Thanh toán quốc tế - Chương 1

2/19/2012 1 Emai: hoihv@vnu.edu.vn, hoiktqt@gmail.com ThÞ tr−êng ngo¹i hèi Tû gi¸ hèi ®oai NghiÖp vô hèi ®o¸I kú h¹n NghiÖp vô hèi NghiÖp vô hèi ®o¸I giao ngay C¸c ®o¸I quyÒn chän Thanh to¸n quèc tÕ ph−¬ng tiÖn TTQT C¸c ®iÒu kiÖn TTQT C¸c Ph−¬ng thøc TTQT Nghiệp vụ Ngân hàng quốc tế Các Hình thức tài trợ và bảo lãnh TT2 ? Tổng quan về thanh toán quốc tế: khái niệm, sự cần thiết và cơ sở của thanh toán quốc tế ? Các công cụ thanh toán quốc tế: Hối phiếu, Séc, Kỳ phiếu, Thẻ thanh toán quốc tế. ? Các điều kiện thanh toán quốc tế: điều kiện 3 tiền tệ, điều kiện thời gian thanh toán. ? Các phương thức thanh toán quốc tế: phương thức thanh toán nhờ thu, phương thức tín dụng chứng từ và một số phương thức thanh toán khác. ? Nghiệp vụ bảo lãnh và bao thanh toán trong thương mại quốc tế. 4 PGS.TS. Hà Văn Hội - Trường ĐHKT - ĐHQG Hà Nội I. Khái niệm •Thực hiện các nghĩa vụ chi trả và quyền thụ hưởng về tiền tệ • Phát sinh trên cơ sở các hoạt động kinh tế và phi kinh tế các tổ chức, cá nhân nước này với tổ chức, cá nhân nước khác • Giữa một quốc gia với tổ chức quốc tế, thông qua quan hệ giữa các ngân hàng của các nước liên quan. 5PGS.TS. Hà Văn Hội - Trường ĐHKT - ĐHQG Hà Nội Thanh toán quốc tế gồm hai lĩnh vực: •Thanh toán phi ngoại thương: thanh toán không liên quan đến hàng hoá xuất nhập khẩu •Thanh toán quốc tế trong ngoại thương: thanh toán trên cơ sở hàng hoá xuất nhập khẩu và cung ứng các dịch vụ thương mại cho nước ngoài. 6PGS.TS. Hà Văn Hội - Trường ĐHKT - ĐHQG Hà Nội 2/19/2012 2 •Sự phát triển không đều về kinh tế, chính trị •Sự khác biệt về tài nguyên, công nghệ, lao động •Sự khác nhau về điều kiện tự nhiên, khí hậu Sự phụ thuộc ẫl n nhau giữa các quốc gia 7 Quan hệ kinh tế quốc tế Xuất nhập khẩu hàng hóaQuan hệ kinh tế quốc tế 8 • Sự hình thành và phát triển của hoạt động ngoại thương. • Hoạt động ngoại thương phát sinh quan hệ thanh toán quốc tế. =>Hoạt động ngoại thương là hoạt động cơ sở, hoạt động thanh toán quốc tế là hoạt động phái sinh 9PGS.TS. Hà Văn Hội - Trường ĐHKT - ĐHQG Hà Nội •Hoạt động thanh toán quốc tế được thực hiện qua hệ thống ngân hàng • Hoạt động thanh toán quốc tế một hoạt động của ngân hàng thương mại 10PGS.TS. Hà Văn Hội - Trường ĐHKT - ĐHQG Hà Nội II. VAI TRÒ CỦA THANH TOÁN QUỐC TẾ ? Đối với nền kinh tế ? Đối với các doanh nghiệp thương mại ? Đối với ngân hàng 11PGS.TS. Hà Văn Hội - Trường ĐHKT - ĐHQG Hà Nội •Bôi trơn và thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu. •Bôi trơn và thúc đẩy hoạt động đầu tư nước ngoài trực tiếp và gián tiếp. •Thúc đẩy và mở rộng các hoạt động dịch h d lị h h tá ố tế 1. VAI TRÒ CỦA THANH TOÁN QUỐC TẾ TRONG NỀN KINH TẾ vụ n ư u c , ợp c qu c . •Tăng cường thu hút kiều hối và các nguồn lực tài chính khác. •Thúc đẩy thị trường tài chính quốc gia hội nhập quốc tế. 12PGS.TS. Hà Văn Hội - Trường ĐHKT - ĐHQG Hà Nội 2/19/2012 3 ? Là cầu nối trung gian thanh toán giữa hai bên. ? Thanh toán theo yêu cầu của khách hàng, bảo vệ quyền lợi của khách hàng. ? Cung cấp và lựa chọn các phương thức 2. VAI TRÒ CỦA TTQT ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI thanh toán quốc tế ? Tài trợ XNK một cách chủ động và tích cực ? Thực hiện bảo lãnh trong hoạt động ngoại thương. 13PGS.TS. Hà Văn Hội - Trường ĐHKT - ĐHQG Hà Nội 3. VAI TRÒ CỦA TTQT ĐỐI VỚI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI Thanh to¸n quèc tÕ víi NHTM: ? Mang l¹i nguån thu ®¸ng kÓ cho ng©n hµng vÒ sè l−îng vµ tû träng. ? Lµ mét m¾t xÝch ch¾p nèi c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña NHTM. Lµ kh© kh« thÓ thiÕ t «I t ê h t? u ng u rong m r− ng o¹ ®éng kinh doanh. ? T¹o ®iÒu kiÖn ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng ng©n hµng, n©ng cao năng lực c¹nh tranh. 14PGS.TS. Hà Văn Hội - Trường ĐHKT - ĐHQG Hà Nội C¸c nh©n tè kh¸ch quan: - M«i tr−êng chÝnh trÞ, m«I tr−êng kinh tÕ, m«i tr−êng ph¸p lý. C¸c nh©n tè chñ quan: - Quy m« ho¹t ®éng cña ng©n hµng. III. C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn TTQT cña NHTM - Th−¬ng hiÖu cña NH - ChiÕn l−îc kinh doanh cña NH - Nguån nh©n lùc - NÒn t¶ng c«ng nghÖ th«ng tin - ChÝnh s¸ch kh¸ch hµng IV. Mạng lưới ngân hàng đại lý và hệ thống tài khoản trong TTQT ?Mạng lưới ngân hàng đại lý ?Hệ thống tài khoản trong thanh toán quốc tế Ngân hàng đại lý trong TTQT ?Thiết lập quan hệ đại lý là sự khởi đầu của việc thiết lập quan hệ hợp tác song phương giữa các ngân hàng ?Hai ngân hàng được coi là đại lý của nhau nếu hai ngân hàng cùng duy trì tài khoản ngân hàng đại lý với nhau. ?Hình thành do nhu cầu thanh toán cho khách hàng của họ không có chi nhánh. ?Dịch vụ ngân hàng đại lý thường có đặc trưng nổi bật là mối quan hệ giao dịch liên tục và nhân tố chủ chốt để biết hai ngân hàng có quan hệ đại lý với nhau hay không. ?Dịch vụ ngân hàng đại lý thông qua mối quan hệ tài khoản nhằm cung cấp dịch vụ thanh toán cho khách hàng để thu phí. ? Ví dụ, VCB có quan hệ ngân hàng đại lý với khoảng 1.200 ngân hàng và chi nhánh ngân hàng tại 85 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới ?ACB có quan hệ đại lý với các ngân hàng tên tuổi trên thế giới như Citibank, Deutsche Bank, JP Morgan Chase, Standard Chartered Bank, Wachovia, v.v. ?Tài khoản Nostro: Là tài khoản tiền gửi không kỳ hạn của NH một nước mở tại NH nước ngoài ?Xét từ vị thế của Ngân hàng Việt Nam tài khoản Nostro là tài khoản của ngân hàng Việt Nam mở tại ngân hàng đại lý ở nước ngoài, có ố ằ ệ Tài khoản Nostro và Vostro s dư b ng ngoại t ?Ngân hàng ngoại thương Việt Nam mở tài khoản tại ngân hàng Citibank New York, có số dư bằng USD, nghĩa là ngân hàng Ngoại thương Việt Nam là khách hàng của Citibank New York 2/19/2012 4 ?Tài khoản Vostro: Là tài khoản tiền gửi không kỳ hạn của nước ngoài mở tại một nước ?Xét từ vị thế của Ngân hàng Việt Nam tài khoản Vostro là tài khoản của ngân hàng nước ngoài mở tại ngân hàng đại lý Việt Nam, có số ằ ộ ệ ( ) Tài khoản Nostro và Vostro dư b ng n i t VNĐ . ?Ngân hàng Citibank New York mở tại khoản tại ngân hàng ngoại thương Việt Nam, có số dư bằng VNĐ, nghĩa là Citibank New York là khách hàng của ngân hàng Ngoại thương Việt Nam. 20 PGS.TS. Hà Văn Hội - Trường ĐHKT - ĐHQG Hà Nội ? Các nguồn luật điều chỉnh lưu thông hối phiếu ? Các nguồn luật điều chỉnh lưu thông hối phiếu ? Quy tắc và thực hành thống nhất về tín dụng chứng từ Các nguồn luật điều chỉnh ? Quy tắc thống nhất về hoàn trả liên hàng ? Quy tắc thống nhất về nhờ thu 21PGS.TS. Hà Văn Hội - Trường ĐHKT - ĐHQG Hà Nội 22 PGS.TS. Hà Văn Hội - Trường ĐHKT - ĐHQG Hà Nội Quan hệ giữa TTQT với các lĩnh vực khác của TMQT ?Quan hệ giữa thanh toán quốc tế với kinh doanh ngoại hối ?Quan hệ giữa thanh toán quốc tế với đàm phán ký kết hợp đồng thương mại quốc tế ố ế ề?Thanh toán qu c t và các đi u kiện thương mại quốc tế