Slide bài giảng công nghệ bưu chính

g 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 31 Chuyeån giao coâng ngheä (CGCN) - Khaùi nieäm ¾Laø söï di chuyeån coâng ngheä töø ñôn vò saûn xuaát naøy ñeán ñôn vò saûn xuaát khaùc; ¾Vieäc chuyeån giao thaønh coâng khi beân nhaän naém baét ñöôïc toaøn boä kieán thöùc vaø coù theå tieán haønh saûn xuaát, taïo ra caùc saûn phaåm coù chaát löôïng ít nhaát töông ñöông vôùi saûn phaåm cuûa chính haõng beân giao. Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 32 K/ N Chuyeån giao coâng ngheä- Trong quan heä thöông maïi quoác teá hieän nay Chuyeån giao coâng ngheä laø vieäc chuyeån vaø nhaän coâng ngheä qua bieân giôùi, chuû yeáu thoâng qua phöông caùch mua vaø baùn. Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 9 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 33 K/ N CGCN theo Phaùp leänh CGCN cuûa Vieät nam 12/1988 • Phaùp leänh CGCN cuûa Vieät nam do Hoäi ñoàng nhaø nöôùc ban haønh 12/1988 xaùc ñònh hoaït ñoäng chuyeån giao coâng ngheä bao goàm: 9Chuyeån giao quyeàn sôû höõu hay söû duïng saùng cheá, giaûi phaùp höõu ích, hoaëc caùc ñoái töôïng sôû höõu coâng nghieäp khaùc. 9Chuyeån giao caùc bí quyeát hay kieán thöùc kyõ thuaät chuyeân moân döôùi daïng phöông aùn coâng ngheä, taøi lieäu thieát keá, coâng thöùc, thoâng soá kyõ thuaät coù hay khoâng keøm theo thieát bò. 9Cung caáp caùc dòch vuï hoã trôï vaø tö vaán coâng ngheä keå caû ñaøo taïo vaø thoâng tin. Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 34 K/ N CGCN theo Phaùp leänh CGCN cuûa Vieät nam 12/1988 • Phaùp leänh CGCN cuûa Vieät nam do Hoäi ñoàng nhaø nöôùc ban haønh 12/1988 xaùc ñònh hoaït ñoäng chuyeån giao coâng ngheä bao goàm: 9Chuyeån giao quyeàn sôû höõu hay söû duïng saùng cheá, giaûi phaùp höõu ích, hoaëc caùc ñoái töôïng sôû höõu coâng nghieäp khaùc. 9Chuyeån giao caùc bí quyeát hay kieán thöùc kyõ thuaät chuyeân moân döôùi daïng phöông aùn coâng ngheä, taøi lieäu thieát keá, coâng thöùc, thoâng soá kyõ thuaät coù hay khoâng keøm theo thieát bò. 9Cung caáp caùc dòch vuï hoã trôï vaø tö vaán coâng ngheä keå caû ñaøo taïo vaø thoâng tin. Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 35 Caùc yeáu toá chính cuûa quaù trình chuyeån giao coâng ngheä Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 36 Coâng ngheä 9Ñöôïc dieãn taû ñôn giaûn nhö laø moät yeáu toá ñaàu vaøo quan troïng cho vieäc saûn xuaát haøng hoaù hoaëc dòch vuï, bao goàm 4 thaønh phaàn: Trang thieát bò, Con ngöôøi, Thoâng tin vaø Toå chöùc. 9 Coâng ngheä ñöôïc chuyeån giao coù theå laø môùi hoaøn toaøn vôùi beân nhaän, cuõng coù theå chæ laø caùc caûi tieán cho coâng ngheä maø ngöôøi nhaän ñang söû duïng… Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 10 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 37 Moâi tröôøng beân giao Bao goàm nhöõng ñieàu kieän cuûa beân giao nhö tình hình kinh teá, tình traïng coâng ngheä, thaùi ñoä, söï oån ñònh kinh teá,… Noù coøn laø nhöõng thoaû öôùc veà caùc hoaït ñoäng chuyeån giao maø beân giao phaûi tuaân thuû… Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 38 Moâi tröôøng beân nhaän • Ñöôïc xaùc ñònh baèng khaû naêng tieáp thu coâng ngheä cuûa beân nhaän nhö laø cô sôû haï taàng, ñieàu kieän vaät chaát, con ngöôøi coù trình ñoä ñuû ñeå tieáp thu coâng ngheä môùi, tình hình kinh teá… Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 39 Moâi tröôøng chung 9Moái lieân heä chính trò giöõa hai quoác gia, 9Tyû suaát hoái ñoaùi, 9Möùc ñoä cheânh leäch coâng ngheä giöõa hai quoác gia, 9Tình hình caïnh tranh quoác teá... Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 40 Cô caáu chuyeån giao 9Laø nhöõng hình thöùc, phöông phaùp maø hai beân quyeát ñònh söû duïng cho vieäc chuyeån giao coâng ngheä giöõa hai beân. 9Thí duï cô caáu tröïc tieáp khi hai beân lieân heä tröïc tieáp vôùi nhau, hoaëc cô caáu giaùn tieáp khi beân nhaän uûy quyeàn cho moät trung gian thöïc hieän vieäc tìm kieám, tieáp nhaän coâng ngheä töø beân giao. Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 11 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 41 Coâng ngheä böu chính Laø coâng ngheä taïo ra saûn phaåm böu chính, töùc laø taïo ra keát quaû cuoái cuøng cuûa daây chuyeàn hoaït ñoäng: Nhaän böu göûi töø ngöôøi göûi, vaän chuyeån treân ñöôøng thö, khai thaùc vaø phaùt ñeán tay ngöôøi nhaän. Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 42 Saûn phaåm BC vaø quy trình SX BC Khai thaùc ñi Vaän chuyeån Khai thaùc ñeán Phaùt thö baùo Ngöôøi nhaän Chaáp nhaän göûi Ngöôøi göûi 9Saûn phaåm BC Toaøn boä caùc hieäu quaû coù ích cuûa vieäc chaáp nhaän, vaän chuyeån, phaùt caùc thoâng tin, haøng hoùa cuûa khaùch haøng 9Quy trình SX BC Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 43 Các dạng bưu gửi Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 44 Coâng ngheä khai thaùc böu chính Coâng ngheä xaùc ñònh höôùng chuyeån (khai thaùc ñi), phaùt( khai thaùc ñeán) böu göûi trong moät böu cuïc hay moät trung taâm chia choïn. SÔ ÑOÀ TOÅNG QUAÙT COÂNG NGHEÄ KHAI THAÙC BÖU CHÍNH Ngöôøi göûi göûi tröïc tieáp Töø böu cuïc khaùc Töø nöôùc ngoaøi Nhaän Môû tuùi Phaân loaïi Kieåm hoùa Chia choïn Buoäc Ñoùng tuùi Giao vaän chuyeån hoaëc phaùt thö baùo Thoâng tin veà böu göûi Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 12 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 45 Khaùi nieäm Coâng ngheä BC truyeàn thoáng 9Böu chính truyeàn thoáng laø dòch vuï nhaän chuyeån phaùt caùc loaïi vaên baûn goác vieát tay hoaëc ñaùnh maùy (thí duï thö rieâng, aán phaåm…), böu phaåm, böu kieän, chuyeån tieàn do khaùch haøng kí göûi. 9Loaïi phöông tieän chuû yeáu ñeå chuyeån ñöa laø caùc phöông tieän cô hoïc nhö oâ toâ, xe löûa, maùy bay. Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 46 Caùc dòch vuï BC truyeàn thoáng Bao goàm caùc loaïi sau: ¾ Chuyeån phaùt haøng hoùa : Haøng hoùa hay böu göûi goàm: • Böu phaåm: • LC : goàm thö vaø böu thieáp, böu giaûn ( Aerogram) • AO : goàm aán phaåm, hoïc phaåm ngöôøi muø, goùi nhoû, tuùi M. • Böu kieän • Caùc böu göûi treân coù theå ñöôïc chuyeån ñi baèng caùc nghieäp vuï: ƒ Theo caùch xöû lí : Thöôøng, Coù chöùng nhaän göûi, ghi soá… ƒ Theo toác ñoä chuyeån phaùt : Chaäm, nhanh, öu tieân, coù heïn thôøi gian … ¾ Taøi chính: Chuyeån tieàn, Tieát kieäm böu ñieän… ¾ Phaùt haønh baùo chí: Ñaêng kyù daøi haïn, baùn leû, phaân phoái. ¾ Tem chôi. Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 47 Tính chaát của BC truyeàn thoáng 9Thuû coâng : Coâng vieäc ñöôïc hoaøn taát chuû yeáu baèng söùc lao ñoäng cuûa coâng nhaân hoaëc chæ vôùi caùc coâng cuï, phöông tieän cô hoïc thoâng thöôøng. 9Nhaân baûn : Toaøn boä quaù trình hoaït ñoäng ñöôïc tieán haønh coù söï tham gia giao tieáp giöõa con ngöôøi vôùi con ngöôøi. 9Lòch söû : Söï xuaát hieän cuûa böu chính ñaõ coù töø laâu ñôøi, baét nguoàn töø caùc nhu caàu töï nhieân cuûa con ngöôøi nhö muoán lieân laïc vôùi nhau, quan taâm giuùp ñôõ nhau … Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 48 Ñaëc ñieåm của BC truyeàn thoáng - Öu ñieåm 9Khoâng toán nhieàu voán ñeå ñaàu tö coâng ngheä cao, söû duïng cô sôû haï taàng ñaõ coù saün, coâng ngheä xöû lyù nghieäp vuï ñôn giaûn. 9Thích hôïp vôùi caùc neàn böu chính coù saûn löôïng thaáp. 9Maïng löôùi môû roäng ñeán ñöôïc caùc vuøng saâu vuøng xa vôùi chi phí thaáp. Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 13 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 49 Ñaëc ñieåm của BC truyeàn thoáng -Nhöôïc ñieåm 9 Toác ñoä giaûi quyeát coâng vieäc chaäm, thôøi gian toaøn trình thöôøng ñöôïc tính theo ngaøy. 9 Khoái löôïng coâng vieäc giaûi quyeát ñöôïc thaáp. 9 Khaû naêng caïnh tranh vôùi caùc ñoái thuû keùm daãn ñeán thò phaàn bò maát daàn. 9 Khaû naêng thay ñoåi cô caáu, toå chöùc chaäm khoâng ñaùp öùng toát vôùi yeâu caàu cao cuûa khaùch haøng. 9 Khaû naêng thu lôïi nhuaän thaáp hôn vieãn thoâng, trong nhieàu tröôøng hôïp, do tính chaát hoaït ñoäng phaûi chaáp nhaän coù buø loã. 9 Bò nhieàu aûnh höôûng cuûa moâi tröôøng hoaït ñoäng beân ngoaøi nhö ñöôøng saù giao thoâng, thôøi tieát…, cuûa caùc cô quan ngoaøi ngaønh khaùc nhö: đöôøng saét, Coâng an… Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 50 Khaùi nieäm coâng ngheä BC hieän ñaïi 9CNBC được coi laø coâng ngheä böu chính hieän ñaïi (CNBCHĐ) khi caùc böu göûi cuûa khaùch haøng ñöôïc xöû lí theo nhöõng coâng ngheä khaùc vôùi coâng ngheä quen thuoäc cuûa böu chính truyeàn thoáng. 9Ñoù laø nhöõng coâng ngheä ñöôïc xaây döïng döïa treân nhöõng lyù thuyeát khoa hoïc môùi, nhöõng tieán boä kyõ thuaät coù tính ñoät phaù, nhöõng phöông caùch toå chöùc, quaûn lyù tieân tieán. 9Veà phöông dieän thôøi gian, coâng ngheä goïi laø hieän ñaïi khi môùi chæ xuaát hieän trong khoaûng thôøi gian moät vaøi thaäp kæ gaàn ñaây. Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 51 Caùc lyù thuyeát khoa hoïc, caùc kyõ thuaät goùp phaàn taïo ra CNBCHĐ ™Caùc lyù thuyeát khoa hoïc 9Lyù thuyeát veà coâng ngheä thoâng tin; 9Caùc lyù thuyeát veà quaûn trò kinh doanh nhö: marketing, caùc quan nieäm môùi veà saûn phaåm böu chính… Caùc kyõ thuaät: 9 Kyõ thuaät truyeàn thoâng qua caùc maïng WAN, PNET… 9 Söï xuaát hieän cuûa caùc daây chuyeàn phaân höôùng, chia choïn töï ñoäng baèng maõ vaïch, boä phaän queùt ñoïc ñòa chæ baèng chöõ vieát tay thay cho caùch chia choïn truyeàn thoáng baèng thuû coâng… Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 52 Xaùc ñònh möùc ñoä hieän ñaïi hoùa CNBC ™Möùc ñoä hieän ñaïi hoùa coâng ngheä cuûa caùc maïng böu chính quoác gia ñöôïc xaùc ñònh baèng nhieàu yeáu toá trong ñoù coù caùc vaán ñeà veà quy moâ, caáp ñoä cuûa caùc loaïi maùy moùc, söï söû duïng caùc loaïi maïng thoâng tin trong vieäc quaûn lyù nghieäp vuï, möùc ñoä töï ñoäng hoaù khaâu khai thaùc… ™Daáu hieäu cho thaáy moät neàn böu chính coù theå goïi laø hieän ñaïi khi hoï ñaõ thöïc hieän töï ñoäng hoaù khaâu khai thaùc tôùi moät möùc ñoä nhaát ñònh vaø thieát laäp ñöôïc maïng löôùi thoâng tin coù khaû naêng cung caáp caâu traû lôøi nhanh choùng cho caùc khieáu naïi cuûa khaùch haøng. Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 14 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 53 Möùc ñoä HÑH CNBC<= Möùc ñoä öùng duïng thaønh töïu cuûa caùc ngaønh Möùc ñoä hieän ñaïi hoaù böu chính cuûa moät quoác gia ñöôïc ñaùnh giaù qua möùc ñoä aùp duïng thaønh töïu cuûa caùc ngaønh: •Coâng ngheä thoâng tin •Coâng ngheä vieãn thoâng •Töï ñoäng hoaù, tin hoïc hoùa quaù trình khai thaùc •Quaûn trò kinh doanh. Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 54 Caùc nguyeân nhaân chuû yeáu phaûi HÑH CNBC 9Khoái löôïng böu phaåm ngaøy caøng taêng trong khi bieân cheá lao ñoäng khoâng theå taêng theo cuøng tyû leä; 9Soá lieäu thoáng keâ vieäc xöû lyù böu göûi khoâng chæ tính treân soá löôïng thöïc teá maø phaûi tính treân soá laàn xöû lyù trong quaù trình khai thaùc; 9Yeâu caàu cuûa khaùch haøng ngaøy caøng cao veà chaát löôïng phuïc vuï; 9Moâi tröôøng kinh doanh caïnh tranh toaøn caàu vôùi caùc coâng ty vaän chuyeån haøng coù taàm côõ quoác teá nhö TNT, DHL, FEDEX… 9Trong noäi boä cuûa UPU cuõng caàn phaûi coù söï phaùt trieån ñoàng boä giöõa caùc quoác gia hoäi vieân khi khai thaùc cuøng moät dòch vuï; 9Trong xu theá taùch böu chính, vieãn thoâng thaønh hai cô quan ñoäc laäp thì böu chính phaûi töï caûi thieän hình aûnh, hoaït ñoäng cuûa mình sao cho trôû thaønh moät ngaønh tieân tieán, hieän ñaïi ngang taàm vôùi vieãn thoâng vaø töông öùng vôùi yeâu caàu cuûa neàn kinh teá. Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 55 Vai troø cuûa hieän ñaïi hoùa böu chính Cô giôùi hoùa vaø töï ñoäng hoaù quaù trình saûn xuaát BC seõ giuùp cho: 9Chi phí- giaù thaønh saûn phaåm giaûm; 9Giaûi toûa khoái löôïng böu phaåm lôùn vôùi toác ñoä nhanh choùng, thoûa maõn kòp thôøi caùc yeâu caàu veà chaát löôïng cuûa khaùch haøng ; 9 Thuùc ñaåy vieäc naâng caáp haï taàng cô sôû, caûi thieän moâi tröôøng laøm vieäc ; 9Söû duïng naêng löïc cuûa ngöôøi lao ñoäng hôïp lyù hôn vaø coù hieäu quaû hôn; 9Thuùc ñaåy ngöôøi lao ñoäng phaûi luoân töï ñaøo taïo, naâng cao trình ñoä , kieán thöùc, kyõ naêng… Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 56 Caùc giai ñoaïn phaùt trieån cuûa CNBCHÑ Caùc giai ñoaïn phaùt trieån cuûa CNBCHÑ Lao ®éng thñ c«ng C¬giíi ho¸ Tù ®éng ho¸ Tin häc ho¸ Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 15 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 57 Lao ®éng thñ c«ng - giai ñoaïn 1 phaùt trieån cuûa CNBCHÑ .. 9HÇu hÕt c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Òu do c«ng nh©n thùc hiÖn b»ng chÝnh søc lùc cña c¬ b¾p vµ trÝ lùc hoÆc chØ víi sù trî gióp cña c¸c c«ng cô lao ®éng ®¬n gi¶n, th«ng th−êng. 9Nãi kh¸c ®i, trong s¶n xuÊt thñ c«ng, con ng−êi lµm viÖc vµ suy nghÜ Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 58 C¬ giíi ho¸ - giai ñoaïn 2 phaùt trieån cuûa CNBCHÑ .. 9Thay cho søc lùc c¬ b¾p con ng−êi b»ng søc kÐo cña sóc vËt, cña c¸c lo¹i m¸y mãc, ®éng c¬ sö dông n¨ng l−îng. 9Con ng−êi ®ãng vai trß suy nghÜ vµ ®iÒu khiÓn m¸y mãc, qu¶n lý qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 59 Tù ®éng ho¸ - giai ñoaïn 3 phaùt trieån cuûa CNBCHÑ .. 9M¸y mãc thay con ng−êi trong chøc n¨ng qu¶n lÝ c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt theo c¸c ch−¬ng tr×nh ®· ®−îc lËp s½n. 9HÖ thèng m¸y mãc sÏ tù ®éng thùc hiÖn c¸c lÖnh ®· ®−îc cµi ®Æt b»ng c¸c m¸y tÝnh ®iÖn tö, bé logic… 9Con ng−êi chØ thùc hiÖn c¸c viÖc kiÓm tra kÕt qu¶. 9Nh− vËy, tù ®éng ho¸ lµ con ng−êi suy nghÜ, m¸y ®iÒu khiÓn cho m¸y lµm viÖc . Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 60 Tù ®éng ho¸ - giai ñoaïn 3 phaùt trieån cuûa CNBCHÑ 9Tù ®éng hãa c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cho phÐp nèi liÒn theo thêi gian vµ kh«ng gian c¸c m¸y mãc vµ c¸c c¬ cÊu riªng biÖt thµnh nh÷ng d©y chuyÒn tù ®éng, thµnh c¸c ph©n x−ëng vµ c¸c xÝ nghiÖp Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 16 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 61 Lợi ích của cơ giới hóa và tự động hóa C¬ giíi hãa vµ tù ®éng ho¸ bªn c¹nh viÖc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng cßn cho phÐp n©ng cao chÊt l−îng cña c¸c thao t¸c c«ng nghÖ ®−îc thùc hiÖn, rót ng¾n chu kú s¶n xuÊt kinh doanh, ®Æc biÖt quan träng ®èi víi c¸c b−u göi, lµm gi¶m nhÑ lao ®éng cho c«ng nh©n. Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 62 Tin häc ho¸ - giai ñoaïn 4 phaùt trieån cuûa CNBCHÑ .. ViÖc sö dông nh÷ng thµnh tùu cña c«ng nghÖ th«ng tin vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt qua c¸c c«ng cô lµ nh÷ng m¸y tÝnh gióp qu¶n lý ®−îc mét khèi l−îng thËt lín th«ng tin qua kh¶ n¨ng nhí t¨ng gÊp nhiÒu lÇn so víi trÝ ãc con ng−êi. Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 63 Tin häc ho¸ - giai ñoaïn 4 phaùt trieån cuûa CNBCHÑ Trong giai ®o¹n nµy, con ng−êi ®−îc gi¶i phãng gÇn nh− hoµn toµn ra khái quy tr×nh s¶n xuÊt chØ cßn lµm nh÷ng viÖc cã tÝnh hµnh chÝnh cßn th× m¸y suy nghÜ vµ ra lÖnh ®iÒu khiÓn m¸y lµm viÖc.. Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 64 PhÇn mÒm tin häc còng nh− c¸c thiÕt bÞ viÔn th«ng=>dÔ dµng vµ hiÖu qu¶ SX vµ phôc vô m¸y mãc BC ViÖc øng dông c¸c phÇn mÒm tin häc còng nh− c¸c thiÕt bÞ viÔn th«ng gióp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt còng nh− qu¶n lý s¶n xuÊt b−u chÝnh vµ phôc vô c¸c m¸y mãc b−u chÝnh trë nªn dÔ dµng vµ hiÖu qu¶ h¬n. Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 17 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 65 4 nhãm chøc n¨ng s¶n xuÊt ®−îc thùc hiÖn bëi con ng−êi trong qu¸ tr×nh lao ®éng Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 66 C¬ giíi ho¸ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt X Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 67 S¶n xuÊt c¬ giíi ho¸ 9 S¶n xuÊt c¬ giíi ho¸ lµ ph−¬ng ph¸p thùc hiÖn c¸c kh©u riªng biÖt cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt b»ng c¸c kÕt cÊu vµ m¸y mãc, thay thÕ lao ®éng thñ c«ng, hoÆc c¸c m¸y mãc vµ c¬ cÊu kÐm hoµn thiÖn bëi c¸c m¸y mãc vµ c¬ cÊu hoµn thiÖn h¬n. 9Con ng−êi qu¶n lý c¸c m¸y mãc, c¸c c¬ cÊu vµ thùc hiÖn c¸c thao t¸c phô. Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 68 C¬ giíi ho¸ liªn hîp QTSX )Trong viÖc c¬ giíi ho¸ liªn hîp, toµn bé chu kú cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®−îc m¸y mãc vµ c¸c c¬ cÊu thùc hiÖn. )Con ng−êi qu¶n lý c¸c m¸y vµ c¸c c¬ cÊu vµ thùc hiÖn c¸c thao t¸c phô. Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 18 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 69 §Æc tr−ng cña C¬ giíi ho¸ QTSX ) Giai ®o¹n ®Çu tiªn cña viÖc øng dông m¸y mãc lµm viÖc, mµ trong ®ã c¸c chøc n¨ng qu¶n lý, kiÓm tra, ®iÒu khiÓn vµ lËp tr×nh ®−îc thùc hiÖn bëi ng−êi c«ng nh©n, lµ ®Æc tr−ng cho viÖc c¬ giíi ho¸ nÒn s¶n xuÊt. ) Khi ®ã ng−êi c«ng nh©n ®−îc gi¶i phãng khái c¸c chøc n¨ng kü thuËt vµ n¨ng l−îng, nh−ng ®ång thêi vÉn g¾n liÒn víi m¸y mãc, bëi v× anh ta ph¶i tham gia vµo tõng chu kú s¶n xuÊt, ®ång thêi ph¶i ®iÒu khiÓn m¸y mãc vµ b¶o ®¶m chøc n¨ng kiÓm tra, ®iÒu tiÕt. Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 70 §Æc tr−ng cña C¬ giíi ho¸ QTSX )Trong giai ®o¹n nÇy dông cô lµm viÖc thñ c«ng cña ng−êi c«ng nh©n chuyÓn thµnh mét bé phËn lµm viÖc cña m¸y mãc. )Nguån n¨ng l−îng bªn ngoµi ®−îc sö dông (n−íc, h¬i, hoÆc ®iÖn), gi¶i phãng ng−êi c«ng nh©n khái c¸c chøc n¨ng thuéc vÒ n¨ng l−îng. ) Søc lao ®éng ®−îc t¨ng lªn ®¸ng kÓ => m¸y mãc lµm gi¶m nhÑ lao ®éng vµ lµm cho lao ®éng cã n¨ng suÊt h¬n. Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 71 §Æc tr−ng cña C¬ giíi ho¸ QTSX )Trong giai ®o¹n nÇy dông cô lµm viÖc thñ c«ng cña ng−êi c«ng nh©n chuyÓn thµnh mét bé phËn lµm viÖc cña m¸y mãc. )Nguån n¨ng l−îng bªn ngoµi ®−îc sö dông (n−íc, h¬i, hoÆc ®iÖn), gi¶i phãng ng−êi c«ng nh©n khái c¸c chøc n¨ng thuéc vÒ n¨ng l−îng. ) Søc lao ®éng ®−îc t¨ng lªn ®¸ng kÓ => m¸y mãc lµm gi¶m nhÑ lao ®éng vµ lµm cho lao ®éng cã n¨ng suÊt h¬n. Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 72 Tù ®éng ho¸ QTSX 9S¶n xuÊt tù ®éng ho¸ lµ ph−¬ng ph¸p thùc hiÖn c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, trong ®ã c¸c thao t¸c vµ c¸c qu¸ tr×nh phô vµ chÝnh riªng biÖt cña viÖc ®iÒu khiÓn c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®ã ®−îc tiÕn hµnh b»ng c¸c m¸y vµ c¸c c¬ cÊu tù ®éng. 9Trong nÒn s¶n xuÊt ®−îc tù ®éng ho¸, lao ®éng ®−îc c¬ giíi ho¸ hoÆc lao ®éng thñ c«ng chØ ®−îc cho phÐp trong c¸c qu¸ tr×nh vµ c¸c thao t¸c nµo ®ã, mµ viÖc tù ®éng ho¸ chóng trong kho¶ng thêi gian cho tr−íc kh«ng hîp lý theo c¸c chØ tiªu kinh tÕ. Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 19 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 73 S¶n xuÊt tù ®éng ho¸ liªn hîp )Lµ mét ph−¬ng ph¸p thùc hiÖn QTSX, mµ khi ®ã theo toµn bé chu kú c¸c thao t¸c vµ c¸c qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn chÝnh vµ phô ®−îc thùc hiÖn bëi m¸y mãc vµ c¸c c¬ cÊu, sao cho ®¹t ®−îc møc n¨ng suÊt yªu cÇu vµ chÊt l−îng s¶n phÈm mµ kh«ng cã sù tham gia cña con ng−êi. )ViÖc tù ®éng ho¸ liªn hîp nh− vËy cã kh¶ n¨ng ë c¸c xÝ nghiÖp b−u chÝnh lín, ®iÓn h×nh lµ khi xö lý th−. Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 74 Ph©n lo¹i c¸c hÖ thèng m¸y vµ c¸c m¸y lµm viÖc tù ®éng )M¸y tù ®éng . )M¸y b¸n tù ®éng )D©y chuyÒn tù ®éng Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 75 M¸y tù ®éng )M¸y tù ®éng-lµ m¸y, mµ ë ®ã tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc kh«ng ph¶i ®−îc thùc hiÖn mét lÇn tù ®éng, nghÜa lµ kh«ng cã sù tham gia cña con ng−êi )Trªn c¸c m¸y tù ®éng riªng biÖt, kiÓm tra viÖc xö lý, æn ®Þnh m¸y tù ®éng cã thÓ ®−îc thùc hiÖn tù ®éng. )Tõ lÜnh vùc c¸c m¸y xö lý b−u göi ®iÓn h×nh cã thÓ ®−îc coi lµ m¸y ph©n h−íng th− víi viÖc n¹p t¶i tù ®éng, mµ nã vËn chuyÓn th− tõ mét thiÕt bÞ dì t¶i ®−a ®Õn thiÕt bÞ ®äc dÊu ®Ó ph©n h−íng trªn bao th− vµ tiÕp theo lµ ®Õn bé tÝch tr÷ th− t−¬ng øng Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 76 M¸y b¸n tù ®éng )M¸y b¸n tù ®éng, kh¸c víi m¸y tù ®éng, ®ßi hái sù tham gia cña ng−êi c«ng nh©n cho viÖc lËp l¹i mçi chu kú lµm viÖc tiÕp theo. )VÝ dô nh− c¸c m¸y xö lý th− b¸n tù ®éng ®ßi hái cã sù s¾p xÕp cña ng−êi c«ng nh©n khi cho th− míi vµo m¸y. )Khi lµm viÖc víi m¸y ph©n h−íng th− b¸n tù ®éng, ng−êi c«ng nh©n mÆc dï kh«ng tiÕp xóc trùc tiÕp ®Õn th−, nh−ng ph¶i ®äc ®Þa chØ trªn th− tr−íc khi ph©n h−íng b»ng c¸ch Ên c¸c nót t−¬ng øng trªn bµn phÝm. Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 20 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 77 D©y chuyÒn tù ®éng D©y chuyÒn tù ®éng ®©y lµ mét hÖ thèng c¸c m¸y tù ®éng, ®−îc nèi víi nhau b»ng c¸c thiÕt bÞ n©ng chuyÓn, mµ trong hÖ thèng ®ã c¸c b−u göi ®−îc xö lý theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh xuyªn qua c¸c vïng cña hÖ thèng, t−¬ng øng víi qu¸ tr×nh c«ng nghÖ mµ kh«ng cã sù x¸o trén tõ phÝa ng−êi c«ng nh©n. Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 78 C¬ giíi ho¸ vµ tù ®éng ho¸ c¸c xÝ nghiÖp BC cÇn quan t©m ®Õn tÝnh chÊt ®ång ®Òu cña t¶i Khi c¬ giíi ho¸ vµ tù ®éng ho¸ c¸c xÝ nghiÖp b−u chÝnh cÇn ph¶i tÝnh ®Õn tÝnh chÊt kh«ng ®ång ®Òu cña t¶i träng theo giê, theo ngµy ®ªm trong tuÇn vµ th¸ng, n¨m, ®iÒu nÇy ¶nh h−ëng ®¸ng kÓ ®Õn viÖc lùa chän thiÕt bÞ c«ng nghÖ chÝnh, thiÕt bÞ n©ng chuyÓn vµ l−u kho... Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 79 Tin häc ho¸ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt •C«ng nghÖ chÕ t¹o hiÖn ®¹i ®· gióp chÕ t¹o ra ®−îc c¸c bé m¹ch vi xö lÝ ngµy cµng tinh vi víi nhiÒu tÝnh n¨ng nh− bé nhí lín, tèc ®é xö lÝ cùc nhanh, thùc hiÖn ®−îc nhiÒu chøc n¨ng…cïng víi c¸c phÇn mÒm ch−¬ng tr×nh, phÇn mÒm hÖ thèng ®a d¹ng ®−îc nghiªn cøu ®Ó ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu cña tõng c«ng viÖc thùc sù, biÕn khoa häc c«ng nghÖ th«ng tin thµnh mét c«ng cô kh«ng thÓ thiÕu ®−îc trong tÊt c¶ c¸c ngµnh s¶n xuÊt hiÖn nay. • B−u chÝnh còng kh«ng thÓ hoµn thµnh ®−îc c¸c yªu cÇu vÒ mäi mÆt chØ tiªu ho¹t ®éng nÕu kh«ng nhanh chãng tin häc hãa nh− mäi ngµnh kh¸c. Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 80 Tin häc hãa quy tr×nh khai th¸c BC Tin häc hãa quy tr×nh khai th¸c b»ng c¸c phÇn mÒm thÝch hîp ®iÒu khiÓn c¸c m¸y mãc c¬ khÝ ë c¸c b−íc c«ng viÖc nµo mµ lao ®éng thñ c«ng cho hiÖu qu¶, n¨ng suÊt kh«ng cao hoÆc cho c¸c b−u göi tu©n thñ c¸c quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn hãa. Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 21 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 81 Tin häc hãa qu¶n lÝ b−u chÝnh •Trong ho¹t ®éng hµng ngµy, xuÊt hiÖn mét l−îng lín c¸c sè liÖu thèng kª c¸c lo¹i nh− s¶n l−îng b−u göi c¸c lo¹i, sè tiÒn ph¸t hµnh vµ chi tr¶ c¸c ng©n phiÕu, c−íc doanh thu, thuÕ VAT, … •ViÖc tËp hîp chóng l¹i ®Ó tæng hîp råi xö lÝ b»ng c¸c phÐp tÝnh to¸n theo c¸c yªu cÇu nghiÖp vô riªng ë c¸c bé phËn chøc n¨ng trong c¶ n−íc nh− ®èi so¸t chuyÓn tiÒn, ®· trë nªn thuËn lîi víi sù xuÊt hiÖn cña c¸c ch−¬ng tr×nh qu¶n lý nghiÖp vô, c¸c m¹ng th«ng tin b−u chÝnh. • Nhê ®ã, c¸c nhµ qu¶n lÝ trung −¬ng cã thÓ m¹nh d¹n ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p cã tÝnh c¸ch m¹ng ®Ó c¶i tiÕn chÊt l−îng ho¹t ®éng.. Chương 1:Tổng quan về CNBC 1.1 Khái quát về CNBC 82 ÑIEÀU KIEÄN CẦN THIẾT CHO HIỆN ĐẠI HOÙA BC Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 22 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 4 Bưu chính điện tử 343 CHƯƠNG 4. BƯU CHÍNH ĐIỆN TỬ Chương 4 Bưu chính điện tử 344 CHƯƠNG 4. BƯU CHÍNH ĐIỆN TỬ 4.1 Các khái niệm Bưu chính điện tử Bưu cục điện tử (E – Post Office) Hóa đơn điện tử (e-billing) Cửa hàng trực tuyến (e-shop hay storefront model) 4.2 Hoạt động của bưu chính điện tử Hoạt động thương mại điện tử (EC) Quản lý quan hệ khách hàng (CRM) Quản trị chuỗi cung ứng (SCM) Kế hoạch hóa nguồn lực doanh nghiệp (ERP) 4.3 Quá trình và xu hướng phát triển của bưu chính điện tử Trên thế giới Ở Việt Nam Chương 4 Bưu chính điện tử 345 4.1 Các khái niệm • Bưu chính điện tử • Bưu cục điện tử (E – Post Office) • Hóa đơn điện tử (e-billing) • Cửa hàng trực tuyến (e-shop hay storefront model) Chương 4 Bưu chính điện tử 346 Bưu chính điện tử “Bưu chính điện tử là một dịch vụ WEB cơ bản, đây là một cuộc cách mạng trong hướng đi mới của truyền thông giữa các nhà kinh doanh, giữa các chính phủ và giữa nhà kinh doanh với chính phủ. Đó là nơi mà mọi người có thể gửi và nhận thư, phân phối và thanh toán các hoá đơn và là nơi mà các doanh nhân có thể gửi đi các quảng cáo, thông báo, thư tín tới mọi người dân và các nhà doanh nghiệp đồng thời cũng nhận lại những thông tin từ nhiều hướng trong một môi trường đảm bảo và mang tính cá nhân cao”. Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 88 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 4 Bưu chính điện tử 347 Bưu cục điện tử (E – Post Office) Một trong những hình thức đa dạng của hệ thống thuê bao bưu chính điện tử là bưu cục điện tử. Ở hệ thống này, những thông tin được gửi cho người nhận - thuê bao bưu chính điện tử - được ghi vào bộ nhớ của máy tính điện tử ở tổng đài, trong đó có kết nối với máy người nhận. Người nhận sẽ nhận được tin là có thư gửi hoặc trong thời gian thuận tiện tự mình chủ động hỏi tổng đài. Thuê bao có thể "ngó" vào hòm thư điện tử, nhận trên màn ảnh những thông tin về bức thư gửi đến, nghĩa là những tin tức về người gửi, thời gian gửi, thời hạn và tóm tắt nội dung (nếu có) hoặc dòng đầu của thư (header). Sau đó, người nhận có thể bắt tay vào việc xử lý: Đưa thông tin lên màn hình, ghi vào bộ nhớ, in số bản cần thiết. Dịch vụ hòm thư điện tử nhắc: "Hẹn khi có yêu cầu". Chương 4 Bưu chính điện tử 348 Hình 1: Hoạt động của bưu cục điện tử Chương 4 Bưu chính điện tử 349 Hoạt động của một giao dịch điện tử Chương 4 Bưu chính điện tử 350 Hóa đơn điện tử (e-billing) • Nhiều doanh nghiệp bán hàng điện tử (BILLER)sử dụng hình thức thanh toán điện tử (electronic bill), nhưng nếu người mua đi chợ ở nhiều Website, họ phải lưu lại thông tin tín dụng cá nhân của mình ở các Website đó. • Điều này rất phiền nhiễu, trước hết là thông tin mật bị phân tán trên mạng và không có gì đảm bảo cho khách hàng thông tin đó sẽ không bị rò rỉ từ một trong các nguồn lưu trữ miễn cưỡng đó; thứ hai là để quản lý theo dõi chi tiêu hàng tháng, họ lại phải truy nhập lại rất nhiều Website. • Do đó, nhiều nhà cung cấp đã tạo lập một Website duy nhất chịu trách nhiệm theo dõi quản lý tài chính điện tử cho khách hàng, gọi là “Consolidator”, mà một ví dụ điển hình là Wallet của Microsoft. Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 89 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 4 Bưu chính điện tử 351 Hóa đơn điện tử (e-billing) • Đây là một công việc khổng lồ và có tính rủi ro rất cao. Nhưng theo thực tế rút ra từ nền kinh tế điện tử ở các nước phát triển cho thấy, bưu chính được tin cậy một cách tự nhiên là người cung cấp dịch vụ này, cho phép bưu chính có cơ hội cung cấp dịch vụ mới trong khi vẫn bảo toàn các dịch vụ truyền thống. • Nhà cung cấp (biller) gửi hóa đơn tới khách hàng thông qua Internet. Khi đến hạn thanh toán, thư điện tử sẽ được gửi tới khách hàng với một trang web liên kết bao gồm thông tin về hóa đơn và các dịch vụ hỗ trợ thanh toán. Khách hàng chỉ cần vào mục thanh toán hóa đơn thông qua Web dịch vụ thanh toán mà họ đã đang ký. Chương 4 Bưu chính điện tử 352 Cửa hàng trực tuyến (e-shop hay storefront model) • Khái niệm cửa hàng trực tuyến- xuất hiện để định nghĩa một thực tại ảo chỉ tồn tại trên không gian điện tử, hay không gian Internet, nơi mà những người tham gia thực hiện các hành vi nhằm phục vụ mục đích kinh tế của mình. • Các hành vi này có thể bao gồm từ quảng cáo, giao bán, mua hàng, thanh toán, cho đến đầu tư, chuyển tiền,... Chương 4 Bưu chính điện tử 353 Cửa hàng trực tuyến (e-shop hay storefront model) Với loại mô hình cửa hàng trực tuyến: • Doanh nghiệp có thể bán hàng hóa, dịch vụ hay thông tin trên mạng. • Khách hàng có thể đọc và xem thông tin chi tiết về sản phẩm, dịch vụ và thông tin về doanh nghiệp một cách thuận tiện nhất; • Việc tạo điều kiện cho khách hàng thanh toán qua mạng khi mua lẻ sẽ là lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp Chương 4 Bưu chính điện tử 354 4.2 Hoạt động của bưu chính điện tử Gồm 4 lĩnh vực chính: •Quản lý mối quan hệ khách hàng (Customer Relationship Management); •Thương mại điện tử (Electronic Commerce) theo nghĩa hẹp; •Quản lý kênh cung ứng (Supply Chain Management) •và Quản lý nguồn lực doanh nghiệp (Enterprise Resource Planning). Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 90 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 4 Bưu chính điện tử 355 Hình 2. Hoạt động của bưu chính điện tử Chương 4 Bưu chính điện tử 356 Hoạt động thương mại điện tử (EC) Hiểu theo nghĩa hẹp Thương mại điện tử chỉ đơn thuần bó hẹp thương mại điện tử trong việc mua bán hàng hóa và dịch vụ thông qua các phương tiện điện tử, nhất là qua Internet và các mạng liên thông khác. Chương 4 Bưu chính điện tử 357 EC- Theo Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) Hiểu theo nghĩa hẹp "Thương mại điện tử bao gồm việc sản xuất, quảng cáo, bán hàng và phân phối sản phẩm được mua bán và thanh toán trên mạng Internet, nhưng được giao nhận một cách hữu hình, cả các sản phẩm giao nhận cũng như những thông tin số hoá thông qua mạng Internet". Chương 4 Bưu chính điện tử 358 EC- Theo APEC Hiểu theo nghĩa hẹp Theo Ủy ban Thương mại điện tử của Tổ chức Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC): "Thương mại điện tử là công việc kinh doanh được tiến hành thông qua truyền thông số liệu và công nghệ tin học kỹ thuật số". Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 91 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 4 Bưu chính điện tử 359 EC - Hiểu theo nghĩa rộng TMĐT- Là các giao dịch tài chính và thương mại bằng phương tiện điện tử như: trao đổi dữ liệu điện tử, chuyển tiền điện tử và các hoạt động như gửi/rút tiền bằng thẻ tín dụng. Theo Ủy ban châu Âu: "Thương mại điện tử được hiểu là việc thực hiện hoạt động kinh doanh qua các phương tiện điện tử. Nó dựa trên việc xử lý và truyền dữ liệu điện tử dưới dạng text, âm thanh và hình ảnh". Chương 4 Bưu chính điện tử 360 Điểm đặc biệt của thương mại điện tử • Các điểm đặc biệt của thương mại điện tử so với các kênh phân phối truyền thống là tính linh hoạt cao độ về mặt cung ứng và giảm thiểu lớn phí tổn vận tải với các đối tác kinh doanh. • Các phí tổn khác thí dụ như phí tổn điện thoại và đi lại để thu nhập khác hàng hay phí tổn trình bày giới thiệu cũng được giảm xuống. • Mặc dù vậy, tại các dịch vụ vật chất cụ thể, khoảng cách không gian vẫn còn phải được khắc phục và vì thế đòi hỏi một khả năng tiếp vận phù hợp nhất định. Chương 4 Bưu chính điện tử 361 e-business approaches and 3 clusters B-C Partly B-C B-B B-B Information Exchanger Customer Service Virtual Communicator E-Shop E-malllE-procurement E-auction Supply Chain Collaborator Development Partner Value Chain Service Provider E-Business Back end Front end I n t e g r a t i o n Information Transaction Source – Arthur D Little Chương 4 Bưu chính điện tử 362 Những thay đổi trên thị trường bưu chính do những ảnh hưởng từ sự phát triển của TMĐT Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 92 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 4 Bưu chính điện tử 363 Quản lý quan hệ khách hàng (CRM) • Khách hàng (KH) là thượng đế; • Đối với các doanh nghiệp BC, KH bao gồm: các cá nhân, doanh nghiệp và cơ quan chính phủ. • Tỷ trọng doanh thu mà các nhóm KH này mang lại cho BC khác nhau. • Trọng tâm của CRM cũng nhằm vào các đích khác nhau. Chương 4 Bưu chính điện tử 364 Quản lý quan hệ khách hàng (CRM) 1. Quản lý khách hàng doanh nghiệp • Tầm quan trọng: Quy tắc 80/20; • Mục tiêu của quản lý KH là doanh nghiệp 2. Quản lý KH nói chung • Đặc trưng kỹ thuật của phân hệ quản lý KH – Mô hình Hệ thống đa kênh chức năng hỗ trợ KH của Công ty BC Mỹ Chương 4 Bưu chính điện tử 365 Quản trị chuỗi cung ứng (SCM) 1.Dịch vụ (DV)kho vận Khi cung cấp DV kho vận, doanh nghiệp (DN) bưu chính (BC) là cầu nối giữa các nhà cung cấp sản phẩm, hàng hóa đến KH của họ. DN BC làm các công tác nhận hàng hóa từ nhà cung cấp, vận chuyển đến các trung tâm phân phối hoặc trước đó vận chuyển đến điểm SX, và chuyển phát tới KH. Chương 4 Bưu chính điện tử 366 Supply Chain – IT Networks Order Management Warehouse Management Book a Shipment Shipment Tracking Customs Brokerage LOGIS Reporter Customer Visibility Customer PO Data Vendor Info Receiving W/H Inventory Control Shipping Info Air Ocean Ground Delivery POD Customs CustomerReports Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 93 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 4 Bưu chính điện tử 367 Quản trị chuỗi cung ứng (SCM) 1.Dịch vụ (DV)kho vận Khi doanh nghiệp(DN) BC là nhà cung cấp DV kho vận, có thể coi là đối tác thứ ba của nhà SX, thì DN BC có thể cung cấp các DV sau: • DV cung ứng hàng hóa; • DV quản lý hàng tồn kho; • DV bao gói • DV xuất nhập khẩu hàng hóa; • DV chuyển phát. Chương 4 Bưu chính điện tử 368 Quản trị chuỗi cung ứng (SCM) 2. Dịch vụ cung ứng hàng hóa DN BC có thể đại diện cho các nhà SX SP, hàng hóa để bán SP, hàng hóa của họ đến người tiêu dùng cuối cùng. Khách hàng có thể sử dụng các phương thức đặt hàng khác nhau như qua điện thoại, fax, trao đổi dữ liệu điện tử (EDI), thư thường, trang web… đến trung tâm đặt hàng Từ các kho hàng trung tâm sẽ phân phối hàng hóa đến các kho hàng nhỏ hơn, rồi chuyển phát trực tiếp hoặc qua mạng lưới bưu cục sẽ phát đến người nhận…. …….. Chương 4 Bưu chính điện tử 369 Quản lý nguồn lực doanh nghiệp. Hay Kế hoạch hóa nguồn lực doanh nghiệp (ERP) • Là mô hình quản trị doanh nghiệp dựa trên việc phân tích hệ thống tổng thể, nó cho phép người điều hành quản lý và sử dụng nguồn lực của DN một các hiệu quả nất. • Hệ thống này sẽ tận dụng tối đa các nguồn lực của DN bao gồm: thông tin, tài chính, nguồn nhân lực, khách hàng và nhà cung cấp, thiết bị máy móc, quy trình công nghệ và SX Chương 4 Bưu chính điện tử 370 4.3 Quá trình và xu hướng phát triển của bưu chính điện tử 1.Xu thế phát triển bưu chính điện tử trên thế giới: Được sự ủng hộ nhiệt tình về mọi mặt của Liên minh bưu chính quốc tế (UPU) thông qua chiến lược và các chương trình hành động đề ra trong các kỳ đại hội, cùng với sự quan tâm đặc biệt của Chính phủ và đặc biệt là công chúng, trong thời gian qua, bưu chính thế giới đã tập trung phát triển một số ứng dụng như dịch vụ dấu bưu chính điện tử bao gồm dịch vụ kiểm chứng chữ ký số, dịch vụ mã hoá/giải mật, dịch vụ chống thoái thác, dịch vụ nhật ký sự kiện, dịch vụ hệ thống an toàn, dịch vụ cung cấp chứng cứ kiện tụng... 2.Ở Việt Nam: Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 94 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 4 Bưu chính điện tử 371 Bưu chính các nước phát triển như Mỹ, Canada, Nhật bản và các nước Tây Âu….. • Đã đi tiên phong về ứng dụng công nghệ thông tin, cũng như những sáng tạo mới trong các khâu khai thác, phục vụ và quản lý bưu chính. • Dựa trên quy trình nghiệp vụ, họ đã thực hiện tiêu chuẩn hóa và máy tính hóa công tác quản lý và từng bước phát triển bưu chính điện tử; Xây dựng cơ sở dữ liệu về khách hàng vừa để quảng cáo trực tiếp các dịch vụ bưu chính, vừa để cung cấp thông tin cho quản lý bưu chính, và đặc biệt là cho dịch vụ bưu gửi trực tiếp. Chương 4 Bưu chính điện tử 372 Bưu chính các nước phát triển như Mỹ, Canada, Nhật bản và các nước Tây Âu….. • Đã đi tiên phong về ứng dụng công nghệ thông tin, cũng như những sáng tạo mới trong các khâu khai thác, phục vụ và quản lý bưu chính. • Dựa trên quy trình nghiệp vụ, họ đã thực hiện tiêu chuẩn hóa và máy tính hóa công tác quản lý và từng bước phát triển bưu chính điện tử; Xây dựng cơ sở dữ liệu về khách hàng vừa để quảng cáo trực tiếp các dịch vụ bưu chính, vừa để cung cấp thông tin cho quản lý bưu chính, và đặc biệt là cho dịch vụ bưu gửi trực tiếp. Chương 4 Bưu chính điện tử 373 Bưu chính các nước phát triển • Thông qua trang web của bưu chính, khách hàng có thể tra cứu được các bưu cục mới nhất, tính được cước phí bưu chính, theo dõi được hành trình bưu gửi của mình hoặc tìm hiểu các dịch vụ bưu chính, thực hiện việc đặt mua hàng trực tuyến và thanh toán trực tuyến với ngân hàng bưu chính hoặc ngân hàng khác có thỏa thuận cung cấp dịch vụ với bưu chính. • Ngoài ra, bưu chính còn cung cấp dịch vụ hoá đơn điện tử, làm đại diện cho các doanh nghiệp gửi tới khách hàng. Chương 4 Bưu chính điện tử 374 Bưu chính điện tử ở các nước đang phát triển • Các nước có nền kinh tế đang phát triển, đặc biệt là các nước trong khu vực châu Á Thái Bình Dương cũng có những bước tiến dài trong lĩnh vực ứng dụng công nghệ thông tin như Hàn quốc, Ấn độ, Thái Lan, Malaysia, Hồng Kông…v.v. • Bưu chính các nước này cũng đã có được một số các ứng dụng như chuyển tiền, mua bán, thanh toán qua mạng, tra cứu dịch vụ bưu chính, định vị bưu gửi, các dịch vụ l-ưu giữ chữ ký điện tử, chứng thực điện tử. • Bưu chính một số nước còn có các chương trình phổ cập tin học, nhằm nâng cao trình độ hiểu biết về công nghệ thông tin tới khách hàng. • Ngoài ra có các hình thức thu hút khách hàng như biến bưu cục thành điểm cung cấp thông tin đa dạng, cung cấp các dịch vụ miễn phí và phí ưu đãi. • Qua đó, đã có những ảnh hưởng tích cực đến thói quen sử dụng dịch vụ bưu chính điện tử của khách hàng. Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 95 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 4 Bưu chính điện tử 375 Ứng dụng Internet trong kinh doanh bưu chính tại các nước trong khu vực • Trong thời gian qua, nhiều nước trong khu vực có cơ sở hạ tầng thông tin phát triển đã ứng dụng Internet trong kinh doanh bưu chính, từng bước hình thành bưu chính điện tử. • Điển hình là Nhật Bản, Singapore, Hàn Quốc, Hồng Kông, Malaysia … • Các nước này đã thiết lập Website kinh doanh trên mạng với sản phẩm cung cấp là các sản phẩm và dịch vụ bưu chính như bưu phẩm, bưu kiện, EMS, điện hoa, tem chơi, bưu thiếp… và các sản phẩm khác như máy tính, nông sản, đặc sản địa phương… • Ngoài ra khách hàng có thể truy nhập thông tin về giá cước, dịch vụ mới cũng như kiểm tra hành trình phát của bưu gửi. Chương 4 Bưu chính điện tử 376 Quá trình và xu hướng phát triển của bưu chính điện tử ở Hàn quốc •Hàn Quốc cũng là một trong những nước đang trong cơn sốt về phát triển Internet và thương mại điện tử nói chung, bưu chính điện tử nói riêng. •Bưu chính Hàn Quốc thiết lập mô hình Bưu cục Internet (www.epost.go.kr), qua đó khách hàng có thể đặt hàng các dịch vụ bưu chính cũng như có thể mua máy tính cá nhân, hoa và các sản vật của địa phương qua bưu cục, thanh toán bằng thẻ tín dụng hoặc bằng dịch vụ chuyển tiền. •Tốc độ phát triển năm 2000 so với năm 1999 là 50%. Các mặt hàng bán qua mạng khá phong phú như sản phẩm nông nghiệp, sản phẩm thủ công mỹ nghệ truyền thống, máy tính, rượu dân tộc, các sản phẩm công nghiệp… •Ngoài ra Bưu chính Hàn Quốc còn triển khai dịch vụ ngân hàng Internet. Chương 4 Bưu chính điện tử 377 Bưu chính Singapore, Malaysia, Hồng Kông, ấn độ…vận dụng Internet… Bưu chính các nước khác trong khu vực như Singapore, Malaysia, Hồng Kông, ấn độ… cũng đã ứng dụng mạnh mẽ Internet vào kinh doanh tuy mức độ ứng dụng vào các dịch vụ có khác nhau. Chẳng hạn Bưu chính Malaysia chú trọng nhiều tới phát triển dịch vụ Datapost và dịch vụ liên quan tới chữ ký điện tử. Bưu chính Hồng Kông phát triển dịch vụ lưu giữ chữ ký điện tử và cấp chứng nhận điện tử… Hầu hết các nước trong khu vực đều có website trên mạng để cung cấp những thông tin cần thiết về các dịch vụ bưu chính cũng như nhận yêu cầu dịch vụ từ khách hàng. Chương 4 Bưu chính điện tử 378 Ứng dụng Internet vào kinh doanh bưu chính là một xu thế tất yếu • Có thể nói việc ứng dụng Internet vào kinh doanh bưu chính là một xu thế tất yếu mà tất cả các nước sẽ lần lượt triển khai và phát triển. • Khu vực châu á - Thái Bình Dương tuy chưa dẫn đầu về phát triển công nghệ thông tin trên thế giới nhưng cũng đã có những ứng dụng bước đầu khá mạnh mẽ. • Hiệp hội Bưu chính châu á - Thái Bình Dương (APP) đang xây dựng hệ thống thông tin có chất lượng giữa các tổ chức Bưu chính trong khu vực, tiến tới có thể cung cấp cho khách hàng dịch vụ bưu chính điện tử quốc tế. Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 96 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 4 Bưu chính điện tử 379 Các DV hậu cần BC, DV trung gian thanh toán… • Dịch vụ hậu cần bưu chính dựa trên hợp đồng thỏa thuận giữa doanh nghiệp kinh doanh thương mại điện tử với doanh nghiệp bưu chính; • Dịch vụ trung gian thanh toán tiền tệ là một loại dịch vụ có tính sáng tạo mới, chủ yếu là phục vụ cho các khách hàng không muốn cung cấp dữ liệu thẻ tín dụng của mình qua mạng Internet; • Dịch vụ hộp thư điện tử bưu chính thông qua hệ thống chuyển phát thư tín điện tử đã chuyển phát các loại giấy tờ như các loại phiếu, giấy báo nợ, thư quảng cáo.v.v.. tới khách hàng; • Dịch vụ bưu gửi lai ghép; • Dịch vụ bán lẻ hàng hóa trực tuyến cung cấp các sản phẩm đặc trưng bưu chính như tem chơi, bưu thiếp điện tử; tem chơi, bưu thiếp điện tử cá thể hóa, vật phẩm bưu chính. • Dựa vào hạ tầng cơ sở sẵn có, Bưu chính đã cung cấp các dịch vụ này một cách thuận lợi, đem lại hiểu quả không chỉ cho chính doanh nghiệp mà còn cho toàn xã hội. • Về xu hướng công nghệ, cổng giao dịch điện tử tích hợp dịch vụ được nhiều doanh nghiệp Bưu chính các nước lựa chọn và thiết lập bởi khả năng tích hợp kinh doanh trực tuyến các sản phẩm với các doanh nghiệp khác. Chương 4 Bưu chính điện tử 380 Kinh nghiệm về phát triển bưu chính điện tử của các quốc gia trên thế giới + Về hạ tầng cơ sở: tận dụng hạ tầng sẵn có trên mạng lưới như quy trình nghiệp vụ, mạng máy tính, công nghệ phần cứng, công nghệ phần mềm…v.v + Về dịch vụ cung cấp: Phát huy lợi thế cạnh tranh từ các sản phẩm dịch vụ đặc trưng của bưu chính: chuyển phát, phát hàng thu tiền, Datapost. Tập trung vào một số nhóm dịch vụ đem lại doanh thu cao: Hậu cần, Thanh toán hóa đơn, Tài chính…v.v. Cá thể hóa dịch vụ (Tem chơi, bưu thiếp, thư…). Đồng thời, cung cấp luôn các dịch vụ cạnh tranh với dịch vụ bưu chính (email, epaybill). Chương 4 Bưu chính điện tử 381 Kinh nghiệm về phát triển bưu chính điện tử của các quốc gia trên thế giới + Về thị trường: Hướng vào khách hàng mục tiêu thông qua việc thiết kế giao diện (trang web) chia ra 2 nhóm phục vụ: Doanh nghiệp với doanh nghiệp (B2B) và doanh nghiệp với người tiêu dùng (B2C), nhưng thường tập trung vào nhóm B2B nhiều hơn. + Lộ trình ứng dụng: Từng bước ứng dụng với giao diện thân thiện, dễ sử dụng (Ban đầu chỉ là thông tin về doanh nghiệp, dịch vụ…., dần dần đưa vào các dịch vụ dễ sử dụng cho đến các ứng dụng cao hơn). Ban đầu là các trang web đơn giản, sau đó thường chuyển đổi sang dạng Cổng giao dịch tích hợp dịch vụ và quản lý. Chương 4 Bưu chính điện tử 382 Bưu chính Việt Nam Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 97 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Chương 4 Bưu chính điện tử 383 Bưu chính Việt Nam-Định hướng phát triển • Quyết định của Thủ tướng chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch phát triển Bưu chính Việt Nam đến năm 2010 số 236/2005/QĐ-TTg, ngày 26/9/2005, trong điều 2, định hướng và giải pháp chủ yếu nhằm thực hiện quy hoạch được duyệt đã chỉ rõ: “Với sự hội tụ bưu chính kết hợp với các lĩnh vực tài chính để tạo thành tài chính bưu điện; kết hợp với công nghệ thông tin để phục vụ bưu chính điện tử; kết hợp với viễn thông để hoà vào mạng lưới cung cấp dịch vụ, sản phẩm viễn thông”. • Quy hoạch cũng nêu: “Nâng cao chất lượng các dịch vụ bưu chính hiện có và phát triển các dịch vụ bưu chính mới bao gồm các dịch vụ trọn gói hàng hoá (chia chọn, đóng gói, sắp xếp), dịch vụ kho bãi, dịch vụ quản lý chu trình cung cấp hàng hoá, dịch vụ mua bán hàng hóa qua bưu chính tạo ra kênh phân phối và thanh toán hàng hoá phù hợp với nhu cầu phát triển thương mại của đất nước và góp phần thúc đẩy phát triển thương mại điện tử”, và “lập hóa đơn và thanh toán điện tử, dịch vụ tra cứu thông tin, e-mail an toàn…”. Chương 4 Bưu chính điện tử 384 BCVN -ứng dụng TM điện tử đã có được sự quan tâm • Qua những trích dẫn và phân tích trên, ta nhận thấy việc ứng dụng thương mại điện tử đã có được sự quan tâm đặc biệt của các cấp lãnh đạo, có đường lối, chủ trương, có lộ trình và kế hoạch khá rõ ràng. Tuy nhiên, để có được một giải pháp tổng thể và mang tính khả thi, Bưu chính Việt Nam phải nhận thức được tầm quan trọng của thương mại điện tử và xác định hướng đi thích hợp. • Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam đã xây dựng trang web www.vnpt.com.vn để đưa thông tin về doanh nghiệp, các đơn vị thành viên, các sản phẩm và dịch vụ bưu chính, viễn thông. Trang web của Bưu chính Việt Nam cũng đã được xây dựng và đang từng bước hoàn thiện. Chương 4 Bưu chính điện tử 385 • Hình 3. Trang web Bưu chính Việt Nam hiện nay Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 98 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Đề cương môn học CNBC 1 CÔNG NGHỆ BƯU CHÍNH POSTAL TECHNOLOGIES Đề cương môn học CNBC 2 CÔNG NGHỆ BƯU CHÍNH POSTAL TECHNOLOGIES -Giảng lý thuyết : 36 tiết -Hướng dẫn bài tập trên lớp: 6 tiết -Hoạt động theo nhóm: 3 tiết Đề cương môn học CNBC 3 Các môn học tiên quyết • Các môn học về Bưu chính • Hệ thống thông tin quản lý • Thương mại điện tử Đề cương môn học CNBC 4 Giới thiệu học phần • Bưu chính là một ngành hạ tầng kinh tế quan trọng. • BC giữ vị trí không thể thiếu của mình trong công cuộc phát triển của đất nước. • Việc ứng dụng công nghệ tiên tiến vào ngành BC mang một ý nghĩa hết sức quan trọng =>thúc đẩy tiến trình đổi mới và phát triển của ngành trong giai đoạn hiện nay và trong tương lai. Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 1 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Đề cương môn học CNBC 5 Đề cương tổng quát (45 tiết) • Chương 1 : Tổng quan về công nghệ Bưu chính • Chương 2 : Thiết bị Bưu chính • Chương 3 : Ứng dụng công nghệ thông tin trong Bưu chính • Chương 4. Bưu chính điện tử Đề cương môn học CNBC 6 Chương 1 : Tổng quan về công nghệ Bưu chính • Khái quát về công nghệ bưu chính • Đặc điểm của công nghệ bưu chính truyền thống • Tính bức thiết của việc hiện đại hoá công nghệ bưu chính • Quá trình hiện đại hóa công nghệ bưu chính • Điều kiện cần thiết cho việc hiện đại hóa bưu chính • Phân loại thiết bị bưu chính Đề cương môn học CNBC 7 Chương 2 : Thiết bị Bưu chính ¾ Các thiết bị tại giao dịch 9 Vai trò của quầy giao dịch 9 Những lợi ích của việc hiện đại hóa ghi sê 9 Giới thiệu một số thiết bị bưu chính ¾ Các thiết bị trong khai thác 9 Vai trò của quầy giao dịch 9 Những lợi ích của việc hiện đại hóa ghi sê ¾ Công nghệ vận chuyển bưu chính 9 Thiết bị vận chuyển bên trong khu khai thác 9 Thiết bị vận chuyển bên ngoài Đề cương môn học CNBC 8 Chương 2 : Thiết bị Bưu chính ¾Các thiết bị tại giao dịch 9Vai trò của quầy giao dịch 9Những lợi ích của việc hiện đại hóa ghi sê 9Giới thiệu một số thiết bị bưu chính ¾Các thiết bị trong khai thác 9Hệ thống xử lý thư (LC) 9Hệ thống xử lý gói nhỏ và bưu kiện (AO và CP) ¾Công nghệ vận chuyển bưu chính 9Thiết bị vận chuyển bên trong khu khai thác 9Thiết bị vận chuyển bên ngoài Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 2 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT Đề cương môn học CNBC 9 Chương 3 : Ứng dụng công nghệ thông tin trong Bưu chính • Hệ thống thông tin bưu chính toàn cầu – Các hệ thống thông tin ứng dụng – Giới thiệu ứng dụng CNTT trong bưu chính một số quốc gia • Hệ thống thông tin bưu chính Việt nam – Các hệ thống thông tin ứng dụng – Giới thiệu các phần mềm ứng dụng – Kế hoạch phát triển CNTT của bưu chính Việt nam Đề cương môn học CNBC 10 CHƯƠNG 4. BƯU CHÍNH ĐIỆN TỬ – Các khái niệm • Bưu chính điện tử • Bưu cục điện tử (E – Post Office) • Hóa đơn điện tử (e-billing) • Cửa hàng trực tuyến (e-shop hay storefront model) – Hoạt động của bưu chính điện tử • Hoạt động thương mại điện tử (EC) • Quản lý quan hệ khách hàng (CRM) • Quản trị chuỗi cung ứng (SCM) • Kế hoạch hóa nguồn lực doanh nghiệp (ERP) – Quá trình và xu hướng phát triển của bưu chính điện tử • Trên thế giới • Ở Việt Nam Đề cương môn học CNBC 11 Học liệu Học liệu bắt buộc: • [1] Ao Thu Hoài - Công nghệ Bưu chính - NXB Bưu điện – 2008 • [2] Ao Thu Hoài - Bưu chính điện tử - NXB Bưu điện – 2007 Học liệu tham khảo: • [1] Các tạp chí chuyên ngành • [2] International Postal Technology magazine Đề cương môn học CNBC 12 Phương pháp, hình thức kiểm tra - đánh giá kết quả học tập môn học:Thi viết 1 Các loại điểm kiểm tra và hình thức đánh giá: • Tham gia học tập trên lớp: (đi học đầy đủ, chuẩn bị bài tốt và tích cực thảo luận,…); • Phần tự học, tự nghiên cứu có hướng dẫn của giảng viên: • Hoạt động theo nhóm: hoàn thành tốt nội dung, nhiệm vụ mà giảng viên giao cho nhóm • Kiểm tra - đánh giá giữa kì: Bài luận • Kiểm tra - đánh giá cuối kì: Thi viết 2 Trọng số các loại điểm kiểm tra: • Tham gia học tập trên lớp: 10 % • Thực hành/Thí nghiệm/Bài tập/Thảo luận: 20 % • Kiểm tra giữa kỳ: 20 % • Kiểm tra cuối kỳ: 50 % Biên soạn: TS. Hồ Thị Sáng 3 Công nghệ Bưu chính 45T Dành cho sinh viên đại học Chuyên ngành QTKD BCVT