Thuyết trình môn tài chính – tiền tệ thuế giá trị gia tăng

ươ ủ Chính ph .ủ • Vàng nh p kh u d ng th i, mi ng và các lo i vàng ch a ch tác thành s nậ ẩ ạ ỏ ế ạ ư ế ả ph m, m ngh , đ trang s c hay s n ph m khác. ẩ ỹ ệ ồ ứ ả ẩ • S n ph m xu t kh u là tài nguyên khoáng s n khai thác ch a ch bi nả ẩ ấ ẩ ả ư ế ế thành s n ph m khác (d u thô; đá phi n, cát, đ t hi m; đá quý; quăng mangan, qu ngả ẩ ầ ế ấ ế ặ thi c, qu ng s t, qu ng apatít….)ế ặ ắ ặ • S n ph m là b ph n nhân t o dùng đ thay th cho b ph n c a ng iả ẩ ộ ậ ạ ể ế ộ ậ ủ ườ b nh; n ng, xe lăn và d ng c chuyên dùng khác dùng cho ng i tàn t t.ệ ạ ụ ụ ườ ậ • Hàng hóa, d ch v c a nh ng cá nhân kinh doanh có m c thu nh p bình quânị ụ ủ ữ ứ ậ tháng th p h n m c l ng t i thi u chung áp d ng đ i v i t ch c, doanh nghi p trongấ ơ ứ ươ ố ể ụ ố ớ ổ ứ ệ n c. ướ 5 Thu giá tr gia tăngế ị 4. Đ n v tính thu :ơ ị ế Vi t Nam Đ ng.ệ ồ 5. Giá tính thu :ế • Đ i v i hàng hóa, d ch v do c s s n xu t, kinh doanh bán ra ho c cungố ớ ị ụ ơ ở ả ấ ặ ng cho đ i t ng khác là giá bán ch a có thu GTGT. Đ i v i hàng hóa, d ch v ch uứ ố ượ ư ế ố ớ ị ụ ị thu tiêu th đ c bi t (TTĐB) là giá bán đã có thu TTĐB nh ng ch a có thu GTGT.ế ụ ặ ệ ế ư ư ế Giá tính thu đ i v i các lo i hàng hóa, d ch v bao g m ế ố ớ ạ ị ụ ồ c kho n ph thu và phíả ả ụ thu thêm ngoài giá hàng hóa, d ch v mà c s kinh doanh đ c h ng, tr các kho n phị ụ ơ ở ượ ưở ừ ả ụ thu và phí c s kinh doanh ph i n p NSNN.ơ ở ả ộ Tr ng h p c s kinh doanh áp d ng hìnhườ ợ ơ ở ụ th c gi m giá bán thì giá tính thu GTGT là giá bán đã gi m ghi trên hóa đ nứ ả ế ả ơ . • Đ i v i hàng hóa nh p kh u ố ớ ậ ẩ là giá nh p kh u t i c a kh u (+) thu nh pậ ẩ ạ ử ẩ ế ậ kh u (n u có) (+) thu TTĐB (n u có)ẩ ế ế ế . Giá nh p kh u t i c a kh uậ ẩ ạ ử ẩ làm căn c tính thuứ ế GTGT đ c xác đ nh theo các quy đ nh v giá tính thu hàng hóa nh p kh u.ượ ị ị ề ế ậ ẩ Tr ng h p hàng hóa nh p kh u đ c mi n, gi m thu nh p kh u thì giá tínhườ ợ ậ ẩ ượ ễ ả ế ậ ẩ thu GTGT là giá hàng hoá nh p kh u (+) thu nh p kh u xác đ nh theo m c thu ph iế ậ ẩ ế ậ ẩ ị ứ ế ả n p sau khi đã đ c mi n, gi m.ộ ượ ễ ả • Đ i v i s n ph m, hàng hóa, d ch v dùng đ trao đ i, bi u, t ng, khuy nố ớ ả ẩ ị ụ ể ổ ế ặ ế m i ho c đ tr thay l ng là giá tính thu GTGT ạ ặ ể ả ươ ế đ c xác đ nh theo giá tính thu c aượ ị ế ủ s n ph m, hàng hóa, d ch v cùng lo iả ẩ ị ụ ạ ho c t ng đ ng t i cùng th i đi m phát sinh cácặ ươ ươ ạ ờ ể ho t đ ng này.ạ ộ Ví d :ụ Đ n v A s n xu t qu t đi n, dùng 50 s n ph m qu t đ trao đ i v i c sơ ị ả ấ ạ ệ ả ẩ ạ ể ổ ớ ơ ở B l y s t thép, giá bán (ch a có thu ) là 400.000 đ/chi c. Thu GTGT ph i n p tính trênấ ắ ư ế ế ế ả ộ s qu t xu t trao đ i là: 400.000 đ ng/chi cố ạ ấ ổ ồ ế x 50 chi cế x 10% = 2.000.000 đ ng.ồ D ch v cho thuê tài s n nh cho thuê nhà, văn phòng, x ng, kho tàng, b n, bãi,ị ụ ả ư ưở ế ph ng ti n v n chuy n; máy móc thi t b v.v... ươ ệ ậ ể ế ị là giá cho thuê ch a có thu .ư ế Tr ng h pườ ợ cho thuê theo hình th c thu ti n thuê t ng kỳ ho c thu tr c ti n thuê cho m t th i h nứ ề ừ ặ ướ ề ộ ờ ạ thuê thì thu GTGT tính trên s ti n thu t ng kỳ ho c thu tr c, bao g m c các kho n thuế ố ề ừ ặ ướ ồ ả ả d i hình th c khác nh thu ti n đ hoàn thi n, s a ch a, nâng c p nhà cho thuê theo yêuướ ứ ư ề ể ệ ử ữ ấ c u c a bên thuê.ầ ủ Tr ng h p thuê máy móc, thi t b , ph ng ti n v n t i c a n c ngoài lo i trongườ ợ ế ị ươ ệ ậ ả ủ ướ ạ n c ch a s n xu t đ c đ cho thuê l i, giá tính thu đ c tr giá thuê ph i tr choướ ư ả ấ ượ ể ạ ế ượ ừ ả ả n c ngoài.ướ • Đ i v i hàng hóa bán theo ph ng th c tr góp, tr ch m ố ớ ươ ứ ả ả ậ là giá bán tr 1ả l n ch a có thu GTGT c a hàng hoá đó (không bao g m lãi tr góp, tr ch m)ầ ư ế ủ ồ ả ả ậ , không tính theo s ti n tr góp, tr ch m t ng kỳ.ố ề ả ả ậ ừ Ví d :ụ Công ty kinh doanh xe máy bán xe Honda lo i 100 cc, giá bán tr 1 l n ch aạ ả ầ ư có thu GTGT là 25,5 tri u đ ng (trong đó lãi tr góp là 0,5 tri u đ ng) thì giá tính thuế ệ ồ ả ệ ồ ế GTGT tính theo giá 25 tri u đ ng/chi c.ệ ồ ế 6 Thu giá tr gia tăngế ị • Đ i v i gia công hàng hóa là ố ớ giá gia công ch a có thu GTGT, bao g m:ư ế ồ ti n công, ti n nhiên li u, đ ng l c, v t li u ph và các chi phí khác đ gia công do bênề ề ệ ộ ự ậ ệ ụ ể nh n gia công ph i ch u.ậ ả ị • Đ i v i xây d ng, l p đ t.ố ớ ự ắ ặ Tr ng h p xây d ng, l p đ t ườ ợ ự ắ ặ có bao th u nguyên v t li u là giá xây d ng,ầ ậ ệ ự l p đ tắ ặ bao g m c giá tr nguyên v t li u ch a có thu GTGT.ồ ả ị ậ ệ ư ế Ví d :ụ Công ty xây d ng A nh n th u xây d ng công trình bao g m c giá tr v tự ậ ầ ự ồ ả ị ậ t xây d ng, t ng giá tr thanh toán ch a có thu GTGT là 1.500 tri u đ ng trong đó giá trư ự ổ ị ư ế ệ ồ ị v t t xây d ng là 1.100 tri u đ ng thì giá tính thu GTGT là 1.500 tri u đ ng.ậ ư ự ệ ồ ế ệ ồ Đ i v i tr ng h p xây d ng, l p đ t kố ớ ườ ợ ự ắ ặ hông bao th u nguyên v t li u thì giá tínhầ ậ ệ thu là giá tr xây d ngế ị ự , l p đ t không bao g m giá tr nguyên v t li u ch a có thuắ ặ ồ ị ậ ệ ư ế GTGT. Ví d :ụ Công ty xây d ng X nh n th u xây d ng công trình, v t t do bên ch côngự ậ ầ ự ậ ư ủ trình c p, giá tr xây d ng ch a có thu GTGT không bao g m v t t xây d ng là 600 tri uấ ị ự ư ế ồ ậ ư ự ệ đ ng, thì giá tính thu GTGT trong tr ng h p này là 600 tri u đ ng.ồ ế ườ ợ ệ ồ Tr ng h p xây d ng, ườ ợ ự l p đ t th c hi n thanh toán theo h ng m c công trình ho cắ ặ ự ệ ạ ụ ặ giá tr kh i l ng xây d ngị ố ượ ự , l p đ t hoàn thành bàn giao là giá tính theo giá tr h ng m cắ ặ ị ạ ụ công trình ho c giá tr kh i l ng công vi c hoàn thành bàn giao ch a có thu GTGT.ặ ị ố ượ ệ ư ế • Đ i v i ho t đ ng kinh doanh b t đ ng s n là giá bán b t đ ng s n ch a cóố ớ ạ ộ ấ ộ ả ấ ộ ả ư thu GTGT, tr giá chuy n quy n s d ng đ t ho c ti n thuê đ t ph i n p ngân sách nhàế ừ ể ề ử ụ ấ ặ ề ấ ả ộ n cướ • Đ i v i ố ớ ho t đ ng đ i lý, môi gi i mua bán hàng hóa h ng ti n công ho cạ ộ ạ ớ ưở ề ặ ti n hoa h ng, ề ồ giá tính thu là ti n công ho c ti n hoa h ng đ c h ng ch a có thuế ề ặ ề ồ ượ ưở ư ế GTGT. • Đ i v i hàng hóa, d ch v đ c s d ng ch ng t thanh toán ghi giá thanhố ớ ị ụ ượ ử ụ ứ ừ toán là giá đã có thu GTGT thì giá tính thu đ c xác đ nh theo công th c sauế ế ượ ị ứ : Giá thanh toán Giá ch a có thu GTGTư ế = ------------------------------------------------- 1 + (%) thu su t c a hàng hóa, d ch v đó.ế ấ ủ ị ụ Giá thanh toán = Giá ch a thu + Giá ch a thu x % Thu su t c a hàng hóa, d ch v đóư ế ư ế ế ấ ủ ị ụ S thu GTGT đ u vào đ c kh u tr = Giá ch a thu x %thu su t.ố ế ầ ượ ấ ừ ư ế ế ấ Ví d :ụ Trong kỳ, Công ty A thanh toán d ch v đ u vào đ c tính kh u tr :ị ụ ầ ượ ấ ừ T ng giá thanh toán c a CTy A là 110 tri u đ ng (giá có thu GTGT), d ch v này ch uổ ủ ệ ồ ế ị ụ ị thu là 10% ế S thu GTGT đ u vào đ c kh u tr = 110 tri u/(1 + 10%) x 10% = 10 tri u đ ng ố ế ầ ượ ấ ừ ệ ệ ồ Giá ch a có thu là 100 tri u đ ng, thu GTGT là 10 tri u đ ng.ư ế ệ ồ ế ệ ồ 7 Thu giá tr gia tăngế ị 6. Thu su t:ế ấ - M c thu su t 0% áp d ng đ i v i hàng hóa, d ch v xu t kh u, v n t iứ ế ấ ụ ố ớ ị ụ ấ ẩ ậ ả qu c t và hàng hóa, d ch v không ch u thu GTGT quy đ nh trên khi xu t kh u, tr cácố ế ị ụ ị ế ị ở ấ ẩ ừ tr ng h p chuy n giao công ngh , chuy n nh ng quy n s h u trí tu ra n c ngoài;ườ ợ ể ệ ể ượ ề ở ữ ệ ướ d ch v tái b o hi m ra n c ngoài; d ch v c p tín d ng; chuy n nh ng v n, d ch v tàiị ụ ả ể ướ ị ụ ấ ụ ể ượ ố ị ụ chính phái sinh; d ch v b u chính, vi n thông; s n ph m xu t kh u là tài nguyên, khoángị ụ ư ễ ả ẩ ấ ẩ s n khai thác ch a qua ch bi n đã quy đ nh trên.ả ư ế ế ị ở - M c thu su t 5% đ i v i hàng hóa, d ch v :ứ ế ấ ố ớ ị ụ • N c s ch ph c v s n xu t và sinh ho t do các c s s n xu t, kinhướ ạ ụ ụ ả ấ ạ ơ ở ả ấ doanh n c khai thác t ngu n n c t nhiên cung c p cho các đ i t ng s d ng n cướ ừ ồ ướ ự ấ ố ượ ử ụ ướ (tr n c s ch do các t ch c, cá nhân t khai thác nông thôn, mi n núi, h i đ o, vùngừ ướ ạ ổ ứ ự ở ề ả ả sâu, vùng xa đ ph c v cho s n xu t và sinh ho t vùng đó không thu c di n ch u thuể ụ ụ ả ấ ạ ở ộ ệ ị ế và các lo i n c gi i khát thu c nhóm thu su t 10%).ạ ướ ả ộ ế ấ • Phân bón; qu ng đ s n xu t phân bón; thu c tr sâu b nh và ch t kíchặ ể ả ấ ố ừ ệ ấ thích tăng tr ng v t nuôi, cây tr ng.ưở ậ ồ • Thi t b , máy móc và d ng c chuyên dùng cho y tế ị ụ ụ ế nh các lo i máy soi,ư ạ chi u, ch p dùng đ khám, ch a b nh, các thi t b , d ng c chuyên dùng đ m , đi u trế ụ ể ữ ệ ế ị ụ ụ ể ổ ề ị v t th ng, ô tô c u th ng, d ng c đo huy t áp, tim, m ch, b m kim tiêm, truy n máu,ế ươ ứ ươ ụ ụ ế ạ ơ ề d ng c phòng tránh thai và các d ng c , thi t b chuyên dùng cho y t khác; bông, băng,ụ ụ ụ ụ ế ị ế g c y t và băng v sinh y t . ạ ế ệ ế Thu c ch a b nh, phòng b nh cho ng i và v t nuôiố ữ ệ ệ ườ ậ (bao g m c v c - xin, sinh ph m, n c c t đ pha ch thu c tiêm).ồ ả ắ ẩ ướ ấ ể ế ố • Giáo c dùng đ gi ng d y và h c t p là các lo i mô hình, hình v , th cụ ể ả ạ ọ ậ ạ ẽ ướ k , b ng, ph n, com pa dùng đ gi ng d y, h c t p và các lo i thi t b , d ng c chuyênẻ ả ấ ể ả ạ ọ ậ ạ ế ị ụ ụ dùng cho gi ng d y, nghiên c u, thí nghi m.ả ạ ứ ệ • Đ ch i cho tr em. Các lo i sách (tr sách không ch u thu GTGT nêu ồ ơ ẻ ạ ừ ị ế ở trên). • S n ph m tr ng tr t, chăn nuôi; th y s n, h i s n nuôi tr ng, đánh b tả ẩ ồ ọ ủ ả ả ả ồ ắ ch a qua ch bi n ho c ch qua s ch làm s ch, bóc v , ph i, s y khô, p đông, pư ế ế ặ ỉ ơ ế ạ ỏ ơ ấ ướ ướ mu i khâu kinh doanh th ng m i (tr các đ i t ng không ch u thu GTGT nêu ố ở ươ ạ ừ ố ượ ị ế ở trên). • Th c ph m t i s ng, l ng th c; lâm s n (tr g , măng) ch a qua chự ẩ ươ ố ươ ự ả ừ ỗ ư ế bi n khâu kinh doanh th ng m i.ế ở ươ ạ L ng th c bao g m thóc, g o, ngô, khoai, s n, lúa mỳ; b t g o, ngô, khoai, s n,ươ ự ồ ạ ắ ộ ạ ắ mỳ. Th c ph m t i s ng là các lo i th c ph m ch a qua ch bi n, ch s ch d iự ẩ ươ ố ạ ự ẩ ư ế ế ỉ ơ ế ướ d ng làm s ch, bóc v , c t lát, đông l nh, ph i khô mà qua s ch v n còn là th c ph mạ ạ ỏ ắ ạ ơ ơ ế ẫ ự ẩ t i s ng nh th t gia súc, gia c m, tôm, cua, cá, và các s n ph m thu , h i s n khác.ươ ố ư ị ầ ả ẩ ỷ ả ả 8 Thu giá tr gia tăngế ị Lâm s n ch a qua ch bi n là các lo i lâm s n khai thác t r ng t nhiên thu cả ư ế ế ạ ả ừ ừ ự ộ nhóm: song, mây, tre, n a, n m, m c nhĩ; r , lá, hoa, cây làm thu c, nh a cây và các lo iứ ấ ộ ễ ố ự ạ lâm s n khác.ả • Đ ng; ph ph m trong s n xu t đ ng, g m g đ ng, bã mía, bã bùn.ườ ụ ẩ ả ấ ườ ồ ỉ ườ • S n ph m b ng đay, cói, tre, song, mây, n a, lá là các lo i s n ph m đ cả ẩ ằ ứ ạ ả ẩ ượ s n xu t, ch bi n t nguyên li u chính là đay, cói, tre, song, mây n a, lá nh : th m đay,ả ấ ế ế ừ ệ ứ ư ả s i đay, bao đay, th m s d a, chi u s n xu t b ng đay, cói, dây th ng, dây bu c làmợ ả ơ ừ ế ả ấ ằ ừ ộ b ng tre n a, x d a; rèm, mành b ng tre, trúc, n a, ch i tre, nón lá .v.v…Bông s ch làằ ứ ơ ừ ằ ứ ổ ơ ế bông đã đ c b v , h t và phân lo i.ượ ỏ ỏ ạ ạ • Th c ăn gia súc, gia c m và th c ăn cho v t nuôi khác bao g m các lo i đãứ ầ ứ ậ ồ ạ ho c ch a đ c ch bi n t ng h p nh cám, bã khô l c, b t cá, b t x ng v.v...ặ ư ượ ế ế ổ ợ ư ạ ộ ộ ươ • D ch v khoa h c và công ngh là các ho t đ ng ph c v vi c nghiên c uị ụ ọ ệ ạ ộ ụ ụ ệ ứ khoa h c và phát tri n công ngh nh x lý s li u, tính toán, phân tích ph c v cho vi cọ ể ệ ư ử ố ệ ụ ụ ệ nghiên c u khoa h c và phát tri n công ngh , l p báo cáo nghiên c u kh thi, ti n kh thiứ ọ ể ệ ậ ứ ả ề ả và các gi i pháp th c nghi m nh m t o ra công ngh m i và s n ph m m i; các ho tả ự ệ ằ ạ ệ ớ ả ẩ ớ ạ đ ng liên quan đ n s h u trí tu theo h ng d n t i Thông t s 08/2006/TT-BKHCNộ ế ở ữ ệ ướ ẫ ạ ư ố ngày 04/4/2006 c a B Khoa h c và Công ngh h ng d n v d ch v s h u trí tu ; cácủ ộ ọ ệ ướ ẫ ề ị ụ ở ữ ệ d ch v v thông tin, ng d ng, tri th c khoa h c và công ngh và kinh nghi m th c ti nị ụ ề ứ ụ ứ ọ ệ ệ ự ễ . • D ch v tr c ti p ph c v s n xu t nông nghi p bao g m các ho t đ ngị ụ ự ế ụ ụ ả ấ ệ ồ ạ ộ nh c y, b a đ t s n xu t nông nghi p; đào, đ p, n o, vét kênh, m ng, ao, h ph c vư ầ ừ ấ ả ấ ệ ắ ạ ươ ồ ụ ụ s n xu t nông nghi p; nuôi, tr ng, chăm sóc, phòng tr sâu, b nh; thu, hái, s ch , b oả ấ ệ ồ ừ ệ ơ ế ả qu n s n ph m nông nghi p.ả ả ẩ ệ • Máy móc, thi t b chuyên dùng ph c v cho s n xu t nông nghi p, baoế ị ụ ụ ả ấ ệ g m: máy cày, máy b a, máy c y, máy gieo h t, máy tu t lúa, máy g t, máy g t đ p liênồ ừ ấ ạ ố ặ ặ ậ h p, máy thu ho ch s n ph m nông nghi p, máy ho c bình b m thu c tr sâu.ợ ạ ả ẩ ệ ặ ơ ố ừ • M cao su s ch nh m c r p, m t , m bún, m c m. Nh a thông sủ ơ ế ư ủ ờ ế ủ ờ ủ ủ ố ự ơ ch .ế • Ho t đ ng văn hóa, tri n lãm, th d c, th thao; bi u di n ngh thu t; s nạ ộ ể ể ụ ể ể ễ ệ ậ ả xu t phim; nh p kh u, phát hành và chi u phim.ấ ậ ẩ ế - M c thu su t 10% đ i v i hàng hóa, d ch v : áp d ng đ i v i hàng hóa,ứ ế ấ ố ớ ị ụ ụ ố ớ d ch v không quy đ nh áp d ng m c thu 0% và 5% trên.ị ụ ị ụ ứ ế ở III. PH NG PHÁP TÍNH THU :ƯƠ Ế 1. Ph ng pháp kh u tr thu :ươ ấ ừ ế a) Đ i t ng:ố ượ − Áp d ng ph ng pháp kh u tr thu cho các đ n v , t ch c kinh doanh,ụ ươ ấ ừ ế ơ ị ổ ứ doanh nghi p thành l p theo Lu t Doanh nghi p Nhà n c, lu t Doanh nghi p, lu t H pệ ậ ậ ệ ướ ậ ệ ậ ợ tác xã, doanh nghi p có v n đ u t n c ngoài và các đ n v , t ch c kinh doanh khác.ệ ố ầ ư ướ ơ ị ổ ứ 9 Thu giá tr gia tăngế ị − Tr ng h p c s kinh doanh thu c đ i t ng n p thu theo ph ng phápườ ợ ơ ở ộ ố ượ ộ ế ươ kh u tr thu có ho t đ ng kinh doanh mua, bán vàng, b c, đá quý, ngo i t thì c s ph iấ ừ ế ạ ộ ạ ạ ệ ơ ở ả h ch toán riêng ho t đ ng kinh doanh này đ tính thu tr c ti p trên GTGTạ ạ ộ ể ế ự ế − Đ i v i ph ng pháp kh u tr thu , ph i s d ng hóa đ n thu GTGT. Khiố ớ ươ ấ ừ ế ả ử ụ ơ ế l p hóa đ n ph i ghi đ y đ , đúng các y u t quy đ nh và ghi rõ: giá bán ch a thu ( kậ ơ ả ầ ủ ế ố ị ư ế ể c ph thu, phí ngoài giá bán (n u có)), thu GTGT, t ng giá thanh toán.ả ụ ế ế ổ b) Cách tính: S thu GTGT ph i n p = s thu GTGT đ u ra (-) s thu GTGT đ u vào đ cố ế ả ộ ố ế ầ ố ế ầ ượ kh u tr .ấ ừ Trong đó: - S thu GTGT đ u ra = Giá tính thu x %Thu su tố ế ầ ế ế ấ - S thu GTGT đ u vào đ c kh u tr = t ng s thu GTGT ghi trên hóaố ế ầ ượ ấ ừ ổ ố ế đ n GTGT mua hàng hóa, d ch v , ch ng t n p thu GTGT c a hàng hóa nh p kh u.ơ ị ụ ứ ừ ộ ế ủ ậ ẩ c) Nguyên t c:ắ • Thu GTGT đ u vào đ c kh u tr là thu GTGT c a hàng hoá, d ch vế ầ ượ ấ ừ ế ủ ị ụ dùng cho s n xu t, kinh doanh hàng hoá, d ch v ch u thu GTGT. Tr ng h p hàng hóa,ả ấ ị ụ ị ế ườ ợ d ch v mua vào dùng đ ng th i cho s n xu t, kinh doanh hàng hóa, d ch v ch u thu vàị ụ ồ ờ ả ấ ị ụ ị ế không ch u thu GTGT thì ch đ c kh u tr s thu đ u vào c a hàng hóa, d ch v dùngị ế ỉ ượ ấ ừ ố ế ầ ủ ị ụ cho s n xu t, kinh doanh hàng hóa, d ch v ch u thu GTGTả ấ ị ụ ị ế ; s thu GTGT đ u vàoố ế ầ không đ c kh u tr đ c tính vào chi phí c a hàng hoá, d ch v không ch u thu GTGT. ượ ấ ừ ượ ủ ị ụ ị ế Riêng đ i v i tài s n c đ nh dùng cho s n xu t, kinh doanh hàng hoá, d ch vố ớ ả ố ị ả ấ ị ụ thì đ c kh u tr toàn b s thu GTGT đ u vào. ượ ấ ừ ộ ố ế ầ Đ i v i tài s n c đ nh mua vào số ớ ả ố ị ử d ng riêng cho s n xu t, kinh doanh hàng hoá, d ch v không ch u thu thì thu GTGT c aụ ả ấ ị ụ ị ế ế ủ tài s n c đ nh đ c tính vào nguyên giá c a tài s n c đ nh.ả ố ị ượ ủ ả ố ị C s kinh doanh ph i h ach toán riêng thu đ u vào c a hàng hoá, d ch vơ ở ả ọ ế ầ ủ ị ụ dùng cho s n xu t, kinh doanh hàng hoá, d ch v ch u thu và không ch u thu GTGT.ả ấ ị ụ ị ế ị ế Tr ng h p hàng hóa, d ch v s d ng chung cho s n xu t, kinh doanh hàng hoá, d ch vườ ợ ị ụ ử ụ ả ấ ị ụ ch u thu và không ch u thu GTGT nh ng c s không h ach toán riêng đ c thu đ uị ế ị ế ư ơ ở ọ ượ ế ầ vào đ c kh u tr , thì thu đ u vào đ c tính kh u tr theo t l (%) doanh s c a hàngượ ấ ừ ế ầ ượ ấ ừ ỷ ệ ố ủ hóa, d ch v ch u thu GTGT so v i t ng doanh s c a hàng hóa, d ch v bán raị ụ ị ế ớ ổ ố ủ ị ụ • Thu GTGT đ u vào đ c phát sinh trong tháng nào đ c kê khai, kh u trế ầ ượ ượ ấ ừ khi xác đ nh s thu ph i n p c a tháng đó, không phân bi t đã xu t dùng hay còn t n kho.ị ố ế ả ộ ủ ệ ấ ồ Tr ng h p c s kinh doanh phát hi n s thu GTGT đ u vào khi kê khai, kh u tr b saiườ ợ ơ ở ệ ố ế ầ ấ ừ ị sót thì đ c kê khai, kh u tr b sung; th i gian đ kê khai, b sung t i đa là 6 tháng, kượ ấ ừ ổ ờ ề ổ ố ể t th i đi m phát sinh sai sót.ừ ờ ể • Thu GTGT đ u vào đ c kh u tr đ i v i ế ầ ượ ấ ừ ố ớ c s s n xu t nông - lâmơ ở ả ấ nghi p, nuôi tr ng đánh b t thu h i s n có t ch c s n xu t khép kín, h ch toán k t quệ ồ ắ ỷ ả ả ổ ứ ả ấ ạ ế ả s n xu t kinh doanh t p trung có s d ng s n ph m các khâu s n xu t nông – lâmả ấ ậ ử ụ ả ẩ ở ả ấ nghi p; nuôi tr ng, đánh b t thu , h i s n làm nguyên li u đ ti p t c s n xu t ch bi nệ ồ ắ ỷ ả ả ệ ể ế ụ ả ấ ế ế ra s n ph m ch u thu GTGT đ c xác đ nh nh sau: C s kinh doanh đ c kê khai,ả ẩ ị ế ượ ị ư ơ ở ượ 10 Thu giá tr gia tăngế ị kh u tr thu GTGT c a hàng hóa, d ch v mua vào ph c v cho s n xu t kinh doanh ấ ừ ế ủ ị ụ ụ ụ ả ấ ở t t c các khâu: đ u t xây d ng c b n, s n xu t, ch bi n; tr ng h p c s có bánấ ả ầ ư ự ơ ả ả ấ ế ế ườ ợ ơ ở hàng hóa là s n ph m nông, lâm, thu h i s n m i qua s ch thu c đ i t ng không ch uả ẩ ỷ ả ả ớ ơ ế ộ ố ượ ị thu GTGT thì s thu GTGT c a hàng hóa, d ch v mua vào đ c tính kh u tr theo tế ố ế ủ ị ụ ượ ấ ừ ỷ l (%) doanh s hàng hóa, d ch v ch u thu GTGT so v i t ng doanh s c a hàng hóa,ệ ố ị ụ ị ế ớ ổ ố ủ d ch v bán ra. ị ụ Trong tr ng h p c s s n xu t, ch bi n mua nông-lâm-th y s n ch a qua chườ ợ ơ ở ả ấ ế ế ủ ả ư ế bi n c a ng i s n xu t mà không có hóa đ n giá tr gia tăng thì đ c kh u tr thu đ uế ủ ườ ả ấ ơ ị ượ ấ ừ ế ầ vào t 1% đ n 5% tính trên giá mua vào, t l kh u tr đ i v i t ng lo i hàng hóa doừ ế ỷ ệ ấ ừ ố ớ ừ ạ Chính Ph quy đ nh. (không áp d ng tr ng h p xu t kh u)ủ ị ụ ườ ợ ấ ẩ • Thu GTGT đ u vào hàng hoá, tài s n c đ nh mua vào b t n th t, b h ngế ầ ả ố ị ị ổ ấ ị ỏ do thiên tai, ho ho n, tai n n b t ng , m t tr m n u xác đ nh đ c t ch c, cá nhân cóả ạ ạ ấ ờ ấ ộ ế ị ượ ổ ứ trách nhi m ph i b i th ng thì thu GTGT đ u vào c a s hàng hoá này đ c tính vàoệ ả ồ ườ ế ầ ủ ố ượ giá tr hàng hoá t n th t ph i b i th ng, không đ c kh u tr .ị ổ ấ ả ồ ườ ượ ấ ừ • Văn phòng T ng công ty, t p đoàn không tr c ti p ho t đ ng kinh doanh vàổ ậ ự ế ạ ộ các đ n v hành chính s nghi p tr c thu c nh : B nh vi n, Tr m xá, Nhà ngh đi uơ ị ự ệ ự ộ ư ệ ệ ạ ỉ ề d ng, Vi n, Tr ng đào t o... không thu c đ i t ng n p thu GTGT thì không đ cưỡ ệ ườ ạ ộ ố ượ ộ ế ượ kh u tr hay hoàn thu GTGT đ u vào c a hàng hoá, d ch v mua vào ph c v cho ho tấ ừ ế ầ ủ ị ụ ụ ụ ạ đ ng c a các đ n v này.ộ ủ ơ ị Tr ng h p các đ n v này có ho t đ ng kinh doanh hàng hoá, d ch v ch u thuườ ợ ơ ị ạ ộ ị ụ ị ế GTGT thì ph i đăng ký, kê khai n p thu GTGT riêng cho các ho t đ ng này.ả ộ ế ạ ộ • Thu GTGTế đ u vào c a hàng hoá (k c hàng hoá mua ngoài ho c hàngầ ủ ể ả ặ hoá do doanh nghi p t s n xu t) mà doanh nghi p s d ng đ khuy n m i, qu ng cáoệ ự ả ấ ệ ử ụ ể ế ạ ả d i các hình th c ph c v cho s n xu t kinh doanh hàng hoá, d ch v ch u thu GTGT thìướ ứ ụ ụ ả ấ ị ụ ị ế đ c kh u tr thu GTGT đ u vào.ượ ấ ừ ế ầ • Đ i v i tài s n c đ nh đ u t , mua s m ho c đ c t ng, cho đ s d ngố ớ ả ố ị ầ ư ắ ặ ượ ặ ể ử ụ vào các m c đích d i đây thì thu GTGT t ng ng ghi trên hoá đ n, ch ng t mua hàngụ ướ ế ươ ứ ơ ứ ừ hoá, d ch v t o thành tài s n c đ nh đó không tính vào thu ị ụ ạ ả ố ị ế GTGT đ u vào đ c kh uầ ượ ấ tr mà tính vào nguyên giá c a tài s n c đ nh: TSCĐ chuyên dùng đ s n xu t vũ khí, khíừ ủ ả ố ị ể ả ấ tài ph c v qu c phòng, an ninh; nhà làm tr s văn phòng và các thi t b chuyên dùng choụ ụ ố ụ ở ế ị ho t đ ng tín d ng c a các t ch c tín d ng, công ty tái b o hi m, công ty b o hi m nhânạ ộ ụ ủ ổ ứ ụ ả ể ả ể th , công ty kinh doanh ch ng khoán, các b nh vi n, tr ng h c; TSCĐ dùng vào m cọ ứ ệ ệ ườ ọ ụ đích phúc l i c a c s kinh doanh (không phân bi t ngu n v n đ u t ).ợ ủ ơ ở ệ ồ ố ầ ư • Thu GTGT đ u vào c a hàng hóa, d ch v bán cho t ch c, cá nhân sế ầ ủ ị ụ ổ ứ ử d ng ngu n v n vi n tr nhân đ o, vi n tr không hoàn l i đ c kh u tr toàn b .ụ ồ ố ệ ợ ạ ệ ợ ạ ượ ấ ừ ộ • C s kinh doanh không đ c tính kh u tr thu GTGT đ u vào đ i v iơ ở ượ ấ ừ ế ầ ố ớ tr ng h p: hoá đ n GTGT s d ng không đúng quy đ nh c a pháp lu t nh : hóa đ nườ ợ ơ ử ụ ị ủ ậ ư ơ GTGT không ghi thu GTGT (tr tr ng h p đ c thù đ c dùng hoá đ n GTGT ghi giáế ừ ườ ợ ặ ượ ơ thanh toán là giá đã có thu GTGT); không ghi ho c ghi không đúng tên, đ a ch , mã s thuế ặ ị ỉ ố ế c a ng i bán nên không xác đ nh đ c ng i bán; hóa đ n, ch ng t n p thu GTGTủ ườ ị ượ ườ ơ ứ ừ ộ ế gi , hóa đ n b t y xóa, hóa đ n kh ng (không bán hàng hóa, d ch v ); hóa đ n ghi giá trả ơ ị ẩ ơ ố ị ụ ơ ị cao h n giá tr th c t c a hàng hóa, d ch v .ơ ị ự ế ủ ị ụ 11 Thu giá tr gia tăngế ị d) Ví d :ụ Ví d 1: ụ M t s n ph m ch u thu su t 10%ộ ả ẩ ị ế ấ DNA bán cho DNB v i giá bán ch a có thu là 200tr.ớ ư ế DNB bán cho DNC v i giá bán là 250tr.ớ DNC bán cho ng i tiêu dùng cu i cùng v i giá 300tr.ườ ố ớ Xét DNA: Thu GTGT DNA ph i n p = 200 x 10% = 20trế ả ộ Xét DNB: GTGT đ u ra = 250 x 10% =25trầ GTGT đ u vào = 200 x 10% = 20trầ Khi đó thu GTGT DNB ph i n p = 25 – 20 = 5trế ả ộ Xét DNC: GTGT đ u ra = 300 x 10% = 30trầ GTGT đ u vào = 250 x 10% = 25trầ Khi đó thu GTGT DNC ph i n p = 30 - 25 = 5trế ả ộ Xét ng i tiêu dùng cu i cùngườ ố : thu GTGT ph i n p = 300 x 10% = 30trế ả ộ S thu ng i tiêu dùng cu i cùng ph i n p b ng t ng s thu c a các doanh nghi pố ế ườ ố ả ộ ằ ổ ố ế ủ ệ c ng l i.ộ ạ Ví d 2: ụ M t xí nghi p in:ộ ệ Doanh thu → GTGT đ u raầ _ In báo(không thu ): 400tr → 0đế _ In sách(thu 10%): 600tr → 60trế T ng: 1000tr → 60trổ Chi phí → GTGT đ u vàoầ _ Gi y (10%): 250tr → 25trấ _ Gi y (10%): 450tr → 45trấ _ Đi n (10%): 70tr → 7trệ T ng: 770tr → 77trổ Do đi n là s n ph m s d ng chung, không ho ch toán riêng đ c s n ph m ch u thu vàệ ả ẩ ử ụ ạ ượ ả ẩ ị ế không ch u thu nên ta ph i tính d a trên t l % doanh thu c a s n ph m sách (ch u thu )ị ế ả ự ỷ ệ ủ ả ẩ ị ế so v i t ng doanh thu.ớ ổ Thu GTGT đ u vào đ c kh u tr c a đi n đ c tính = 7 x (600/1000) = 4.2 trế ầ ượ ấ ừ ủ ệ ượ V y Thu GTGT đ u vào c a xnghi p = 45 + 4.2 = 49.2 trậ ế ầ ủ ệ e) Đi u ki n kh u tr thu GTGT đ u vào đ c quy đ nh nh sau:ề ệ ấ ừ ế ầ ượ ị ư - Có hóa đ n GTGT mua hàng hóa, d ch v ho c ch ng t n p thu GTGT ơ ị ụ ặ ứ ừ ộ ế ở khâu nh p kh u.ậ ẩ 12 Thu giá tr gia tăngế ị - Có ch ng t thanh toán qua ngân hàng đ i v i hàng hóa, d ch v mua vào,ứ ừ ố ớ ị ụ tr hàng hóa, d ch v mua t ng l n có giá tr d i hai m i tri u.ừ ị ụ ừ ầ ị ướ ươ ệ - Đ i v i hàng hóa, d ch v xu t kh u, ngoài các đi u ki n qui đ nh t i đi mố ớ ị ụ ấ ẩ ề ệ ị ạ ể a và b ph i có h p đ ng kí k t v i bên n c ngoài v vi c bán, gia công hàng hóa, cungả ợ ồ ế ớ ướ ề ệ ng d ch v , hóa đ n bán hàng hóa, d ch v , ch ng t thanh toán qua ngân hàng, t khaiứ ị ụ ơ ị ụ ứ ừ ờ h i quan đ i v i hàng hóa xu t kh u.ả ố ớ ấ ẩ Vi c thanh toán ti n hàng hóa, d ch v xu t kh u d i hình th c thanh toán bù trệ ề ị ụ ấ ẩ ướ ứ ừ gi a hàng hóa, d ch v xu t kh u v i hàng hóa, d ch v nh p kh u, tr n thay Nhà n cữ ị ụ ấ ẩ ớ ị ụ ậ ẩ ả ợ ướ đ c coi là thanh toán qua ngân hàng.ượ 2. Ph ng pháp tính thu tr c ti p trên GTGT:ươ ế ự ế a) Đ i t ng áp d ng:ố ượ ụ • Cá nhân s n xu t, kinh doanh là ng i Vi t Namả ấ ườ ệ • T ch c, cá nhân n c ngoài kinh doanh t i Vi t Nam không thành l p phápổ ứ ướ ạ ệ ậ nhân t i Vi t nam ch a th c hi n đ y đ các đi u ki n v k toán, hóa đ n ch ng t đạ ệ ư ự ệ ầ ủ ề ệ ề ế ơ ứ ừ ể làm căn c tính thu theo ph ng pháp kh u tr thu ;ứ ế ươ ấ ừ ế • C s kinh doanh mua, bán vàng, b c, đá quý, ngo i t .ơ ở ạ ạ ệ b) Ph ng pháp tính thu tr c ti p trên GTGT đ c quy đ nh nh sau:ươ ế ự ế ượ ị ư − S thu GTGT ph i n p = GTGT cùa hàng hóa, d ch v bán ra (x) thu su tố ế ả ộ ị ụ ế ấ thu GTGTế − GTGT đ c xác đ nh b ng giá thanh toán hàng hóa, d ch v bán ra (-) giáượ ị ằ ị ụ thanh toán c a hàng hóa, d ch v mua vào t ng ng.ủ ị ụ ươ ứ • Giá thanh toán c a hàng hoá, d ch v mua vào, bán ra là giá th c t mua, bánủ ị ụ ự ế ghi trên hoá đ n mua, bán hàng hoá, d ch v , bao g m c thu GTGT và các kho n phơ ị ụ ồ ả ế ả ụ thu, phí thu thêm mà bên bán đ c h ng, bên mua ph i tr .ượ ưở ả ả • Giá thanh toán c a hàng hoá, d ch v mua vào t ng ng c a hàng hoá, d chủ ị ụ ươ ứ ủ ị v bán ra đ c xác đ nh b ng giá tr hàng hoá, d ch v mua vào mà c s kinh doanh đãụ ượ ị ằ ị ị ụ ơ ở dùng cho s n xu t, kinh doanh hàng hoá, d ch v ch u thu GTGT bán ra.ả ấ ị ụ ị ế VD : 1 c s A s n xu t đ g , 1 tháng bán đ c 150 sp, t ng doanh s bán là 25 tri uơ ở ả ấ ồ ỗ ượ ổ ố ệ đ ng. Giá tr v t t , nguyên li u mua ngoài đ sx 150 sp là 19 tri u đ ng, trong đó :ồ ị ậ ư ệ ể ệ ồ + Nguyên li u chính : 14 tri u ệ ệ + V t li u và d ch v mua ngoài khác : 5 tri uậ ệ ị ụ ệ Thu su t GTGT là 10%. Thu GTGT c s A ph i n p đ c tính nh sau :ế ấ ế ơ ở ả ộ ượ ư GTGT c a sp bán ra = 25 tr – 19 tr = 6 tr ủ → Thu GTGT ph i n p = 6 tr × 10% = 0.6 trế ả ộ 13 Thu giá tr gia tăngế ị Tr ng h p c s kinh doanh ch a th c hi n đ y đ vi c mua, bán hàng hoá, d chườ ợ ơ ở ư ự ệ ầ ủ ệ ị v có hoá đ n, ch ng t làm căn c xác đ nh GTGT theo quy đ nh trên đây thì GTGT đ cụ ơ ứ ừ ứ ị ị ượ xác đ nh nh sau : ị ư • Đ i v i c s kinh doanh đã th c hi n bán hàng hoá, d ch v có đ y đ hoáố ớ ơ ở ự ệ ị ụ ầ ủ đ n, ch ng t theo ch đ , xác đ nh đ c đúng doanh thu bán hàng hoá, d ch v , nh ngơ ứ ừ ế ộ ị ượ ị ụ ư không đ hoá đ n mua hàng hoá, d ch v thì :ủ ơ ị ụ GTGT c a hàng hoá, d ch v = Doanh thu × T l % GTGT tính trên doanh thu.ủ ị ụ ỷ ệ VD : V n c s kinh doanh A trên có doanh s bán 150 sp là 30 tri u đ ng.ẫ ơ ở ố ệ ồ T l GTGT c a m t hàng c s s n xu t đ c quy đ nh là 20% trên doanh s bán ra.ỷ ệ ủ ặ ơ ở ả ấ ượ ị ố Thu GTGT ph i n p là : ế ả ộ Xác đ nh GTGT : 30 tr × 20% = 6 tri u đ ng ị ệ ồ Thu GTGT ph i n p : 6 tr × 10% = 0.6 tri u đ ng ế ả ộ ệ ồ • Đ i v i cá nhân kinh doanh ch a th c hi n ho c th c hi n ch a đ y đ hoáố ớ ư ự ệ ặ ự ệ ư ầ ủ đ n mua, bán hàng hoá, d ch v thì c quan thu căn c vào tình hình kinh doanh c a t ngơ ị ụ ơ ế ứ ủ ừ cá nhân đ n đ nh m c doanh thu tính thu :ể ấ ị ứ ế GTGT c a hàng hoá, d ch v = Doanh thu × T l % GTGT trên doanh thu. ủ ị ụ ỷ ệ * T l % GTGT tính trên doanh thu làm căn c xác đ nh GTGT do c quan Thu nỷ ệ ứ ị ơ ế ấ đ nh phù h p v i t ng ngành ngh kinh doanh.ị ợ ớ ừ ề  GTGT xác đ nh đ i v i m t s ngành ngh kinh doanh nh sau:ị ố ớ ộ ố ề ư • Đ i v i ho t đ ng s n xu t, kinh doanh bán hàng là s chênh l ch gi aố ớ ạ ộ ả ấ ố ệ ữ doanh s bán v i doanh s v t t , hàng hoá, d ch v mua vào dùng cho s n xu t, kinhố ớ ố ậ ư ị ụ ả ấ doanh. Tr ng h p c s kinh doanh không h ch toán đ c doanh s v t t , hàng hoá,ườ ợ ơ ở ạ ượ ố ậ ư d ch v mua vào t ng ng v i doanh s hàng bán ra thì xác đ nh nh sau:ị ụ ươ ứ ớ ố ị ư Giá v n hàng bán ra b ng (=) Doanh s t n đ u kỳ (+) doanh s mua trong kỳố ằ ố ồ ầ ố (-) doanh s t n cu i kỳ.ố ồ ố Ví d :ụ M t c s A s n xu t đ g , trong tháng bán đ c 150 s n ph m, t ngộ ơ ở ả ấ ồ ỗ ượ ả ẩ ổ doanh s bán là 25 tri u đ ng.ố ệ ồ Giá tr v t t , nguyên li u mua ngoài đ s n xu t 150 s n ph m là 19 tri u đ ng,ị ậ ư ệ ể ả ấ ả ẩ ệ ồ trong đó: + Nguyên li u chính (g ): ệ ỗ 14 tri u.ệ + V t li u và d ch v mua ngoài khác:ậ ệ ị ụ 5 tri u.ệ Thu su t thu GTGT là 10%, thu GTGT c s A ph i n p đ c tính nh sau:ế ấ ế ế ơ ở ả ộ ượ ư + GTGT c a s n ph m bán ra: 25 tri u đ ng - 19 tri u đ ng =ủ ả ẩ ệ ồ ệ ồ 6 tri u đ ng.ệ ồ 14 Thu giá tr gia tăngế ị + Thu GTGT ph i n p:ế ả ộ 6 tri u đ ng xệ ồ 10% = 0,6 tri u đ ng. ệ ồ • Đ i v i xây d ng, l p đ t là s chênh l ch gi a ti n thu v xây d ng, l pố ớ ự ắ ặ ố ệ ữ ề ề ự ắ đ t công trình, h ng m c công trình (-) chi phí v t t nguyên li u, chi phí đ ng l c, v nặ ạ ụ ậ ư ệ ộ ự ậ t i, d ch v và chi phíả ị ụ khác mua ngoài đ ph c v cho ho t đ ng xây d ng, l p đ t côngể ụ ụ ạ ộ ự ắ ặ trình, h ng m c công trình.ạ ụ • Đ i v i ho t đ ng v n t i là s chênh l ch gi a ti n thu c c v n t i, b cố ớ ạ ộ ậ ả ố ệ ữ ề ướ ậ ả ố x p (-) chi phí xăng d u, ph tùng thay th và chi phí khác mua ngoài dùng cho ho t đ ngế ầ ụ ế ạ ộ v n t i.ậ ả • Đ i v i ho t đ ng kinh doanh ăn u ng là s chênh l ch gi a ti n thu v bánố ớ ạ ộ ố ố ệ ữ ề ề hàng ăn u ng, ti n ph c v và các kho n thu khác (-) giá v n hàng hóa, d ch v mua ngoàiố ề ụ ụ ả ố ị ụ dùng cho kinh doanh ăn u ng.ố • Đ i v i ho t đ ng kinh doanh vàng, b c, đá quý, ngo i t , ố ớ ạ ộ ạ ạ ệ GTGT là số chênh l ch gi a doanh s bán ra vàng, b c, đá quý, ngo i t (-) giá v n c a vàng, b c, đáệ ữ ố ạ ạ ệ ố ủ ạ quý, ngo i t bán ra.ạ ệ • Đ i v i c s kinh doanh thu c đ i t ng tính thu GTGT theo ph ngố ớ ơ ở ộ ố ượ ế ươ pháp kh u tr thu có kinh doanh mua, bán vàng, b c, đá quý, ngo i t áp d ng ph ngấ ừ ế ạ ạ ệ ụ ươ pháp tính tr c ti p trên GTGT, c s ph i h ch toán riêng thu GTGT đ u vào đ kê khaiự ế ơ ở ả ạ ế ầ ể thu GTGT ph i n p c a hàng hoá, d ch v theo t ng ho t đ ng kinh doanh và ph ngế ả ộ ủ ị ụ ừ ạ ộ ươ pháp tính thu riêng.Tr ng h p không h ch toán đ c riêng thì đ c xác đ nh phân bế ườ ợ ạ ượ ượ ị ổ thu GTGT đ u vào đ c kh u tr t ng ng v i t l doanh thu c a hàng hoá, d ch vế ầ ượ ấ ừ ươ ứ ớ ỷ ệ ủ ị ụ ch u thu GTGT tính theo ph ng pháp kh u tr thu trên t ng doanh thu bán hàng phátị ế ươ ấ ừ ế ổ sinh trong kỳ. • Đ i v i các Ngân hàng th ng m i t ng doanh thu phát sinh trong kỳ baoố ớ ươ ạ ổ g m doanh thu c a d ch v ngân hàng; doanh thu thu lãi ti n vay, ti n g i; doanh thu cácồ ủ ị ụ ề ề ử nghi p v khác và chênh l ch c a ho t đ ng mua bán ngo i t , kinh doanh vàng b c, đáệ ụ ệ ủ ạ ộ ạ ệ ạ quý (chênh l ch = doanh s - giá v n c a vàng, b c, đá quý, ngo i t bán ra).ệ ố ố ủ ạ ạ ệ • Đ i v i các ho t đ ng kinh doanh khác là s chênh l ch gi a ti n thu vố ớ ạ ộ ố ệ ữ ề ề ho t đ ng kinh doanh (-) giá v n c a hàng hóa, d ch v mua ngoài đ th c hi n ho t đ ngạ ộ ố ủ ị ụ ể ự ệ ạ ộ kinh doanh đó. Doanh s hàng hóa, d ch v bán ra quy đ nh trên đây bao g m c các kho n phố ị ụ ị ồ ả ả ụ thu, phí thu thêm ngoài giá bán mà c s kinh doanh đ c h ng, không phân bi t đã thuơ ở ượ ưở ệ ti n hay ch a thu đ c ti n.Doanh s hàng hóa, d ch v mua vào quy đ nh trên đây baoề ư ượ ề ố ị ụ ị g m c các kho n thu và phí đã tr tính trong giá thanh toán hàng hóa, d ch v mua vào.ồ ả ả ế ả ị ụ C s kinh doanh thu c đ i t ng n p thu GTGT theo ph ng pháp tính tr c ti pơ ở ộ ố ượ ộ ế ươ ự ế trên GTGT không đ c tính giá tr tài s n mua ngoài, đ u t , xây d ng làm tài s n c đ nhượ ị ả ầ ư ự ả ố ị vào doanh s hàng hoá, d ch v mua vào đ tính giá tr gia tăng.ố ị ụ ể ị 3. Các tr ng h p hoàn thu :ườ ợ ế - C s kinh doanh n p thu GTGT theo ph ng pháp kh u tr thu đ cơ ở ộ ế ươ ấ ừ ế ượ hoàn thu GTGT n u trong 3 tháng liên t c tr lên có s thu GTGT đ u vào ch a đ cế ế ụ ở ố ế ầ ư ượ kh u tr h t.ấ ừ ế 15 Thu giá tr gia tăngế ị S thu đ c hoàn là s thu đ u vào ch a đ c kh u tr h t c a th i gian xinố ế ượ ố ế ầ ư ượ ấ ừ ế ủ ờ hoàn thu . Tr ng h p này áp d ng cho c c s kinh doanh có đ u t m i, đ u t chi uế ườ ợ ụ ả ơ ở ầ ư ớ ầ ư ề sâu. Ví d :ụ Doanh nghi p A kê khai thu GTGT có s thu GTGT đ u vào, đ u ra nhệ ế ố ế ầ ầ ư sau: (Đ n v tính:ơ ị tri u đ ngệ ồ ) Tháng kê khai thu ế Thu đ u vào đ cế ầ ượ kh u tr trongấ ừ tháng Thu đ u ra phátế ầ sinh trong tháng Thu ph iế ả n pộ Lu k s thu đ uỹ ế ố ế ầ vào ch a kh u tr ư ấ ừ Tháng 12/2000 200 100 - 100 - 100 Tháng 1/2001 300 350 +50 - 50 Tháng 2/2001 300 200 - 100 - 150 Doanh nghi p A lu k 3 tháng liên t c có s thu đ u vào l n h n thu đ u ra. Doanhệ ỹ ế ụ ố ế ầ ớ ơ ế ầ nghi p A thu c đ i t ng đ c hoàn thu GTGT v i s thu là 150 tri u đ ng.ệ ộ ố ượ ượ ế ớ ố ế ệ ồ Tr ng h p c s kinh doanh đã đăng kí n p thu GTGT theo ph ng pháp kh uườ ợ ơ ở ộ ế ươ ấ tr có d án đ u t m i, đang trong giai đo n đ u t có s thu GTGT c a hàng hóa, d chừ ự ầ ư ớ ạ ầ ư ố ế ủ ị v mua vào s d ng cho đ u t mà ch a đ c kh u tr h t và có s thu còn l i t 200ụ ử ụ ầ ư ư ượ ấ ừ ế ố ế ạ ừ tri u đ ng tr lên thì đ c hòan thu GTGTệ ồ ở ượ ế - C s kinh doanh trong tháng có hàng hóa, d ch v xu t kh u n u có sơ ở ị ụ ấ ẩ ế ố thu GTGT đ u vào ch a đ c kh u tr 200 tri u đ ng tr lên thì đ c hoàn thu GTGTế ầ ư ượ ấ ừ ệ ồ ở ượ ế theo tháng. C s kinh doanh trong tháng v a có hàng hoá, d ch v xu t kh u, v a có hàng hoá,ơ ở ừ ị ụ ấ ẩ ừ d ch v bán trong n c, n u s thu GTGT đ u vào c a hàng hoá, d ch v xu t kh u phátị ụ ướ ế ố ế ầ ủ ị ụ ấ ẩ sinh trong tháng ch a đ c kh u tr t 200 tri u đ ng tr lên, nh ng sau khi bù tr v i sư ượ ấ ừ ừ ệ ồ ở ư ừ ớ ố thu GTGT đ u ra c a hàng hoá, d ch v bán trong n c, n u s thu GTGT đ u vàoế ầ ủ ị ụ ướ ế ố ế ầ ch a đ c kh u tr trên t khai thu GTGT c a tháng phát sinh nh h n 200 tri u đ ngư ượ ấ ừ ờ ế ủ ỏ ơ ệ ồ thì c s kinh doanh không đ c xét hoàn thu theo tháng, n u s thu GTGT đ u vàoơ ở ượ ế ế ố ế ầ ch a đ c kh u tr trên t khai thu GTGT c a tháng phát sinh t 200 tri u đ ng tr lênư ượ ấ ừ ờ ế ủ ừ ệ ồ ở (thu GTGT đ u vào ch a đ c kh u tr h t bao g m c thu đ u vào c a hàng hóa,ế ầ ư ượ ấ ừ ế ồ ả ế ầ ủ d ch v bán trong n c) thì c s kinh doanh đ c hoàn thu GTGT theo thángị ụ ướ ơ ở ượ ế . - C s kinh doanh n p thu GTGT theo ph ng pháp kh u tr thu đ cơ ở ộ ế ươ ấ ừ ế ượ hoàn thu GTGT khi chuy n đ i s h u, chuy n đ i doanh nghi p, sáp nh p, h p nh t,ế ể ổ ở ữ ể ổ ệ ậ ợ ấ chia, tách, gi i th , phá s n, ch m d t ho t đ ng có s thu GTGT n p th a ho c s thuả ể ả ấ ứ ạ ộ ố ế ộ ừ ặ ố ế GTGT đ u vào ch a đ c kh u tr h t.ầ ư ượ ấ ừ ế - Đ i v i tr ng h p u thác xu t kh u, gia công chuy n ti p, hàng hoá xu tố ớ ườ ợ ỷ ấ ẩ ể ế ấ kh u đ th c hi n d án đ u t ra n c ngoài, đ i t ng hoàn thu là c s có hàng hoáẩ ể ự ệ ự ầ ư ướ ố ượ ế ơ ở u thác xu t kh u, gia công chuy n ti p xu t kh u, doanh nghi p đ u t ra n c ngoàiỷ ấ ẩ ể ế ấ ẩ ệ ầ ư ướ ho c doanh nghi p đ c u thác xu t kh u.ặ ệ ượ ỷ ấ ẩ 16 Thu giá tr gia tăngế ị - Đ i v i c s kinh doanh đ u t m i đã đăng ký kinh doanh, đăng ký n pố ớ ơ ở ầ ư ớ ộ thu theo ph ng pháp kh u tr thu đang trong giai đo n đ u t , ch a đi vào ho t đ ng,ế ươ ấ ừ ế ạ ầ ư ư ạ ộ ch a phát sinh thu đ u ra, và th i gian đ u t t 1 năm tr lên thì c s kinh doanh v nư ế ầ ờ ầ ư ừ ở ơ ở ẫ ph i l p t khai thu hàng tháng và đ c xét hoàn thu đ u vào theo t ng năm d ng l ch.ả ậ ờ ế ượ ế ầ ừ ươ ị N u s thu GTGT đ u vào c a tài s n đ u t đ c hoàn có giá tr l n t 200 tri u đ ngế ố ế ầ ủ ả ầ ư ượ ị ớ ừ ệ ồ tr lên thì đ c xét hoàn thu theo quý (3 tháng liên t c không phân bi t theo năm d ngở ượ ế ụ ệ ươ l ch).ị Ví d :ụ C s kinh doanh m i đ c thành l p năm 2003, trong năm 2003 th c hi n đ u tơ ở ớ ượ ậ ự ệ ầ ư ph n giá tr xây l p là 6 t đ ng, giá tr máy móc, thi t b 2 t .ầ ị ắ ỷ ồ ị ế ị ỷ - Thu GTGT đ u vào c a v t t dùng trong xây l p là 400 tri u.ế ầ ủ ậ ư ắ ệ - Thu GTGT c a máy móc, thi t b là 200 tri u.ế ủ ế ị ệ Đ n cu i năm 2003, công trình ch a đi vào ho t đ ng s n xu t, kinh doanh, ch a có doanhế ố ư ạ ộ ả ấ ư thu nên ch a phát sinh thu GTGT ph i n p. Sau khi l p báo cáo quy t toán thu GTGTư ế ả ộ ậ ế ế năm 2003, xác đ nh s thu đ u vào 600 tri u, thì c s làm h s đ ngh c quan thuị ố ế ầ ệ ơ ở ồ ơ ề ị ơ ế gi i quy t hoàn s ti n thu GTGT là 600 tri u cho c s .ả ế ố ề ế ệ ơ ở Tr ng h p thu đ u vào doanh nghi p t ng h p t ng quý l n h n 200 tri u đ ngườ ợ ế ầ ệ ổ ợ ừ ớ ơ ệ ồ thì doanh nghi p có th đ ngh hoàn thu theo quý (3 tháng liên t c không phân bi t theoệ ể ề ị ế ụ ệ năm d ng l ch).ươ ị - Đ i v i c s kinh doanh thu c đ i t ng n p thu theo ph ng pháp kh uố ớ ơ ở ộ ố ượ ộ ế ươ ấ tr thu có d án đ u t c a c s s n xu t đang trong giai đo n đ u t , ch a đi vào ho từ ế ự ầ ư ủ ơ ở ả ấ ạ ầ ư ư ạ đ ng, ch a đăng ký kinh doanh, đăng ký n p thu , C s kinh doanh ph i l p t khai thuộ ư ộ ế ơ ở ả ậ ờ ế m u s 01B/GTGT, l p h s hoàn thu riêng cho d án đ u t theo t ng năm, n u có sẫ ố ậ ồ ơ ế ự ầ ư ừ ế ố thu GTGT c a hàng hóa, d ch v s d ng cho d án đ u t t 200 tri u đ ng tr lênế ủ ị ụ ử ụ ự ầ ư ừ ệ ồ ở đ c xét hoàn thu theo quýượ ế (3 tháng liên t c không phân bi t theo năm d ng l ch).ụ ệ ươ ị Khi d án đ u t thành l p doanh nghi p m i đã hoàn thành và hoàn t t các th t cự ầ ư ậ ệ ớ ấ ủ ụ v đăng ký kinh doanh, đăng ký n p thu , c s kinh doanh là ch d án đ u t ph i t ngề ộ ế ơ ở ủ ự ầ ư ả ổ h p s thu GTGT phát sinh, s thu GTGT đã hoàn, s thu GTGT ch a đ c hoàn c aợ ố ế ố ế ố ế ư ượ ủ d án đ bàn giao cho doanh nghi p m i thành l p đ doanh nghi p m i th c hi n kêự ể ệ ớ ậ ể ệ ớ ự ệ khai, n p thu và đ ngh hoàn thu GTGT theo quy đ nh v i c quan thu qu n lý tr cộ ế ề ị ế ị ớ ơ ế ả ự ti p. ế - Vi c hoàn thu GTGT đã tr đ i v i các d án s d ng v n ODA th c hi nệ ế ả ố ớ ự ử ụ ố ự ệ theo h ng d n riêng c a B Tài chính.ướ ẫ ủ ộ Vi c hoàn thu GTGT đã tr đ i v i các d án sệ ế ả ố ớ ự ử d ng v n ODA nh sau:ụ ố ư Ch d án s d ng v n ODA không hoàn l i, d án s d ng v n ODA vay ho củ ự ử ụ ố ạ ự ử ụ ố ặ v n ODA h n h p thu c đ i t ng đ c NSNN đ u t không hoàn tr toàn b ho c 1ố ỗ ợ ộ ố ượ ượ ầ ư ả ộ ặ ph n đ c hoàn thu GTGT c a hàng hoá, d ch v mua vàoầ ượ ế ủ ị ụ s d ng cho d án. S thuử ụ ự ố ế GTGT đ c hoàn là s thu GTGT ghi trên hóa đ n GTGT c a hàng hóa, d ch v mua vào.ượ ố ế ơ ủ ị ụ Tr ng h p ch d án nêu trên không đ c NSNN b trí v n đ i ng đ thanhườ ợ ủ ự ượ ố ố ố ứ ể toán ti n thu GTGT c a hàng hóa, d ch v mua vào s d ng cho d án;ề ế ủ ị ụ ử ụ ự ch d án giaoủ ự th u cho các nhà th u chính thu c đ i t ng n p thu GTGT theo ph ng pháp kh u trầ ầ ộ ố ượ ộ ế ươ ấ ừ 17 Thu giá tr gia tăngế ị thu cung c p các hàng hoá, d ch v theo giá không có thu GTGT, thì nhà th u chínhế ấ ị ụ ế ầ đ c tính kh u tr , hoàn thu GTGT đ u vào c a hàng hoá, d ch vượ ấ ừ ế ầ ủ ị ụ cung c p cho d án.ấ ự Ví d :ụ Công ty xây d ng A th c hi n xây d ng công trình c a d án B s d ngự ự ệ ự ủ ự ử ụ ngu n v n vi n tr không hoàn l i theo giá th u ký v i ch d án, giá tr xây l p không cóồ ố ệ ợ ạ ầ ớ ủ ự ị ắ thu GTGT là 4 t đ ng. Ch d án B không đ c NSNN b trí v n đ i ng đ thanhế ỷ ồ ủ ự ượ ố ố ố ứ ể toán theo giá có thu GTGT. Ch d án B tr c ti p mua thi t b trong n c đ giao choế ủ ự ự ế ế ị ướ ể Công ty A l p đ t, giá mua thi t b ch a có thu GTGT là 1 t đ ng, thu GTGT là 100ắ ặ ế ị ư ế ỷ ồ ế tri u đ ng.ệ ồ N u Công ty A đ c thanh toán theo giá nh n th u không có thu GTGT là 4 t thìế ượ ậ ầ ế ỷ Công ty A đ c kh u tr thu GTGT đ u vào c a hàng hoá, v t t mua vào ph c v choượ ấ ừ ế ầ ủ ậ ư ụ ụ xây d ng d án công trình B.ự ự Ch d án B đ c hoàn thu GTGT đ u vào c a thi t b mua trong n c là 100ủ ự ượ ế ầ ủ ế ị ướ tri u đ ng.ệ ồ Ví d :ụ Cty xây d ng M th c hi n xây l p công trình c a d án C s d ng ngu nự ự ệ ắ ủ ự ử ụ ồ v n ODA vay, d án thu c đ i t ng đ c NSNN đ u t không hoàn tr , giá tr xây l pố ự ộ ố ượ ượ ầ ư ả ị ắ không có thu GTGT là 5 t đ ng, thu GTGT 10% là 500 tri u đ ng. Ch d án B nh pế ỷ ồ ế ệ ồ ủ ự ậ kh u thi t b đ giao cho Cty M l p đ t, giá nh p kh u thi t b ch a có thu GTGT là 2 tẩ ế ị ể ắ ặ ậ ẩ ế ị ư ế ỷ đ ng, thu GTGT là 200 tri u đ ng. Ch d án B đ c hoàn thu GTGT đ u vào là 700ồ ế ệ ồ ủ ự ượ ế ầ tri u đ ng.ệ ồ Các ch d án s d ng ngu n v n ODA thu c đ i t ng đ c hoàn thu , ph i ghiủ ự ử ụ ồ ố ộ ố ượ ượ ế ả tăng v n ngân sách c p cho d án s ti n thu GTGT đã đ c hoàn. Khi tính k ho chố ấ ự ố ề ế ượ ế ạ v n đ i ng hàng năm cho d án không ph i tính k ho ch v n đ i ng đ n p thuố ố ứ ự ả ế ạ ố ố ứ ể ộ ế GTGT. Tr ng h p các ch d án đ c NSNN b trí v n đ i ng đ thanh toán cho nhàườ ợ ủ ự ượ ố ố ố ứ ể th u theo giá có thu GTGT, thì các nhà th u khi bán hàng hóa, d ch v cho d án ph i tínhầ ế ầ ị ụ ự ả thu và kê khai n p thu GTGT theo quy đ nh.ế ộ ế ị - T ch c Vi t Nam s d ng ti n vi n tr nhân đ o, vi n tr không hoànổ ứ ở ệ ử ụ ề ệ ợ ạ ệ ợ l i c a t ch c, cá nhân n c ngoài đ mua hàng hoá t i Vi t Nam đ vi n tr thì đ cạ ủ ổ ứ ướ ể ạ ệ ể ệ ợ ượ hoàn l i ti n thu GTGT đã tr ghi trên hoá đ n GTGT khi mua hàng.ạ ề ế ả ơ Ví d :ụ H i ch th p đ đ c T ch c qu c t vi n tr ti n đ mua hàng vi n tr nhânộ ữ ậ ỏ ượ ổ ứ ố ế ệ ợ ề ể ệ ợ đ o cho nhân dân các t nh b thiên tai là 200 tri u đ ng. Giá tr hàng mua ch a có thu làạ ỉ ị ệ ồ ị ư ế 200 tri u đ ng, thu GTGT là 10 tri u đ ng. H i ch th p đ s đ c hoàn thu theo quyệ ồ ế ệ ồ ộ ữ ậ ỏ ẽ ượ ế đ nh là 10 tri u đ ng.ị ệ ồ Các tr ng h p c s kinh doanh đã l p h s đ ngh hoàn thu thì không đ cườ ợ ơ ở ậ ồ ơ ề ị ế ượ k t chuy n s thu đ u vào đã đ ngh hoàn thu vào s thu đ c kh u tr c a thángế ể ố ế ầ ề ị ế ố ế ượ ấ ừ ủ ti p sau th i gian đã l p h s hoàn thu .ế ờ ậ ồ ơ ế Tr ng h p tháng tr c th i gian xin hoàn thu c s có s thu GTGT n p th aườ ợ ướ ờ ế ơ ở ố ế ộ ừ thì c s đ c tính c ng thu GTGT n p th a vào s thu GTGT đ ngh hoàn trong kỳ,ơ ở ượ ộ ế ộ ừ ố ế ề ị tr ng h p c s có s thu n p thi u thì ph i n p đ s thu còn thi u vào NSNN tr cườ ợ ơ ở ố ế ộ ế ả ộ ủ ố ế ế ướ khi đ c hoàn thu . ượ ế 18 Thu giá tr gia tăngế ị - Đ i t ng đ c h ng u đãi mi n tr ngo i giao theo Pháp l nh v uố ượ ượ ưở ư ễ ừ ạ ệ ề ư đãi mi n tr ngo i giao mua hàng hóa, d ch v t i Vi t Nam đ c hoàn l i s thu GTGTễ ừ ạ ị ụ ạ ệ ượ ạ ố ế đã tr ghi trên hóa đ n GTGT. C s kinh doanh t i Vi t Nam bán hàng hóa, d ch v choả ơ ơ ở ạ ệ ị ụ các đ i t ng này khi l p hóa đ n GTGT v n ph i tính thu GTGT. Đ i t ng, hàng hóa,ố ượ ậ ơ ẫ ả ế ố ượ d ch v , th t c h s hoàn thu cho tr ng h p này theo h ng d n t i Thông t sị ụ ủ ụ ồ ơ ế ườ ợ ướ ẫ ạ ư ố 08/2003/TT-BTC ngày 15/1/2003. - C s kinh doanh có quy t đ nh hoàn thu GTGT c a c quan có th mơ ở ế ị ế ủ ơ ẩ quy n theo qui đ nh c a pháp lu t và tr ng h p hoàn thu GTGT theo đi u c qu c tề ị ủ ậ ườ ợ ế ề ướ ố ế mà C ng hòa xã h i ch nghĩa Vi t Nam là thành viên.ộ ộ ủ ệ IV. Đánh giá: 1. u đi m:Ư ể - Hu b đ c m t s v n đ gai góc nh thu đánh ch ng lên thu (thuỷ ỏ ượ ộ ố ấ ề ư ế ồ ế ế kép). Nh ng v n đ này th ng xu t hi n trong các lo i thu bán hàng: thu doanhữ ấ ề ườ ấ ệ ạ ế ế thu,thu tiêu th đ c bi t Vi t Nam ế ụ ặ ệ ở ệ - Tính cách trung l p c a nó đ i v i các nghi p v chuy n d ch s n ph m vàậ ủ ố ớ ệ ụ ể ị ả ẩ d ch v cũng nh đ i v i vi c t p trung thu nh p vào ngân sách. Lo i thu đ c g i làị ụ ư ố ớ ệ ậ ậ ạ ế ượ ọ trung l p khi nó không gây b t c nh h ng nào đ n ho t đ ng c a doanh nghi p n uậ ấ ứ ả ưở ế ạ ộ ủ ệ ế Chính Ph không mu n th .ủ ố ế - B o đ m công b ng đ i v i m i ngành ngh , đ i v i m i s n ph m vàả ả ằ ố ớ ọ ề ố ớ ọ ả ẩ d ch v .Thu su t cũng không tăng thêm ho c gi m đi cho dù các khâu luân chuy n nhi uị ụ ế ấ ặ ả ể ề hay ít. Đi u này làm cho ng i nh n th c và ki m soát s thu mà mình ph i n pề ườ ậ ứ ể ố ế ả ộ - H n ch hi n t ng tr n thu ,t o c ch ki m soát. Thu VAT có nhi uạ ế ệ ượ ố ế ạ ơ ế ể ế ề l i đi m ti m n ch ng tr n thuợ ể ề ẩ ố ố ế - Khuy n khích xu t kh u,thu VAT đánh vào hàng xu t kh u v i thu su tế ấ ẩ ế ấ ẩ ớ ế ấ 0%. Do đó,thu đ u ra khi xu t kh u luôn b ng 0.V y, đ n v xu t kh u không nh ngế ầ ấ ẩ ằ ậ ơ ị ấ ẩ ữ không n p thu mà còn đ c kh u tr đ u vào (ho c hoàn thu ) trong t ng th i kỳ.ộ ế ượ ấ ừ ầ ặ ế ừ ờ 2. Nh c đi m:ượ ể - Thu GTGT có khi m khuy t ngu i tiêu dùng cá nhân cu i cùng ph i ch uế ế ế ờ ố ả ị gánh n ng thu , và vì v y, gi ng nh các thu bán hàng khác đ c tính toán d a trên tiêuặ ế ậ ố ư ế ượ ự th các s n ph m nhu y u, gi m d n (ng i nghèo s tr thu nhi u h n so v i ng iụ ả ẩ ế ả ầ ườ ẽ ả ế ề ơ ớ ườ giàu). - Thu nh p t thu GTGT c a chính ph th ng th p h n so v i kỳ v ng vìậ ừ ế ủ ủ ườ ấ ơ ớ ọ qu n lý và thu thu t ng đ i khó khăn và t n kém. Tuy v y, m t s n c, n i màả ế ươ ố ố ậ ở ộ ố ướ ơ doanh thu v thu thu nh p cá nhân và thu nh p doanh nghi p th p, thu VAT thành côngề ế ậ ậ ệ ấ ế h n các lo i thu khác. VAT càng tr nên quan tr ng h n đ i v i nhi u chính ph vì cácơ ạ ế ở ọ ơ ố ớ ề ủ m c thu nh p kh u b gi m do t do hóa th ng m i vì VAT thay th doanh thu thuứ ế ậ ẩ ị ả ự ươ ạ ế ế nh p kh u b m t. M c dù ng i ta v n còn tranh cãi v li u chi phí và bi n t ng c aậ ẩ ị ấ ặ ườ ẫ ề ệ ế ướ ủ VAT có th p h n tính phi hi u qu v kinh t và các v n đ v ch ng gian l n, các lýấ ơ ệ ả ề ế ấ ề ề ố ậ thuy t ch ra r ng VAT có hi u qu h n r t nhi u.ế ỉ ằ ệ ả ơ ấ ề - Xu t phát t th c t là hàng xu t kh u th ng có thu su t b ng 0 (vàấ ừ ự ế ấ ẩ ườ ế ấ ằ VAT đ u vào đ c hoàn l i ho c kh u tr vào su t kho n thu khác), đây là n i mà gianầ ượ ạ ặ ấ ừ ấ ả ế ơ l n thu VAT th ng di n ra. các ngành hay qu c gia mà gian l n VAT tr thành phậ ế ườ ễ Ở ố ậ ở ổ bi n, các n l c c a c quan công quy n nh m h n ch gian l n có th t o ra h u quế ỗ ự ủ ơ ề ằ ạ ế ậ ể ạ ậ ả 19 Thu giá tr gia tăngế ị không mong mu n và tăng chi phí cho các công ty "th t thà". Tuy nhiên, v n đ này cũngố ậ ấ ề di n ra v i các lo i thu khác.ễ ớ ạ ế - M t s ngành công nghi p (VD: d ch v quy mô nh ) th ng xu t hi nộ ố ệ ị ụ ỏ ườ ấ ệ tr n thu , đ c bi t n i di n ra nhi u giao d ch b ng ti n m t và thu VAT th ng đ cố ế ặ ệ ơ ễ ề ị ằ ề ặ ế ườ ượ coi là khuy n khích đi u này. Tuy nhiên, t góc đ chính ph , VAT v n đ c a chu ngế ề ừ ộ ủ ẫ ượ ư ộ vì ít nh t v n thu đ c m t ph n thu GTGT. VD: ng i th m c có th cung c p d chấ ẫ ượ ộ ầ ế ườ ợ ộ ể ấ ị v b ng ti n m t (không hóa đ n và VAT) đ i v i ch nhà ng i mà th ng không thụ ằ ề ặ ơ ố ớ ủ ườ ườ ể hoàn thu VAT đ u vào. Ch nhà vì v y ch u chi phí th p h n và th m c cũng có thế ầ ủ ậ ị ấ ơ ợ ộ ể tránh các lo i thu khác (thu nh p ). Tuy v y, chính ph v n có th đã nh n đ c VAT tạ ế ậ ậ ủ ẫ ể ậ ượ ừ các đ u vào khác -g , s n, xăng, công c d ng c .M c dù t ng doanh thu v thu có thầ ỗ ơ ụ ụ ụ ặ ổ ề ế ể th p h n so v i "tuân th đ y đ ", VAT không th th p h n b t kỳ h th ng đánh thuấ ơ ớ ủ ầ ủ ể ấ ơ ấ ệ ố ế kh thi nào khác.ả 3. So sánh thu VAT v i thu doanh thu c a M :ế ớ ế ủ ỹ - VAT khác v i thu trên danh s bán hàng ch là VAT đ c áp d ng trênớ ế ố ở ỗ ượ ụ m i lĩnh v c kinh doanh nh là ọ ự ư 1 ph nầ c a đ n giá c a m i m t hàng bán ra ph i ch uủ ơ ủ ỗ ặ ả ị thu mà ng i ta đã th c hi n, nh ng ng c l i, ng i ta l i đ c hoàn l i VAT đ i v iế ườ ự ệ ư ượ ạ ườ ạ ượ ạ ố ớ các m t hàng đã mua c a mình, vì th VAT đ c áp d ng đ i v i ph n giá tr thêm vàoặ ủ ế ượ ụ ố ớ ầ ị (gia tăng) cho s n ph m t i m i công đo n s n xu t.ả ẩ ạ ỗ ạ ả ấ - Thu doanh thu thông th ng ch tính trên doanh s bán hàng cu i cùng choế ườ ỉ ố ố ng i tiêu dùng: do có vi c hoàn thu nên VAT có cùng 1 hi u ng kinh th t ng th trênườ ệ ế ệ ứ ế ổ ể các đ n giá bán hàng cu i cùng. Khác bi t chính là ng i ta c n ph i h ch toán b sungơ ố ệ ườ ầ ả ạ ổ cho các công đo n trung gian trong chu i cung ng hàng hóa, d ch v . B t l i này c aạ ỗ ứ ị ụ ấ ợ ủ VAT đ c cân b ng b i vi c áp d ng cùng 1 m c thu su t cho m i thành viên c a chu iượ ằ ở ệ ụ ứ ế ấ ỗ ủ ỗ s n xu t, không ph thu c vào v trí c a h trong chu i này cũng nh v trí c a các kháchả ấ ụ ộ ị ủ ọ ỗ ư ị ủ hàng c a h , làm gi m các đòi h i c n có nh ki m tra và xác nh n đ a v c a các kháchủ ọ ả ỏ ầ ư ể ậ ị ị ủ hàng đó. Khi VAT còn có ít các mi n gi m, n u có, ch ng h n nh v i GST t i Newễ ả ế ẳ ạ ư ớ ạ Zealand, vi c thanh toán VAT th m chí còn đ n gi n h n.ệ ậ ơ ả ơ Ví d : ụ Vi c s n xu t và mua bán b t kỳ m t hàng nào trong ví d chung này đ uệ ả ấ ấ ặ ụ ề đ c g i là m t hàng X.ượ ọ ặ Không có thu doanh thu:ế Ng i s n xu t m t hàng X chi $1,00 đ mua nguyên li u và s d ng nó đ s nườ ả ấ ặ ể ệ ử ụ ể ả xu t ra m t hàng này.ấ ặ M t hàng X đ c bán buôn cho ng i bán l m t hàng X v i giá $1,20, t o ra l iặ ượ ườ ẻ ặ ớ ạ ợ nhu n $0,20 cho mình.ậ Ng i bán l m t hàng X sau đó bán nó cho ng i tiêu th v i giá $1,50, t o ra l iườ ẻ ặ ườ ụ ớ ạ ợ nhu n $0,30 cho mình.ậ • Trong ki u thu doanh thu ki u Mể ế ể ỹ V i 10% thu su t trên doanh thu:ớ ế ấ Ng i s n xu t tr đ mua nguyên li u $1,00, ch ng nh n r ng nó không ph i làườ ả ấ ả ể ệ ứ ậ ằ ả m t hàng tiêu dùng cu i cùng.ặ ố 20 Thu giá tr gia tăngế ị Ng i s n xu t tính giá v i ng i bán l $1,20, c n ki m tra là ng i bán l nàyườ ả ấ ớ ườ ẻ ầ ể ườ ẻ không ph i là ng i tiêu dùng cu i cùng, t o ra cùng m t l i nhu n cho mình là $0,20.ả ườ ố ạ ộ ợ ậ Ng i bán l tính giá cho ng i tiêu dùng $1,65 ($1,50 + 10% x 1,50)ườ ẻ ườ N p cho nhà n c $0,15, đ l i cùng m t l i nhu n $0,30 cho chính mình.ộ ướ ể ạ ộ ợ ậ Vì th ng i tiêu dùng ph i tr thêm 10% ($0,15), khi so sánh v i h th ng khôngế ườ ả ả ớ ệ ố có thu và nhà n c thu ph n giá tr này trong h th ng thu c a mình t ng i bán l .ế ướ ầ ị ệ ố ế ủ ừ ườ ẻ Nh ng ng i bán l không m t gì t thu , nh ng h ph i làm thêm công vi c gi y t saoữ ườ ẻ ấ ừ ế ư ọ ả ệ ấ ờ cho h ph i chuy n chính xác vào ngân kh nhà n c các kho n thu trên doanh s h đãọ ả ể ố ướ ả ế ố ọ bán ra. Các nhà cung c p và s n xu t không b nh h ng b i thu , nh ng h ph i ki mấ ả ấ ị ả ưở ở ế ư ọ ả ể tra đ a v các khách hàng c a h .ị ị ủ ọ • V i VATớ V i 10% thu VAT:ớ ế Ng i s n xu t tr cho vi c mua nguyên li u: $1 + $1 x 10% = $1,10ườ ả ấ ả ệ ệ Ng i bán nguyên li u ph i n p vào ngân kh : $1 x 10% = $0,10 ườ ệ ả ộ ố N u ng i s n xu t bán cho ng i bán l v i giá bán ra:ế ườ ả ấ ườ ẻ ớ $1,20 + $1,20 x 10% = $1,32 Ng i s n xu t ph i n p vào ngân kh : $1,20 x 10% =$0.12ườ ả ấ ả ộ ố Sau đó đ c hoàn l i t ngân kh $0.10. ượ ạ ừ ố T ng c ng chi phí thu VAT c a ng i s n xu t là $0.12 - $0.10 = $0,02ổ ộ ế ủ ườ ả ấ T o ra l i nhu n cho mình là $1,32 - $1,10 - $0,02 = $0,20.ạ ợ ậ N u ng i bán l bán cho ng i tiêu dùng v i giá bán ra:ế ườ ẻ ườ ớ $1,50 + $1,50 x 10% = $1,65 Ti n ng i bán l ph i n p vào ngân kh là $1,50 x 10% = $0.15ề ườ ẻ ả ộ ố Sau đó đ c hoàn l i t ngân kh $0,12.ượ ạ ừ ố T ng c ng, ng i bán l chi cho thu VAT là $ 0,15 - $0,12 = $0,03ổ ộ ườ ẻ ế T o l i nhu n cho mình là $1,65 - $1,32 - $0,03 = $0,30.ạ ợ ậ Vì th ng i tiêu dùng cu i cùng trên th c t ph i tr thêm 10% ($0,15), khi soế ườ ố ự ế ả ả sánh v i h th ng không có thu , và nhà n c thu kho n ti n này trong h th ng thuớ ệ ố ế ướ ả ề ệ ố ế ($0,10+$0,02+$0,03). Vi c kinh doanh không m t gì tr c ti p t thu , nh ng t t c cácệ ấ ự ế ừ ế ư ấ ả 21 Thu giá tr gia tăngế ị công đo n đ u ph i làm thêm công vi c gi y t sao cho h chuy n chính xác vào ngânạ ề ả ệ ấ ờ ọ ể kh s ti n còn l i sau khi đ i tr VAT (gi a VAT đ u ra và VAT đ u vào).ố ố ề ạ ố ừ ữ ầ ầ L u ý r ng trong m i tr ng h p thì VAT ph i tr đ u b ng 10% đ n giá tr cư ằ ỗ ườ ợ ả ả ề ằ ơ ướ thu .ế 22 Thu giá tr gia tăngế ị Tài li u tham kh o:ệ ả Thu - Nguy n H ng Th ng – NXB Th ng Kêế ễ ồ ắ ố Thu & l phí hi n hành t i Vi t Nam – H Ng c C nế ệ ệ ạ ệ ồ ọ ẩ H th ng văn b n Pháp lu t v thu GTGT – NXB Chính Trệ ố ả ậ ề ế ị Nh ng văn b n Pháp lu t m i v thu - NXB Th ng Kêữ ả ậ ớ ề ế ố Internet: ……………………………….. 23 Thu giá tr gia tăngế ị 24