Tổng quan về UNIX

îc l­u trong accounting file /var/adm/pacct. File nµy ®­îc truy nhËp bëi c¸c lÖnh accounting. Sau khi tiÕn tr×nh kÕt thóc kernel ghi c¸c th«ng tin trªn file /var/adm/pacct file. Th«ng tin gåm: Process cña user ID LÖnh thùc hiÖn khëi ®éng process Thêi gian thùc hiÖn. System accounting cung cÊp lÖnh hiÓn thÞ, b¸o c¸o, tæng kÕt c¸c th«ng tin vÒ tiÕn tr×nh. Disk Space Utilization System accounting cung cÊp kh¶ n¨ng cho ng­êi qu¶n trÞ hÖ thèng ®Ó gi¸m s¸t viÖc sö dông ®Üa cña ng­êi sö dông. §Ó h¹n chÕ viÖc sö diông ®Üa ng­êi sö dông cã thÓ thùc hiÖn viÖc giíi h¹n viÖc sö dông. C¸c lÖnh nµy thùc c¸c chøc n¨ng sau: Sö dông ®Þa bëi c¸c filesystem B¸o c¸o vÒ viÖc sö dông ®Üa cña ng­êi sö dông. Tr¹ng th¸i ®Üa vµ sù sö dông ®Üa cña c¸c lÖnh system accounting. Printer Usage Printer usage data ®­îc l­u trong file /var/adm/qacct d­íi d¹ng ASCII. TiÕn tr×nh qdaemon sÏ ghi d÷ liÖu d¹ng ASCII tíi file /var/adm/qacct sau khi c«ng viÖc in Ên hoµn tÊt. C¸c b¶n ghi øng víi mçi printer queue cã chøa c¸c th«ng tin sau: Tªn vµ ID cña ng­êi sö dông. Sè trang ®· in. File System and Disk Administration CÊu tróc th­ môc trªn Unix / - Th­ môc gèc trªn UNIX file system. /bin - Lµ symbol link tíi /usr/bin chøa c¸c lÖnh user trªn UNIX. /dev - Cã chøa c¸c file thiÕt bÞ nh­ printer, keyboard, harddisk ... /etc - Chøa c¸c file cÊu h×nh hÖ thèng vµ c¸c file liªn quan ®Õn qu¶ trÞ hÖ thèng. /lib - Chøa th­ viÖn trªn UNIX. /sbin - Chøa lÖnh liªn quan ®Õn khëi t¹o hÖ thèng. /tftpboot - Chøa c¸c file phôc vô cho viÖc khëi ®éng tõ c¸c client. /usr - Chøa lÖnh vµ c¸c ch­¬ng tr×nh øng dông hç trî bëi hÖ ®iÒu hµnh. /var - Ch­a c¸c th«ng tin cÊu h×nh c¸c øng dông, hµng ®îi ... /vmunix Kernal cña UNIX /opt Chøa c¸c ch­¬ng tr×nh øng dông th­êng tõ h·ng thø ba. /home Th­ môc home cña user. /lost+found Ch­a c¸c file ®­îc recover bëi fsck. Creating file systems §Ó t¹o hÖ thèng file cÇn thùc hiÖn c¸c b­íc nh­ sau: Chän quyÒn h¹n cña ®Üa. T¹o c¸c partition T¹o file system Mçi lo¹i UNIX sÏ cã c¸c c«ng cô kh¸c nhau ®Ó t¹o c¸c file system. Th«ng th­êng dïng c¸c lÖnh fdisk, format, fdformat, c¸c lÖnh t¹o cÊu tróc block dïng mkfs hoÆc newsfs. Mçi lo¹i hÖ ®iÒu hµnh UNIX sö dông ký hiÖu ®Þa diÖn cho hÖ thèng file trong c¸c môc tuú chän øng víi c¸c lÖnh VÝ dô: Solaris sö dông ufs, Linux sö dông ext2, IRIX sö dông efs vµ xfs. Tuy nhiªn hÖ thèng file cña UNIX còng chØ lµ n¬i l­u d÷ liÖu trªn ®Üa vµ nã còng ®­îc l­u d­íi d¹ng cÊu tróc ph©n cÊp vµ ®Æt trªn c¸c partition. Víi hÖ ®iÒu hµnh UNIX c¸c thiÕt bÞ ®Òu ®­îc thÓ hiÖn d­íi d¹ng c¸c file. C¸c file thiÕt bÞ nµy th­êng ®­îc ®Æt trong th­ môc /dev. Víi mçi hÖ ®iÒu hµnh UNIX c¸c file thiÕt bÞ nµy cã thÓ ®­îc ký hiÖu kh¸c nhau hoÆc ®Æt møc th­ môc thÊp h¬n. Th«ng th­êng c¸c hÖ ®iÒu hµnh UNIX tù ®éng t¹o ®óng c¸c file thiÕt bÞ mµ nã hç trî khi khëi ®éng hÖ thèng. NgÇm ®Þnh c¸c file nµy chØ ®­îc truy nhËp bëi ng­êi qu¶n trÞ hÖ thèng (root). Víi c¸c thiÕt bÞ l­u tr÷ nh­ ®Üa cøng tuú theo tõng lo¹i hÖ ®iÒu hµnh va lo¹i ®Üa cøng mµ cã c¸c ký hiÖu quy ®Þnh kh¸c nhau vÒ tªn file: VÝ dô víi ®Üa IDE, EIDE trªn Linux thÓ hiÖn d­íi d¹ng file sau /dev/hd[drive][partition] Víi ®Üa ®Çu tiªn ký hiÖu lµ hd a cho primary disk vµ b cho slave, c cho primary secondary disk vµ d cho slave secondary. TiÕp sau ®ã lµ gi¸ trÞ sè øng víi c¸c partition trªn mçi ®Üa. Víi ®Üa SCSI thay ký hiÖu tªn fil­ lµ /dev/sd thay cho /dev/hd cßn c¸c thµnh phÇn kh¸c t­¬ng tù. T¹o partition: §Ó t¹o partition dïng lÖnh fdisk ®Ó t¹o partion. (vÝ dô víi Linux) # fdisk /dev/hda C¸c lÖnh trong fdisk p HiÖn partition hiÖn thêi n T¹o partition míi gåm extended vµ primary partition (1-4). t T¹o swap partition w Ghi l¹i c¸c thay ®æi võa t¹o. T¹o File Systems: Sau khi ®· t¹o partition th× hÖ thèng file vÉn ch­a ®­îc s½n sµng cho viÖc sö dung. mµ cÇn ph¶i t¹o file system. §Ó t¹o hÖ thèng file trong Linux dïng lÖnh mke2fs (trong sun solaris dïng lÖnh newfs), mkswap t¹o swap file system. VÝ dô mke2fs /dev/hda1 mkswap /dev/hda2 Mounting and unmounting file systems Mounting file systems Nh­ ta ®· biªt hÖ thèng file cña UNIX ®­îc l­u tr÷ d­íi d¹ng c¸c c©y th­ môc nh­ng muèn thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy th× nã ph¶i ®­îc mount. Tr­íc khi cã thÓ mount file hÖ thèng ta cÇn chän mét ®iÓm mount. §iÓm mount lµ mét th­ môc trong hÖ thèng file n¬i mµ th­ môc gèc bao lªn nã. UNIX gi÷ ®iÓm mount vµ cho phÐp truy nhËp ®Õn hÖ thèng file dùa trªn quyÒn h¹n cña ng­êi sö dông hiÖn thêi. §iÓm mount cã thÓ lµ mét vÞ trÝ nµo ®ã trªn c©y th­ môc. CÇn chó ý r»ng mét hÖ thèng file chØ ®­îc mount trªn mét mét th­ môc. §Ó mount hÖ thèng file dïng lÖnh mount có ph¸p nh­ sau:. mount /dev/device lµ tªn cña device mµ ta muèn mount. /directory to mount lµ th­ môc mount mµ hÖ thèng file mount tíi C¸c tham sè tuú chän cña option –o cã thÓ lµ: rw read/write ro read only bg background mount (NÕu mount bÞ lçi nã chuyÓn sang background vµ tiÕp tôc cè g¾ng mount cho ®Õn khi hoµn thµnh). VÝ dô: mount -o rw /dev/hda4 /usr LÖnh mount kh«ng tham sè sÏ hiÖn lªn tÊt c¶ c¸c file systems ®ang ®­îc mount Chi tiÕt cña lÖnh xem tµi liÖu øng víi lo¹i hÖ ®iÒu hµnh UNIX. Unmounting file systems §Ó bá mount hÖ thèng file dïng lÖnh umount hoÆc umountall LÖnh umount: Bá mount mét hÖ thèng file (®iÓm mount). umount VÝ dô: umount /usr LÖnh umountall: Bá tÊt c¶ c¸c ®iÓm mount Automount file systems Automount lµ kh¶ n¨ng tù ®éng mount hÖ thèng file t¹i thêi ®iÓm khëi ®éng hÖ ®iÒu hµnh. Víi kh¶ n¨ng tù ®éng cho phÐp hÖ thèng s½n sµng khi qu¸ tr×nh khëi ®éng kÕt thóc. §Ó thùc hiÖn ®­îc viÖc tù ®éng mount UNIX sö dông file ®Æc biÖt lµ /etc/fstab (/etc/vfstab d­íi Solaris). File nµy chøa danh s¸ch tÊt c¶ c¸c partition cÇn mount t¹i thêi ®iÓm khëi ®éng vµ th­ môc cÇn ®­îc mount tíi víi c¸c tuú chän kÌm theo theo d¹ng sau: /dev/device /dir/to/mount ftype parameters fs_freq fs_passno dev/device ChØ device sÏ ®­îc mount. /dir/to/mount Lµ th­ môc ®­îc mount tíi trªn c©y th­ môc. ftype Lµ kiÓu hÖ thèng file. VÝ dô d­íi Solaris lµ ufs, d­íi Linux lµ ext2, nfs cho NFS , swap cho swap partitions, vµ proc cho /proc file system. parameters Lµ biÕn tuú chän khi mount øng víi –o option. fs_freq §­îc sö dông bëi dump ®Ó x¸c ®Þnh hÖ thèng file cÇn ®­îc dump. fs_passno §­îc sö dông bëi ch­¬ng tr×nh fsck ®Ó x¸c ®Þnh tr×nh tù kiÓm tra ®Üa t¹i thêi ®iÓm khëi ®éng. C¸c dßng b¾t ®Çu b»ng dÊu # lµ c¸c dßng chó thÝch. VÝ dô vÒ file fstab d­íi Linux systems: # # Sample /etc/fstab file for a Linux machine # # Local mounts /dev/sda1 / ext2 defaults 1 1 /dev/sda2 /usr ext2 defaults 1 1 /dev/sda3 /usr/data ext2 defaults 1 1 /dev/cdrom /cdrom iso9660 ro 1 1 /dev/sda4 /dos msdos defaults 1 1 /dev/sdb1 /data ext2 defaults 1 1 Mét sè kiÓu hay dïng trong Linux ext2 KiÓu filesystem ®­îc dïng chñ yÕu trªn Linux partition. iso9660 KiÓu ISO 9660 filesystem ®­îc dïng víi CD-ROM disks. sysv KiÓu Nh»m hç trî cho d¹ng UNIX System V filesystem. msdos KiÓu DOS partition mµ Linux cã thÓ truy nhËp. hpfs KiÓu High Performance filesystem bëi Linux. Managing disk use §Ó biÕt c¸c th«ng tin vÒ viÖc sö dông ®Üa UNIX dïng c¸c tiÖn Ých sau: LÖnh df: Cho biÕt th«ng tin vÒ viÖc sö dông ®Üa, dung l­îng ®· ®­îc sö dông vµ ch­a ®­îc sö dông vµ theo tû lÖ phÇn tr¨m. df C¸c tham sè th­êng dïng: -a HiÓn thÞ tÊt c¶ c¸c partition bao gåm c¶ swap vµ /proc. -i, HiÓn thÞ th«ng tin inode thay cho block. -k HiÓn thÞ d¹ng KB. -tHiÓn thÞ chØ nh÷ng filesystems cã kiÓu phï hîp víi type chØ ®Þnh. VÝ dô: df –t Filesystem 1024-blocks Used Available Capacity Mounted on /dev/hda3 247871 212909 22161 91% / /dev/hda6 50717 15507 32591 32% /var /dev/hda7 481998 15 457087 0% /local server1:/var/spool/mail 489702 222422 218310 50% /var/spool/mail C¸c cét th«ng tin gåm: Filesystem ChØ file system 1024-blocks ChØ sè block trong file system. (Tæng dung l­îng.) Used Sè block ®· sö dông. Available Sè block ch­a sö dông. Capacity PhÇn tr¨m l­îng ®Üa ®ang sö dông hiÖn t¹i. Mounted on ChØ vÞ trÝ ®­îc mount trªn c©y th­ môc. LÖnh du: HiÓn thÞ tæng ®Üa sö dông trªn tõng th­ môc hoÆc tõng file. du C¸c tham sè th­êng dïng: -a HiÓn thÞ sè ®Õm trªn tæng c¸c file vµ c¸c th­ môc. -b HiÓn thÞ kÝch th­íc d¹ng byte. -c HiÓn thÞ tæng côc bé. -k HiÓn thÞ kÝch th­íc d¹ng KB. -l HiÓn thÞ kÝch th­íc cña tÊt c¶ c¸c file. -s ChØ hiÖn sè tæng. -x Bá qua c¸c filesystem kh¸c mµ mount vµo trong th­ môc hiÖn thêi. VÝ dô: du 409 ./doc 945 ./lib 68 ./man 60 ./m4 391 ./src 141 ./intl 873 ./po 3402 . ChØ sè l­îng block ®­îc sö dông bëi mçi th­ môc. Checking file system integrity Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng hÖ thèng kh«ng tr¸nh khái diÔn ra tr¹ng th¸i mét ai ®ã ®ét ngét ng¾t ®iÖn m¸y tÝnh, hÖ thèng cÊp ®iÖn cho m¸y bÞ mÊt, mét ai ®ã nhÊn nót reset .... c¸c hiÖn t­îng nµy sÏ dÉn ®Õn hiÖn t­îng th«ng tin trªn hÖ thèng vÉn cßn tån t¹i mµ ch­a ®­îc ghi ra ®Üa. Khi x¶y ra c¸c lçi nµy th× ta cÇn ph¶i thùc hiÖn viÖc kiÓm tra tÝnh toµn vÑn cña hÖ thèng ®iÒu nµy lµ cÇn thiÕt nÕu nh­ cÊu tróc hÖ thèng lµ kh«ng cßn ®óng. §Ó thùc hiÖn viÖc kiÓm tra vµ söa ch÷a c¸c lçi nµy dïng lÖnh fsck. LÖnh fsck thù hiÖn theo nhiÒu giai ®o¹n. Mçi giai ®o¹n thùc hiÖn mét nhiÖm vô riªng vµ c¸c giai ®o¹n sau ®Òu dùa vµo kÕt qu¶ thùc hiÖn ë giai ®o¹n tr­íc ®ã. fsck thùc hiÖn duyÖt b¾t ®Çu tõ superblock liªn quan ®Õn c¸c vïng disk blocks, pathnames, directory connectivity, link reference counts, vµ vïng trèng cña blocks vµ inodes. C¸c giai do¹n kiÓm tra cña lÖnh fsck: Phase 1: KiÓm tra Block vµ Size giai ®o¹n nµy kiÓm tra danh s¸ch inode, t×m c¸c inode bÞ v« hiÖu. Lçi nµy ®­îc th«ng b¸o nh­ sau: UNKNOWN FILE TYPE I=inode number (CLEAR) PARTIALLY TRUNCATED INODE I=inode number (SALVAGE) block BAD I=inode number block DUP I=inode number Phase 2: KiÓm tra ®­êng dÉn, giai ®o¹n nµy xo¸ bá c¸c th­ môc tõ c¸c bad inodes ®­îc t×m thÊy ë giai ®o¹n 1 vµ tiÕn hµnh kiÓm tra th­ môc víi c¸c con trá inode mµ bÞ v­ît qu¸ ph¹m vi hoÆc con trá trá tíi bad inode. Lçi nµy ®­îc th«ng b¸o nh­ sau: ROOT INODE NOT DIRECTORY (FIX?) I=OUT OF RANGE I=inode number NAME=file name (REMOVE?) UNALLOCATED I=inode number OWNER=O MODE=M SIZE=S MTIME=T TYPE=F (REMOVE?) BAD/DUP I=inode number OWNER=O MODE=M SIZE=S MTIME=T TYPE=F (REMOVE?) Phase 3: KiÓm tra kÕt nèi, giai ®o¹n nµy ph¸t hiÖn lçi ë c¸c th­ môc kh«ng tham chiÕu, b»ng c¸ch t¹o th­ môc lost+found nÕu cÇn vµ chuyÓn c¸c phÇn kh«ng ®óng vµo th­ môc lost+found. Phase 4: KiÓm tra ®Õm tham chiÕu, giai ®o¹n nµy sö dông th«ng tin trong giai ®o¹n 2 vµ 3 ®Ó kiÓm tra c¸c file kh«ng tham chiÕu vµ ®Õm liªn kÕt kh«ng ®óng trªn c¸c file, directory, hoÆc file ®Æc biÖt. Th«ng b¸o nh­ sau: UNREF FILE I=inode number OWNER=O MODE=M SIZE=S MTIME=T (RECONNECT?) LINK COUNT FILE I=inode number OWNER=O MODE=M SIZE=S MTIME=T COUNT=X (ADJUST?) LINK COUNT DIR I=inode number OWNER=O MODE=M SIZE=S MTIME=T COUNT=X (ADJUST?) BAD/DUP FILE I=inode number OWNER=O MODE=M SIZE=S MTIME=T (CLEAR) Phase 5: KiÓm tra Cylinder Groups, giai ®o¹n nµy kiÓm tra c¸c block tù do block vµ c¸c inode ch­a sö dông. Nã sÏ tù ®éng söa ®æi l¹i danh s¸ch c¸c inode tù do cho ®óng nÕu cÇn thiÕt, tuy nhiªn cã c¸c yªu cÇu ®ßi ng­êi qu¶n trÞ ph¶i tr¶ lêi. What Do I Do After fsck Finishes? LÖnh fsck: Backup and restore Xem thªm phÇn end user B¶n th©n trong hÖ ®iÒu hµnh UNIX hç trî nhiÒu c«ng cô hç trî viÖc l­u tr÷ vµ håi phôc trªn c¸c thiÕt bÞ vË lý kh¸c khau. Nã hç trî c¸c møc sao l­u vµ håi phôc gióp cho viÖc tèi ­u trong c«ng t¸c sao l­u vµ ®¶m b¶o viÖc qu¶n trÞ dÔ dµng. Ngoµi c¸c lÖnh tar, cpio, dd, tuú theo hÖ ®iÒu hµnh hç trî c¸c c«ng cô kh¸c phôc vô cho c«ng t¸c sao l­u vµ håi phôc d÷ liÖu. Printer administration Unix hç trî m¸y in c¾m trùc tiÕp trªn cæng parallel, serial còng nh­ hç trî cho m¸y in m¹ng. ViÖc cÊu h×nh m¸y in t­¬ng ®èi ®¬n gi¶n nhê c¸c tiÖn Ých hç trî bëi c¸c hÖ ®iÒu hµnh. Tuy nhiªn trªn mét sè lo¹i version cò viÖc cÊu h×nh l¹i ph¶i tù lµm b»ng tay qua lÖnh (mknod) t­¬ng ®èi phøc t¹p. Th«ng th­êng c¸c cæng parallel th­êng t­¬ng øng víi c¸c file /dev/lp0, /dev/lp1, hoÆc /dev/lp2 phô thuéc vµo sè cæng mµ m¸y cã. C¸c tiÖn Ých liªn quan ®Õn printer bao gåm /etc/printcap Chøa cÊu h×nh m¸y in . /usr/lib/lpd KiÓm so¸t vµ cung cÊp c¸c dÞch vô in /usr/ucb/lpr Thùc hiÖn viÖc chuyÓn c¸c print job vµo printer queue. /usr/ucb/lpq Ch­¬ng tr×nh kiÓm tra hµng ®îi in. /usr/ucb/lprm Thùc hiÖn xo¸ c¸c print job tõ print queue. /etc/lpc Qu¶n trÞ print job vµ printer queue. Ch­¬ng tr×nh lpd thùc hiÖn viÖc kiÓm so¸t vµ cung cÊp c¸c dÞch dÞch vô in. C¸c th«ng tin x¸c ®Þnh cÊu h×nh gåm tªn m¸y in, cæng in, lo¹i m¸y in ... C¸c th«ng tin nµy cã thÓ ®­îc thay ®æi bëi ng­êi qu¶n trÞ. lpd [-l] [port] Víi tham sè -l ghi l¹i c¸c th«ng tin tíi log file mçi lÇn kiÓm so¸t c¸c request. Khi lpd nhËn ®­îc print request (gäi lµ print job) c¸c trang in ®­îc ®­a ®Õn mét vïng gäi lµ spool( th«ng th­êng lµ th­ môc /usr/spool/lp). Vµ mµn h×nh in ®­îc gi¶i phãng ®Õ ng­êi sö dông cã thÓ thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc kh¸c. Sau ®ã lpd sÏ thùc hiÖn viÖc göi d÷ liÖu tõ spool ra m¸y in t­¬ng øng. ViÖc qu¶n lý printer th«ng qua tiÖn Ých lµ lpc. Nã cho phÐp ng­êi qu¶n trÞ thùc hiÖn mét sè chøc n¨ng nh­ hiÓn thÞ th«ng tin tr¹ng th¸i m¸y in, cho phÐp hoÆc kh«ng cho phÐp in, cho phÐp hoÆc kh«ng cho phÐp c¸c hµng chê in, lo¹i bá c¸c print request, thay ®æi møc ®é ­u tiªn trªn hµng chê in. Ngoµi ra cßn tiÕn Ých lpq vµ lprm cho phÐp thùc hiÖn qu¶n lý c¸c hµng ®îi in. Network administration UUCP (Unix to Unix copy) UUCP lµ mét nhãm c¸c lÖnh vµ c¸c dÞch vô cung cÊp dÞch vô m¹ng ®¬n gi¶n cho phÐp ng­êi sö dông truyÒn d÷ liÖu trªn UNIX tõ mét m¸y nµy sang m¸y kh¸c qua serial port (modem) th«ng th­êng dïng ®Ó truyÒn file, e-mail, ch¹y c¸c lÖnh trªn m¸y ë xa. HiÖn nay cã nhiÒu version cña UUCP trªn c¸c hÖ ®iÒu hµnh c¸c hÖ ®iÒu hµnh UNIX tuy nhiªn chóng vÉn tu©n thñ theo quy t¾c cÊu h×nh chung cña UUCP. C¸c thµnh phÇn cña UUCP: C¸c lÖnh trong UUCP chia lµm hai líp: lÖnh cña ng­êi sö dông vµ c¸c lÖnh qu¶n trÞ. C¸c ch­¬ng tr×nh ng­êi sö dông lµ ®­îc chøa trong /usr/bin uucico - C«ng cô nèi kÕt c¸c m¸y tÝnh xa cho phÐp truyÒn tËp tin hay thùc hiÖn lÖnh. uucp - Sao chÐp mét tËp tin tõ mét m¸y ®Õn m¸y kh¸c, uucp t¹o tËp tin d÷ liÖu vµ tËp tin lµm viÖc, xÕp hµng c¸c c«ng viÖc ®Ó truyÒn vµ gäi uucico daemon nèi kÕt víi m¸y tõ xa. uustat - HiÓn thÞ tr¹ng th¸i cña yªu cÇu truyÒn ( uucp,uuto,uux) nã còng kiÓm so¸t hµng chê truyÒn. C¸c lÖnh qu¶n trÞ §a sè c¸c lÖnh qu¶n trÞ lµ ë trong /usr/lib/uucp c¸c tËp tin d÷ liÖu vµ shell script lµ ë trong /etc/uucp. uucleanup - Xãa th­ môc spool nã th­êng ®­îc thùc hiªn tõ shell script ®­îc gäi lµ uudemon.cleanup mµ ®­îc khëi ®éng bëi cron. Uutry -KiÓm tra kh¶ n¨ng gäi vµ gì rèi, nã kÐo theo uucico dÓ thiÕt lËp th«ng tin gi÷a m¸y tÝnh côc bé vµ m¸y tÝnh tõ xa. uucheck - KiÓm tra sù tån t¹i cña c¸c th­ môc ch­¬ng tr×nh vµ c¸c tËp tin support cña uucp nã cã thÓ còng kiÓm tra tËp tin Permission ®Ó kiÓm tra ng÷ ph¸p. Deamons Cã ba deamon trong hÖ thèng uucp. C¸c deamon nµy diÒu khiÓn truyÒn tËp tin vµ thùc hiÖn lÖnh. Chóng còng cã thÓ ®­îc ch¹y tõ shell. uucico- Chän thiÕt bÞ sö dông ®Ó nèi kÕt, thiÕt lËp nèi kÕt ®Õn m¸y tÝnh tõ xa, thùc hiÖn c¸c yªu cÇu login vµ kiÓm tra chñ quyÒn, truyÒn c¸c tËp tin d÷ liÖu, thùc thi , ®­a kÕt qu¶ vµo log vµ b¸o cho ng­êi sö dông bëi mail. Khi uucico gäi m¸y tõ xa nã liªn l¹c víi uucico cña m¸y tõ xa. uucico ®­îc gäi bëi uucp, uuto,uux vµ uusched, uutry. uuxqt - Thùc hiÖn c¸c yªu cÇu thùc thi tõ xa, nã sÏ kiÓm tra th­ môc spool ®Ó t×m tËp tin thùc thi (X.file) ®· ®­îc göi tõ m¸y tõ xa. Khi tËp tin X.file ®· t×m thÊy uuxqt më nã vµ nhËn mét danh s¸ch c¸c tËp tin d÷ liÖu ®­îc yªu cÇu thùc thi. Nã sÏ kiÓm tra chñ quyÒn truy xuÊt cña c¸ac t©p tin nµy. KÕ ®ã nã ®äc tËp tin permission ®Ó kiÓm tra chñ quyÒn thùc hiÖn lÖnh ®­îc yªu cÇu. uuxqt ®­îc thùc hiÖn bëi uudemon.hour shell script. uusched -§Þnh thêi biÓu c¸c hµng chß trong th­ môc spool. Tr­íc khi khëi ®éng uucico, uusched s¾p thø tù ngÉu nhiªn c¸c m¸y tÝnh tõ xa sÏ ®­îc gäi. uusched ®­îc khëi ®éng ë thêi gian boot bëi /etc/rc nã sÏ ®­îc thùc hiÖn bëi uudemon.hour. Khëi ®éng uucp : uucp sÏ khëi ®éng víi c¸c lÖnh trong shell script mµ quÐt vßng c¸c m¸y tõ xa, ®Þnh thêi biÓu truyÒn vµ xo¸ c¸c log cò. $su uucp $crontab < /usr/lib/uudemon.crontab C¸c file cÊu h×nh /usr/lib/uucp Systems, Devices, Permissions, Dialers, Dialcodes Devices Chøa c¸c th«ng tin liªn hÖ vÞ trÝ, tèc ®é cña bé gäi tù ®éng(ACU), ®­êng tù ®éng vµ thiÕt bÞ m¹ng. Format Type Line Line2 Class Dialer-Token Pairs VÝ dô ACU cua0 - 1200 Hayes \D Type ACU Sö dông víi modem Direct Sö dông víi ®­êng d©y trùc tiÕp Line Tªn thiÕt bÞ vÝ dô modem /dev/cua0 Class Tèc ®é Dialer-token pairs t­¬ng øng víi lo¹i modem trong tËp tin Dialers Dialers X¸c ®Þnh c¸ch trao ®æi ban ®Çu tr­íc khi truyÒn d÷ liÖu nh­.VÝ dô : Hayes =,-, "" \dA\pTE1V1X1Q0S2=255S12=255S50=2\r\c OK\r \EATDT\T\r\c CONNECT ý nghÜa cña c¸c kÝ tù escape \p ng­ng (1/4 gi©y) \d trÓ (2 gi©y) \D ChØ sè ®iÖn tho¹i kh«ng biÕn ®æi bëi tËp tin Dialcodes \T ChØ sè ®iÖn tho¹i biÕn ®æi bëi tËp tin Dialcodes \K Thªm vµo mét BREAK \E HiÖn thi kiÓm tra \e CÊm hiÓn thi kiÓm tra \r §Çu dßng \c Kh«ng xuèng dßng \n Xuèng dßng Systems Chøa c¸c th«ng tin cÇn thiÕt bëi uucico ®Ó thiÕt lËp nèi kÕt víi m¸y tõ xa. Mæi phÇn tö cña tËp tin thÓ hiÖn mét m¸y tÝnh cã thÓ ®­îc gäi. VÝ dô : Format System-Name Time Type Class Phone Login VÝ dô eagle Any ACU 1200 555678 in:nuucp ord:okasa System-Name -Tªn cña m¸y tõ xa. Time - Thêi gian m¸y tõ xa cã thÓ bÞ gäi. VÝ dô: Wk1700-0800 mäi ngµy trong tuÇn tõ 17h-8h Login - Chøa c¸c th«ng tin login. Dialcodes: Chøa c¸c m· ®iÖn tho¹i viÕt gän. Khu«n d¹ng nh­ sau: viÕt t¾t sè HN 014 Permissions X¸c ®Þnh chñ quyÒn login, truy xuÊt tËp tin vµ thùc hiÖn lÖnh cña m¸y tõ xa. Mæi phÇn tö cña tËp tin lµ mét dßng cã d¹ng tªn=gi¸ trÞ. Cã thÒ cã c¸c chñ quyÒn sau : LOGNAME= X¸c ®Þnh c¸c m¸y cã thÓ log vµo. MACHINE= X¸c ®Þnh c¸c m¸y tõ xa mµ m¸y côc bé cã thÓ log. REQUEST= yes/no cÊm hay cho phÐp m¸y tõ xa nhËn c¸c tËp tin tõ m¸y côc bé. SENDFILES=yes/no cÊm hay cho phÐp m¸y tõ xa göi c¸c tËp tin ®Õn m¸y côc bé. READ/WRITE= X¸c ®Þnh c¸c th­ môc ®­îc phÐp ®äc hay ghi. VÝ dô: READ=/var/spool/uucppublic WRITE=/var/spool/uucppublic NOREAD/NOWRITE X¸c ®Þnh c¸c th­ môc cÊm ®äc hay ghi. COMMANDS X¸c ®Þnh c¸c lÖnh mµ m¸y tõ xa cã thÓ thùc hiÖn. TCP/IP and Neworks TCP/IP TCP/IP lµ giao thøc m¹ng chuÈn ®­îc hç trî trong UNIX . Th«ng th­êng khi cµi ®Æt hÖ thèng bao giê còng ®­îc yªu cÇu x¸c ®Þnh c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn hÖ thèng nh­ host name, domain (nÕu host n»m trong domain), ®Þa chØ IP. Tuy nhiªn cã thÓ cÊu h×nh m¹ng sau khi cµi ®Æt b»ng c¸c tiÖn Ých. §Æt tªn host: Cã thÓ dïng lÖnh hostname ®Ó ®Æt tªn cña host (ph¶i ng­êi cã thÈm quyÒn). Cã thÓ ®Æt tªn d¹ng tªn vïng nÕu nã n»m trong domain. VÝ dô: hostname jac.domain CÊu h×nh loopback driver: §Ó thiÕt lËp cÊu h×nh TCP/IP m¹ng dïng lÖnh ipconfig ifconfig netmask broadcast interface - X¸c ®Þnh kiÓu network interface card. (VÝ dô 3Com 3C5x9 nh­ elx0). IP_address - §Þa chØ IP g¸n cho network interface. Cã thÓ sö dông b»ng host name cung cÊp trong /etc/hosts víi ®Þa chØ IP t­¬ng øng. netmask mask - Lµ subnetwork mask. Cã thÓ bá qua nÕu dïng gi¸ trÞ default. broadcast address - Lµ ®Þa chØ broadcast cho network. NÕu kh«ng ®Æt sÏ lÊy gi¸ trÞ ngÇm ®Þnh. VÝ dô: §Ó thiÕt lËp the loopback driver: ifconfig lo 127.0.0.1 Muèn ®­a ®Þa chØ loopback vµo trong kernel routing tables dïng lÖnh: route add 127.0.0.1 hoÆc route add localhost CÊu h×nh Ethernet Interface:Muèn thùc hiÖn cÊu h×nh víi Ethernet driver th× mét ph¶i yªu cÇu ®ßi hái ph¶i biÕt chÝnh x¸c Ethernet driver vµ cÊu h×nh dïng ifconfig ®Ó kernel biÕt vÒ interface vµ sau ®ã thªm route tíi c¸c m¸y trªn m¹ng nÕu nã g¾n víi m¹ng. VÝ dô: Ethernet device lµ /dev/elx0 ifconfig elx0 192.168.70.2 netmask 255.255.255.0 §Ó thªm thµnh phÇn trªn vµo kernel routing table ®Ó kernel biÕt vÒ ®Þa chØ m¹ng local machine vµ göi chÝnh x¸c d÷ liÖu tíi nã dïng lÖnh. route add -net 192.168.70.0 TCP/IP Setup Files Khi cµi ®Æt vµ cÊu h×nh TCP/IPcã mét sè file yªu cÇu l­u gi÷ cÊu h×nh liªn quan ®Õn dÞch vô cña UNIX host. /etc/hosts - Lµ file cã chøa ¸nh x¹ host names tíi IP address t­¬ng øng. VÝ dô: # Internet host table # IP address hostname aliases 127.0.0.1 localhost 201.190.2.1 jade /etc/networks - Chøa c¸c network name ¸nh x¹ tíi ®Þa chØ m¹ng IP t­¬ng øng. VÝ dô: # Name Network Number testnetw 201.190.2 loopback-net 127 /etc/services - Chøa c¸c dÞch vô ë tÇng TCP/IP application nh­ FTP, TELNET, RLOGIN ... øng víi nã lµ c¸c port number t­¬ng øng. VÝ dô: # assigned numbers from rfc1060 #service port/transport tcpmux 1/tcp echo 7/tcp echo 7/udp discard 9/tcp sink null discard 9/udp sink null systat 11/tcp users systat 11/udp users . /etc/protocols - Chøa c¸c sè x¸c ®Þnh IP protocol service user. C¸c th«ng tin nµy gióp IP viÖc x¸c ®Þnh routing data tíi user protocols. /etc/ethers – T¹o bëi hÖ thèng trong qu¸ tr×nh cµi ®Æt TCP/IP. File nµy ¸nh x¹ ®Þa chØ Ethernet tíi ®Þa chØ IP. C¸c th«ng tin nµy ph¶i cã khi muèn cung cÊp c¸c dÞch vô RARP hoÆc BOOTPD VÝ dô: # ether_mac_addr. hostname comments 00:00:c0:9e:41:26 violin #strings dep't 02:60:8c:15:ad:18 bass /etc/netmasks - Chøa netmask t­¬ng øng víi ®Þa chØ network IP. #Network subnet masks #Unless your network is subnetted, do not bother to maintain this file #Network subnet mask 134.54.0.0 255.255.255.0 167.12.0.0 255.255.192.0 /etc/hosts.equiv - X¸c lËp quyÒn truy nhËp cña c¸c m¸y vµ c¸c user ë xa khi dïng c¸c tiÖn Ých vÝ dô: rlogin, rcp, rsh ... ~/.rhosts T¹o trong th­ môc home cña user x¸c ®Þnh quyÒn truy nhËp cña user x¸c ®Þnh. C¸c tiÖn Ých vµ c¸c dÞch vô chñ yÕu cung cÊp trªn ICP/IP Mét sè c¸c daemon cung cÊp c¸c dÞch vô trªn Unix ®­îc ®iÒu khiÓn bëi inetd. ftpd - Cung cÊp c¸c dÞch vô truyÒn file trªn m¸y Unix qua TCP port 20. telnetd - Cung cÊp c¸c dÞch vô cho phÐp cung cÊp c¸c dÞch vô cho c¸c m¸y kÕt nèi d¹ng terminal. rshd - Cho phÐp thùc hiÖn c¸c lÖnh shell tõ c¸c m¸y xa. logind- Cho phÐp thùc hiÖn login tõ xa. execd - Chon phÐp thùc hiÖn c¸c lÖnh tõ c¸c m¸y ë xa. comsat- KiÓm so¸t c¸c mail ®Õn cung cÊp c¸c th«ng tin cho c¸c processes mµ yªu cÇu nã thùc hiÖn. talkd - Cho phÐp ng­êi sö héi tho¹i víi nhau qua dïng keyboard vµ screen cña terminal ë bÊt kú ®©u trªn m¹ng. uucpd- Cung cÊp dÞch vô truyÒn d÷ liÖu sö dông UUCP trªn m¹ng. tftpd-Cung cÊp dÞch vô tftp trªn m¹ng. Hç trî kh¶ n¨ng remote boot vµ truyÒn file. fingerd- KiÓm so¸t user trªn m¹ng. rquotad- KiÓm so¸t viÖc sö dông ®Üa cña ng­êi sö dông. walld-Cho phÐp thùc hiÖn viÖc göi c¸c message tíi mµn h×nh cña c¸c c¸c user trªn hÖ thèng rstatd This daemon returns performance statistics about this system cmsd-Qu¶n lý calendar trªn server. routed - Thùc hiÖn viÖc kiÓm so¸t RIP. gated- Cho phÐp thùc hiÖn nhiÒu th«ng tin vÒ route bao gåm RIP, OSPF (Open Shortest Path First), EGP (Exterior Gateway Protocol) ... nfsd- KiÓm so¸t vµ cung cÊp c¸c dÞch vô NFS trªn m¹ng. biod-(Block Input/Output Daemon). Ch¹y trªn NFS client thùc hiÖn viÖc kiÓm so¸t qu¸ tr×nh ®äc vµ ghi d÷ liÖu trªn NFS server. mountd - KiÓm so¸t, cung cÊp c¸c yªu cÇu mount tõ NFS client. lockd - §iÒu khiÓn viÖc lock file trªn m¹ng. rpcbind- Cung cÊp c¸c dÞch vô RPC (Remote Procedure Calls). sendmail- Thùc hiÖn kiÓm so¸t, trao ®æi mail gi÷a c¸c host ( qua SMTP). named daemon vµ c¸c database file cho phÐp UNIX cung cÊp c¸c dÞch vô DNS server trªn UDP port 53. Ngoµi ra víi c¸c thµnh phÇn më réng sau nµy c¸c hÖ ®iÒu hµnh cßn cung c¸c daemon hç trî cung cÊp c¸c dÞch vô më réng kh¸c nh­ c¸c dÞch vô X-terminal, HTTP ... C¸c tiÖn Ých (xem trªn End user) PPP PPP lµ giao thøc ®­îc sö dông t­¬ng ®èi phæ biÕn trong thùc hiÖn kÕt nèi truyÒn th«ng gi÷a c¸c m¸y hoÆc gi÷a c¸c m¹ng qua c¸c serial line. Tuy nhiªn cÊu h×nh PPP trªn UNIX th× t­íng ®èi phøc t¹p. UNIX chia c¸c PPP ra lµm hai phÇn, mét lµ møc High-Level Data Link Control (HLDC) protocol, thùc hiÖn viÖc göi c¸c PPP datagram gi÷a hai m¸y, vµ PPP daemon gäi lµ pppd thùc hiÖn kiÓm so¸t c¸c protocol trªn hÖ thèng HLDC vµ thiÕt lËp c¸c biÕn truyÒn th«ng. Khi thùc hiÖn kÕt nèi th«ng qua PPP th× ng­êi sö dông kh«ng bÞ yªu cÇu nhËp c¸c dÊu nh¾c kÕt shell hoÆc login v× phÇn nµy sÏ do PPP ®kiÓm so¸t. §Ó thiÕt lËp kÕt nèi PPP nhÊt thiÕt loopback driver ph¶i ®­îc thiÕt lËp. Trong UNIX ®Ó t¨ng c­êng tÝnh an toµn cho hÖ thèng khi thùc hiÖn kÕt nèi PPP gi÷a c¸c hÖ UNIX cÇn ph¶i cã user ®Æc biÖt ®Ó thùc hiÖn login vµo hÖ thèng khi thùc hiÖn kÕt nèi. User nµy kh«ng sö dông c¸c shell b×nh th­êng mµ sö dông mét ch­¬ng tr×nh ®Æc biÖt ®Ó khëi ®éng vµ cÊu h×nh PPP. Ngoµi ra PPP hç trî PPP Authentication ®Ó x¸c ®Þnh c¸c kÕt nèi trªn hÖ thèng. VÝ dô: trong Linux lµ pppscript ( trong hÖ Unix system V dïng file aspppls ...) ppp:*:201:51:PPP account:/tmp:/etc/ppp/pppscript Néi dung file pppscrip nµy nh­ sau: #!/bin/sh mesg n stty -echo exec pppd -detach silent modem crtscts Tr­íc khi PPP ho¹t ®éng nã yªu cÇu ph¶i thiÕt lËp cuéc kÕt nèi tr­íc ®ã tíi m¸y ë xa tr­íc khi nã thùc hiÖn kiÓm so¸t kÕt nèi. §iÒu nµy cã thÓ thùc hiÖn qua ch­¬ng tr×nh thùc hiÖn kÕt nèi (chat program). Th«ng th­êng sö dông qua UUCP trong file nµy chó ý ®Õn néi dung trong file Systems. §Ó thùc hiÖn viÖc kiÓm so¸t kÕt nèi sö dung PPP th× nhÊt thiÕt ch­¬ng tr×nh pppd daemon ph¶i ®­îc gäi ch¹y. VÝ dô: NÕu m¸y sö dông COM1 ®Ó thùc hiÖn cho kÕt nèi PPP vµ kÕt nèi ë tèc ®é 38,400 baud cã thÓ sö dông lÖnh nh­ sau: pppd /dev/cua1 38400 crtscts defaultroute Trong hÖ ®iÒu hµnh UNIX system V th­êng sö dông mét script tªn lµ asppp ®Ó khëi ®éng pppd dùa trªn c¸c file cÊu h×nh ®· ®Æt. DNS Tr­íc ®©y trong UNIX ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ¸nh x¹ t­¬ng øng tªn tíi ®Þa TCP/IP sö dông /etc/hosts. Khi thùc hiÖn c¸c kÕt nèi TCP/IP sÏ thùc hiÖn kiÓm tra trong /etc/hosts kiÓm tra tra tªn vµ ®äc ®Þa chØ cña m¸y kÕt nèi. NÕu tªn kh«ng cã trong file nµy th× m¸y sÏ kh«ng thÓ thùc hiÖn kÕt nèi theo tªn. Víi ph­¬ng ph¸p nµy mµ khi cÇn kÕt nèi víi nhiÒu m¸y trªn hÖ thèng th× viÖc qu¶n lý nã sÏ trë lªn rÊt phøc t¹p. DNS ra ®êi vµ ph¸t triÓn ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò trªn ®ång thêi nã cßn t¹o ra c¸c kh¶ n¨ng qu¶n trÞ tªn ph©n cÊp vµ cung cÊp c¸c dÞch vô tªn vïng. Trªn DNS bao giê cïng gåm cã hai phÝa lµ ng­êi cung cÊp c¸c dÞch vô (DNS server) vµ ng­êi sö dông c¸c dÞch vô (client). Th«ng th­êng mçi mét zone th­êng cã hai master name ®Ó duy tr× ho¹t ®éng cña c¶ zone lµ primary master server vµ secondary master server (backup server). DNS Client DNS client thùc hiÖn viÖc kÕt nèi th«ng qua c¸c DNS query ®Ó thùc hiÖn lÊy ¸c ¸nh x¹ t­¬ng øng tíi ®Þa chØ ®Ých cÇn kÕt nèi. DNS query cã thÓ cã nhiÒu lo¹i. HÇu hÕt trong sè nµy lµ c¸c query hostname ®Õn IP address. C¸c query gi¶i quyÕt vÊn ®Òn ¸nh x¹ IP address tíi hostname lµ PTR hay pointer queries. Ngo¹i trõ viÖc cÊu h×nh ®Ó liªn kÕt víi name server. Client th«ng th­êng kiÓm tra trong /etc/hosts file ®Ó lÊy ®Þa chØ t­¬ng øng víi name cña m¸y chØ ®Þnh. §Ó cÊu h×nh DNS client (resolver) t¹o file /etc/resolv.conf. Sö dông file nµy ®Ó x¸c ®Þnh c¸c domain name mµ nã thuéc vµo bao gåm ®Þa chØ IP cña primary, secondary, hoÆc cache name server. CÊu tróc file /etc/resolv.conf gåm c¸c tr­êng # keyword value VÝ dô: domain ham.com #Domain nameserver 198.53.18.1 #Primary name server nameserver 198.53.18.3 #Secondary name server DNS server §Ó cÊu h×nh name server bao gåm t¹o c¸c database vµ startup file. Sè l­îng c¸c file nµy phô théc vµo quy m« cña tæ chøc, cÊu tróc liªn m¹ng, vµ sè domain mµ nã ®­îc uû nhiÖm qu¶n trÞ. §Ó khëi ®éng DNS server UNIX gäi ch¹y mét in.named daemon. Ch­¬ng tr×nh nµy sÏ ®äc c¸c file cÊu h×nh trªn database file vµ thùc hiÖn c¸c dÞch vô theo cÊu h×nh ®· ®Þnh. C¸c DNS database vµ startup file: named.hosts File nµy x¸c ®Þnh domain mµ name server lµ ng­êi cung cÊp vµ duy tr× c¸c ¸nh x¹ tõ tªn tíi ®Þa chØ IP. named.rev Chøa th«ng tin vÒ ¸nh x¹ ng­îc ®Þa chØ IP tíi tªn. named.local Chøa th«ng tin ®Ó gi¶i quyÕt ®Þa chØ loopback (127.0.0.1) tíi localhost. named.ca File cã chøa tªn vµ ®Þa chØ cña c¸c root domain server. named.boot File ®Çu tiªn mµ named (the DNS daemon) lóc khëi ®éng vµ sö dông nã ®Ó x¸c ®Þnh database filename, vµ vÞ trÝ cña chóng trong file system trªn hÖ thèng còng nh­ lµ m¸y ë xa. DNS Resource Records (RR) ChuÈn DNS RFC 1033 ®Þnh nghÜa nhiÒu lo¹i resource record (RR). Mçi lo¹i t­¬ng øng víi mét khÝa c¹nh cña c¬ së d÷ liÖu chung. VÝ dô kiÓu record dïng ®Ó ¸nh x¹ tªn tíi ®Þa chØ IP t­¬ng øng (A), hoÆc ¸nh x¹ ®Þa chØ tíi tªn (PTR) hoÆc sö dông ®Ó duy tr× ¸nh x¹ gi÷a c¸c domain name server (NS)... Th«ng th­êng cÊu tróc mét RFC nh­ sau: [name] [ttl] class type data name Tªn cña ®èi t­îng resource sÏ ®­îc m« t¶ bëi resource record. name cã thÓ lµ tªn host hoÆc tªn cña domain. Ttl Lµ gi¸ trÞ Time-to-live. Class X¸c ®Þnh class cña DNS record. Type X¸c ®Þnh kiÓu RR record. Th«ng th­êng ng­êi ta sö dông c¸c kiÓu SOA, NS, A, MX vµ PTR. Data D÷ liÖu thùc sù cña ®èi t­îng name chØ ®Þnh. CÊu h×nh primary name server §Ó cÊu h×nh named ch¹y vµ cung cÊp dÞch vô nh­ primary name server cÇn ph¶i t¹o vµ thay ®æi c¸c file d÷ liÖu sau: named.hosts named.rev named.local named.ca named.boot named.hosts Lµ file duy tr× ¸nh x¹ hostname tíi ®Þa chØ IP cho tÊt c¶ c¸c trong zone. Muèn thùc hiÖn truy nhËp theo DNS th× named.hosts ph¶i cã chøa tªn ¸nh x¹ tíi ®Þa chØ IP cña tÊt c¶ c¸c host trªn m¹ng. Thªm vµo ®ã nã cßn chøa c¸c th«ng tin kh¸c nh­ mail exchangers (hoÆc mail routers), hoÆc lo¹i CPU ... VÝ dô: file named.hosts mµ jade lµ primary server trong domain harmonics.com: ; ; Section 1: The SOA record ; harmonics.com. IN SOA jade.harmonics.com. root.jade.harmonics.com. ( 2 ; Serial 14400 ; Refresh (4 hours) 3600 ; Retry (1hr) 604800 ; Expire ( 4 weeks ) 86400 ) ; minimum TTL (time-to-live) ; ; Section 2: The following are the name server for the harmonics domain. Notice how the second ; entry does not specify the domain name for which cello is being the name server. This implies that ; domain name is same as one specified in previous record. ; harmonics.com. IN NS jade.harmonics.com. IN NS cello.harmonics.com. ; ; Section 3: The following are the mail exchangers of the domain harmonics.com ; harmonics.com. IN MX 1 flute.harmonics.com. IN MX 2 bass.harmonics.com. ; ; Section 4: The following records map hosts' canonical names to their corresponding ; IP addresses ; localhost.harmonics.com. IN A 127.0.0.1 ; tenor.harmonics.com. IN A 100.0.0.3 soprano.harmonics.com. IN A 100.0.0.4 flute.harmonics.com. IN A 100.0.0.5 xrouter IN A 100.0.0.10 cello.harmonics.com. IN A 198.53.237.2 violin.harmonics.com. IN A 198.53.237.3 bass.harmonics.com. IN A 198.53.237.4 ; ; Section 5: Multihomed hosts ; jade.harmonics.com. IN A 198.53.237.1 IN A 100.0.0.2 Section 1 Cã chøa SOA record lµ jade.harmonics.com lµ ng­êi cung cÊp DNS server cho domain harmonics.com. File named.hosts cã thÓ chØ cã chøa SOA record, vµ nã ph¶i lµ record ®Çu tiªn trong file. Section 2 Gåm c¸c NS record lµ c¸c host jade vµ cello nh­ lµ tªn servers cña domain harmonics.com. Chó ý r»ng c¸c record nµy kh«ng ®­îc chØ ®Þnh hai server ®Òu lµ primary mµ ph¶i cã secondary server. Section 3 Gåm hai MX records x¸c ®Þnh mail exchangers chÝnh vµ phô cho domain harmonics.com. Section 4 Gåm tÊt c¶ c¸c A records mµ ¸nh x¹ host name tíi ®Þa chØ IP addresses. Khi mµ client thùc hiÖn query th× name server sÏ tr¶ l¹i ®Þa chØ IP cho host, named quÐt c¸c A records trong named.hosts phï hîp víi tªn mµ client yªu cÇu vµ tr¶ l¹i ®Þa chØ IP t­¬ng øng víi host name. Section 5 T­¬ng øng víi jade lµ multihomed gåm hai A record. Khi mµ named ®­îc query cho ®Þa chØ IP cña jade, hoÆc bÊt kú multihomed, named ®¬n gi¶n lµ tr¶ l¹i tÊt c¶ c¸c ®Þa chØ mµ nã t×m thÊy. named.rev named sö dông named.rev ®Ó gi¶i quyªt c¸c kiÓu PTR query. Nã tr¶ l¹i host name t­¬ng øng víi query lÊy ®Þa chØ IP t­¬ng øng víi host trong named.rev file. Trong named.rev file bao gåm c¶ SOA record. VÝ dô: file 100.rev 100.in-addr.arpa. IN SOA jade.harmonics.com. root.jade.harmonics.com ( 1 ;serial 14400 ; Refresh (4 hours) 3600 ; retry ( 1 hour ) 604800 ; expire ( 1 week ) 86400 ) ; TTL = 1 day ; ; name servers ; 100.in-addr.arpa. IN NS jade.harmonics.com. 100.in-addr.arpa. IN NS cello.harmonics.com. ; ; Reverse address mappings ; 2.0.0.100.in-addr.arpa. IN PTR jade.harmonics.com. 3.0.0.100.in-addr.arpa. IN PTR tenor.harmonics.com. 4.0.0.100.in-addr.arpa IN PTR soprano.harmonics.com. 5.0.0.100.in-addr.arpa IN PTR flute.harmonics.com. 10.0.0.100.in-addr.arpa IN PTR xrouter.harmonics.com. Trong tÊt c¶ c¸c file named.rev phÇn ®Çu tiªn bao giê còng lµ SOA record tiÕp sau ®ã lµ NS vµ cuèi cïng lµ PTR records. named.local Cã chøa cÊu h×nh cña localhost øng víi ®Þa chØ IP 127.0.0.1. VÝ dô: 0.0.127.in-addr.arpa. IN SOA jade.harmonics.com. root.jade.harmonics.com. ( 1 ; serial 14400 ; refresh ( 4 hours ) 3600 ; retry ( 1 hour ) 604800 ; expire ( 1 week ) 86400 ) ; TTL = 1 day ; name servers ; 0.0.127.in-addr.arpa. IN NS jade.harmonics.com. 0.0.127.in-addr.arpa. IN NS cello.harmonics.com. ; ; reverse address PTR mapping ; 1.0.0.127.in-addr.arpa. IN PTR localhost named.ca §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c dÞch vô DNS, ®Ó gi¶m c¸c traffic trªn m¹ng. DNS cho phÐp server lÊy d÷ liÖu tõ cache cña nã ®Ó tr¶ lêi c¸c query tõ c¸c client. Nã thùc hiÖn ®iÒu nµy b»ng c¸ch l­u c¸c tr¶ lêi øng víi c¸c query trong bé nhí t­¬ng øng víi c¸c query mµ client yªu cÇu tíi servers ®Ó sau nµy cã thÓ lÊy nã ®Ó dïng l¹i. DNS thùc hiÖn ®iÒu nµy b»ng cÊu h×nh trong file named.ca t­¬ng øng víi c¸c domain kh¸c. TÊt c¶ th«ng tin cã chøa trong named.ca file ®­îc sö dông ®Ó khëi ®éng c¸c cache buffer trªn DNS server mmçi khi named deamon(in.named) khëi ®éng. Th«ng th­êng trong named.ca file bao gåm c¸c th«ng tin vÒ c¸c root server v× nh÷ng th«ng tin nµy th­êng æn ®Þnh trong thêi gian dµi. VÝ dô: ; ; Section 1: NS records for the root domain servers ; . 99999999 IN NS A.ROOT-SERVERS.NET 99999999 IN NS B.ROOT-SERVERS.NET 99999999 IN NS C.ROOT-SERVERS.NET 99999999 IN NS D.ROOT-SERVERS.NET 99999999 IN NS E.ROOT-SERVERS.NET 99999999 IN NS F.ROOT-SERVERS.NET 99999999 IN NS G.ROOT-SERVERS.NET 99999999 IN NS H.ROOT-SERVERS.NET 99999999 IN NS I.ROOT-SERVERS.NET ; ; Section 2: Root servers A records ; A.ROOT-SERVERS.NET 99999999 IN A 198.41.0.4 B.ROOT-SERVERS.NET 99999999 IN A 128.9.0.107 C.ROOT-SERVERS.NET 99999999 IN A 192.33.4.12 D.ROOT-SERVERS.NET 99999999 IN A 128.8.10.90 E.ROOT-SERVERS.NET 99999999 IN A 192.203.230.10 F.ROOT-SERVERS.NET 99999999 IN A 192.5.5.241 G.ROOT-SERVERS.NET 99999999 IN A 192.112.36.4 H.ROOT-SERVERS.NET 99999999 IN A 128.63.2.53 I.ROOT-SERVERS.NET 99999999 IN A 192.36.148.17 named.boot: T¹i thêi ®iÓm khëi ®éng DNS server lÊy c¸c th«ng tin tham chiÕu trong named.boot file ®Ó lÊy c¸c th«ng tin x¸c ®Þnh cÊu h×nh dÞch vô DNS lµ primary, secondary, hoÆc cache server. §ång thêi x¸c ®Þch c¸c DNS database file bao gåm named.hosts, named.rev, named.ca vµ named.local. VÝ dô: VÒ file named.boot nã sö dông ®Ó cÊu h×nh jade nh­ primary name server: directory /etc/named primary harmonics.com named.hosts primary 100.in-addr.arpa 100.rev primary 237.53.198.in-addr.arpa 198.53.237.rev primary 0.0.127.in-addr.arpa 127.localhost cache . named.ca Mçi dßng trong file lµ dßng x¸c ®Þnh cÊu h×nh cña DNS server mµ DNS deamon(in.named) ®äc mçi khi nã khëi ®éng. Tõ kho¸ directory ë dßng ®Çu tøc DNS deamon sö dông default location mµ tÊt c¶ c¸c DNS database file l­u trong nã /etc/named. Dßng 2, 3, 4 víi tõ kho¸ primary nãi r»ng ®ã lµ c¸c DNS server lµ cung cÊp c¸c dÞch vô DNS øng víi domain x¸c ®Þnh. Dong cuèi cÊu h×nh server thùc hiÖn cache server cho c¸c root domain. C¸c th«ng tin chi tiÕt trong named.ca. CÊu h×nh secondary name server Secondary name server lµ server mµ nhËn c¸c d÷ liÖu t­¬ng øng víi zone tõ primary server. Secondary server kh«ng cã c¸c named.hosts vµ named.rev file riªng cña nã. Thay vµo ®ã khi khëi ®éng secondary server yªu cÇu primary server truyÒn c¸c b¶n copy cña c¸c file nµy. Sau ®ã secondary server khëi ®éng víi néi néi dung cÊu h×nh dùa trªn file nã nhËn ®­îc. ChØ cã mét sè thay ®æi trong file named.boot cña secondary DNS server so víi primary server vÝ dô: directory /usr/lib/named secondary harmonics.com 100.0.0.2 secondary 100.in-addr.arpa 100.0.0.2 secondary 237.53.198.in-addr.arpa 100.0.0.2 primary 0.0.127.in-addr.arpa named.local cache . named.ca Trong named.boot bao gåm hÇu hÕt lµ c¸c dßng secondary thay cho primary. Dßng thø hai chØ ra r»ng cÊu h×nh nh­ mét secondary server víi domain harmonics.com, vµ thùc hiÖn copy tÊt c¶ c¸c d÷ liÖu liªn quan tõ server víi ®Þa chØ IP 100.0.0.2. Dßng 3, 4 cÊu h×nh named nh­ lµ secondary server cho reverse domains 100.in-addr.arpa, vµ 237.53.198.in-addr.arpa. Dßng 5 cµ 6 chøa c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn local filenames. C¶ hai file named.local vµ named.ca rÊt Ýt khi thay ®æi néi dung. Secondary server ®­îc khëi ®éng gÇn gièng nh­ primary server. Khi host ch¹y ë møc 2 t¹i thêi ®iÓm boot, c¸c startup scripts kiÓm tra sù tån t¹i cña named.boot file. NÕu nã tån t¹i th× tuú theo cÊu h×nh mµ nã thùc hiÖn c¸c thao t¸c tiÕp theo. Trong thùc tÕ sÏ x¶y ra tr­êng hîp khi secondary server khëi ®éng mµ primary server kh«ng s½n sµng. DNS cho phÐp cÊu h×nh c¸c ®Þa chØ IP thay thÕ trong lÖnh secondary tõ c¸c server cã thÓ cã chøa c¸c zonal data, vµ cÊu h×nh server duy tr× c¸c b¶n copy cña file. VÝ dô: secondary harmonics.com 100.0.0.2 100.0.0.4 Nã cã thÓ c¶i tiÕn b»ng c¸ch cho phÐp secondary name server duy tr× c¸c b¶n copy cña c¸c file nhËn ®­îc. B»ng c¸ch nµy secondary sÏ lu«n cã c¸c b¶n copy cña zonal data. Tuy nhiªn d÷ liÖu nµy sÏ ®­îc kiÓm tra qu¸ h¹n ®­îc ghi trong SOA record. NÕu primary server ®­îc t×m thÊy trong zone th× secondary server sÏ yªu lÊy l¹i c¸c th«ng tin vµ bá c¸c dÞch vô tr­íc ®ã. §Ó cho phÐp named sö sö dông copy trong cét cuèi cïng cña tõ kho¸ secondary chØ tªn file mµ d÷ liÖu sÏ copy. VÝ dô: directory /usr/lib/named secondary harmonics.com 100.0.0.2 named.hosts secondary 100.in-addr.arpa 100.0.0.2 100.rev secondary 237.53.198.in-addr.arpa 100.0.0.2 198.53.237.rev primary 0.0.127.in-addr.arpa named.local Dßng directory /usr/lib/named chØ ra r»ng sö dông datafile trong th­ môc /usr/lib/named. CÊu h×nh cache only server Cache-only server kh«ng dùa vµo c¸c database file cña nã. Cache-only server chØ l­u c¸c th«ng tin t­¬ng øng víi c¸c query mµ ®­îc sö dông cho sau nµy nÕu cã thÓ. §Ó cÊu h×nh Cache-only server. Thªm vµo named.boot dßng lÖnh sau: ; ; Cache-only server for the harmonics.com domain ; primary 0.0.127.in-addr.arpa /usr/lib/named/named.local cache . /usr/lib/named/named.ca ; LÖnh nslookup: Cho phÐp ch¹y chÕ ®é interactive ®Ó thùc hiÖn kiÓm tra ho¹t ®éng cña dÞch vô DNS. Sö dông nslookup ®Ó query local server Sö dông nslookup ®Ó query remote server Sö dông nslookup ®Ó download DNS database Sö dông nslookup ®Ó Query Local Server Ta cã thÓ sö dông nslookup ®Ó kiÓm tra c¸c server míi, c¸c thay ®æi vÒ cÊu h×nh trªn server vµ ®Ó x¸c ®Þnh c¸c sù cè ®èi víi dÞch vô DNS. §Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy ph¶i login vµo ng­êi qu¶n trÞ m¹ng (root) vµ sö dông lÖnh nslookup. NgÇm ®Þnh lµ nslookup tr¶ c¸c t­íng øng víi c¸c name query (¸nh x¹ name-to-address). VÝ dô: # nslookup Default Server: jade.harmonics.com Address: 100.0.0.2 > cello Server: jade.harmonics.com Address: 100.0.0.2 Name: cello.harmonics.com Address: 198.53.237.2 Sö dông nslookup ®Ó Query Remote Server nslookup cã thÓ sö dông ®Ó thùc hiÖn c¸c query tíi c¸c remote server trªn m¹ng. Remote servers cã thÓ trªn cïng m¹ng hoÆc cã thÓ ë ®©u ®ã trªn Internet. §iÒu nµy cho phÐp kiÓm tra c¸c sù cè vÒ dÞch vô DNS trªn bÊt kú c¸c DNS server nµo. VÝ dô: dïng nslookup qua host jade (primary server) ®Ó query cello (secondary server) cho ®Þa chØ cña soprano # nslookup Default Server: jade.harmonics.com Address: 198.53.8.1 > soprano cello.harmonics.com Server: cello.harmonics.com Address: 198.53.237.2 Name: soprano.harmonics.com Address: 100.0.0.4 Sö dông nslookup ®Ó Download DNS Database nslookup cã thÓ thùc hiÖn ®Ó truyÒn d÷ liÖu DNS trùc tiÕp ra c¸c ®Çu ra chuÈn nh­ mµn h×nh hoÆc nh­ file. VÝ dô: # nslookup Default Server: jade Address: 0.0.0.0 > ls harmonics.com [jade] harmonics.com. server = jade.harmonics.com jade 198.53.8.1 harmonics.com. server = cello.harmonics.com cello 198.53.237.2 tenor 100.0.0.3 soprano 100.0.0.4 localhost 127.0.0.1 harmonics server = jade.harmonics.com jade 198.53.8.1 soprano 100.0.0.4 xrouter 10.0.0.10 cello 198.53.237.2 > exit # NIS (Network Information Service) Víi c¸c m¹ng lín vµ kÕt nèi trªn nhiÒu m¸y th× mçi m¸y ph¶i t¹o c¸c account riªng nÕu nh­ muèn truy nhËp. Víi viÖc t¹o nhiÒu c¸c account trªn mét hÖ thèng nh­ vËy sÏ dÉn ®Õn viÖc gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong c«ng t¸c qu¶n trÞ vµ sö dông. NIS lµ dÞch vô m¹ng (ph¸t triÓn Yellow Pages protocol) cung cÊp directory service, ®¸p øng viÖc qu¶n trÞ tËp trung trªn c¸c m¹ng lín. Nã lµ cho phÐp thùc hiÖn c¸c truy nhËp ph©n t¸n trªn hÖ thèng m¹ng sö dông quyÒn truy nhËp th«ng qua mét trung t©m lµ NIS master (hay ypmaster) ®Ó x¸c nhËn quyÒn truy nhËp. Trªn mét m¹ng lín th«ng th­êng ng­êi ta cã thÓ thiÕt lËp thªm c¸c slaves (hay ypslaves) ®Ó thùc hiÖn t¹o thµnh c¸c m¸y dù phßng (l­u toµn bé th«ng tin vÒ quyÒn truy nhËp trªn toµn hÖ thèng tõ master). Trong tr­êng hîp master server gÆp sù cè slave cã thÓ thùc hiÖn chøc n¨ng thay thÕ. NIS l­u gi÷ tÊt c¶ c¸c th«ng tin trong “maps" mçi map øng víi mét vïng trªn network ®iÒu nµy cho phÐp mét vµi groups sö dông chung mét NIS master nh­ng l¹i cã quyÒn truy nhËp kh¸c nhau. NIS map kh«ng t­¬ng øng víi DNS domain mµ nã cho phÐp nhiÒu mÒm dÎo h¬n trong viÖc cÊu h×nh. Maps bao gåm c¸c record ghi d­íi d¹ng ASCII. Thµnh phÇn cña NIS bao gåm: domain maps Daemon ypser Server process ypbind Liªn kÕt c¸c process ypxfrd Daemon truyÒn d÷ liÖu liªn kÕt tèc ®é cao. roc.ypupdated Thùc hiÖn cËp nhËp d÷ liÖu khi d÷ liÖu map thay ®æi. in.named Thùc hiÖn dÞch vô DNS (optional) Utilities ypcat LiÖt kª d÷ liÖu trong map ypwich HiÖn tªn NIS server vµ map server ypwatch T¹o key øng víi gi¸ trÞ trong map ypinit Cµi ®Æt vµ x©y dùng NIS database yppoll LÊy c¸c sè thø tù tõ server C¸c tiÖn Ých kh¸c yppush ChuyÓn d÷ liÖu tõ master tíi slave. ypset §Æt liªn kÕt thùc sù tíi server. ypxfr TruyÒn d÷ liÖu tõ master tíi slave víi tèc ®é lín. makedbm T¹o dbm file cho mét NIS map Th«ng th­êng NIS server cã thÓ hç trî mét vµi map files th«ng th­êng lµ c¸c file chuÈn trªn UNIX nh­ group, hosts, networks, passwd, protocols, rpc, services sau ®ã nã ®­îc chuyÓn thµnh c¸c file t­¬ng øng vÝ dô: /etc/group group.byname, group.bygid /etc/hosts hosts.byname, hosts.byaddr /etc/passwd passwd.byname, passwd.byuid TÊt c¶c c¸c file nµy ®­îc l­u d­íi khu«n DBM gäi lµn gdbm. Cã thÓ sö dông tiÖn Ých ypmakedbm ®Ó t¹o database file cho NIS. NFS (Network File System) Mét hÖ thèng sö dông trªn c¬ së m¹ng UNIX víi kh¶ n¨ng xö lý ph©n t¸n vµ client/server. Trªn m¹ng gåm cã nhiÒu workstation kÕt nèi víi hÖ thèng m¸y chñ vµ kÕt nèi gi÷a c¸c workstation víi nhau. NhiÒu øng dông lín cã thÓ ®­îc l­u trªn c¸c server. Cã mét sè tiÖn Ých cho phÐp truy nhËp tíi c¸c file ë xa nh­ng chØ cho phÐp thùc hiÖn c¸c truyÒn file hoÆc d¹ng terminal. §Ó tÝch hîp hÖ thèng trªn m¹ng cho phÐp truy nhËp tµi nguyªn ë xa UNIX ®­a ra dÞch vô NFS. NFS cho phÐp thùc hiÖn viÖc ®äc vµ ghi c¸c file trªn NFS servers. ViÖc truy nhËp tõ c¸c client tíi NFS servers cã thÓ thùc hiÖn th«ng qua ¸nh x¹ (mount) nã ®Õn mét th­ môc trªn m¸y côc bé ( gäi lµ ®iÓm "mount"). Sau ®ã viÖc truy xuÊt ®Õn th­ môc cña m¸y tõ xa ®­îc thùc hiÖn b»ng c¸ch truy xuÊt trªn m¸y côc bé qua ®iÓm "mount". VÝ dô: mount -F nfs –o ro Remote:/export/app /temp/data Khi sö dông lÖnh nµy client kiÓm tra remote machine xem cã quyÒn truy nhËp th­ môc hay kh«ng. NÕu cã quyÒn th× nã göi mét th«ng tin ®iÒu khiÓn sö dông ®Ó ®Þnh h­íng tÊt c¶ c¸c yªu cÇu truy nhËp tõ client. Tr­¬ng tr×nh thùc hiÖn viÖc kiÓm so¸t vµ cung cÊp c¸c dÞch vô lµ nfsd. Trong hÖ ®iÒu hµnh UNIX mét m¸y cã thÓ võa lµ NFS server võa lµ client. ViÖc sö dông c¸c dÞch vô NFS gióp cho viÖc qu¶n trÞ tËp trung trªn hÖ thèng lín ®­îc thuËn lîi h¬n (nhÊt lµ trong c¸c c«ng t¸c sao l­u vµ håi phôc, qu¶n trÞ c¸c øng dông ...) NFS server Ho¹t ®éng cña NFS trªn server ®­îc ®iÒu khiÓn bëi c¸c deamon lµ rpc.mountd, nfsd vµ file cÊu h×nh thiÕt lËp danh s¸ch c¸c th­ môc mµ client cã thÓ thùc hiÖn mount trong file /etc/exports. File /etc/exports ®­îc ®äc mçi lÇn mountd daemon nhËn ®­îc yªu cÇu mount th­ môc. VÝ dô: # /etc/exports for merlin /usr/database/data chatton(rw) big_roy (rw) wizard (rw) /usr/book chatton(rw) wizard (ro) /usr/bin/bigapp big_roy(rw) wizard (ro) /usr/ftp (ro) Muèn thay ®æi tËp tin /etc/exports ph¶i cã quyÒn superuser trªn m¸y server. Sau khi thay ®æi ®Ó cËp nhËt l¹i th«ng tin cho server sö dông lÖnh share: NFS client Client truy xuÊt c¸c tËp tin trªn server b»ng c¸ch mount c¸c th­ môc mµ server xuÊt. Khi client mount mét th­ môc trªn server ®ã lµ mét qu¸ tr×ng sö dông chuçi lÖnh gäi thñ tôc tõ xa (Remote Procedure Call) cho phÐp client truy xuÊt ®Õn th­ môc trªn server. Th«ng tin nµy ®­îc deamon rpc.mountd xö lý vµ x¸c ®Þnh client ®­îc phÐp hay kh«ng ®­îc phÐp truy xuÊt ®Õn c¸c th­ môc cña server. TiÕn tr×nh client t×m server xuÊt ra c¸c th«ng tin mµ client cÇn vµ sau ®ã thiÕt lËp ®­êng truyÒn gi÷a client vµ server gäi lµ binding. Sù rµng buéc NFS x¶y ra trong suèt qu¸ tr×nh client mount mét th­ môc tõ xa. ViÖc mount th­ môc tõ xa cã thÓ ®­îc thùc hiÖn khi khëi ®éng hoÆng th«ng qua lÖnh mount hay c¬ chÕ automounter. TËp tin /etc/fstab liÖt kª c¸c th­ môc mµ client mount trong khi khëi ®éng. Víi automounter client cã thÓ tù ®éng mount c¸c th­ môc trong qu¸ tr×nh lµm viÖc mµ kh«ng cÇn ph¶i gäi lÖnh mount. Mail Trong hÖ ®iÒu hµnh Unix server th­êng hç trî hai thµnh phÇn gåm Mail User Agent (MUA-mail, mailx elm) vµ Mail Transport Agent (MTA -sendmail). Víi c¸c thµnh phÇn nµy ng­êi göi c¸c message cã thÓ thùc hiÖn viÖc so¹n, göi c¸c mesage tíi c¸c user trªn c¸c m¸y vµ ®äc c¸c message. Víi MTA cho phÐp thùc hiÖn viÖc x¸c ®Þnh ®­êng sÏ göi message dùa theo ®Þa chØ cña ng­êi nhËn vµ chuyÓn nã vµo mailbox cña ng­êi nhËn. UNIX hç trî viÖc truyÒn mail qua m¹ng TCP/IP hoÆc qua dial-up sö dông UUCP vµ sö dông SMTP trong ®Þnh d¹ng mail (Simple Mail Transfer Protocol ). Ch­¬ng tr×nh sendmail cã thÓ ®­îc cÊu h×nh lµm mail router, final delivery agents, SMTP client, SMTP-server tuú theo cÊu h×nh cña ng­êi qu¶n trÞ. sendmail nh­ Mail Router sendmail cã thÓ thùc hiÖn chøc n¨ng nh­ lµ mail router tøc lµ nã cã thÓ lÊy letter, xem xÐt ®Þa chØ ng­êi nhËn vµ quyÕt ®Þnh c¸ch tèt nhÊt ®Ó göi nã. §Çu tiªn sendmail x¸c ®Þnh mét sè th«ng tin nã cÇn nh­ thêi gian vµ tªn cña m¸y chñ mµ nã ®ang ch¹y. Nh­ng viÖc cÊu h×nh nã nh­ thÕ nµo l¹i phô théc vµo cÊu h×nh cña ng­êi qu¶n trÞ trong file sendmail.cf. C¸c th«ng tin trong sendmail.cf sÏ x¸c ®Þnh ph­¬ng ph¸p ®iÒu khiÓn mail vµ ®­êng ®i cña mail sÏ ®­îc göi. . sendmail nh­ MTA-Client (Sender) vµ Server (Receiver) SMTP sendmail cã thÓ thùc hiÖn chøc n¨ng MTA víi SMTP protocol. Bëi v× SMTP lµ giao thøc kÕt nèi ®Þnh h­íng lu«n cã c¸c client vµ server. SMTP client göi letter tíi SMTP server qua SMTP port. sendmail cã thÓ lµ mét SMTP client hoÆc mét SMTP server. Khi ch¹y nã víi chøc n¨ng MUA nã sÏ trë thµnh SMTP client. Khi hÖ thèng khëi ®éng vµ ch¹y nã ë d¹ng daemon mode nã cã thÓ thÓ hiÖn nh­ lµ mét SMTP server nhËn c¸c mail ®Õn. CÊu h×nh sendmail UNIX client Trong hÖ thèng viÖc chän c¸c client phï hîp còng lµ mét biÖn ph¸p lµ t¨ng hiÖu qu¶ sö dông hÖ thèng. Tuy nhiªn ng­êi ta cã thÓ chén lÉn c¸c lo¹i client trªn mét m¹ng. Gåm mét sè c¸c lo¹i client sau: Diskless clients—Lµ client kh«ng cã ®Üa riªng cña nã. Thùc hiÖn viÖc khëi ®éng th«ng qua m¹ng nªn ®ßi hái trªn m¹ng ph¶i cã bootp server vµ NFS server cung cÊp c¸c dÞch vô vÒ khëi ®éng m¹ng vµ ®Üa cho client. V× diskless client kh«ng cã ®Üa riªng vµ khëi ®éng tõ m¹ng cho nªn nã ®ßi hái viÖc sö dông mét l­oùng tµi nguyªn lín trªn c¸c server Dataless clients—Lµ c¸c client cã phÇn ®Üa riªng cña nã nh­ng vÉn sö dông c¸c dÞch vô, c¸c tiÖn Ých cung cÊp trªn m¹ng. Nã kh«ng thÓ tù boot ®­îc mµ ph¶i boot tõ m¹ng. Tuy nhiªn do cã phÇn ®Üa riªng cho nªn viÖc ®ßi hái sö dông ®Üa trªn m¹ng kh«ng lín nh­ diskless client. Standalone system - Lµ hÖ thèng cã phÇn ®Üa riªng cña nã, cã thÓ tù khëi ®éng kh«ng ®ßi hái c¸c dÞch vô khëi ®éng trªn m¹ng. NÕu kÕt nèi vµo m¹ng nã cã thÓ sö dông c¸c dÞch vô cña m¹ng mµ ®­îc cung cÊp bëi c¸c server. Time sharing system. – Lµ hÖ thèng víi standalone system vµ c¸c terminal kÕt nèi víi nã th«ng qua trùc tiÕp c¸c serial line hoÆc qua modem. C¸c terminal kh«ng cã disk, printer, vµ file vµ CPU riªng cña nã. Mµ nã sö dông chia sÎ c¸c tµi nguyªn nµy víi server. Ngoµi c¸c hÖ thèng ch¹y trªn c¬ së hÖ ®iÒu hµnh Unix. C¸c Unix server cßn hç trî c¸c kÕt nèi tõ c¸c client sö dông c¸c hÖ ®iÒu hµnh kh¸c kÕt nèi víi nã th«ng qua c¸c dÞch vô TCP/IP, X-terminal, SMTP ... Qu¶n trÞ c¸c client: ViÖc qu¶n trÞ quyÒn truy nhËp trªn hÖ thèng (xem phÇn trªn ) bao gåm phÇn qu¶n trÞ quyÒn ng­êi sö dông truy nhËp tªn hÖ thèng, qu¶n trÞ viÖc sö dông tµi nguyªn nh­ ®Üa, m¸y in, DNS, ... Tuy nhiªn víi c¸c client yªu cÇu c¸c dÞch vô khëi ®éng tõ server th× ®ßi hái ph¶i cã mét vïng d÷ liÖu ®­îc tæ chøc theo cÊu tróc cÇn thiÕt phôc vô cho ho¹t ®éng cña c¸c client nµy. Trªn ®ã chøa c¸c th«ng tin vÒ khëi ®éng hÖ thèng, vÒ cÊu h×nh m¹ng, vÒ ®Þnh ngi· m«i tr­êng ...§Ó thùc hiÖn viÖc tæ chøc nµy, mét sè hÖ ®iÒu hµnh UNIX cung cÊp c¸c tiÖn Ých cho phÐp t¹o vµ xo¸ c¸c phÇn th«ng tin nµy.