Nguyên lí kế toán - Chương 01: Tổng quan về kế toán

28-Feb-13 1 Tổng quan về kế toán TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TPHCM CHƯƠNG 1 https://sites.google.com/site/baigiangmonketoan/home 2 Mục tiêu • Sau khi nghiên cứu xong chương này, bạn có thể: – Mô tả bản chất của kế toán như một hệ thống thông tin phục vụ cho việc ra quyết định. – Nêu các lĩnh vực kế toán khác nhau và giải thích sự khác biệt. – Mô tả môi trường của kế toán, bao gồm các định chế pháp lý và tổ chức nghề nghiệp chi phối hoạt động kế toán. 3 Nội dung • Bản chất của kế toán • Các lĩnh vực kế toán • Môi trường kế toán 4 Lược sử phát triển • Thời kỳ ban đầu • Luca Pacioli và sự phát triển của kế toán kép • Sự phát triển của kế toán hiện đại – Kế toán phục vụ cho các nhà đầu tư – Kế toán phục vụ cho nhà quản trị – Kế toán trong môi trường máy tính – Kế toán trong doanh nghiệp Việt Nam 28-Feb-13 2 5 Bạn cần những thông tin gì khi bạn là: •Là nhà đầu tư •Là giám đốc •Là ngân hàng •Là cơ quan thuế •Là người cung cấp •Là khách hàng •Là nhân viên 6 Định nghĩa Hoạt động của tổ chức Dữ liệu Hệ thống kế toán Thông tin Đối tượng sử dụng Ra quyết định 7 Người ra quyết định • Người quản lý • Nhà đầu tư • Chủ nợ • Nhà nước • Khách hàng • Nhân viên 8 Định nghĩa • Kế toán là một hệ thống thông tin được thiết lập trong tổ chức nhằm thu thập dữ liệu, xử lý và cung cấp thông tin cho các đối tượng sử dụng để làm cơ sở cho các quyết định kinh tế. 28-Feb-13 3 9 Quy trình kế toán Dữ liệu kinh tế Ghi chép ban đầu (Chứng từ) Phân loại, ghi chép, tổng hợp (Sổ sách) Cung cấp thông tin (Báo cáo) Thông tin 10 Các lĩnh vực của kế toán • Kế toán tài chính • Kế toán quản trị • Kế toán thuế • Kiểm toán 11 Kế toán tài chính • Cung cấp thông tin cho các đối tượng ở bên ngoài (nhà đầu tư, chủ nợ, nhà nước ), thông qua các báo cáo tài chính. – Bảng cân đối kế toán – Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh – Báo cáo lưu chuyển tiền tệ – Bản thuyết minh 12 Kế toán quản trị • Kế toán quản trị là hệ thống xử lý và cung cấp các thông tin làm cơ sở cho việc đưa ra quyết định của các nhà quản lý tổ chức, thí dụ: – Tính toán và phân tích các chi phí sản xuất hay cung cấp dịch vụ. – Lập dự toán ngân sách, phân tích chênh lệch giữa thực tế và dự toán nhằm kiểm soát các hoạt động trong tổ chức. – Đo lường kết quả hoạt động của các bộ phận trong tổ chức. 28-Feb-13 4 13 Kế toán tài chính Kế toán quản trị Mục đích Cung cấp thông tin cho người bên ngoài (nhà đầu tư, chủ nợ) để ra quyết định đầu tư, cho vay Cung cấp thông tin cho nhà quản lý tổ chức để điều hành quản lý tổ chức hiệu quả Thông tin cung cấp Các báo cáo tài chính Các báo cáo nội bộ về chi phí, dự toán và tình hình thực hiện dự toán, các báo cáo bộ phận Tính pháp lý Bắt buộc thực hiện và thông tin có tính pháp lý Không bắt buộc và thông tin không có tính pháp lý Tính linh hoạt Tuân thủ các chuẩn mực kế toán Vận dụng phù hợp với đặc điểm của tổ chức Thời gian Được lập định kỳ, chủ yếu là báo cáo tài chính năm Tuỳ theo nhu cầu và khả năng của tổ chức Loại thông tin Tài chính Tài chính và phi tài chính 14 Kế toán thuế • Kế toán thuế theo dõi và bóc tách số liệu kế toán để lập các báo cáo thuế 15 Kiểm toán • Các kiểm toán viên độc lập kiểm tra và đưa ra ý kiến về sự trung thực và hợp lý của các báo cáo tài chính 16 Bài tập thảo luận 1 • Hoạt động dưới đây thuộc lĩnh vực nào của kế toán – Theo dõi chi phí từng sản phẩm và so sánh với định mức để tìm hiểu nguyên nhân. – Kiểm kê hàng tồn kho vào thời điểm khóa sổ để lập báo cáo tài chính – Tham gia việc xây dựng giá bán sản phẩm mới. – Xác định các khoản chi phí không được khấu trừ thuế – Lập các dự toán về kết quả hoạt động kinh doanh, cân đối kế toán và lưu chuyển tiền tệ. 28-Feb-13 5 17 Bài tập thảo luận 1 (tt) • Hoạt động dưới đây thuộc lĩnh vực nào của kế toán – Theo dõi tình hình chi phí của từng phân xưởng, phòng ban để đánh giá hiệu quả hoạt động. – Lập báo cáo tài chính cuối năm cung cấp cho các cổ đông của công ty. – Gửi thư xác nhận công nợ và số dư tiền gửi ngân hàng để xác định các số liệu của đơn vị có chính xác không. – Lập tờ khai thuế giá trị gia tăng trong kỳ. 18 Môi trường kế toán • Vai trò kế toán trong nền kinh tế – Dưới góc độ tổ chức – Dưới góc độ toàn bộ nền kinh tế • Các định chế – Tổ chức nghề nghiệp – Quy định pháp lý 19 Dưới góc độ tổ chức Nguồn lực Kết quả Hoạt động Hiệu quả Giá trị tăng thêm 20 Dưới góc độ nền kinh tế • Thúc đẩy quá trình tái đầu tư và mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh • Sử dụng hiệu quả nguồn lực xã hội thông qua 2 kênh phân phối là thị trường vốn và ngân hàng • Giúp công tác giám sát của Quốc hội được hữu hiệu. 28-Feb-13 6 21 Các tổ chức nghề nghiệp • Các tổ chức nghề nghiệp ra đời nhằm thúc đẩy những người hành nghề kế toán đảm bảo chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp 22 Chức năng của tổ chức nghề nghiệp • Xây dựng các tiêu chuẩn về chuyên môn và đạo đức để có thể hành nghề thông qua các khóa học hay kỳ thi để trở thành thành viên của tổ chức. • Cập nhật kiến thức cho các thành viên để luôn bảo đảm năng lực chuyên môn. • Giám sát về đạo đức để loại khỏi tổ chức những thành viên thiếu đạo đức, gây thiệt hại cho xã hội và uy tín nghề nghiệp. • Nghiên cứu phát triển các kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp. 23 24 Các định chế pháp lý • Nhà nước phải can thiệp vào công việc kế toán vì số liệu kế toán liên quan đến quyền lợi nhiều bên và lợi ích chung của xã hội: – Luật Kế toán – Luật Kiểm toán độc lập – Luật thuế – Các chuẩn mực kế toán và kiểm toán * 28-Feb-13 7 25 Câu chuyện Enron • Enron là một tập đoàn năng lượng hùng mạnh nhất thế giới với tổng trị giá tài sản năm 2000 trên sổ sách kế toán lên đến 111 tỷ đô la Mỹ. • Ngày 02.12.2001, Enron buộc phải nộp đơn xin phá sản vì mất khả năng thanh toán. Enron đã thừa nhận khai khống lợi nhuận sau thuế liên tục trong suốt các năm từ1997-2000 lên đến con số 508 triệu USD. Hành vi sai phạm của Enron đã được sự tiếp tay của công ty kiểm toán Arthur Andersen, một trong năm công ty kiểm toán lớn nhất thế giới vào thời điểm đó. 26 Thảo luận nhóm 1 Một sinh viên kế toán thắc mắc rằng: “Báo cáo kế toán quản trị không đòi hỏi phải tuân thủ những chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán”. SV đó nghĩ rằng: “Nếu các chuẩn mực kế toán quan trọng đối với kế toán tài chính thì cũng có ích cho kế toán quản trị” • Hãy nêu ý kiến của bạn về vấn đề trên 27 Thảo luận nhóm 2 Công ty MM cần huy động thêm số vốn 10 tỷ đồng để đầu tư một dây chuyền công nghệ mới. Theo bạn Công ty sẽ huy động vốn như thế nào, và đâu là những vấn đề nhà quản lý Công ty cần quan tâm khi sử dụng từng nguồn huy động vốn khác nhau. 28 Thảo luận nhóm 3 X và Y là hai công ty bán cùng loại sản phẩm. Hai Công ty đang ở hai vị trí khác nhau trong cùng một thành phố. Trong tháng 8, Công ty X bán được 2.400 triệu đồng, Y bán được 1.800 triệu đồng. Lợi nhuận công ty X đạt được 480 triệu đồng, Y đạt được 450 triệu đồng. Hãy so sánh sự hữu hiệu và hiệu quả kinh doanh của X và Y