Thực hiện pháp luật về trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị của nhà nước trong công tác cán bộ và quản lý cán bộ, công chức thuộc quyền và một số kiến nghị

Tp chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, Tp 32, S 3 (2016) 36-43 Thc hi n pháp lu t v trách nhi m c a ng ưi ng u c ơ quan, t ch c, ơn v c a nhà n ưc trong công tác cán b và qu n lý cán b , công ch c thu c quy n và m t s ki n ngh Hoàng Minh H i* Hc vi n Chính tr Quc gia H Chí Minh, 135 Nguy n Phong S c, Cu Gi y, Hà N i, Vi t Nam Nh n ngày 15 tháng 7 n m 2016 Ch nh s a ngày 25 tháng 8 n m 2016; Ch p nh n ng ngày 09 tháng 9 n m 2016 Tóm t t: Bài vi t t p trung phân tích th c tr ng pháp lu t, t ch c th c hi n pháp lu t và ki n ngh m t s gi i pháp ti p t c b o m th c hi n pháp lu t v trách nhi m c a ng ưi ng u c ơ quan , ơ n v , t ch c c a nhà n ưc trong công tác cán b và qu n lý cán b , công ch c thu c quy n qu n lý c a mình. T khóa: Ng ưi ng u c ơ quan; trách nhi m c a ng ưi ng u c ơ quan, qu n lý cán b , công ch c. 1. Pháp lu t v trách nhi m c a ng i ng góc th nh t là nh ng nhi m v , g n v i u c ơ quan, t ch c, ơn v ca nhà n c quy n h n c a cá nhân th tr ưng theo quy nh trong công tác cán b và qu n lý cán b , công ca pháp lu t. Góc th hai là các bi n pháp ch c thu c quy n∗∗∗ trách nhi m pháp lý mà nhà n ưc áp d ng khi ng ưi ng u c ơ quan không th c hi n, th c Ng ưi ng u c ơ quan, ơ n v , t ch c hi n không úng các quy nh c a pháp lu t ca nhà n ưc (g i chung là ng ưi ng u c ơ trong ho t ng công v v i t ư cách là ng ưi quan) là ng ưi có vai trò lãnh o, ch huy, lãnh o, ch huy m i ho t ng c a c ơ quan. gánh vác các trách nhi m, t ch c th c hi n Trong công tác cán b và qu n lý cán b , nh ng m c tiêu và nhi m v c a c ơ quan theo công ch c thu c quy n, ng ưi ng u c ơ quy nh c a pháp lu t. Trách nhi m c a ng ưi quan th c hi n có hi u qu các nhi m v trên ng u c ơ quan là toàn b các quy nh v và có c n c ánh giá k t qu ó, c ng nh ư xác ch c n ng, nhi m v , quy n h n mà nhà n ưc nh trách nhi m c a ng ưi ng u c ơ quan, giao cho ng ưi ng u c ơ quan. Khi ng ưi nhà n ưc ban hành các quy ph m pháp lu t quy ng u c ơ quan không th c hi n ho c th c nh v nhi m v và quy n h n c a h . V hình hi n không úng ch c n ng, nhi m v , quy n th c, các quy nh pháp lu t v trách nhi m c a hn ưc giao s b x lý tùy theo tính ch t, ng ưi ng u c ơ quan trong công tác cán b mc vi ph m. Nh ư v y, khái ni m trách và qu n lý cán b , công ch c thu c quy n có nhi m c a ng ưi ng u c ơ quan ưc hi u mi liên h ch t ch v i nhau, chúng ưc s p xp theo m t tr t t v c p hi u l c pháp lý _______ ∗ t Hi n pháp n lu t và các v n b n d ưi lu t. T.: 84-975693738 Có th k ra m t s v n bn quy ph m pháp Email: hoangminhoi2000@yahoo.com 36 H.M. H i / Tp chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 3 (2016) 36-43 37 lu t nh ư: Lu t Cán b , công ch c n m 2008; nhi m k lu t; trách nhi m dân s ; trách nhi m Lu t Viên ch c n m 2010, Lu t Thanh tra n m vt ch t; trách nhi m hình s ; trách nhi m khác 2010; Lu t Phòng, ch ng tham nh ng nm theo quy nh c a pháp lu t. 2005 (s a i b sung n m 2007, n m 2012); Nh ư ã phân tích, pháp lu t giao cho ng ưi Lu t Th c hành ti t ki m, ch ng lãng phí n m ng u c ơ quan có nhi u quy n h n trong 2013; Ngh nh s 157/2007/N-CP c a công tác cán b và qu n lý cán b , công ch c Chính ph quy nh ch trách nhi m i v i thu c quyn. Tuy nhiên, pháp lu t c ng d li u ng ưi ng u cơ quan, t ch c, ơn v ca nh ng tình hu ng có th áp d ng các bi n pháp Nhà n ưc trong thi hành nhi m v , công v ; trách nhi m i v i ng ưi ng u c ơ quan. Ngh nh s 107/2006/NÐ-CP quy nh vi c ó là khi ng ưi ng u c ơ quan vi ph m n i x lý trách nhi m c a ng ưi ng u c ơ quan dung ch trách nhi m i v i ng ưi ng khi x y ra tham nh ng; Ngh nh s u c ơ quan nh ư phát hi n cán b c p d ưi vi 211/2013/N -CP s a i, b sung m t s iu ph m pháp lu t mà không có bi n pháp ch m Ngh nh 107/2006/N -CP quy nh x lý dt, k p th i kh c ph c h u qu ; không giao trách nhi m c a ng ưi ng u cơ quan, t hay giao nhi m v cho c p d ưi không rõ ràng ch c, ơn v ca Nhà n ưc khi x y ra tham cng nh ư không ki m tra, ôn c h th c hi n nh ng trong c ơ quan, t ch c, ơn v do mình nhi m v ; bao che, x lý không nghiêm các qu n lý, ph trách. Ngh nh s 24/2010/N - hành vi vi ph m pháp lu t c a c p d ưi. Tr ưng CP c a Chính ph quy nh v tuy n d ng, s hp c p phó, ng ưi i di n ho c ng ưi ưc dng và qu n lý công ch c; Ngh nh s y quy n làm trái ch , chính sách, pháp lu t 34/2011/N -CP c a Chính ph quy nh v x ca nhà n ưc trong th c hi n nhi m v , công lý k lu t i v i công ch c v mà pháp lu t ã giao cho ng ưi ng u c ơ V n i dung, pháp lu t có các nhóm quy quan thì ng ưi ng u c ơ quan c ng ph i ch u ph m iu ch nh quan h v trách nhi m c a trách nhi m ( iu 10, Ngh nh s ng ưi ng u c ơ quan trong công tác cán b 157/2007/N-CP). và qu n lý cán b , công ch c thu c quy n nh ư Pháp lu t xác nh rõ trách nhi m c a ng ưi quy nh v quy n c a ng ưi ng u c ơ quan ng u c ơ quan v i trách nhi m c a t p th trong vi c tuy n d ng, s d ng, ánh giá, ào lãnh o nh m cá bi t hóa trong vi c x lý trách to, b i d ưng, nâng l ươ ng, c d thi nâng nhi m c a cá nhân ng ưi ng u c ơ quan, ng ch, quy t nh nâng ng ch, b nhi m, khen tránh nh ng tr ưng h p l i d ng danh ngh a th ưng, k lu t, cho ngh ch và qu n lý i ca t ch c, lãnh o tr n tránh trách nhi m. ng cán b , công ch c, viên ch c theo úng Ch ng h n, khi gi i quy t v n thu c th m ch tr ươ ng, chính sách c a ng và pháp lu t quy n quy t nh c a t p th lãnh o, n u ý ca Nhà n ưc. Vi t ư cách là cán b , công ki n c a a s thành viên lãnh o là trái v i ch c, ng ưi ng u c ơ quan ph i ch u s iu ch tr ươ ng, chính sách c a ng và pháp lu t ch nh c a pháp lu t v cán b, công ch c hi n ca Nhà n ưc mà ng ưi ng u c ơ quan ho c hành. Ng ưi ng u c ơ quan ph i có trách cp phó c a ng ưi ng u c ơ quan ưc phân nhi m ch o t ch c th c hi n nhi m v ưc công lãnh o, qu n lý l nh v c ó không có ý giao và ch u trách nhi m v k t qu ho t ng ki n khác thì ng ưi ng ph i b x lý trách ca c ơ quan, t ch c, ơ n v ; ki m tra, ôn c, nhi m n ng h ơn m t m c so v i các thành viên hưng d n vi c thi hành công v c a cán b , khác trong t p th lãnh o trong c ơ quan ( iu công ch c. ng th i, pháp lu t xác nh các 11, Ngh nh s 157/2007/N-CP). bi n pháp trách nhi m pháp lý s áp d ng i Trong công tác qu n lý và s d ng cán b , vi ng ưi ng u c ơ quan khi th c hi n ln u tiên pháp lu t kh ng nh trách nhi m không úng hay không th c hi n nhi m v và vai trò c a ng ưi ng u c ơ quan trong ưc giao trong công tác cán b và qu n lý cán công tác tinh gi n biên ch . C th , Ngh nh b, công ch c thu c quy n, bao g m trách 108/2014/N -CP v chính sách tinh gi n biên 38 H.M. H i / Tp chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 3 (2016) 36-43 ch quy nh: ng ưi ng u c ơ quan, t ch c, u c ơ quan không th bi t ho c ã làm h t trách ơ n v ca Nhà n ưc ch u trách nhi m t ch c nhi m và áp d ng các bi n pháp c n thi t th c hi n vi c tinh gi n biên ch trong ph m vi phòng ng a, ng n ch n hành vi tham nh ng, th m quy n ưc giao và úng quy nh c a lãng phí ho c hành vi vi ph m pháp lu t khác”. pháp lu t. K t qu t ch c tri n khai th c hi n Tươ ng t , iu 11, Ngh nh 107/2006/N -CP tinh gi n biên ch ưc g n v i vi c ánh giá quy nh tr ưng h p lo i tr trách nhi m, mi n, mc hoàn thành nhi m v h ng n m c a gi m nh ho c t ng n ng hình th c k lu t: ng ưi ng u c ơ quan (iu 23). “ng ưi ng u c ơ quan và c p phó c a ng ưi Trách nhi m c a ng ưi ng u c ơ quan ng u c ơ quan ưc lo i tr trách nhi m trong vi c th c hi n dân ch trong ho t ng trong tr ưng h p h không th bi t ho c ã áp ca c ơ quan hành chính nhà n ưc và ơ n v s dng các bi n pháp c n thi t phòng ng a, nghi p công l p ưc quy nh t i Ngh nh ng n ch n hành vi tham nh ng”. Tuy nhiên, quy 04/2015/N -CP. Theo ó, ng ưi ng u c ơ nh “ã áp d ng các bi n pháp c n thi t quan ph i th c hi n dân ch trong qu n lý và phòng ng a, ng n ch n hành vi tham nh ng” là iu hành ho t ng c a c ơ quan, ơ n v ; trong ch ưa rõ ràng nên th c t khó áp d ng. qu n lý, s d ng, ào t o, b i d ưng, th c hi n Các quy nh pháp lu t v trách nhi m c a ch , chính sách i v i cán b , công ch c, ng ưi ng c ơ quan trong công tác cán b và viên ch c ( iu 4). qu n lý cán b , công ch c thu c quy n ch ưa Ngh nh 56/2015/N -CP v ánh giá và iu ch nh h t các quan h xã h i phát sinh theo phân lo i cán b , công ch c, viên ch c, ti iu nguyên t c cao trách nhi m c a ng ưi ng 6, iu 24 ã quy nh th m quy n và trách u c ơ quan. Ch ng h n, pháp lu t v trách nhi m c a ng ưi ng u cơ quan, t ch c, nhi m c a ng ưi ng u c ơ quan ang thi u ơ n v ca Nhà n ưc trong công tác ánh giá nh ng quy nh v trách nhi m c a ng ưi ng cán b , công ch c c a c ơ quan. C th , ng ưi u c ơ quan trong vi c th c hi n các chính sách ng u cơ quan, t ch c, ơn v ca Nhà ãi ng i v i cán b , công ch c thu c quy n. nưc tr c ti p ánh giá, phân lo i i v i c p Bên c nh ó, các iu ki n b o m cho ng ưi phó c a ng ưi ng u c ơ quan và công ch c ng u c ơ quan th c thi t t công v c ng thu c quy n qu n lý c a mình, ch u trách nhi m ch ưa áp ng yêu c u xây d ng n n công v v k t qu ánh giá, phân lo i. Vi c ánh giá hi n i, hi u qu , thông su t. ng ưi ng u c ơ quan, t ch c, ơn v ca nhà Trong khi ó, Lu t Cán b , công ch c ưc nưc do ng ưi ng u c ơ quan c p trên qu n Qu c h i khoá XII thông qua n m 2008 ch lý tr c ti p th c hi n và ch u trách nhi m v k t ch a ng ch ưa n 10% quy nh v ho t qu ánh giá, phân lo i. ng công v và xác nh trách nhi m c a Bên c nh nh ng k t qu t ưc trên ây, ng ưi ng u c ơ quan[1]. Trong khi ch ưa pháp lu t v trách nhi m c a ng ưi ng u ưc pháp in hóa thành o lu t v ho t ng trong công tác cán b và qu n lý cán b , công công v (Lu t Công v ) có giá tr hi u l c pháp ch c thu c quy n có m t s b t c p: lý cao, các quan h xã h i phát sinh liên quan n trách nhi m c a ng ưi ng u c ơ quan Mt s quy nh pháp lu t ch ưa rõ ràng, c trong công tác cán b và công tác qu n lý cán th , khó áp d ng các bi n pháp trách nhi m i b công ch c thu c quy n ch ưc iu ch nh vi ng ưi ng u c ơ quan khi h có hành vi vi bng nh ng v n b n chuyên bi t nh ư Ngh nh ph m pháp lu t trong ho t ng công v . Ví d , v ki m tra ho t ng ban hành v n b n quy iu 13 Ngh nh s 157/2007/N-CP quy nh ph m pháp lu t n m 2010, Ngh nh v công v các tr ưng h p ưc mi n, gi m nh trách tác tuy n d ng, qu n lý cán b , công ch c n m nhi m i v i ng ưi ng u c ơ quan và c p 2010, Ngh nh v x lý trách nhi m ng ưi phó c a ng ưi ng u c ơ quan khi ‘‘ng ưi ng u c ơ quan, ơ n v khi x y ra tham ng u c ơ quan ho c c p phó c a ng ưi ng nh ng n m 2007 (s a i, b sung n m 2013), H.M. H i / Tp chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 3 (2016) 36-43 39 Ngh nh quy nh v x lý k lu t i v i cán lp ưc tr t t và không ng ng nâng cao k b, công ch c n m 2010, Ngh nh v tuy n lu t ho t ng công v , cao trách nhi m c a dng, s d ng và qu n lý viên ch c n m 2012. ng ưi ng u c ơ quan trong công tác cán b Ngh nh v chính sách tinh gi n biên ch n m và qu n lý cán b , công ch c. n nay, các c ơ 2015, Ngh nh v th c hi n dân ch trong quan, t ch c, ơn v c a nhà n ưc trung ho t ng c a c ơ quan hành chính nhà n ưc và ươ ng và a ph ươ ng ã xây d ng các quy ch ơ n v s nghi p công l p n m 2015 Nh ng và t ch c tri n khai th c hi n các n i dung vn b n pháp lu t này c ng ang ng tr ưc nhu pháp lu t v trách nhi m c a ng ưi ng u cu ph i s a i, b sung khi hàng lo t các o cơ quan trong công tác cán b và qu n lý cán lu t m i liên quan n ho t ng công v và b, công ch c các khâu t vi c tuy n d ng, s trách nhi m c a ng ưi ng u c ơ quan trong dng, ánh giá; quy ho ch, b t, b nhi m; qu n lý cán b , công ch c thu c quy n ưc ban ào t o, b i d ưng; nâng l ươ ng, nâng ng ch; hành sau Hi n pháp n m 2013 nh ư Lu t T ch c khen th ưng, k lu t cán b , công ch c. Trách Qu c h i n m 2014, Lu t T ch c Tòa án nhân nhi m c a ng ưi ng u c ơ quan không ng ng dân n m 2014, Lu t T ch c Vi n ki m sát nhân ưc cao và tính dân ch , công khai ưc dân n m 2014, Lu t T ch c Chính ph n m th hi n t t c các khâu trong công tác cán b . 2015, Lu t T ch c Chính quy n a ph ươ ng Nguyên t c cao trách nhi m cá nhân ng ưi nm 2015 ng u c ơ quan g n v i trách nhi m t p th Mt s quy nh pháp lu t v trách nhi m lãnh o trong công tác cán b , qu n lý cán b , ca ng ưi ng u c ơ quan trong công tác cán công ch c ưc b o m. Nhi u hành vi vi b và qu n lý cán b , công ch c thu c quy n ph m pháp lu t c a m t s cá nhân ng ưi ng còn thiên v các bi n pháp ph n ng tiêu c c u c ơ quan ưc x lý nghiêm minh theo úng ca nhà n ưc (áp d ng các ch tài) khi ng ưi pháp lu t, úng k lu t, k c ươ ng, góp ph n ng u c ơ quan có hành vi vi ph m, và ch nâng cao ch t l ưng ho t ng công v . phù h p v i c ơ ch qu n lý t p trung, v i n n Tuy nhiên, th c ti n t ch c th c hi n các hành chính “khép kín”, ch ưa phù h p v i yêu quy nh pháp lu t v trách nhi m ng ưi ng cu xây d ng nn hành chính hi n i, n ng u c ơ quan trong công tác cán b và qu n lý ng. Các quy nh pháp lu t v ánh giá, phân cán b , công ch c thu c quy n th i gian qua lo i cán b công ch c còn n ng n thành tích và còn t n t i nh ng b t c p sau: vn b ng ch ng ch , ch ưa chú tr ng nhi u n Th c hi n pháp lu t v trách nhi m c a nng l c th c thi công v c a cán b , công ng ưi ng u c ơ quan trong qu n lý cán b , ch c, d n n tình tr ng ào t o ch ưa g n vi công ch c thu c quy n m t s c ơ quan nhà yêu c u th c ti n, ch ưa g n v i trách nhi m c a nưc ch ưa t hi u qu cao. T n t i tình tr ng ng ưi ng u c ơ quan. iu này làm cho ng ưi ng u c ơ quan sp x p, phân công ng ưi ng u c ơ quan, t ch c, ơn v ca nhà công vi c trong cơ quan ch ưa h p lý d n n nưc ch ưa th c s có nh ng gi i pháp ch hi u qu s d ng th i gian lao ng th p. M t ng, m nh d n trong công tác s d ng và qu n b ph n cán b , công ch c ch p hành k lu t lý cán b , công ch c thu c quy n. ch ưa nghiêm, lãng phí v th i gian và s d ng tài s n công nh ưng v n ch ưa xem xét x lý ưc trách nhi m c a ng ưi ng u c ơ quan. 2. Th c ti n th c hi n các quy nh pháp lu t Hi n t ưng lãng phí các ngu n l c này này v trách nhi m ng i ng u c ơ quan, t ngày càng tinh vi khó phát hi n nh ưng v n ch ưa ch c, ơn v ca Nhà n c trong công tác cán x lý ưc trách nhi m c a ng ưi ng u c ơ b và qu n lý cán b , công ch c thu c quy n quan, rõ ràng chúng ta ang thi u c ơ ch x lý trách nhi m ng ưi ng u c ơ quan [2]. Các quy nh pháp lu t v trách nhi m c a ng ưi ng u c ơ quan c p trên ây ã thi t Vi c phân nh th m quy n và trách nhi m ca cá nhân ng ưi ng u c ơ quan vi t p th 40 H.M. H i / Tp chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 3 (2016) 36-43 cơ quan, t ch c, ơn v ch ưa rõ ràng ang gây ích cá nhân” [7]. m t s n ơi, vi c quy ho ch ra nh ng l c c n trong vi c áp d ng các ch tài cán b , b t, b nhi m, luân chuy n cán b i v i ng ưi ng u c ơ quan khi cán b , b ng do ng ưi ng u cơ quan không công công ch c trong c ơ quan có hành vi tham tâm trong công tác cán b , không s d ng, c t nh ng. Th i gian qua, nhiu v án tham nh ng nh c úng cán b ; không ánh giá không úng ã ưc phát hi n, nhi u cán b , công ch c và nng l c c a cán b , công ch c d ưi quy n. cp phó b x lý theo quy nh c a pháp lu t; Th m chí, m t s tr ưng h p ng ưi ng u tuy nhiên s l ưng ng ưi ng u c ơ quan có cơ quan b các “nhóm l i ích” chi ph i, can liên quan b x lý không có nhi u. Theo s li u thi t tr c ti p n công tác cán b , mu n quy t th ng kê: n m 2013, s l ưng các v án tham nh n nhân s c a c ơ quan ơ n v . nh ng b phát hi n và b x lý t ng nh ưng vi c Mt s n ơi, không th c hi n t t nguyên t c x lý trách nhi m c a ng ưi ng u c ơ quan "t p th lãnh o, cá nhân ph trách" trong công x y ra tham nh ng l i gi m 14% so v i cùng tác cán b nên không phát huy ưc trí tu c a k n m tr ưc [3] . K t qu t ng h p c a Thanh tp th , dân ch c a cơ quan, t ch c, ơn v, tra Chính ph cho th y, n m 2014, có 48 ng ưi va không có s ràng bu c trách nhi m c a ng u c ơ quan thi u trách nhi m x y ra ng ưi ng d u; c ơ quan không phát huy ưc hành vi tham nh ng, trong ó, 03 ng ưi b x lý vai trò lãnh o c a c p y ng trong công tác hình s , 05 ng ưi b cách ch c, 40 ng ưi b x cán b , làm suy y u s c chi n u c a t ch c lý k lu t các hình th c c nh cáo, khi n trách ng. Tình tr ng này d n n th c t là cán b [4]. N m 2015, Báo cáo c a Thanh tra Chính dưi quy n không áp ng ưc yêu c u công ph cho th y, có 29 tr ưng h p ng ưi ng u vi c và nhi m v ưc ng ưi ng u c ơ quan cơ quan b k t lu n là thi u trách nhi m x y giao phó, ho c cán b , công ch c c p d ưi b t ra tham nh ng, ã x lý k lu t 21 ng ưi, x lý mãn không th a hành nhi m v , ho c th c hi n hình s 1 ng ưi [5]. Th c t còn có s nh m l n vi tinh th n trách nhi m không cao vì h cho gi a x lý ng ưi ng u cơ quan, t ch c, ơn rng ng ưi ng u c ơ quan không công b ng, v ca Nhà n ưc khi h có sai ph m và x lý không dân ch khi s d ng, b t cán b . M t trách nhi m ng ưi ng u khi x y ra tham s tr ưng h p ng ưi ng u c ơ quan có t ư nh ng trong c ơ quan, t ch c, ơn v do mình tưng b o th , c oán chuyên quy n, thao qu n lý, ph trách. Ð x y ra tình tr ng nêu túng các cán b , công ch c, không t o iu ki n trên, m t ph n là do còn s n nang, né tránh cho nhân viên c p d ưi ch ng, sáng t o trong x lý, cùng v i nh ng quy nh v phân trong th a hành nhi m v ưc giao mà can cp và qu n lý cán b , công ch c hi n nay ch ưa thi p vào công vi c c a các công ch c c p rõ ràng và thi u h ưng d n th c hi n c a c ơ dưi, làm cho h b ng và ch i “s h ưng quan có th m quy n [6]. dn” c a ng ưi ng u. Mt s ng ưi ng u c ơ quan ch ưa ch p Trong công tác tuy n d ng cán b , công hành nghiêm các quy nh v xác nh trách ch c, Ngh nh s 24/2010/N -CP c a Chính nhi m gi a cá nhân và t p th trong ho t ng ph quy nh v trách nhi m c a ng ưi ng công v . Khi có s vi c x y ra h không dám u c ơ quan, t ch c, ơn v ca Nhà n ưc. Tuy nh n trách nhi m mà l i cho t p th hay c p nhiên, pháp lu t ch ưa xác nh rõ ràng trách phó. Vì phân nh th m quy n gi a ng ưi ng nhi m c a ng ưi ng u c ơ quan trong công u c ơ quan và t p th ch ưa rõ nên khi th c hi n tác tuy n d ng cán b , công ch c so v i t p th pháp lu t “v a có hi n t ưng d a d m vào t p cơ quan, ơ n v (H i ng tuy n d ng). Trên th , không rõ trách nhi m cá nhân, v a không th c t ã x y ra hi n t ưng "Hi ng t ch c khuy n khích ng ưi ng u c ơ quan có nhit tuy n xong r i, ch c n c vào k t qu các bài tình, tâm huy t, dám ngh , dám làm; t o k h thi l y t k t qu cao nh t cho h t ch tiêu tuy n cho cách làm vi c t c trách, trì tr , ho c l m dng nh ưng ng ưi ng u các ơn v l i dng quy n l c m t cách tinh vi m ưu c u l i không ưc bi t v ng ưi trúng tuy n ó. H.M. H i / Tp chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 3 (2016) 36-43 41 Tuy n d ng xong, ng ưi ó không làm ưc nghe thì r t hay, r t ch t ch nh ưng trong th c vi c, n ng l c, giao tip không bi t, v n không t có th c hi n ưc không là hai chuy n khác làm ưc vi c thì trách nhi m thu c v ai? H i nhau. Th c t là chúng ta ã giao r t nhi u ng làm vi c theo c ơ ch t p th , trách nhi m quy n cho ng ưi ng u c ơ quan ơ n v tp th thì s không ai ch u c , mà trách nhi m nh ưng trách nhi m x y ra sai ph m thì ch ưa ph i g n v i t ng cá nhân"[8]. Nh ư v y, có th c p n. M i khi ơn v có v n ng ưi ta th y, t quy nh pháp lu t n vi c t chc li l i cho t p th ” [9]. Trên th c t nhi u th c hi n pháp lu t v tuy n d ng và s d ng cơ quan, t ch c, ơn v ca Nhà n ưc, th i công ch c ang có s “l ch pha”. B i l , ng ưi gian qua có hi n t ưng b nhi m sai, b nhi m có quy n tuy n d ng thì không ph i là ng ưi s th a c p phó nh ưng ng ưi ng u c ơ quan dng, mà ng ưi ng u cơ quan có th m không ch u trách nhi m. Th c tr ng này ưc quy n, trách nhi m s d ng lao ng thì không B tr ưng B N i v nh n nh trong phiên tr có quy n tuy n d ng. Rõ ràng, trách nhi m c a li ch t v n t i k h p th 8, Qu c h i khóa ng ưi ng u cơ quan ch ưa g n v i quy n XIII, ngày 18.10.2014: “ mt s c ơ quan, t hn c a h . Trong khi vi c thi, tuy n công ch c ch c có quá nhi u c p phó mà không th c s m t s n ơi còn n ng v hình th c và b ng xu t phát t nhu c u, th m chí ây là h u qu cp, ch ưa th c s chú ý n n ng l c. Khi s ca vi c b nhi m b i m t lý do nào ó” [10]. dng công ch c thì ng ưi ng u c ơ quan Liên quan n nhi m v tinh gi n biên ch cng ch bi t cho ý ki n, ánh giá nh n xét. trong các c ơ quan, ơ n v c a nhà n ưc, Ngh Nu có phát hi n hành vi vi ph m pháp lu t c a nh 108/2014/N -CP quy nh “ng ưi ng cán b , công ch c c p d ưi thì ng ưi ng u u c ơ quan ph i ch u trách nhi m v k t qu cơ quan c ng ch ki n ngh lên c p trên. th c hi n tinh gi n biên ch trong c ơ quan, t Trách nhi m c a ng ưi ng u c ơ quan ch c, ơn v ưc giao qu n lý theo th m vi t p th lãnh o trong vi c b nhi m cán quy n”( iu 4), ph i “th c hi n quy ch dân b, công ch c lãnh o, qu n lý c p phó ch ưa ch c a c ơ quan; công khai án tinh gi n biên rõ ràng, ng ưi ng u c ơ quan ch ưa toàn ch và danh sách i t ưng thu c di n tinh gi n quy n, ch ưa phát huy h t trách nhi m. Hi n nay biên ch ”( iu 17). Trong th i qua, ây ưc quy trình b nhi m c p phó c a ng ưi ng u coi là nhi m v quan tr ng, th ưng xuyên góp ưc quy nh r t ch t ch . C th , Ngh nh ph n nâng cao ch t l ưng i ng cán b , công s 24/2010/N -CP c a Chính ph quy nh v ch c, tinh gi n b máy nhà n ưc, nâng cao ch t tuy n d ng, s d ng và qu n lý công ch c quy lưng ho t ng công v . Tuy nhiên, k t qu nh rõ th m quy n, trình t , th t c b nhi m, tinh gi n biên ch i v i cán b , công ch c b nhi m l i, t ch c, mi n nhi m i v i công ch ưa t ưc nh ư m c tiêu ra. Không ch c trong ó xác nh trách nhi m c a ng ưi nh ng không t ưc m c tiêu ó mà trong ng u c ơ quan trong vi c b nhi m c p phó. th i gian qua s l ưng biên ch c trung ươ ng Theo ó, ng ưi ng u c ơ quan, t ch c, ơn và a ph ươ ng có xu h ưng t ng. T n m 2015 v ca Nhà n ưc ưc phân công, phân c p bt u th c hi n Ngh nh 108/2014/N -CP qu n lý công ch c quy t nh vi c b nhi m, b gn trách nhi m c a ng ưi ng u c ơ quan nhi m l i ho c quy t nh cho t ch c, mi n vi vi c tinh gi n biên ch . K t qu , n m 2015, nhi m i v i công ch c. Nh ưng th c hi n quy ã có 15 b , ngành và 39 a ph ươ ng tinh gi n nh pháp lu t v quy trình b nhi m c p phó biên ch v i trên 5.300 ng ưi. Trong ó h ơn hu nh ư ph i l y phi u tín nhi m c a t p th c ơ 4.500 ng ưi h ưng chính sách v h ưu tr ưc quan, ơ n v . Nh ư v y, tr ưc khi b nhi m c p tu i, trên 800 ng ưi h ưng chính sách thôi vi c phó, ng ưi ng u c ơ quan và t p th ơn v ngay, 4 ng ưi h ưng chính sách thôi vi c sau ph i có ý ki n. K t h p gi a trách nhi m cá khi i h c và 10 ng ưi h ưng chính sách nhân ng ưi ng u c ơ quan và trách nhi m chuy n sang các t ch c không h ưng l ươ ng ca t p th . Có ý ki n cho r ng “quy nh này th ưng xuyên t ngân sách nhà n ưc [11]. S 42 H.M. H i / Tp chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 3 (2016) 36-43 lưng này ch ưa áp ng m c tiêu ra. Nguyên Hi ng nhân dân các c p ch ưa ti n hành nhân ưc cho là nhi u cơ quan, t ch c, ơn v th ưng xuyên. ca Nhà n ưc ch ưa coi vi c tinh gi n biên ch trong c ơ quan là nhi m v , trách nhi m c a ng ưi ng u, ch ưa coi ây là tiêu chí ánh 3. Mt s ki n ngh góp ph n hoàn thi n quy giá m c hoàn thành nhi m v c a ng ưi nh c a pháp lu t và b o m th c hi n quy ng u c ơ quan. nh pháp lu t v trách nhi m ng i ng u Tn t i nh ng b t c p trên ây có nhi u cơ quan, t ch c, ơn v ca Nhà n c trong nguyên nhân, có th nh n di n m t s nguyên công tác cán b và qu n lý cán b , công ch c nhân sau: M t là, pháp lu t v trách nhi m thu c quy n ng ưi ng u c ơ quan, t ch c, ơn v ca Cn rà soát, lo i b nh ng quy nh pháp Nhà n ưc trong công tác cán b , qu n lý và s lu t v trách nhi m c a ng ưi ng u c ơ quan dng cán b , công ch c còn nhi u b t c p, thi u trong công tác cán b và qu n lý cán b , công th ng nh t, thi u tính toàn di n, t n m n trong ch c mâu thu n, b t c p; b o m phù h p v i nhi u v n b n pháp lu t, m t s quy nh ch ưa các v n b n pháp lu t m i sau khi Hi n pháp rõ ràng gây khó kh n cho vi c th c thi n pháp nm 2013 và m t s lu t có liên quan có hi u lu t nh ư ã phân tích ph n trên. Hai là, do lc thi hành. Ti n t i s a i, b sung Lu t Cán ch ưa có c ơ ch phân ch rõ ràng th m quy n b, công ch c hi n hành m t s quy ph m liên và trách nhi m gi a ng ưi ng u c ơ quan, t quan n trách nhi m c a ng ưi ng u c ơ ch c, ơ n v vi ng ưi ng u c ơ quan c p quan trong công tác cán b và qu n lý cán b y; gi a cá nhân ng ưi ng u c ơ quan vi công ch c. Nghiên c u xây d ng ban hành Lu t tp th ơn v trong công tác cán b , qu n lý và Công v quy nh y n i dung trách nhi m s d ng cán b , công ch c. Ba là, m t s c ơ ca ng ưi ng u c ơ quan trong ho t ng quan nhà n ưc x lý trách nhi m c a ng ưi công v , trong ó có ch n i dung v công ng u c ơ quan trong công tác cán b , qu n tác quán b và qu n lý cán b trên nguyên t c lý và s d ng cán b , công ch c ch ưa kiên cao trách nhi m c a ng ưi ng u c ơ quy t, ch ưa nghiêm, ch ưa s c r n e, giáo quan, quy n h n g n v i trách nhi m theo ch dc. B n là, ho t ng giáo d c ph bi n pháp cá nhân th tr ưng ph i ch u trách nhi m. lu t trong l nh v c này ch ưa ưc coi tr ng nên ch ưa hình thành ưc ý th c t giác ch p hành Ti p t c hoàn thi n c ơ ch phân nh rõ pháp lu t c a các ch th . Trong khi ó, m t ràng th m quy n và trách nhi m gi a ng ưi s n ơi, vi c x lý trách nhi m ng ưi ng u ng u c ơ quan vi ng ưi ng u c p y; cơ quan trong l nh v c này còn có tính ch t gi a cá nhân ng ưi ng u c ơ quan vi t p “khép kín”, x lý “n i b ”, ch ưa b o tính công th c ơ quan ơ n v trong công tác cán b , qu n khai, t o iu ki n cho cán b , công ch c trong lý và s d ng cán b , công ch c; bao g m các toàn b c ơ quan bi t. Chính vì thi u công khai, ni dung nh ư tuy n d ng, s d ng, ánh giá, dân ch nên Mt tr n t qu c Vi t Nam và các ào t o, b i d ưng, nâng l ươ ng, c d thi nâng oàn th nhân dân, ph ươ ng ti n truy n thông, ng ch, quy t nh nâng ng ch, b nhi m, khen cơ quan báo chí ch ưa th c s phát huy ưc vai th ưng, k lu t và th c hi n nhi m v tinh gi n trò tích c c trong phát hi n và giám sát vi c x biên ch . T ch c thi tuy n công ch c công lý trách nhi m c a ng ưi ng u c ơ quan khai, minh bch, giao trách nhi m và quy n h n trong công tác cán b và qu n lý cán b , công cho ng ưi ng u c ơ quan ưc quy n ch n ch c. Cùng v i ó, ho t ng ki m tra, giám sát la, b nhi m c p phó và cán b , công ch c ánh giá k t qu th c hi n pháp lu t v trách thu c quy n. nhi m c a ng ưi ng u trong công tác cán Phát huy vai trò giám sát c a h th ng b, qu n lý và s d ng cán b , công ch c c a chính tr bao g m giám sát c a c a t ch c các c p y ng có th m quy n, c a Qu c h i, ng, M t tr n T qu c Vi t Nam các t ch c H.M. H i / Tp chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 3 (2016) 36-43 43 thành viên các c p v i ho t ng th c hi n nghiên c u tài c p B , Hc vi n Chính tr - pháp lu t v trách nhi m c a ng ưi ng u Hành chính qu c gia H Chí Minh, Hà N i. Tr,88. cơ quan trong công tác cán b và qu n lý cán [2] ngày 21/2/2016 b, công ch c thu c quy n. Nâng cao vai trò c a [3] y ban T ư pháp Qu c h i Khóa XIII (2013), Báo cáo 1543/BC-UBTP13 Th m tra Báo cáo c a các c ơ quan, ph ươ ng ti n truy n thông i chúng Chính ph v công tác phòng, ch ng tham nh ng trong công tác u tranh phòng, ch ng tham nm 2013. nh ng, quan liêu; phát hi n và ki n ngh x lý các [4] Chính ph (2014), Báo cáo s 382/BC-CP v hành vi vi ph m pháp lu t v trách nhi m c a công tác phòng, ch ng tham nh ng n m 2014 ng ưi ng u c ơ quan trong công tác cán b [5] và qun lý cán b , công ch c thu c quy n. 29-nguoi-dung-dau-de-xay-ra-tham-nhung- 365590.html Qu c h i, Hi ng nhân dân các c p, các [6] cơ quan nhà n ưc có th m quy n c n ti n hành m_content&view=article&id=2787:trach-nhim- ho t ng ki m tra, giám sát theo chuyên , ca-ngi-ng-u-khi-xy-ra-tham-nhng-&catid=121:a- th ưng xuyên, nh k ánh giá k t qu th c ngh-quyt-i-hi-xi-ca-ng-vao-cuc-sng&Itemid=605 hi n pháp lu t v trách nhi m c a ngưi ng [7] ng C ng s n Vi t Nam (2012), Ngh quy t H i u c ơ quan trong công tác cán b , qu n lý và ngh l n th 4 Ban Ch p hành Trung ươ ng ng (khóa XI): M t s v n c p bách v xây d ng s d ng cán b , công ch c các c p các ngành. ng hi n nay. Ngu n: X lý k p th i, nghiêm minh i v i các truy c p 17.1.2012 ch th có hành vi vi ph m pháp lu t v trách [8] Xem: H ng Nhì (2016), Bài: “L ưi bi ng, vô c m nhi m c a ng ưi ng u c ơ quan trong công tác không làm công ch c ưc”. Ngu n cán b , qu n lý và s d ng cán b , công ch c. truong-luoi-bieng-vo-cam-khong-lam-cong-chuc- duoc.html. Ngày 29/2/2016 [9] Tài li u tham kh o nhiem-trong-quyet-dinh-bo-nhiem/c/13307416.epi, ngày 14/03/2014 [1] Tr nh c Th o (2009), Hoàn thi n pháp lu t v [10] trách nhi m c a ng ưi ng u c ơ quan các c ơ cap-pho-vi-hop-nhieu-20141118230028624.htm quan hành chính nhà n ưc Vi t Nam hi n nay - Vn và gi i pháp, Báo cáo t ng h p k t qu [11] 13/01/2016 Vietnam Law on the Responsibility of Heads of Agencies, Organizations and Units: The Current State of Personnel Management and Recommendations Hoang Minh Hoi Central Committee of the Communist Party of Vietnam, 135 Nguyen Phong Sac, Cau Giay, Hanoi Abstract: The article analyzes the status of law, law enforcement and proposes measures to ensure an effective implementation of the Law on the responsibility of heads of agencies, organizations and units in the practice of personnel management. Keywords: Heads of agencies, responsibility of heads of agencies, personnel management.