Tiểu luận Số 2 Cách sắp xếp hoa trên cành

LOGO Ti u lu n s 2ể ậ ố Cách s p x p hoa trên cànhắ ế T 5 ổ – A1K64 1 N i dungộ 1 Các cách s p x pắ ế II So sánh c m hoa ụ vô h n và c m ạ ụ hoa h u h nữ ạ 2 2 I.Các cách s p x pắ ế  Hoa moc riêng lẹ ̉  Cum hoạ 3 1.Hoa m c riêng lọ ẻ Môt minh trên ̣ ̀ môt cuông không nhanḥ ́ ́ đâu canh hay ke la (la băc).ở ̀ ̀ ở ̃ ́ ́ ́ 4 H ng (ồ Rosa chinensis) Cà đ c d c (ộ ượ Datura metel) 2.Các ki u c m hoaể ụ D a trên ự ki u phân nhánh c a tr c c m hoaể ủ ụ ụ :  Đ n tr c: c m hoa vô h nơ ụ ụ ạ  H p tr c: c m hoa có h n (xim)ợ ụ ụ ạ D a vào ự s phân nhánh c a hoa trong m t c mự ủ ộ ụ :  C m hoa đ nụ ơ  C m hoa képụ  C m hoa h n h pụ ỗ ợ 2.1.C m hoa đ nụ ơ 2.1.1.C m hoa đ n vô h nụ ơ ạ  Chùm  Bông  Ngù  Tán  Đ uầ 7 2.1.1.1Chùm • Cum hoa hinh non dai.̣ ̀ ́ ̀ • Truc̣ cum hoa ̣ không phân nhanh́ , mang nhiêu ̀ hoa co cuônǵ ́ , moc ̣ so le. • Môi hoa năm ke 1 la ̃ ̀ ở ̃ ́ băc; hoa d i n ́ ở ướ ở tr c, lân l t cac hoa ướ ̀ ượ ́ ở phia trên n sau.́ ở 8 Chùm Chùm 9 Hoa B i (ưở Citrus grandis) 2.1.1.2.Bông • Câu tao ́ ̣ gân nh chum̀ ư ̀ nh ng ư không co ́ cuônǵ hoa. • Cac hoa ́ đinh sat́ ́ vao truc cum hoa.̀ ̣ ̣ • Co 3 loai đăc biêt́ ̣ ̣ ̣ : Bông đuôi sóc Bông mo Bu ngồ 10 Bông đuôi sóc C m hoa bông mang ụ toàn hoa đ n tínhơ và m c ọ thõng xu ngố , trông gi ng đuôi con ố sóc. 11 Bông đuôi soć Bông đuôi sóc 12 Tai t ng (ượ Acalypha wilkesiana Muell) Hoa li u (ho ễ ̣ Salix) Bông mo Bông có tr cụ c m ụ hoa n cạ và đ c bao ượ b c b i m t cái ọ ở ộ lá b c toắ , g i là mo.ọ 13 Bông mo Bông mo 14 Bán h (ạ Typhonium trilobatum Schott.) Bu ngồ Th c ch t là nh ng ự ấ ữ bông mo nh ng ư tr cụ c m hoa ụ phân nhánh. 15 Bu ngồ 16 Cau (Areca catechu L.) 2.1.1.3.Ngù Có c u t o theoấ ạ ki u chùmể nh ng ư các hoa d i có ở ướ cu ng dàiố đ đ a ể ư các hoa lên trên cùng 1 m t ặ ph ngẳ . 17 Ngù Ngù 18 Ph ng vĩ (ượ Delonix regia Raf.) Ornithogalum umbellatum 2.1.1.4.Tán  Tr cụ c m hoa ụ rút ng nắ l i, mang nhi u hoa ạ ề có cu ngố m c t a ra nh ọ ỏ ư phát sinh t 1 đi mừ ể .  Các lá b c t h p g c ắ ụ ọ ở ố các cu ng hoa (t ng bao ố ổ lá b c), b o v các hoa ắ ả ệ khi còn ch a n . ư ở  Hoa ngoài n tr c, ở ở ướ trong n sau.ở 19 Tán Tán 20 H C n ọ ầ (Apiaceae) 2.1.1.5.Đ uầ  Tr cụ c m hoa ụ rút ng nắ l i, ạ ph ng lênồ nh cái đ u,mang ư ầ nhi u hoa ề không cu ngố .  M i hoa m c k lá b c ỗ ọ ở ẽ ắ m ng (v y). Quanh đ u còn ỏ ẩ ầ có nh ng lá b c khác hop ữ ắ ̣ thành t ng bao lá b cổ ắ , b o ả v các hoa khi còn là n . ệ ụ  Hoa phía ngoài n tr c, ở ở ướ l n l t vào trong.ầ ượ 21 Đầ u Đ uầ 22 H Cúc (ọ Asteraceae) 2.1.2.C m hoa đ n có h n(Xim)ụ ơ ạ Khái ni m ximệ : tr c chính mang m t hoa ụ ộ ở đ nh và ỉ ng ng sinh tr ngừ ưở , sau đó hình thành các ch i bênồ đ m c ra các hoa khác ể ọ và n sau.ở Phân lo iạ :  Xim m t ngộ ả: Xim môt nga hinh đinh ôc ̣ ̉ ̀ ́ Xim m t ng hình b c pộ ả ọ ạ  Xim hai ngả  Xim nhi u ngề ả  Xim co 23 2.1.2.1.Xim môt ngạ ̉ Cum hoa co han nh ng s hinh ̣ ́ ̣ ư ự ̀ thanh cac chôi bên chi xay ra ̀ ́ ̀ ̉ ̉ t ng ừ cai môt.́ ̣ Xim m t ng hình đinh cộ ả ố  S hình thành các ự ch i ồ bên không cùng 1 h ngướ làm c m hoa có ụ hình ch ữ chi (Z).  Đ u c m hoa du i th ng ầ ụ ỗ ẳ d n ra.ầ  Phân bi t v i ki u chùm: ệ ớ ể hoa ở đ i di n lá b cố ệ ắ ch ứ không ph i k lá b c.ả ở ẽ ắ 25 Xim môt nga hinh đinh ôc̣ ̉ ̀ ́ Xim m t ng hình đinh cộ ả ố 26 La d nơ (Iridaceae/Montbretia) Lolium multiflorum Xim m t ng hình b c pộ ả ọ ạ  Các ch i bênồ hình thành v m t phíaề ộ làm cho c m ụ hoa u n congố l i nh ạ ư đuôi con b c p.ọ ạ 27 Xim môt nga hinh bo cap̣ ̉ ̀ ̣ ̣ Xim môt nga hinh bo cap̣ ̉ ̀ ̣ ̣ Vòi voi (h ọ Boraginaceae),  C m hoa có h n ụ ạ nh ng s hình thành ư ự các ch i bên m i ồ ở ỗ c p x y ra ấ ả ở 2 phía t ng đôi m t, đ i ừ ộ ố di n nhauệ .  T n cùng m i nhánh ậ ỗ là 1 hoa, va luôn n ̀ ở tr c hoa 2 bên.ướ 29 2.1.2.2.Xim hai ngả Xim hai nga ̉ Xim hai ngả Hoa M u đ n (ẫ ơ Ixora cocc inea L.) 30 2.1.2.3.Xim nhi u ngề ả  C m hoa có h n ụ ạ nh ng m i c p có ư ỗ ấ h n hai ch i bênơ ồ hình thành.  Hoa c a c p tr c ủ ấ ướ bao gi cũng n ờ ở tr c hoa c p sau.ướ ở ấ 31 Xim nhiêu ngà ̉ Xim nhi u ngề ả 32 Ngô đ ng ồ (Jatropha podagrica Hook.) Tr ng sinh xuân ườ (Kalanchoe blossfeldiana Poelln.) 2.1.2.4.Xim co  các nách lá g n đ u Ở ầ ầ thân hay cành m c ra ọ các hoa, nh ng các ư nhánh c a c m hoa r t ủ ụ ấ ng n nên trông nh ắ ư t ừ 1 ch m c t a raỗ ọ ỏ và x p sátế vào nhau.  Đ c tr ng cho h B c ặ ư ọ ạ hà (Lamiaceae). 33 Ho Bac hạ ̣ ̀ (Lamiaceae) Ích m u ẫ (Leonurus artemisia Houtt.) 34 Xim co Kinh gi iớ (Elsholtzia ciliata) Gentiana lutea Chùm kép Tán kép 2.2.C m hoa képụ 35 2.2.1.Chum kep̀ ́  V trí c a các hoa trên ị ủ tr c c m hoa ki u ụ ụ ể chùm đ c thay b ng ượ ằ các chùm đ n nh ơ ỏ h n.ơ Chùm kép Chum kep̀ ́ Hoa hòe (Styphnolobium japonicum Schott) 37 2.2.2.Tan keṕ ́  V trí c a các hoa trên ị ủ c m hoa tán thay b ng ụ ằ các tán đ n nh h n.ơ ỏ ơ  G c m i tán đ n có 1 ố ỗ ơ vòng lá b c bao riêng ắ tán đó (ti u bao lá b c).ể ắ  G c c a c tán kép ố ủ ả cũng co 1 vòng bao lá ́ b c chung (t ng bao lá ắ ổ b c).ắ Tan keṕ ́ Tán kép B ch ch ạ ỉ (Angelica dahurica Benth. Et Hook) 39 2.3.C m hoa h n h pụ ỗ ợ Có r t nhi u ki u c m hoa h n h p ấ ề ể ụ ỗ ợ khác nhau:  Chum taǹ ́  Ngu đâù ̀ Th c t có nhi u c m hoa r t ph c ự ế ề ụ ấ ứ t p và không theo các quy lu t trên. ạ ậ Khi đó vi c đ t tên ch theo hình d ng ệ ặ ỉ ạ và không ph bi n nhi u loài.ổ ế ở ề 40 2.3.1.Chùm tán V trí các hoa trên ị m t chùm đ c thay ộ ượ b ng m t tán đ n.ằ ộ ơ Ví d : h Nhân sâm ụ ọ (Araliaceae ),... 41 2.3.2.Ngù đ uầ V trí các hoa trên ị m t ngù đ c thay ộ ượ b ng các đ u nh .ằ ầ ỏ Ki u c m hoa này ể ụ khá ph bi n trong ổ ế h Cúc(ọ Asteraceae). 42Hoa rau má lá rau mu ngố II.So sánh c m hoa vô h n ụ ạ và c m hoa h u h nụ ữ ạ C m hoa vô h nụ ạ C m hoa h u ụ ữh nạ Gi ng nhauố Đ u là c m hoaề ụ Hoa m c tr c thì n tr c, hoa m c sau thì n sauọ ướ ở ướ ọ ở Khác nhau Tr c c m hoa phân ụ ụ nhánh đ n tr cơ ụ Tr c c m hoa phân ụ ụ nhánh h p tr cợ ụ C m hoa tăng tr ng vô ụ ưở h nạ +Tr c chính ti p t c sinh ụ ế ụ tr ng và m c ra các hoa ưở ọ m i.ớ +Không hình thành ch i ồ bên. C m hoa tăng tr ng có ụ ưở gi i h nớ ạ +Tr c chính mang 1 hoa ụ đ nh và ng ng sinh ở ỉ ừ tr ng.ưở +Các ch i bên hình thành ồ đ m c ra các hoa khác.ể ọ Tài li u tham kh oệ ả   www.vncreatures.net www.flickr.com Giao trinh th c vât hoc, Bô Y tê, NXB Y hoc, 2007́ ̀ ự ̣ ̣ ̣ ́ ̣ Phân lo i th c v t - Hoàng Th Béạ ự ậ ị Private life of plants-BBC Documentary film. 44 Danh sách thành viên Hà Th Thanh Huy nị ề Ph m Thanh Quangạ Nguy n Quang Ch nễ ẩ Ph m H i Y nạ ả ế Nghiêm Th Thanh Th oị ả Đ ng Th Maiặ ị Nguy n Qu c Khánhễ ố Ph m Qu c Túạ ố Nguy n Xuân Tr ngễ ọ Nguy n Ng c Hàễ ọ