Điểm tích cực của bộ nguyên tắc này là sự
minh chứng cho thái độ của toàn thế giới trong
việc điều chỉnh lại quản trị ngân hàng. Trước
tiên, nó khẳng định rằng quản trị ngân hàng liên
quan đến cả hai cấp độ vi mô (các ngân hàng
đơn lẻ) và vĩ mô (sự ổn định hệ thống tài
chính), bởi vì nó cung cấp động lực để kiểm
soát ngân hàng, hiệu quả hóa việc kiểm soát và
khuyến khích niềm tin của thị trường. Thứ hai,
sự khủng hoảng ngày nay có vẻ như một phần
do lỗi của quản trị công ty bởi vì quản trị công
ty yếu kém dẫn đến việc một ngân hàng phá sản
và gây ra hệ lụy cho các thực thể khác của nền
tài chính bằng sự mất niềm tin vào thị trường.
Thứ ba, nó nhấn mạnh vào vai trò của các cơ
quan giám sát ngân hàng – cơ quan có nhiệm vụ
đánh giá lĩnh vực quản trị công ty của từng
ngân hàng, bao gồm cả trình độ và đạo đức của
các nhà quản lý cấp cao (Hội đồng quản trị, ban
giám đốc) và cơ quan này phải có đủ quyền lực
để can thiệp khi quản trị công ty của ngân hàng
bất ổn.
12 trang |
Chia sẻ: linhmy2pp | Lượt xem: 266 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Những vấn đề hiện đại về quản trị ngân hàng, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
uôn luôn b t trong tình
tr ng mang ngh a v tr n n ng n , r i ro h th ng và s thi u minh b ch v tài s n có là tính ch t
ni tr i c a ho t ng ngân hàng. Khi áp d ng lý thuy t i di n vào qu n tr ngân hàng, xu h ưng
t nhiên c a qu n tr ngân hàng là t i a hóa l i ích c a các c ông nên ã gây ra nh h ưng tiêu
cc n s n nh c a th tr ưng tài chính. kh c ph c nh ng h n ch này, bài vi t g i m cách
ti p c n qu n tr ngân hàng m i, chuy n m c tiêu cu i cùng c a qu n tr ngân hàng t t i a hóa
li nhu n c a c ông sang vi c duy trì s n nh c a th tr ưng tài chính làm c ơ s cho vi c
hoàn thin pháp lu t qu n tr ngân hàng Vi t Nam.
T khóa: Q n công ty, ngân ng.
∗Vn c ng c qu n tr công ty trong ngân cách phân tích ki n th c n n t ng v qu n tr
hàng (sau ây g i là qu n tr ngân hàng) trong công ty - lý thuy t i di n (I), s áp d ng lý
nh ng n m g n ây luôn luôn là m t tài thu thuy t này vào qu n tr công ty trong ngân hàng
hút ưc nhi u s quan tâm nghiên c u b i vi c sau ó ch ra s c bi t c a ngân hàng và
qu n tr không hi u qu c a các ngân hàng nh ng r i ro c a vi c áp d ng lý thuy t i di n
ưc xem nh ư m t nguyên nhân chính gây nên vào tr ưng h p c a ngân hàng (II), cu i cùng
cu c kh ng ho ng tài chính toàn c u v a di n bài vi t g i m ra khái ni m m i cho qu n tr
ra. c ng c qu n tr công ty trong ngân hàng ngân hàng (III).
tr ưc tiên ta ph i hi u rõ b n ch t c a nó. Li u
qu n tr ngân hàng có gi ng nh ư qu n tr các
công ty phi ngân hàng hay không? Các v n 1. S ơ l ược v ề thuy ết đạ i di ện
v qu n tr công ty mà ngân hàng ph i i m t
Quan h i di n là m t khái ni m th ưng
là gì? Ngày này, sau cu c kh ng ho ng chúng
xuyên ưc s d ng trong kinh t h c c ng nh ư
ta ph i ti p c n qu n tr công ty trong ngân
khoa h c pháp lý. Khái ni m này dùng mô t
hàng nh ư th nào? Khái ni m m i v qu n tr
vi c mà trong ó A ch th B hành ng thay
công ty trong ngân hàng là gì? Bài vi t g i n
mt A v i m c ích t i a hóa l i ích cho A,
ng ưi c áp án cho các câu h i trên b ng
i l i B ưc nh n thù lao t A [1]. ây là
_______ ngh a r ng nh t c a quan h i di n. Theo
∗
T.: 84-1647118888 ngh a này ta có th th y m t s ví d v quan
Email: jindokatory_vn@yahoo.com h i di n trong i s ng xã h i nh ư quan h
30
N.N. C ưng / Tp chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 1 (2016) 30-41 31
gi a ng ưi b u c và ngh vi n hay gi a c li ích chung c a công ty và t i a hóa l i
ông và ng ưi qu n lý công ty. nhu n cho các c ông.
Thông th ưng, quan h i di n này s làm Tuy nhiên có ưc ng ưi ng ra ch u
ny sinh v n gi a ng ưi ch (A) và ng ưi trách nhi m hành ng vì l i ích c a mình, c
i di n (B) khi mà ng ưi i di n không có ông ph i tr giá cho m i quan h i di n này.
cùng l i ích v i ng ưi ch và s truy n t Ngoài l ươ ng cho các qu n lý c p cao (H i ng
thông tin gi a hai ng ưi này không ưc y qu n tr , Ban giám c), các c ông còn ph i
và rõ ràng. Nói rõ h ơn thì, khi ng ưi i di n tr nh ng cái giá khác. Và giá cho quan h i
th c hi n nhi m v c a mình, các thông tin liên di n n y sinh t phía các qu n lý c p cao này
quan n công vi c c a anh ta không ưc cung bao g m hai lo i: (i) s thi u n l c và chuyên
cp y cho ng ưi ch ho c ã ưc cung cn c a các qu n lý c p cao khi th c hi n ngh a
cp nh ưng ng ưi ch không hi u ưc y , v c a mình; (ii) các qu n lý này có th có các
rõ ràng các thông tin ó.Trong tr ưng h p này, mc tiêu không ph i là t i a hóa giá tr các c
ng ưi ch s có xu h ưng nghi ng r ng ng ưi ph n, ch ng h n nh ư b cho y túi ti n c a
i di n ang không hành ng vì l i ích c a chính h .
mình.Và trên th c t , ng ưi i di n th ưng có Ngoài ra, quan h d i di n trong công ty
xu h ưng làm ít h ơn so v i trách nhi m c a còn phát sinh v n nh c nh i khác. ó là s
mình, th m chí có xu h ưng chuy n tài s n c a khác nhau gi a c ông và ng ưi qu n lý trong
ch thành tài s n c a mình. thái i m t v i r i ro c a công ty. Chúng ta
Trong môi tr ưng công ty, l n u tiên trên nói v r i ro b i vì iu làm nên s khác bi t
th gi i Berle và Means ã ch ra ưc quan h gi a ngân hàng v i các công ty khác chính là
i di n gi a c ông - ng ưi ch và Giám c, ri ro mà ngân hàng ph i i m t.
qu n lý - ng ưi i di n [2]. S phân bi t quy n Mt quy lu t kinh t h c là, t ưc l i
s h u công ty và quy n iu hành công ty x y nhu n, nhà u t ư ph i ch p nh n r i ro. ươ ng
ra khi mà quy n s h u c a m t công ty b phân nhiên các nhà u t ư ch ch p nh n các phi v
nh ra cho các c ông mà m i ng ưi trong s có m c r i ro h p lý (kh n ng thu h i v n
h không ai n m ưc quá 50% t ng s c ph n cao) khi u t ư. Ch ng h n nh ư trái phi u c a
hay s c ph n t i thi u có th iu hành công ty bao gi c ng r i ro h ơn trái phi u c a
công ty. iu này có ngh a r ng, không c ông chính ph b i l , các công ty th ưng i m t
nào trong s h có kh n ng xác nh ưc k t vi nguy c ơ phá s n cao h ơn và ng th i trái
qu b phi u trong cu c h p các c ông. Tuy phi u c a chính ph còn ưc m b o thanh
nhiên, ít c ông nào hài lòng v i th c t trên, toán b i chính ph . Vi c s h u c ph n c a
h s có xu hưng liên minh l i v i nhau nh m công ty còn r i ro h ơn so v i vi c u t ư vào
to thành các nhóm l n có th l i nh ng trái phi u công ty b i l c ph n công ty không
nh h ưng, d u n c a b n thân mình lên các ưc hoàn l i và là th u tiên b m t khi công
quy t nh c a công ty. Bên c nh ó, vi c chia ty phá s n. Vì v y mà ng ưi ta nói các c ông
c t c ưc d a trên c ph n ch không d a là nh ng ng ưi ph i ch u r i ro n cùng.
trên s tích c c c a m i c ông. iu này d n
Tuy nhiên, th c t cho th y các c ông
n s th ng c a m t s c ông. H luôn
th ưng l i không ph i ch u m c r i ro cao
có tâm lý ch i ng ưi khác ng ra nh n
n v y, h th ưng ch u r i ro m c trung
trách nhi m, hành ng tích c c cho công ty
bình. Nguyên nhân là do s a d ng trong danh
t o l i nhu n cho t t c các c ông cùng
mc u t ư c a h . Theo lý thuy t qu n lý danh
th h ưng. ch m d t tình tr ng này, các
mc u t ư, nhà u t ư chia nh kh i tài s n
c ông ã s m ngh ra gi i pháp là l p nên
u t ư c a mình vào nhi u lo i hình u t ư và
Hi ng qu n tr và b u ra Giám c
t nhi u nhà phát hành.Vì v y, kho n ti n mà
ng ra m nh n trách nhi m ho t ng vì
32 N.N. C ưng / Tp chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 1 (2016) 30-41
c ông dành ra mua c ph n c a các công ngh a r ng công ty mu n mua l i ã nhìn th y
ty ch là m t ph n nh trong t ng s v n u t ư ưc s y u kém trong qu n lý c a công ty c
ca mình. Vi c chia nh s v n u t ư vào và khi hoàn thành vi c mua bán vi c u tiên
nhi u danh m c u t ư làm cho r i ro c a toàn cn làm là t ng c ưng kh n ng qu n lý c a
b tài s n u t ư tr nên trung hòa, m t ho c công ty ưc mua l i. ph ươ ng pháp này, các
hai danh m c u t ư b thua l s có nh ng c ông công ty th ơ v i các v n c a công
danh m c u t ư khác ki m l i nhu n bù vào, vì ty ưc thay b ng các c ông tích c c h ơn.
vy các c ông th ưng không có xu h ưng n Hi n t ưng th hai là vi c tr m c thù lao
lc tránh r i ro cho m t danh m c u t ư tươ ng x ng cho các nhà qu n lý c p cao, nh ng
ơ n l . ng ưi ph i làm vi c c t l c vì s phát tri n c a
V phía ng ưi qu n lý c p cao c a công ty, công ty. Tuy nhiên, ta s không th bi t ưc
ươ ng nhiên h không có lý do tr c ti p nào rng m c thù lao t ươ ng x ng ó có xóa i s
gi m thi u r i ro cho các c ông khi mà h khác bi t gi a qu n lý và c ông trong thái
ưc toàn quy n t do hành ng trong vi c ti p c n r i ro c a công ty không hay ây ch là
iu hành công ty. Tuy nhiên ta ph i bi t r ng mt công c nhà qu n lý l y thêm ti n c a
vi c các nhà qu n lý c p cao này ang u t ư các c ông. Thêm vào ó, m c l ươ ng các nhà
ngu n l c cá nhân (công s c và uy tín) c a qu n lý này ưc nh n ưc ph thu c vào h i
mình vào công ty và ươ ng nhiên iu này d n ng l ươ ng c l p mà h i ng này th ưng
ti vi c h ph i ch u r i ro cao h ơn so v i các trung thành v i chính các nhà qu n lý. Th c t
c ông. B i l , ngu n l c cá nhân c a h cho th y các c ông r t b h n ch trong vi c
không th ưc chia nh nh ư v n u t ư và vi c can thi p vào các quy t nh c a h i ng này.
công ty b phá s n s nh h ưng l n t i danh Do v y, Bebchuk và Fried ã nh n nh r ng
ti ng c a h và khi n h khó lòng tìm ưc v các nhà qu n lý có nh h ưng áng k t i m c
trí công vi c t t h ơn ho c t ươ ng ươ ng công lươ ng c a h [4]. Do v y ph ươ ng pháp m c
vi c hi n t i trong t ươ ng lai. Vì v y, các nhà lươ ng t ươ ng x ng c a các nhà qu n lý ph i
qu n lý c p cao ch u s c ép nhi u h ơn c các c nh n nhi u ch trích nh ư v n hành ph thu c
ông trong vi c suy trì s n nh c a công ty. nhi u vào may m n hay làm t ng thêm tính
t ng thêm s hài hòa gi a c ông và không n nh cho c ph n thay vì t ng thêm
ng ưi qu n lý trong thái c a h i v i r i li nhu n. M c thù lao t ươ ng x ng này xem
ro c a công ty, ng ưi ta quan sát ưc hai hi n nh ư làm t ng thêm chi phí cho quan h i di n
tưng. Hi n t ưng th nh t chính là s thâu hơn là là gi m nó xu ng.
tóm công ty c a i th c nh tranh (hostile
takeover) [3]. S thâu tóm x y ra khi mà ph n
ln các c ph n (s l ưng c ph n n m quy n 2. S ự th ất b ại c ủa qu ản tr ị ngân hàng ki ểu c ũ
chi ph i) c a công ty A b mua l i b i m t công
2.1. Vai trò c a ngân hàng i v i n n kinh t
ty B mà không có s thông qua c a h i ng
và nh ng r i ro c bi t ch ngân hàng ph i
qu n tr . iu này khi n cho công ty A tr
i m t
thành m t công ty con c a công ty B, và thông
th ưng i ng qu n lý c c a công ty A s b
Trong ph n trên chúng ra ã có nhìn nh n
thay th . i ng qu n lý này s ưc trao
v t ng quan h c thuy t i di n và m t s k
nhi u quy n l c h ơn trong vi c t i a hóa giá tr
thu t qu n tr công ty ki u c in – ki u mà
c ph n công ti nh hi u ng “Market for qu n tr công ty khuy n khích các nhà qu n lý
corporate control” – ưc nh c n trong bài x lý r i ro cho công ty trong khuôn kh cho
vi t c a Henry Manne. Thu t ng này ưc gi i phép c a c ông nh m t i a hóa l i ích cho
thích nh ư sau: Khi c phi u c a m t công ty các c ông. Ph n này, chúng ra s gi i thích t i
xu ng th p và b thâu tóm b i công ty khác có
N.N. C ưng / Tp chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 1 (2016) 30-41 33
sao vi c t i a hóa l i ích c a ngân hàng ti m Trong khi ó, gi i quy t ưc v n nh t th i
n kh n ng làm suy y u s n nh tài chính ca th tr ưng tài chính nh ưng l i làm cho tình
chung. S xung t l i ích gi a b n thân các c hình x u h ơn, các chính ph ã chi ti n
ông ngân hàng và c ng ng chính là m t c phòng ng a s phá s n c a các ngân hàng l n
im c a ngành ngân hàng, c im này khi n (cng nh ư s s p c a h th ng tài chính), và
cho ngân hàng òi h i s khác bi t trong qu n iu này d n n m t h qu không th tránh
tr công ty so v i các công ty phi tài chính. ưc là làm t ng thêm n công c a chính ph
a. T m quan tr ng c a ngân hàng trong n n cùng v i nh ng h u qu lâu dài cho n n kinh t .
kinh t Có v r ng vic b t ch p nh ng chính sách
u tiên chúng ra s ch ra s quan tr ng hưng t i vi c qu n lý s kh ng ho ng, s s p
sng còn c a ngành tài chính và ngân hàng c a các ngân hàng l n bao gi c ng mang
trong n n kinh t hi n i. Ngân hàng là m t li nhng h u qu nghiêm tr ng và thi t h i
trung gian tài chính, nó iu chuy n dòng ti n không ch x y ra i v i riêng các ngân hàng
t nh ng ng ưi g i ti n nh ng nhà u t ư trái mà i v i c n n kinh t và nh ng ng ưi
phi u t i các cá nhân doanh nghi p và nh ng óng thu .
ng ưi vay, qua ó giúp cho kinh t phát tri n. b. R i ro c bi t mà ngân hàng ph i i
Trên th c t h t o ra thanh kho n khi cho vay mt
li ti n g i bng vi c thu nh n ti n g i và cho
Có m t th c t t n t i trong các ngân hàng
vay l i s ti n ó và nh n ti n lãi r i l i cho vay
là s chênh l ch v th i h n gi a mt bên là các
ti p ngân hàng làm cho dòng ti n luân chuy n
kho n ti n g i (có kh n ng ph i tr ngay khi
nhanh h ơn nhi u l n.
có yêu c u c a ng ưi g i) và m t bên là các
Hơn n a, ngân hàng t o ra r t nhi u công kho n cho vay (ch có th ưc thu h i sau m t
c thanh toán khi n cho vi c luân chuy n ti n kho ng th i gian nh t nh và không m t ngân
ưc th c hi n m t cách d dàng h ơn nhi u. Có hàng nào có th thu h i ti n vào b t k lúc nào
th k ra m t s công c thanh toán nh ư séc, th nó mu n). B i v y mà ngân hàng th ưng xuyên
tín d ng, th ghi n , chuy n ti n v.v B ng
b t trong tình tr ng nguy hi m khi mà tài s n
cách này, ngân hàng ưc xem nh ư là m t công
có c a h có tính thanh kho n th p và không
ty cung c p m ng l ưi vô hình nh ưng c c k
th bán toàn b trong kho ng th i gian ng n
quan tr ng c xã h i. Ngân hàng còn là m t
ưc (tr khi v i giá r t r ). N u nh ư m t
ngu n thu ngân sách l n, ch ng h n nh ư Anh
lưng l n ng ưi g i ti n c m th y ngân hàng
ngành ngân hàng óng góp g n 10% GDP [3].
ca h ang trong tình th b p bênh và rút toàn
Cu i cùng nh ưng không th thi u, ngân hàng
còn t o nên nh h ưng c a mình lên cách qu n b ti n g i, h s gây nên s phá s n cho ngân
tr công ty c a các công ty khác thông qua vi c hàng ó b t ch p ngân hàng ó có tình hình tài
u t ư vào trái phi u c a các công ty ó hay chính t t n m c nào. Hay nói cách khác, s
vi c ki m soát gián ti p tài chính c a công ty thi u minh m n này c a s ông ng ưi g i ti n
ó thông qua ho t ng cho vay. s d n n s tháo ch y c a nh ng ng ưi cho
vay (bao g m c ng ưi g i ti n và ng ưi n m
S xu t hi n c a cu c kh ng ho ng ngân
gi trái phi u), khi mà uy tín c a ngân hàng b
hàng ã mang l i nhi u h qu x u cho n n
tn h i. Vì v y ngân hàng bán l nào c ng ph i
kinh t . u tiên, vi c vay v n ngân hàng tr
ph thu c vào ni m tin c a ng ưi g i ti n
nên khó kh n h ơn khi các ngân hàng u gi m
ngân hàng ó và có th b c n ngu n ti n m t
thi u danh m c cho vay c a mình. Kt qu ca
bt k lúc nào do nh h ưng c a s kh ng
vi c gi m t ng tr ưng tín d ng c a ngân hàng
ho ng ni m tin. ây là im c bi t c a ngân
làm suy gi m kh n ng vay v n c a doanh
hàng so v i các công ty khác, các công ty mà
nghi p và sau ó làm cho toàn b n n kinh t
tài s n có có th d dàng thanh kho n, các công
lâm vào suy thoái và t ng cao n n th t nghi p.
ty có th ch ng s p x p ưc vi c thanh toán
34 N.N. C ưng / Tp chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 1 (2016) 30-41
các kho n n c a h nh ư ti n vay, trái phi u trong kho ng th i gian ng n t nh ng ngân
n h n v.v hàng khác gi i quy t v n thi u thanh
Hơn n a, ho t ng u t ư c a ngân hàng, kho n t m th i b i nhi u lý do ch ng h n nh ư
ch ng h n nh ư mua bán ch ng khoán, thay m t tng t bi n l ưng ng ưi rút ti n. M t im
khách hàng c a ngân hàng hay chính ngân na trong r i ro h th ng ó là vi c lây lan s
hàng, khi n ngân hàng ph i h ng ch u s không mt uy tín. S s p c a m t ngân hàng có th
n nh c a th tr ưng tài chính. Vì vây,các là nguyên nhân c a s kh ng ho ng ni m tin
ngân hàng u t ư UK, m t ph n không th i v i t t c các ngân hàng còn l i. Th tr ưng
tách r i c a ngành ngân hàng, ã ngay l p t c tài chính b h n ch trong vi c nh n bi t m t
có s iu ch nh trong cách qu n lý r i ro c a ngân hàng khe hay không kh e trong giai on
mình b i s nh y c m i v i các iu ki n c a kh ng ho ng khi n cho ho t ng cho vay gi a
th tr ưng tài chính. Chúng ta có th th y r ng các ngân hàng b tê li t và khi n cho ngân hàng
s t ng h p c hai lo i r i ro c a ngân hàng bán càng khó kh n h ơn trong vi c huy ng v n
l và ngân hàng u t ư làm t ng thêm các r i ro trong giai on kh ng ho ng. Gi ng nh ư th
mà ngân hàng ph i gánh ch u. B ng ch ng là s tr ưng tài chính, nh ng ng ưi g i ti n c ng khó
lưng các ngân hàng phá s n trên toàn th gi i nh n bi t ưc ngân hàng nào kh e ngân hàng
tng nhanh k t khi ng ưi ta sát nh p ngân nào không, iu này làm nhân r ng kh ng
hàng u t ư v i ngân hàng bán l vào nh ng ho ng ni m tin khi m t ngân hàng s p .
nm 80 và 90 [5]. d. C u trúc v n c bi t c a ngân hàng
c. R i ro h th ng Bên c nh r i ro h th ng, ngành ngân hàng
Mt c tr ưng khác c a ngành ngân hàng có còn mang m t c tr ưng n a. ó là s quá ph
kh n ng gây nh h ưng lên s n nh c a th thu c vào v n n (vay ho c phát hành trái
tr ưng tài chính là r i ro h th ng. Nó c ng gi i phi u, nhân ti n g i, v.v). T i ngân hàng
thích t i sao ngân hàng l i ph i i m t v i r i cng nh ư trong các công ty trách nhi m h u
ro mà các doanh nghi p khác không ph i i hn, ngh a v tr n cao bao nhiêu thì t m nh
mt. N u nh ư, vi c m t ngân hàng s p c ng hưng c a công ty c ng cao b y nhiêu. Thông
gi ng nh ư m t doanh nghi p phi ngân hàng s p th ưng, các công ty ho t ng d a vào v n ch
làm cho i th c nh tranh c a nó m nh h ơn s h u, ây là ngu n tài chính m b o ngh a
và v n m b o s nguyên v n c a toàn h v tr n cho công ty khi g p thua l . Ng ưc l i
th ng thì v n m b o s n nh c a th khi mà công ty quá ph thu c vào v n vay thì
tr ưng tài chính ã không ph i t ra. Trái l i, kh n ng không th th c hi n các ngh a v tr
s s p c a m t ngân hàng l n s làm nh n là cao b i r t nhi u các nguyên nhân nh ư
hưng n toàn b h th ng ngân hàng. Ph n gi m ngu n thu, gi m giá tr tài s n có hay vi c
ln các ngân hàng trong h th ng có th s s p công ty không th áo n . Không gi ng nh ư
theo dây chuy n. Vn mà m t ngân hàng ph n l n các công ty khác, ngân hàng ph thu c
gây ra có th nh h ưng n c h th ng tài rt nhi u vào v n vay. Thông th ưng m t ngân
chính và d n n m t cu c kh ng ho ng ngân hàng có t i 95 % là v n vay và ch có 5% là
hàng nghiêm tr ng, gi ng nh ư nh ng gì ã x y vn ch s h u [7].
ra vào nh ng n m 07-09 [6]. Lý do ngân hàng luôn luôn có t m nh
Nguyên nhân c a hi n t ưng này là m i hưng l n h ơn các công ty khác là b i vì v n
liên h và ph thu c sâu s c gi a các ngân hàng vay luôn luôn chi m i a s v n c a nó.
vi nhau. Ngân hàng ngày nay ph i nh c y Không gi ng nh ư h u h t các công ty khác,
vào th tr ưng liên ngân hàng m b o kho n n c a ngân hàng không phát sinh t
kh n ng thanh toán các kho n n t i h n c a vi c i vay s n xu t kinh doanh mà phát sinh
mình. Các ngân hàng m ưn m t l ưng ti n l n khi nh n ti n g i và phát hành trái phi u. Vì
N.N. C ưng / Tp chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 1 (2016) 30-41 35
vy, khi chúng ta áp b ng cân b ng tài chính Ri ro h th ng không làm gi m thái c a
cho các ngân hàng thì dù ngân hàng ó có kh e các c ông ngân hàng khi h luôn khuy n
n âu thì c ng n m trong m c ti m c n phá khích vi c ch p nh n m c r i ro cao c a các
sn b i lý do ngh a v tr n bao gi c ng x p ngân hàng. T quan im cá nhân c a mình,
x t ng s tài s n. iu này khi n cho các c các c ông ngân hàng luôn luôn mong i
ông ngân hàng luôn luôn m nh tay chi cho các ngân hàng c a mình ch p nh n m c r i ro
nhà qu n lý c a mình h ơn các c ông c a công cao nh m t i a hóa l i nhu n c a mình b t
ty khác nh m khích l các nhà qu n lý này ch p thái ó ti m n kh n ng mang t i
trong vi c th c hi n chi n l ưc kinh doanh vô nh ng h u qu nghiêm tr ng cho th tr ưng tài
cùng r i ro. chính nói chung. B i ngân hàng là các bình
thông nhau nên vi c m t ngân hàng ch p nh n
2.2. Xung t gi a l i ích c a các c ông ngân mc r i ro th p không mang l i hi u ng
hàng và l i ích c a c ng ng tích c c nào cho chính h nên chúng ta có th
ch ng ki n m t cu c ch y ua v vi c ch p
Vn c ơ b n n m m c ch p nh n r i nh n m c r i ro cao. Và n u nh ư toàn b các
ro c a ngân hàng. Trong khi các c ông ngân c ông ngân hàng trong h th ng có th i t i
hàng xem m c r i ro này là t i ưu cho h mt s th ng nh t v m c ch p nhn r i ro
còn xã h i có v nh ư xem m c r i ro này là thì có l h s ki m ch h ơn trong vi c ch p
thái quá. nh n m c r i ro cao t i a hóa l i nhu n.
Nói chung các c ông luôn luôn mong ây là m t tình th ti n thoái l ưng nan cho
mu n công ty th c hi n chính sách ch p nh n các c ông ngân hàng khi mà s b t l c trong
ri ro cao t ng l i nhu n k c m c r i ro vi c ph i h p gi a các ngân hàng v i nhau d n
ó có th gây nh h ưng n sinh m nh c a n vi c t ng s tài s n c a c h th ng ngân
công ty b i l nh ư phân tích trên các c ông hàng b nh h ưng. ó là lý do vì sao mà ch
ã t ưc r i ro trung bình (nh vào a d ng qu n tr ngân hàng ngày nay nh t thi t ph i
hóa danh m c u t ư) và ang tìm ki m l i ti a hóa t ng s c a c i c a c ông ngân
nhu n t i a t nh ng kho n u t ư c a h . hàng trong toàn h th ng b i vì vi c t i a hóa
nh ng ngành phi ngân hàng, hi n t ưng li nhu n c a m t ngân hàng nói riêng làm
này không mang l i b t k v n nào cho n n gi m i t ng s tài s n c a toàn h th ng. iu
kinh t b i l khi m t công ty phá s n nó ch này không có ngh a r ng b t k m c ch p
làm hoàn thi n h ơn c ơ c u ngu n l c c a th nh n nào ưc th ng nh t b i toàn b các c
tr ưng m b o cho s u t ư h ưng úng n ông ngân hàng c ng s phù h p v i l i ích c a
nh ng công ty có ho t ng kinh doanh t t qua cng ng b i l kh n ng m t ngân hàng trong
ó thúc y s phát tri n c a n n kinh t . Các h th ng v n b phá s n v i m c rui ro ó và
khuôn kh pháp lu t c ng th ưng cho các nh ng h u qu tiêu c c c a vi c phá s n ngân
doanh nghi p t do h ơn trong ho t ng kinh hàng nh h ưng ra bên ngoài th ưng t n t i dai
doanh (h n ch các ngh a v pháp lý trong iu dng. Th t ra iu nói trên có ngh a là s n
hành công ty và t ra m t tiêu chu n th p v nh c a th tr ưng tài chính s t t cho c c ng
vi c ph i c n tr ng trong iu hành công ty) ng nói chung và c các c ông ngành ngân
nh m khuy n khích các doanh nghi p gánh l y hàng nói riêng. Dù sao, gi s có s th ng nh t
ri ro nh m m c tiêu phát tri n. Tuy nhiên, gi a các c ông thì ch ưa ch c m c r i ro
trong ngành ngân hàng không có hi n t ưng ưc th ng nh t ó th p h ơn m c r i ro có
này, m t ngân hàng phá s n s mang l i nh ng th ch p nh n c a công ng nh ưng ch c ch n
nh h ưng tiêu c c m nh m t i c n n kinh t s th p h ơn m c r i ro khi không có s
nói chung. th ng nh t.
36 N.N. C ưng / Tp chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 1 (2016) 30-41
Vì v y, liên quan n m c r i ro có th soát c a cô ông và ch n i v i m c
ch p nh n, c ơ quan giám sát ngân hàng ( i ch p nh n r i ro là khó kh n h ơn nhi u.
di n cho l i ích công) và c ông ngân hàng a. S h n ch c a c ông
cng có nh ng im b t ng. Trái ng ưc v i
ti p c n s h n ch c a c ông ngân
cơ quan giám sát ngân hàng, các c ông luôn
hàng trong vi c ki m soát m c ch p nh n r i
luôn có xu h ưng t o áp l c cho các qun lý
ro c a ngân hàng chúng ta c n ph i nh c n
cp cao ch p nh n m c r i ro thái quá. H ơn
mt c tr ưng c a ngành ngân hàng ó là s
na h còn khuy n khích các nhà qu n lý này
khó ánh giá tài s n có (asset) c a ngân hàng.
bng các ưa ra m c l ươ ng r t cao. ây c ng là
mt trong các nguyên nhân gây ra suy thoái. Chúng ta th ưng b i r i khi ánh giá giá tr
th c c a m t c phi u công ty b i tính ch t o
2.3. Kh n ng h n ch c a cô ông và các ch ca th tr ưng ch ng khoán. Thông th ưng giá
n ngân hàng trong vi c ki m soát m c r i tr c a công ty th ưng ưc xác nh trên th
ro mà ngân hàng ph i i m t tr ưng d a vào nh ng thông tin tài chính c a
công ty ó. Tuy nhiên các thông tin này không
Mt s y u t c a qu n tr công ti nh ư m c ph i bao gi c ng chính xác. Vì v y vi c xác
lươ ng, s iu ch nh c a th tr ưng ch ng nh giá tr th t c a c phi u trên th tr ưng là
khoán cung c p cho các nhà qu n lý quy n l c vô cùng khó kh n.
và khuy n khích h ch p nh n r i ro phù h p Vi tr ưng h p c a ngân hàng vi c x lý
vi kh u v r i ro c a t t c các c ông. Tuy các thông tin tài chính ư a ra th tr ưng còn
nhiên m c l ươ ng không th a áng c ng v i s khó h ơn các doanh nghi p khác b i hai y u
u t ư có t m nhìn ng n h n c a r t nhi u c tô. M t là, t chính ngân hàng trong quá trình
ông ã d n t i tình tr ng mà các nhà qu n lý chu n b thông tin tài chính. Hai là, t phía các
này vì l i ích c a b n thân mà ch p nh n r i ro nhà u t ư và phân tích khi h ti t l nh ng
cao h ơn so v i m c r i ro mà h thông báo nh n nh cá nhân c a mình.
so v i m c r i ro mà các c ông có t m Tr ưc h t nói v vi c ngân hàng g p khó
nhìn dài h n có th ch p nh n. Trên lý thuy t, kh n trong vi c cung c p thông tin tài chính c a
các ch n c a công ty (ch ng h n nh ư ng ưi mình. Câu h i t ra là li u ngân hàng có cách
nm trái phi u, ch n ) và các c ông có th cư x hay thái c bi t trên th tr ưng và
ki m tra ưc s ch p nh n m c r i ro thái trong v n v qu n tr . Các nghiên c u g n
quá c a công ty b i vì m c ch p nh n r i ro ây nh n m nh vào các c tr ưng c a ngân
s ưc ph n nh trên giá tr c ph n c a hàng, c bi t là v n xác nh giá tr tài
công ty, lãi su t trái phi u, lãi su t ph i tr sn có và khuôn kh ho t ng c a ngân hàng.
cho ch n . Lý do mà ngân hàng có v không minh b ch
Ph n này ư a ra l p lu n r ng vi c ki m nh ư các công ty khác là vì tài s n c a nó c u
soát r i ro c a công ty b i c ông và ch n thành ph n l n b i các kho n cho vay và các
không mang l i nhi u hi u qu i v i tr ưng công c tài chính. Danh m c cho vay khó nh
hp c a ngân hàng – ngành mà c u trúc v n và giá h ơn r t nhi u so v i các lo i tài s n có khác
khuôn kh ho t ng khác v i h u h t các công ch ng h n nh ư d án s n su t hay máy móc
ty khác. Nói nh ư v y không có ngh a r ng các thi t b . ươ ng nhiên, m t s kho n cho vay
công ti phi ngân hàng s ki m soát này lúc nào ưc m b o b ng tài s n c a ng ưi vay và
cng hi u qu và m c ch p nh n r i ro luôn khi ng ưi vay không còn kh n ng tr n ngân
luôn ưc ki m soát. Nói nh ư v y ch ng t hàng s bán tài s n ó thu h i kho n n . Tuy
rng ngân hàng c ng i m t v i v n này nhiên, tài s n th ch p này không lo i tr r i ro
gi ng nh ư i a s các công ty khác nh ưng do ca các kho n cho vay này b i vì giá tr c a nó
nh ng c tr ưng c a ngành ngân hàng, s ki m có th không ngân hàng có th thu h i
N.N. C ưng / Tp chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 1 (2016) 30-41 37
ưc toàn b s ti n cho vay, c bi t là khi có Mi nghiên c u s d ng các ph ươ ng pháp khác
nh ng y u t t bi n x y ra khi n tài s n này nhau o l ưng s không minh b ch trong giá
h giá hay tài s n v n gi giá nh ưng ngân hàng tr tài s n ch ng h n nh ư s mâu thu n gi a các
không th thu ưc lãi ho c ti n ph t phát sinh công ty ánh giá x p h ng trong vi c ánh giá
t kho n cho vay. H ơn n a, các nhà u t ư bên trái phi u ngân hàng, hay nh ng tiên oán sai
ngoài r t khó xác nh ch t l ưng c a các lm c a các nhà phân tích. Tuy nhiên, s không
món cho vay c a ngân hàng nh m xác nh kh minh b ch c a ngân hàng h u nh ư ưc các nhà
nng thu h i v n mà iu này ph thu c nhi u khoa h c ch p nh n nh ư m t tính ch t c
vào ch tín c a ng ưi vay. Và rõ ràng, ch t tr ưng c a ngành ngân hàng.Các l p lu n trên
lưng các kho n n c a ngân hàng không ưc ây c ng c cho m t hi n t ưng r ng giá tr th t
ph n nh y trên giá tr c phi u. ca m t ngân hàng v bn ch t là r t khó xác
Thêm vào ó, trong th i bu i h n lo n c a nh. Có th trong iu ki n kinh t bình
ngành tài chính, khi m t ngân hàng g p khó th ưng, ni m tin c a các nhà u t ư s làm
kh n trong vi c thu h i n , tính ch t không gi m i nh ng b t ng c a h trong vi c xác
minh b ch c a ngân hàng s thúc ây ngân nh giá tr c a ngân hàng và ng th i c ng
hàng che gi u thi t h i b ng m t s bi n pháp làm gi m i tính không minh b ch c a nó, tuy
tài chính c a mình thay vì báo cáo nh ng kho n nhiên, s t ng t bi n tính không minh b ch
n khó òi c a mình. Và th tr ưng s không trong giai on kh ng ho ng khi n cho giá tr
th phân bi t ưc âu là ngân hàng t t và ngân ca ngân hàng th c s khó xác nh.
hàng x u và vô hình chung nó làm ni m tin c a S không minh b ch c a giá tr ngân hàng
nhà u t ư i v i c ngành ngân hàng b nh làm h n ch kh n ng xác nh r i ro ngân hàng
hưng. Gi thuy t v tính không minh b ch c a ph i i m t b i các nguyên nhân sau ây. B i
ngân hàng s t ng t bi n trong gi i on vì các nhà u t ư c phi u không có kh n ng
kh ng ho ng b i vì ngân hàng tránh ti t l các xác nh giá tr th t c a ngân hàng d a trên các
thông tin có liên quan n giá tr th t c a mình thông tin ưc cung c p (giá tr c a các c ph n
ã ưc c ng c b i các nghiên c u c a không ưc ph n nh b i các thông tin này)
Flannery et al. Nghiên c u này ã ki m tra s nên giá tr c ph n c a ngân hàng ưc xác
không minh b ch v giá tr th t c a ngân hàng nh d a trên l i nhu n c a ngân hàng và l i
trong su t 20 n m qua và trong giai on kh ng tc mà các c ông ưc nh n. Th t v y, trong
ho ng s không minh b ch này ã t n c c mt vài n m g n ây, các nhà u t ư không
. Hi n t ưng này ã t n m c mà ngay hi u r ng l i t c mà c phi u ngân hàng mang
c các ngân hàng c ng không th nào ánh giá li càng cao thì ngh a v tr n c a ngân hàng và
ưc chính xác ưc giá tr c a các ngân hàng ri ro nó ph i i m t c ng t ng lên t ươ ng ng.
khác [8]. Và khi mà các nhà u t ư trên th tr ưng
Mc dù, không th ch i cãi r ng trong giai không xác nh ưc giá tr th t c a c phi u
on kh ng ho ng ngân hàng càng ngày càng ngân hàng thì i ng qu n lý c p cao c a ngân
tr nên không minh b ch, nh ưng li u r ng trong hàng d dàng thao túng k t qu kinh doanh c a
giai on các iu ki n kinh t m c bình ngân hàng c ng nh ư giá c phi u ngân hàng.
th ưng iu này có di n ra hay không. R t iu này c ng ng th i giúp h t ưc
nhi u các nghiên c u ã không th tìm ra b t k nh ng ch tiêu kinh doanh quy nh trong h p
du hi u nào cho th y s khác bi t gi a ngân ng và c ng c v trí c a h t i công ty. L p
hàng và công ty khác trong iu ki n bình lu n này không có ngh a r ng các nhà qu n lý
th ưng.Tuy nhiên, có nh ng nghiên c u khác nu th c hi n vi c làm nói trên thì s vi ph m
xác nh n s không minh b ch c a ngân hàng pháp lu t (dân s c ng nh ư hình s ). L p lu n
luôn luôn là m t c tr ưng c a ngành này ch này nh m ch ra r ng, trong iu ki n không
không ch riêng gì trong giai on kh ng ho ng. minh b ch v giá tr tài s n ngân hàng, chúng ta
38 N.N. C ưng / Tp chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 1 (2016) 30-41
không th mong i r ng trong quá trình ho t Ng ưi n m gi trái phi u có m t xu h ưng
ng kinh doanh các nhà qu n lý s công b t nhiên trong vi c ki m soát r i ro c a ngân
báo cáo tài chính gây b t l i cho giá c phi u. hàng là yêu c u lãi su t cao h ơn i l i vi c
Ngoài ra còn có hi n t ưng ngân hàng l i d ng ch p nh n m c r i ro cao h ơn. Thái c a
báo cáo tài chính nh k c a mình thao túng ng ưi n m gi trái phi u ngân hàng khác v i
giá tr c phi u. ca c ông, b i vì các ch n i m t v i r i
Tóm l i, d a vào nh ng phân tích trên ây ro m t kho n cho vay khi ngân hàng phá s n
ta có th th y r ng các quy lu t c a th tr ưng nh ưng h c ng không nh n ưc l i t c gì thêm
b h n ch trong vi c nh n bi t r i ro c a ngân (ngoài lãi su t ghi trên trái phi u) khi ngân hàng
hàng b i vì kh n ng các nhà u t ư có th xác ho t ng t t. Tuy nhiên, ng ưi n m gi trái
nh giá tr th t c a ngân hàng là th p. Hi n phi u th ưng là các qu chuyên nghi p v i
tưng này cho phép qu n lý ngân hàng ch p trình phân tích nh t nh và s v n u t ư
nh n m c r i ro cao và thao túng giá c áng k cho phép h ki m soát ưc chi tiêu
phi u ngân hàng b ng cách ch nh s a báo cáo ca mình. Trong nh ng n m g n ây ngân hàng
tài chính, b ng cân i tài chính. iu này ưc khuy n khích phát hành trái phi u nh ư
khi n cho cái giá mà c ông ngân hàng ph i mt ngu n v n b sung, và iu này òi h i các
tr cho m i quan h i di n là cao h ơn so v i nhà n ưc c n ph i b sung thêm các quy t c th
c ông c a các công ty khác. Tính n s tr ưng nh m iu ch nh hi n t ưng này. c
không minh b ch c a tài s n ngân hàng iu bi t, n u nh ư m c ch p nh n r i ro c a ngân
hi n nhiên là các c ông ngân hàng s càng hàng ph n nh qua lãi su t trái phi u c a h
gp khó kh n h ơn trong vi c ki m soát các nhà (hay giá c a trái phi u ưc giao d ch trên th
qu n lý c p cao c a mình và c ng khó có th tr ưng th c p), ngân hàng có th g p tr ng i
bo v mình kh i m c r i ro cao mà các nhà khi ti p nh n m c r i ro cao, và d u hi u rõ
qu n lý này ch p nh n. ràng ó khi n cho th tr ưng nh n di n ưc
ngân hàng ang ph i i m t v i m c r i ro
b. S h n ch c a ng ưi n m gi trái phi u
cao hay không.
ngân hàng trong vi c ki m soát các r i ro c a
ngân hàng Tuy nhiên, tính không minh b ch v tài s n
ngân hàng gi i h n kh n ng nh giá trái phi u
Thông th ưng, các ch n s chú ý t i m c
ngân hàng c a th tr ưng v n và vì th nó y
r i ro mà công ty ph i i m t b i vì h k
nh ng ng ưi n m gi trái phi u ngân hàng g p
vng vào vi c nh n ưc nhi u l i nhu n h ơn
ph i nh ng r i ro phát sinh t nh ng ng ưi
khi cho vay i v i các công ty ch p nh nm c
qu n lý ch y theo ch ngh a c ơ h i. Nh ng
r i ro cao h ơn. M t ho t ng vay n lành
phân tích trong ph n tr ưc v s nh h ưng c a
mnh c ng giúp ích cho qu n tr công ty, ít nh t
s không minh b c i v i c ông c ng có giá
là trong l nh v c qu n lý h s ơ và trong ho t
tr i v i ng ưi gi trái phi u. N u th tr ưng
ng kinh doanh c a công ty. V i tr ưng h p
không th phân bi t ưc ngân hàng nào g p
ca ngân hàng, chúng ta c n ph i phân bi t hai
nhi u r i ro h ơn thì c c ông và ng ưi n m
lo i ch n , m t là ng ưi g i ti n, hai là ng ưi
trái phi u c ng không không th xác nh ưc
nm gi trái phi u ngân hàng. Trái phi u là
mc r i ro mà kho n u t ư c a h g p ph i
mt d ng gi y t nh n n phát hành b i ngân
k c khi h thu h i ưc ti n.
hàng và có th mua bán chuy n nh ưng trên th
tr ưng th c p. V m c ích gây d ng v n cho Nh ng l p lu n trên ây không nh m m c
ngân hàng, trái phi u ít quan tr ng h ơn ti n g i, ích nói r ng các quy lu t c a th tr ưng trái
nh ưng nó th ưng giúp ích h ơn khi ngân hàng có phi u ã l i th i và không còn phù h p v i các
nhu c u ch ng b sung v n. ngân hàng. Th tr ưng trái phi u ph n nh
nh ng thông tin v m c r i ro c a ngân
hàng. Tuy nhiên, nh ư ã gi i thích trên, thông
N.N. C ưng / Tp chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 1 (2016) 30-41 39
tin v ch t l ưng tài s n c a ngân hàng khó ánh chân th c m c r i ro mà ngân hàng
lòng ưc ki m ch ng, và ngân hàng có xu ang i m t.
hưng gi u nh ng thông tin b t l i trong giai c. S y u kém c a ng ưi g i ti n trong vi c
on kh ng ho ng. S không minh b ch này vì ki m soát m c r i ro c a ngân hàng
th ã làm gi m i hi u qu c a nh ng quy lu t
Thông th ưng ng ưi g i ti n không th
ca th tr ưng trái phi u.
ki m soát ưc m c r i ro c a ngân hàng
Hơn n a, ng l c ki m tra m c r i ro bi ba nguyên nhân chính sau ây:
ca ng ưi n m gi trái phi u còn y u b i s
Th nh t, ng ưi g i ti n thi u ki n th c
ch quan c a h khi xu t hi n vi c chính ph thu th p và phân tích thông tin tài chính c a
m b o cho trái phi u c a các ngân hàng l n. ngân hàng. Th m chí, h còn không co nh ng
Mc dù trái phi u không ưc b o v gi ng nh ư hi u bi t s ơ ng nh t v ngành ngân hàng và
bo m ti u g i, nh ưng th tr ưng s c m nh n h th ng báo cáo tài chính. Nh ng công ty l n
rng hi n t ưng “quá l n có th b phá s n” th ưng có nh ng l i th h ơn so v i ng ưi g i
(to big to fall) s x y ra i v i các ngân hàng ti n cá nhân hay các ch doanh nghi p nh
ln và h k v ng vào nh ng bi n pháp c u nh ưng vi c ánh giá x p h ng tín d ng c a m t
nguy c a chính ph khi mà ngân hàng l n g p ngân hàng c ng n m ngoài kh n ng c a h u
khó kh n. Trên th c t , t i UK chính ph ã chi ht các công ty l n. H ơn n a, Các công ty
cho ngân hàng RBS và Lloyds Banking Group th ưng ch nh m vào t ng l ưng ti n vay c a
kho n c u tr 57 t b ng Anh [3]. iu này gây ngân hàng s n xu t kinh doanh, và h xem
thi t h i l n cho nh ng ng ưi óng thu nh ưng y là m c tiêu quan tr ng ch không ph i v n
giúp cho nh ng ng ưi n m trái phi u không n nh c a ngân hàng.
mt kho n u t ư c a h . Th hai , ng ưi g i ti n th ưng n m th
ươ ng nhiên các quy nh pháp lu t sau yu so v i ngân hàng, b i l h không th i
này có xu h ưng quy nh r ng nh ng ch n hi m c lãi su t cao h ơn khi c m th y ngân
ca ngân hàng, c bi t là ng ưi n m gi trái hàng ang i m t mc r i ro cao h ơn.
phi u s ng tr ưc nguy c ơ m t ti n khi ngân khía c nh này ng ưi g i ti n ph i ch ng ki n
hàng phá s n, ngay c khi chính ph có c u tr . s c quy n c a các ngân hàng trong vi c
Nó h ưng n vi c dùng m i ngu n l c khác cung c p d ch v ti n g i. Thông th ưng ng ưi
tr ưc khi s d ng ngân sách, và nh ư v y c ch n khi cho vay ti n u có nh ng mong
ông và nh ng ng ưi n m gi trái phi u s là mu n nh ư t ng lãi sut, òi h i s an toàn, có
nh ng ng ưi ch u thi t h i u tiên và ti p sau th rút l i ti n vay và ki m soát con n m bào
ó m i t i l ưt ngân sách công hay nh ng h kinh doanh t t nh ưng ng ưi g i ti n không
ng ưi n p thu . th có ưc nh ng iu.
Tóm l i, nh ng phân tích trên ây gi i thích Th ba, b o hi m ti n g i nh h ưng n
vì sao ng ưi n m gi trái phi u không có y ng l c ki m soát m c r i ro ngân hàng
kh n ng c ng nh ư ng l c ki m tra ca ng ưi g i ti n. Chính b i kho n b o hi m
mc r i ro c a ngân hàng, h không gi ng nh ư ti n g i này mà nh ng ng ưi g i ti n càng
các nhà qu n lý ngân hàng có th ánh giá thi u ng l c ki m soát r i ro c a ngân
phân tích các thông tin tài chính y vì s hàng, ngay c khi b o hi m ti n g i ch tr cho
thi u minh b ch c a ngân hàng. Vì v y, tài s n h m t s ti n nh t nh ch không ph i toàn
ca ng ưi n m gi trái phi u hoàn toàn n m b s ti n g i c a h . H ơn n a ng ưi g i ti n
trong tay các nhà qu n lý, vì nh ng r ng bu c th ưng b lãi su t cao h p d n và h có xu
trong h p ng mua bán trái phi u là không hưng g i ti n nh ng ngân hàng có m c
b o v tài s n c a h . B i vì lãi su t trái ri ro cao v i lãi su t cao h ơn thay vì g i ti n
phi u th hi n trên h p ng ó không ph n nh ng ngân hàng có uy tín v i m c lãi su t
không cao b ng.
40 N.N. C ưng / Tp chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 1 (2016) 30-41
3. Nhìn nh ận l ại khái ni ệm qu ản tr ị ngân hàng Nh ng phân tích ch ươ ng II ã cho chúng ta
th y r ng: v i nh ng c tính c a mình, ngân
Cng ng qu c t ã có nh ng iu ch nh hàng không phù h p v i qu n tr công ty ki u
i v i qu n tr ngân hàng trong giai on c in - qu n tr công ty mà m c tiêu cu i
kh ng ho ng v a qua. Khi u là các nguyên cùng c a nó là làm t i a hóa l i ích c a c
tc c ng c qu n tr công ty vào cu i n m 2010 ông, b t ch p m c r i ro ( ưc hay không
ca y ban Basel. Các nguyên t c này t p trung ưc ki m soát) mà ngân hàng ph i i m t. Vì
vào h i ng qu n tr , qu n lý r i ro, m c vy, c n thi t ph i nhìn nh n l i lý thuy t v
lươ ng h p lý, s ơn gi n hóa h th ng và s qu n tr ngân hàng v i h ưng ti p c n khác v i
trong s ch c a ngân hàng. Nh ng nguyên t c qu n tr các công ty phi ngân hàng nh m hoàn
này d a trên nh ng nguyên t c qu n tr công ty thi n h ơn l nh v c qu n tr công ty trong ngân
ca OECD. Bên c nh vi c nh n m nh vào qu n hàng. Cách th c qu n tr ngân hàng ki u m i
lý r i ro là vi c c a h i ng r i ro thu c h i cn ph i h ưng t i m c tiêu t ng c ưng s n
ng qu n tr , ng ưi qu n lý r i ro chuyên trách nh c a th tr ưng tài chính thay vì t i a hóa
và vi c ánh giá k các s n ph m m i, các li nhu n c a c ông. Khi ti p c n qu n tr
nguyên t c c a Basel không ch ra ưc s khác ngân hàng theo h ưng này, c c ng ng c ng
bi t gi a qu n tr ngân hàng và m t công ty phi nh ư c ông ngân hàng u có l i. i v i
tài chính. cng ng, s n nh c a th tr ưng tài chính
im tích c c c a b nguyên t c này là s mang l i nh ng nh h ưng tích c c i v i n n
minh ch ng cho thái c a toàn th gi i trong kinh t và sau ó là i v i toàn xã h i. i v i
vi c iu ch nh l i qu n tr ngân hàng. Tr ưc c ông ngân hàng, vi c không h ưng t i m c
tiên, nó kh ng nh r ng qu n tr ngân hàng liên tiêu t i a hóa l i nhu n ươ ng nhiên mang l i
quan n c hai c p vi mô (các ngân hàng ít l i nhu n h ơn nh ưng l i t ng thêm tính an
ơ n l ) và v mô (s n nh h th ng tài toàn cho các kho n u t ư c a h . Và vi c xây
chính), b i vì nó cung c p ng l c ki m dng các quy nh pháp lu t theo h ưng ti p
soát ngân hàng, hi u qu hóa vi c ki m soát và cn qu n tr ngân hàng ki u m i này s giúp
khuy n khích ni m tin c a th tr ưng. Th hai, cho các c ông tho i mái h ơn trong vi c không
s kh ng ho ng ngày nay có v nh ư m t ph n khuy n khích ngân hàng c a mình nh n m c r i
do l i c a qu n tr công ty b i vì qu n tr công ro quá cao, gi i t a s c ép kh ng khi p v
ty y u kém d n n vi c mt ngân hàng phá s n doanh s cho các nhà qu n lý c p cao, qua ó
và gây ra h l y cho các th c th khác c a n n ph n nào giúp cho các ngân hàng minh b ch
tài chính b ng s m t ni m tin vào th tr ưng. hơn trong báo cáo tài chính và tránh ưc
Th ba, nó nh n m nh vào vai trò c a các c ơ nh ng h u qu mà r i ro h th ng mang l i. Và
quan giám sát ngân hàng – c ơ quan có nhi m v ng bao gi quên r ng mu n t ưc l i
ánh giá l nh v c qu n tr công ty c a t ng nhu n thì tr ưc h t công ty ph i còn t n t i./.
ngân hàng, bao g m c trình và o c c a
các nhà qu n lý c p cao (H i ng qu n tr , ban
giám c) và c ơ quan này ph i có quy n l c Tà i li ệu tham khả o:
can thi p khi qu n tr công ty c a ngân hàng
[1] JEStiglitz,‘Principal and agent’ inThe New
bt n. Palgrave: A Dictionary of Economics(vol 3, New
Nói chung, nêu trên ây là nh ng v n c ơ Palgrave 1987)966–71
bn c a qu n tr công ty. Tuy nhiên, nh ng [2] A A Berle and G C Means,The Modern
nguyên t c c a y ban Basel v n ch ưa hoàn Corporation and Private Property(rev. edn,
toàn thoát ra ưc khuôn kh c a qu n tr ngân Harcourt, Brace & World 1967) 108–9
hàng ki u c in - ki u qu n tr công ty g n [3] Iris H-Y Chiu và Michael Mckee – b n quy n
Edward Elgar Publishing limited (2015) UK. Sách
gi ng nh ư nh ng công ty phi tài chính khác.
N.N. C ưng / Tp chí Khoa h c HQGHN: Lu t h c, T p 32, S 1 (2016) 30-41 41
The law on corporate governance in banks – Lu t [6] E Walker-Arnott,‘Company law, corporate
v qu n tr công ti trong ngân hàng. governance and the banking crisis’ (2010)
[4] L A Bebchuk, J M Fried, and D I Walker, 7ICR19, 19 and 24–26
‘Managerial power and rent extraction in the [7] J R Macey and M O’Hara, ‘The corporate
design of executive compensation’ (2002) governance of banks’ (2003) 9Federal Reserve
69UChiLRev751, esp. 789–94 Bank of New York Economic Policy Review91.
[5] Policy Exchange,Ring fencing UK Banks: More [8] M J Flannery, S H Kwan, và M Nimalendran, 'the
of a problem than a solution( J Barty (ed.), Heron, 2007 -09 Financial crisis and bank opaqueness'
Dawson and Sawyer 2013) (2010) Federal Reserve Bank of San Francisco
Working paper 2010 - P27
Modern Issues of Corporate Governance in Banks
Nguy n Ng c C ưng
VNU School of Law, 144 Xuân Th y, C u Gi y, Hanoi, Vietnam
Abstract: The article is an overview of the corporate governance problems faced by banks. On the
basis of analyzing the characteristics of the banks, the article points out that being always placed in the
situation of heavy debt repayment obligations, systemic risks and the opacity of bank's assets are
typical characteristics of the banking sector. When applying the agent theory into banks, a natural
tendency of corporate governance is to maximize shareholders' interests which causes negative effects
on the stability of financial markets. To overcome these limitations, the article suggests a new way of
banking governance, which is transforming the final aim of banking governance from maximization of
shareholders’ interests to maintain the stability of the financial market. That eventually is a basis for
improving banking governance law in Vietnam.
Keywords: Corporate Governance, Banks
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- nhung_van_de_hien_dai_ve_quan_tri_ngan_hang.pdf