Nông nghiệp - Bài 2: Cảnh quan nông lâm kết hợp

8/19/2008 1 Bài 2 CẢNH QUAN NÔNG LÂM KẾT HỢP Trần Bình Đà Bộ môn Nông lâm kế t hợp Trường Đạ i học Lâm nghiệp NỘI DUNG ► Khái niệm cảnh quan NLKH ► Vai trò của cảnh quan NLKH ► Thành phần của cảnh quan NLKH ► Cấu trúc của cảnh quan NLKH ► Mối quan hệ giữa các thành phần trong cảnh quan NLKH 8/19/2008 2 KHÁI NIỆM CẢNH QUAN NÔNG LÂM KẾT HỢP Mảnh vá ► Mảnh vá là một khoảng không gian trên đó có chứa các đối tượng vật chất (thực vật, động vật, các vật thể không sống như đất, đá, đường giao thông...) khác với các khoảng không gian liền kề. ► Các mảnh vá có thể được chia theo các mảnh cấu trúc sinh thái cảnh quan như sau: Mảnh vá cấu trúc Mảnh á chức năngv Mảnh vá tài nguyên Mảnh vá cư trú Mảnh vá hành lang KHÁI NIỆM CẢNH QUAN NÔNG LÂM KẾT HỢP Mảnh vá ► Trong cảnh quan nông lâm kết hợp các mảnh vá có thể được phân chia theo tính chất tồn tại của chúng, gồm: Mảnh vá vô sinh Mảnh vá hữu sinh Mảnh vá văn hóa 8/19/2008 3 KHÁI NIỆM CẢNH QUAN NÔNG LÂM KẾT HỢP • Mảnh vá vô sinh: là các mảnh vá chứa các vật chất không sống như các công trình xây dựng, địa hình, núi đá... • Mảnh vá hữu sinh: là các mảnh vá chứa các sinh vật sống như thực vật, động vật, vi sinh vật... Trong mảnh vá hữu sinh có thể có những mảnh vá thuần nhất về loài, nhưng cũng có những mảnh vá hỗn hợp loài sinh vật. − Mảnh vá cây rừng: các mảnh vá có thành phần chủ yếu là cây rừng tự nhiên − Mảnh vá cây trồng: các mảnh vá có thành phần chủ yếu là các cây trồng như mảnh vá rừng trồng, mảnh vá cây ăn quả, cây công nghiệp, cây lương thực... ầ ế ể− Mảnh vá động vật: các mảnh vá mà thành ph n chủ y u là các loài động vật, có th như mảnh vá chim, ong, gia súc, gia cầm... • Mảnh vá văn hóa: là mảnh vá con người và đặc điểm văn hóa của mỗi cộng đồng. Đây là mảnh vá có vị trí đặc biệt trong cảnh quan nông lâm kết hợp. Mảnh vá này có liên hệ chặt chẽ với một số mảnh vá vô sinh, đặc biệt là mảnh vá các công trình xây dựng. KHÁI NIỆM CẢNH QUAN NÔNG LÂM KẾT HỢP Khái niệm cảnh quan NLKH “Cảnh quan Nông lâm kết hợp là một bức khảm sinh thái cảnh quan, được tạo thành bởi sự đa dạng các mảnh vá vô sinh và hữu sinh có mối quan hệ hữu cơ với nhau, nhờ những tác động và điều khiển của các nhân tố sinh thái (gồm các nhân tố tự nhiên và nhân tạo), nhằm tạo ra các sản phẩm đáp ứng nhu cầu về lương thực-thực phẩm, kinh tế, nhân văn, và môi trường của xã hội loài người”. 8/19/2008 4 Cảnh quan nông lâm kết hợp xã Tú Lệ, huyện Mù Căng Chải, tỉnh Yên Bái Nguồn: KHÁI NIỆM CẢNH QUAN NÔNG LÂM KẾT HỢP ► Đặc điểm riêng biệt của cảnh quan nông lâm kết hợp là tính đa dạng và tính hỗn hợp của nhiều loại mảnh vá vô sinh và hữu sinh (nhiều mảnh đốm, hay loang lổ).. ► Cảnh quan thuần rừng và cảnh quan nông nghiệp (nhất là nông nghiệp chuyên môn hóa, thâm canh hàng hóa) là các cảnh quan có tính thuần hấtn cao 8/19/2008 5 Sự biến đổi giữa các cảnh quan Cảnh quan thuần nông nghiệp Bang Queensland, Úc 8/19/2008 6 Cảnh quan nông nghiệp vùng Charente, Pháp AGRICULTURAL LANDSCAPE NEAR COGNAC, Charente, France. (N 45°42' W 0°17'). Nguồn: www.wecommunic8.com Cảnh quan thuần nông nghiệp Bang Nam Úc 8/19/2008 7 Cảnh quan thuần nông nghiệp Bang Nam Úc Cảnh quan thuần rừng 8/19/2008 8 Cảnh quan kết hợp gồm ruộng lúa nước, ao cá, vườn cây ăn quả, và cây nông nghiệp hàng năm trên nương rẫy Cảnh quan kết hợp gồm cây hàng năm trên nương, cây ăn  quả và rừng 8/19/2008 9 Cảnh quan kết hợp gồm cây nông nghiệp hàng năm trên nương xen kẽ trong khu vực đất rừng, hoặc rừng ở đỉnh VAI TRÒ CỦA CẢNH QUAN NÔNG LÂM KẾT HỢP ế► Vai trò kinh t ► Vai trò môi trường ► Vai trò xã hội, văn hóa 8/19/2008 10 VAI TRÒ CỦA CẢNH QUAN NÔNG LÂM KẾT HỢP Vai trò kinh tế Thể hiện khả năng sản suất đa dạng các sản phẩm đáp ứng nhu cầu sinh hoạt hàng ngày cũng như các nhu cầu kinh tế của con người. Đó là: o lương thực, thực phẩm o gỗ, củi o sợi, và o các sản phẩm khác có tính chất hàng hóa và dịch vụ VAI TRÒ CỦA CẢNH QUAN NÔNG LÂM KẾT HỢP Vai trò môi trường o Bảo vệ không gian sống, không gian sản xuất của cảnh quan (hạn chế các tác hại của thiên tai). o Tạo không gian đẹp cho mục đích giải trí giúp cải thiện sức khỏe, giảm căng thẳng (stress) cho con người. o Tái tạo và điều hòa các nguồn tài nguyên, các nhân tố cơ bản của sự sống như khí hậu, đất, nước, không khí nhằm duy trì khả năng sản xuất lâu bền. o Bảo vệ và duy trì tính đa dạng sinh học đảm bảo cho quá trình tiến hóa của sinh vật, và thích ứng với sự biến đổi của khí hậu. 8/19/2008 11 VAI TRÒ CỦA CẢNH QUAN NÔNG LÂM KẾT HỢP Vai trò xã hội, văn hóa ế ấo Duy trì và phát huy các ki n thức bản địa, tập quán canh tác, sản xu t của các cộng đồng dân cư (cả ở vùng đồng bằng và vùng đất dốc). o Phát huy mối quan hệ gắn bó, gần gũi giữa con người với thiên nhiên, tạo môi trường để giáo dục con người (đặc biệt là thế hệ trẻ) sống hòa đồng, gần gũi với thiên nhiên. o Là môi trường để phát huy các nét văn hóa phi vật chất của các cộng đồng dân tộc, và tạo dựng các nét văn hóa mới trong cách đối xử giữa con người và tự nhiên. THÀNH PHẦN CỦA CẢNH QUAN NLKH Gồm: ■ Các thành phần tự nhiên ■ Các thành phần nhân tạo 8/19/2008 12 THÀNH PHẦN CỦA CẢNH QUAN NLKH Các thành phần tự nhiên Là các yếu tố cấu thành cảnh quan NLKH xuất phát từ các nhân tố sinh thái tự nhiên, gồm: o Khí hậu - thời tiết o Địa hình o Đất đai o Các thảm thực vật tự nhiên o Các hệ động vật tự nhiên o Các hệ vi sinh vật o Một số yếu tố khác: dòng sông, suối, khe nước, thác nước, hồ nước băng tuyết... THÀNH PHẦN CỦA CẢNH QUAN NLKH o Khí hậu - thời tiết Đây là thành phần khó xác định và quan sát thấy trong cảnh quan, nhưng chúng đóng vai trò rất lớn đối với sự hình thành và tồn tại của một cảnh quan NLKH. Khí hậu gồm các yếu tố sau: Ánh sáng Mưa (nước) Không khí Gió Nhiệt độ Ẩm độ không khí. 8/19/2008 13 THÀNH PHẦN CỦA CẢNH QUAN NLKH o Địa hình: Độ cao, độ dốc, hướng dốc, sự phân cắt... o Đất đai: Loại đất, tính chất vật lý và hóa học đất (thà h hầ iớin p n cơ g , nhiệt độ đất, không khí, nước, dinh dưỡng, pH, độ mặn...) Cảnh quan tại Bắc Hà, THÀNH PHẦN CỦA CẢNH QUAN NLKH o Các thảm thực vật tự nhiên: Rừng tự nhiên thảm cây bụi trảng cỏ tự nhiên thực vật thủy sinh, , , ... o Các hệ động vật tự nhiên: Thú, chim, bò sát, lưỡng cư, động vật thủy sinh, các loài côn trùng... o Các hệ vi sinh vật (khó xác định bằng mắt thường): ố ế ốo Một s y u t khác như: Núi đá (đá vôi, ...), cồn cát, băng tuyết, dòng sông, suối, khe nước, thác nước, hồ nước (tự nhiên)... (đặc thù với từng cảnh quan khác nhau) 8/19/2008 14 THÀNH PHẦN CỦA CẢNH QUAN NLKH Các thành phần nhân tạo Là các yếu tố cấu thành cảnh quan NLKH thông qua các hoạt động của con người như: THÀNH PHẦN CỦA CẢNH QUAN NLKH o Cây trồng: Cây nông nghiệp hàng năm, cây nông nghiệp lâu năm (CĂQ, cây CN), â ừ â hà à â ải t đấtc y r ng, c y ng r o, c y c ạo ... o Vật nuôi: Gia súc, gia cầm, lợn, các vật nuôi khác (rắn, ba ba, cá sấu, ...) o Ruộng, vườn, nương rẫy: Ruộng bậc thang, bờ tường đá o Con người và văn hóa: Là một thành phần trong cảnh quan, chịu tác động chung của các yếu tố vô sinh như khí hậu..., nhưng lại là thành phần trung tâm có tác động tới toàn thể các thành phần khác trong cảnh quan theo những mục tiêu nhất định. 8/19/2008 15 THÀNH PHẦN CỦA CẢNH QUAN NLKH o Các công trình xây dựng: • Đường xá cầu cống, • Nhà cửa, chuồng trại • Công trình thủy lợi/cung cấp nước tưới và nước sinh hoạt: ao, hồ, đập nước nhân tạo, trạm bơm, guồng/xe nước, bể nước, đường ống, kênh mương, phai đập... • Hệ thống điện viễn thông: cột điện đường dây trạm biến thế trạm thu, , , , phát sóng VÍ DỤ Các thành phần trong cảnh quan NLKH có cây ngô nương tại Sơn La 8/19/2008 16 Sông, suối Có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ chống sạt nở bờ và đất đai ở phía trên C ấ th 2 bên bờ đất đai được tận dụng trồng tếch, tre/luồng, cỏ chăn nuôi cây ăn quả ung c p ực phẩm, vật liệu, thức ăn chăn nuôi – 1 phần nguồn thu nhập cho HGĐ , và rau Đất, đá và rừng Đất núi đá thích hợp với cây ngô nương Tầng đất dầy và mầu mỡ Æ rất tốt cho trồng ngô 8/19/2008 17 Ao cá và ruộng lúa nước Ao cá, ruộng lúa là thành phần nhân tạo trong cảnh quan Nương, rẫy 8/19/2008 18 Cây NN hàng năm Lúa nương Sắn Đậu tương Ngô nương Tính đa dạng cây trồng hàng năm  trên nương ở bản Văng Lùng Vừng Lạc và Hoa hướng dương Bông Cây lâu năm Xoài Tre/luồng Nhãn, vải Tếch Chuối 8/19/2008 19 Vật nuôi B ê ... ê ... ê ....! Cỏ voi thơm và ngon lắm! (Mùa ngô bội thu) P....p...p..please, help me a hand Các công trình xây dựng Chuồng, trại Hệ thống điện cao thế Nhà ở Cầu treo Các thành phần nhân tạo trong cảnh quan Hệ thống nước sạch Đường đi 8/19/2008 20 CẤU TRÚC CỦA CẢNH QUAN NLKH CẤU TRÚC CỦA CẢNH QUAN NLKH Kích cỡ, hình dáng, màu sắc của mảnh vá và cảnh quan NLKH ắo Kích thước, hình dạng và màu s c của mảnh vá Các mảnh vá có hình dáng rất đa dạng như dạng hình tròn, dài, vuông, thẳng, cong... Kích thước của các mảnh vá khác loại hay cùng loại cũng rất đa dạng. Các mảnh vá có hình dài như đoạn đường, cây cầu, đoạn kênh mương, một hàng cây...; có hình tròn như một hồ nước, một ụ lô cốt, một trụ cột điện...; hình vuông, hình chữ nhật như ao cá, mảnh ruộng, mảnh rừng trồng... Mỗi loại mảnh vá có thể có các màu sắc khác nhau, ví dụ màu của mặt nước là màu trắng hoặc xanh, màu xanh sẫm của cây rừng, màu vàng của lúa chín... 8/19/2008 21 Màu sắc của các mảnh vá trong cảnh quan NLKH (Các mảnh ruộng rực rỡ màu sắc trên cảnh quan ở Sarraud, Vaucluse, Pháp - 44°01' N, 05°24' E). Nguồn: www.wecommunic8.com CẤU TRÚC CỦA CẢNH QUAN NLKH o Quy mô (phạm vi kích cỡ) của cảnh quan NLKH Khó xác định phạm vi, kích cỡ chuẩn của một cảnh quan NLKH. Phạm vi của một cảnh quan NLKH cần đảm bảo tính đặc trưng của hệ thống nông lâm kết hợp, đó là mối quan hệ hữu cơ của các thành phần trong hệ thống, hay nói cách khác đó là mối quan hệ hữu cơ của các mảnh vá. Để đảm có mối quan hệ này, các mảnh vá phải có kích thước không quá lớn, đặc biệt là các mảnh vá có vai trò quan trọng đối với sự hình thành và tồn tại của cảnh quan NLKH. 8/19/2008 22 CẤU TRÚC CỦA CẢNH QUAN NLKH o Quy mô (phạm vi kích cỡ) của cảnh quan NLKH Nếu một mảnh vá trong cảnh quan sinh thái có kích thước quá lớn, chúng sẽ đồng nhất các mảnh vá nhỏ hơn xung quanh bằng các quá trình sinh thái tự nhiênÆ phá vỡ tính chất của một bức khảm đa dạng các mảnh vá. Phạm vi của một cảnh quan NLKH thường được xem xét trong phạm vi: Vùng lưu vực (hay tiểu lưu vực); Khu vực có các hệ sinh thái chuyển tiếp vì ở đó có sự đa dạng thành phần loài do sự đa dạng về môi trường sống, đồng thời cũng bao gồm cả các hoạt động canh tác của con người. Một cảnh quan NLKH luôn phải đảm bảo tính đặc thù của hệ thống nông lâm kết hợp là sự kết hợp của các thành phần bằng mối tương tác hữu cơ. CẤU TRÚC CỦA CẢNH QUAN NLKH o Các cảnh quan NLKH được chia thành các quy mô sau: • Kích thước lớn (Marcro AF landscape): Vùng lưu vực (diện tích có thể là cấp huyện, một số xã, hoặc một vài thôn/bản...) • Kích thước trung bình (Meso AF landscape): tiểu lưu vực (diện tích có thể là một xã, một hoặc vài thôn/bản) • Kích thước nhỏ (Micro AF landscape): (quy mô có thể là một thôn/bản, một khu gồm một vài HGĐ, một mô hình NLKH) 8/19/2008 23 Cảnh quan nông lâm kết hợp vùng đầu nguồn Nguồn: SEANAFE, 2007 Cảnh quan nông lâm kết hợp ở Lạc Sơn - Hòa Bình 8/19/2008 24 Cảnh quan nông lâm kết hợp Cảnh quan nông lâm kết hợp ở Đà Bắc - Hòa Bình 8/19/2008 25 Cảnh quan nông lâm kết hợp vùng ngập nước tỉnh Thanh Hóa Cảnh quan nông lâm kết hợp vùng Nam Úc 8/19/2008 26 Cảnh quan nông lâm kết hợp vùng Nam Úc CẤU TRÚC CỦA CẢNH QUAN NLKH Cấu trúc cảnh quan NLKH o Cấu trúc của các mảnh vá Khi xem xét cấu trúc của các mảnh vá trong cảnh quan NLKH, chúng ta quan tâm phân tích cấu trúc của các mảnh vá quan trọng, tức là các mảnh vá có tác động tới sự hình thành và tồn tại của toàn bộ cảnh quan. Các mảnh vá cần quan tâm đó là: • Các mảnh vá có tính sản xuất trực tiếp ra sản phẩm phục vụ nhu cầu của con người (đó là các mô hình canh tác NLKH cụ thể) • Các mảnh vá có kích thước và mật độ lớn trong cảnh quan • Các mảnh vá dễ bị tổn thương vì chúng rất dễ bị phá hủy khi chúng bị tác động, từ đó dẫn tới sự thay đổi của toàn bộ cảnh quan NLKH. 8/19/2008 27 CẤU TRÚC CỦA CẢNH QUAN NLKH o Cấu trúc của cảnh quan NLKH Là sự bố trí, sắp đặt vị trí của các mảnh vá hữu sinh và vô sinh trong cảnh quan, phụ thuộc vào các tác động của các nhân tố sinh thái tự nhiên và ý thức của con người, bao gồm điều kiện lập địa, điều kiện khí hậu, điều kiện đất đai, điều kiện kinh tế - xã hội (tập quán, văn hóa, nhu cầu lương thực, thị trường,...). Cấu trúc cảnh quan NLKH được chia thành cấu trúc không gian và cấu trúc thời gian. Tuy nhiên, một cảnh quan NLKH thường tồn tại song song cả cấu trúc không gian và thời gian. CẤU TRÚC CỦA CẢNH QUAN NLKH • Cấu trúc không gian của cảnh quan NLKH: Cảnh quan NLKH được tạo thành từ nhiều mảnh vá có kích thước, hình dạng, và vị trí sắp đặt khác nhau Cảnh quan NLKH cấu trúc theo 2 chiều: − Chiều nằm ngang − Chiều thẳng đứng. 8/19/2008 28 CẤU TRÚC CỦA CẢNH QUAN NLKH Cấu trúc theo chiều nằm ngang của cảnh quan NLKH: Là sự bố trí, sắp đặt các mảnh vá theo mặt bằng nằm ngang. Trong mỗi cảnh quan NLKH khác nhau thì sự sắp đặt các mảnh vá cũng khác nhau, chúng tùy thuộc vào sự tác động của các nhân tố tự nhiên và mục tiêu sản xuất của con người. Khi chiếu các mảnh vá theo chiều từ trên xuống lên một mặt phẳng như sơ đồ/bản đồ thì đó chính là hình chiếu bằng của chúng Î xác định được loại hình, số lượng, mật độ, kích thước, vị trí của từng loại mảnh vá trong cảnh quan. • Cấu trúc theo chiều nằm ngang của cảnh quan NLKH Nguồn: Castella et al. 2002 8/19/2008 29 CẤU TRÚC CỦA CẢNH QUAN NLKH Cấu trúc theo chiều thẳng đứng của cảnh quan NLKH: • Là sự bố trí sắp đặt các mảnh vá theo độ cao, . • Trên các vùng đất dốc các mảnh vá có thể được bố trí theo độ cao/đai cao của địa hình, của sườn dốc. • Đối với một số cảnh quan đặc biệt, các mảnh vá được sắp đặt theo chiều thẳng đứng, chồng xếp lên nhau theo độ cao, chúng thường là các mảnh vá ó kí h th ớ hỏ à hủ ế là ả h á độ ậtc c ư c n v c y u m n v ng v . Æ Một số mảnh vá sẽ không được quan sát thấy nếu thể hiện chúng theo hình chiếu bằng lên bản đồ/sơ đồ mặt phẳng. Ví dụ: Cảnh quan VAC; Cảnh quan NLKH rừng ngập mặn • Cấu trúc theo chiều thẳng đứng của cảnh quan NLKH Nguồn: O’Connor et al. 2005 8/19/2008 30 Cấu trúc theo chiều thẳng đứng của cảnh quan NLKH CẤU TRÚC CỦA CẢNH QUAN NLKH • Cấu trúc thời gian của cảnh quan NLKH: Cấu trúc thời gian là sự luân chuyển cảnh quan NLKH theo mùa, theo giai đoạn Cảnh quan NLKH có sự tham gia của các mảnh vá cây nông nghiệp nên chúng mang tính quy luật mùa vụ. Sự luân chuyển có quy luật của các mảnh vá tồn tại theo mùa không làm phá vỡ cấu trúc chủ yếu của cảnh quan NLKH Cấu trúc thời gian của cảnh quan NLKH được thể hiện thông qua màu sắc của các mảnh vá 8/19/2008 31 Sự thay đổi màu sắc theo mùa của các mảnh vá trong cảnh quan NLKH Màu sắc của các mảnh vá trong cảnh quan NLKH ở Mông Cổ Nguồn: Ian Nuberg - Đại học tổng hợp Adelaide, Úc 8/19/2008 32 MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC THÀNH PHẦN TRONG CẢNH QUAN NLKH Các mối quan hệ trong cảnh quan nông lâm kết hợp ả ấ ủ ảB n ch t c a một hệ c nh quan NLKH là một hệ sinh thái nông nghiệp Quan hệ giữa các thành phần trong cảnh quan nông lâm kết hợp là tổng hòa các mối quan hệ giữa các nhân tố tự nhiên với nhu cầu của cộng đồng cư dân sinh sống trên không gian cảnh quan. o Mối quan hệ giữa các yếu tố vô sinh (khí hậu, đất...) với mảnh vá sinh học (thực vật và động vật). o Mối quan hệ giữa các mảnh vá thực vật (thực vật với thực vật). o Mối quan hệ giữa các mảnh vá thực vật và động vật. o Mối quan hệ giữa các mảnh vá vi sinh vật với thực vật và động vật. o Mối quan hệ giữa các mảnh vá xã hội con người và các mảnh vá vô sinh, sinh học (thực vật và động vật). MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC THÀNH PHẦN TRONG CẢNH QUAN NLKH Các quá trình sinh thái trong cảnh quan NLKH Cảnh quan NLKH mang bản chất của hệ sinh thái nông nghiệp nên hoạt động của hệ thể hiện qua hai quá trình chủ yếu là: Quá trình trao đổi năng lượng Quá trình trao đổi vật chất Các quá trình sinh thái xảy ra trong cảnh quan nông lâm kết hợp sẽ không phải là các chu trình khép kín 8/19/2008 33 MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC THÀNH PHẦN TRONG CẢNH QUAN NLKH o Quá trình trao đổi năng lượng S iế hậ á ồ ă l ù h ộ đặ iê biệ ủ ừ hệự t p n n c c ngu n n ng ượng t y t u c c trưng r ng t c a t ng cảnh quan NLKH. Các nguồn năng lượng mà cảnh quan NLKH, hoặc thành phần trong cảnh quan có thể được tiếp nhận như sau: y Nguồn năng lượng mặt trời y Nguồn năng lượng bổ sung từ tự nhiên y Nguồn năng lượng bổ sung từ con người MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC THÀNH PHẦN TRONG CẢNH QUAN NLKH y Nguồn năng lượng mặt trời: Hầu hết các hệ cảnh quan NLKH, quần thể/thành phần chỉ được nhận năng lượng mắt trời, như các mảnh vá rừng tự nhiên trong cảnh quan NLKH. 8/19/2008 34 MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC THÀNH PHẦN TRONG CẢNH QUAN NLKH y Nguồn năng lượng bổ sung từ tự nhiên: Đó là các nguồn năng lượng như gió, dòng nước, sóng, thủy triều... Các cảnh quan NLKH vùng ngập nước cửa sông, ven biển là đối tượng này Các nguồn năng lượng bổ sung giúp vận chuyển các chất dinh dưỡng từ nơi khác tới giúp cho việc sử dụng nguồn năng lượng mặt trời hiệu quả hơn nên khả năng tạo ra năng suất sinh khối và kinh tế lớn hơn. MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC THÀNH PHẦN TRONG CẢNH QUAN NLKH y Nguồn năng lượng bổ sung từ con người: Các hệ cảnh quan NLKH, quần thể/thành phần nhận năng lượng mặt trời và được con người bổ sung các dạng năng lượng khác như: Gió, Điện, Các loại năng lượng hóa thạch (gas, than đá, dầu mỏ...), Lao động, Sức kéo động vật Hầu hết các hệ cảnh quan NLKH nằm trong đối tượng này. Thông qua các tác động kỹ thuật... 8/19/2008 35 MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC THÀNH PHẦN TRONG CẢNH QUAN NLKH o Quá trình trao đổi vật chất y Cảnh quan nông lâm kết hợp là hệ sinh thái đồng ruộng mang mục tiêu sản xuất của con người nên các quá trình trao đổi chất diễn ra giống như trong hệ sinh thái đồng ruộng. y Trong một số cảnh quan nông lâm kết hợp có nhiều mảnh vá tự nhiên như rừng tự nhiên, các hồ nước tự nhiên... nên các quá trình trao đổi chất mang tính chất như trong các hệ sinh thái tự nhiên. y Nói chung, quá trình trao đổi vật chất trong cảnh quan NLKH là các chu trình không khép kín vì trong từng thời gian khác nhau khối lượng sinh khối ủ â t ồ ật ôi bị lấ khỏi hệ để ấ h ời ở ột ic a c y r ng, v nu y cung c p c o con ngư m nơ khác, đồng thời con cũng cung cấp bổ sung cho cảnh quan các vật chất. y Phân tích quá trình trao đổi chất trong cảnh quan NLKH cũng là việc phân tích các chu trình sinh địa hóa học tương tự như trong hệ sinh thái đồng ruộng. THẢO LUẬN 8/19/2008 36 CÂU HỎI THẢO LUẬN Khi phân tích một cảnh quan NLKH, chúng ta cần xác định các nội dung/vấn đề gì? Yêu cầu o Thảo luận nhóm nhỏ (3nhóm) o Thời gian: 10 phút o Báo cáo chia sẻ kết quả