Tiểu luận Thu thập và bảo tồn gen - Dương Ngọc Phương

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH KHOA NÔNG HỌC BÀI TIỂU LUẬN Nội dung: THU THẬP VÀ BẢO TỒN GEN Giảng viên hướng dẫn: TS Nguyễn Phương Thành viên thực hiện: Dương Ngọc Phương Bùi Văn Phụng Nguyễn Đắc Phú Trần vĩnh Phát Phương pháp thu thập truyền thống Thu thập nguồn gen hoang dại Thu thập cây ăn quả và cây thân gỗ  Thụ thập vật liệu trồng trọt Thu thập cây có củ Thu thập cây lấy hạt Thu thập nguồn gen In vitro: - Thu thập mẫu của loài cây trồng từ quần thể của chúng trong tự nhiện hay trong môi trường hoang dại. Đơn vị thu thập có thể là hạt, hoặc bộ phận sinh dưỡng phụ thuộc vào loài, -Phương pháp thu thập tiến bộ cho những loài cây này được áp dụng là thu thập phôi, đưa vào túi vô trùng nuôi cấy và nảy mầm chúng. -Phương pháp được áp dụng với nhiều cây trồng như Cacao, nho, cà phê, cọ dầu, chuối.. và có thể thu nhiều dạng cơ quan khác nhau như mô, đỉnh sinh trưởng, hat Thu thập nguồn gen có sự tham gia -Thu thập tại các địa phương, người dân ở đó đã sinh sống, canh tác sản xuất nhiều năm, nhiều thế hệ họ hiểu các cây trồng, các loài hoang dại về nơi sinh sống, giai đoạn sinh trưởng phát triển của chúng, điều kiện của vùng sinh thái và tiểu vùng. -Người dân địa phương có những kiến thức bản địa quý. -Người dân địa phương là chủ thể của bảo tồn tài nguyên di truyền thực vật. Thu thập ngân hàng gen hạt nhân Khái niệm: Ngân hàng gen hạt nhân (core collection) là sự thu thập một số mẫu nguồn gen giới hạn từ toàn bộ ngân hàng gen đã có, số mẫu này có số lượng nhỏ nhất nhưng đại diện cho đa dạng di truyền của các loài cây trồng và họ hàng hoang dại trong ngân hàng gen chung (Frankel 1984) Bảo tồn nội vi (In-situ) Duy trì các quần thể thực vật trong điều kiện tự nhiên nơi xuất hiện loài cây đó. - Bảo tồn trên nông trại - Bảo tồn trong vườn gia đình - Bảo tồn cây lâm nghiệp và cây hoang dại ở khu bảo vệ hoặc vườn quốc gia Bảo tồn nội vi được coi là một đặc thù để duy trì các quần thể biến dị trong môi trường canh tác hoặc môi trường tự nhiên của chúng, cho phép quá trình tiến hóa tự nhiên xảy ra. Vườn quốc gia Núi chúa Vườn quốc gia Phước Bình Bảo tồn nội vi có những tiềm năng trong việc bảo tồn quá trình thích nghi của thực vật với môi trường sống tự nhiên của chúng; bảo tồn đa dạng sinh học ở mọi mức độ - hệ sinh thái, loài và dưới loài; gắn kết cộng đồng với ngân hàng gen trong việc bảo tồn và sử dụng nguồn gen; cho phép các nguồn gen và tri thức bản địa được sử dụng, phát triển và biến đổi. Khu Bảo tồn Thiên nhiên Bát Đại Sơn - Hà Giang được thành lập với mục đích bảo tồn Nguyên vị (in-situ) hệ sinh thái rừng trên núi đá vôi và loài Nghiến Burretiodendron hsienmu (ảnh 2010). Bảo tồn ngoại vi (ex-situ) Bảo tồn ngoại vi là đưa nguồn gen ra khỏi điều kiện tự nhiên sinh sống của chúng hoặc ra khỏi hệ thống sản xuất về bảo tồn ở các Trung tâm (trung tâm tài nguyên di truyền, các Viện nghiên cứu). Ưu điểm: Có thể kiểm tra sạch bệnh trước khi bảo tồn; Bảo tồn số lượng lớn cây giống thuần; Mô tả và đánh giá được tài nguyên di truyền; Có thể lưu trữ lâu dài trong tương lai; Tránh được các nguy cơ suy thoái trong các giống, loài bản địa, Nhược điểm: Chi phí tốn kém, đòi hỏi trình độ kỹ thuật công nghệ cao; Bảo tồn chủ yếu sử dụng trong tương lai. Phương thức và kỹ thuật bảo tồn ngoại vi phụ thuộc vào loài cây trồng: - Ngân hàng gen hạt bao gồm ngân hàng hạt ở các cơ quan bảo tồn và ngân hàng hạt cộng đồng - Ngân hàng gen đồng ruộng - Bảo tồn in-vitro với cả nhóm cây trồng kết hạt và nhóm cây trồng sinh sản sinh dưỡng, chia thành hai loại bảo tồn tế bào/mô và bảo tồn hạt phấn. - Ngân hàng DNA - Bảo tồn lạnh - Vườn thực vật. Tổng số trên 30.000 nguồn gen hiện được lưu giữ bởi hệ thống TNDTTV – Trung tâm Tài nguyên di truyền thực vật Việt Nam