Sử dụng phần mềm Elearning XHTML editor biên soạn bài giảng trực tuyến học phần ngôn ngữ SQL

Nguyễn Thị Thu Hiền & Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 87(11): 135 - 139 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 135 SỬ DỤNG PHẦN MỀM ELEARNING XHTML EDITOR BIÊN SOẠN BÀI GIẢNG TRỰC TUYẾN HỌC PHẦN NGÔN NGỮ SQL Nguyễn Thị Thu Hiền1*, Nguyễn Thị Phương Nhung2 1Trường Đại học Sư phạm – ĐH Thái Nguyên, 2Trường Đại học Kỹ thuật Công nghiệp – ĐH Thái Nguyên TÓM TẮT Ngày nay, việc ứng dụng Công nghệ thông tin (CNTT) trong dạy - học đang là một trong những xu thế phát triển nhằm nâng cao chất lượng đào tạo ở mọi bậc học. Sự xuất hiện ngày càng nhiều cổng thông tin điện tử, các trang web đào tạo trực tuyến, các chương trình ứng dụng hỗ trợ giáo viên trong việc thiết kế giáo án điện tử,... cho phép giáo viên sử dụng công nghệ như một công cụ đắc lực trong việc chuyển tải những ý tưởng sư phạm thành một sản phẩm cụ thể. Bài báo này sẽ trình bày vấn đề ứng dụng eXe (eLearning XHTML editor) – một công cụ xây dựng nội dung đào tạo được thiết kế chạy trên môi trường web để thiết kế, phát triển và xuất bản các tài liệu dạy học trên web để xây dựng bài giảng trực tuyến học phần ngôn ngữ SQL trong chương trình đào tạo sinh viên ngành sư phạm Tin học. Từ khóa: bài giảng trực tuyến, ngôn ngữ SQL, phần mềm eXe (eLearning XHTML editor).  GIỚI THIỆU PHẦN MỀM ELEARNING XHTML EDITOR (eXe) [5] Với sự phát triển nhanh chóng của Công nghệ Thông tin và truyền thông hiện nay, một mô hình đào tạo mới đã xuất hiện, đó là phương thức đào tạo trực tuyến, trong đó quá trình học tập và đào tạo diễn ra chủ yếu ở trên mạng, phát huy tính tích cực trong học tập của học sinh và làm thay đổi hình thức dạy của thầy, học của trò. Hình thức đào tạo này được gọi là E-Learning. Trong phương thức đào tạo này, học viên sẽ tiến hành hoạt động học tập của mình thông qua các thao tác với các trang web được sinh ra bởi một hệ thống quản lý đào tạo trực tuyến gọi là LMS (Learning Managament System). Nhiệm vụ của người giáo viên là xây dựng các nội dung đào tạo, kiến tạo những hoạt động trên các hệ thống LMS để giúp học viên tiếp thu được các kiến thức cần thiết. eXe (eLearning XHTML editor ) là một công cụ xây dựng nội dung đào tạo giúp đỡ giáo viên tạo các nội dung bài giảng, câu hỏi trắc nghiệm với nhiều định dạng khác nhau, xuất ra các trang Web độc lập hay theo các chuẩn E-Learning. Chương trình eXe là một dự án mã nguồn mở, được tài trợ bởi chính phủ New Zealand, một số trường đại học và một cộng đồng người dùng toàn cầu. Web là một môi trường giáo dục thuận lợi vì nó mang lại cho người dạy và người học các khả năng  Tel: 0982.203129, Email: thuhiensptn@yahoo.com tương tác. Tuy nhiên, tình hình thực tế là không nhiều giáo viên có đủ các kỹ năng tự thiết kế các trang Web, do đó phụ thuộc nhiều vào các kỹ thuật viên và những nhà phát triển Web nếu muốn đưa nội dung giảng day lên mạng. Chương trình eXe ra đời đã khắc phục được một số khó khăn và đạt được một số ưu thế nhất định khi triển khai, ứng dụng như:  eXe là công cụ soạn thảo trên nền tảng Web, hỗ trợ cho giáo viên trong việc thiết kế, phát triển và xuất bản tài liệu học tập, giảng dạy mà không cần có kiến thức về HTML, XML hay các ứng dụng xuất bản Web phức tạp. eXe nhắm đến việc cung cấp một công cụ trực quan, dễ sử dụng cho phép các giáo viên xuất bản các trang web chuyên nghiệp để dạy học. Do đó, khuyến khích giáo viên tích cực soạn giảng và xuất bản bài giảng lên Internet.  eXe là một công cụ soạn thảo và đóng gói theo các tiêu chuẩn của E-learning, có khả năng import vào bất cứ LMS nào. eXe cho phép người sử dụng làm việc khi Offline, chứ không nhất thiết phải kết nối vào Internet và đồng thời, cho phép người soạn thảo hình dung rõ nội dung bài giảng sẽ được thể hiện như thế nào trên các trình duyệt ngay trong lúc soạn thảo.  Đặc điểm vượt trội của chương trình là nội dung bài dạy có thể đưa trực tiếp lên mạng để học sinh có thể thao tác trực tiếp với bài dạy trên mạng hoặc tải các bài dạy, tư liệu kèm theo để học tập, nghiên cứu, Nguyễn Thị Thu Hiền & Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 87(11): 135 - 139 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 136 tự kiểm tra tại nhà trên máy tính mà không cần có sự can thiệp trực tiếp của giáo viên. Bài dạy có thể kèm theo hình ảnh (jpg) , phim (swf, flv), âm thanh (mp3, wma), liên kết với website khác lúc online để minh họa cho nội dung bài dạy.  Trong môi trường eXe, các tác giả đã xây dựng nhiều iDevices theo cấu trúc nội dung của bài học. Như vậy, giáo viên có thể sử dụng một số iDevices để thiết kế bài giảng theo ý tưởng của mình. Ngoài ra, nếu các iDevice có sẵn chưa đủ đáp ứng yêu cầu sử dụng, eXe cho phép chúng ta có thể tự xây dựng thêm các iDevice khác. Trên mỗi iDevice cũng có sẵn những dòng tip hỗ trợ, chỉ dẫn việc sử dụng các iDevice để dạy học. Tổng quan về các công cụ của eXe Hình 1: Giao diện phần mềm eXe Với eXe, người dùng có thể phát triển một cấu trúc bài học phù hợp với nhu cầu truyền đạt kiến thức và thực sự linh hoạt, có thể cập nhật dễ dàng. Khung Outline của chương trình cho phép thiết kế cấu trúc chung của bài học theo nhiều cấp tiêu đề. Cấu trúc này có thể được xác lập trước hoặc trong khi soạn thảo nội dung . Khung iDevice (công cụ giảng dạy) chứa các thành phần mô tả nội dung giáo dục. Chẳng hạn : thành phần giới thiệu bài, thành phần hình ảnh minh hoạ, thành phần hỏi đáp trắc nghiệm, Nội dung bài học được xây dựng trên cơ sở chọn thành phần iDevice tương ứng và đưa tài nguyên thông tin vào thành phần trên. Cộng đồng sử dụng eXe cũng là một nguồn quan trọng phát triển các thành phần iDevice dựa trên các kinh nghiệm sư phạm được kiểm chứng rộng rãi. Ngoài ra còn có bộ soạn thảo iDevice Editor giúp cho người dùng có thể tạo ra các thành phần cho riêng mình. Trước khi xuất bản lên mạng, chương trình eXe cũng cho phép chọn nhiều kiểu định dạng thiết kế sẵn (template). Các định dạng này có thể được thay đổi dễ dàng bằng các công cụ biên tập CSS. Chức năng Export của chương trình cho phép đóng gói và xuất bản bài giảng dưới 2 dạng: dạng một tập hợp các trang Web trong một website hay dạng gói nội dung SCORM (xem phần giải thích về SCORM) từ đó có thể đưa vào các hệ thống quản lý học tập (LMS) khác nhau. SỬ DỤNG PHẦN MỀM ELEARNING XHTML EDITOR BIÊN SOẠN BÀI GIẢNG TRỰC TUYẾN HỌC PHẦN NGÔN NGỮ SQL Bảng 1. Phân phối chương trình học phần ngôn ngữ SQL dùng cho đào tạo theo tín chỉ Tuần Nội dung Ghi chú 1 2 – 3 4 – 6 7 8 – 9 10 11 - 15 Chương 1 Tổng quan về SQL Chương 2 Ngôn ngữ định nghĩa dữ liệu Chương 3 Ngôn ngữ thao tác dữ liệu Chương 4 Bảo mật trong SQL Chương 5 Thủ tục lưu trữ, hàm và Trigger Chương 6 Giao tác SQL Thực hành LT: 03 LT: 06 TH: 06 LT: 09 TH: 06 LT: 03 LT: 06 TH: 06 LT: 03 TH: 12 Nội dung học phần ngôn ngữ SQL dùng cho đào tạo theo tín chỉ [1] Số tín chỉ: 3. Tổng số tiết: 45, trong đó lý thuyết (LT): 30, thực hành (TH): 30, tự học (TH), Bảng 1. Nội dung bài giảng trực tuyến học phần ngôn ngữ SQL [2][3][4][6] Bài giảng trực tuyến học phần ngôn ngữ SQL bao gồm các vấn đề: + Các thông tin chung về học phần. + Các môđun bao gồm: tổng quan, nội dung, bài tập, trắc nghiệm, thảo luận, tài liệu tham khảo,... - Giới thiệu chung về học phần Giới thiệu các thông tin cơ bản nhất về học phần như: tên học phần, số tín chỉ, thời lượng, kế hoạch học tập, môn học tiên quyết, mô tả tóm tắt nội dung, cấu trúc, cấu trúc học phần và tổng quan về từng chương Nguyễn Thị Thu Hiền & Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 87(11): 135 - 139 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 137 Hình 2. Giao diện phần “Giới thiệu chung” về học phần ngôn ngữ SQL Trên cơ sở nội dung và chương trình khung học phần, sử dụng phần mềm ELearning XHTML Editor (eXe) để biên soạn bài giảng học phần ngôn ngữ SQL theo từng mođun (/từng chương). Cụ thể, mỗi mođun sẽ tập trung trình bày các vấn đề sau: - Tổng quan Phần này sẽ cung cấp cho người học cái nhìn tổng quan về toàn bộ môđul, trong đó, nêu tóm tắt về mục đích, các nội dung chính mà mođun này cung cấp cho người học. Hình 3: Giao diện phần “Tổng quan” của chương 1 - Nội dung Là phần trình bày nội dung của học phần ngôn ngữ SQL. Các đề mục, các ý được hiển thị dưới dạng “cây” ở khung bên trái, nội dung chi tiết của đề mục được lựa chọn ở khung bên trái sẽ được hiển thị ở khung bên phải. Điều này giúp cho các vấn đề trình bày được rõ ràng, mạch lạc và người học dễ dàng hình dung được nội dung bài học. Hình 4. Giao diện một phần “Nội dung” của chương 2 - Bài tập Phần này sẽ có một hệ thống các bài tập được biên soạn phù hợp với từng nội dung học dưới nhiều cấp độ từ dễ đến khó giúp người học vận dung lý thuyết đã học để giải quyết các bài toán. Hình 5. Giao diện phần “Bài tập” của chương 2 - Trắc nghiệm Nêu câu hỏi kiểm tra kiến thức của người học sau mỗi mođun. Phần trắc nghiệm được thể hiện dưới nhiều dạng khác nhau như: điền khuyết, trắc nghiệm đúng – sai, trắc nghiệm nhiều lựa chọn,... Nguyễn Thị Thu Hiền & Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 87(11): 135 - 139 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 138 Hình 6. Giao diện phần “Trắc nghiệm” của chương 2 - Thảo luận Phần này sẽ đưa ra các chủ đề và các câu hỏi thảo luận cho chủ đề đó. Mỗi câu hỏi sẽ được đưa vào dưới dạng một hoạt động (Activity). Sau khi đọc xong chủ đề, người học sẽ phải trả lời một số vấn đề dựa trên nội dung bài viết. Nếu học viên kích chọn Show Feedback tương ứng câu hỏi, hệ thống sẽ hiển thị phản hồi tương ứng với câu hỏi. Hình 7. Giao diện thể hiện một chủ đề trong phần “Thảo luận” của chương 2 - Tài liệu tham khảo Giới thiệu chi tiết các tài liệu tham khảo liên quan đến học phần. Đặc biệt, trên cơ sở các iDevice của phần mềm eXe, có thể tạo được nhiều dạng nguồn tài liệu tham khảo khác như: + Video hướng dẫn thực hành Cho phép người học xem trực tiếp các video hướng dẫn học lý thuyết và từng thao tác thực hành cụ thể, giúp người học có cái nhìn trực quan về từng môđun. Hình 8. Giao diện phần “Video hướng dẫn thực hành” + Liên kết Website Các trang web hay, có liên quan đến học phần được đưa trực tiếp vào nội dung học, qua đó, người học có thể duyệt nội dung của website ngay trong bài học mà không cần mở cửa sổ khác. Nguyễn Thị Thu Hiền & Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 87(11): 135 - 139 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 139 Hình 9. Giao diện phần “Liên kết web” Sau khi bài giảng được biên soạn hoàn chỉnh, tiến hành xuất bản nội dung dưới dạng chuẩn SCORM/IMS, cho phép nội dung có thể được sử dụng ở các hệ thống LMS khác nhau hỗ trợ SCORM. Hoặc xuất bản gói nội dung dưới dạng Web và tải lên Internet. KẾT LUẬN Việc sử dụng và khai thác có hiệu quả các phần mềm trong dạy và học nhằm đáp ứng nhu cầu học tập mọi lúc, mọi nơi đang là một trong những yêu cầu đối với ngành giáo dục nói chung và giáo dục đại học nói riêng. Công cụ ELearning XHTML Editor (eXe) đã đáp ứng được các yêu cầu cần thiết trong việc biên soạn bài giảng trực tuyến trong giáo dục hiện nay. Ứng dụng công cụ eXe để biên soạn bài giảng học phần ngôn ngữ SQL là một lựa chọn hiệu quả cho dạy học theo hệ thống tín chỉ, qua đó giúp người học có thể chủ động trong quá trình học tập của mình. Khả năng áp dụng phương pháp đào tạo trực tuyến sẽ kích thích sự tìm tòi, tính tự học người học. Đây cũng là cách hướng người dạy, người học đến một phương pháp dạy học mới, hiện đại, phù hợp với xu thế chung của thế giới. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]. Chương trình khung giáo dục đại học – ngành đào tạo: sư phạm Tin (Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên). [2]. Đoàn Thiện Ngân, Lập trình SQL, NXB Thống kê, 2002. [3]. ames R, Groff, Paul N.Weinberg, SQL: The complete Reference, Mc Graw-Hill/Osborne, 2002. [4]. Microsoft, Hướng dẫn sử dụng MS SQL, NXB Giáo dục, 2002. [5]. Tài liệu hướng dẫn: eXe – công cụ soạn thảo nội dung dành cho E-learning. Trần Nguyên Phong, Giáo trình SQL, khoa CNTT – trường ĐHKH Huế. SUMMARY APPLICATION OF ELEARNING XHTML EDITOR (EXE) SOFTWARE IN CREATING ONLINE LECTURES FOR SQL LANGUAGE COURCE Nguyen Thi Thu Hien 1 , Nguyen Thi Phuong Nhung 2 1College of Education –TNU, 2College of Technology – TNU Today, the application of information technology (IT) in teaching - learning is one of the development trends in order to improve the quality of education at all levels. The appearance of more and more electronic portal, the online training site, the application program to support teachers in the design of e-teaching, ... allows teachers to use technology as a powerful tool to convey ideas in a pedagogical specific product. This paper presents problem application eXe (eLearning XHTML editor) sofware - a tool to build training content is designed to run on the Web to design, develop and publish teaching materials on the web to build online lecture SQL module language training program in student of Informatics. Key words: online lecture, SQL language, eXe (eLearning XHTML editor) software.  Tel: 0982.203129, Email: thuhiensptn@yahoo.com