Quản lý chất lượng sản phẩm in

aû caùc oâ kieåm tra taàng thöù laãn caùc oâ kieåm tra neùt maûnh. Neân söû duïng thang kieåm tra PMS I, PMS I/N, hay thang kieåm tra baûn UGRA 1982 ñeå xaùc ñònh ñoä phaân giaûi. Quaù trình thöïc hieän Ñoä phaân giaûi cuûa baûn in ñoäc laäp, khoâng phuï thuoäc vaøo vieäc huùt chaân khoâng hay vaøo maùy phôi baûn. Ñeå xaùc ñònh ñoä phaân giaûi cuûa baûn in offset, töøng böôùc kieåm tra ñöôïc thöïc hieän baèng caùch söû duïng moät oâ chöùa caùc ñöôøng cöïc maûnh taïi moät ñieåm xaùc ñònh treân baûn vaø tieán haønh chieáu saùng. Vôùi moät thôøi gian chieáu saùng môùi, thang kieåm tra ñöôïc ñaët treân moät vuøng cuûa baûn, nhöõng vuøng coøn laïi cuûa baûn ñöôïc che. Kieåm tra quaù trình laøm phim vaø baûn in 165 Phaûi löu yù caån thaän trong quaù trình thöïc hieän ñeå caùc ñöôøng cöïc maûnh taùi taïo laïi ñöôïc treân baûn khoâng bò bieán daïng do tieáp xuùc khoâng toát giöõa thang kieåm tra vaø beà maët baûn (ví duï nhö do huùt chaân khoâng khoâng toát, do gôø caét, do baêng keo daùn dính vaøo oâ coù caùc ñöôøng cöïc maûnh hay daùn quaù gaàn vuøng coù caùc ñöôøng cöïc maûnh). Thôøi gian chieáu saùng ngaén nhaát phaûi ñöôïc choïn sao cho lôùp nhuõ töông cuûa baûn khoâng theå hieän ñaày ñuû (coù nghóa laø khi hieän baûn, nhöõng vuøng coù thôøi gian chieáu saùng ít nhaát vaãn coøn maøng môø khoâng theå hieän roõ ñöôïc). Vieäc ñaùnh giaù ñöôïc thöïc hieän khi baûn ñaõ ñöôïc hieän ñaày ñuû, coù theå ñem ñi in ñöôïc. Thôøi gian chieáu saùng ñöôïc choïn laø thôøi gian maø soá löôïng caùc ñöôøng cöïc maûnh hieän ñöôïc treân baûn phuø hôïp (trong phaïm vi cho pheùp). Ñoä daøy cuûa caùc ñöôøng naøy lieân heä ñeán ñoä phaân giaûi cuûa baûn in. Ñoä phaân giaûi cuûa baûn in chính laø neùt maûnh nhaát coù theå hieän leân ñöôïc vôùi moät thôøi gian chieáu saùng ñöôïc xaùc ñònh laø chuaån. Moät ñoä phaân giaûi khaùc coù theå ñöôïc choïn neáu nhö baûn in ñöôïc hieän khoâng theo chæ daãn cuûa nhaø saûn xuaát. Kieán thöùc veà ñoä phaân giaûi baûn in laø ñieàu kieän tieân quyeát cho vieäc tieâu chuaån hoùa quaù trình laøm baûn in. Thoâng soá naøy ñöôïc duøng ñeå aán ñònh baûn in thaønh moät baûn tham chieáu vôùi soá caùc ñöôøng cöïc maûnh quan saùt ñöôïc khi tieâu chuaån hoùa quaù trình chieáu saùng. Quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm in 166 Kieåm tra quaù trình laøm phim vaø baûn in 167 Ñ oä phaân giaûi 8 micromet (µm) 5 ñôn vò 10 ñôn vò 20 ñôn vò 40 ñôn vò 80 ñôn vò Quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm in 168 Ví duï thöïc teá Hình minh hoïa trang tröôùc cho thaáy caùc oâ chöùa caùc ñöôøng cöïc maûnh cuûa caùc böôùc kieåm tra treân moät baûn in döông. Ta coù theå thaáy raèng neáu thôøi gian chieáu saùng taêng thì caùc ñöôøng roäng töông öùng bò maát : baûn in trôû neân neùt hôn. Ñoái vôùi caùc baûn in aâm thì ngöôïc laïi : baûn in trôû leân nhoøe hôn. Chieáu saùng ñöôïc nhaân ñoâi trong töøng tröôøng hôïp; noù töông ñöông vôùi hai böôùc maät ñoä lieân tuïc treân thang kieåm tra baûn UGRA 1982. Hình minh hoaï cho thaáy trong tröôøng hôïp chieáu saùng vôùi thôøi gian laø 10 ñôn vò chieáu saùng (ngöôøi ta thöôøng quy ñònh 1 ñôn vò chieáu saùng laø 10s, 15s hoaëc lôùn hôn) chæ soá caùc ñöôøng cöïc maûnh aâm vaø döông gioáng nhau, vì theá baûn in coù ñoä phaân giaûi laø 8µm. Xaùc ñònh ñoä phaân giaûi baûn in baèng bieåu ñoà Ñoä phaân giaûi coù theå ñöôïc xaùc ñònh chính xaùc hôn vaø ñaùng tin caäy hôn baèng caùch söû duïng moät bieåu ñoà töông töï nhö ví duï chæ ra trong hình veõ beân döôùi Chæ soá caùc ñöôøng cöïc maûnh cuûa caùc oâ kieåm tra aâm hoaëc döông ñöôïc chæ ra trong baûng trang beân, ví duï nhö ñaùnh daáu treân truïc tung phía treân caùc soá chæ ñôn vò chieáu saùng. Noái caùc ñieåm ñöôïc ñaùnh daáu laïi vôùi nhau ta seõ coù hai ñöôøng cong trôn (cho aâm vaø döông). Ñieàu naøy taïo ra moät giaù trò trung bình giöõa caùc giaù trò ñöôïc ño. Caùc ñöôøng cong ñöôïc taïo ra gioáng vôùi thöïc teá hôn laø ñöôøng zig zaéc ñöôïc taïo ra khi noái caùc ñieåm ñöôïc ñaùnh daáu laïi vôùi nhau. Neáu truïc hoaønh ñöôïc chia ñôn vò theo haøm logarith thì keát quaû laø moät ñöôøng thaúng seõ ñöôïc taïo ra thay vì moät ñöôøng cong, toái thieåu khoaûng neùt maûnh phaûi lôùn hôn 10 µm. Moät thuaän lôïi nöõa cuûa bieåu ñoà hình B 1-2 laø hình daïng caùc ñöôøng cong cuûa moät baûn in thöôøng gioáng nhau baát chaáp khoaûng caùch giöõa ñeøn vaø khung phôi. Kieåm tra quaù trình laøm phim vaø baûn in 169 Thôøi gian chieáu saùng (ñôn vò) 5 10 20 40 80 Caùc neùt cöïc maûnh aâm xuaát hieän treân oâ kieåm tra (µm) 12 8 6 4 4 Caùc neùt cöïc maûnh döông xuaát hieän treân oâ kieåm tra (µm) 6 8 10 12 15 Caùc böôùc kieåm tra treân moät baûn döông Caùc chuyeân gia khuyeán caùo raèng ñoä phaân giaûi cuûa baûn aâm phaûi luoân ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch söû duïng bieåu ñoà chæ ra ôû hình treân. Vieäc ñaùnh giaù ñoä phaân giaûi cuûa baûi in aâm ñoøi hoûi phaûi coù moät kính phoùng ñaïi toát (phoùng to khoaûng 20 laàn) vaø moät nguoàn saùng maïnh ñeå ñaûm baûo raèng caùc quyeát ñònh veà baûn in aâm luoân chính xaùc. Taàm quan troïng cuûa vieäc söû duïng caùc loaïi phim sao chuïp coù chaát löôïng vaø caùc haït tram saéc caïnh. Vieäc tieâu chuaån hoùa quaù trình phôi baûn ñoøi hoûi söï khaùc bieät veà giaù trò toâng giöõa phim vaø baûn phaûi xaûy ra ñoàng thôøi giöõa hình aûnh vaø thang kieåm tra. Chöông naøy ñöa ra caùc ñieàu kieän caàn phaûi coù cho muïc ñích naøy. Neáu baûn in ñöôïc cheá taïo baèng caùch söû duïng caùc haït tram coù caïnh meàm vaø khoâng ñuû ñen thì khoâng theå ñaït ñöôïc moät keát quaû oån ñònh vaø ñaùng tin caäy. Caùc thuoäc tính cô baûn Beà roäng vieàn tram Beà roäng vieàn cuûa moät haït tram khoâng ñöôïc quaù lôùn. Beà roäng naøy ñöôïc tính toaùn döïa treân cô sôû khoaûng caùch giöõa caùc ñöôøng vieàn coù maät ñoä töø 0.3 ñeán 1.3 phía ngoaøi vieàn cuûa ñieåm tram. Maät ñoä loõi tram Laø maät ñoä ôû trung taâm cuûa moät haït tram nöûa toâng. Ñeå chaén chaén truyeàn tram chính xaùc, giaù trò maät ñoä nhoû Quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm in 170 Kieåm tra quaù trình laøm phim vaø baûn in 171 nhaát naøy phaûi baèng 2.4. Caùc chuyeân gia khuyeân raèng giaù trò naøy neân baèng 3. Vaät lieäu taïo phim lith Ñöôïc söû duïng ñeå taïo ra caùc taám phim goàm caùc ñöôøng hoaëc neùt. Noù taïo ra moät vieàn tram heïp (haït tram saéc caïnh) neáu söû duïng dung dòch hieän hình daønh rieâng cho phim lith. Phim duøng ñöôïc vôùíù aùnh saùng ban ngaøy Ñoù laø moät loaïi phim nhaïy vôùi tia cöïc tím (UV) maø coù theå tieán haønh xöû lyù trong ñieàu kieän aùnh saùng ban ngaøy vaø khoâng gioáng nhö phim neùt, loaïi phim naøy khoâng cho pheùp laøm saéc caïnh caùc ñieåm tram ñöôïc sao cheùp töø loaïi phim naøy. Maät ñoä phaàn trong cuûa phim Ñoù laø maät ñoä ôû caùc phaàn trong cuûa phim ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch söû duïng moät maùy ño maät ñoä thaáu minh (ño baèng kính loïc maøu xanh tím hay kính loïc tia cöïc tím). Caùc löu yù khi söû duïng caùc loaïi phim sao chuïp Caùc loaïi phim coù ñoä ñen khoâng ñoàng nhaát hay beà roâäng vieà n tram lôùn (minh hoïa nhö ôû hình B 3-1) khoâng cho pheùp truyeàn taàng thöù moät caùch chính xaùc vaø ñaùng tin caäy trong quaù trình phôi baûn. Ñieàu naøy cuõng ñöôïc aùp duïng cho caùc haït tram bò chia caét hay taïo bôûi caùc ñöôøng khoâng ñuû ñoä ñen. Hình daùng cuûa caùc haït tram naøy laø do caùc xaùc laâäp khoâng chính xaùc trong maùy taùch maøu ñieän töû hay maùy ghi phim. Töông töï, chæ coù nhöõng loaïi phim chuyeân duøng cho sao cheùp môùi ñöôïc duøng nhö caùc baûn goác trong in thöû vaø in thaät vì chuùng coù beà roäng vieàn tram vaø maät ñoä loõi tram caàn thieát. Ñieàu kieän naøy chæ coù theå boû qua khi neáu caùc ñieåm tram coù beà roäng ñöôøng vieàn ñuû Quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm in 172 Caùc ñöôøng vieàn co maät ñoä quang hoïc töông öùng naèm phía beân ngoaøi rìa ñieåm tram ôû phaàn saùng : beà roäng vieàn tram nhoû (haït tram beân phaûi) vaø beà roäng haït tram lôùn (haït tram beân traùi). Moät milimet treân hình töông öùng vôùi 0,001 mm treân phim. AÛnh chuïp phoùng 1000 laàn ñieåm tram phía btreân. heïp vaø maät ñoä loõi tram ñaït yeâu caàu. Ñeå xaùc ñònh chính xaùc ngöôøi ta phaûi söû duïng caùc kính hieån vi coù ñoä phoùng ñaïi cao. Ñeå chaén chaén raèng böôùc kieåm tra chieáu saùng baèng moät thang kieåm tra ñöôïc aùp duïng treân toaøn boä beà maêt baûn, maät ñoä phim trong cuûa noù khoâng ñöôïc quaù 0.1. Ví duï nhö maät ñoä phaàn trong cuûa phim cuûa thang kieåm tra FOGRA - PMS nhoû hôn 0.05. Trong khi giaù trò maät ñoä töông öùng cuûa phim goác laø 0.13 thì löôïng aùnh saùng ño treân phaàn trong cuûa phim bò giaûm ñi 0.08 khi so vôùi thang kieåm tra PMS. Ñieàu naøy cuõng gioáng nhö laøm giaûm ñi 20% thôøi gian chieáu saùng. Vì leõ ñoù caùc thôøi gian chieáu saùng thöû ñoái vôùi thang PMS phaûi ñöôïc taêng leân 20% ñeå ñaûm baûo raèng beà maët baûn naèm beân döôùi lôùp phim nhaän ñöôïc löôïng aùnh saùng chính xaùc. Kieåm tra quaù trình laøm phim vaø baûn in 173 1. Baûn sao treân phim lith 1. Baûn sao treân phim duøng ñöôïc vôùi aùnh saùng ban ngaøy. Quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm in 174 Baûn sao treân phim lith Baûn sao treân phim duøng ñöôïc vôùi aùnh saùng ban ngaøy. Nguyeân nhaân Quaù trình taùch maøu coù theå ñöa ñeán keát quaû treân caùc loaïi phim lith laø caáu truùc vaø hình daïng cuûa moät haït tram nöûa toâng gioáng nhö hình treân. Caùc taám phim taùch maøu nhö vaäy khoâng neân ñöôïc söû duïng vì moät söï truyeàn taàng thöù khoâng kieåm soaùt ñöôïc ñaõ xaûy ra trong quaù trình phôi baûn. Vieäc sao cheùp phim taïo ra caùc haït tram saêéc caïnh hôn vaø coù maät ñoä loõi phim ñuû ñen. Caùc baûn phim sao phaûi ñöôïc thöïc hieän moät caùch chính xaùc neáu khoâng keát quaû seõ khoâng ñöôïc nhö mong muoán; 2 thí duï nhö trong hình minh hoïa cho ñieàu naøy. Hai baûn sao ñöôïc taïo ra thaønh coâng treân phim lith baèng caùch duøng moät taám phim tröïc tieáp coù caùc haït tram meàm. Keát quaû laø beà roäng vieàn tram ñöôïc giaûm bôùt ñi tôùi moät möùc ñoä chaáp nhaän ñöôïc. Dó nhieân, keát quaû mong muoán seõ khoâng ñaït ñöôïc khi phim ñöôïc sao cheùp 2 laàn treân phim duøng ñöôïc vôùi aùnh saùng ban ngaøy; caùc böôùc chuyeån taàng thöù cuûa phim thì khoâng theo kòp caùc ñieàu kieän thöïc hieän. Kieåm tra quaù trình laøm phim vaø baûn in 175 Caùc haït tram treân phim coù theå ñöôïc chænh söûa vôùi caùc beà roäng vieàn tram cöïc lôùn, beà roäng vieàn tram trôû neân saùng hôn khi aùnh saùng ñi qua phim. Caùc haït tram treân phim sau khi ñöôïc sao cheùp. Caùc loaïi phim taùn xaï vaø vieäc maát caùc ñieåm tram cuïc boä Caùc khaùi nieäm cô baûn Gôø phim Cuõng gioáng nhö chieáu saùng treân baûn döông vôùi caùc mieáng phim ñöôïc bình leân taám support, caùc neùt ñen beân döôùi gôø phim coù theå xuaát hieän treân baûn. Caùc phím taùn xaï Ñaây laø caùc phim baùn trong suoát laøm cho aùnh saùng bò taùn xaï theo taát caû caùc höôùng. Tieáp xuùc Söï tieáp xuùc ñöôïc coi laø toát khi khoâng coù buïi, boït khí hay caùc vaät khaùc naèm giöõa phim vaø baûn in cuõng nhö giöõa phim vaø ñeå support. Vieäc maát ñieåm tram cuïc boä Trong tröôøng hôïp tieáp xuùc khoâng ñuû saùt, aùnh saùng thaâm nhaäp vaøo phía beân döôùi caùc ñöôøng neùt hay caùc ñieåm tram, ñeán moät giôùi haïn naøo ñoù thì caùc haït tram khoâng theå truyeàn qua ñöôïc baûn in vaø vieäc maát caùc ñieåm tram dieãn ra taïi nhöng nôi tieáp xuùc khoâng toát neân coøn goïi laø maát ñieåm tram cuïc boä. Taïi nhöõng nôi tieáp xuùc khoâng toát, ngoaøi hieän töôïng maát ñieåm tram coøn coù hieän töôïng taïo quaàng saùng taïi nôi ñoù treân baûn trong töôøng hôïp phôi baûn döông vaø caùc ñieåm toái nôi baûn aâm. Neáu hình aûnh laø nhöõng toâng ñoàng nhaát thì Quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm in 176 hieän töôïng tieáp xuùc khoâng toát ñöôïc theå hieän qua tôø in ra bò luø muø. Thieát bò huùt chaân khoâng Caùc khung phôi chuû yeáu ñöôïc trang bò vôùi bôm huùt chaân khoâng, löïc huùt chaân khoâng ñaûm baûo aùp löïc caàn thieát giöõa phim vaø baûn vaø loaïi boå caùc boït khí. Thang kieåm tra söï tieáp xuùc KKS cuûa FOGRA Vôùi thang kieåm tra naøy caùc oâ kieåm tra rieâng bieät ñaõ ñöôïc caân chænh taïo ra moät söï maát ñieåm tram cuïc boä coù theå xaùc ñònh ñöôïc vaø ño chính xaùc. Vôùi caùc loaïi baûn döông, caùc neùt döông baûn xung quanh naèm oâ kieåm tra khoâng theå phuï cheá laïi ñöôïc, caùc neùt seõ bò lôùp khí trong tröôøng hôïp phôi baûn aâm. Trong tröôøng hôïp phôi baûn tieâu chuaån töông öùng vôùi baûn tham chieáu sao cheùp, caùc daáu gôø phim khoâng ñöôïc taùi taïo vaø caùc buïi nhoû ñöôïc loaïi boû hoaøn toaøn. Caùc phim taùn xaï ñöôïc söû duïng ñeå loaïi boû hoaøn toaøn Kieåm tra quaù trình laøm phim vaø baûn in 177 Thang kieåm tra söï tieáp xuùc KKS cuûa FOGRA caùc gôø phim. Tuy nhieân ñieàu naøy laøm gia taêng khaû naêng hö hoûng cuûa baûn do caùc ñieåm tram cuïc boä bò maát nhieàu. Do vaäy, vieäc söû duïng taùn xaï yeâu caàu phaûi coù söï tieáp xuùc hoaøn haûo giöõa phim vaø baûn in. Caùc löu yù khi kieåm tra Ñeå kieåm tra thôøi gian huùt chaân khoâng ñaõ ñuû ñeå baét ñaàu chieáu saùng chöa nhaèm taïo ra söï tieáp xuùc hoaøn haûo trong quaù trình chieáu saùng, moät taám Croâm kyõ thuaät lôùn ñöôïc ñaët leân treân baûn vaø moät söï di chuyeån cuûa daûi morieù ñöôïc quan saùt khi khoâng khí ñöôïc ruùt khoûi khung phôi. Khi caùc söï di chuyeån naøy môø daàn ñi thì thôøi gian huùt chaân khoâng ñaõ ñuû. Caùch toát nhaát ñeå loaïi boû caùc caïnh, gôø phim laø tieán haønh chieáu saùng laàn thöù hai vaø söû duïng moät baûn che. Phoøng phôi baûn vaø khung huùt chaân khoâng phaûi ñöôïc giöõ cho saïch seõ vaø traùnh buïi toái ña, neân traùnh duøng caùc lôùp baêng keo duøng trong quaù trình bình baûn, khi caét hoaëc caïo phim khoâng ñöôïc taïo caùc gôø giöõa caùc caïnh phim. Neân ñaët thang kieåm tra caùch xa vuøng coù hình aûnh ít nhaát 5mm vì caùc neùt maûnh treân caùc oâ kieåm tra raát nhaïy. Hình B 5-2 cho thaáy caùc phaàn cuûa moät khung phôi. Löïc huùt chaân khoâng taïo ra giöõa taám loùt cao su e vaø taám kính a laøm cho taám cao su loùt bò eùp saùt vaøo mieáng kieáng vaø keát quaû laø phim c ñöôïc tieáp xuùc chaët vôùi baûn d. Neáu taám ñeå support khoâng baèng phaúng hoaøn toaøn (ta khoâng baøn ñeâán vaán ñeà naøy khi söû duïng phim nguyeân laù) thì baûn in phaûi ñöôïc laø bieán daïng töông öùng, ñieàu naøy khoâng phaûi luùc naøo cuõng xaûy ra ñaëc Quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm in 178 bieät laø vôùi caùc baûn keõm daøy hoaëc baûn keõm ñöôïc ñoát chaùy tröôùc nhaèm ñeå taêng soá löôïng in. Caùc giaù trò toái ña cho phaàn traêm thôøi gian chieáu saùng vôùùi phim taùn xa Khoaûng 15% ñeán 30% toång thôøi gian phôi baûn, neân duøng vôùi phim taùn xaï. Khoaûng chieáu saùng naøy chæ ít hôn hoaëc nhieàu hôn trong tröôøng hôïp ngoaïi leä vì khuynh höôùng gaây maát ñieåm tram cuïc boä quaù cao. Chæ soá treân thang kieåm tra söï tieáp xuùc KKN cuûa FOGRA ñöôïc duøng laøm cô sôû ñeå ñaùnh giaù. Caùc giaù trò sau ñaây ñöôïc xem nhö caùc giaù trò toái ña coù theå chaáp nhaän ñöôïc cho ñoä taïo quaàng. Kieåm tra quaù trình laøm phim vaø baûn in 179 a = taám kính, b = taám Support, c = phim (ñöôïc daùn baèng baêng keo). d = baûn in, e = taám cao su loùt, f = taám phim taùn xaï. Töø 14 ñeán 19 ôû thang troøn soá 2 vaø Töø 20 ñeán 25 ôû thang troøn soá 3 Trong thöïc teá, caùc baûn daøy hôn vaø caùc baûn ña kim loaïi thöôøng bò maát ñieåm tram cuïc boä nhieàu hôn caùc baûn moûng. Neân duøng loaïi keo daùn hay baêng keo daùn phim coù ñoä trong suoát, ñoä mòn vaø ñoä moûng cao nhaát. Xaùc ñònh phaïm vi chieáu saùng treân baûn in. Phaïm vi chieáu saùng ñöôïc xaùc ñònh neáu nhö ta muoán bieát chæ soá cuûa caùc ñöôøng cöïc maûnh rieâng leû cuûa moät loaïi baûn in naøo ñoù thay ñoåi nhö theá naøo khi chieáu saùng khaùc nhau. Giaù trò naøy cuûa ñöôøng ñaëc tuyeán baûn in coù theå ñöôïc duøng ñeå ñaùnh giaù xem caùc dao ñoâäng gaây bôûi vieäc kieåm soaùt söï chieáu saùng khoâng chính xaùc hay söï phaân boá löôïng aùnh saùng Quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm in 180 chieáu tôùi baûn khoâng ñoàng ñeàu coù theå ñöôïc laøm cho phuø hôïp trong phaïm vi khoaûng chieâáu saùng tieâu chuaån hay khoâng ? Caùc khaùi nieäm cô baûn Ñoä phaân giaûi Chuùng ta xaùc ñònh ñoä phaân giaûi cuûa baûn in nhö laø ñoä roäng neùt nhoû nhaát cuûa daõy caùc ñöôøng cöïc maûnh aâm hay döông cuûa thang kieåm tra treân baûn in. Vieäc tham chieâáu coù theå ñöôïc duøfng ñeâå xaùc ñònh ñoä phaân giaûi cho moät soá löôï ng lôùn caùc loaïi baûn in (xem cuoái chöông). Böôùc kieåm tra Ñaây laø moät loaït caùc thôøi gian chieáu saùng rieâng bieät theo möùc ñoä taêng daàn theo moâät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh treân moät baûn in. Phaïm vi chieáu saùng Ñaëc tính naøy cuûa baûn in ñöôïc tính nhö laø tyû soá giöõa soá ñôn vò chieáu saùng (hay soá laàn chieáu saùng) ñeå taïo ra caùc neùt maûnh naèm treân vaø döôùi khoaûng chæ soá neùt maûnh tieâu chuaån. Phaïm vi chieáu saùng baûn in khoâng aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán vieäc truyeàn taàng thöù. Ñoä chuyeån taàng thöù cuûa baûn in Thuaät ngöõ ñoä chuyeån taàng thöù ñöôïc duøng ñeå lieân heä ñeán soá böôùc maät ñoä chuyeån töø saùng nhaát ñeâán toái nhaát khi taêng thôøi gian chieáu saùng trong phôi baûn Kieåm tra quaù trình laøm phim vaø baûn in 181 döông vaø phôi baûn aâm. Ñieàu naøy coù nghóa laø soá böôùc chuyeån nhoû hôn thì ñoä chuyeâån taàng thöù saâu hôn (ñoä töông phaûn cao hôn). Caùc baûn in vôùi ñoä töông phaûn taàng thöù bình cho thaáy phaûn öùng nhaïy vôùi caùc gôø baêng keo daùn treân phim (chæ khi phôi baûn döông). Tuy nhieân, caùc loaïi phim coù caùc haït tram coù bieân meàm (beà roâäng vieâàn tram lôùn) truyeàn taâàng thöù toát hôn treân caùc loaïi baûn in naøy. Chæ soá neùt maûnh Laø nhöõng oâ kieåm tra neùt maûnh vôùi caù c ñöôøng thaät maûnh aâm baûn hay döông baûn taïo neân treân baûn nhöõng neùt maûnh coù ñoâä daøy khaùc nhau tuøy thuoäc vaøo caùc ñieàu kieän phôi vaø xöû lyù treân moät loaïi baûn in . Daõy caùc ñöôøng cöïc maûnh tieâu chuaån Daõy caùc ñöôøng cöïc maûnh tieâu chuaån naøy ñöôïc löu yù ñaëc bieät nhö laø moät tieâu chuaån treân moïi baûng tham chieáu phôi baûn. Moät baûn in tieâu chuaån neân naèm trong phaïm vi naøy. Vôùi nhieàu baûn in, coù theå tham khaûo caùc baûng tham chieáu phôi baûn ñeå xaùc ñònh daõy caùc ñöôøng cöïc maûnh. Toång soá aùnh saùng böùc xaï Ñoù laø toång cöôøng ñoä böùc xaï trong khoaûng nhaïy phoå cuûa baûn in offset vaø toång böùc xaï ñaït ñöôïc trong thôøi gian chieáu saù ng baûn Khi quaù trình phôi baûn, noù khoâng quan troïng laém duø cho toång ñoä saùng ñaït ñöôïc do thôøi gian chieáu saùng lôùn hay thôøi gian chieáu saùng ít vôùi böùc xaï maïnh. Quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm in 182 Caùc löu yù tröôùc khi xaùc ñònh Trình töï xaùc ñònh cuõng gioáng nhö qui trình xaùc ñònh ñoä phaân giaûi cuûa baûn in nhöng coù söï khaùc bieät laø ta seõ chieáu saùng ñeå xaùc ñònh giôùi haïn treân vaø giôùi haïn döôùi cuûa caùc ñöôøng cöïc maûnh cho pheùp, qui trình sau duøng cho caû hai tröôøng hôïp, ñoái vôùi baûn in döông vaø ñoái vôùi baûn in aâm. Chæ coù moät söï khaùc nhau laø vuøng chieáu saùng cuûa baûn in aâm ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch söû duïng ñöôøng cong cuûa caùc ñöôøng cöïc maûnh aâm toát nhaát chæ ra khi baûn in aâm ñaõ hieän xong, chuaån bò ñem ñi in; trong khi ñoù thì caùc ñöôøng cöïc maûnh döông toát nhaát thì coù giaù trò ñoái vôùi baûn in döông. Noùi chung, coù nhieàu loãi xaûy ra maø ta coù theå quan saùt ñöôïc trong suoát quaù trình kieåm soaùt chieáu saùng. Nguyeân nhaân cuûa caùc loãi naøy coù theå do söï phaân boá cöôøng ñoä aùnh saùng khaùc nhau treân khung kính huùt chaân khoâng, do loãi veà nhieät ñoä cuûa caùc teá baøo quang, hay laø do coù moät söï thay ñoåi trong daõy quang phoå toång hôïp cuûa aùnh saùng ñeøn phôi trong suoát quaù trình laøm vieäc. Neân chuù yù ñaëc bieät ñeå bieát ñöôïc tyû leä phaàn traêm treân toång böùc xaï aùnh saùng chieáu tôùi ñöôïc söû duïng ñeå coù ñöôïc caùc neùt maûnh naèm trong khoaûng möùc thaâáp nhaát trong khoaûng tieâu chuaån tröôùc khi caùc chæ soâá neùt maûnh cao hôn vöôït quaù khoaûng tieâu chuaån. Chuùng ta xaùc ñònh phaïm vi chieáu saùng baèng coâng thöùc: Kieåm tra quaù trình laøm phim vaø baûn in 183 Phaïm vi chieáu saùng = chieáu saùng ñeå coù ñöôïc chæ soá caùc ñöôøng cöïc maûnh cao hôn trong khoaûng tieâu chuaån / chieáu saùng ñeå coù ñöôïc chæ soá caùc ñöôøng cöïc maûnh thaáp hôn trong khoaûng tieâu chuaån. Phaïm vi chieáu saùng ñöôïc xaùc ñònh theo caùch naøy khoâng phuï thuoäc vaøo cöôøng ñoä chieáu saùng cuõng nhö vaøo caùc ñieàu kieän phôi ñaëc bieät. Xaùc ñònh phaïm vi chieáu saùng Hình minh hoaï sau cho thaáy phaïm vi chieáu saùng ñöôïc xaùc ñònh nhö theá naøo? Trong hình veõ ta thaáy keát quaû cuûa 2 böôùc kieåm tra treân cuøng moät beà maët baûn aâm (ñoä phaân giaûi 8 µm) döôùi cöôøng ñoâä böùc xaï aùnh saùng (böôùc thöû a) vaø böùc xaï aùnh saùng keùp (böôùc thöû b) ñöôïc ño baèng moät maùy ño ñoä saùng. Ñoà thò beân döôùi chöùa caùc giaù trò töø khoaûng neùt maûnh tieâu chuaån vaø töø baûng sao cheùp tham chieáu töông öùng (xem theâm chöông B 2). Nhöõng ñieåm rieâng leû naøy khoâng neân ñöôïc noái chính xaùc laïi vôùi nhau, toát hôn laø chuùng phaûi neân ñöôïc noäi suy ñeå taïo ra moät ñöôøng cong trôn hay moät ñöôøng cong thaúng. Ñöôøng taïo ra gioáng nhö moät ñöôøng cong thöïc söï hôn laø gioáng nhö moät ñöôøng zig zaêc. Phaïm vi chieáu saùng cuûa caùc böôùc kieåm tra a vaø b ñöôïc tính toaùn laø tæ leä thôøi gian chieáu saùng ñeå ñaït ñöôïc caùc ñöôøng cöïc maûnh daøy hôn (12 µm) vaø thôøi gian chieáu saùng ñeå ñaït ñöôïc caùc ñöôøng cöïc maûnh moûng hôn (10 µm). Thôøi gian chieáu saùng ñöôïc theå hieän baèng moät ñöôøng cong chöù khoâng phaûi baèng caùc ñieåm. Giaù trò 1.4 cuûa phaïm vi chieáu saùng (ñöôïc tính Quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm in 184 toaùn cho bôûi ñöôøng cong a 69s / 48s = 1.4 ; vaø cho bôûi ñöôøng cong b 140s / 98s = 1.4) ñeàu ñöôïc tìm thaáy ôû caû hai böôùc kieåm tra. Ñieàu ñoù coù nghóa laø baûn in naøy phaûn öùng vôùi söï gia taêng ñoä phaân giaûi 2µm khi maø toång soá aùnh saùng trung bình taêng leân 40% (ví duï nhö noù taêng leân töø 48s -> 69s hay taêng töø 98s -> 140s ). Neáu phaïm vi tieâu chuaån töø 10 - 12µm ñöôïc quan saùt thì phaûi chaén chaén raèng söï dao ñoäng leân xuoáng cuûa thôøi gian chieáu saùng vaø cöôøng ñoä phaân boá khoâng ñöôïc quaù 40%. Kieåm tra quaù trình laøm phim vaø baûn in 185 Tính toaùn phaïm vi chieáu saùng baèng caùch söû duïng moät bieåu ñoà chieáu saùng (thang logarit). böôùc thöû a: cöôøng ñoä böùc xaï ñôn. böôùc thöû b: cöôøng ñoä böùc xaï keùp. Öôùc löôïng caùc chæ soá cuûa ñöôøng cöïc maûnh Laøm theá naøo maø phaïm vi chieáu saùng coù theå ñöôïc söû duïng ñeå öôùc löôïng caùc chæ soá khaùc nhau cuûa caùc ñöôøng cöïc maûnh do cöôøng ñoä chieáu saùng phaân boá khaùc nhau ? Quy taéc sau ñöôïc aùp duïng neáu nhö tæ soá: Cöôøng ñoä chieáu saùng ôû phaïm vi chieáu saùng lôùn nhaát Cöôøng ñoä chieáu saùng ôû phaïm vi chieáu saùng nhoû nhaát nhoû hôn phaïm vi chieáu saùng thì söï dao ñoäng cöôøng ñoä aùnh saùng coù theå naèm trong phaïm vi khoaûng neùt maûnh tieâu chuaån. Ñieàu kieän ñeå coù ñöôïc ñieàu naøy laø thôøi gian chieáu saùng baûn phaûi ñöôïc xaùc laäp sao cho giaù trò neùt maûnh nhoû hôn khoaûng neùt maûnh tieâu chuaån coù theå ñaït ñöôïc vôùi söï chieáu saùng ít nhaát. Ví duï: Khi ño aùnh saùng chieáu tôùi moät khung kính huùt chaân khoâng baèng moät duïng cuï ño ñoä saùng caàm tay, moät giaù trò cöôøng ñoä saùng 7.000 lux ñöôïc ño taïi vuøng coù ñoä saùng thaáp nhaát vaø giaù trò 14.000 lux taïi nôi coù ñoä saùng cao hôn. Tæ soá cuûa chuùng laø 2, cao hôn giaù trò 1.4 cuûa phaïm vi chieáu saùng tieâu chuaån cho maùy phôi baûn. Neáu thang kieåm tra ñöôïc ñaët taïi nôi coù ñoä saùng thaáp nhaát khi tieán haønh kieåm tra vaø moät giaù trò thí duï nhö 10µm ñaït ñöôïc vôùi thôøi gian chieáu saùng laø100 giaây töông öùng vôùi ñöôøng cong a, giaù trò 15µm khi ñaït ñöôïc taïi nôi ñöôïc chieáu saùng cao nhaát (theo hình B 6-1 : toång löôïng aùnh saùng chieáu tôùi baûn taêng Quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm in 186 gaáp ñoâi töông öùng vôùi thôøi gian chieáu saùng 200 giaây cho ñöôøng cong a) thì khoaûng neùt maûnh tieâu chuaån naèm trong khoaûng töø 10µm ñeán 12µm nhö mong muoán. Moät ñoà thò khaùc ñaëc bieät thích hôïp duøng ñeå xaùc ñònh phaïm vi chieáu saùng vì caùc ñöôøng cong trôû thaønh caùc ñöôøng thaúng trong daõy treân 10µm. Traùi laïi, khi caùc giaù trò naøy ñöôïc ñaùnh daáu treân ñoà thò theo moät ñöôøng keû taêng daàn treân truïc hoaønh thì hai ñöôøng cong khaùc nhau ñöôïc taïo ra coù moái quan heä chaët cheõ vôùi nhau. Phaïm vi chieáu saùng moâ taû ñoä doác cuûa caùc ñöôøng thaúng treân ñoà thò töông töï nhö hình B 6-1. Moät ñöôøng doác coù nghóa laø moät phaïm vi chieáu saùng nhoû, moät ñöôøng doác ít hôn coù nghóa laø phaïm vi chieáu saùng roäng hôn. Phaïm vi chieáu saùng coù theå ñöôïc xaùc ñònh vôùi ñoä chính xaùc cao nhaát neáu nhö caùc böôùc kieåm tra ñöôïc ñaët theo caùch maø chæ soá caùc ñöôøng cöïc maûnh naèm trong trong daõy töø 8 - 25µm hay 30µm. Moät oâ chöùa caùc ñöôøng cöïc maûnh döông hay aâm ñöôïc coi nhö laø taùi taïo hoaøn chænh neáu nhö ít nhaát 50% caùc ñöôøng cöïc maûnh taùi taïo laïi ñöôïc treân baûn. Trong tröôøng hôïp coøn coù nghi ngôø, caùc giaù trò trung bình ñöôïc ñaùnh daáu leân ñoà thò. Theo kinh nghieäm, vôùi moät nguoàn saùng toát vaø moät kính phoùng ñaïi töø 10 ñeán 15 laàn coù theå quan saùt ñöôïc caùc oâ neùt maûnh töø 4µm ñeán 6µm. Moät caùch khaùc ñeå kieåm tra nöûa laø Kieåm tra quaù trình laøm phim vaø baûn in 187 quan saùt söï khaùc bieät veà ñoä saùng giöõa caùc oâ neùt maûnh aâm vaø caùc oâ toâng nguyeân hay giöõa caùc oâ neùt maûnh döuông vaø baûn in ñöôïc hieän ñaày ñuû. ° Moät phaïm vi chieáu saùng cao cho thaáy ñoä chuyeån taàng thöù bình cuûa lôùp nhuõ töông treân baûn. Quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm in 188 Tính toaùn phaïm vi chieáu saùng baèng caùch söû duïng moät bieåu ñoà chieáu saùng (thang tuyeán tính). böôùc thöû a: cöôøng ñoä böùc xaï ñôn. böôùc thöû b: cöôøng ñoä böùc xaï keùp. Quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm in 188 Kieåm tra quaù trình in vaø chaát löôïng tôø in 189 Chöông 7 KIEÅM TRA QUAÙ TRÌNH IN VAØ CHAÁT LÖÔÏNG TÔØ IN Neáu taát caû caùc giai ñoaïn chuaån bò tuaân thuû ñuùng caùc qui caùch ñaõ moâ taû thì quaù trình in seõ ít gaëp phaûi caùc khoù khaên. Tuy nhieân vaãn coù moät soáâ yeáu toá quan troïng phaùt sinh trong quaù trình in. Tuyø thuoäc vaøo baûn chaát coâng vieäc maø ta coù nhöõng chieán löôïc khaùc nhau.. Coù raát nhieàu yeáu toá phaùt sinh trong quaù trình in nhöng chuùng ta chæ coù theå kieåm soaùt ñöôïc ñoä daøy lôùp möïc keát hôïp vôùi vieäc ñieàu chænh löôïng nöôùc. Dó nhieân cuõng coù nhöõng yeáu toá bieán ñoåi vaø caùc thuoäc tính maø ta khoâng xem ñoù laø caùc ñaëc tröng cuûa quaù trình in nhö choàng maøu chính xaùc, keù, loät giaáy…Vì caùc yeáu toá naøy khoâng aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán quaù trình phuïc cheá nhöng chuùng vaãn quan troïng xeùt veà chaát löôïng chung cuûa saûn phaåm. Maëc duø ñoä daøy lôùp möïc chæ laø moät thuoäc tính cuûa ñaëc tröng in maø chuùng ta coù theå kieåm soaùt tröïc tieáp trong quaù trình in nhöng noù laïi khoâng aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán caùc yeáu toá khaùc. Vì leõ ñoù ñieàu chænh ñoä daøy lôùp möïc laø caùch ñeå ñieàu phoái keát quaû chung vaø ñoâ khi noù cuõng ñöôïc duøng ñeå buø tröø cho caùc sai hoûng cuûa caùc thuoäc tính khaùc. Thí duï neáu söï gia taêng taàng thöù cuûa moät maøu cao hôn tieâu chuaån, chuùng ta seõ phaûn öùng baèng caùch giaûm löôïng möïc cung caáp ñeå coù ñöôïc maät ñoä ñuùng, ngöôïc laïi chuùng ta coù theå taêng vieäc caáp möïc neáu söï gia taêng taàng thöù thaáp. Vieäc ñieàu chænh nhö theá chæ coù theå ñöôïc chaáp nhaän trong moät phaïm vi heïp. Neáu söï gia taêng taàng thöù quaù cao, ñoä daøy lôùp möïc phaûi ñöôïc giaûm ñi tôùi moät möùc naøo ñoù maø seõ coù söï suy giaûm ñoä baõo hoaø maøu khoâng theå Quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm in 190 chaáp nhaän ñöôïc treân toaøn boä khoaûng toâng ñoä. Tình huoáng nhö theá ñöôïc minh hoaï trong hình döôùi ñaây. Ñieàu chænh vieäc caáp möïc ñeå buø tröø cho söï gia taêng taàng thöù coù theå laøm giaûm ñoä baõo hoaø maøu treân toaøn khoaûng toâng ñoä. Khaû naêng ñieàu chænh ñoä daøy lôùp möïc theo kieåu naøy chæ coù theå thöïc hieän trong phöông phaùp in offset chöù khoâng thöïc hieän ñöôïc trong caùc phöông phaùp khaùc nhö oáng ñoàng hay flexo, ñoâi khi ñieàu naøy cuõng ñöôïc xem laø öu ñieåm cuûa phöông phaùp in offset nhöng ñoâi khi cuõng laø khuyeát ñieåm vì noù laøm taêng löôïng pheá phaåm vaø laøm quaù trình in maát ñi tính oån ñònh. Caùc ñaëc tính cuûa heä thoáng möïc in Offset Phaàn lôùn caùc khoù khaên trong vieäc kieåm soaùt quaù trình in offset coù lieân quan ñeán heä thoáâng möïc. Ñaëc tính truyeàn möïc vaø caùc ñoøi hoûi phaûi keát hôïp caû nöôùc Kieåm tra quaù trình in vaø chaát löôïng tôø in 191 laãn möïc laøm cho heä thoáng caáp möïc trôû neân phöùc taïp ñeå coù theå taùch lôùp möïc ra nhieàu laàn vaø truyeàn leân baûn in vaø noù cuõng laøm cho vieäc kieåm soaùt möïc trôû neân phöùc taïp. Ñieàu chænh vuøng caáp möïc Moät chuoãi caùc loâ möïc coù theå giöõ moät löôïng möïc lôùn vaø ñieàu nay daãn ñeán vieäc caàn thieát phaûi ñieàu tieát vieäc naïp möïc, vieäc naïp theâm möïc phuï thuoäc vaøo möùc tieâu thuï möïc treân tôø in. Khoâng phaûi taát caû caùc vuøng treân tôø in ñeàu nhaän moät löôïng möïc nhö nhau do vaäy vieäc ñieàu chænh vuøng caáp möïc laø moät ñieàu khoâng theå traùnh khoûi. Ngaøy nay vôùi caùc heä thoáng ñònh löôïng möïc in hieän ñaïi ñieàu khieån bôûi caùc ñoäng cô rieâng caùc maùy in ñaõ cho pheùp ñieàu khieån moät löôïng möïc chính xaùc xuoáng tôø in nhöng beân caïnh ñoù vaãn coøn nhöõng phöùc taïp chöa khaéc phuïc ñöôïc. Vieäc keát hôïp caùc nuùt chænh möïc theo töøng vuøng vaø heä thoáng truyeàn möïc qua caùc loâ ñaõ taïo neân nhöõng khoù khaên, ñaëc bieät laø vieäc taïo ra caùc "daûi truyeàn möïc", thuaät ngöõ naøy duøng ñeå moâ taû tình huoáng maø caùc vuøng hình aûnh naèm treân cuøng moät höôùng nhaän möïc bò eùp buoäc phaûi nhaän cuøng moät doøng truyeàn möïc, töùc laø moät lôùp möïc coù ñoä daøy baèng nhau ñöôïc truyeàn leân taát caû caùc hình aûnh. Ñieàu naøy khoâng taïo ra vaán ñeà quaù khoù khaên khi caùc hình aûnh coù toâng ñeàu nhau vaø phaân boá ñeàu treân toaøn tôø in, nhöng khi caùc hình aûnh coù ñoä phuû möïc khaùc nhau thì caùc vaán ñeà baét ñaàu phaùt sinh. Neáu treân cuøng moät daûi truyeàn möïc Quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm in 192 coù moät maûng toâng nguyeân naèm tröôùc moät vuøng hình aûnh coù ñoä phuû möïc thaáp thì maâu thuaãn seõ xaûy ra, neáu truyeàn möïc ñeå ñaït ñöôïc ñuùng maät ñoä toâng nguyeân theo yeâu caàu thì vuøng hình aûnh coù toâng nhaït naèm treân cuøng daûi truyeàn möïc seõ nhaän ñöôïc moät löôïng möïc thaëng dö vaø ngöôïc laïi neáu truyeàn vöøa ñuû möïc cho hình aûnh toâng nhaït thì laïi khoâng ñuû möïc cho vuøng toâng nguyeân. Moät vaán ñeà phöùc taïp nöõa laø heä thoáng truyeàn möïc hieám khi coù theå truyeàn möïc ñoàng nhaát töø ñaàu tôø in ñeán cuoái tôø in. Söï dao ñoäng veà maät ñoä möïc thöôøng laø +- 4% treân caùc maùy in offset tôø rôøi nhöng maùy in offset cuoän laïi khoâng bò tình traïng naøy do khe hôû treân oáng baûn khoâng ñaùng keå. Vieäc bieán ñoåi veà maät ñoä treân tôø in trong in offset tôø rôøi coù theå ñöôïc ño vaø löu thaønh moät boä hoà sô vaø ñöôïc theå hieän ôû hình döôùi ñaây.Treân haàu heát caùc maùy in hieän ñaïi ngöôøi ta coù theå caên cöù vaøo caùc hoà sô bieán ñoåi maät ñoä ñeå ñieàu chænh caùc dao ñoäng cuûa loâ chaám möïc Söï bieán ñoåi maät ñoä tieâu bieåu tôø caïnh ñaàu (caïnh baét nhíp) ñeán ñuoâi tôø in Kieåm tra quaù trình in vaø chaát löôïng tôø in 193 Thôøi gian ñaùp öùng Caùc yeáu toá caàn caân nhaéc theâm laø thôøi gian ñaùp öùng vaø thôøi gian oån ñònh caàn thieát sau khi chænh möïc hay thay ñoåi caùc ñieàu kieän in. Khoâng coù qui luaät tuyeät ñoái naøo ñeå xaùx ñònh khoaûng thôøi gian naøy vì noù phuï thuoäc vaøo thieát keá cuûa heä thoáng möïc, heä thoáng laøm aåm, ñoä phuû möïc vaø caùc möùc ñoä thay ñoåi. Tuy nhieân roõ raøng laø chuùng ta phaûi chaáp nhaän moät soá löôïng tôø in nhaát ñònh tröôùc khi ñaït ñöôïc söï oån ñònh trong quaù trình chuaån bò in hay sau khi döøng maùy. Hình minh hoaï döôùi ñaây cho thaáy chu kyø oån ñònh vaøo thôøi ñieåm baét ñaàu in, sau khi döøng maùy vaø sau khi lau taám cao su, thöïc nghieäm ñöôïc tieán haønh treân moät maùy in offset tôø rôøi hieän ñaïi ñang in hình aûnh vôùi ñoä phuû möïc lôùn vaø ñoàng nhaát. Chu kyø oån ñònh coù theå laâu hôn nhieàu khi in caùc baøi coù ñoä phuû möïc thaáp hay maùy in coù khieám khuyeát veà heä thoáng laøm aåm hay heä thoáng möïc ñaëc bieät laø vaøo luùc khôûi ñoäng sau khi döøng maùy. Trong moät ñieàu kieän in oån ñònh, hoà sô veà ñoä daøy lôùp möïc ñöôïc thieát laäp thoâng qua caùc loâ trong heä thoáng möïc. Khi maùy in döøng laïi, möïc in coá gaéng ñaït ñöôïc söï caân baèng thoâng qua caùc loâ trong heä thoáng vaø thoâng qua taát caû caùc vuøng phuû möïc. Hình aûnh coù ñoä phuû möïc thaáp caàn nhieàu thôøi gian hôn ñeå thieát laäp ñieàu kieän oån ñònh vì chuùng caàn nhieàu thôøi gian hôn ñeå loaïi boû lôùp möïc dö. Quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm in 194 Löôïc ñoà kieåm soaùt cho thaáy söï oån ñònh vaøo thôøi ñieåm khôûi ñoäng vaø khi döøng maùy. Söï bieán ñoåi trong quaù trình in Theo lyù thuyeát, moät khi möïc in ñaõ ñöôïc ñieàu chænh vaø ñaït ñöôïc söï oån ñònh thì keát quaû ñaït ñöôïc treân tôø in seõ oån ñònh trong suoát quaù trình in. Tuy nhieân trong thöïc teá caùc tôø in khoâng theå naøo gioáng nhau hoaøn toaøn ñöôïc vì coù moät soá bieán ñoåi khoâng theå traùnh khoûi vaø noù ñöôïc xem laø caùc bieán ñoåi bình thöôøng hay bieán ñoåi töï nhieân Kieåm tra quaù trình in vaø chaát löôïng tôø in 195 Bieán ñoåi bình thöôøng Bieán ñoåi bình thöôøng laø nhöõng bieán ñoåi coù lieân heä ñeán quaù trình vaø laø keát quaû cuûa caùc dao ñoäng ngaãu nhieân xaûy ra trong quaù trình truyeàn möïc xuoáng giaáy in. Ñoù laø söï bieán ñoåi coù theå quan saùt ñöôïc khi ño vaø phaân tích töø moät maãu ruùt ra töø caùc tôø in keá tieáp nhau trong ñieàu kieän in oån ñònh, sau khi vieäc chænh möïc ñaõ hoaøn taát vaø khoâng coù söï ñieàu chænh naøo nöõa. Maëc duø chuùng ta khoâng theå chænh söûa nhöõng bieán ñoåi bình thöôøng naøy nhöng ta bieát raèng ñoä khoâng oån ñònh cuûa noù bò aûnh höôûng bôûi caùc yeáu toá sau: @ Ñaëc tính ñang ñöôïc ño- maät ñoä toâng nguyeân, dieän tích ñieåm tram, ñoä sai leäch maøu.. @ Vò trí cuûa tôø in khi ñöôïc ño- vò trí naøo tieáp xuùc vôùi cao su caøng nhieàu thì thöôøng coù söï bieán ñoåi lôùn hôn. @ Maøu möïc- coù aûnh höôûng ñeán ñoä nhaïy cuûa pheùp ño @ Noàng ñoä pigment cuûa möïc in- coù aûnh höôûng ñeán söï caûm nhaän khi ñoä daøy lôùp möïc thay ñoåi @ Caùc bieán ñoåi treân beà maët tôø in vaø söï haáp thuï cuûa chuùng Söï chính xaùc veà choàng maøu treân maùy in nhieàu maøu- coù aûnh höôûng ñeán söï keùo dòch, ñuùp neùt vaø caùc toâng maøu. Quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm in 196 Söï bieán ñoåi luyõ tieán Söï bieán ñoåi luyõ tieán hay söï bieán ñoåi taêng daàn thöôøng xaûy ra khi sau moät thôøi gian nhaát ñònh trong quaù trình in nhöng maùy in khoâng ñöôïc döøng laïi maø tieáp tuïc in. Söï bieán ñoåi luyõ tieán coù theå xaûy ra do caùc bieán ñoåi veà moâi tröôøng nhö thay ñoåi veà nhieät ñoä hay söï bieán ñoåi trong quaù trình in nhö cao su bò baån hay taàng thöù gia taêng do coù söï thay ñoåi trong vieäc caáp möïc. Söï bieán ñoåi luyõ tieán cuõng ñöôïc xem laø bieán ñoåi töï nhieânnhöng khaùc nhau ôû choã bieán ñoåi luyõ tieán khoâng mang tính ngaãu nhieân maø taêng daàn vaø baét buoäc phaûi ñöôïc ñieàu chænh. Söï bieán ñoåi luyõ tieán cuõng xaûy ra sau khi ñaõ thöïc hieän chænh söûa vì söï bieán noù caàn moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh ñeå ñaït ñöôïc söï oån ñònh vaø ñieàu quan troïng laø trong khi maùy in ñang daàn daàn laáy laïi söï oån ñònh thì khoâng neân can thieäp chænh söûa. Söï bieán ñoåi ñoät ngoät Söï bieán ñoåi ñoät ngoät xaûy ra khi coù moät thay ñoåi nhanh choùng xaûy ra trong caùc ñieàu kieän in thí duï nhö theâm möïc vaøo maùng möïc in hay ngay khi döøng maùy laïi vaø khôûi ñoäng tieáp. Caùc ñieàu caàn löu yù khi kieåm soaùt quaù trình in. Trong khi kieåm soaùt quaù trình in offset ngöôøi thôï in phaûi nhaän thöùc ñöôïc caùc daïng bieán ñoåi khaùc nhau ñeå coù söï can thieäp chính xaùc. Vieäc chænh söûa khoâng ñuùng seõ laøm maát thôøi gian vaø gaây roái loaïn cho caùc Kieåm tra quaù trình in vaø chaát löôïng tôø in 197 böôùc chænh söûa tieáp theo. Nhöõng ngöôøi thôï in coù kinh nghieäm thöôøng khoâng chænh söûa gì theâm neáu nhö hoï bieát ñöôïc maùy in ñang trong giai ñoaïn laáy laïi söï oån ñònh sau moãi laàn chænh söûa, vieäc chænh söûa trong giai ñoaïn naøy chæ laøm cho thôøi gian oån ñònh cuûa maùy in laâu hôn vaø löôïng pheá phaåm nhieàu hôn. Thöïc teá cho thaáy raèng nhöõng ngöôøi thôï in hay chænh söûa treân maùy in chính laø nhöõng ngöôøi laøm gia taêng söï bieán ñoåi treân maùy in nhieàu hôn vaø laøm cho caùc tôø in ra khoâng hoaøn toaøn gioáng nhau. Ngöôøi ta ñaõ thöïc hieän moät thöû nghieäm nhö sau ñeå xem xeùt caùc bieán ñoåi xaûy ra nhieàu hôn hoaëc ít hôn khi ngöôøi thôï in khoâng tham gia vaøo quaù trình chænh söûa. Trong laàn in ñaàu tieân ngöôøi thôï ñöôïc yeâu caàu chænh cho tôø in gioáng vôùi tôø in thöû maø khoâng coù söï hoã trôï cuûa thieát bò ño. Trong laàn in sau ngöôøi ta yeâu caàu ngöôøi thôï in cho baûn in qua maùy queùt baûn ñeå caùc phím möïc ñöôïc ñieàu chænh töï ñoäng vaø ngöôøi thôï in khoâng ñöôïc chænh söûa. Hai ñoà thò döôùi ñaây cho thaáy söï bieán ñoåi khi ngöôøi thôï tham gia ñieàu chænh nhieàu hôn so vôùi khi khoâng ñieàu chænh. Ñoà thò cuõng cho thaáy caùc bieán ñoåi vôùi söï tham gia cuûa ngöôøi thôï thöôøng laø do caùc ñieàu chænh quaù möùc caàn thieát gaây ra. Neáu chæ xeùt rieâng veà yeáu toá bieán ñoåi chuùng ta coù theå keát luaän raèng neáu ngöôøi thôï caøng chænh ít bao nhieâu thì bieán ñoåi caøng ít baáy nhieâu. Tuy nhieân nhieäm vuï cuûa ngöôøi thôï laø phaûi ñieàu chænh sao cho tôø in thaät phaûi gioáng tôø in thöû vaø hoï caàn hieåu raèng söï ñieàu chænh phaûi dieãn ra töø töø vì maùy in caàn phaûi coù Quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm in 198 thôøi gian ñeå ñaït ñöôïc söï oån ñònh sau nhöõng ñieàu chænh ñoù. Ñoà thò cho thaáy söï bieán ñoåi trong quaù trình in khi ngöôøi thôï tham gia ñieàu chænh maùy in. Söï oån ñònh vaø chính xaùc treân tôø in chæ coù theå ñaït ñöôïc khi vieäc caáp möïc cho töøng vuøng ñöôïc ñieàu tieát sao cho löôïng möïc cung caáp cho caùc loâ möïc baèng vôùi löôïng möïc truyeàn xuoáng tôø in. Neáu vieäc caáp möïc quaù nhieàu, löôïng möïc dö seõ toàn ñoïng vaø phaân taùn vaøo caùc daûi truyeàn möïc laân caän vaø hình aûnh treân caùc Kieåm tra quaù trình in vaø chaát löôïng tôø in 199 vuøng ñoù seõ ñaäm hôn. Neáu söï caáp möïc khoâng ñuû treân baát kyø vuøng naøo thì möïc in seõ heát daàn vaø möïc in töø caùc vuøng laân caän laïi boå sung cho vuøng caáp thieáu möïc khieán cho hình aûnh treân tôø in trôû neân nhaït hôn. Nhö vaäy ñoái vôùi moãi baøi in, ngöôøi thôï in phaûi canh laïi caùc khoaù möïc ñeå ñieàu chænh vieäc caáp möïc cho phuø hôïp vôùi ñoä phuû möïc cuûa caùc vuøng treân hình aûnh. Ñoà thò cho thaáy söï bieán ñoåi trong quaù trình in khi ngöôøi thôï khoâng tham gia ñieàu chænh maùy in. Quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm in 200 Roõ raøng laø tôø in seõ oån ñònh hôn neáu nhö caùc ñieàu chænh töø phía ngöôøi thôï in ít hôn vaø thöïc teá cho thaáy raèng ngoaøi vieäc ñieàu chænh ñeå coù ñöôïc maät ñoä mong muoán, ngöôøi thôï in coøn coá gaéng ñieàu chænh ñeå ñaït ñöôïc söï caân baèng giöõa caùc vuøng chænh möïc, ñaây laø ñieàu raát khoù coù theå ñaït ñöôïc vì ñeå ñaït ñöôïc söï caân baèng naøy laïi laøm phaùt sinh söï bieán ñoåi khaùc vaø quaù trình ñieàu chænh cöù laàn löôït dieãn ra cho ñeán khi in xong. Caùc chieán löôïc kieåm soaùt Qua caùc phaân tích ôû treân, heä thoáng möïc laø boä phaän gaây ra nhieàu bieán ñoåi nhaát. Chuùng ta thöôøng boû qua yeáu toá söï chænh söûa cuûa ngöôøi thôï in döïa treân cô sôû naøo. Neáu vieäc kieåm soaùt chæ döïa treân söï so saùnh baèng maét giöõa tôø in thöû vaø tôø in thaät hay giöõa caùc tôø in thöû vôùi nhau thì baûn chaát cuûa coâng vieäc quyeát ñònh ñeán vieäc ra quyeát ñònh ñieàu chænh cuûa ngöôøi thôï. Neáu baøi in chæ goàm caùc hình aûnh toâng nguyeân hay aûnh neùt thì vieäc ñieàu chænh sao cho toâng maøu gioáng nhau, coù ñöôïc söï oån ñònh vaø ñoä daøy lôùp möïc ñoàng nhaát treân toaøn boä tôø in chính laø caùc yeáu toá quyeát ñònh. Neáu in moät baøi töông töï nhöng coù caùc vuøng coù hình aûnh taàng thöù thì cuõng ñoøi hoûi caùc ñieàu chænh treân nhöng löu yù hôn veà söï gia taêng taàng thöù. Maëc duø chuùng ta coù theå aùp duïng chieán löôïc kieåm soaùt naøy hay chieán löôïc kieåm soaùt khaùc nhöng roõ raøng laø coù nhöõng baøi deã ñieàu chænh nhöng cuõng coù Kieåm tra quaù trình in vaø chaát löôïng tôø in 201 nhöõng baøi raát khoù, thí duï nhö caùc baøi coù hình aûnh coù ñoä töông phaûn thaáp vaø caùc toâng chuû yeáu laø toâng xaùm seõ raát nhaïy vôùi söï bieán ñoåi trong caân baèng xaùm hay maät ñoä giöõa caùc maøu, traùi laïi caùc hình aûnh coù ñoä töông phaûn maïnh veà toâng vaø veà maøu laïi ít bò aûnh höôûng bôûi caùc yeáu toá treân. Heä thoáng PCP cuûa Brunner Heä thoáng PCP cuûa Brunner ñaõ coù nhöõng noã löïc nghieân cöùu quan troïng nhaèm ñònh löôïng caùc aûnh höôûng cuûa caùc loaïi hình aûnh khaùc nhau ñeán dung sai cho pheùp trong quaù trình in maøu. Haõng Brunner ñaõ ñeà xuaát moät heä thoáng " Hoà sô ñoä töôøng phaûn hình aûnh"-PCP, trong ñoù hình aûnh ñöôïc phaân thaønh caùc nhoùm döïa treân ñoä nhaïy cuûa chuùng vôùi caùc loãi caân baèng xaùm. Hình aûnh ñöôïc chia laøm ba loaïi xuaát phaùt töø nhoùm 0 ñöôïc gaén caùc oâ maøu cuøng tính chaát ñöôïc phuïc cheá baèng ba maøu möïc in cô baûn. Moãi nhoùm coù caùc oâ taàng thöù vôùi möùc ñoä khaùc bieät veà dieän tích ñieåm tram khaùc nhau, trong quaù trình in ngöôøi ta caên cöù vaøo söï khaùc bieät cuûa caùc oâ naøy ñeå ñöa ra quyeát ñònh xem hình aûnh coù theå ñöôïc chaáp nhaän trong quaù trình phuïc cheá hay khoâng neáu xeùt rieâng veà maët thò giaùc. Hình aûnh ñöôïc phaân loaïi laø nhoùm 3 coù ñoä töông phaûn maøu maïnh vaø coù dung sai bieán ñoåi trong khoaûng +- 6% dieän tích ñieåm tram taïi caùc vuøng toâng trung gian. Caùc hình aûnh trong nhoùm 2 ( nhoùm coù ña soá caùc loaïi hình aûnh) coù khaû naêng bieán ñoåi trong khoaûng dung sai +- 4%. Nhoùm 1 chuû yeáu laø caùc hình aûnh coù caùc toâng chuû yeáu thieân veà xaùm trung tính ví Quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm in 202 duï nhö maøu kim loaïi, ñaây laø nhoùm khoù kieåm soaùt nhaát vì chæ caàn moät söï bieán ñoåi khoaûng +- 2% thì ñaõ bò phaùt hieän. Caùc nghieân cöùu khaùc cho thaáy söï bieán ñoåi veà gia taêng taàng thöù trong suoát quaù trình in thöôøng dao ñoäng trong khoaûng +-2% taïi caùc toâng trung gian. Ñieàu naøy coù nghóa laø caùc oâ maøu ñoàng nhaát hay hình aûnh trong nhoùm moät khoâng theå khoâng bieán ñoåi trong quaù trình in. Nhöõng hình aûnh trong nhoùm naøy phaûi ñöôïc chuyeån ñoåi sang hình aûnh thieân veà maøu ñen baèng kyõ thuaät GCR ñeå laøm giaûm ñoä nhaïy cuûa chuùng vôùi caùc bieán ñoåi trong quaù trình in. Chieán löôïc ño Neáu chieán löôïc kieåm soaùt chæ döïa treân nhöõng pheùp ño thì vieäc löïa choïn oâ kieåm tra ñeå ño vaø tieâu chí ñaùnh giaù laø yeáu toá quan troïng vì chuùng ta khoâng coøn ñieàu chænh döïa treân söï caûm nhaän thò giaùc. Vì ñoä daøy lôùp möïc laø yeáu toá duy nhaát maø chuùng ta coù theå ñieàu chænh tröïc tieáp vaø söï ñieàu chænh naøy luoân ñöôïc tieán haønh thoâg qua vieäc ño giaù trò maät ñoä toâng nguyeân. Phaàn lôùn caùc heä thoáng ñieàu tieát löôïng möïc töï ñoäng tröôùc ñaây ñeàu tuaân thuû phöông phaùp naøy. Tuy nhieân vieäc ñieàu chænh nhö theá chæ thích hôïp cho moät soá hình aûnh chöù khoâng thích hôïp vôùi toaøn boä hình aûnh treân tôø in, do vaäy khi ñieàu chænh ñoä daøy lôùp möïc ta phaûi chaáp nhaän tính töông ñoái cuûa hình aûnh treân tôø in. Chuùng ta cuõng bieát raèng caùc thuoäc tính khaùc cuûa caùc ñaëc tröng in, ñaëc bieät laø söï gia taêng taàng thöù raát quan troïng. Vieäc duy trì maät ñoä toâng Kieåm tra quaù trình in vaø chaát löôïng tôø in 203 nguyeân oån ñònh khoâng coù nghóa laø coù ñöôïc caùc maät ñoä taàng thöù oån ñònh. Vì leõ ñoù chuùng ta phaûi aùp duïng chieán löôïc ño vaø ñieàu tieát tuyø thuoäc vaøo baûn chaát cuûa coâng vieäc. Baûng döôùi ñaây seõ chæ ra caùc chieán löôïc ño vaø kieåm tra cho töøng loaïi coâng vieäc in. Quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm in 204 Chieán löôïc kieåm soaùt caùc oâ xaùm Caân baèng xaùm laø moät ñaëc tính quan troïng cuûa moät quaù trình phuïc cheá vaø noù bò aûnh höôûng bôûi caùc thuoäc tính cuûa caùc ñaëc tröng in. Chuùng ta coù theå thaáy roõ ñieàu naøy trong quaù trình phuïc cheá. Chuùng ta phaûi söû duïng caân baèng xaùm ñeå cung caáp caùc thoâng tin veà caùc ñaëc tröng in, do vaäy ñeå kieåm soaùt quaù trình in ta vaãn coù theå söû duïng chieán löôïc kieåm soaùt döïa treân cô sôû duy trì söï caân baèng xaùm ôû möùc oån ñònh. Caùc oâ caân baèng xaùm coù theå ñöôïc ño baèng maùy ño maät ñoä, ñoâi khi ta cuõng phaûi ño maät ñoä oâ xaùm baèng ba loaïi kính loïc ñeå coù nhöõng quyeát ñònh ñieàu chænh hôïp lyù. Ño maät ñoä laø phöông phaùp kieåm soaùt ñöôïc phaùt trieån bôûi Brunner duøng cho caùc heä thoáng kieåm soaùt Color Perfect cuûa Dupont vaø Auto Pilot cuûa Man Roland. Heä thoáng kieåm soaùt CPC 2S cuûa Heidelberg cuõng laø moät heä thoáng kieåm tra tinh vi nhöng laïi duøng pheùp ño maøu ñeå ño caùc oâ caân baèng xaùm. Heä thoáng naøy ño maøu ôû caùc toâng 75%, oâ caân baèng xaùm in choàng ba maøu treân tôø in thöû hay caùc tôø in thaät duy trì chuùng trong khoaûng dung sai cho pheùp qua caùc thoâng soá DE cuûa heä maøu CIELAB. Vôùi caùc maùy ño maät ñoä vieäc chænh söûa caùc maøu Cyan, Magieta, vaøng khoâng theå ñöôïc thöïc hieän ngay töø pheùp ño maø phaûi thoâng qua vieäc tính toaùn. Caùc maùy tính khoâng chæ caàn thieát ñeå xaùc ñònh thuoäc tính cuûa töøng maøu maø coøn xem xeùt chænh söûa khi coù söï gia taêng taàng thöù. Chieán löôïc Kieåm tra quaù trình in vaø chaát löôïng tôø in 205 kieåm soaùt ñöôïc aùp duïng trong heä thoáng maùy tính qua löu ñoà döôùi ñaây Löu ñoà ra quyeát ñònh chænh söûa treân caùc heä thoáng kieåm soaùt baèng maùy tính thoâng qua caùc giaù trò maøu ño ñöôïc ôû caùc oâ caân baèng xaùm Quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm in 206 Moät trong nhöõng öu ñieåm khi söû duïng pheùp ño maøu laø xaùc ñòng ñöôïc khoaûng dung sai cho pheùp thoâng qua caùc giaù trò DE, caùc giaù trò naøy phuø hôïp vôùi nhöõng caûm nhaän thò giaùc cuûa con ngöôøi tröôùc caùc bieán ñoåi. Trong boái caûnh naøy, coù moät ñieàu thuù vò khi xem xeùt moái quan heä giöõa giaù trò DE vôùi caùc möùc ñoä bieán ñoåi dieän tích ñieåm tram ôû caùc toâng trung gian vaø caùc loaïi hình aûnh ñöôïc phaân loaïi ôû heä thoáng Brunner PCP. Caùc chæ soá veà moái quan heä ñaëc tröng naøy ñöôïc theå hieän ôû hình döôùi ñaây. Bieán ñoåi dieän tích ñieåm tram vaø DE. Roõ raøng laø coù moät khoaûng bieán ñoåi dieän tích ñieåm tram daãn ñeán moät giaù trò sai bieät maøu DE vaø coù nhieàu caùch giaûi thích veà ñieàu naøy: caân baèng xaùm khoâng theå ñaït ñöôïc neáu nhö chæ coù 3 giaù trò maøu möïc in cô baûn baèng nhau, caùc bieán ñoåi veà truyeàn toâng giöõa caùc maøu, söï khaùc bieät veà ñoä saùng giöõa ba maøu. Kieåm tra quaù trình in vaø chaát löôïng tôø in 207 Tuy nhieân, vôùi caùc giaù trò sai bieät maøu nhoû hôn DE = 6, ta coù theå thaáy ñöôïc moái quan heä tuyeán tính giöõa möùc ñoä bieán ñoåi dieän tích tram taïi caùc oâ caân baèng xaùm vaø giaù trò DE ño ñöôïc taïi ñoù. Moái quan heä naøy roõ raøg hôn khi in treân giaáy coucheù vôùi ñoä phaân giaûi tram 60 ñöôøng/ cm. Thöïc teá cho thaáy trong caùc ñieàu kieän in oån ñònh nhaát thì bieán ñoåi bình thöôøng cuõng töông ñöông vôùi giaù trò DE= 2 vaø noù töông ñöông vôùi söï bieán ñoåi dieän tích tram laø 2%. Ño treân caùc hình aûnh Trong haàu heát caùc öùng duïng, vieäc ño chæ laø moät phaàn cuûa quaù trình kieåm soaùt, yeáu toá quan troïng chính laø baûn chaát cuûa hình aûnh ñang ñöôïc ño, vieäc ño kieåm tra thöôøng ñöôïc tieán haønh thoâng qua caùc thang kieåm tra. Caùc thang kieåm tra coù khuyeát ñieåm ôû choã chuùng chieám dieän tích treân tôø in vaø khoâng phaûi luùc naøo chuùng cuõng phaûn aùnh ñuùng nhöõng thay ñoåi ñang dieãn ra treân tôø in. Do vaäy ngoaøi caùch duøng thang kieåm tra ngöôøi ta coøn coù theå ño tröïc tieáp caùc hình aûnh treân tôø in. Tuy nhieân, ñoái vôùi caùc coâng vieäc in cuï theå, neáu coù caùc maûng hình aûnh ñuû lôùn vôùi caùc toâng töông ñoái ñeàu nhau thì vieäc ño ñaïc khoâng coù vaán ñeà nhöng kh khoâng coù choã ño hay choã ño coù nhieàu toâng maøu choàng laán leân nhau thì vaán ñeà baét ñaàu phaùt sinh vaø chuùng ta khoù coù theå kieåm soaùt thoâng qua vieäc ño tröïc tieáp treân hình aûnh. Ñònh vò ñieåm ño chính xaùc laø moät yeáu toá quan troïng khi ño caùc hình aûnh khoâng coù toâng ñoàng nhaát. Quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm in 208 Töø nhöõng quan saùt trong thöïc tieãn ngöôøi ta ñaõ thaáy raèng chieán löôïc kieåm soaùt baèng caùch ño tröïc tieáp leân hình aûnh treân tôø in khoâng deã aùp duïng cho phaàn lôùn caùc loaïi coâng vieäc in maø chæ coù theå aùp duïng trong nhöõng ñieàu kieän cuï theå. Kieåm tra quaù trình in vaø chaát löôïng tôø in 209