Xử lý ctr công nghiệp và ctr nguy hại

11 XỬ LÝ CTR CÔNG NGHIỆP VÀ CTR NGUY HẠI CÁC PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ 2 Nội dung •Phương pháp cơ học •Phương pháp hóa học và hóa lý •Phương pháp nhiệt •Phương pháp ổn định hóa rắn •Bãi chôn lấp •Phương pháp sinh học •Khả năng áp dụng các kỹ thuật xử lý 23 Xử lý cơ học Chuẩn bị cho các quá trình xử lý tiếp theo: •Giảm kích thước: dùng búa đập, kéo hoặc máy nghiền •Phân loại: theo khối lượng, theo kích thước hoặc theo từ tính (chủ yếu là tách KL). •Nén: gia tăng khối lượng riêng của các loại vật liệu. 4 Xử lý cơ học Tuyển chất thải: dùng để tái sinh CTR của công nghiệp khoáng sản, tro nhiên liệu, hỗn hợp chất dẻo, xỉ luyện kim màu: •Tuyển trọng lực. •Tuyển từ. •Tuyển điện. •Tuyển nổi: tuyển các phế liệu riêng biệt như xỉ luyện kim •Một số phương pháp tuyển đặc biệt khác 35 Quá trình hoá lý Chất thải nguy hại Phương pháp lý học SCR Lọc Lắng Màng Hấp phụ Chất lỏng Chất rắn Chất thải nguy hại Hóa chất Chất thải ít độc hơn Phương pháp hóa học 6 x Đ ấ t ô n h iễ m x x x x x x x x X x Lỏ n g Dạng R ắ n / b ù n xxXxXxĐông lạnh XXXBốc hơi xXXXXSục khí và sục hơi xxMàng XXXXChiết xuất dung môi xxxTrao đổi ion xxThủy phân xPhục hồi dd điện phân xXxXChưng cất XxxxHấp phụ K h í D d h ọ a t đ ộ n g D d ch ứ a C H C D d ch ứ a K L P C B s D ầ u th ả i C H C k h á c C H C clo h ó a D u n g m ô i k h á c D u n g m ô i clo h ó a C y a n u a Ă n m ò nPhương pháp xử lý hóa lý Dòng thải 47 Phương trình cân bằng vật chất: Qw(Cv-Cr) = QA(Ar-Av) Qw, QA: lưu lượng nước và khí, m3/s C, A: nồng độ ô nhiễm trong nước và khí, kmol/m3 Tách khí •Chủ yếu được dùng để cải tạo đất hoặc xử lý nước ngầm bị nhiễm VOC •Ví dụ: xử lý nước ngầm nhiễm VOC với nồng độ 200 mg/L Dòng vào Vòi phun nước Máy thổi khí 8 D: 0.5 - 3m H: 1 - 15 m Tỷ lệ lưu lượng không khí/nước = 5-102 Độ sụt áp: 200-400 N/m2/m cao. Nhược điểm: chỉ chuyển chất ô nhiễm từ lỏng sang khí và phải xử lý sơ bộ nước thải Thiết kế 59 Khử chất hữu cơ tan trong nước. Tách khí bằng dòng hơi mang nhiệt Dòng vào Nước sau tách khí Hơi nước Khí ra 10 Định luật Henry: pa = H.Cl •pa: áp suất riêng phần khí •H: hằng số Henry •Cl: nồng độ trong pha lỏng •Cân bằng khối lượng: F.CA,F = B.CA,B + DCA,D + OCA,O •F:lưu lượng khối lượng •CA,-: nồng độ A trong các dòng khác nhau: •B, D, O: lưu lượng khối lượng dòng đáy, dòng hữu cơ được tách, khí ra. Các phương trình thiết kế cơ bản 611 Phương trình truyền khối Truyền khối ở mâm (n+1) GYA,n + LXA, n+2 = GYA,n+1 + LXA, n+1 •G: khối lượng mol dòng hơi (mol/h) •L: khối lượng mol dòng lỏng (mol/h) •YA: nồng độ mol A trong pha khí (mol/mol) •XA: nồng độ mol A trong pha lỏng (mol/mol) Các phương trình thiết kế cơ bản 12 GAC dùng để khử chất hữu cơ Hấp phụ bằng than họat tính 713 Các giai đoạn truyền khối: Khuếch tán màng (bên ngoài) Khuếch tán qua lỗ rỗng hoặc bề mặt (bên trong) Phản ứng trên bề mặt Lý thuyết truyền khối 14 Phương trình đường đẳng nhiệt Freundlich •q=Kf.C1/n (hoặc q=Kf.Cn) •q: nồng độ trong pha rắn (mol/g…) •C: nồng độ tương ứng trong pha lỏng (mol/l…) •Kf và 1/n: hằng số thực nghiệm Phương trình đường đẳng nhiệt Langmuir •q=(Qmax.KL.C)/(1+KLC) •Qmax:nồng độ bề mặt tối đa •KL: hằng số Lý thuyết truyền khối 815 Đường cong hấp phụ 16 a) Xuôi dòng dãy hộp b) Xuôi dòng song song c) Tầng hấp phụ chuyển động d) Ngược dòng dãy hộp (lơ lửng) Kiểu thiết bị GAC 917 1. Kiểu thiết bị 2. Thời gian tiếp xúc 3. Tỷ lệ chiều cao/đường kính > 4:1 4. Tải trọng thuỷ lực = 80- 400L/m2.ph 5. Trở lực ⇒ giảm áp lực 6. Dung lượng hấp phụ⇒ đường đẳng nhiệt 7. Yêu cầu tái sinh 8. Loại than Thiết kế cột GAC 18 •Các chất được oxy hoá: VOC clo hoá, mercaptan, phenol, CN- •Tác nhân oxy hoá: O3, H2O2, Cl2, UV/O3/H2O2 •Xử lý: chất thải lỏng nguy hại, hoặc đất bị nhiễm bẩn •Đặc trưng bởi thế oxy hoá khử ⎟⎟⎠ ⎞ ⎜⎜⎝ ⎛ Π Π−= y x o ungphanchat phamsan nF RTEE )__( )_(ln Oxy hóa hóa học •E: thế oxy hóa khử, V Eo: thế oxy hóa khử ở điều tiêu chuẩn, V •R: hằng số T: nhiệt độ •n: số e trao đổi F: hằng số Faraday 10 19 NaBH4 + 8Cu+ + 2H2O = 8Cu + NaBO2 + 8H+ 4KMnO4 + 3H2S = 2K2SO4+S +3MnO + MnO2 + 3H2O 6FeSO4 + 6H2SO4 + 2CrO3 = 6Fe2(SO4)3 + Cr2(SO4)3 + 6H2O 2NaCNO + 3Cl2 + 4NaOH = N2 + 2CO2 + 6NaCl + 2H2O H2SO3+2CrO3 = Cr2(SO4)3+3H2OCNCl + 2NaOH = NaCNO + H2O + NaCl 3SO2 + 3H2O = 3H2SO3NaCN + Cl2 = CNCl + NaCl Khử 2Fe2+ + HOCl + 5H2O = 2Fe(OH)3 + Cl- + 5H+ 2CN- + O2 = 2CNO-4 H2O2 + S2- = SO42- + 4H2O CH2O +1/2O2 = CO2 + H2OH2O2 + H2S = 2H2O + S CH2Cl2+2H2O2=CO2+2H2O+2HClNaCN + H2O2 = NaCNO + H2O CH3CHO + O3 = CH3COOH + O2NaCN + O3 = NaCNO + O2 Các phản ứng oxy hoá thường gặp 20 •O3: mạnh, khử hầu hết các chất hữu cơ độc hại. Tuy nhiên, O3 có chi phí đắt và khó vận hành Thiết kế •H2O2: tạo OH· OH· + RHFe2+ = R· + H2O + Fe2+ R· + H2O2Fe2+ = OH· + ROH + Fe2+ R· : gốc hữu cơ hoạt động •Clorine: thường áp dụng trong xử lý chất thải lỏng. CN- + OCl- = CNO- + Cl- 11 21 • Để trích ly hoặc oxy hoá CHC ở nhiệt độ cao và áp suất cao. • Nhiệt độ: 600-650oC, thời gian lưu: <1phút. Dòng siêu tới hạn (supercritical fluids) 22 99.99980.55742,4-Dinitrotoluen99.997.0440Dextroxe 99.963.2460Methyl ethyl ketone 99.993.7510PCB 1254 99.993.7510PCB 123499.9973.7505DDT 99.9934.45004,4- dichlorobiphenyl 99.993.64951,2,4-trichloro benzene 99.993.5488Hexachlorocyclope ntadiene 99.993.6495o- Chlorotoluene 99.993.64951,1,2,2-tetrachloro ethylene 99.993.64951,2-ethylene dichloride 99.993.64951,1,1- trichloroethane 99.933.6495o-Xylene 99.977450Biphenyl99.977445Cyclohexan Hịêu suất, % Thời gian, phút Nhiệt độ, oC Hợp chấtHịêu suất, % Thời gian, phút Nhiệt độ, oC Hợp chất Áp dụng dòng siêu tới hạn để khử CHC 12 23 •3 quá trình màng: điện giải, RO và UF Quá trình màng ConcentrateFluid flow Permeate macromolecule particle membrane pore 24 Áp suất qua màng Ñoái vôùi doøng chaûy ngang: • Ptm – Gradient aùp suaát qua maøng, kPa Pf = AÙp suaát doøng vaøo, kPa • Pc = AÙp suaát doøng ñaäm ñaëc, kPa Pp = AÙp suaát doøng thaám, kPa Toång toån thaát aùp löïc qua maøng: Toång löu löôïng thaám : • Qp – Löu löôïng doøng thaám, kg/s A = Dieän tích maøng, m2 • Fw = Doøng thaám qua maøng, kg/m2.s Pp = AÙp suaát doøng thaám, kPa p cf tm P PP P −⎥⎦ ⎤⎢⎣ ⎡ −= 2 f pP P P= − AFQ wp ×= 13 25 Các loại màng 26 Ví dụ 1. Tách PCBs từ dầu thải Extractor Dung môi Khử dung môi Nước sau xử lý Nước trước xử lý Dung môi và chất tan Thu hồi Chất tanDung môiSản phẩm tinh lọc •Gồm các bước sau: • Chiết xuất PCB bằng dung môi di-methylformaldehyde • Cô đặc PCB • Dung môi được chưng cất và tuần hoàn 14 27 Ví dụ 2. Khử Cr6+ H2SO3 + 2CrO3 = Cr2(SO4)3 ↓+ 3H2O Phương trình cơ bản: 3SO2 + 3H2O = 3H2SO3 Kết tủa bằng OH- hoặc S2- cũng được áp dụng với kim loại. Kết tủa Chất thải nguy hại Tác chất kết tụ Chất lỏng 28 Ví dụ 3. Trung hoà dòng thải Tác chất CT nguy hại Tác chất CT nguy hại Tác chất CT nguy hại Tác chất CT nguy hại Tác chất CT nguy hại Ứng dụng: nước thải pH cao hoặc thấp Tác chất trung hoà: đá vôi, Na2CO3, H2SO4. 15 29 •Giảm thể tích chất thải, thu nhiệt, tro. •Giảm nguy cơ rò rỉ •Tiết kiệm diện tích •Tuy nhiên có thể gây ONKK Phương pháp nhiệt 30 •Nguy hại sinh học •Khó phân huỷ sinh học, bền vững •Dễ phát tán, bay hơi •Điểm nóng chảy dưới 40oC •Dễ rò rỉ •Chứa halogen, Pb, Hg, Cd, Zn, N, P, S. Xử lý chất thải bằng pp nhiệt 16 31 Hiệu suất khử: Wi, Wo: khối lượng CHC nguy hại dòng vào và ra. Các tiêu chuẩn lò đốt ( ) %100×−= i oi W WWDRE Phát thải khí: SOx, hạt lơ lửng (SPM), dioxin 32 Là quá trình oxy hoá CHC ở nhiệt độ cao. Quá trình đốt Giá trị nhiệt thực của hh chất thải: ∑∞ = = 1i iihh NHVXNHV NHVi: nhiệt các chất thành phần Xi: tỷ lệ các thành phần Nhiệt độ đốt: ( ) ( )( )( )[ ]NHVEA NHVFt o 41068.2117.060 −×+++= EA: nhiệt lượng của KK thừa: 0.7 kJ/kg.oF Nhiệt độ kk: 60oF 17 33 Quá trình đốt – Nguyên tắc 3T Temperature Nhiệt độ Time Thời gian Turbulence Độ xáo trộn Đốt hoàn toàn 34 Quá trình truyền nhiệt Các chế độ truyền nhiệt: • Đối lưu (convection) • Dẫn nhiệt (conduction) • Bức xạ (radiation) Ở to thấp, dẫn nhiệt và đối lưu chiếm ưu thế. Ở to cao, bức xạ chiếm ưu thế 18 35 Vận hành lò đốt Thành phần chất thải Sản phẩm 36 Cấu tạo lò đốt Chất thải (CT) Chuẩn bị CT Cấp vào tbị Lò đốt Thải bỏ tro Ống khói Khử khí axit Khử bụi Làm lạnh khí Xử lý tiếp 19 37 Chuẩn bị chất thải Chắn rác: Tránh nghẹt ống Nghiền cắt: Kiểm soát kích thước hạt Hoà trộn: Nhằm đạt giá trị nhiệt thực Đốt: Nhằm đạt độ nhớt yêu cầu 38 Thiết bị cấp chất thải Đầu đốt, vòi phunKhí Chất lỏng dễ cháy Nước thải Injector/đầu đốt hơi hay air atomized Đầu đốt Dung môi Injector/đầu đốt hơi hay air atomized 20 39 Thiết bị cấp chất thải Cấp thủ công sau nghiền cắt/ đóng gói Nhựa đường rắn Bột/ bánh Thiết bị cấp bằng trọng lực sau khi nghiền Bùn Bơm trục vít sau khi tách nước CTR nói chung Thiết bị cấp bằng trọng lực sau khi nghiền 40 Thông số thiết kế lò đốt •Thể tích buồng đốt •Nhiệt độ •Lượng khí cấp •Khuấy trộn •Thời gian lưu Nhiệt lượng tạo thành: xabuclieunhienkhi _enthapyVenthapyQ hoi_nuoc_tao_thanh ++×= Nhu cầu nhiên liệu capthanhtao QQ −= _ 21 41 Thông số thiết kế lò đốt Tốc độ sinh nhiệt: 0.56-0.94 GJ/h/m cao Buồng đốt sơ bộ (buồng 1) được phân chia sao cho buồng đốt sau đạt giá trị TB của khoảng trên. Buồng đốt sau (buồng 2): hiệu chỉnh tổng dòng khí vào để đạt được nhiệt độ vùng đốt trong thời gian lưu là 2s. Buồng đốt 1 không đủ thời gian lưu, độ xáo trộn và nhiệt độ để phân huỷ hoàn toàn CHC. Buồng 1: 700-815oC → nóng chảy chất vô cơ. Buồng 2: 980-1200oC→oxy hoá hoàn toàn CHC Vận tốc dòng khí thiết kế: 4.5-8 m/s 42 Thu hồi năng lượng Mục đích: •Tận dụng nhiệt lượng •Hạ nhiệt độ khí thải Biện pháp tái sử dụng: •Dùng trong nồi hơi •Đốt khí trước khi vào buồng đốt •Gia nhiệt khí thải sau xử lý bụi ướt Khí Nước Hơi Hỗn hợp nước + hơi 22 43 Kiểm soát ô nhiễm không khí • Quá trình đốt sẽ tạo ra các chất ô nhiễm không khí • Sản phẩm của quá trình đốt: hơi nước, CO2, mồ hóng, bụi, khí acid (NOx, SOx), KL nặng (Pb, Cd, Hg), PAH, tro • Nhiệt độ: khí thải <300oC • Hệ thống làm sạch khí: • Khử bụi • Khử khí acid: HCl, SO2, HF. 44 Thiết bị khử bụi •Phương pháp khô: nén, phân tách ly tâm, lọc sợi, lọc tĩnh điện. •Phương pháp ướt: tháp mâm và tháp đệm, cyclone ướt, ống ventury, tháp hấp thu, thiết bị ion hoá tĩnh điện ướt (electrostatic- wet ionizer) Buồng lắng bụiCyclone 23 45 Thiết bị khử khí acid •Phương pháp khô: tháp hấp phụ. •Phương pháp ướt: hấp thụ, thiết bị tiếp xúc ướt Tháp hấp thụScrubber 46 Vận hành lò đốt Kiểm soát các yếu tố: dòng vào, lượng khí dư, nhiệt độ, sự phát thải Các phương pháp vận hành lò đốt: •Lò đốt kiểu Grate: dùng cho chất thải có kích thước lớn và không đồng nhất, không dùng cho xử lý CT nguy hại •Lò đốt kiểu Hearth: thường dùng xử lý CTNH hoặc CTCN. Phân loại: •Quy mô lớn •Kết hợp với các công trình nhiệt của nhà máy •Kết hợp với lò đốt có sẵn •Quy mô nhỏ 24 47 Hệ thống lò quay (Rotary Kiln Incinerator System) 48 Hệ thống lò quay (Rotary Kiln Incinerator System) • Hình trụ, refractory-lined shell, đặt dốc. • Lò chuyển động quay nhằm tạo đk tiếp xúc giữa chất thải và kk. • Hệ thống bao gồm: •Hệ thống cấp chất thải •Lò đốt thùng quay •Hệ thống cấp nhiên liệu •Buồng đốt sau •Hệ thống kiểm soát ONKK • Thích hợp xử lý nhiều loại chất thải. 25 49 Hệ thống lò quay (Rotary Kiln Incinerator System) •Đường kính: 1.5-4m •Chiều dài: 3-9 m •Vận tốc quay: 5-25 cm/s •Thời gian lưu (solid retention time): NDS L19.0=θ •θ: Thời gian lưu (phút) L: chiều dài (m) •N: vận tốc quay (vòng/phút) S: độ dốc (m/m) •D: đường kính (m) 50 Hệ thống lò quay (Rotary Kiln Incinerator System) •Điều kiện vận hành: •Nhiệt độ: 800-1600oC •Có refractory-lined •Thời gian lưu: •Chất rắn: 0.5-2 giờ •Khí: 2s •Ưu điểm: xử lý nhiều loại chất thải, to xử lý lên đến 1600oC, có thể vận hành liên tục hay từng mẻ. •Nhược điểm: cần kỹ thuật cao, chi phí duy tu bảo dưỡng cao, gây ô nhiễm không khí, trong thùng có sự va đập của chất rắn nên dễ bị mài mòn. 26 51 Lò đốt nhiều ngăn (Multiple Chamber Incinerator) •Lò đốt được ngăn thành nhiều buồng đốt bằng các vách ngăn, buồng sau cùng là buồng đốt sau. •CTR được cho vào ở cửa trượt ở buồng đốt sơ cấp. •Chất lỏng được bơm vào bằng các vòi phun. •Ưu điểm: đơn giản, CP vận hành thấp, hiệu quả cao, dễ kiểm soát chất thải, xử lý được nhiều loại. 52 Lò đốt tầng sôi (Fluid Bed Incinerator) •Đặc trưng: trong vùng đốt có các hạt vật liệu ở trạng thái tầng sôi (thực hiện bằng dòng kk chuyển động lên trên). •CT được đưa vào từ đáy của lớp vật liệu. •Vật liệu: cát, đất, đá vôi, alumina, oxit sắt, Na2CO3, chất xúc tác. tro Khí ra Dòng khí vào Cấp cát Chất thải 27 53 Lò đốt tầng sôi (Fluid Bed Incinerator) •Các hạt thoát khỏi tầng sôi sẽ được giữ lại ở cyclone hay scrubber ở phía trên. •Mục tiêu của lớp tầng sôi: tăng cường khuấy trộn và trao đổi nhiệt tức thời. •Vật liệu chọn dựa trên các tiêu chí: •Tối ưu chế độ khuấy trộn •Khả năng làm sạch (scrubbing capacity) •Khả năng làm xúc tác 54 Lò đốt tầng sôi (Fluid Bed Incinerator) Chất thải Khởi động đầu đốt preheat Lớp rỗng Cát Không khí Đầu đốt Chiều cao bảo vệ Khí/tro Tầng cát lơ lửng 28 55 Lò đốt tầng sôi (Fluid Bed Incinerator) •Thích hợp với các chất: •Giá trị nhiệt lượng 930-42000 kJ/kg •Độ ẩm từ 0-90% •Thời gian lưu: 5-8s •Nhiệt độ: 760-870oC •Ưu điểm: •Giá trị nhiệt cao, nhiệt phân bố đều, trung hòa các sản phẩm trung gian, chi phí bảo trì thấp. •Nhược điểm: •Nhiệt độ tương đối thấp → cần buồng đốt sau •Một số chất thải có thể phản ứng với hạt vật liệu •Không thích hợp với chất thải có kích thước lớn, nhựa, hắc ín, không đồng nhất. 56 Công nghệ đốt tầng sôi có tuần hoàn (Circulating Fluid Bed Technology) •Cyclone được đặt ở đầu ra buồng đốt nhằm tuần hoàn vật liệu • Vận tốc khí: 3-9m/s • Độ xáo trộn cao • Nhiệt độ phân bố đều • Thời gian lưu vật liệu lâu • Không cần dùng tháp hấp phụ phía sau vì đá vôi hoặc Na2CO3 có thể được thêm vào trong buồng đốt khử khí axit. 29 57 Lò đốt Plasma (Plasma incinerator) •Nhiệt phân chất thải bằng hồ quang điện •Nhiệt phân: chuyển hóa chất hữu cơ không bền vững thành các thành phần khí, lỏng, rắn. •Nhiệt độ: hơn 2760oC •Hình thành H2, N2, HCl, C, CO2, CH4, C2H2. 58 Lò đốt phun chất lỏng (Liquid Injection Incinerator) •Phun chất lỏng ở áp suất 3.5-7 kPa •Nhiệt độ lò đốt: 800-1600oC •Chất lỏng phải được chuyển thành các hạt khí (hơi) có kích thước nhỏ 40-100µm. •Thời gian lưu: 0.5-2s •Thiết kế cần lưu ý các đặc điểm của chất thải: •Thành phần hóa học, nhiệt lượng, độ nhớt, tính ăn mòn, họat tính, khả năng polymer hóa, hàm lượng tro, nhiệt độ chảy tro. 30 59 Lò đốt phun chất lỏng (Liquid Injection Incinerator) •Ưu điểm: có thể xử lý nhiều loại bùn, dung dịch, đơn giản, chi phí thấp, không cần xử lý tro. •Nhược điểm: nghẹt đầu đốt, không áp dụng với chất rắn 60 Lò đốt di động (Mobile Incinerator) Khí thải nguy hại Tro: xử lý/ tái sử dụng Khí thải: xử lý /tái sử dụng Chất thải nguy hại 31 61 Ổn định hóa rắn •Hoá rắn (solidification): thêm vật liệu vào để tạo thành khối rắn, bao gồm: •Cố định hoá (immobilization) •Cố định hoá học (chemical fixation) •Tạo hạt (encapsulation) •Ổn định (stabilization): chuyển hoá hoá học từ dạng không bền sang dạng bền hơn. 62 Kỹ thuật cố định (Immobilization Techniques) •Lý học: •Tạo hạt (encapsulation): •Lớn (macro) •Nhỏ (micro) •Đóng gói (embedment) •Hoá học: 32 63 Kỹ thuật cố định (Immobilization Techniques) •Silicate hoá (Vitrification) 64 Quá trình và chất kết dính •Vô cơ •Bê tông hoá •Nhôm hoá hoặc silica hoá (pozzolanic) •Hiệu ứng Ettringite •Hữu cơ •Thermoplastic (nhựa chảy) •Thermosetting (nhựa phản ứng nhiệt) •Chất kết dính vô cơ •Xi măng porland •Đá vôi •Tro bay •Kết hợp •Chất kết dính hữu cơ •Nhựa đường, Polyester, PE, Polybutadien, epoxit, urea formaldehyde, acrylamide. 33 65 Các chỉ tiêu thí nghiệm Vật Lý: •Độ ẩm, cỡ hạt, trọng lượng riêng, SS, hàm lượng nước, KL riêng đổ đóng, độ thấm, độ rỗng, độ bền Hoá học: •pH, thế oxy hoá khử, dầu mỡ, độ dẫn điện, TOC, độ kiềm, TDS, KL. Nước rò rỉ: •Toxicity Characteristic Leaching Procedure (TCLP) •Extraction Procedure Toxicity Test •TCLP Cage modification •Multiple Extraction Procedure (MEP) 66 Xử lý sơ bộ trước khi đóng rắn •PP cơ học: khử SS, bổ sung tác chất. •PP hóa học: •Khử Cr6+ thành Cr3+ •Chuyển hóa cyanua và đuổi ammonia. •Chuyển Ni hòa tan thành ion Ni •Khử muối Na2SO4 •Đối với chất hữu cơ: khử bằng nhiệt, oxy hóa hóa học, chiết xuất, phân hủy sinh học. 34 67 Tương thíchTương thíchTương thíchTương thíchTương thíchTương thíchChất phóng xạ Tương thíchTương thíchpH thấp hòa tan KL Tương thíchTương thíchTương thíchKL nặng Tương thíchTương thíchTương thíchDehydrat hóa Dễ bị rò rỉCản trởHalogen Tương thíchTương thíchTương thíchPhá vỡ cấu trúc Tương thíchCản trởSO42- Phá hỏng vật liệu Phản ứngPhá vỡ cấu trúc Cháy, phá vỡ cấu trúc Tương thíchTương thíchChất oxy hóa Trung hòa trước khi kết hợp Trung hòa trước khi kết hợp Tương thíchTrung hòa trước khi kết hợp Tương thíchXimăng trung hòa axit Chất thải axit Vô cơ Tương thíchPhân hủy ở nhiệt độ cao Cản trở một số polymer Có thể làm chất kết dính TốtTốtChất rắn hữu cơ Phải được hấp phụ vào chất rắn Phân hủy ở nhiệt độ cao Cản trở một số polymer Bay hơi do nhiệt Cản trở Thóat ở dạng hơi Cản trở Thóat ở dạng hơi Dung môi hữu cơ và dầu Hữu cơ Đóng góiSilica hóa Polymer hữu cơ Nhựa chịu nhiệt Bằng vôiBằng ximăng Kỹ thuật đóng rắn Lọai chất thải 68 Ứng dụng Đất Phenol + phenol clo hoáBentonite Trầm tíchKeponeCó gốc S Bùn, trầm tíchKepone, phenolXi măng + silicat BùnDầu, vinyl clorua, ethylene cloride Xi măng + polymer BùnThuốc trừ sâuXi măng + bụi lò nung + tác chất BùnPhenolXi măng + tro bay Bùn, ddPhenolXi măng + sét Trầm tíchKeponeChất hữu cơ Bùn, bã thảiLatex, phenolXi măng porland ĐấtPCBĐá vôi + nucleophilic BùnPCBs, dioxinĐá vôi, bụi lò nung BùnDầu, cresoteBụi lò nung BùnPhenol, CHCĐá vôi, tro bay BùnPhenolTro bay BùnDầuChất đông tụ hoá học ĐấtXăng dầuBitumen Dạng xử lý Chất ô nhiễmChất kết dính 35 69 Ứng dụng •Xử lý chất thải gia công kim loại, dòng thải axit chứa chì, nước chảy ra từ mỏ, bùn XLNT, chất thải của quá trình xử lý khí thải. 70 Quá trình sinh học – Định nghĩa – Vi sinh tự dưỡng: sử dụng CO2 làm thức ăn, tổng hợp tế bào. • Vi sinh quang tự dưỡng: dùng ánh sáng làm nguồn năng lượng. • Vi sinh hóa tự dưỡng: sử dụng năng lượng từ các phản ứng oxi hóa khử các hợp chất vô cơ. – Vi sinh dị dưỡng: sử dụng C hữu cơ làm nguồn thức ăn • Vi sinh quang dị dưỡng • Vi sinh hóa dị dưỡng 36 71 Quá trình sinh học – Vi sinh vật – Vi khuẩn (bacteria) – Nấm (fungi) – Tảo (algae) – Nguyên sinh vật (prozotoza) 72 Các yếu tố ảnh hưởng – Độ ẩm: vì nước chiếm 75-80% trong tế bào, nên độ ẩm rất cần thiết cho sự phát triển của vi sinh. – Nhiệt độ: tốc độ phản ứng sinh học tăng khi nhiệt độ tăng. – pH: pH tối ưu là 5-9. – Dinh dưỡng vô cơ: • Đa lượng: P, N. • Vi lượng: Na, S, K, Ca, Mg, Fe, kim loại vết. 37 73 Hệ thống Xử Lý Chất Lỏng thông thường Tách rắn Xử lý hóa lý l l Tạo điều kiện i i Xử lý bậc cao l Xử lý sinh học Trữ và điều hòa r i Tách rắn Xử lý bùnl Hóa chất Hóa chất Kết tủa Oxy hóa Thủy phân Lắng Tuyển nổi Châm dd Chỉnh pH Lắng Lọc Tuyển nổi MF Hấp phụ Trao đổi ion Dòng ra Khử nước Đóng rắn Thiêu đốt 74 Hệ thống sinh trưởng lơ lửng Beå Laéng Nước thải Xöûû Lyùù buøøn Thích hợp xử lý khi nồng độ TOC cao, có thể lên đến 5000 mg/L Vaøo Buøn tuaàn hoaøn Ra khử khí lắng Biogas Hiếu khí Kỵ khí 38 75 Hệ thống sinh trưởng bám dính vaøo ra doøng tuaàn hoaøn Biogas Lọc kỵ khí RBC Nồng độ sinh khối cao → thời gian lưu bùn dài, tỷ lệ F:M thấp, ít chịu ảnh hưởng của độc chất. 76 Ví dụ. Hệ thống bể phản ứng hiếu khí gián đoạn Dòng vào: 660 mg/L thuốc trừ sâu 2,4-D và 270 mg/L fructose. Thời gian cấp nước: Nhanh: 20’ Chậm: 6-24h Thời gian pứ: không đổi Thời gian rút nước: 30 phút Thể tích trao đổi: 50% Hiệu quả: trên 88% Sục khí LắngRút nước Pha chờ Dòng ra Khí Cấp nước 39 77 Hệ thống EX SITU Các bước xử lý sơ bộ trước khi vào hệ thống EX SITU: Điều hòa: ổn định lưu lượng và tải lượng Xử lý hóa học: thông thường kết tủa độc tố kim loại, phá vỡ nhũ tương. Phân tách lý học: lắng các kết tủa kim lọai, tuyển nổi. Tạo điều kiện: châm dinh dưỡng và hiệu chỉnh pH. Trong khi xử lý có thể có các quá trình sau: Phân hủy sinh học Bay hơi Hấp phụ 78 Hệ thống EX SITU – Xử lý pha bùn (slurry phase treatment) Bùn/Đất ô nhiễm được trộn với chất lỏng sạch hoặc ô nhiễm để hình thành hh Có thể thực hiện bằng bể phản ứng hoặc hồ. Xử lý chất khó phân huỷ sinh học trong đất: dầu, PAH, thuốc trừ sâu, clorophenol. Chi phí xử lý rất cao→ không được ưa chuộng. Diễn ra tương tự quá trình sinh học lơ lửng ngoại trừ việc sinh khối không được tuần hoàn và chất rắn thường là trơ. Các bước xử lý cơ bản: khuấy trộn, sục khí, nhả hấp, phân huỷ sinh học. 40 79 Ví dụ: Tốc độ phân huỷ α-HCl trong đất bị ô nhiễm (chứa 400ppm α-HCl ) là 32 mg/kg đất/ngày. Tốc độ phân huỷ α-HCl theo đơn vị (ngày-1) là bao nhiêu? 80 Giải Nồng độ α-HCl trong đất là: C = 400 ppm = 400 mg α-HCl /kg đất k = 30 mg α-HCl /kg đất /ngày Chuyển đổi đơn vị: k’ = k/C = 30 mg α-HCl /kg đất /ngày / 400 mg α- HCl /kg đất = 0,08 (ngày-1) 41 81 Hệ thống EX SITU – Xử Lý Dạng rắn và hơi Thường dùng để xử lý đất bị nhiễm dầu. Tận dụng hệ vi sinh trong đất để phân huỷ chất ô nhiễm ở tầng đất nông. Các quá trình chuyển hoá của CON trong đất Chất vô cơ Kim loại Dầu Chất hữu cơ ˘˘˘˘˘ ˘˘˘˘˘˘˘ ˘˘˘ ˘˘˘˘˘˘˘˘ Kế t t ủa Tr ao đổ i i on Tr un g ho à Kế t t ủa Ba y hơ i M ig ra tio n Cố đị nh Hấ p ph ụ Ph ân hu ỷ s. ho c/ ho á họ c 82 Các thiết bị và hệ thống 42 83 Composting • Quá trình ủ phân hiếu khí: biến CTR hữu cơ thành chất vô cơ, mùn (phân compost). • Quá trình phân hủy kỵ khí: biến đổi sinh học CTR có hàm lượng hữu cơ từ 4 – 8% dưới tác dụng của các VSV trong đk yếm khí. • Phân hủy các chất vô cơ: một số VSV chuyển các hợp chất vô cơ không tan thành tan, được gọi là pp trích bằng VK. 84 Các quá trình sinh học khi ủ rác Anaerobic Semi-aerobic Aerobic 43 85 Air Leachate adjustment pond Leachate collection pipe Leachate Pebbles Waterproofing Ventilation zone Leachate flow zone Waterproofing Gas ventilation system Foundation Landfill Generated heat From 50 to 70℃ Landfill interior CH4 O2 Waste material decomposition Fermentation heat Temperature difference (interior / exterior) Air intake and flow CO2 O2 O2 Leachate Retaining structure CO2 Các quá trình diễn ra trong đk ủ thiếu khí 86 Hệ thống IN SITU Xử lý IN SITU thường sử dụng để xử lý tại chỗ lớp đất hoặc nước ngầm nhiễm bẩn. Xử lý IN SITU bao gồm: Bioventing (Thông khí sinh học) Biosparging Phytoremediation (rễ thực vật) Biobarries Lagoon 44 87 Bioventing Cung cấp oxy để kích thích VSV phân huỷ CON trong vadose zone. Chi phí đầu tư, vận hành thấp, hiệu quả cao. Xử lý benzen, toluene, ethylbenzen, xylen, PAH, phenol, hợp chất béo clo hóa. 88 45 89 Biosparging Sục khí vào tầng bão hoà để phân huỷ CON ở vùng saturated và unsaturated. 90 Phytoremediation Sử dụng thực vật để hấp phụ chất ô nhiễm. Xử lý ô nhiễm ở tầng đất nông (đất bề mặt) Xử lý kim loại, chất hữu cơ Cơ chế xử lý CON Phytovolatilization: CON hấp thu vào cây và chuyển vào khí quyển bằng sự bốc thoát hơi. Lọc rễ Chuyển hoá vào thực vật 46 91 Phytoremediation 92 Biobarries Sử dụng một vùng cố định để tăng hoạt tính sinh học và khi đó nước ngầm ô nhiễm sẽ được bơm vào xử lý. 47 93 Biobarries 94 Baõiõ choânâ laááp - Khaùùi nieääm Laø phöông phaùp löu tröõ chaát thaûi trong moät baõi coù lôùp loùt ñaùy vaø lôùp phuû (ñaát) phía treân Choân laáp hôïp veä sinh laø pp kieåm soaùt söï phaân huûy cuûa CTR khi ñöôïc choân neùn vaø phuû beà maët(*) Saûn phaåm cuoái cuøng cuûa söï phaân huûy laø caùc chaát giaøu dinh döôõng nhö acid höõu cô, N, caùc hôïp chaát amon, CO2, CH4. Keát hôïp phaân huûy sinh hoïc vaø kieåm soaùt caùc thoâng soá chaát löôïng moâi tröôøng suoát quaù trình phaân huûy (*) Quản lý chất thải rắn. Gs.-Ts. Trần Hiếu Nhuệ 48 95 Moââ hình baõiõ choânâ laááp Baõi choân laáp noåi: Ñöôïc xaây noåi treân maët ñaát ôû nhöõng nôi coù ñòa hình baèng phaúng, ít doác. Baõi choân laáp chìm: Chaát thaûi nguy haïi ñöôïc choân chìm döôùi ñaát Baõi choân laáp nöûa noåi nöûa chìm: Chaát thaûi ñöôïc choân laáp ñaày hoá ñaøo roài sau ñoù ñöôïc tieáp tuïc choân laáp theo chieàu cao thieát keá 96 Caùùc yeááu toáá aûûnh höôøøng Loaïi vaø löôïng chaát thaûi Ñòa hình Dieän tích khu ñaát cho pheùp Ñòa taàng, tính thaám cuûa ñaát ñaù Chieàu saâu vaø ñoä doác cuûa möïc nöôùc ngaàm Söï saün coù cuûa nguyeân lieäu Khaû naêng kieåm soaùt nguy cô roø ræ töø chaát thaûi Caûnh quan khu vöïc vaø xung quanh 49 97 Caùùc phöông phaùùp choânâ laááp Phöông phaùp oâ choân laáp (OCL): BCL ñöôïc chia thaønh nhieàu oâ khaùc nhau ñeå chöùa CT O coù daïng hình vuoâng(daøi/roäng=1/1) Chaát thaûi ñöôïc choân laáp theo hình thöùc cuoán chieáu Thôøi gian hoaït ñoäng töøng oâ ngaén hôn so vôùi BCL Phöông aùn haøo choân laáp (HCL): Haøo hình chöõ nhaät Haøo lieân tuïc ñöôïc môû roäng khi môû haøo, ñoå thaûi, ñoùng haøo moät caùch ñoàng boä Thôøi gian hoaït ñoäng daøi hôn so vôùi oâ choân laáp Phöông aùn khu choân laáp (KCL): BCL ñöôïc phaùt trieån heát dt hieän coù cuûa baõi Khu choân laáp ñöôïc môû roäng lieân tuïc cho ñeán khi heát dieän tích choân laáp 98 Phöông phaùùp khu choânâ laááp 50 99 Phöông aùùn haøøo choânâ laááp 100 So saùùnh caùùc phöông phaùùp choânâ laááp KCL taän duïng ñöôïc dieän tích söû duïng hôn HCL vaø OCL song laïi khoù khaên khi kieåm soaùt chaát löôïng moâi tröôøng vaø cho phí ñaàu tö ban ñaàu lôùn. OCL vaø HCL thuaän lôïi trong vieäc ñaàu tö voán ban ñaàu nhöng haïn cheá do khoâng taän duïng heát dieän tích BCL. Löïa choïn pp döïa vaøo caùc yeáu toá: Löôïng CT thaûi boû haèng ngaøy Ñieàu kieän töï nhieân(khí haäu, thôøi tieát, ñòa hình, ñòa chaát thuûy vaên, ñòa chaát coâng trình) Ñieàu kieän kyõ thuaät BVMT Khaû naêng ñaàu tö ban ñaàu 51 101 Maëët caéét baõiõ choânâ laááp 102 Caááu taïïo oââ choânâ laááp Ñaùy vaø thaønh oâ choân laáp Lôùp phuû beà maët Heä thoáng thu gom nöôùc roø ræ Heä thoáng thu gom vaø thoaùt khí 52 103 Caááu taïïo oââ choânâ laááp Ñaùy vaø thaønh oâ choân laáp: Caáu taïo caùc oâ khaùc nhau, tuøy thuoäc vaøo ñòa hình, ñòa chaát thuûy vaên, ñòa chaát coâng trình taïi vi trí ñöôïc löïa choïn Caàn ñöôïc caáu taïo hoaøn thieän traùnh söï roø ræ chaát thaûi ra moâi tröôøng xung quanh BCL có hệ thống lót kép-Phương án 1 104 Caááu taïïo oââ choânâ laááp BCL có hệ thống lót kép-Phương án 2 53 105 Maëët caéét heää thoááng loùùt keùùp 106 Maëët caéét oââ choânâ laááp Đất Hệ thống thu gom nước rò rỉ Cát Vùng chuyển tiếp Lót tự nhiên(sét) CTR Đất sét(k≤10-6cm/s) Geotextile Màng tổng hợp 54 107 Caááu taïïo oââ choânâ laááp Tröôøng hôïp ñaùy OCL coù lôùp seùt ñaùy daøy hôn 2m, heä soá thaám K≤1.10-7cm/s: Ñaùy coù caáu taïo lôùp loùt ñôn Lôùp ñeäm baèng caùt daøy 0.5m, thu gom nöôùc ræ raùc Lôùp choáng thaám HPDE, daøy 1.5mm Lôùp vaûi ñòa kyõ thuaät Lôùp caùt ñeäm daøy 30cm phaùt hieän nöôùc ræ raùc Lôùp vaûi ñòa kyõ thuaät Lôùp seùt töï nhieân coù heä soá thaám K ≤10.10-7cm/s, daøy>2m 108 Caááu taïïo oââ choânâ laááp Tröôøng hôïp ñaùy OCL khoâng thoûa moät trong 2 yeáu toá treân: Ñaùy coù caáu taïo lôùp loùt keùp Lôùp ñeäm baèng caùt ñeå thu gom nöôùc raùc roø ræ thöù nhaát, daøy 0.5m Lôùp choáng thaám thöù nhaát HDPE, daøy 1.5mm Lôùp vaûi ñòa kyõ thuaät Lôùp caùt ñeå thu gom nöôùc raùc roø ræ thöù hai, daøy 0.5m Lôùp choáng thaám thöù hai HDPE, daøy 1.5mm Lôùp vaûi ñòa kyõ thuaät Lôùp seùt loùt gia coá ñöôïc daàm neùn vôùi chieàu daøy ít nhaát 90cm, heä soá thaám K ≤1.10-7cm/s 55 109 Vaäät lieääu loùùt Lôùp choáng thaám HDPE(High Density Polyethylene) Nhöïa toång hôïp PVC Cao su butyl Neopren(cao su toång hôïp clopren) Caùc loaïi Polyethylene khaùc. PVCHDPE Neopren 110 Maëët caéét caááu taïïo ñaùùy vaøø thaøønh OCL-Lôùùp loùùt ñôn 56 111 Maëët caéét caááu taïïo ñaùùy vaøø thaøønh OCL-Lôùùp loùùt keùùp 112 O  choânâ laááp coùù ñaùùy hoaøøn chænh Sỏi Lớp lót chống thấm Thu gom nước rỉ rác 57 113 Lôùùp phuûû beàà maëët 114 Maëët baèèng toåång theåå Qui hoaïch maët baèng döïa vaøo caùc yeáu toá: Ñòa hình Höôùng gioù Höôøng doøng chaûy nöôùc maët, nöôùc ngaàm Boá trí caùc oâ, haøo, khu choân laáp phuø hôïp vôùi dieän tích tính toaùn Caùc coâng trình phuï trôï: nhaø xöôûng, nhaø kho, khu veä sinh, khu xöû lyù, khu kieåm tra, khu vöïc ñieàu haønh, baûo veä, ñöôøng giao thoâng, heä thoáng chieáu saùng caây xanh, vuøng ñeäm...… Dieän tích phuï trôï chieám 15-50% toång dieän tích BCL 58 115 Maëët baèèng BCL hôïïp veää sinh 116 Qui hoaïïch baõiõ choânâ laááp Đóng bãi, theo dõi sau đóng bãi Diện tích phục vụ Qui mô/lọai CN Niên hạn TK Thiết kế(BCL+Ct khác) Xác định vị trí, CS BCL Đánh giá lượng/tc CTR cần chôn lấp Xây dựng Vận hành Không được Được Giai đoạn 1 Giai đoạn 2 Giai đoạn 3 Giai đoạn 4 59 117 Xaùùc ñònh chaáát löôïïng, ñaùùnh giaùù khoáái löôïïng CTR Döïa vaøo caùc soá lieäu cuûa theå tích caùc BCL tröôùc ñoù,khoái löôïng vaø theå tích CTR trong quaù khöù vaø döï baùo trong töông lai Ñoái vôùi caùc BCL tröôùc ñoù, caàn ñaùnh giaù löôïng CTR ñöôïc choân laáp trong khoaûng thôøi gian khaûo saùt ñeå tính toaùn Ñaùnh giaù tröôùc möùc ñoä taêng, giaûm trong vieäc chuyeån ñoåi caùc loaïi CTR thaønh daïng coù khaû naêng saûn sinh naêng löôïng(khí baõi choân laáp), laøm phaân compost, taùi cheá, taùi söû duïng Tyû troïng CTR laø soá lieäu quan troïng ñeå xaùc ñònh coâng suaát BCL … 118 Nieânâ haïïn thieáát keáá Nieân haïn thieát keá laø thôøi haïn söû duïng cuûa BCL, coù theå chia thaønh caùc giai ñoaïn sau ñaây tuøy thuoäc vaøo ngaân saùch: Xaùc ñònh vò trí, thieát keá vaø xaây döïng: 3-10 naêm Vaän haønh vaø quan traéc chaát löôïng moâi tröôøng: 15-30 naêm Ñoùng baõi: 1-2 naêm Quan traéc vaø baûo döôõng sau ñoùng baõi: ít nhaát 30 naêm 60 119 Dieään tích phuïïc vuïï Dieän tích phuïc vuï cuûa BCL laø dieän tích vuøng ñoâ thò söû duïng BCL löïa choïn. Dieän tích phuïc vuï ñöôïc xaùc ñònh döïa treân: Qui hoaïch toång theå phaùt trieån ñoâ thò, Heä thoáng QL CTR lieân quan Qui moâ heä thoáng XL CTR lieân quan hieän taïi (neáu coù) vaø töông lai. Heä thoáng haï taàng bao goàm: toàn tröõ, thu gom, vaän chuyeån vaø taùi sinh 120 Löïïa choïïn vò trí BCL Ñieàu kieän löïa choïn: 4 yeáu toá Tính hôïïp phaùùp: Ñòa ñieåm BCL phaûi ñöôïc caên cöù theo qui hoaïch xaây döïng ñaõ ñöôïc cô quan Nhaø Nöôùc coù thaåm quyeàn pheâ duyeät Moâi trâ öôøøng: Ñaùp öùng luaät phaùp vaø caùc vaên baûn yeâu caàu veà baûo veä nguoàn nöôùc ngaàm vaø nöôùc maët do caùc chaát oâ nhieãm phaùt sinh taïi baõi choân laáp Kinh teáá/kyõ thuaõ äät: nhu caàu ñaát, xaây döïng, vaän chuyeån, giao thoâng, caùc thieát bò/coâng trình chuyeân duïng, ñoùng baõi, baûo döôõng, xöû lyù nöôùc ræ raùc… Ñieààu kieään kinh teáá xaõ hoõ ääi: Quan troïng nhaát laø ñöôïc söï chaáp thuaän vieäc xaây döïng BCL cuûa coäng ñoàng daân cö xung quanh 61 121 Loää trình thöïïc hieään: 16 böôùùc Böôùc 1: Ñaùnh giaù theå tích caàn thieát cuûa BCL Böôùc 2: Ñieàu tra, choïn löïa caùc vò trí coù theå Böôùc 3: Xaùc ñònh caùc yeâu caàu cuûa ñòa phöông Böôùc 4: Ñaùnh giaù khaû naêng saûn sinh naêng löôïng vaø taùi söû duïng vaät chaát trong BCL Böôùc 5: Xem xeùt muïc ñích söû duïng cuûa BCL sau khi ñoùng baõi Böôùc 6: Xaùc ñònh tính hôïp lyù cuûa vò trí Böôùc 7: Thieát keá BCL yeâu caàu Böôùc 8: Thieát laäp keá hoaïch quaûn lyù nöôùc ræ raùc Böôùc 9: Baét ñaàu quan traéc chaát löôïng nöôùc ngaàm Böôùc 10: Thieát laäp keá hoaïch quaûn lyù khí BCL Böôùc 11: Chuaån bò chi tieát kyõ thuaät cuûa lôùp phuû phía treân Böôùc 12: Chöùng minh khaû naêng ñaït ñöôïc keá hoaïch vaø caùc tieâu chí ñaõ ñöôïc ñeà ra Böôùc 13: Thieát laäp keá hoaïch baûo ñaûm taøi chính cho vieäc ñoùng baõi vaø sau ñoùng baõi Böôùc 14: Vaän haønh baõi choân laáp Böôùc 15: Ñoùng baõi Böôùc 16: Tieán haønh caùc bieän phaùp kieåm soaùt vaø giaùm saùt sau ñoùng baõi 122 Tieáán trình ñoùùng baõiõ choânâ laááp 1. Chuaån bò tröôùc Xaùc ñònh baûn veõ ñòa hình cuoái cuøng cuûa BCL Chuaån bò baûn veõ thoaùt nöôùc khu vöïc Xaùc ñònh thöù töï ñoùng baõi cho töøng giai ñoaïn hoaït ñoäng Xaùc ñònh caùc böôùc kyõ thuaät 2. 3 thaùng tröôùc ñoùng baõi: Kieåm tra keá hoaïch hoaøn chænh Leân tieán ñoä thöïc hieän Thoâng baùo cho caùc cô quan, boä phaän coù lieân quan 62 123 Tieáán trình ñoùùng baõiõ choânâ laááp 3. Trong khi ñoùng baõi: Döïng haøng raøo ñeå haïn cheá söï xaâm nhaäp Döïng caùc baûn thoâng baùo vò trí ñang ñoùng vaø caùc vò trí coù theå tieáp nhaän CTR khaùc Thu gom toaøn boä CTR trong khu vöïc choân laáp vaøo oâ cuoái cuøng ñeå choân laáp Laép lôùp phuû leân toøan boä beà maët oâ choân laáp 4. 3 thaùng sau ñoùng baõi: Hoaøn thieän caùc coâng trình thu gom, thoaùt nöôùc Hoøan thieän caùc coâng trình thu gom khí, nöôùc ræ raùc, caùc thieát bò quan traéc chaát löôïng nöôùc ngaàm Laép ñaët caùc thieát bò theo doõi suït luùn Phuû lôùp ñaát treân cuøng vaø troàng coû choáng xoùi moøn. 124 Baõiõ choânâ laááp trong vaøø sau khi ñoùùng 63 125 Baûûo döôõngõ sau ñoùùng BCL Baûo quaûn toång quaùt Söõa chöûa keát caáu ñöôøng vaø heä thoáng thoaùt nöôùc Xöû lyù nöôùc ræ raùc Thöïc hieän chöông trình giaùm saùt 126 Giaùùm saùùt chaáát löôïïng moâiâ tröôøøng Chöông trình quan traéc, giaùm saùt ñöôïc thöïc hieän trong giai ñoaïn xaây döïng, vaän haønh vaø sau khi ñoùng baõi. Noäi dung quan traéc: Quan traéc caùc bieán ñoäng vaät lyù Quan traéc roø ræ Quan traéc nöôùc ngaàm Quan traéc khí BCL 64 127 Thu gom nöôùùc ræ raùùc Nöôùc raùc roø ræ ñöôïc thu gom treân beà maët lôùp loùt ñaùy Bao goàm: Raõnh Oáng daãn Hoá thu Taàng thu gom: Ñaët ôû ñaùy vaø thaønh oâ choân laáp vaø naèm treân maøng loùt choáng thaám Coù chieàu daøy ít nhaát 50cm Coù ít nhaát 5% khoái löôïng haït coù kích thöôùc≤0.075mm Heä soá thaám toái thieåu baèng 1.10-2cm/s Caáu taïo baèng caùc haït caùt vôùi thaønh phaàn haït khaùc nhau, caøng gaàn oáng thu, kích thöôùc haït caøng lôùn 128 Thu gom nöôùùc ræ raùùc Maïng löôùi oáng thu gom nöôùc roø ræ: Ñaët beân trong taàng thu gom Phaân boá ñeàu treân toaøn boä ñaùy OCL Vaät lieäu laøm oáng thích hôïp vôùi CTR choân laáp Oáng coù thaønh beân trong nhaün Coù ñoä doác toái thieåu 1% Phaûi baûo ñaûm thu heát löôïng nöôùc ræ tröôùc khi coù lôùp phuû beà maët 65 129 Thu gom nöôùùc ræ raùùc 130 Thu gom khí Muïc tieâu: Giaûm söï phaùt taùn muøi hoâi vaø khí vaøo khoâng khí Giaûm söï phaùt taùn khí trong OCL Taùi sinh naêng löôïng töø khí methane Phaân loaïi: Chuû ñoäng: duøng quaït huùt(chaân khoâng) ñeå huùt khí vaøo caùc gieáng thu Bò ñoäng: aùp löïc taêng do khí sinh ra laøm dòch chuyeån khoâng khí tôùi caùc gieáng thu 66 131 Thu khí bò ñoääng (P402-Intergrated) Oáng thoaùt khí: Nguyeân taéc: söï dòch chuyeån beân cuûa khí ñöôïc giaûm khi giaûm (xaû) aùp suaát beân trong BCL Oáng thoaùt khí ñöôïc laép ñaët töø lôùp phuû treân cuøng xuyeân xuoáng caùc lôùp CTR choân laáp phía döôùi Neáu noàng ñoä khí khoâng ñuûduøng nhieàu oáng thoaùt noái vôùi nhau vaø coù ñaàu ñoát 132 Thu khí bò ñoääng Oáng thoaùt khí coù ñaàu ñoát: Gieáng coù ñuïc loã ñeå khí coù theå xaâm nhaäp leân caùc lôùp CTR phía treân Chieàu cao cuûa ñaàu ñoát caùch lôùp phuû treân cuøng 3-6m Khoâng ñaït hieäu quaû khi yeâu caàu phaù huûy caáu truùc VOC hoaëc muøi 67 133 OÁÁng thoaùùt khí 134 Xöûû lyùù khí Laøm saïch khí vaø taùi söû duïng: Söû duïng khi coù nhu caàu lôùn veà CO2 CO2, CH4 trong khí gas ñöôïc taùch baèng caùc phöông phaùp: Haáp phuï vaät lyù Haáp phuï hoùa hoïc Maøng: CO2, H2S, H2O vôùi noàng ñoä thaáp ñöôïc taùch ra coøn CH4 bò giöõ laïi Trạm đốt khí 68 135 Heää thoááng thu khí Giếng thu khí OK,I see 136 Ñöôøøng oááng thu khí 69 137 Löïïa choïïn phöông aùùn xöûû lyùù chaáát thaûûi coângâ nghieääp Doøng thaûi mang tính axit, kieàm KL naëng Ñoäc chaát voâ cô Chaát hoaït tính Chaát voâ cô khoâng ñoäc Dung moâi, daàu Sôn, buøn höõu cô Chaát höõu cô Thuoác tröø saâu Hydrocacbon clo hoaù Chaát coù khaû naêng phaân huyû s.hoïc Trung hoaø Xöû lyù hoaù lyù Coá ñònh Hoaù hoïc Phuïc hoài Sinh hoïc Coáng thaûi Baõi choân laáp Loø ñoát Ñaát, nöôùc k.khí Nöôùc Ñaát Nöôùc thaûi 138 Caùùc phöông aùùn xöûû lyùù chaáát thaûûi raéén xxxxxxChaát deã phaân huyû xxxxxxPCB, CHC clo hoaù xxxxxxThuoác tröø saâu xxxxxxxxxCHC xxxxxxNhöïa, sôn, caën daàu xxxxxxDung moâi, daàu xxxxxxChaát voâ cô khoâng ñoäc xxxChaát phoùng xaï Phaàn coøn laïixxxxxxÑoäc chaát voâ cô Phaàn coøn laïixxxxxxKL naëng xxxDoøng thaûi mang tính axit, kieàm xxxNöôùc thaûi Choân laápCoá ñònhXöû lyù: Hoaù lyù, sinh hoïc ÑoátPhuïc hoài 70 139