHÍNH (TT) Giá trị tài trợ: Là toàn bộ số tiền cho thuê sau khi đã trừ tiền cọc để thực hiện hợp đồng của bên thuê 6/11/2015 12:00 PM 7 I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CHO THUÊ TÀI CHÍNH (TT) Các chủ thể tham gia hoạt động cho thuê tài chính Bên cho thuê (Leaser): Bên cho thuê là nhà tài trợ, dùng vốn của mình mua các tài sản để xác lập quyền sở hữu của mình đối với các tài sản đó rồi đem cho thuê để người đi thuê sử dụng trong một thời gian nhất định. Bên thuê: Là các tổ chức kinh tế có nhu cầu sử dụng tài sản thiết bị cho các hoạt động sản xuất kinh doanh. Nhà cung cấp: Là các công ty, các hãng sản xuất hoặc kinh doanh những tài sản, thiết bị mà bên thuê cần có để sử dụng. 6/11/2015 12:00 PM 8 I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CHO THUÊ TÀI CHÍNH (TT) Ðặc điểm cơ bản cho thuê tài chính Cho thuê tài chính là loại hình tín dụng tài trợ 100% nhu cầu vốn cho bên đi thuê Người đi thuê (bên thuê) là người chủ động hoàn toàn trong việc lựa chọn các tài sản thiết bị mà mình cần sử dụng Bên thuê được quyền chọn mua tài sản thiết bị thuê theo một mức giá được 6/11/2015 12:00 PM 9 I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CHO THUÊ TÀI CHÍNH (TT) Xác định trước trong hợp đồng thấp hơn giá trị còn lại của tài sản thiết bị đó Thời hạn cho thuê chiếm phần lớn thời gian hữu dụng của thiết bị và là thời hạn không thể huỷ ngang theo ý muốn chủ quan của các bên liên quan Giá cả cho thuê được tính toán và được xác định trước, được ghi vào hợp đồng thuê Trong thời hạn hợp đồng thuê, bên cho thuê tài chính nắm giữ quyền sở hữu tài sản thiết bị cho thuê còn bên thuê chỉ có quyền sử dụng các tài sản thiết bị đó. 6/11/2015 12:00 PM 10 I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CHO THUÊ TÀI CHÍNH (TT) Vai trò của cho thuê tài chính Cho thuê tài chính góp phần thu hút vốn đầu tư để phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước Cho thuê tài chính góp phần thúc đẩy cải tiến kỹ thuật, đổi mới dây chuyền công nghệ, nâng cao năng lực sản xuất Cho thuê tài chính là loại hình tài trợ linh hoạt, đặc biệt thích hợp với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, giúp các doanh nghiệp này phát triển đi lên 6/11/2015 12:00 PM 11 I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CHO THUÊ TÀI CHÍNH (TT) Hợp đồng cho thuê tài chính: Là một loại hợp đồng kinh tế được ký kết giữa công ty cho thuê tài chính với các doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế, về việc cho thuê TS thiết bị và các loại động sản khác trong một thời gian nhất định được dùng làm căn cứ pháp lý để thức hiện các nghĩa vụ của bên liên quan và xử lý các tranh chấp nếu có xảy ra. 6/11/2015 12:00 PM 12 II. CÁC HÌNH THỨC TÀI TRỢ 1. CHO THUÊ TC THÔNG THƯỜNG Quy trình nghiệp vụ Bên đi thuê Nhà cung cấp Bên cho thuê 1 4a 2 6 5 3 4b 6/11/2015 12:00 PM 13 1. CHO THUÊ TC THÔNG THƯỜNG (TT) Thời hạn thuê: Khi xác định thời gian thuê, căn cứ: Thời gian hữu dụng của tài sản: Thời gian thuê phải chiếm phần lớn thời gian hữu dụng của tài sản (gọi là thời hạn thuê cơ bản) để đảm bảo cho bên cho thuê thu hồi gần hết hoặc nhiều hơn giá trị tài trợ Khả năng tài chính của người đi thuê Quy chế tài trợ thuê mua của Chính phủ 6/11/2015 12:00 PM 14 1. CHO THUÊ TC THÔNG THƯỜNG (TT) Phương pháp tính tiền thuê Trường hợp 1: Hai bên thoả thuận tiền thuê sẽ được thu vào cuối mỗi định kỳ Nếu toàn bộ vốn tài trợ được thu hồi đủ trong thời hạn cho thuê và phân phối đều cho mỗi kỳ hạn, thì áp dụng công thức:  a: Là số tiền thuê phải thanh toán cho mỗi kỳ hạn  P: Tổng số tiền tài trợ  R: Lãi suất cho từng kỳ hạn (tính bằng hệ số)  n: Số kỳ hạn thanh toán 6/11/2015 12:00 PM 15 1. CHO THUÊ TC THÔNG THƯỜNG (TT) Nếu thời gian cho thuê tài sản chỉ chiếm một phần lớn tuổi thọ của nó, khi hết hạn thuê bên đi thuê sẽ mua lại tài sản theo giá cả xác định. Như vậy toàn bộ tiền tài trợ sẽ không thu hồi hết qua tiền cho thuê mà nó chỉ được thu hồi hết qua tiền thuê và qua giá bán tài sản, trường hợp này ta áp dụng công thức: S là giá trị còn lại để xác định giá bán tài sản dự kiến khi kết thúc hợp đồng 6/11/2015 12:00 PM 16 1. CHO THUÊ TC THÔNG THƯỜNG (TT) Trường hợp 2: Hai bên thoả thuận tiền thuê sẽ thu vào đầu mỗi kỳ hạn, nghĩa là bên thuê phải thanh toán ngay tiền thuê khi hợp đồng được ký, do vậy họ không được tài trợ 100% nhu cầu Nếu toàn bộ vốn tài trợ được thu hồi đủ trong thời hạn cho thuê và phân phối đều cho mỗi kỳ hạn, thì áp dụng công thức: 6/11/2015 12:00 PM 17 1. CHO THUÊ TC THÔNG THƯỜNG (TT) Nếu thời gian cho thuê tài sản chỉ chiếm một phần lớn tuổi thọ của nó, khi hết hạn thuê bên đi thuê sẽ mua lại tài sản theo giá cả xác định. Như vậy toàn bộ tiền tài trợ sẽ không thu hồi hết qua tiền cho thuê mà nó chỉ được thu hồi hết qua tiền thuê và qua giá bán tài sản, trường hợp này ta áp dụng công thức: 6/11/2015 12:00 PM 18 1. CHO THUÊ TC THÔNG THƯỜNG (TT) Trường hợp 3: Trường hợp tiền thuê được hai bên thỏa thuận thu tăng dần hoặc thu giảm dần, thì người ta tính toán tiền thuê cho kỳ hạn đầu tiên, rồi từ hệ số k mà tính ra số tiền thuê cho các kỳ hạn tiếp theo Nếu tiền thuê được thanh toán vào cuối kỳ hạn, ta áp dụng công thức: a: Là số tiền thuê phải thanh toán cho kỳ hạn đầu tiên, a bao gồm: + Tiền lãi (tính theo số dư) + Vốn gốc (khấu hao) là chênh lệch giữa a và tiền lãi Số tiền thuê phải trả cho kỳ hạn thứ 2,3n sẽ điều chỉn tăng dần nếu k > 1 hoặc giảm dần nếu k k] 6/11/2015 12:00 PM 19 1. CHO THUÊ TC THÔNG THƯỜNG (TT) Nếu tiền thuê thanh toán vào đầu kỳ hạn ta áp dụng công thức: a: Số tiền thuê phải trả ngay vào đầu kỳ hạn đầu tiên (coi như kỳ hạn 0), sốtiền này chỉ là vốn gốc (tức khấu hao) mà chưa có tiền lãi. 6/11/2015 12:00 PM 20 2. MUA VÀ CHO THUÊ LẠI Cty cho thuê TC sẽ dùng vốn của mình để mua lại TS thiết bị của đơn vị này theo một mức giá được xác định trên cơ sở giá trị còn lại của TS thiết bị đó; đồng thời Cty cho thuê TC dùng TS thiết bị này để cho chính đơn vị đó thuê 6/11/2015 12:00 PM 21 2. MUA VÀ CHO THUÊ LẠI (TT) B1:Người đi thuê tiến hành các thủ tục xin tài trợ dưới hình thức “bán và thuê lại” B2: Cty cho thuê TC tiến hành thẩm định cho thuê TC B3: Ký hợp đồng mua và cho thuê lại B4: Thực hiên 1 phần của hợp đồng mua và cho thuê lại B5: Thực hiện phần 2 của hợp đồng B6: Thanh lý hợp đồng 6/11/2015 12:00 PM 22 3. CHO THUÊ GIÁP LƯNG Bên cho thuê đồng ý cho bên đi thuê ngoài việc sử dụng TS thiết bị còn được phép sử dụng TS thiết bị đó để cho một đơn vị hoặc cá nhân khác thuê 6/11/2015 12:00 PM 23 4. CHO THUÊ TRẢ GÓP Hình thức pha trộn giữa cho thuê và bán hàng trả góp. Theo hình thức này, bên đi thuê được quyền sử dụng TS thiết bị thuê và thanh toán tiền thuê cho công ty cho thuê tài chính trong một thời gian nhất định