Tài chính doanh nghiệp - Quyết định đầu tư vốn của doanh nghiệp

1Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 t µ i c h Ýn h v µ q u ¶ n l ý t µ i c h Ýn h n © n g c a o 1 An QUYẾT ĐỊNH ĐẦU TƯ VỐN CỦA DOANH NGHIỆP VÊn ®Ò 6 PGS.TS. Vò vĂn ninh Häc viÖn tµi chÝnh 2 i. Tæng quan vÒ dù ¸n ®Çu t 1.1 Kh¸i niÖm vµ ®Æc trng cña ®Çu t - ĐÇu t lµ qu¸ trình sö dông vèn ®Ó hình thµnh tµi s¶n nh»m thu ®îc lîi nhuËn trong t¬ng lai - ĐÆc trng 1.2. Dù ¸n ®Çu t - Dù ¸n ®Çu t lµ mét tËp hîp c¸c tµi liÖu trình bµy mét c¸ch chi tiÕt vµ cã hÖ thèng c¸c khÝa c¹nh, c¸c néi dung liªn quan tíi viÖc thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t. 2Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 t µ i c h Ýn h v µ q u ¶ n l ý t µ i c h Ýn h n © n g c a o 3 II. X¸c ®Þnh dßng tiÒn cña dù ¸n ®Çu t 1. Các nguyên tắc xác định dòng tiền của dự án - Dòng tiền nên được đo lường trên cơ sở tăng thêm do đầu tư đưa lại - Nên tính đến chi phí cơ hội - Nên bỏ qua chi phí chìm - Nên tính đến ảnh hưởng chéo - Nên tính đến lạm phát -Nên bỏ qua ảnh hưởng của cơ cấu nguồn vốn bằng cách giả định dự án được tài trợ hoàn toàn bằng VCSH 4 I. X¸c ®Þnh dßng tiÒn cña dù ¸n ®Çu t 2. Xác định dòng tiền của dự án a. X¸c ®Þnh dßng tiÒn ra  Vèn ®Çu t cho tµi s¶n cè ®Þnh  Vèn lu ®éng bæ sung cho dù ¸n b. X¸c ®Þnh dßng tiÒn vµo  Dßng tiÒn thuÇn ho¹t ®éng hµng năm = Lîi nhuËn sau thuế + KhÊu hao TSCĐ  Thu håi vèn lu ®éng  Thu thuÇn thanh lý TSCĐ c. X¸c ®Þnh dßng tiÒn thuÇn cña dù ¸n 3Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 t µ i c h Ýn h v µ q u ¶ n l ý t µ i c h Ýn h n © n g c a o 5 III. ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã rñi ro 3.1 Ph¬ng ph¸p thêi gian thu håi vèn (PP) 3.2 Ph¬ng ph¸p thêi gian thu håi vèn cã chiÕt khÊu (DPP) 3.3 Ph¬ng ph¸p gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng (NPV) 3.4 Ph¬ng ph¸p tû suÊt sinh lêi néi bé (IRR) 3.5 Ph¬ng ph¸p chØ sè sinh lêi (PI) 6 3.1 Phương pháp thời gian hoàn vốn đầu tư (PP) *Khái niệm và phương pháp xác định + Trường hợp thứ nhất: Dòng tiền thuần hàng năm đều đặn bằng nhau Thời gian hoàn vốn = Vốn đầu tư ban đầu Dòng tiền thuần hàng năm + Trường hợp thứ hai: Dòng tiền thuần hàng năm không đều đặn bằng nhau III. ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã rñi ro 4Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 t µ i c h Ýn h v µ q u ¶ n l ý t µ i c h Ýn h n © n g c a o 7 3.2 Phương pháp thời gian hoàn vốn đầu tư có chiết khấu (DPP) *Khái niệm và phương pháp xác định Theo phương pháp này, người ta xác định giá trị hiện tại của dòng tiền thuần hàng năm của dự án đầu tư, sau đó mới xác định thời gian hoàn vốn đầu tư của dự án. III. ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã rñi ro 8 III. ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã rñi ro 3.3 Phương pháp giá trị hiện tại thuần (NPV) *Khái niệm: Giá trị hiện tại thuần của dự án là khoản tiền chênh lệch giữa tổng giá trị hiện tại của dòng tiền thuần hàng năm với khoản vốn đầu tư ban đầu. * Cách xác định NPV: 5Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 t µ i c h Ýn h v µ q u ¶ n l ý t µ i c h Ýn h n © n g c a o 9 3.3 Phương pháp giá trị hiện tại thuần (NPV) * Đánh giá và lựa chọn dự án đầu tư a. Khi các dự án có NPV Các dự án đều bị loại bỏ b. Khi các dự án có NPV = 0 => Các dự án có thể được lựa chọn c. Khi các dự án có NPV > 0, xét 2 trường hợp: + Nếu là các dự án độc lập nhau: + Nếu là các dự án thuộc loại xung khắc nhau: III. ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã rñi ro 10 III. ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã rñi ro 3.4 Phương pháp tỷ suất doanh lợi nội bộ (IRR) *Khái niệm: Tỷ suất doanh lợi nội bộ là tỷ lệ chiết khấu để sao cho giá trị hiện tại thuần (NPV) của dự án đầu tư bằng 0 * Cách xác định: Tỷ suất doanh lợi nội bộ là tỷ suất sinh lời của vốn đầu tư dự kiến đạt được trong suốt vòng đời của dự án. 6Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 t µ i c h Ýn h v µ q u ¶ n l ý t µ i c h Ýn h n © n g c a o 11 3.4 Ph¬ng ph¸p tû suÊt doanh lîi néi bé (IRR)(tiÕp) * Đánh giá và lựa chọn dự án đầu tư a. Khi các dự án có IRR Các dự án đều bị loại bỏ b. Khi các dự án có IRR = r => Các dự án có thể được lựa chọn c. Khi các dự án có IRR > r, xét 2 trường hợp: + Nếu là các dự án độc lập nhau: + Nếu là các dự án thuộc loại xung khắc nhau: III. ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã rñi ro 12 III. ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã rñi ro 3.5 Phương pháp chỉ số sinh lời (PI) * Khái niệm: Chỉ số sinh lời (PI) phản ánh mối quan hệ giữa tổng giá trị hiện tại của dòng tiền thuần hàng năm của dự án đầu tư so với khoản vốn đầu tư ban đầu * Công thức xác định: 7Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 t µ i c h Ýn h v µ q u ¶ n l ý t µ i c h Ýn h n © n g c a o 13 3.5 Ph¬ng ph¸p chØ sè sinh lời (PI) (tiÕp) * Đánh giá và lựa chọn dự án đầu tư a. Khi các dự án có PI Các dự án đều bị loại bỏ b. Khi các dự án có PI = 1 => Các dự án có thể được lựa chọn c. Khi các dự án có PI > 1, xét 2 trường hợp: + Nếu là các dự án độc lập nhau: + Nếu là các dự án thuộc loại xung khắc nhau: III. ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã rñi ro 14 1. Lùa chän dù ¸n ®Çu t thuéc lo¹i xung kh¾c cã tuæi thä kh¸c nhau (kh«ng ®ång nhÊt vÒ thêi gian)  Bíc 1: x¸c ®Þnh NPV cña dù ¸n  Bíc 2: dµn ®Òu NPV cña tõng dù ¸n ra vµ c¸c năm tån t¹i cña nã  Bíc 3: dù ¸n nµo cã kÕt qu¶ ë bíc 2 lín nhÊt lµ dù ¸n ®îc lùa chän III. ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t trong ®iÒu kiÖn thùc tÕ 8Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 t µ i c h Ýn h v µ q u ¶ n l ý t µ i c h Ýn h n © n g c a o 15 2. M©u thuÉn giữa NPV vµ IRR  IRR ®îc diÔn t¶ b»ng mét tû lÖ %  NPV ®îc ®o b»ng sè tiÒn cô thÓ  VËy khi cã m©u thuÉn giữa NPV vµ IRR thì ta x¸c ®Þnh tû suÊt chiÕt khÊu c©n b»ng giữa NPV của 2 dù ¸n, sau ®ã so s¸nh víi chi phÝ sö dông vèn ®Ó lùa chän dù ¸n ®Çu t hiÖu qu¶ h¬n. Iiii. ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t trong ®iÒu kiÖn thùc tÕ 16 3. Lùa chän dù ¸n trong ®iÒu kiÖn l¹m ph¸t HiÖu øng Fisher. (1+ l·i suÊt danh nghÜa) = (1+ l·i suÊt thùc)(1 + tû lÖ l¹m ph¸t) =>L·I suÊt danh nghÜa = (1+LS thùc)(1+tû lÖ l¹m ph¸t) - 1 Iii. ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t trong ®iÒu kiÖn thùc tÕ 9Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 t µ i c h Ýn h v µ q u ¶ n l ý t µ i c h Ýn h n © n g c a o 17 Iii. ThÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t trong ®iÒu kiÖn thùc tÕ 4.Đầu tư thay thế máy móc thiết bị * Nguyên tắc: Sử dụng dòng tiền tăng thêm do dự án đầu tư thay thế tạo ra * Cách xác định dòng tiền của dự án đầu tư thay thế: + Dòng tiền ra tăng thêm = Số vốn đầu tư cho máy mới + VLĐ bổ sung (nếu có)-Thu thuần thanh lý máy cũ + Dòng tiền vào tăng thêm = Lợi nhuận sau thuế tăng thêm + Khấu hao tăng thêm + Thu thuần thanh lý máy mới (nếu có ) + Thu hồi VLĐ tăng thêm (nếu có) 18 IV- ĐÇu t vèn trong ®iÒu kiÖn cã rñi ro 5.1. Phương pháp tính tỷ suất chiết khấu có điều chỉnh theo mức độ rủi ro Người ta dựa vào xác suất xuất hiện rủi ro để điều chỉnh tỷ suất chiết khấu. Công thức tính tỷ suất chiết khấu đầy đủ như sau: r rđ = Trong đó: 1 - q r : là tỷ lệ chiết khấu trung bình rđ: là tỷ lệ chiết khấu có điều chỉnh theo mức độ rủi ro q :là xác suất xuất hiện rủi ro. 10Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 t µ i c h Ýn h v µ q u ¶ n l ý t µ i c h Ýn h n © n g c a o 19 IV- ĐÇu t vèn trong ®iÒu kiÖn cã rñi ro 5.2. Xác định mức rủi ro của dự án qua chỉ tiêu độ lệch chuẩn Bước 1: Xác định NPV hoặc IRR ở các kịch bản khác nhau Bước 2: Xác định xác suất theo các kịch bản khác nhau Bước 3: Tính kỳ vọng toán của NPV hoặc IRR Bước 4: Tính độ lệch chuẩn để đánh giá mức độ rủi ro Kết luận: Độ lệch chuẩn càng lớn thì mức độ rủi ro càng cao. Do đó dự án có thể bị từ chối. 20 IV- ĐÇu t vèn trong ®iÒu kiÖn cã rñi ro 5.3. Phân tích độ nhạy của dự án * Mục đích: Nhằm xem xét mức độ tác động của các biến số chủ yếu như sản lượng, giá bán, chi phí có định, chi phí biến tới NPV của dự án. * Các bước tiến hành: Bước 1: Tuỳ theo dự án, lựa chọn các biến số chủ yếu có tác động mạnh tới NPV của dự án Bước 2: Xém xét ảnh hưởng của từng biến số đã lựa chọn tới NPV của dự án. 11Tài liệu hướng dẫn ôn thi KTV 2015 t µ i c h Ýn h v µ q u ¶ n l ý t µ i c h Ýn h n © n g c a o 21 IV- ĐÇu t vèn trong ®iÒu kiÖn cã rñi ro Tû lÖ biÕn ®éng theo møc kú väng NPV cña dù ¸n Sè lîng sp Gi¸ b¸n sp Chi phÝ biÕn ®æi Tû lÖ tăng 10% NPVst NPVgt NPVvt Møc kú väng NPV0 NPV0 NPV0 Tû lÖ gi¶m 10% NPVsg NPVgg NPVvg Bước 3: Trên cơ sở đó biết được mức độ dao động của NPV của từng biến số thay đổi. Biến số nào có thay đổi lớn nhất là biến số tác động mạnh nhất tới dự án. Từ đó có thêm thông tin cho việc lựa chọn dự án. 22 KÕt luËn 1. Sử dụng dòng tiền thuần tăng thêm để đánh giá và lựa chọn dự án đầu tư chứ không sử dụng dòng lợi nhuận của kế toán. 3. Tỷ suất chiết khấu sử dụng trong đánh giá hiệu quả dự án đầu tư thông thường là chi phí sử dụng vốn bình quân của dự án đầu tư. 4. Trong các phương pháp đánh giá hiệu quả của dự án, phương pháp được sử dụng phổ biến là NPV và IRR. 5. Khi các dự án có mức độ rủi ro khác nhau, để so sánh được cần thiết phải điều chỉnh mức độ rủi ro để đảm bảo đồng nhất.