Bài giảng Kinh tế quốc tế - Chương 10 Hội nhập Kinh tế: Đồng minh thuế quan và Khu thương mại tự do

GV NGUYEN HUU LOC UEH*Chương 10 Hội nhập Kinh tế : Đồng minh thuế quan và Khu thương mại tự do Economic Integration: Customs Unions and Free Trade Areas Mục đích- Hiểu ý nghĩa liên hiệp thuế quan tạo lập thương mại, chuyển hướng thương mại và các lợi ích động của hội nhập kinh tế.- Mô tả tầm quan trọng và tác động của EU, NAFTA và APECMô tả các cố gắng hội nhập kinh tế của các nước đang phát triểnNội dung- Các cấp độ hội nhập kinh tế- Tạo lập thương mại quốc tế- Chuyển hướng thương mại quốc tế*Hội nhập kinh tế khu vựcGV NGUYEN HUU LOC UEH**Regional economic integration A process which involves the combination of separate economies into larger, free trading regionsInvolves agreements among countries in a geographic region to reduce, and ultimately remove, tariff and non-tariff barriers to the free flow of goods, services and factors of production among each other. APEC NAFTA EU ASEAN Economic Community (AEC), Mercosur, Trans Pacific Partnership (TPP), Central American Common Market (CACM), CARICOM, Free Trade Area of the Americas (FTAA)ExamplesTop 3**GV NGUYEN HUU LOC UEH Economic IntegrationFree Trade AreaCustoms UnionCommon MarketMERCOSURAECEconomic UnionPolitical UnionNAFTAAFTABENELUXEUCARICOMEast & WestGermany+ Eliminate tariffs & other restrictions amongst member countries+ Form a common tariff on imports against non-members+ Free movement of factors+ Unification of monetary and fiscal policies, harmonisation of tax rates+ Political unification, formation of a single nation**GV NGUYEN HUU LOC UEHGV NGUYEN HUU LOC UEH****GV NGUYEN HUU LOC UEHKhu vực Thương mại Tự do SNG18-10-2011, SNG gồm Armenia, Azerbaijan, Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Nga, Moldova, Tajikistan, Turkmenistan, Uzbekistan và Ukraine ký thỏa ước khu vực thương mại tự do. “SNG bỏ thuế xuất nhập khẩu đối với nhóm hàng hóa nhất định. Trường hợp cụ thể sẽ miễn thuế”. SNG ký thỏa ước chính sách điều chỉnh tiền tệ, lập hệ thống thanh toán thống nhất của công dân các nước khác đến SNG. Nga thỏa thuận với các nước thuộc Liên Xô, thành lập Liên minh Á - Âu mà OECD coi là nỗ lực khôi phục Liên Xô.(NEWSRU)GV NGUYEN HUU LOC UEH**The Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP)Hội nghị bộ trưởng kinh tế Đông Á, Campuchia , 2012; thành lập Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực, RCEP.Là khối thương mại tự do gồm ASEAN, Ấn Độ, Hàn Quốc, Nhật, Trung Quốc, New Zealand và Úc. Dân số 3,4 tỉ; GDP 23.000 tỉ USD, 1/3 GDP thế giới.RCEP cho phép một nước đặt nhà máy sản xuất tại nước thứ hai và đem bán sản phẩm ở nước thứ ba. Nhằm tăng cường sự hội nhập tại khu vực năng động nhất thế giới. Bất chấp khó khăn kinh tế thế giới, châu Á vẫn theo đuổi tự do thương mạiGV NGUYEN HUU LOC UEH**Objective of RCEPis to attain a comprehensive and mutually beneficial economic partnership agreement that involves deeper engagement than the existing ASEAN FTAs.works on a principle of ‘all for one and one for all’covers not only those issues included in a regular FTA, but also provisions that are crucial for the next wave of economic integrationRCEP’s flexibility — for example, allowing for decisions to be made through any agreed modality and enabling special and differential treatment of ASEAN members — enables a more generous consideration of each state’s needsGV NGUYEN HUU LOC UEH**Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (North America Free Trade Agreement)Hiệp định thương mại tự do Canada, Mỹ và Mexico, ký kết 12/8/1992, hiệu lực 1/01/1994 Thương mại tự do; Mỹ và Canada có thể dễ dàng chuyển giao công nghệ sang Mexico và Mexico chuyển giao nguồn nhân lực sang hai nước kia. GV NGUYEN HUU LOC UEH**Thị trường chung Nam Mỹ Mercosur: 6 thành viênGV NGUYEN HUU LOC UEH*Mercosur (tiếng Tây Ban Nha: Mercado Común del Sur) hiệp định thương mại tự do từ 1991gồm Brasil,Argentina, Uruguay, Paraguay. 6/2012: Venezuela. 12/2012: Bolivia, *Mỹ Latin & Đồng tiền chung Liên minh Bolivar cho châu Mỹ (ALBA) Bolivia 2009: Venezuela, Bolivia, Cuba, Ecuador, Nicaragua, Honduras... xây dựng một đồng tiền nhằm thúc đẩy thương mại nội khối và giảm chi phối của USD. Đồng tiền chung là SUCRE, lưu hành 2010. SUCRE (Jose Antonio de Sucre), cùng Simon Bolivar đấu tranh độc lập Venezuela thoát khỏi cai trị Tây Ban Nha thế kỷ 19. Thỏa thuận cho phép các nước Mỹ Latin và vùng Caribe gia nhập khối sử dụng đồng tiền chung SUCRE- Thúc đẩy kinh tế khu vực phát triển, giảm ảnh hưởng khủng hoảng tài chính toàn cầu .**GV NGUYEN HUU LOC UEHthe Economic Community of West African States: ENCOWASGV NGUYEN HUU LOC UEH**South-Africa Development CommunityGV NGUYEN HUU LOC UEH**BENELUX**GV NGUYEN HUU LOC UEH Liên minh Âu châu - European Union gồm 27 thành viên (2008)GV NGUYEN HUU LOC UEH**Liên minh Âu châu1957 với Bỉ, Pháp, Ý, Luxembourg, Hà Lan và Tây Đức, mục tiêu chấm dứt chiến tranh và xung đột ở châu Âu, EU đã trở thành một liên minh giàu có. Theo Eurostat, EU là một thực thể kinh tế - chính trị lớn nhất thế giới, dân số 500 triệu,GDP 15 nghìn tỉ USD (2006), chiếm 1/3 GDP toàn cầu. GV NGUYEN HUU LOC UEH**EU & Hieäp öôùc Schengen Người dân EU tự do đi lại, học tập, sinh sống và làm việc ở bất cứ nước nào thuoäc Schengen. Hieäp öôùc Schengen 2007 mieån visa goàm 24 QG, daân soá 400 trieäu. Schengen laäp luaät chung veà chính saùch bieân giôùi: tî naïn, kho döû lieäu veà toäi phaïm, giuùp caûnh saùt truy baét nghi can xuyeân QG trong SchengenNgười Âu hưởng mức sống cao. Thành công EU là nhận quốc gia nghèo và giúp trở nên giàu có. Ireland, gia nhập EU vào năm 1973, đã trở thành "con hổ vùng Celtic". Sau 50 năm, EU tạo một thị trường chung, trong đó nhiều nước cùng sử dụng một đồng tiền euro.GV NGUYEN HUU LOC UEH**Thách thức EUCó thêm nhiều nước gia nhập vào khối, hòa hợp nước giàu với nước nghèo. Thành viên giàu không muốn mở rộng EU vì lo ngại sẽ cản trở phát triển kinh tế EU, tăng thất nghiệp...Mục tiêu EU là khai thông bế tắc trong vấn đề Hiến pháp EU, giải quyết thay đổi khí hậu toàn cầu, an ninh và năng lượng. Thủ tướng Đức Merkel: EU nên thành lập quân đội chung EU GV NGUYEN HUU LOC UEH** Nguyên nhân khủng hoảng nợ EURO ZONE  Thiếu kỷ luật trong thu chi ngân sách, trong chính sách tài khóa, thiếu thực lực kinh tế trả nợ, đo được bằng số ngoại tệ thu về. 2011, Hi Lạp xuất khẩu chỉ hơn 21 tỉ USD vẫn ung dung chi tiêu! Hai “đầu tàu” kinh tế là Đức và Pháp khác biệt gấp hai lần rưỡi về sức mạnh xuất khẩu: 1.337 tỉ USD so với 517,3 tỉ USD! Xuất khẩu ít, càng khó trả nợ. Hi Lạp, Ý thất thu thuế. Tham nhũng, người dân bị “làm luật” mà còn là ngân sách bị bòn rút và thất thu. Ở Hi Lạp, khi một công chức thuế vụ “ăn” X euro thì ngân sách thất thu Y euro!. Ở Hi Lạp & Ý... ngoài thắt lưng buộc bụng, giảm chi ngân sách, chính phủ còn phải lo chống thất thu ngân sách, thất thu thuế, khóa tay tham nhũng trong các sở thuế.GV NGUYEN HUU LOC UEH**NỢ CÔNG CỦA HY LẠPGV NGUYEN HUU LOC UEH**Tham Nhũng GV NGUYEN HUU LOC UEH**GV NGUYEN HUU LOC UEH*ASEAN FREE TRADE AREA - AFTAAFTA phát triển từ Hiệp hội các nước Đông Nam Á thành lập ngày 8/8/1967. Việt nam gia nhập AFTA từ 1995 và là chủ tịch khối liên kết kinh tế nầy vào năm 2009-2010.8/8/2007 ø lảnh đạo AFTA quyết định phát triển thành ASEAN Community vào 2015 sớm hơn 5 năm so với dự kiến.* Six majors in AFTA 2010AFTA six majors refer to the six largest economies in the area with economies many times larger than the remaining four ASEAN countries. The six majors are: GDP nominal 2010 based on IMF data. The figures in parentheses are GDP PPP. Indonesia: 695 billions (1,027 billions) Thailand: 312 billions (584 billions) Malaysia: 218 billions (412 billions) Singapore: 217 billions (291 billions) Philippines: 189 billions (350 billions) Vietnam: 101 billions (275 billions)**GV NGUYEN HUU LOC UEHAFTA 4.435.670 km2, 3% diện tích toàn cầu. Daân soá 2009 là 590 trieäu, 8,8% thế giới . GDP 2010 là 1.800 tỷ USD. AFTA là một khối thống nhất, lớn thứ 9 thế giới, thứ 3 châu Á.Quốc gia AFTA có trình độ phát triển kinh tế không đều. 2010, khi Singapore có nền kinh tế phát triển (DCs), thị trường phát triển, Malaysia, Philippines là nước công nghiệp mới (NICs), Thái lan có nền kinh tế mới nổi (Emerging Economy), thì Indonesia, Việt Nam, Lào, Campuchia và Myanmar là các nền kinh tế đang phát triển (LDCs) (Nguồn: World Development Report, 2010)**GV NGUYEN HUU LOC UEHAFTA HIỆN NAYĐầu tư quốc tế chú ý AFTA, có triển vọng kinh tế phát triển nhanh, luật đầu tư thoáng. 2010, Singapore tăng trưởng kinh tế kỷ lục 14,7%, Malaysia với 7%, Indonesia 6,6% và Philippines 6%.AFTA phục hồi nhanh sau suy thoái kinh tế toàn cầu 2008-2009 và hấp dẫn FDI bởi các quốc gia có cơ cấu vĩ mô cân đối, tốc độ đô thị hóa nhanh, nhu cầu phát triển hạ tầng cơ sở cao, thị trường rộng lớn với tầng lớp trung lưu đang phát triển và chi tiêu ngày càng nhiều hơn. Dân số AFTA khá trẻ, thành phần lao động có tay nghề. **GV NGUYEN HUU LOC UEH             Table 1           ASEAN StatisticsSelected basic ASEAN indicators          as of 15 July 2010                       CountryTotal land areaTotal population1/Population density1/Annual population growth1/Gross domestic product2/at current pricesGross domestic productper capitaat current pricesInternational merchandise trade4/Foreign direct investments infow5/ExportsImportsTotal tradekm2thousandpersons per km2percentUS$ millionUS$2/US$ PPP 3/US$ millionUS$ millionUS$ millionUS$ millionUS$ million200920092009200920092009200920092009200920082009Brunei Darussalam5,765406.2702.114,146.734,827.049,266.87,168.62,399.69,568.2239.2176.8Cambodia181,03514,957.8832.110,368.2693.21,802.34,985.83,900.98,886.7815.2530.2Indonesia1,860,360231,369.51241.2546,527.02,362.14,174.9116,510.096,829.2213,339.29,318.14,876.8Lao PDR236,8005,922.1252.85,579.2942.12,431.31,237.21,725.02,962.1227.8318.6Malaysia330,25228,306.7862.1193,107.76,822.113,593.8156,890.9123,330.5280,221.47,318.41,381.0Myanmar676,57759,534.3881.824,972.8419.51,093.46,341.53,849.910,191.3975.6578.6The Philippines300,00092,226.63072.0161,357.61,749.63,525.138,334.745,533.983,868.61,544.01,948.0Singapore7104,987.67,0223.1182,701.736,631.249,765.8269,832.5245,784.7515,617.110,912.216,256.2Thailand513,12066,903.01300.6264,322.83,950.88,072.2152,497.2133,769.6286,266.88,570.55,956.9Viet Nam331,05186,024.62601.296,317.11,104.23,067.956,691.069,230.9125,921.99,579.07,600.0ASEAN4,435,670590,638.31331.41,499,400.82,533.54,829.3810,489.2726,354.11,536,843.349,499.839,623.0             Sources ASEAN Finance and Macro-economic Surveillance Unit Database, ASEAN Merchandise Trade Statistics Database, ASEAN Foreign Direct Investment Statistics Database (compiled/computed from data submission, publications and/or websites of ASEAN Member States' national statistics offices, central banks and relevant government agencies, and from international sources)    Symbols used  Notes         - not available as of publication time 1/ Refers to/based on mid-year total population based on country projections     n.a. not applicable/not available/not compiled2/ 2009 annual figures for Brunei Darussalam and Lao PDR are taken from the IMF WEO Database April 2010.    Data in italics is the latest updated/revised figure 3/ Computed based on IMF WEO Database April 2010 estimates and the latest actual country data    from previous posting. 4/ Preliminary figures;           5/ Unless otherwise indicated, figures include equity, reinvested earnings and inter-company loans. Singapore data for 2009 covers only equity and reinvested earnings.                           **GV NGUYEN HUU LOC UEHACFTAACFTA có hiệu lực từ 1-1-2010, FTA ASEAN - Trung Quốc đã trở thành khu mậu dịch tự do lớn thứ ba thế giới (sau NAFTA và EU) với 1,9 tỉ người tiêu dùng, GDP 6.600 tỉ USD và tổng kim ngạch buôn bán là 4.300 tỉ USD. Tổng kim ngạch thương mại hai chiều đạt 192,7 tỉ USD trong năm 2008. Tăng trưởng này đưa Trung Quốc thành bạn hàng lớn thứ ba của ASEAN, chiếm 11,3% toàn bộ giá trị thương mại của ASEAN. **GV NGUYEN HUU LOC UEHGV NGUYEN HUU LOC UEH*Diển đàn hợp tác kinh tế Châu Á- Thái bình dươngThành lập 1989, sáng kiến của Australia tại Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế thương mại và Ngoại giao Canbera.APEC chưa là tổ chức có tính ràng buộc các nước thành viên cao như WTO hay AFTA.* Trade Areas: APECFounded in 1989 to ‘promote open trade and practical economic cooperation’. 21 Member countriesGDP: $ 31.74 trillion (2009)GDP per capita $11,715 (2009)2010 APEC’s account for approximately 40.5% of the world's population, approximately 54.2% of world GDP and about 43.7% of world trade. www.apecsec.org.sg**GV NGUYEN HUU LOC UEHAPECMục đích: phục vụ cho hoạt động hợp tác và đối thoại kinh tế khu vực châu Á – Thái bình dương. APEC thoả thuận sẽ thành lập Khu vực mậu dịch tư do vào 2016.GV NGUYEN HUU LOC UEH**APECFosters growth and prosperity by facilitating economic cooperation and expanding trade and investment throughout the region.Operating on the basis of non-binding commitments, open dialogue and equal respect for the views of all participants. Unlike the WTO, APEC has no treaty obligations required of its participants.Decisions made within APEC are reached by consensus and commitments are undertaken on a voluntary basis.**GV NGUYEN HUU LOC UEH Trans-Pacific Partnership  (TPP) TPP is a multilateral free trade agreement that aims to further liberalize the economies of the Asia-Pacific region. TPP is considered as a pathfinder for the proposed Free Trade Area of the Asia Pacific (FTAAP) The objective was to reduce all trade tariffs to zero by the year 2015. It is a comprehensive agreement covering all the main pillars of a free trade agreement, including trade in goods, rules of origin, trade remedies, sanitary and phytosanitary measures, technical barriers to trade, intellectual property, government procurement and competition policy**GV NGUYEN HUU LOC UEHRole of GATT, IMF, World BankThese three international institutions were created under the Bretton Woods Agreement in 1944.As a result of the end of the war in Europe (the winners) set out to work towards helping those affected by the war.Proposed three international organisations similar to the UN.The World Bank and the IMF were successfully created however it took another 40 years before the WTO would come into being in 1995 (formerly known as the General Agreement on Tariffs and Trade or the GATT).**GV NGUYEN HUU LOC UEHGV NGUYEN HUU LOC UEH*The General Agreement on Tariffs and Trade GATT was signed in 1947 and lasted until 1993GATT gồm 23 quốc gia sáng lập gọi là “Bên ký kết”Chưa dựa trên cơ sở luật pháp quốc tế mà chỉ là Hiệp định Tạm thời.Qua nhiều vòng đàm phán mới ký một số hiệp định về tự do hóa bước đầu về thuế quan và thương mại quốc tế.*Thành công của GATTQuốc gia thành viên GATT thực hiện nhiều vòng đàm pháp cắt giảm thuế quan, giải quyết vấn đề chống bán phá giá, dở bỏ NTBs.Thúc đẩy tự do hóa thương mại thế giới: cắt giảm liên tục thuế nhập khẩu làm tăng trưởng mạnh thương mại thế giới, trung bình 8% /năm trong thập niên 1950s và 1960s.Giai đoạn 1948-1955 thương mại thế giới tăng từ 124 tỷ USD lên 10.772 tỷ USD.GV NGUYEN HUU LOC UEH**GATT chưa là tổ chức thương mại quốc tếGV NGUYEN HUU LOC UEH**GATT chưa là tổ chức thương mại quốc tếViệt Nam là thành viên của SEV 29/6/1978Liên Xô đứng đầu thế giới về dầu mỏ, khí đốt, than đá, sắt, chì, niken, bạc, đồng, kẻm; thứ hai về vàng và crom.**GV NGUYEN HUU LOC UEHGATT chưa là tổ chức thương mại quốc tếMọi thành viên chưa được đối xử như nhauGATT, IMF và WB hoạt động theo luật chủ nghĩa tư bản. Khối xã hội chủ nghĩa SEV có thiết chế kinh tế, phương thức sản xuất , quy luật phát triển khác hẳn: GATT cải cách hệ thống bằng nhiều vòng đàm phán nhưng không thành công.Các hiệp định và thỏa thuận chỉ được số ít thành viên, chủ yếu là DCs, thông qua nên chỉ được gọi là “Điều Lệ”GV NGUYEN HUU LOC UEH**GV NGUYEN HUU LOC UEH*WTOTiền thân là Hiệp định Ưu đãi chung về thuế quan, GATTThành lập: 1/1/1995Trụ sở: Geneva, Thụy SỹNgân sách: 162 triệu francs Thụy Sỹ (2004).Tổng giám đốc: Pascal LamyViệt nam là thành viên 150 (7/11/2006)*WTO - Basic PrinciplesNon – Discrimination: the basic principle of the trading system.Consists of two aspects:Most favoured nation principle – prohibits discrimination among foreign countries, a benefit afforded to one country must be extended to all.National treatment principle – prohibits discrimination between foreign and domestic goods once they have entered the country.**GV NGUYEN HUU LOC UEHGV NGUYEN HUU LOC UEH* Chức năng WTO - Quản lý các hiệp định về thương mại quốc tế.- Diễn đàn cho các vòng đàm phán thương mại.- Giải quyết các tranh chấp thương mại.- Giám sát các chính sách thương mại - Trợ giúp về kỹ thuật và đào tạo cho các quốc gia đang phát triển.- Hợp tác với các tổ chức quốc tế khác.* WTOWTO điều hành do tất cả thành viên không phân biệt DCs hay LDCs, thành viên đều theo qui luật chung.Nước nhỏ thành công khi phản đối biện pháp bất hợp lý của DCs Nguyên tắc & hiệp định dựa trên đàm phán đa phương, không có chỉ một quốc gia áp đặt cho một quốc gia khác.Thương mại quốc tế được thảo luận, đàm phán công khai giữa các thành viên.GV NGUYEN HUU LOC UEH**WTONguyên tắc là đồng thuận thông qua đàm phán, quốc hội phê chuẩn. Thành viên vi phạm hiệp định thì buộc phải tuân theo, không ép chấp nhận hoặc từ bỏ chính sách nào. Free trade thực hiện từ từ, tạo thời gian điều chỉnh cần thiết. Có thể áp dụng biện pháp tình thế để giảm thiệt hại do tăng nhập khẩu, chưa thích ứng thì phản đối yêu cầu mở cửa một số lỉnh vựcGV NGUYEN HUU LOC UEH**WTO - Giúp 3 tỷ người thoát khỏi đói nghèo. - Việc hạ thấp rào cản thương mại đến mức nào là do thương lượng và các bên cùng có lợi.- Hiệp định WTO tạo thương mại công bằng: xét khó khăn LDCs đang đối mặt, cho các thành viên biết lộ trình giảm thuế, cách bảo vệ sản xuất nội địa chống lại nhập khẩu hàng có giá thấp do trợ cấp hoặc bán phá giáGV NGUYEN HUU LOC UEH**WTO - Quan tâm đến LDCs. Khi thực hiện một hiệp định, LDCs được dành nhiều thời gian hơn; được đối xử đặc biệt: miển thực hiện nhiều điều khoản.- Chú trọng sử dụng hiệu quả tài nguyên và bảo vệ môi trường, sức khỏe, bảo tồn tài nguyên thiên nhiên.- Chú ý hiệp định về tiêu chuẩn hàng hóa, vệ sinh an toàn thực phẩm và sở hửu trí tuệ. Thành viên không được dể dãi với doanh nghiệp trong nước nhưng khắc khe với hàng hóa nước ngoài hoặc phân biệt đối xử.- Biện pháp nào cũng phải tuân thủ nguyên tắc chung của WTO và nước áp dụng không sử dụng như là phương tiện bảo hộ doanh nghiệp trong nước.GV NGUYEN HUU LOC UEH**Voøng ñaøm phaùn Doha Bắt đầu tại Doha (Qatar) & Hongkong 12/2005Mục tiêu: giảm các rào cản thương mại thế giới.Trọng tâm: thương mại công bằng đối với LDCs nhất là vấn đề trợ cấp nông sản.GV NGUYEN HUU LOC UEH**Voøng ñaøm phaùn DohaThỏa thuận cắt giảm thuế kể từ khi vòng đàm phán hoàn tất. DCs sẽ giảm 50%-70% thuế cho sản phẩm nông nghiệp, LDCs giảm 1/3 thuế so với DCs. Sản phẩm ôtô, xe đạp, hóa chất, điện tử, dệt may, giày dép, đồ chơi cắt giảm thuế xuống 0%-5%.**GV NGUYEN HUU LOC UEHVoøng ñaøm phaùn Doha & Việt NamViệt Nam là vừa không phải giảm thuế cho hàng nhập khẩu (là thành viên mới WTO), vừa được hưởng thuế thấp khi xuất khẩu. “Nếu vòng đàm phán Doha thành công thì tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu nông thủy sản của Việt Nam vào Mỹ thêm khoảng 4,3% và thêm 0,3% ở EU” (Prof Claudio) **GV NGUYEN HUU LOC UEHVoøng ñaøm phaùn Doha & Việt NamChỉ khi đàm phán kết thúc sớm, các nước bắt đầu thực hiện sớm việc cắt giảm thuế thì Việt Nam mới được lợi. Nếu đàm phán kéo dài, hàng xuất khẩu của Việt Nam đã không được hưởng lợi từ việc giảm thuế nhập khẩu của nước khác mà còn phải cắt giảm thuế cho hàng nhập khẩu vào Việt Nam.**GV NGUYEN HUU LOC UEHVoøng ñaøm phaùn Doha & Hệ quảDCs trợ cấp nhiều cho nông nghiệp. Bò sữa Pháp được trợ cấp 2 USD/ngày. Hàn Quốc, cứ 1 USD thu từ nông nghiệp được chính phủ bỏ ra 0,6 USD hỗ trợ Thịt, sữa, lúa mì trợ cấp nhiều nhất, rau ít trợ cấp hơn,giá thịt rẻ hơn rau. (Mutrap 2010)Nếu thành công, DCs sẽ ngưng trợ cấp nông nghiệp. Giá thịt heo, bò và sữa sẽ tăng lên, cạnh tranh bình đẳng hơn với thịt, sữa từ nước khác.**GV NGUYEN HUU LOC UEHVoøng ñaøm phaùn Doha & doanh nghiệp Việt Nam“Doanh nghiệp phải tích cực nghiên cứu các thông tin về vòng Doha, số liệu nhập khẩu, sự tăng giảm của các dòng thuế quan để đưa ra dự báo cho ngành mình”**GV NGUYEN HUU LOC UEHGV NGUYEN HUU LOC UEH*SỰ TẠO LẬP THƯƠNG MẠI QUỐC TẾKhi SP sx trong nước thành viên bị thay bởi sp tương tự sx từ một thành viên khác có chi phí thấp hơn.Ass: toàn dụng nhân công  lợi ích nước thành viên tăng vì chuyên môn hoá cao hơn nhờ lợi thế so sánh.Nhập khẩu RoW tăng => lợi ích các nước không là thành viên cũng tăng.*A TRADE-CREATIONGV NGUYEN HUU LOC UEH**Liên hiệp thuế quan tạo lập thương mạiGV NGUYEN HUU LOC UEH**Inter vs. Intra-Area Trade**GV NGUYEN HUU LOC UEHIntra-Regional TradeThe majority of trade occurs within regional integration arrangements (trade blocs)APEC – approx. 72% of all trade is intra-regionalEU – approx. 62% of all trade is intra-regionalNAFTA – 56% exports, 40% imports intra-regionalBUT Smaller trade groups (CEFTA, MERCOSUR, ANDEAN) rely on extra-regional trade much more heavily (approx. 14% trade is intra-regional)Source: WTOSee ‘Merchandise trade of selected regional integration arrangements’ table**GV NGUYEN HUU LOC UEHKorean-America Free Trade Arrangement2007 Hoa kỳ và Hàn Quốc lập Hiệp định Mậu dịch Tự do.Thuế XNK giảm làm kim ngạch nhập khẩu song phương tăng 20% từ 74 tỷ USD 2006 lên 90 tỷ USD 2007. GDP Hàn quốc 2007 sẻ tăng 2.3%.Sản xuất Hàn quốc thu hẹp làm PS giảm hàng tỷ USD và mất 130.000 việc làm trong nước. (Source: Korea Herald Apr 2007)GV NGUYEN HUU LOC UEH**CASE STUDY: U.S Multinationals in MexicoMexico went through aggressive trade liberalisation in the early 1980sFDI averaged $3.47 billion per year in 8 years preceding NAFTA (1994) and $13 billion per year after Mexico’s comparative advantage: low-skilled labourUS-Mexican borderMaquiladoras: low cost, mass production, assembly linesDiversify the economy Exporters thought to have better labour conditions than domestic or non-exporting companiesBy 2001 Mexican exports up 225% from 1993: 50% related to big business linked to multinationals In 2007 exports were 33% of GDP: 80% of which go to USABulk of profits / benefits go to MNEs and are repatriated to the US**GV NGUYEN HUU LOC UEHMaquiladoras: u.s. plants along the u.s.-mexican borderMaquiladora: the Spanish word means “toll collection”A Mexican corporation contracted to a US/Canadian multinational that can import tariff-free goods for production/processing and return to investor countryCan be located anywhere, but concentrated close to border with USAOften management brought from abroad, but local workers employedLabour and environmental standards are controlled, but are much more lax that in USA **GV NGUYEN HUU LOC UEHPositive impact of Maquiladoras Employ half-million (1987) up to more than a million (2005) Mexican workers to assembles U.S. components, which are then sent back to the U.S. market.U.S. firms do this to take advantage of the much lower Mexican wages (which are less than one-tenth of U.S. wages for comparable labor).**GV NGUYEN HUU LOC UEHPositives impact of Maquiladoras **GV NGUYEN HUU LOC UEHPositive impact of Maquiladoras: Poverty reduction**GV NGUYEN HUU LOC UEHSự chuyển hướng thương mại quốc tếNhập khẩu sp giá rẻ từ bên ngoài liên minh thay bởi sp tương tự được sx từ một nước thành viên có chi phí sx cao hơn: kết quả của chính sách ưu đãi thuế quan phân biệt.Phúc lợi toàn cầu giảm vì sx di chuyển từ nhà sx hiệu quả bên ngoài sang nhà sx kém hiệu quả bên trong liên minh.Việc phân phối-sử dụng tài nguyên kém hiệu quả, sx bị đưa ra xa lợi thế so sánh.Lợi ích các nước thành viên= lợi ích tạo lập thương mại – thiệt hại của chuyển hướng thương mại.Các nước không là thành viên: thiệt hại vì tiềm lực kinh tế sử dụng ít hiệu quả hơn: xk bị giảm.GV NGUYEN HUU LOC UEH**A TRADE DIVERSIONGV NGUYEN HUU LOC UEH**GV NGUYEN HUU LOC UEH*Liên hiệp thuế quan chuyển hướng thương mại*GV NGUYEN HUU LOC UEH*Lý thuyết Second BestKhi các điều kiện để tối đa hoá lợi nhuận (first best) không đạt được thì một cố gắng để tạo ra những điều kiện đó có thể chỉ đưa đến trạng thái kinh tế loại hai (second best).Khi chưa đủ đk liên kết và tự do hoá mậu dịch toàn cầu thì liên kết kinh tế khu vực có thể đưa đến một liên kết loại hai (có thể bị chệch hướng mậu dịch).Một chính sách không can thiệp (bãi bỏ thuế quan chẳn hạn) là tốt nhất (first best) cho một thị trường khi và chỉ khi các thị trường khác đều hoạt động hoàn hảo. *Lý thuyết Second BestNếu các điều kiện tối đa hoá lợi nhuận chưa xảy ra thì sự can thiệp của chính phủ làm méo mó các khuyến khích thị trường nhưng có thể tăng phúc lợi do can thiệp nầy cân bằng hậu quả thất bại thị trường ở nơi khác. Thuế quan làm PDOM ≠ PW nhưng tăng phúc lợi nhờ khuyến khích nhập khâu từ nước không là thành viên có chi phí thấp: nguồn lực quốc gia sử dụng hiệu quả hơn.Liên hiệp thuế quan chuyển hướng thương mại là một trường hợp của lý thuyết second best vì chỉ giảm thuế cho các nước trong khu vực mà chưa tự do hoá mậu dịch toàn cầu.GV NGUYEN HUU LOC UEH** Điều kiện tăng phúc lợi liên kết kinh tế Trước liên kết: rào cản thương mại rất cao; sau liên kết: tạo lập thương mại mà không phải là chuyển hướng thương mạiLiên kết đã giảm rào cản thương mại cho RoW.Nhiều QG liên minh: giảm cost nhờ qui mô kinh tế.Các thành viên cạnh tranh kinh tế mà không bổ sung kinh tế.Hội tụ địalýThương mại trước liên kết rất cao; các nước thành viên gắn bó.GV NGUYEN HUU LOC UEH**GV NGUYEN HUU LOC UEH*Các lợi ích tỉnhTiết kiệm chi phí hoạt động hải quan, tuần tra biên giới.Cải thiện ToT vì trở thành một khu vực mua bán lớn, trao đổi với RoW.Tăng khả năng đàm phán , mặc cả thương mại cho các thành viên.*GV NGUYEN HUU LOC UEH*Các lợi ích độngTăng khả năng cạnh tranh cho các thành viên.Thu hút FDI hơnTăng hiệu quả kinh tế nhờ qui mô, sử dụng nguồn lực hiệu quả, đưa sx lại gần lợi thế so sánh.Thị trường chung cho phép di chuyển tự do yếu tố sx => sử dụng tài nguyên kinh tế tốt*Đo lường lợi ích hội nhập của châu ÂuGV NGUYEN HUU LOC UEH**GV NGUYEN HUU LOC UEH* Lôïi ích khi gia nhaäp WTO1. Ñoái xöû bình ñaúng - Tiếp cận thị trường các thành viên WTO trên cơ sở không phân biệt. - - Biểu thuế đánh & các rào cản khác sẽ bị tháo dỡ. - Tiếp cận thị trường toàn cầu tốt nhất.2. Moâi tröôøng kinh doanh thoaùng, luaät phaùp thöông maïi quoác teá minh baïch - Trông cậy vào sự phân xử, kháng cáo trong trường hợp thua thiệt. - Xuất khẩu được bảo vệ trong các cuộc tranh chấp mậu dịch. - Yêu cầu trợ giúp, cân nhắc đặc biệt khi áp dụng các luật lệ của WTO. 3. Thu huùt FDI - Thị trường VN hấp dẫn hơn với đầu tư nước ngoài . - FDI được tiếp cận với những khu vực viễn thông, ngân hàng, bảo hiểm. *GV NGUYEN HUU LOC UEH*4. Taêng lôïi ích vaø ña daïng hoaù löïa choïn tieâu duøng - Công nghệ mới và kinh nghiệm kinh doanh của FDI giúp tăng sản xuất, phát triển thị trường địa phương và tạo ra những cơ hội việc làm. - Sự phát triển một thị trường địa phương tạo điều kiện người tiêu dùng VN cơ hội chọn lựa các hàng hóa và dịch vụ chất lượng hơn.5. Năng lực cạnh tranh quốc tế - Thay đổi các qui định và pháp luật VN sẽ tạo môi trường cho các doanh nhân sử dụng khuôn khổ mới để bước vào thị trường cạnh tranh khu vực và quốc tế. 6. Ñaït chöùng chæ quoác teá veà caûi toå kinh teá - Tăng áp lực đẩy mạnh cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, - Bỏ độc quyền nhà nước và chấm dứt can thiệp vào xí nghiệp quốc doanh. - Điều chỉnh theo các qui định WTO, phát triển thành NICs *GV NGUYEN HUU LOC UEH*Khó khănVoán ñaàu tö nhoû, trình ñoä quaûn lyù-coâng ngheä thaáp, yeáu phaùp luaät thöông maïi quoác teá Doanh nghiệp phải nới lỏng thị phần và bước vào giai đoạn điều chỉnh nhanh. có công nghệ lỗi thời, giá cao, hệ thống phân phối yếu và kiến thức chưa đủ về hệ thống pháp luật phải cải thiện nguoøn vốn, có biện pháp quản lý tốt hơn và các công nghệ mới hợp nhất với qui trình sản xuất. Nguy cơ bị “thôn tính” hoặc thất bại trong tranh cãi pháp lý.2. Moâi trường kinh doanh bieán ñoäng Chưa quen với các qui định mới và thực tiễn WTO. Hệ thống pháp luật thay đổi nhiều, bị áp lực cạnh tranh khi nhà quản trị và chủ doanh nghiệp học điều chỉnh để đáp ứng môi trường mới.3. Vaán ñeà heä thoáng phaân phoái: Thách thức cho khu vực dịch vụ không nhiều vốn lẫn công nghệ và kinh nghiệm làm ăn với các đối tác nước ngoài. Hệ thống phân phối của VN đối với thị trường trong nước gặp thách thức lớn từ các công ty nước ngoài.*Khó khănNgành công nghiệp nội đia VN sẽ gặp cạnh tranh cao hơn, phải đáp ứng việc sản xuất hàng hóa và dịch vụ chất lượng hoặc phải phá sản. - Khu vực cạnh tranh yếu như dịch vụ, ngành thép, lắp ráp ôtô và nông nghiệp bị đe dọa. Tình trạng phá sản sẽ tạo thất nghiệp và bất ổn xã hội, chính phủ phải trợ cấp xã hội. Thay đổi kinh tế nhanh dẫn tới xuống cấp môi trường. - Dòng vốn nước ngoài có thể gây bất ổn tài chính. GV NGUYEN HUU LOC UEH**Khó khăn Giảm thuế nhập khẩu sẽ tăng áp lực cạnh tranh từ MNCs, hàng hoá vào VN với giá rẽ khi sản xuất trong nước chưa mạnh.Phải mở cửa các ngành dịch vụ nhạy cảm như ngân hàng, bảo hiểm, viển thông, phân phối. Policy recommendation: cần tổ chức lại sản xuất, đổi mới quản lý, tìm lợi thế so sánh mới, nâng cao hiệu quả kinh doanh.*GV NGUYEN HUU LOC UEH*GV NGUYEN HUU LOC UEH* AFTA có mang lại lợi ích động cho Việt nam?Doanh nghiệp VN vẩn còn bao bọc bởi hàng rào thuế quan ưu đãi nên vẩn còn có thể cạnh tranh với hàng nk.NTBs và thuế tiêu thụ đặc biệt bảo hộ sx trong nước: ô tô, hàng điện máy, đường.. Chưa chọn lọc nên chưa hình thành các ngành CN có khả năng cạnh tranh.Việc tăng khả năng cạnh tranh của DN Việt nam như là một lợi ích động lớn nhất từ AFTA là thách thức lớn vì xuất khẩu VN chiếm tỉ trọng lớn về nông sản hơn các nước lớn thuộc AFTA như Singapore, Malaysia, Thái lan và Philippines.*GV NGUYEN HUU LOC UEH*Hàng nhập từ ASEAN tăng: AFTA tạo lập mậu dịch?Từ 2006 thuế NK hàng điện tử, rượu giảm còn 5%: các sp nk từ ASEAN tăng nhanh.Thực phẩm, bánh kẹo của EU như Pháp, Đan mạch được thay thế hầu hết bằng sp Thái lan và Malaysia.Hàng điện tử thương hiệu Nhật như Sony, Panasonic, JVC,..bị thay thế bởi các sp tương tự sx từ các nước thành viên của AFTA như Singapore, Thái lan và Malaysia có chi phí thấp. (Nguồn: Saigon Co-op HCM city)*GV NGUYEN HUU LOC UEH*Cân bằng cục bộ tác động của AFTA đối với Việt nam1/ Thuế NK giảm, nhất là dòng thuế 5% áp dụng cho các hàng hoá hiện có thuế NK 10%, sẻ giảm thu ngân sách CP (SJHMN).2/ Thuế danh nghĩa tj giảm làm giá bán vào VN giảm. Số thu VAT và thuế thu nhập doanh nghiệp giảm.3/ Ngược lại, ti giảm làm cost giảm, giá thành giảm. Hàng hoá lưu thông tăng làm thu thuế tăng.KL: lợi ích ròng phụ thuộc 3/ có bù được 1/ và 2/ ? *GV NGUYEN HUU LOC UEH*APEC vaø Vieät NamLà khu vực có FDI lớn nhất ở VN chiếm 65,6% tổng số vốn FDI vào VN.Có lượng vốn ODA lớn nhất cho VN.XK VN sang APEC lớn nhất (chiếm 72,8% tổng XK của VN).NK VN từ APEC là nhiều nhất 25,3 tỉ USD (chiếm 79,2% tổng NK của VN).VN là nước có trình độ phát triển thấp nhất APEC. (Nguồn: plus 5O years = EU Lập Liên minh Châu Á - AU đạt trình độ phát triển EU cần 50 năm, vì:Các nền kinh tế khác biệt lớn về lịch sử , văn hoá và trình độ phát triển.Thống nhất thuế suất, chính sách tài chính, tiền tệ và đồng tiền.Cần xây đường sắt xuyên lục địa, hợp tác viển thông, triển khai hợp tác trên diện rộng về cơ sở hạ tầng, nhân lực và môi trường. (Source: BFA)GV NGUYEN HUU LOC UEH**