Tài chính doanh nghiệp - Bài 4C: Lý thuyết M & M – trường hợp có thuế

BÀI 4C:LÝ THUYếT M&M – TRƯờNG HợP CÓ THUế 4/30/20201PGS-TS Nguyễn Minh Kiều - FM2 - Lecture 4NộI DUNG TRÌNH BÀYCác giả địnhPhát biểu lý thuyếtMệnh đề 1Mệnh đề 2Chứng minh các mệnh đềNhận xétThực tiễn Việt Nam4/30/20202CÁC GIả ĐịNHKỳ vọng đồng nhấtRủi ro doanh nghiệp đồng nhấtDòng tiền của doanh nghiệp là dòng tiền đều vô hạnThị trường vốn hoàn hảo:Cạnh tranh hoàn hảoCông ty và nhà đầu tư có thể vay và cho vay cùng mức lãi suất Khả năng tiếp cận thông tin như nhauKhông có thuế thu nhập cá nhânKhông có chi phí khó khăn tài chínhCó thuế thu nhập doanh nghiệp4/30/20203PHÁT BIểU LÝ THUYếTMệnh đề 1 (with Corporate Taxes)Giá trị công ty tăng khi có sử dụng đòn bẩy tài chính:VL = VU + TC BMệnh đề 2 (with Corporate Taxes)Rủi ro đối với vốn chủ sở hữu gia tăng và được bù đắp bằng tiết kiệm thuế. Chi phí sử dụng vốn chủ sở hữu bằng:rS = r0 + (r0 – rB)(1-TC) B/STrong đó:rB là chi phí sử dụng nợrS là chi phí sử dụng vốn chủ sở hữur0 là chi phí sử dụng vốn chủ sở hữu trong trường công ty không vay nợB là giá trị của nợ vayS là giá trị của vốn chủ sở hữuTc là thuế suất thuế thu nhập công ty.4/30/20204MEÄNH ÑEÀ M&M SOÁ I TRONG TRÖÔØNG HÔÏP COÙ THUEÁ THU NHAÄP COÂNG TYMeänh ñeà M&M I – Giaù trò coâng tyTrong tröôøng hôïp coù thueá thu nhaäp coâng ty, giaù trò coâng ty coù vay nôï baèng giaù trò coâng ty khoâng coù vay nôï coäng vôùi hieän giaù cuûa laù chaén thueá. Veà maët toaùn hoïc, meänh ñeà M&M soá I trong tröôøng hôïp coù thueá ñöôïc dieãn taû bôûi coâng thöùc: VL = VU + TCB.4/30/20205CHứNG MINH MệNH Đề M&M 1? 4/30/20206Thu nhập trước thuế và lãi = EBITTrái chủ: Nhận lãi suất = 0Dòng tiền của cổ đông = EBITThuế = EBIT(TC)Dòng tiền sau thuế = EBIT(1 – TC)VU = PV[EBIT(1 – TC)] (1) = [EBIT(1 – TC)]/r0 Thu nhập trước thuế và lãi = EBITTrái chủ: Nhận lãi = BrBDòng tiền của cổ đông = EBIT- BrBThuế = (EBIT- BrB)TCDòng tiền sau thhuế = CF của trái chủ + CF của cổ đông = (EBIT – BrB)(1 – TC)+ BrB = EBIT(1 – TC) + BrBTC VL = PV[(EBIT) (1 – TC) + BrBTC] = [(EBIT) (1 – TC)]/r0+(BrBTC)/rB = VU + TCB (2)Công ty không vay nợCông ty vay nợ : Nợ = B(1) Và (2) => VL = VU + BTc CHứNG MINH MệNH Đề M&M 2Từ nguyên tắc bảng cân đối kế toán và mệnh đề 1: S + B = VL = VU + TCB => VU = S + B – TCB = S + (1 – TC)B (1)Trong đó: S = PV(CF của cổ đông)= (CF của cổ đông)/rS => CF của cổ đông =S. rS B = PV(CF của trái chủ)= (CF của trái chủ)/rB => (CF của trái chủ) = B.rB VU = PV(CF của c.ty không vay nợ)= (CF của c.ty không vay nợ)/r0=> (CF của c.ty không vay nợ) = VU.r0TCB = PV(CF của tiết kiệm thuế)= (CF của tiết kiệm thuế)/rB => (CF của tiết kiệm thuế) = TCB.rB 4/30/20207CHứNG MINH MệNH Đề M&M 2Dựa vào nguyên tắc cân đối kế toán, ta có: CF của tổng tài sản = VU.r0 + TCB.rB CF của nguồn vốn = S. rS + B.rB CF của nguồn vốn = CF của tổng tài sản, nghĩa là:S. rS + B.rB = VU.r0 + TCB.rB = [S + (1 – TC)B]r0 + TCB.rB Chia 2 vế đẳng thức này cho S, ta được:rS = r0 + (1-TC)r0B/S + TCrBB/S– rBB/SrS = r0 + (1-TC)r0B/S – (1 – TC)rBB/SrS = r0 + (1-TC)(r0B/S – rBB/S) = r0 + (1-TC)(r0 – rB)B/S 4/30/20208ẢNH HƯởNG CủA ĐÒN BẩY TÀI CHÍNH LÊN CHI PHÍ Sử DụNG VốN TRONG TRƯờNG HợP CÓ THUế4/30/20209Debt-to-equityratio (B/S)Cost of capital: r(%)r0rBTOÙM TAÉT LYÙ THUYEÁT M&M Tröôøng hôïp khoâng coù thueá thu nhaäp coâng tyMeänh ñeà M&M soá 1: Trong ñieàu kieän khoâng coù thueá, giaù trò coâng ty coù vay nôï (VL) baèng giaù trò cuûa coâng ty khoâng coù vay nôï (VU), nghóa laø VU = VL. Meänh ñeà M&M soá 2: Lôïi nhuaän yeâu caàu treân voán coå phaàn coù quan heä cuøng chieàu vôùi möùc ñoä söû duïng ñoøn baåy taøi chính hay tyû soá nôï. Tröôøng hôïp coù thueá thu nhaäp coâng tyMeänh ñeà M&M soá 1: Trong tröôøng hôïp coù thueá thu nhaäp coâng ty, giaù trò coâng ty coù vay nôï baèng giaù trò coâng ty khoâng coù vay nôï coäng vôùi hieän giaù cuûa laù chaén thueá. VL = VU + TCB.Meänh ñeà M&M soá 2: Lôïi nhuaän yeâu caàu treân voán coå phaàn coù quan heä cuøng chieàu vôùi möùc ñoä söû duïng ñoøn baåy taøi chính hay tyû soá nôï nhöng moái quan heä naøy ñöôïc dieãn taû bôûi coâng thöùc:4/30/202010NHậN XÉTTheo mệnh đề số 1, trong trường hợp có thuế thu nhập công ty:VL = VU + TCB.Như vậy, giá trị công ty có vay nợ phụ thuộc vào giá trị nợ vay và công ty càng vay nợ thì giá trị công ty càng tăng.Điều này đúng hay sai trên thực tế? Tại sao?4/30/202011ẢNH HƯởNG CủA CHI PHÍ PHÁ SảN VÀ CHI PHÍ KHÓ KHĂN TÀI CHÍNHCho đến đây, chúng ta vẫn còn giả định là không có chi phí phá sản và chi phí khó khăn tài chính nên mệnh đề M&M 1 vẫn đúng.Nhưng trên thực tế, công ty không thể vay nợ lên đến 100% bởi vì có chi phí phá sản.Như vậy, trên thực tế mệnh đề 1 nói rằng công ty càng vay nợ thì giá trị càng tăng không đúng vì có ảnh hưởng của chi phí phá sản và chi phí khó khăn tài chính (bankruptcy and financial distress costs).4/30/202012LYÙ THUYEÁT M&M VAØ TAÙC ÑOÄNG CUÛA CHI PHÍ KHOÁN KHOÙ TAØI CHÍNH Khi coâng ty gia taêng tyû soá nôï thì rS taêng leân laøm cho coâng ty trôû neân ruûi ro hôn.Khi coâng ty ruûi ro hôn thì chi phí khoán khoù taøi chính taêng leân. Hieän giaù laù chaén thueá coá ñònh trong khi chi phí khoán khoù taøi chính khoâng ngöøng taêng leân theo tyû soá nôï.Ñeán moät ñieåm naøo ñoù thì chi phí khoán khoù taøi chính seõ lôùn hôn hieän giaù laù chaén thueá, khi aáy giaù trò coâng ty coù vay nôï giaûm.4/30/202013LÝ THUYếT M&M TRONG TRƯờNG HợP CÓ CHI PHÍ KHÓ KHĂN TÀI CHÍNHCác giả định chung và giả định không có thuế thu nhập cá nhân vẫn giữ.Mệnh đề M&M 1 (with Corporate Taxes and financial distress costs): Giá trị công ty có vay nợ tỷ lệ thuận với hiện giá lá chắn thuế và tỷ lệ nghịch với hiện giá chi phí khó khăn tài chính: VL = VU + TC B – PV(financial distress costs)4/30/202014LYÙ THUYEÁT M&M VAØ TAÙC ÑOÄNG CUÛA CHI PHÍ KHOÁN KHOÙ TAØI CHÍNH (3)4/30/202015CHI PHÍ KHÓ KHĂN TÀI CHÍNHRủi ro phá sản và chi phí phá sản tăng lên khi công ty sử dụng nhiều nợ vay.Khả năng phá sản có tác động tiêu cực lên giá trị công ty.Tuy nhiên, bản thân rủi ro phá sản không làm giảm giá trị công ty mà chính chi phí phá sản mới làm giảm giá trị công ty vì cổ đông là người chịu chi phí này.4/30/202016MÔ Tả CHI PHÍ PHÁ SảNChi phí trực tiếpChi phí quản lý và chi phí pháp lý liên quan đến giải quyết phá sản.Chi phí gián tiếpBan quản lý không tập trung vào việc kinh doanh là mất doanh thu Kỹ sư và nhân viên giỏi rời bỏ công ty tìm kiếm việc khác.Chi phí đại diện:Selfish strategy 1: Incentive to take large risksSelfish strategy 2: Incentive toward underinvestmentSelfish Strategy 3: Milking the property4/30/202017