Tìm hiểu về việc làm ở nông thôn

TÌM HI U V VI C LÀM NÔNG THÔNỂ Ề Ệ Ở PH N 1: M Đ UẦ Ở Ầ 1.1 Tính c p thi t v n đấ ế ấ ề Trong công cu c đ i m i đ t n c, n n kinh t n c ta có b c phát tri n, tăngộ ổ ớ ấ ướ ề ế ướ ướ ể tr ng đáng m ng GDP năm 2010 đ t 6,8% tăng 1,5 % so v i năm 2009, đ i s ngưở ừ ạ ớ ờ ố v t ch t, tinh th n c a nông dân đ c c i thi n. Song d i tác đ ng c a c ch vàậ ấ ầ ủ ượ ả ệ ướ ộ ủ ơ ế chính sách kinh t m i, đang xu t hi n nhi u quá trình, hi n t ng xã h i ph c t p,ế ớ ấ ệ ề ệ ượ ộ ứ ạ mang tính hai m t. M t trong nh ng v n đ đó là m i quan h gi a tăng tr ng kinhặ ộ ữ ấ ề ố ệ ữ ưở t và gi i quy t vi c làm cho lao đ ng nông thôn. N u nh trong nhi u năm, kinh tế ả ế ệ ộ ế ư ề ế nông nghi p gi đ c nh p đ tăng tr ng cao, n đ nh thì trái l i, áp l c v vi cệ ữ ượ ị ộ ưở ổ ị ạ ự ề ệ làm có xu h ng gia tăng và n i lên nh m t v n đ b c xúc. B i l đ n nay v nướ ổ ư ộ ấ ế ứ ở ẽ ế ẫ còn 80% dân s và h n 70ố ơ % l c l ng lao đ ng c a c n c khu v c nông thôn.ự ượ ộ ủ ả ướ ở ự Đ c bi t có đ n 90ặ ệ ế % có s h đói nghèo đang sinh s ng nông thôn, và nh v y,ố ộ ố ở ư ậ v n đ nhân l c, ngu n l c, ti m năng đ t đai, đi u ki n t nhiên n c ta g n v iấ ề ự ồ ự ề ấ ề ệ ự ướ ắ ớ vùng nông thôn r ng l n. Mu n đ t n c phát tri n, tăng tr ng b n v ng, v n độ ớ ố ấ ướ ể ưở ề ữ ấ ế c b n là ph i gi i quy t vi c làm và xoá đói gi m nghèo. ơ ả ả ả ế ệ ả ...Ch t ch H Chí Minh t ng nói: “Ch nghĩa xã h i trủ ị ồ ừ ủ ộ ư c h t nh m làm cho nhânớ ế ằ dân lao đ ng thoát kh i b n cùng, làm cho m i ngộ ỏ ầ ọ i có công ăn vi c làm, đ c mườ ệ ượ ấ no và đ c s ng m t đ i h nh phúc” Tượ ố ộ ờ ạ ư tư ng c a Ng i luôn là s i ch đ xuyênở ủ ườ ợ ỉ ỏ su t trong các ch trố ủ ư ng, chính sách c a Đ ng và Nhà nơ ủ ả ư c ta v gi i quy t vi cớ ề ả ế ệ làm cho ng i lao đ ngườ ộ Th t nghi p, thi u vi c làm đang và s di n bi n r t ph c t p, c n tr quáấ ệ ế ệ ẽ ễ ế ấ ứ ạ ả ở trình v n đ ng và phát tri n kinh t đ t n c. ậ ộ ể ế ấ ướ Nhà n c t lâu đã có ch tr ng chuy n d ch c c u kinh t nông thôn theoướ ừ ủ ươ ể ị ơ ấ ế h ng chuy n d n lao đ ng nông thôn sang ngh d ch v và các ngành phi nôngướ ể ầ ộ ề ị ụ nghi p. Do ch u nh h ng b i nhi u nguyên nhân vì th mà quá trình chuy n đ iệ ị ả ưở ở ề ế ể ổ này đã di n ra m t cách ch m ch p. ễ ộ ậ ạ Vì v y, t o vi c làm cho ng i lao đ ng là v n đ nóng b ng, c p thi t choậ ạ ệ ườ ộ ấ ề ỏ ấ ế t ng ngành, đ a ph ng và t ng gia đình. T o đi u ki n cho ngừ ị ươ ừ ạ ề ệ i lao đ ng có vi cườ ộ ệ làm, m t m t, nh m phát huy ti m năng lao đ ng, ngu n l c to l n nộ ặ ằ ề ộ ồ ự ớ ở ư c ta cho sớ ự phát tri n kinh t - xã h i, m t khác, là h ng c b n đ xoá đói, gi m nghèo cóể ế ộ ặ ướ ơ ả ể ả hi u qu , là c s đ c i thi n và nâng cao đ i s ng cho nhân dân, góp ph n quanệ ả ơ ở ể ả ệ ờ ố ầ tr ng gi v ng an ninh chính tr và tr t t an toàn xã h i, t o đ ng l c m nh mọ ữ ữ ị ậ ự ộ ạ ộ ự ạ ẽ th c hi n s nghi p công nghi p hoá, hi n đ i hoá đ t nự ệ ự ệ ệ ệ ạ ấ ư c.ớ 1.2 M c tiêu nghiên c uụ ứ -Nghiên c u và h th ng hoá m t s v n đ c b n v vi c làm và gi i quy t vi cứ ệ ố ộ ố ấ ề ơ ả ề ệ ả ế ệ làm cho lao đ ng nông nghi p, nông thôn.ộ ệ -Phân tích đánh giá đúng th c tr ng vi c làm và gi i quy t vi c làm cho lao đ ngự ạ ệ ả ế ệ ộ nông nghi p, nông thôn Vi t nam.ệ ở ệ -Đ a ra nh ng gi i pháp ch y u nh m gi i quy t vi c làm cho lao đ ng nôngư ữ ả ủ ế ằ ả ế ệ ộ nghi p, nông thôn n c ta hi n nayệ ở ướ ệ PH N 2Ầ :NH NG V N Đ C B N V VI C LÀM VÀ NH H NG C AỮ Ấ Ề Ơ Ả Ề Ệ Ả ƯỞ Ủ VI C LÀM NÔNG THÔN T I PHÁT TRI N KINH T XÃ H I N C TAỆ Ở Ớ Ể Ế Ộ ƯỚ 2.1 M t s khái ni m c b nộ ố ệ ơ ả - Vi c làm theo đi u B lu t lao đ ng là m i ho t đ ng t o ra thu nh p, không bệ ề ộ ậ ộ ọ ạ ộ ạ ậ ị pháp lu t c m .ậ ấ - T l ng i có vi c làm là t l ph n trăm c a só ng i có vi c làm so v i dân sỷ ệ ườ ệ ỷ ệ ầ ủ ườ ệ ớ ố ho t đ ng kinh t .ạ ộ ế - T l th t nghi p là ph n trăm s ng iỷ ệ ấ ệ ầ ố ườ lao đ ngộ không có vi c làm trên t ng sệ ổ ố l c l ng lao đ ng ự ượ ộ xã h iộ - Dân s ho t đ ng kinh t là m t b ph n dân s cung c p ho c s n sàng cung c pố ạ ộ ế ộ ộ ậ ố ấ ặ ẵ ấ lao đ ng cho s n xu t c a c i v t ch t và d ch v .ộ ả ấ ủ ả ậ ấ ị ụ - Ng i th t nghi p là nh ng ng i trong đ tu i lao đ ng có kh năng lao đ ng cóườ ấ ệ ữ ườ ộ ổ ộ ả ộ nhu c u tìm đ c vi c nh ng hi n t i ch a tìm đ c vi c.ầ ượ ệ ư ệ ạ ư ượ ệ -Ng i có vi c làm là ng i đang làm vi c trong lĩnh v c ngành, ngh d ng ho tườ ệ ườ ệ ự ề ạ ạ đ ng có ích, không b pháp lu t ngăn c m đem l i thu nh p đ nuôi s ng b n thân vàộ ị ậ ấ ạ ậ ể ố ả gia đình đ ng th i góp ph n cho xã h i.ồ ờ ầ ộ B lu t lao đ ng c a n c c ng hoà XHCN Vi t nam ban hành năm 1994 kh ngộ ậ ộ ủ ướ ộ ệ ẳ đ nh “M i ho t đ ng t o ra thu nh p không b pháp lu t ngăn c m đ u đ c th aị ọ ạ ộ ạ ậ ị ậ ấ ề ượ ừ nh n là vi c làm” ( Đi u 13 B lu t lao đ ng ), có hai tr ng thái vi c làm đó là vi cậ ệ ề ộ ậ ộ ạ ệ ệ làm đ y đ và thi u vi c làm.ầ ủ ế ệ 2 + Vi c làm đ y đ là s thoã mãn nhu c u v vi c làm. B t c ai có kh năng laoệ ầ ủ ự ầ ề ệ ấ ứ ả đ ng trong n n kinh t qu c dân, mu n làm vi c thì có th tìm đ c vi c làm trongộ ề ế ố ố ệ ể ượ ệ th i gian ng n.ờ ắ + Thi u vi c làm đ c hi u là vi c làm không t o đi u ki n cho ng i lao đ ngế ệ ượ ể ệ ạ ề ệ ườ ộ s d ng h t th i gian lao đ ng theo ch đ và mang l i m c thu nh p d i m c t iử ụ ế ờ ộ ế ộ ạ ứ ậ ướ ứ ố thi u, mu n tìm thêm vi c làm b sung.ể ố ệ ổ 2.2.Đăc điêm cua viêc lam nông thôṇ ̉ ̉ ̣ ̀ ở nông thôn các ho t đ ng s n xu t nông nghi p, phi nông nghi p (côngỞ ạ ộ ả ấ ệ ệ nghi p, ti u th công nghi p và d ch v ) th ng b t ngu n t kinh t h gia đình.ệ ể ủ ệ ị ụ ườ ắ ồ ừ ế ộ Các thành viên trong h gia đình có th t chuy n đ i, thay th đ th c hi n côngộ ể ự ể ổ ế ể ự ệ viêc c a nhau. Vì th mà vi c chú tr ng thúc đ y phát tri n các ho t đ ng kinh tủ ế ệ ọ ẩ ể ạ ộ ế khác nhau c a kinh t h gia đình là m t trong nh ng bi n pháp t o vi c làm hi uủ ế ộ ộ ữ ệ ạ ệ ệ qu .ả Kh năng thu hút lao đ ng trong các ho t đ ng tr ng ch t, chăn nuôi v i cácả ộ ạ ộ ồ ọ ớ cây tr ng v t nuôi khac nhau s khác nhau, đ ng th i kéo theo thu nh p lúc đó cũngồ ậ ẽ ồ ờ ậ có s khác nhau rõ r t, vì th mà vi c chuy n d ch c c u cây tr ng, v t nuôi theoự ệ ế ệ ể ị ơ ấ ồ ậ h ng thu hút nhi u lao đ ng cũng là bi n pháp t o thêm vi c làm ngay bên trongướ ề ộ ệ ạ ệ s n xu t nông nghi p.ả ấ ệ S n xu t ti u th công nghi p nông thôn là m t ho t đ ng phi nông nghi pả ấ ể ủ ệ ở ộ ạ ộ ệ v i m t s ngh th công m ngh đ c l u truy n t đ i này sang đ i khác trongớ ộ ố ề ủ ỹ ệ ượ ư ề ừ ờ ờ t ng h gia đình, dòng h , làng, xã d n d n hình thành nh ng làng ngh truy n th ngừ ộ ọ ầ ầ ữ ề ề ố t o ra nh ng s n ph m hàng hóa tiêu dùng đ c đáo v a có giá tr s d ng v a có giáạ ữ ả ẩ ộ ừ ị ử ụ ừ tr văn hóa ngh thu t đ c tr ng cho t ng c ng đ ng, vùng mi n trên đ t n c.ị ệ ậ ặ ư ừ ộ ồ ề ấ ướ Vi c s n xu t nông nghi p ph thu c vào r t nhi u y u t trong đó có: Đ tệ ả ấ ệ ụ ộ ấ ề ế ố ấ đai, c s h t ng (giao thông, th y l i, các ho t d ng cung ng gi ng, phân bón,ơ ở ạ ầ ủ ợ ạ ộ ứ ố phòng tr sâu b nh…). Ho t đ ng d ch v nông thôn bao g m các ho t đ ng đ u vàoừ ệ ạ ộ ị ụ ồ ạ ộ ầ cho ho t đ ng s n xu t nông nghi p – lâm nghi p – ng nghi p và các m t hàng nhuạ ộ ả ấ ệ ệ ư ệ ặ y u ph m cho đ i s ng dân c nông thôn, là khu thu hút đáng k lao đ ng nông thônế ẩ ờ ố ư ể ộ và t o ra thu nh p cao cho lao đ ng.ạ ậ ộ nông thôn, có m t l n công vi c không đ nh tr c đ c th i gian nh :Ở ộ ớ ệ ị ướ ượ ờ ư Trông nhà, trông con, cháu, n i tr , làm v n… có tác d ng h tr tích c c trongộ ợ ườ ụ ỗ ợ ự 3 vi c tăng thêm thu nh p cho gia đình. Th c ch t đây cũng là vi c làm có kh năngệ ậ ự ấ ệ ả t o thu nh p và l i ích đáng k cho ng i lao đ ng.ạ ậ ợ ể ườ ộ Tóm l i, s n xu t nông nghi p là lình v c t o vi c làm truy n th ng và thuạ ả ấ ệ ự ạ ệ ề ố hút nhi u lao đ ng c a nông dân t i các vùng nông thôn, nh ng di n tích đ t đai canhề ộ ủ ạ ư ệ ấ tác gi m đã h n ch kh năng gi i quy t vi c làm t ng nông thôn. Hi n nay, nh ngả ạ ế ả ả ế ệ ỏ ệ ữ vi c làm t ng nông thôn ch y u là nh ng công vi c đ n gi n, th công, ít đòi h iệ ỏ ủ ế ữ ệ ơ ả ủ ỏ tay ngh cao v i t li u s n xu t ch y u là đ t đai và công c c m tay, d dàng sề ớ ư ệ ả ấ ủ ế ấ ụ ầ ễ ử d ng, h c h i và chia s . Vì th mà kh năng thu hút lao đ ng cao, tuy nhi u s nụ ọ ỏ ẻ ế ả ộ ề ả ph m đ c làm ra v i ch t l ng th p, m u mã không mát m t ng i tiêu dùng,ẩ ượ ớ ấ ượ ấ ẫ ắ ườ năng su t lao đ ng th p t đó đã làm cho thu nh p bình quân c a lao đ ng t i cácấ ộ ấ ừ ậ ủ ộ ạ vùng nông thôn th p, d n đ n t l đói nghèo cao so v i khu v c thành th .ấ ẫ ế ỷ ệ ớ ự ị 2.3 Phân loai viêc lam ̣ ̣ ̀ Căn c theo th i gian th c hi n công vi c, vi c làm đ c chia thành 3 lo i:ứ ờ ự ệ ệ ệ ượ ạ - Vi c làm n đ nh và vi c làm t m th i: Căn c vào s th i gian có vi c làm th ngệ ổ ị ệ ạ ờ ứ ố ờ ệ ườ xuyên trong m t năm.ộ - Vi c làm đ th i gian và vi c làm không đ th i gian: Căn c vào s gi th c hi nệ ủ ờ ệ ủ ờ ứ ố ờ ự ệ công vi c trong tu n.ệ ầ - Vi c làm chính và vi c làm ph : Căn c vào kh i l ng th i gian ho c m c đ thuệ ệ ụ ứ ố ượ ờ ặ ứ ộ nh p trong vi c th c hi n công vi c nào đó.ậ ệ ự ệ ệ 2.4 nh h ng c a vi c làm nông thôn t i phát tri n kinh t xã h i n c taẢ ưở ủ ệ ở ớ ể ế ộ ướ Gi i quy t vi c làm có ý nghĩa quan tr ng đ i v i ng i lao đ ng đ c bi t là đ iả ế ệ ọ ố ớ ườ ộ ặ ệ ố t ng lao đ ng nông thôn. Vi t Nam có h n 70,4% ng i lao đ ng xu t thân t nôngượ ộ ệ ơ ườ ộ ấ ừ thôn, v trình đ , chuyên môn k thu t còn h n ch . Do đó, gi i quy t vi c làm choề ộ ỹ ậ ạ ế ả ế ệ ng i lao đ ng nông thôn là v n đ c n đ c quan tâm hàng đ u trong chi n l cườ ộ ấ ề ầ ượ ầ ế ượ phát tri n kinh t - xã h i.ể ế ộ T i nhi u làng quê, v n đ d th a lao đ ng tr nên đáng báo đ ng. Tình tr ng thanhạ ề ấ ề ư ừ ộ ở ộ ạ niên các làng quê không có vi c làm th ng xuyên ch i b i, lêu l ng, d n đ n saở ệ ườ ơ ờ ổ ẫ ế ngã vào t n n xã h i; nhi u thanh niên ph i r i b làng quê lên thành ph v t v ngệ ạ ộ ề ả ờ ỏ ố ấ ưở tìm vi c làm thuê; nhi u làng ngh truy n th ng mai m t đ y nhi u lao đ ng nôngệ ề ề ề ố ộ ẩ ề ộ thôn đ n tình c nh th t nghi p... Không có vi c làm ho c vi c làm b p bênh, năngế ả ấ ệ ệ ặ ệ ấ su t lao đ ng th p, hi u qu s n xu t kém, d n đ n thu nh p không n đ nh, khi nấ ộ ấ ệ ả ả ấ ẫ ế ậ ổ ị ế cho vi c đ u t tái s n xu t khu v c nông thôn g p nhi u khó khăn.ệ ầ ư ả ấ ở ự ặ ề 4 T o vi c làm cho ng i lao đ ng là v n đ c p bách c a toàn xã h i, nó th hi n vaiạ ệ ườ ộ ấ ề ấ ủ ộ ể ệ trò c a xã h i đ i v i ng i lao đ ng, s quan tâm c a xã h i v đ i s ng v t ch tủ ộ ố ớ ườ ộ ự ủ ộ ề ờ ố ậ ấ và tinh th n c a ng i lao đ ng, gi m t l th t nghi p và h n ch đ c nh ngầ ủ ườ ộ ả ỷ ệ ấ ệ ạ ế ượ ữ phát sinh tiêu c c cho xã h i do thi u vi c làm gây ra.ự ộ ế ệ PH N 3: TH C TR NG LAO Đ NG - VI C LÀM NÔNG THÔN Ầ Ự Ạ Ộ Ệ Ở N C TAƯỚ C c u lao đ ng tuy đã có b c chuy n tích c c tăng t l lao đ ng trong khu v cơ ấ ộ ướ ể ự ỷ ệ ộ ự công nghi p và d ch v gi m t l trong khu v c nông – lâm – ng nghi p, nh ngệ ị ụ ả ỷ ệ ự ư ệ ư trên th c t cung v n l n h n c u v lao đ ng, vì v y s c ép v vi c làm là r t l n,ự ế ẫ ớ ơ ầ ề ộ ậ ứ ề ệ ấ ớ nh t là trong b i c nh kh ng ho ng kinh t toàn c u hi n nayấ ố ả ủ ả ế ầ ệ B ng 1 S li u v s lao đ ng tham gia vào t ng ngành nghả ố ệ ề ố ộ ừ ề Đ n v : nghìn ng iơ ị ườ Năm Nông nghi pệ Công nghi pệ Dich vụ T ngổ 2005 24424.0 5774.6 12576.4 42775.0 2006 24349.9 6291.0 14127.2 44768.1 2007 24369.4 6711.4 12335.3 43416.1 2008 24447.7 7201.4 12335.3 43984.4 2009 24788.5 7591.2 12671.1 45050.8 Ngu n: T ng c c th ng kê 2008ồ ổ ụ ố 5 Bi u đ s lao đ ng làm vi c trong các ngànhể ồ ố ộ ệ 0.0 5000.0 10000.0 15000.0 20000.0 25000.0 30000.0 2005 2006 2007 2008 2009 năm nông nghi pệ công nghi pệ d ch vuị nông thôn có các ho t đ ng s n xu t nh nông nghi p và phi nông nghi p. NôngỞ ạ ộ ả ấ ư ệ ệ nghi p bao g m tr ng tr t và chăn nuôi,phi nông nghi p g m công nghi p, ti u thệ ồ ồ ọ ệ ồ ệ ể ủ công nghi p và d ch v . Trong đó k t c u ngành nông nghi p thì tr ng tr t chi mệ ị ụ ế ấ ệ ồ ọ ế 71.4%, chăn nuôi chi m 26.9% L c l ng lao đ ng nông thôn dùng trong s n xu tế ự ượ ộ ả ấ nông nghi p chi m 78%, xây d ng và công nghi p chi m 7%, th ng m i và d ch vệ ế ự ệ ế ươ ạ ị ụ chi m 15%.ế B ng 2ả : S lao đ ng làm vi c trong các nghành nông nghi pố ộ ệ ệ Đ n v ; nghìn ng iơ ị ườ năm nông nghi p và lâmệ nghi pệ Th y s nủ ả 2005 22933.0 1491.0 2006 22771.4 1578.5 2007 22696.6 1672.8 2008 22705.5 1742.2 2009 23022.0 1766.5 Ngu n t ng c c th ng kê 2008ồ ổ ụ ố 6 Bi u đ s lao đ ng làm vi c trong ngành ể ồ ố ộ ệ nông nghi pệ 0.0 5000.0 10000.0 15000.0 20000.0 25000.0 2005 2006 2007 2008 2009 năm NN và LN Th y s nủ ả Ngành chi m nhi u lao đ ng nh t Vi t Nam là các ngành nông nghi p, lâm nghi pế ề ộ ấ ở ệ ệ ệ và thu s n, v i g n 23 tri u lao đ ng trong năm 2008. S li u trên cho th y sỷ ả ớ ầ ệ ộ ố ệ ấ ự chuy n đ i c c u c a th tr ng lao đ ng Vi t Nam t nh ng vi c làm trong ngànhể ổ ơ ấ ủ ị ườ ộ ệ ừ ữ ệ nông nghi p có năng su t lao đ ng th p, đòi h i nhi u lao đ ng sang các ngành côngệ ấ ộ ấ ỏ ề ộ nghi p và d ch v có giá tr gia tăng cao h n, đ c đ u t công ngh và tài chínhệ ị ụ ị ơ ượ ầ ư ệ nhi u h n. Trong h u h t các d báo, vi c làm trong ngành nông nghi p, lâm nghi pề ơ ầ ế ự ệ ệ ệ và thu s n có chi u h ng gi m và s m c 21,1 tri u lao đ ng vào năm 2020ỷ ả ề ướ ả ẽ ở ứ ệ ộ T l th t nghi p c n c năm 2008 là 2,38%, khu v c thành th là 4,65%, t lỷ ệ ấ ệ ả ướ ở ự ị ỷ ệ thi u vi c làm nông thôn là 6,10%. Năm 2009, s c ép v lao đ ng và vi c làm càngế ệ ở ứ ề ộ ệ l n, ng i lao đ ng m t ho c thi u vi c làm ph n l n khu v c doanh nghi p nhớ ườ ộ ấ ặ ế ệ ầ ớ ở ự ệ ỏ và v a, ch y u là lao đ ng ph thông, tay ngh kém, nhi u lao đ ng xu t kh u doừ ủ ế ộ ổ ề ề ộ ấ ẩ tác đ ng c a kh ng ho ng kinh t nên thi u vi c làm, gi m thu nh p kho ng 1/3ộ ủ ủ ả ế ế ệ ả ậ ả Dân s lao đ ng nông thôn ch y u s ng t p trung đ ng b ng và duyên h i trongố ộ ủ ế ố ậ ở ồ ằ ả đó Đ ng b ng sông H ng và Đ ng b ng sông C u Long chi m 43,3%, duyên h iồ ằ ồ ồ ằ ử ế ả chi m 25%,còn l i là các vùng khác.ế ạ 7 B ng 3: T l th t nghi p và thi u vi c làm nông thôn ả ỷ ệ ấ ệ ế ệ ở Đ n v : %ơ ị Đ ng b ng sông H ngồ ằ ồ 2.01 6.57 Trung du và mi n núi phía B cề ắ 0.95 3.50 B c Trung B và duyên h i mi nắ ộ ả ề Trung 2.40 5.47 Tây Nguyên 1.61 6.00 Đông Nam Bộ 3.37 5.52 Đ ng b ng sông C u Longồ ằ ử 2.97 10.49 Ngu n t ng c c th ng kê 2009ồ ổ ụ ố t l th t nghi p nông thôn %ỷ ệ ấ ệ ở Đ ng b ng sông H ngồ ằ ồ Trung du và mi n núiề phía B cắ B c Trung B vàắ ộ duyên h i mi n Trungả ề Tây Nguyên Đông Nam Bộ Đ ng b ng sông C uồ ằ ử Long 2.01 0.95 2.4 1.61 3.37 2.97 t l thi u vi c làm nông thôn %ỷ ệ ế ệ ở Đ ng b ng sông H ngồ ằ ồ Trung du và mi n núiề phía B cắ B c Trung B và duyênắ ộ h i mi n Trungả ề Tây Nguyên Đông Nam Bộ Đ ng b ng sông C uồ ằ ử Long 6.57 3.5 5.47 6 5.52 10.49 8 T l thi u vi c làm và th t nghi p c a l c l ng lao đ ng là r t cao.ỷ ệ ế ệ ấ ệ ủ ự ượ ộ ấ T l th tỷ ệ ấ nghi p vùng Đông Nam B là cao nh t trong 7 vùng kinh t v i 3.37%, t l thi u vi cệ ở ộ ấ ế ớ ỷ ệ ế ệ làm đông b ng sông C u Long là cao nh t v i 10.49%.ở ằ ử ấ ớ M i năm d th a kho ng 2-2,5 t công t ng đ ng v i 8,5 tri u ng i và ch sỗ ư ừ ả ỷ ươ ươ ớ ệ ườ ỉ ử d ng h t có 25%, có kho ng 7 tri u ng i th t nghi p( theo s li u th ng kê 2008).ụ ế ả ệ ườ ấ ệ ố ệ ố C n c có kho ng 350000 doanh nghi p, hàng năm đóng góp kho ng 40- 50% vi cả ướ ả ệ ả ệ làm m i cho ng i lao đ ng. Nhung hi n nay có kho ng h n 200000 doanh nghi pớ ườ ộ ệ ả ơ ệ (60%) đang g p khó khăn kéo theo kho ng 70000 lao d ng b m t vi c làm vào nămặ ả ộ ị ấ ệ 2008 và thêm h n 20000 lao ddongj m t vi c làm vào quý I năm 2009ơ ấ ệ PH N 4: NGUYÊN NHÂNẦ - Chuy n đ i c c u kinh t đ t nông nghi p b thu h p d n. ể ổ ơ ấ ế ấ ệ ị ẹ ầ (Do quá trình CNH_HDH) - Tác đ ng c a cu c kh ng ho ng và suy thoái kinh t toàn c u. (Đ c bi t là nămộ ủ ộ ủ ả ế ầ ặ ệ 2008) - H th ng giáo d c ch a theo k p v i trình đ phát tri n kinh t .ệ ố ụ ư ị ớ ộ ể ế - Do đ c đi m c a n n s n xu t nông nghi p.ặ ể ủ ề ả ấ ệ - Khó ti p c n c h i vi c làmế ậ ơ ộ ệ . - Ch t l ng lao đ ng nông thôn hi n nay ch a đ c nâng cao.ấ ượ ộ ệ ư ượ 9 PH N Ầ 5: GI I PHÁPẢ Đ gi i quy t v n đ vi c làm, bên c nh nh ng nhóm gi i pháp l n c a Chínhể ả ế ấ ề ệ ạ ữ ả ớ ủ ph nh : thúc đ y s n xu t kinh doanh và xu t kh u; th c hi n các bi n pháp kíchủ ư ẩ ả ấ ấ ẩ ự ệ ệ c u đ u t ; chính sách tài chính h tr doanh nghi p; đ m b o an sinh xã h i... cóầ ầ ư ỗ ợ ệ ả ả ộ th xem xét thêm m t gi i pháp c th h n đ i v i v n đ lao đ ng, vi c làm nôngể ộ ả ụ ể ơ ố ớ ấ ề ộ ệ thôn. Trong dài h n, ph i đ y nhanh h n n a quá trình chuy n lao đ ng nôngạ ả ẩ ơ ữ ể ộ nghi p sang phi nông nghi p b ng các gi i pháp khuy n khích phát tri n công nghi pệ ệ ằ ả ế ể ệ và d ch v – đ c bi t là phát tri n công nghi p, d ch v nông thôn; xu t kh u laoị ụ ặ ệ ể ệ ị ụ ở ấ ẩ đ ng; nâng cao ch t l ng ngu n nhân l c nông thôn qua giáo d c và đào t o; phátộ ấ ượ ồ ự ụ ạ tri n th tr ng lao đ ng lành m nh và h tr lao đ ng nông thôn tham gia các thể ị ườ ộ ạ ỗ ợ ộ ị tr ng (tài chính, đ t đai, hàng hóa, khoa h c k thu t, lao đ ng) hi u qu .ườ ấ ọ ỹ ậ ộ ệ ả Trong ng n h n nh t là trong th i kỳ kh ng ho ng, đ duy trì đ c quy môắ ạ ấ ờ ủ ả ể ượ vi c làm trong lĩnh v c nông nghi p, kích c u lao đ ng, gi m s c ép vi c làm và thuệ ự ệ ầ ộ ả ứ ệ nh p nông thôn, c n tri n khai m t s gi i pháp, đó là:ậ ở ầ ể ộ ố ả - Duy trì s n xu t nông nghi p tr c h t là s n xu t các lo i lúa g o và các lo iả ấ ệ ướ ế ả ấ ạ ạ ạ nông s n đ m b o th c hi n m c tiêu s n l ng và gi i quy t vi c làm.ả ả ả ự ệ ụ ả ượ ả ế ệ - H tr lao đ ng s n xu t nông nghi p (nông dân) v gi ng, th y l i, phân bón ỗ ợ ộ ả ấ ệ ề ố ủ ợ - H tr phát tri n mô hình kinh t h t s n xu t, t t o vi c làm thông qua các góiỗ ợ ể ế ộ ự ả ấ ự ạ ệ h tr tín d ng vi mô, ch ng trình tín d ng vi c làm và các chính sách h tr khác.ỗ ợ ụ ươ ụ ệ ỗ ợ - H tr các doanh nghi p đang s d ng và có kh năng s d ng nhi u lao đ ng nhỗ ợ ệ ử ụ ả ử ụ ề ộ ư d t may,da dày, ch bi n…ệ ế ế thông qua, gi m thu , h tr xu t kh u, h tr quả ế ỗ ợ ấ ẩ ỗ ợ ỹ l ng và b o hi m…ươ ả ể - H tr d án đào t o ngh cho thanh niên nông thôn, nông dân và ng i nghèo thôngỗ ợ ự ạ ề ườ qua các gói h tr d y ngh và nâng cao ch t l ng ngu n nhân l c. ỗ ợ ạ ề ấ ượ ồ ự - H tr tăng c ng các ho t đ ng đào t o nâng cao ngu n nhân l c nông thôn. Đ cỗ ợ ườ ạ ộ ạ ồ ự ặ bi t u tiên đào t o lao đ ng xu t kh u, chu n b đ đáp ng t t h n nhu c u laoệ ư ạ ộ ấ ẩ ẩ ị ể ứ ố ơ ầ đ ng qu c t sau kh ng ho ngộ ố ế ủ ả - Rèn luy n cho nôngdân có ý th c lao đ ng tác phong công nghi p "ly nông không lyệ ứ ộ ệ h ng"... ươ - T ng b c tháo g khó khăn v v n đ vi c làm, nâng cao m c s ng cho ng iừ ướ ỡ ề ấ ề ệ ứ ố ườ nông dân. 10 - Đ i v i thanh thi u niên m các l p đ nh h ng giúp ch n ngh phù h p theo nhuố ớ ế ở ớ ị ướ ọ ề ợ c u xã h i, năng l c b n thân. ầ ộ ự ả - u tiên đ u t xây d ng các công trình h t ng c s nông thônƯ ầ ư ự ạ ầ ơ ở ở PH N 6: K T LU N VÀ KI N NGHẦ Ế Ậ Ế Ị 6.1 K t lu nế ậ Vi t Nam là m t n c có n n kinh t nông nghi p, l c l ng lao đ ng t pệ ộ ướ ề ế ệ ự ượ ộ ậ trung ch y u nông thôn. Vì v y, v n đ lao đ ng và vi c làm nông thôn v n t nủ ế ở ậ ấ ề ộ ệ ở ẫ ồ t i nhi u khó khăn, nay l i càng tr nên khó khăn h nạ ề ạ ở ơ . Vi c thi u vi c làm cũng làệ ế ệ m t trong s nguyên nhân d n t i các t n n xã h i.Trong nh ng năm qua nhà n cộ ố ẫ ớ ệ ạ ộ ữ ướ đã ban hành và th c hi n các chính sách,chi n l c nh m gi i quy t vi c làm choự ệ ế ượ ằ ả ế ệ lao đ ng nông thôn đã mang l i nh ng thành t u đáng k . Nh ng sách l c đ raộ ở ạ ữ ự ể ữ ượ ề đ u phù h p v i nhu c u và nguy n v ng c a ng i lao đ ng nông thôn. M t m tề ợ ớ ầ ệ ọ ủ ườ ộ ộ ặ phát tri n, nâng cao ch t l ng ngu n nhân l c, m t khác th hi n s quan tâm c aể ấ ượ ồ ự ặ ể ệ ự ủ Đ ng và Nhà n c trong phát tri n kinh t - xã h i.Tuy nhiên qua cu c đi u traả ướ ể ế ộ ộ ề nghiên c u v tình hình vi c làm cho lao đ ng nông thôn cho th y:ứ ề ệ ộ ở ấ Năng su t lao đ ng kèm do trình đ c a lao đ ng v n còn th p và lao đ ngấ ộ ộ ủ ộ ẫ ấ ộ ch y u v n là lao đ ng th công. M c dù nhà n c đã th ng xuyên t ch c cácủ ế ẫ ộ ủ ặ ướ ườ ổ ứ l p t p hu n c v k thu t s n xu t, kinh doanh nông nghi p nh ng do trình đ vănớ ậ ấ ả ề ỹ ậ ả ấ ệ ư ộ hóa còn th p nên vi c ti p thu không hi u qu .ấ ệ ế ệ ả Qúa trình đào t o nâng cao trình đ tay ngh cho lao đ ng ạ ộ ề ộ ch a ti n hành r ngư ế ộ kh p, ch a phân vùng và có các bi n pháp đào t o h p lý.ắ ư ệ ạ ợ Hi n nay, lao đ ng d th a và thi u vi c làm di n ra khá ph bi n không ch ệ ộ ư ừ ế ệ ễ ổ ế ỉ ở các vùng nông thôn mà còn di n ra t i các vùng kinh t trong c n c và đ i v i t tễ ạ ế ả ướ ố ớ ấ c các n c trên th gi i cũng v y đây là v n đ nan gi i không ch đ i v i qu c giaả ướ ế ớ ậ ấ ề ả ỉ ố ớ ố nào trên th gi i.Tuy nhiên v i n c ta là m t n c nông nghi p đa s dân c t pế ơ ớ ướ ộ ướ ệ ố ư ậ trung nông thôn nên v n đ gi i quy t vi c làm cho lao đ ng nông thôn đang làở ấ ề ả ế ệ ộ ở v n đ b c thi t. Nhà n c c n ph i có nh ng chi n l c,chính sách h p lý và đ yấ ề ứ ế ướ ầ ả ữ ế ượ ợ ẩ m nh th c hi n các chính sách gi i quy t vi c làm đã mang l i k t qu t t.ạ ự ệ ả ế ệ ạ ế ả ố 11 6.2 Ki n nghế ị - Vi t nam đang là n c đ ng th hai trên th gi i v xu t kh u g o chính vìệ ướ ứ ứ ế ớ ề ấ ẩ ạ lý đó chính ph c n ph i có nh ng bi n pháp c th và t o môi tr ng n đ nh choủ ầ ả ữ ệ ụ ể ạ ườ ổ ị nông dân yên tâm s n xu tả ấ - Các chính sách v v n vay tín d ng hay các các chính sách v h tr v n đ uề ố ụ ề ỗ ợ ố ầ t ph i đ c ph c p đ n bà con.ư ả ượ ổ ậ ế - Ph i có nh ng lãi su t h p d n v n đ u t vào trong nông thôn, đ ra rõ ràngả ữ ấ ấ ẫ ố ầ ư ề nh ng l i ích thu đ c t vi c đ u t đó đ h p d n ng ic có v n đ u t .ữ ợ ượ ừ ệ ầ ư ể ấ ẫ ườ ố ầ ư - M ra các tr ng h c các khu đào t o, các nghành ngh đ nâng cao trình đở ườ ọ ạ ề ể ộ dân trí thông qua các ph ng ti n truy n thông, các ch ng trình ph c p giáo d cươ ệ ề ươ ổ ậ ụ qu c gia.ố - Trong quá trình công nghi p hóa hi n đ i hóa c a n c ta. L i th v v n đệ ệ ạ ủ ướ ợ ế ề ấ ề đi xuát kh u lao đông là r t l n vì lao đông n c ta v a c n cù, ch u khó, thôngẩ ấ ớ ở ướ ừ ầ ị minh đ ng th i gi i quy t vi c d th a lao đ ng trong n c chính vì th mà chínhồ ờ ả ế ệ ư ừ ộ ướ ế ph ph i có nh ng bi n pháp c th đ l i d ng đ c l i th nh v y.ủ ả ữ ệ ụ ể ể ợ ụ ượ ợ ế ư ậ - C n ph i áp dung khoa h c công ngh k thu t vào trong nông thôn đ gi mầ ả ọ ệ ỹ ậ ể ả thi u chi phí và tăng thu nh p cho ng i dân t đó làm t tr ng v nông nghi pể ậ ườ ừ ỷ ọ ề ệ gi m đi đúng theo xu h ng công nghi p hóa hi n đ i hóa c a n c ta.ả ứơ ệ ệ ạ ủ ướ - Nhà n c có th h c t p các bài h c kinh ngi m t các n c đi tr c nh là:ướ ể ọ ậ ọ ệ ừ ướ ướ ư m i làng m t s n ph m, phong trào suamu dongỗ ộ ả ẩ … Đ t đó đ ra nh ng chính sáchể ừ ề ữ c th .ụ ể - Có th đ u t xây d ng h t ng nông thôn đ huy đ ng ngu n lao đ ng t iể ầ ư ự ạ ầ ở ể ộ ồ ộ ạ ch .ỗ 12 TÀI LI U THAM KH OỆ Ả www.kh-sdh.udn.vn 13