Nguồn vốn đầu tư và mối quan hệ giữa các nguồn vốn đầu tư

3 2 Liên doanh 1408 20.67 20.194 33.39 10.952 38.08 3 H p đ ng h p tác KDợ ồ ợ 198 2.91 4.320 7.14 5.967 20.74 4 H p đ ng BOT, BT,ợ ồ BTO 4 0.06 0.440 0.73 0.071 0.25 5 Công ty c ph nổ ầ 12 0.18 0.275 0.46 0.215 0.75 6 Công ty m - conẹ 1 0.01 0.098 0.16 0.014 0.05 Ngu n: C c Đ u t n c ngoài – B K ho ch và đ u tồ ụ ầ ư ướ ộ ế ạ ầ ư S dĩ mà doanh nghi p có v n 100% n c ngoài chi m t tr ng cao nhở ệ ố ướ ế ỷ ọ ư v y là do nhà đ u t đã hi u thêm v chính sách, lu t pháp và phong t c t pậ ầ ư ể ề ậ ụ ậ quán, cách th c ho t đ ng kinh doanh Vi t Nam, h n n a, th c t kh năngứ ạ ộ ở ệ ơ ữ ự ế ả c a các bên đ i tác Vi t Nam trong liên doanh th ng y u c v v n l nủ ố ệ ườ ế ả ề ố ẫ trình đ qu n lý, d n đ n ho t đ ng kinh doanh kém hi u qu . T đó các đ iộ ả ẫ ế ạ ộ ệ ả ừ ố tác n c ngoài có xu h ng rút d n ra kh i liên doanh, thành l p các doanhướ ướ ầ ỏ ậ nghi p 100% v n n c ngoài, đ ng lên làm ch toàn b doanh nghi pệ ố ướ ứ ủ ộ ệ mình b v n đ u t .ỏ ố ầ ư • C c u theo đ i tác đ u t :ơ ấ ố ầ ư Nhìn chung, ngày càng có nhi u qu c gia và vùng lãnh th tham gia đ u tề ố ổ ầ ư t i Vi t Nam. Tính đ n h t năm 2005, có 74 qu c gia và vùng lãnh th có dạ ệ ế ế ố ổ ự án đ u t vào Vi t Nam. Nhìn chung, trong c giai đo n t 1988 – 2005, cácầ ư ệ ả ạ ừ n c châu Á v n là nh ng đ i tác đ u t ch y u c a Vi t Nam, t l dòngướ ẫ ữ ố ầ ư ủ ế ủ ệ ỷ ệ v n t châu Âu v n th p và tăng ch m. Đi u này đ ng nghĩa v i vi c l ngố ừ ẫ ấ ậ ề ồ ớ ệ ượ v n thu hút t các n c s h u công ngh ngu n còn r t th p.ố ừ ướ ở ữ ệ ồ ấ ấ B ng 5:ả 10 nhà đ u t hàng đ u Vi t Naầ ư ầ ở ệ m STT N cướ S d ánố ự T ng v n đ u tổ ố ầ ư Đ u t th c hi nầ ư ự ệ Số l ngượ T tr ngỷ ọ (%) S v nố ố (t USD)ỷ Tỷ tr ngọ (%) S v nố ố (t USD)ỷ Tỷ tr ngọ (%) 29 §Ò ¸n m«n häc 1 Đài Loan 1550 22,75 8,112 13,41 2,972 10,33 2 Singapore 452 6,63 8,076 13,35 3,686 12,81 3 Hàn Qu cố 1263 18,54 7,799 12,90 2,606 9,06 4 Nh t B nậ ả 735 10,79 7,399 12,23 4,824 16,77 5 H ng Kôngồ 375 5,50 5,276 8,73 2,133 7,41 6 British Virgin 275 4,04 3,225 5,33 1,366 4,75 7 Hà Lan 74 1,09 2,365 3,91 2,029 7,06 8 Pháp 178 2,61 2,198 3,63 1,128 3,92 9 Hoa Kỳ 306 4,49 2,111 3,49 0,657 2,29 10 Malaysia 200 2,94 1,648 2,72 0,996 3,46 11 Các n c khácướ 1405 20,62 12,260 20,30 6,366 22,14 T ng c ngổ ộ 6813 100 60,474 100 28,763 100 Ngu n: C c Đ u t n c ngoài – B K ho ch và Đ u tồ ụ ầ ư ướ ộ ế ạ ầ ư Trong giai đo n 1988 – 1996, FDI vào Vi t Nam ch y u là t các n cạ ệ ủ ế ừ ướ châu Á. Các n c châu Á chi m t i 71,7% t ng v n FDI đ u t vào Vi tướ ế ớ ổ ố ầ ư ệ Nam, trong đó các n c ASEAN chi m 24,8% t ng v n FDI đăng ký. Nămướ ế ổ ố n c châu Á là Đài Loan, Singapore, Nh t B n, Hàn Qu c, H ng Kông chi mướ ậ ả ố ồ ế h n 65% t ng s v n đăng ký vào Vi t Nam. Châu Âu chi m 20,5% và châuơ ổ ố ố ệ ế M chi m 7,8% v n FDI đăng ký Vi t Nam giai đo n này (trong đó Mỹ ế ố ở ệ ạ ỹ chi m t i 3,5% v n FDI vào Vi t Nam)ế ớ ố ệ Đ n giai đo n 1997 – 1999, do nh h ng c a cu c kh ng ho ng tài chínhế ạ ả ưở ủ ộ ủ ả – ti n t trong khu v c nên c c u v n FDI theo ch đ u t c a Vi t Namề ệ ự ơ ấ ố ủ ầ ư ủ ệ cũng có s thay đ i. V n FDI đăng ký c a các n c ASEAN vào Vi t Namự ổ ố ủ ướ ệ gi m rõ r t, năm 1997 gi m 47,9% so v i năm 1996, năm 1998 gi m 8,9%,ả ệ ả ớ ả năm 1999 gi m 63% so v i năm tr c. Trong khi đó v n FDI t các n cả ớ ướ ố ừ ướ châu Âu l i tăng lên. ạ Giai đo n 2000 – 2006 là giai đo n ph c h i c a ngu n v n FDI vào Vi tạ ạ ụ ồ ủ ồ ố ệ Nam. Trong giai đo n này, c c u v n FDI đăng ký theo đ i tác cũng có nhi uạ ơ ấ ố ố ề thay đ i. Năm 2000, v n FDI vào Vi t Nam ch y u là t châu Âu, chi mổ ố ệ ủ ế ừ ế 36,6% t ng v n FDI vào Vi t Nam. V n FDI t các n c ASEAN v n ti pổ ố ệ ố ừ ướ ẫ ế t c gi m sút, chi m 2,4% t ng v n đăng ký. Tuy nhiên v n t các n c Đôngụ ả ế ổ ố ố ừ ướ Á vào Vi t Nam l i tăng lên rõ r t, chi m t i 22,4% t ng v n đăng ký. Nămệ ạ ệ ế ớ ổ ố 2001, v n FDI t các n c châu Âu, châu M và Đông á ti p t c tăng m nh,ố ừ ướ ỹ ế ụ ạ 30 §Ò ¸n m«n häc chi m 44,5%; 4,6% và 28,7% t ng v n đăng ký m i. V n FDI t các n cế ổ ố ớ ố ừ ướ ASEAN d n h i ph c, chi m t i 13,7% t ng v n đ u t vào Vi t nam. Trongầ ồ ụ ế ớ ổ ố ầ ư ệ 2 năm 2002 – 2003, v n FDI t châu Âu ti p t c gi m xu ng, còn 80 tri uố ừ ế ụ ả ố ệ USD năm 2002 và 73 tri u USD năm 2003 (so v i m c g n 1.082 tri u nămệ ớ ứ ầ ệ 2001). V n FDI t các n c ASEAN cũng gi m sút, nh ng khu v c Đông Áố ừ ướ ả ư ự l i tích c c đ u t vào Vi t Nam, tr thành các ch đ u t l n nh t Vi tạ ự ầ ư ệ ở ủ ầ ư ớ ấ ở ệ Nam, đ c bi t là 4 n c Đài Loan, H ng Kông, Nh t B n, Hàn Qu c. Đ nặ ệ ướ ồ ậ ả ố ế h t năm 2004, châu Á v n là các ch đ u t l n nh t t i Vi t Nam, chi mế ẫ ủ ầ ư ớ ấ ạ ệ ế 67,8% t ng v n đăng ký, châu Âu chi m 11,2% t ng v n đăng ký và châu Mổ ố ế ổ ố ỹ chi m 8% t ng v n đăng ký vào Vi t Nam. ế ổ ố ệ Tính đ n năm 2006, Đài Loan, Singapore, Hàn Qu c, Nh t B n, H ngế ố ậ ả ồ Kông v n là 5 n c đ ng đ u danh sách v đ u t FDI vào Vi t Nam, chi mẫ ướ ứ ầ ề ầ ư ệ ế h n 60% t ng v n đ u t vào Vi t Nam, sau đó m i đ n các n c châu Âu,ơ ổ ố ầ ư ệ ớ ế ướ châu M . Nh v y, t l các d án đ u t n c ngoài có s d ng công nghỹ ư ậ ỷ ệ ự ầ ư ướ ử ụ ệ cao, công ngh ngu n còn th p. Trong s các đ i tác n c ngoài thì châu Âuệ ồ ấ ố ố ướ và Hoa Kỳ đ u t ch a l n và ch a t ng x ng v i ti m năng c a h .ầ ư ư ớ ư ươ ứ ớ ề ủ ọ Năm 2007, Hàn Qu c là nhà đ u t l n nh t v i 84 d án tr giá g n 600ố ầ ư ớ ấ ớ ự ị ầ tri u USD, ti p theo là n Đ , Singapore, Thái Lan và M .ệ ế Ấ ộ ỹ Nét m i c a FDI năm 2008 là có nhi u d án l n. Ma-lai-xi-a là đ i tác đ uớ ủ ề ự ớ ố ầ t nhi u nh t vào Vi t Nam v i d án khu liên h p thép c a T p đoàn Lionư ề ấ ệ ớ ự ợ ủ ậ t i Ninh Thu n liên doanh v i T p đoàn Công nghi p tàu th y Vi t Namạ ậ ớ ậ ệ ủ ệ (Vinashin) tr giá g n 9,8 t USD v a đ c kh i công vào gi a tháng 12-2008.ị ầ ỉ ừ ượ ở ữ Đài Loan và Nh t B n là nh ng đ i tác FDI l n ti p theo c a Vi t Nam v iậ ả ữ ố ớ ế ủ ệ ớ D án hóa d u 4 t USDự ầ ỉ . 1.2.Đánh giá chung v tình hình thu hút v n đ u t FDIề ố ầ ư a/Nh÷ng thµnh tùu §Ó ®¸nh gi¸ nh÷ng thµnh tùu trong viÖc thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi, bªn c¹nh c¸c chØ tiªu quan träng lµ sè vèn ®¨ng ký cña c¸c dù ¸n, cÊp míi vµ t¨ng vèn, cßn cã c¸c chØ tiªu kh¸c còng kh«ng kÐm phÇn quan träng. §ã lµ sè vèn thùc hiÖn vµ kÕt qu¶ vÒ c¸c mÆt kh¸c cña nh÷ng dù ¸n ®· 31 §Ò ¸n m«n häc ®i vµo ho¹t ®éng nh: doanh thu, xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu, nép ng©n s¸ch, thu hót lao ®éng... . Mét lµ: §Çu t níc ngoµi gãp phÇn quan träng bæ sung nguån vèn ®Çu t ph¸t triÓn, kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu vèn cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong thêi kú ®æi míi..V× vËy FDI trë thµnh mét nguån vèn cÇn thiÕt cho sù nghiÖp ®æi míi cña níc nhµ. Nguån vèn FDI chñ yÕu lµ ngo¹i tÖ m¹nh vµ m¸y mãc thiÕt bÞ t¬ng ®èi hiÖn ®¹i nªn ®· ®ãng gãp c¬ së vËt chÊt míi, bæ sung vµ hoµn thiÖn hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng, t¨ng thªm n¨ng lùc s¶n xuÊt míi cña toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n, nhÊt lµ khu vùc c«ng nghiÖp. Hai lµ:Th«ng qua viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ kü thuËt, FDI ®· gãp phµn lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, kinh nghiÖm qu¶n lý ë mét sè ngµnh. ViÖt Nam bíc vµo c«ng cuéc håi phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ víi xuÊt ph¸t ®IÓm thÊp vÒ mÆt c«ng nghÖ. Do ®ã chÊt lîng s¶n phÈm thÊp, khã cã thÓ t¹o ra søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng trong vµ ngoµi níc. MÆt kh¸c, tr×nh ®é c«ng nghÖ thÊp cßn dÉn ®Õn « nhiÔm m«i trêng. Sau khi thùc hiÖn luËt ®Çu t níc ngoµi, viÖc ®æi míi níc ta ®· thùc hiÖn víi quy m« vµ tèc ®é cao h¬n nhiÒu so víi tríc ®ã. Níc ta ®· tiÕp nhËn ®îc mét sè c«ng nghÖ kü thuËt tiªn tiÕn trong nhiÒu ngµnh kinh tÕ nh: th«ng tin viÔn th«ng, th¨m dß dÇu khÝ, hãa chÊt, s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, x©y dùng kh¸ch s¹n ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ, s¶n xuÊt l¾p ghÐp «t«, c«ng nghÖ ®iÖn tö, xe m¸y, .... Th«ng qua chuyÓn giao c«ng nghÖ FDI ®· gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, ®a d¹ng mÉu m·, tõ ®ã mµ n©ng cao kim ng¹ch xuÊt khÈu, c¶i thiÖn m«i trêng lao ®éng, ®ång thêi kÝch thÝch c¸c doanh nghiÖp trong níc vµ c¶ ë níc ngoµi. Ba lµ: ®Çu t níc ngoµi ®· gãp phÇn tÝch cùc thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ta vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu theo híng tiÕn bé, t¨ng thu ng©n s¸ch. §Çu t níc ngoµi thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp vµ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô trong nÒn kinh tÕ níc ta. Hai khu vùc nµy cã tèc ®é ta 32 §Ò ¸n m«n häc nhanh h¬n khu vùc n«ng nghiÖp (n¨m 1997, c«ng nghiÖp t¨ng 13,2%, dÞch vô t¨ng 8,6%, n«ng nghiÖp t¨ng 4,5%) thóc ®Èy qu¸ tr×nh dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ theo híng tÝch cùc. Trong c¬ cÊu vïng l·nh thæ, ®Çu t níc ngoµi gãp phÇn h×nh thµnh khu kinh tÕ träng ®iÓm cña 3 miÒn B¾c-Trung-Nam, mçi vïng lµ mét khu vùc kinh tÕ ta nhanh, cã t¸c dông ®Çu t ®èi víi kinh tÕ ViÖt Nam. H¬n n÷a, FDI ®· gãp phÇn chñ yÕu ®Çy nhanh qu¸ tr×nh h×nh thµnh c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt vïng kinh tÕ träng ®iÓm, ngµnh c«ng nghiÖp mòi nhän cña nÒn kinh tÕ. Bèn lµ: Bíc ®Çu t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, gãp phÇn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò khã kh¨n vÒ viÖc lµm cho ngêi lao ®éng. Trªn ®©y lµ nh÷ng lîi Ých ban ®Çu mµ chóng ta thu ®îc th«ng qua viÖc thu hót FDI. Tuy cßn rÊt khiªm tèn nhng nã còng ®· gãp mét phÇn quan träng vµo sô nghiÖp ®æi míi cña níc ta. .b. Nh÷ng h¹n chÕ BÊt kú mét tÊm hu©n tr¬ng nµo còng cã mÆt tr¸i cña nã, FDI cña n- íc ta còng cã nh÷ng vÊn ®Ò ®¸ng ph¶i suy nghÜ: Mét lµ: C¬ cÊu ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt Nam cha hîp lý.Đó là vi cệ các d án đ u t n c ngoài đ u t t p trung đ ng b vào các đ a ph ng cóự ầ ư ướ ầ ư ậ ồ ộ ị ươ đi u ki n thu n l i v c s h t ng , k thu t.. đi u ki n t nhiên mà cácề ệ ậ ợ ề ơ ở ạ ầ ỹ ậ ề ệ ự đ a ph ng khá nh ng vùng núi bi n đ o không đ c nhà n c t o đi u ki nị ươ ư ể ả ượ ướ ạ ề ệ phát tri n đúng m c s vô tình d n đ n kho ng cách, chênh l ch vùng mi nể ứ ẽ ẫ ế ả ệ ề trong xã h i ngày càng tăng.ộ Hai lµ: HiÖu qu¶ ®Çu t cha cao vµ kh«ng ®ång ®Òu, mét sè dù ¸n ®· ®i vµo ho¹t ®éng 3-4 n¨m nhng vÉn bÞ thua lç. Nguyªn nh©n thua lç cã nhiÒu cã yÕu tè ®ang c¶nh b¸o lµ chi phÝ vËt chÊt vµ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh qu¸ lín do ®Þnh gi¸ m¸y mãc thiÕt bÞ níc ngoµi ®ù¬c nhËp vµo ®Ó liªn doanh so víi gi¸ thùc tÕ. MÆt kh¸c, cã kh«ng Ýt c¸c nhµ ®Çu t ®· lîi dông quan hÖ hîp t¸c ®Çu t vµ s¬ hë trong chÝnh s¸ch vµ kiÓm so¸t ®Ó bu«n lËu, trèn thuÕ 33 §Ò ¸n m«n häc g©y thiÖt h¹i kh«ng nhá cho nníc t¨ng trëng . Nh vô bu«n lËu 1,2 triÖu gãi “CarewnA” cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n hµng h¶i Lizena nh vô nhµ m¸y thuèc l¸ Lataba vµ nhµ m¸y thuèc l¸ Kh¸nh Hßa hîp t¸c s¶n xuÊt Marboro gi¶ ®Ó xuÊt khÈu sang Hµ Lan. Ba lµ: §Çu t níc ngoµi ®· vµ ®ang t¹o ra sù c¹nh tranh g¨y g¾t víi c¸c doanh nghiÖp néi ®Þa vÒ lao ®éng, kü thuËt, vÒ thÞ trong níc vµ xuÊt khÈu. Bªn c¹nh mÆt tÝch cùc cña c¹nh tranh ®ã, còng xuÊt hiÖn nhiÒu yÕu tè tiªu cùc ¶nh hëng ®Õn tèc ®é t¨ng trëng cña c¸c doanh nghiÖp trong níc. Râ nhÊt lµ s¶n xuÊt bia, bét giÆt, dÖt, da, l¾p r¸p ®iÖn tö, chÕ biÕn n«ng s¶n. VÝ dô c«ng nghiÖp ®iÖn tö liªn doanh víi níc ngoµi t¨ng 35% lËp tøc khu vùc trong níc gi¶m 5%. T¬ng tù còng vËy víi v¶i t¨ng 37,55% vµ t¨ng 1,3% thùc phÈm, ®å uèng 19,5% vµ 11,5%, bét giÆt t¨ng 114,6% vµ t¨ng 5,7%.... H¬n thÕ n÷a, c¸c nhµ ®Çu t g©y nhiÒu thiÖt thßi cho ngêi lao ®éng. Môc ®Ých cña nhµ ®Çu t lµ nh»m thu ®îc lîi nhuËn cµng cao cµng tèt. V× vËy hä lu«n t×m c¸ch khai th¸c lîi thÕ t- ¬ng ®èi cña níc chñ nhµ. Mét lîi thÕ lín nhÊt cña ViÖt Nam lµ gÝa lao ®éng rÎ. V× vËy nhµ ®Çu t g©y nhiÒu thiÖt thßi cho ngêi lao ®éng. ë mét sè xÝ nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi c¸c nhµ ®Çu t ®· t¨ng cêng ®é lao ®éng, c¾t xÐn ®iÒu kiÖn lao ®éng thËm chÝ xóc ph¹m nh©n phÈm cña ngêi lao ®éng, mua chuéc hoÆc ph¶n øng víi c¸c c¸n bé c«ng ®oµn. V× vËy ®· cã nhiÒu cuéc tranh chÊp vÒ lao ®éng x¶y ra ë c¸c xÝ nghiÖp nµy (14 xÝ nghiÖp trong h¬n 700 xÝ nghiÖp ®ang ho¹t ®éng) Bèn lµ: VÊn ®Ò lín nhÊt mµ FDI g©y ra trong nh÷ng n¨m ®ã n÷a lµ kh«ng Ýt nh÷ng c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ l¹c hËu ®· bÞ th¶i ®Õn 20%. Mét cuéc kh¶o s¸t cña nghµnh c«ng nghiÖp nhÑ ë 42 xÝ nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi n¨m 1993 cho biÕt 76% sè m¸y míi nhËp thuéc thÕ hÖ nh÷ng n¨m 1950- 1960 , 70% sè m¸y nhËp hÕt khÊu hao, 50% lµ ®ß cò t©n trang l¹i. Riªng viÖc ®Þnh gi¸ cao h¬n gi¸ thùc tÕ tõ 15%- 20% cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp do níc ngoµi ®a vµo díi h×nh thøc liªn doanh ®· 34 §Ò ¸n m«n häc g©y thiÖt h¹i cho ta kho¶ng 50 triÖu USD (B¸o nh©n d©n ngµy 6/10/1993). §iÒu tra cña Liªn §oµn lao ®éng ViÖt Nam c«ng bè n¨m 1995 cho biÕt. HÖ thèng CO2 ë liªn doanh bia BGI do ph¸t chÕ t¹o n¨m 1979, ®· l¾p ë Camorun n¨m 1980 (thêi b¸o kinh tÕ sè 73 nn 1996). ViÖc chuyÓn gia c«ng nghÖ l¹c hËu, thiÕu ®ång bé ®ang b¸o ®éng nguy c¬ cña c¸c níc ph¸t triÓn vµ ViÖt Nam lµ ®iÒu ®¸ng quan t©m. §iÒu nµy g©y ra « nhiÔm m«i trêng vµ ¶nh hëng ®Õn søc kháe cña ngêi lao ®éng vµ nguy c¬ gia t¨ng møc ®é l¹c hËu. Ch¼ng h¹n nh viÖc nhËp c«ng nghÖ cò cña ngµnh ph©n bãn ®· lµm nång ®é hãa chÊt g©y h¬i, c¸c lo¹i khÝ ®éc gÊp nhiÒu lÇn cho phÐp,lµm « nhiÔm m«i trêng xung quanh. Ngoµi ra nguy c¬ cã thÓ s¶y ra n÷a lµ sù phô thuéc cña c¸c níc nhËn ®Çu t vµo vèn, c«ng nghÖ kü thuËt vµ thÞ trêng cña c¸c nhµ ®Çu t. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ gi¶ t¹o ë níc nhËn ®Çu t. Sù “ch¶y m¸u” tµi nguyªn vµ chÊt x¸m. Sù can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé, an ninh cña c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn th«ng qua c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia.....Nguyªn nh©n chÝnh cña t×nh h×nh trªn lµ do ViÖt Nam thiÕu th«ng tin vÒ c¸c lo¹i c«ng nghÖ, tr×nh ®é cßn thÊp, tr×nh ®é qu¶n lý vµ kiÓm so¸t cßn yÕu. Quan träng hn lµ c¸c chÝnh s¸ch vÒ chuyÓn giao c«ng nghª, b¶o vÖ m«i trêng, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc....cßn nhiÒu vÊn ®Ò ph¶i hoµn thiÖn. c. Nh÷ng víng m¾c, trë ng¹i Trong thêi gian qua, ChÝnh phñ ViÖt Nam thêng xuªn l¾ng nghe c¸c nhµ ®Çu t vµ ®· ban hµnh nhiÒu biÖn ph¸p c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t, th¸o g÷ khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp ®Çu t níc ngoµinh söa ®æi luËt ®Çu t níc ngoµi, miÔn gi¶m thuÕ, tiÒn thuª ®Êt, gi¶m gi¸ phÝ mét sè mÆt hµng, dÞch vô, ®iÒu chØnh môc tiªu ho¹t ®éng cña nhiÒu dù ¸n, bæ sung c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch vµ b¶o ®¶m ®Çu t, xö lý linh ho¹t viÖc chuyÓn ®æi h×nh thøc ®Çu t vv.... Tuy nhiªn, cho ®Õn nay vÉn cßn mét sè víng m¾c g©y khã kh¨n cho viÖc thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi. 35 §Ò ¸n m«n häc * Sù c¹nh tranh gay g¾t trong viÖc thu hót FDI cña c¸c níc cña c¸c khu vùc Xu híng gia t¨ng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi trªn thÕ giíi lµ yªu cÇu tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh quèc tÕ hãa ®íi sèng kinh tÕ quèc tÕ ®ang diÔn ra ngµy cµng m¹nh mÏ. Xu híng nµy mang tÝnh l©u dµi, cho dï trong sè nn cô thÓ lîng vèn FDI cã thÓ gi¶m do ¶nh hëng cña suy tho¸i kinh tÕ, nhÊt lµ ë c¸c níc ph¸t triÓn. Tuy vËy nhng tæng sè vèn FDI trªn thÕ giíi lµ rÊt lín, song tû träng ®Çu t vµo c¸c níc ph¸t triÓn trong tæng FDI chØ chiÕm Ýt vµ cã thÓ gi¶m xuèng trong nh÷ng nn tíi. Do ®ã cuéc c¹nh thanh thu hót FDI gi÷a c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cßn tiÕp tôc t¨ng. MÆt kh¸c mét sù kiÖn gÇn ®©y cho thÊy ViÖt Nam sÏ khã kh¨n h¬n trong thu hót ®Çu t níc ngoµi. §ã lµ níc l¸ng giÒng Trung Quèc gia nhËp tæ chøc th¬ng m¹i quèc tÕ (WTO). * C¬ së h¹ tÇng cßn yÕu kÐm Do xuÊt ph¸t thÊp nªn c¬ së h¹ tÇng cßn kÐm cña ViÖt Nam ®· tån t¹i qua nhiÒu thÕ kû qua, g©y ra nh÷ng Ên tîng kh«ng mÊy hÊp dÉn cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi. §ßng thêi g©y khã kh¨n cho viÖc triÓn khai vµ ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n FDI. Sù qu¸ t¶i vµ l¹c hËu cña hÖ thèng giao th«ng vËn t¶i, th«ng tin liªn l¹c cung cÊp ®iÖn níc lµ nh÷ng næi bËt cña c¬ së h¹ tÇng ViÖt Nam cô thÓ: Giao th«ng vËn t¶i: HÖ thèng nµy c¶ vÒ ®êng s¾t, ®êng kh«ng, ®êng bé ®Òu rÊt l¹c hËu, kh«ng ®ång bé. Trong sè 15 s©n bay cña c¶ níc, cã hai s©n bay quèc tÕ lµ Néi Bµi - Hµ Néi, T©n S¬n NhÊt - Thµnh phè Hå ChÝ Minh. S©n bay §µ n½ng tuy ®· ®îc xÕp lµ lo¹i s©n bay quèc tÕ, nh- ng trong thùc tÕ míi chØ ho¹t ®éng nh s©n bay néi ®Þa. Ngay c¶ hai s©n bay quèc tÕ nø«c ta còng ®ang ®ßi hâi ph¶i ®îc n©ng cÊp c¶i t¹o, vµ cã thªm thiÕt bÞ híng bay míi. M¹ng líi ®êng s¾t cã nhîc ®iÓm lín nhÊt lµ hÖ thèng ®êng s¾t lµ ®- êng ®¬n tuyÕn, víi ®êng bay khæ hÑp trong khi hÖ thèng tÝn hiÖu th« s¬. nÒn ®êng s¾t kh«ng ®¶m b¶m chÊt lîng,®êng rayvµ tµ vÑt yÕu 36 §Ò ¸n m«n häc nhiÒu ®o¹n ®êng kh«ng an toµn... Do vËy so víi yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ th× sù ph¸t triªn cña giao th«ng vËn t¶i cßn chËm ch¹p vµ lµ trë ng¹i lín ®èi víi kh¶ n¨ng thu hót ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt Nam nhÊt lµ c¸c vïng s©u vïng,vïng xa. Cã thÓ nãi ®Çu t cho giao th«ng vËn t¶i cña ViÖt Nam cha chó träng tíi ®Çu t chiÒu s©u, thiªn vÒ mua s¾m thiÕt bÞ míi,coi nhÑ söa ch÷a vµ ®ång b« hãa ph¬ng tiÖn hiÖn cã. Chó träng ph¬ng tiÖn kü thuËt nhng l¹i xem nhÑ viÖc ®æi míi c«ng nghÖ vµ hoµn thiÖn c¸c c«ng tr×nh vËt chÊt. HÖ thèng giao th«ng vËn t¶i xÐt vÒ tr×nh ®é kü thuét vµ c«ng nghÖ cßn l¹c hËu,xÐt vÒ c¬ c¸u mÊt c©n ®èi, xÐt vÒ mÆt ph©n bè l·nh thæ cha hîp lý. HÖ th«ng tin liªn l¹c: ViÖt Nam tuy ®· cã nh÷ng tiÕn bé vît bËc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Nhng nh×n chung vÉn vÉn cha ®Çy ®ñ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng cha thËt tèt ®Ó phôc vô cho c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. §Æc biÖt hÖn nay chóng t¨ng trëng ®ang sèng trong thêi ®¹i bïng næ nªn mäi th«ng tin ph¶i ®îc cËp nhËt mét c¸ch chÝnh x¸c, ®Ó c¸c nhµ ®Çu t cã thÓ xö lý mét c¸ch linh ho¹t c¸c th«ng tin ®ã. Tõ ®ã ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n kÞp thêi. H¬n n÷a phÝ trong ngµnh bu chÝnh viÔn th«ng hiÖn nay ®ang cßn kh¸ cao so víi khu vùc vµ trªn thÕ giíi. §ång thêi khu vùc FDI hiÖn cßn ph¶i chÞu møc kh¸ cao so víi khu vùc trong n- íc. §iÒu nµy g©y bÊt b×nh ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t vµ lµm cho chi phÝ ho¹t ®éng t¨ng cao, g©y khã kh¨n cho viÖc thùc hiÖn c¸c dù ¸n FDI. HÖ thèng tho¸t níc vµ hÖ thèng cung cÊp ®iÖn ®· ®îc x©y dùng vµ chó träng ®Çu t. Song vÉn cha ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ho¹t ®éng FDI. HÖ thèng c¸p tho¸t níc ®« thÞ trong nh÷ng thµnh phè lín ®ang bÞ xuèng cÊp ngiªm träng, thËm chÝ nhiÒu khu vùc ®« thÞ cha cã hÖ thèng tho¸t níc. ë Hµ Néi sè lîng cèng tho¸t níc chØ ®¸p øng ®îc trªn 40% yªu cÇu. ë thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ ë mét sè thµnh phè kh¸c ë phÝa Nam, hÖ thèng tho¸t níc cã kh¸ h¬n nhng còng chÞu ¸p lùc lín do viÖc më réng kh¸ nhanh cña c¸c khu d©n c. 37 §Ò ¸n m«n häc * M«i trêng hÖ thèng ph¸p luËt cßn nhiÒu bÊt cËp HÖ thèng ph¸p luËt cña ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn nªn cßn thiÕu tÝnh ®éng bé, cha ®ñ møc cô thÓ, cha b¶o ®¶m ®îc tÝnh râ rµng vµ dù ®o¸n ®îc tríc. Sau h¬n 10 n¨m qua kÓ tõ khi ban hµnh luËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®· ®îc söa ®æi 3 lÇn. C¸c v¨n b¶n ph¸p lý liªn quan ®Õn FDI rÊt nhiÒu, nhng viÖc hÖ thèng hãa cßn yÕu, viÖc tuyªn truyÒn cßn h¹n chÕ, viÖc hiÓu vµ tËn dông cha nhÊt qu¸n, tïy tiÖn. T¹o nªn t×nh tr¹ng “trªn tho¸ng díi chÆt” Cô thÓ: Mét sè Bé ngµnh cha ban hµnh kÞp thêi c¸c v¨n b¶n híng dÉn. NghÞ §Þnh 24/2000/N§-CP ngµy 31/7/2000 cña ChÝnh Phñ quy ®Þnh chi tiÕt luËt ®Çu t ní ngoµi t¹i ViÖt Nam g©y khã kh¨n cho c¸c ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp vÝ dô nh v¨n b¶n híng dÉn thuÕ, qu¶n lý tµi chÝnh doanh nghiÖp, chÕ ®é kÕ to¸n cña Bé Tµi ChÝnh, híng dÉn chuyÓn giao c«ng nghÖ.... MÆt kh¸c thñ tôc hµnh chÝnh cßn rêm rµ, tÖ qua liªu, thiÕu tr¸ch nhiÖm cña mét sè c¸n bé c«ng chøc g©y ¸ch t¾c triÓn khai dù ¸n vµ s¶n xuÊt kinh doanh. T×nh tr¹ng “nhiÒu cöa nhiÒu khãa” vÉn ®ang tån t¹i. Cßn n÷a c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ së h÷u trÝ tuÖ cha râ rµng vµ thùc hiÖn mÊt thêi gian. C¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi mong muèn ChÝnh Phñ x©y dùng c¸c thÓ chÕ ®Ó ng¨n chÆn cä hiÖu lùc t×nh tr¹ng c¹n tranh kh«ng lµnh m¹nh, ®Æc biÖt lµ n¹n hµng gi¶, hµng nh¸i ®ang phæ biÕn hiÖn nay. Víi nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc cña khu vùc vèn FDI t¹i ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua. Mét lÇn n÷a kh¼ng ®Þnh FDI lµ mét tÊt yÕu kinh tÕ trong ®iÒu kiÖn quèc tÕ hãa s¶n xuÊt vµ lu th«ng, mét yÕu tè cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi quèc gia vµ ®îc coi lµ mét nguån lùc quèc tÕ cÇn khai th¸c ®Ó tõng bíc hßa nhËp vµo céng ®ång quèc tÕ, gãp phÇn gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò c«ng nghÖ vµ vèn mét c¸ch tiÕp cËn th«ng minh ®Ó bíc nhanh trªn con ®êng c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc. Tuy nhiªn còng cÇn ph¶i nh×n nhËn tõ mÆt tr¸i cña vÊn ®Ò FDI ®Ó t×m ra ®èi s¸ch h¹n chÕ vµ ®Èy lïi tiªu cùc, ph¸t huy mÆt 38 §Ò ¸n m«n häc tÝch cùc trong thu hót ®Çu t níc ngoµi vµ lµm lµnh m¹nh h¬n n÷a quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ ViÖt Nam 2. ODA 2.1 Tình hình thu hút và s d ng ODAử ụ Trªn thÕ giíi hiÖn nay cã 4 nguån cung cÊp ODA chñ yÕu lµ: C¸c níc thµnh viªn cña DAC; Liªn X« cò vµ c¸c níc §«ng ¢u; Mét sè níc arËp vµ mét sè níc ®ang ph¸t triÓn. Trong c¸c nguån nµy ODA tõ c¸c níc thµnh viªn DAC lµ lín nhÊt. Bªn c¹nh ODA tõ c¸c quèc gia th× ODA tõ c¸c tæ chøc viÖn trî ®a ph¬ng còng chiÕm mét khèi lîng lín trong ®ã bao gåm: C¸c tæ chøc thuéc hÖ thèng Liªn hîp quèc, Liªn minh ch©u ©u(EU), c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ(NGO), c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ( WB, ADB, IMF)… §èi víi ViÖt Nam tríc n¨m 1993 nguån viÖn trî chñ yÕu tõ Liªn X« vµ c¸c níc §«ng ¢u nhng kÓ tõ khi nèi l¹i quan hÖ víi céng ®ång c¸c nhµ tµi trî quèc tÕ n¨m 1993 th× cho ®Õn nay nhi u t ch c đã n i l i vi n trề ổ ứ ố ạ ệ ợ ODA cho Vi t Nam.Nh ng n l c t c phía chính ph Vi t nam và t ch cệ ữ ỗ ự ừ ả ủ ệ ổ ứ qu c t đã đ t đ c nh ng k t qu quan tr ng. Đ n nay , Vi t nam đã thi tố ế ạ ượ ữ ế ả ọ ế ệ ế l p quan h v i h n 50 nhà tài tr đ n ph ng và đa ph ng cũng kho ngậ ệ ớ ơ ợ ơ ươ ươ ả 600 t ch c phu chính ph và g n 1600 ch ng trình d án.ổ ứ ủ ầ ươ ự Sau ®©y lµ c¸c lÜnh vùc u tiªn chñ yÕu cña mét sè nhµ tµi trî lín dµnh cho ViÖt Nam: 39 §Ò ¸n m«n häc Nhµ tµi trî ¦u tiªn toµn cÇu ¦u tiªn ë ViÖt Nam NhËt CHLB §øc Mü Ph¸p Cana®a Anh WB IMF H¹ tÇng kinh tÕ & dÞch vô Ph¸t triÓn kinh tÕ; c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn sèng T¨ng trëng kinh tÕ; æn ®Þnh d©n sè vµ søc khoÎ Ph¸t triÓn ®« thÞ; GTVT; gi¸o dôc; khai th¸c má C¬ së h¹ tÇng; ph¸t triÓn khu vùc t nh©n; MT NhiÒu lÜnh vùc Thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ & t¨ng phóc lîi. C©n b»ng vÒ mËu dÞch quèc tÕ; æn ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i. H¹ tÇng kinh tÕ & dÞch vô Hç trî c¶i c¸ch kinh tÕ; ph¸t triÓn hÖ thèng GT Cøu trî n¹n nh©n chiÕn tranh & trÎ em må c«i Ph¸t triÓn nh©n lùc; GTVT; th«ng tin liªn l¹c Hç trî kinh tÕ & TC; hç trî thiÕt chÕ & qu¶n lý Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo; GTVT Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo; GTVT. Hç trî c¸n c©n thanh to¸n& ®iÒu chØnh c¬ cÊu. Và hi n nay, ngân hàng th gi i WB là c quan vi n tr đa ph ng l nệ ế ớ ơ ệ ợ ươ ớ nh t , Nh t B n là qu c gia vi n tr song ph ng l n nh t cho Vi t nam.ấ ậ ả ố ệ ợ ươ ớ ấ ệ Còn xét v vi n tr không hoàn l i thì Pháp là th nh t, ti p sau đó là Đanề ệ ợ ạ ứ ấ ế M ch.ạ Tình hình cam k t và th c hi n ODA t i Vi t nam t năm 2000 đ n 2009ế ự ệ ạ ệ ừ ế đ c cho b ng sau :ượ ở ả 40 §Ò ¸n m«n häc N¨m 2000 2001 200 2 2003 2004 200 5 2006 200 7 200 8 2009 Vèn cam kÕt 2,40 2,40 2,50 2.83 3,44 3,44 3,75 4,50 5,43 8,1 Ký K tế 1,77 1,77 2,42 1,81 1,76 2,57 2,52 2,82 3,80 7,0 Gi iả ngân 1,5 1,53 1,42 1,65 1,85 1,82 2,2 1,85 2,18 % KÝ K TẾ 73,7 5 73,7 5 96,8 63,9 51,1 74,7 67,2 62,6 69,9 86,4 % Gi iả ngân 84,7 86,4 58,7 91,1 105, 5 70,8 87,3 63,8 57,3 Qua b ng s li u trên ta th y t ng l ng v n ODA cam k t trong 17 nămả ố ệ ấ ổ ượ ố ế qua đ t kho ng 57,5 t USD, đ c bi t trong năm 2010 là 8,1 t USD, m cạ ả ỷ ặ ệ ỷ ứ cam k t cao nh t t tr c đ n nay. Nh v y t c đ tăng tr ng và thu hútế ấ ừ ướ ế ư ậ ố ộ ưở v n đ u t ODA c a n c ta tăng khá nhanh và n đ nh trong su t giai đo nố ầ ư ủ ướ ổ ị ố ạ t 1993-2009 ừ v i m c tăng tr ng bình quân 10% /năm. T l v n cam k t/ v n kí k tớ ứ ưở ỷ ệ ố ế ố ế cũng m c cao, trung bình c giai đo n t 1993-2009 đ t kho ng 86%. Đi uở ứ ả ạ ừ ạ ả ề đó th hi n s ng h chính tr và lòng tin c a nhà tài tr đ i v i công cu cể ệ ự ủ ộ ị ủ ợ ố ớ ộ đ i m i c a Vi t nam. M t khác nó th hi n nhu c u v v n cho đ u t cácổ ớ ủ ệ ặ ể ệ ầ ề ố ầ ư công trình c s h t ng kĩ thu t, xóa đói gi m nghèo c a n c ta là r t l n.ơ ở ạ ầ ậ ả ủ ướ ấ ớ Tuy nhiên kh năng huy đ ng ngu n vi n tr ODA c a n c ta đ t m c kháả ộ ồ ệ ợ ủ ướ ạ ứ nh ng tình hình gi i ngân l i là v n đ đáng đ quan tâm. Qua b ng s li u ư ả ạ ấ ề ể ả ố ệ ở trên ta th y t l gi i ngân còn m c th p. Trung bình giai đo n 1993-2009ấ ỉ ệ ả ở ứ ấ ạ đ t kho ng 69%, nhi u năm t l gi i ngân ch đ t trên 50%. Chính s sạ ả ề ỉ ệ ả ỉ ạ ự ử d ng không hi u qu gây ra th t thoát , lãng phí, t o ra gánh n ng n khôngụ ệ ả ấ ạ ặ ợ c n thi t cho th h sau và gây nh h ng x u cho vi c thu hút các ngu nầ ế ế ệ ả ưở ấ ệ ồ đ u t khácầ ư 41 §Ò ¸n m«n häc V c c u v n vi n tr ODA theo ngành thì t i Vi t Nam các ngành thu cề ơ ấ ố ệ ợ ạ ệ ộ h t ng giao thông, đô th n c s ch và môi tr ng ; lĩnh v c xóa đói gi mạ ầ ị ướ ạ ườ ự ả nghèo , phát tri n con ng i ( y t / giáo d c ) nông nghi p th y s n là nh ngể ườ ế ụ ệ ủ ả ữ ngành thu hút đ c ODA nhi u nh t. Vì vây, v n ODA trong th i gian qua đãượ ề ấ ố ờ có nh ng đóng góp quan tr ng trong vi c xóa đói gi m nghèo và hi n đ i hóaữ ọ ệ ả ệ ạ nông nghi p , nông thôn t i Vi t nam. Bên c nh nó, có m t v n đ b t c p,ệ ạ ệ ạ ộ ấ ề ấ ậ đó là c c u vi n tr ODA theo lãnh th v i t ng vùng mi n phân b khôngơ ấ ệ ợ ổ ớ ừ ề ổ đ ng đ u. Trong khi các vùng Tây Nguyên , trung du mi n núi phía B c , B cồ ề ề ắ ắ Trung B hay duyên h i mi n Trung là nh ng vùng r t c n nh ng ngu n vi nộ ả ề ữ ấ ầ ữ ồ ệ tr t phía ODA thì l i r t th p.ợ ừ ạ ấ ấ 2.2 Nh ng thành t u, h n ch , nguyên nhân.ữ ự ạ ế a/ Thành t uự - M c tiêu n n c ngoài trong đó có n ODA đã đ c Chính Ph xác đ nhụ ợ ướ ợ ượ ủ ị m t cách rõ ràng. Qua đó , đã xác đ nh rõ k ho ch , m c tiêu v thu hútộ ị ế ạ ụ ề ngu n vi n tr ODA, đáp ng đ c các yêu c u v v n v i chi phí phí th pồ ệ ợ ứ ượ ầ ề ố ớ ấ nh t cho đ u t phát tri n c c u l i n n kinh t theo đ nh h ng, chi nấ ầ ư ể ơ ấ ạ ề ế ị ướ ế l c phát tri n kinh t xã h i.ượ ể ế ộ - Nh có ngu n v n ODA đ c huy đ ng mà nhà n c ta có m t ngu n tàiờ ồ ố ượ ộ ướ ộ ồ chính quan tr ng b sung cho ngân sách nhà n c, đ m b o cho m c tiêu phátọ ổ ướ ả ả ụ tri n, đ u t c s h t ng, gi i quy t đ c các v n đ v an ninh xã h i ,ể ầ ư ơ ở ạ ầ ả ế ượ ấ ề ề ộ đ c bi t m c tiêu xóa đói gi m nghèo, đ i s ng nhân dân đ c nâng cao, sặ ệ ụ ả ờ ố ượ ố h nghèo ngày càng gi m theo t ng năm, t ng đ a ph ng, vùng mi n.. cácộ ả ừ ừ ị ươ ề d án đi n l i hóa, n c s ch , y t giáo d c,.. đ m b o cu c s ng c aự ệ ướ ướ ạ ế ụ ả ả ộ ố ủ nhân dân, - Nh vi c huy đ ng ngu n v n ODA t t, là đ ng l c thúc đ y các ngu nờ ệ ộ ồ ố ố ộ ự ẩ ồ v n đ u t n c ngoài khác. Đ c bi t là FDI.ố ầ ư ướ ặ ệ Bên c nh nh ng thành t u b c đ u đ t đ c. Nh ng năm qua công tácạ ữ ự ướ ầ ạ ượ ữ qu n lý và s d ng ngu n vi n tr ODA còn có nhi u b t c p.C th :ả ử ụ ồ ệ ợ ề ấ ậ ụ ể b/ H n chạ ế 42 §Ò ¸n m«n häc - Tình hình th c hi n các d án còn b ch m nhi u khâu : ch m th t c ,ự ệ ự ị ậ ở ề ậ ủ ụ ch m tri n khai, ch m gi i ngân, t l gi i ngân th p. Do v y th i gian th cậ ể ậ ả ỷ ệ ả ấ ậ ờ ự hi n d án kéo dài làm phát sinh các khó khăn. Đ c bi t là v n đ u t th c tệ ự ặ ệ ố ầ ư ự ế th ng tăng h n so v i v n d ki n và cam k t kéo theo làm gi m tính hi uườ ơ ớ ố ự ế ế ả ệ qu c a d án khi đi vào v n hành khai thác.ả ủ ự ậ - Công tác theo dõi, đánh giá tình hình đ u t vi n tr ODA còn nhi u h nầ ư ệ ợ ề ạ ch . S ch ng chéo trong th t c chu n b và tri n khai đ u t . Theo B Tàiế ự ồ ủ ụ ẩ ị ể ầ ư ộ Chính ch có 4% l ng v n ODA là áp d ng các quy đ nh v Đ u th u và hỉ ượ ố ụ ị ề ấ ầ ệ th ng qu n lý công c a Vi t nam, còn l i là theo cách th c c a nhà tài tr .ố ả ủ ệ ạ ứ ủ ợ D n đ n nhi u lúc th t c ch ng chéo, gây th i gian th c hi n d án b kéoẫ ế ề ủ ụ ồ ờ ự ệ ự ị dài tăng kh năng r i ro, d n y sinh các ho t đ ng phi pháp.ả ủ ễ ả ạ ộ - V n đ th t thoát , lãng phí cũng là đi u đ c bi t quan tâm trong vi c sấ ề ấ ề ặ ệ ệ ử d ng ngu n v n ODA t i Vi t nam m t s tr ng h p nh v PMU18 hayụ ồ ố ạ ệ ộ ố ườ ợ ư ụ m i đây là d án Đ i l Đông tây... là bài h c x ng mu i trong công tácớ ự ạ ộ ọ ươ ố qu n lý v n đ u t ODA nói riêng và ngu n v n đ u t nói chung t i Vi tả ố ầ ư ồ ố ầ ư ạ ệ nam. Có nhi u nguyên nhân d n đ n nh ng h n ch nêu trên. Có th ch ra m tề ẫ ế ữ ạ ế ể ỉ ộ s nguyên nhân sau: ố c/ Nguyên nhân - M t s lãnh đ o c a chính ph , chính quy n đ a ph ng và ch đ u t cóộ ố ạ ủ ủ ề ị ươ ủ ầ ư quan đi m và nhìn nh n ch a đúng đ n v ngu n v n ODA.Đúng là ngu nể ậ ư ắ ề ồ ố ồ v n ODA có m t ph n vi n tr không hoàn l i, song ph n này ch chi mố ộ ầ ệ ợ ạ ầ ỉ ế kho ng 20-30% ph n v n vay.Do th i h n vay dài,lãi su t th p , áp l c trả ầ ố ờ ạ ấ ấ ự ả n ch sau th i gian dài nên d t o s ch quan trong quy t đ nh, l a ch nợ ỉ ờ ễ ạ ự ủ ế ị ự ọ ngu n tài tr ODA.ồ ợ - Ch a có chi n l c s d ng và v n đ ng ngu n v n ODA m t cách rõư ế ượ ử ụ ậ ộ ồ ố ộ ràng và phù h p v i chi n l c phát tri n kinh t xã h i c a đ t n c.ợ ớ ế ượ ể ế ộ ủ ấ ướ - Khuôn kh th ch pháp lí ch a hoàn thi n và đ ng b . Nhìn chung Chínhổ ể ế ư ệ ồ ộ ph ch a xây d ng đ c c ch th ng nh t gi a n trong n c và n n củ ư ự ượ ơ ế ố ấ ữ ợ ướ ợ ướ 43 §Ò ¸n m«n häc ngoài c a m t qu c gia.Các quy đ nh pháp lý qu n lý còn nói chung,ch a điủ ộ ố ị ả ư vào c th .ụ ể - C ch v n đ ng và s d ng ngu n v n ODA còn ph c t p liên quan đ nơ ế ậ ộ ử ụ ồ ố ứ ạ ế nhi u c p , b ngành đ a ph ng. H n n a, đi u này còn ph thu c vào cáchề ấ ộ ị ươ ơ ữ ề ụ ộ th c c a t ng nhà tài tr .Nên m i khi m t d án đ u t ODA không thànhứ ủ ừ ợ ỗ ộ ự ầ ư công khó có th tìm ra nguyên nhân nhanh chóng đ tháo g k p th i.ể ể ỡ ị ờ - Đ i ngũ qu n lỳ, giám sát năng l c còn h n ch ch a đáp ng đ c nhuộ ả ự ạ ế ư ứ ượ c u.ầ - V n đ quan tr ng cu i cùng là v n đ b t c p trong phân c p qu n lýấ ề ọ ố ầ ề ấ ậ ấ ả gi a trung ng và đ a ph ng.Ngu n v n ODA c a chính ph n c ngoàiữ ươ ị ươ ồ ố ủ ủ ướ và các t ch c qu c t dành cho Vi t nam đ u qua Chính Ph nên chính phổ ứ ố ế ệ ề ủ ủ ph i th ng nh t qu n lý.Song Vi t nam l i có s phân c p qu n lý cho đ aả ố ấ ả ở ệ ạ ự ấ ả ị ph ng.Song hi n nay , chúng ta l i ch a có c ch phân c p rõ ràng d nươ ệ ạ ư ơ ế ấ ẫ đ n s ch m tr đùn đ y l n nhau gi a các c p.ế ự ậ ễ ẩ ẫ ữ ấ III/ Th c tr ng huy đ ng gi a các ngu n v n t i Vi t Namự ạ ộ ữ ồ ố ạ ệ Sau năm 1986, Vi t Nam b c vào th i kì m c a, cho phép thành lâpệ ướ ờ ở ử DNTN, DN có v n đ u t n c ngoài t i Vi t Nam. Năm 1994-1995, là giaiố ầ ư ướ ạ ệ đo n v n FDI nhi u nh t vào Vi t Nam chi m đ n 14% GDP, đ n nay l ngạ ố ề ấ ệ ế ế ế ượ v n FDI và ODA thì không ng ng tăng lên, v n FDI đăng kí năm 2009 là 21.48ố ừ ố t USD, v n th c hi n đ t 10t USD. Đóng góp cho NSNN năm 1995 là 128ỉ ố ự ệ ạ ỉ tri u USD.ệ Trong 5 năm 2001- 2005 khu v c đ u t n c ngoài ự ầ ư ướ đóng góp kho ng 15,5% GDP, kho ng 3,67 t đô-la M ,năm 2006 là 1.4t USD, tăngả ả ỷ ỹ ỉ 36.5% so v i năm 2005, t o ra h n 11v n vi c làm cho lao đ ng trong n cớ ạ ơ ạ ệ ộ ướ góp ph n vào ngu n thu t thu cho NSNN. ầ ồ ừ ế Bên c nh là ngu n thu l n c a NS, đ u t n c ngoài khi vào Vi t Nam đãạ ồ ớ ủ ầ ư ướ ệ t o cho n n kinh t nhi u KH-CN hi n đ i làm ti n đ cho m t s lĩnh v cạ ề ế ề ệ ạ ề ề ộ ố ự kinh t mũi nh n trong c n c nh d u khí, láp ráp ôtô, xe máy, ch t o linhế ọ ả ướ ư ầ ế ạ ki n đi n t , s n xu t đ đi n t gia d ng không ch đáp ng nhu c u trongệ ệ ử ả ấ ồ ệ ử ụ ỉ ứ ầ n c mà còn có th xu t kh u ra các th tr ng khó tính trên th gi i. V i tướ ể ấ ẩ ị ườ ế ớ ớ ỉ tr ng c a v n n c ngoài luôn trên 30% giá tr s n l ng c n c đã gópọ ủ ố ướ ị ả ượ ả ướ 44 §Ò ¸n m«n häc ph n làm chuy n d ch c c u kinh t nâng cao gi tr s n xu t trong n c lênầ ể ị ơ ấ ế ả ị ả ấ ướ 15%-17%. T o s c ép c nh tranh lên DN trong n c bu c h ph i đ i m iạ ứ ạ ướ ộ ọ ả ổ ớ dây chuy n s n xu t, nâng cao ch t l ng s n ph m nh m chi m th ph n.ề ả ấ ấ ượ ả ẩ ằ ế ị ầ Ng c l i đ u t trong n c vào c s h t ng, gi m chi phí trung gianượ ạ ẩ ư ướ ơ ở ạ ầ ả s n xu t, t o môi tr ng đ u t thu n l i đ nhà đ u t n c ngoài vào ho tả ấ ạ ườ ầ ư ậ ợ ể ầ ư ướ ạ đ ng t i Vi t Nam, đ nh h ng cho nhà đ u t n c ngoài h at đ ng vàoộ ạ ệ ị ướ ầ ư ướ ọ ộ nh ng ngành c n thi t. Năm 2009, v n FDI đ ng kí là 21.48 t , trong đó d chữ ầ ế ố ả ỉ ị v ăn u ng thu hút nhi u nh t v i 8.8t v n c p m i và tăng thêm, đ ng thú 2ụ ố ề ấ ớ ỉ ố ấ ớ ứ là b t đ ng s n v i 7.6 t , th 3 là công nghi p ch và ch t o v i 2.97t v nấ ộ ả ớ ỉ ứ ệ ế ế ạ ớ ỉ ố đang kí và tăng thêm. Tuy v n đ u t tăng qua các năm, song l ng đ u t l i có xu h ngố ầ ư ượ ầ ư ạ ướ gi m, nh t là khi ta tr thành n c có thu nh p trung bình, không chi FDI màả ấ ở ướ ậ còn là ODA, đi n hình là đ n năm 2016,chính ph Anh s c t toàn b vi nể ế ủ ẽ ắ ộ ệ tr cho Vi t Nam, n u ta không có bi n pháp nh m tăng thu hút v n n cợ ệ ế ệ ằ ố ướ ngoài thì trong vài năm t i nhu c u đ u t trong n c s gi m m nh nhớ ầ ầ ư ướ ẽ ả ạ ả h ng không t t th m chí là gây khó khăn trong quá trình CNH_HĐH hi nưở ố ậ ệ nay. Đi u đó đòi h i nhà n c c n ph i có nh ng bi n pháp chính sách phùề ỏ ướ ầ ả ữ ệ h p nh m nâng cao hi u qu huy đ ng và s d ng v n trong n c, tích c cợ ằ ệ ả ộ ử ụ ố ướ ự thu hút v n n c ngoài. ố ướ 45 §Ò ¸n m«n häc Ch ng IIIươ Nh ng gi i pháp nh m thu hút và s d ng hi u quữ ả ằ ử ụ ệ ả Ngu n v n đ u t Vi t namồ ố ầ ư ở ệ I/ Nguyên nhân làm gi m hi u qu huy đ ng và s d ng v n t i vi t namả ệ ả ộ ử ụ ố ạ ệ 1. t m vĩ môở ầ -môi tr ng pháp lu t t i vi t nam:ườ ậ ạ ệ + h th ng pháp lu t c a vi t nam còn nhi u b t c p, thi u, y u, kém,ệ ố ậ ủ ệ ề ấ ậ ế ế ch ng chéo, thi u tính đ ng b , ch a đ m nh đ răn đe, c nh cáo.ch aồ ế ồ ộ ư ủ ạ ể ả ư thi t th c đ gi i quy t các mâu thu n trong ho t đ ng đ u tế ự ể ả ế ẫ ạ ộ ầ ư + Các chính sách, th t c hành chính còn r m rà, “hành là chính”ủ ụ ườ , ch aư đ c s a đ i phù h p v i th c t tình hình m iượ ử ổ ợ ớ ự ế ớ -công tác quy ho ch đ u tạ ầ ư ch a đ c chú tr ng và còn b t h p lý. Quáư ượ ọ ấ ợ trình xây d ng k ho ch phát tri n ngành vùng còn ch a căn c vào th c tự ế ạ ể ư ứ ự ế cung c u th tr ng, đi u này d n đ n ho t đ ng đ u t ch ng chéo, th tầ ị ườ ề ẫ ế ạ ộ ầ ư ồ ấ thoát nhi u, hi u qu đ u t gi m.ề ệ ả ầ ư ả -C s h t ng,v t ch t cũ, ơ ở ạ ầ ậ ấ y u kémế thi u s đ u t cho các trang thi t bế ự ầ ư ế ị hi n đ i.ệ ạ - Đ i ngũ qu n lýộ ả , giám sát còn thi u l c l ng, chuyên môn, năng l cế ự ượ ự h n chạ ế - Th tr ng kinh t ị ườ ế th gi i nói chung và Vi t nam nói riêng luôn ch aế ớ ệ ứ đ ng nhi u r i roự ề ủ + L m phát tăng cao, xu t hi n nh ng đ t l m pháp lên đ n hai con sạ ấ ệ ữ ợ ạ ế ố + Lãi su t và t giá luôn m c caoấ ỉ ở ứ + Hiên t ng đ u c nh m đ y giá c a m t s m t hàng lên cao gây bi nượ ầ ơ ằ ẩ ủ ộ ố ặ ế đ ng x u đ n n n kinh tộ ầ ế ề ế 46 §Ò ¸n m«n häc 2. Ở t m vi môầ a) V i doanh nghi p Nhà n cớ ệ ướ - tình hình tài chính thi u minh b ch,thi u lành m nh: do năng l c c a cácế ạ ế ạ ự ủ công ty có h n song các kho n n ph i tr và kho n thu khác quá l n, n x uạ ả ợ ả ả ả ớ ợ ấ d n m t tăng khi n các doanh nghi p g p nhi u khó khăn và t p trung nhi uầ ộ ế ệ ặ ề ậ ề vào tr n d n đ n kh năng ti p c n các ngu n v n, kh năng m r ng đ uả ợ ẫ ế ả ế ậ ồ ố ả ở ộ ầ t , đ i m i công ngh ít, hi u qu v n đ u t không cao.ư ổ ớ ệ ệ ả ố ầ ư - Quy mô v n nh , dài tr i: hi n nay ồ ỏ ả ệ - Trình đ lao đ ng, ý th c t ch c c a lao đ ng còn kém, ch a đ t đ n độ ộ ứ ổ ứ ủ ộ ư ạ ế ộ chuyên nghi pệ - Trình đ qu n lí c a đ i ngũ cán b và trình đ tay ngh c a CBCNVộ ả ủ ộ ộ ộ ề ủ trong doanh nghi p nhà n c còn y u kém: Trình đ c a m t b ph n khôngệ ướ ế ộ ủ ộ ộ ậ ít cán b đi u hành qu n lý doanh nghi p ch a đáp ng đ c yêu c u c a cộ ề ả ệ ư ứ ượ ầ ủ ơ ch th tr ng, gây suy gi m, th t thoát trong s d ng v n đ u t .ế ị ườ ả ấ ử ụ ố ầ ư - Công tác qui h ach và l p d án đ u t trong các doanh nghi p nhà n cọ ậ ự ầ ư ệ ướ thi u chuyên nghi p, ch a có nghiên c u m t cách chuyên sâu d n đ n đ uế ệ ư ứ ộ ẫ ế ầ t kém hi u qu ư ệ ả b) V i doanh nghi p FDIớ ệ - Nhi u doanh nghi p đ u t FDI vào Vi t nam không đ năng l c, l iề ệ ầ ư ệ ủ ự ợ d ng hành lang pháp lý thông thoáng c a Vi t nam, t o nên các bong bóng dụ ủ ệ ạ ự án trên b n đ d án đ u t FDI t i Vi t nam, gây th t thoát, lãng phí và khóả ồ ự ầ ư ạ ệ ấ khăn trong khâu qu n lý giám sát.ả - Hi n t ng chuy n giá gi a các doanh nghi p FDI.ệ ượ ể ữ ệ - Nhi u doanh nghi p FDI không quan tâm đúng m c đ n đ u t đào t oề ệ ứ ế ầ ư ạ lao đ ng, thay đ i dây chuy n công ngh d n đ n làm ăn thua l , kém hi uộ ổ ề ệ ẫ ế ỗ ệ qu .ả 47 §Ò ¸n m«n häc II/ Gi i pháp nh m thu hút và s d ng hi u qu ngu n v n đ u tả ằ ử ụ ệ ả ồ ố ầ ư t i vi t namạ ệ 1. t m vĩ mô :Ở ầ *) Duy trì s n đ nh v an ninh chính tr , kinh t , xã h i, đây là v n đ vôự ổ ị ề ị ế ộ ấ ề cùng quan tr ng trong tình hình b t n leo thang trong xu h ng toàn c u hóaọ ấ ổ ướ ầ hi n nay,cũng nh có nh h ng r t l n đ n kh năng sinh l i c a các nhàệ ư ả ưở ấ ớ ế ả ợ ủ đ u t .ầ ư *)T o l p, duy trì tăng tr ng nhanh, b n v ng cho n n kinh t :ạ ậ ưở ề ữ ề ế Trong dài h n, năng l c tăng tr ng c a n n kinh t là y u t quan tr ngạ ự ưở ủ ề ế ế ố ọ xác đ nh tri n v ng huy đ ng v n đ u t m t cách hi u qu . V n đ liênị ể ọ ộ ố ầ ư ộ ệ ả ấ ề quan đ n m t nguyên t c ch đ o trong vi c thu hút v n đ u t . V n đ u tế ộ ắ ủ ạ ệ ố ầ ư ố ầ ư càng đ c s d ng hi u qu thì kh năng thu hút c a nó càng l n. khi năngượ ử ụ ệ ả ả ủ ớ l c tăng tr ng đ c đ m b o thì năng l c tích lũy c a n n kinh t s có khự ưở ượ ả ả ự ủ ề ế ẽ ả năng gia tăng. Khi đó qui mô c a các ngu n v n trong n c s đ c c iủ ồ ố ướ ẽ ượ ả thi n. Th hai, tri n v ng tăng tr ng và phát tri n càng cao s thu hút cácệ ứ ể ọ ưở ể ẽ ngu n v n đ u t n c ngoài khác.ồ ố ầ ư ướ *) Đ m b o n đ nh môi tr ng kinh t vĩ mô: ả ả ổ ị ườ ế S n đ nh c a môi tr ng kinh t vĩ mô luôn là đi u ki n tiên quy t c aự ổ ị ủ ườ ế ề ệ ế ủ m i ý đ nh và hành vi đ u t . Vì v y, đòi h i đ m b o s an toàn v n và khọ ị ầ ư ậ ỏ ả ả ự ố ả năng sinh l i c a v n.ợ ủ ố + Đ m b o s an toàn v v n: ả ả ự ề ố đòi h i môi tr ng kinh t vĩ mô n đ nh,ỏ ườ ế ổ ị không g p r i ro do y u t chính tr hay môi tr ng kinh doanh gây raặ ủ ế ố ị ườ + Kh năng sinh l i c a v n: n đ nh kinh t vĩ mô ph i g n v i năng l cả ợ ủ ố ổ ị ế ả ắ ớ ự tăng tr ng c a n n kinh t . Nói cách khác, n n kinh t ch đ ng t o ra tăngưở ủ ề ế ề ế ủ ộ ạ tr ng, t o c s cho s phát tri n và b n v ng.Đ làm đ c đi u này c nưở ạ ơ ở ự ể ề ữ ể ượ ề ầ s đi u ti t c a chính ph trong ho t đ ng kinh t vĩ mô ự ề ế ủ ủ ạ ộ ế → n đ nh ti n t : ki m ch l m phát, và kh c ph c h u qu c a tìnhổ ị ề ệ ề ế ạ ắ ụ ậ ả ủ tr ng gi m phát n u x y ra v i n n kinh t . Ki m ch thâm h t NSNN ạ ả ế ả ớ ề ế ề ế ụ ở m c phù h p ứ ợ 48 §Ò ¸n m«n häc → n đ nh lãi su t và t giá: không ch nh h ng đ n ho t đ ng thu hútổ ị ấ ỉ ỉ ả ưở ế ạ ộ c a các ngu n v n đ u t mà hai nhân t này còn tác đ ng đ n dong ch yc aủ ồ ố ầ ư ố ọ ế ả ủ các ngu n v n và m c l i nhu n thu đ c t i m t th tr ng xác đ nhồ ố ứ ợ ậ ượ ạ ộ ị ườ ị *)Có h th ng pháp lí hoàn thi n, t o đi u ki n thu n l i, đ m b o tínhệ ố ệ ạ ề ệ ậ ợ ả ả minh b ch, chính sách h p lí phù h p v i tình hình kinh t , đ m b o khuy nạ ợ ợ ớ ế ả ả ế khích cho các ho t đ ng thu hút và cung ng v n.ạ ộ ứ ố +Ti p t c hoàn thi n h th ng Pháp lu t Chính sách đ u t theo h ngế ụ ệ ệ ố ậ ầ ư ướ t o thêm đi u ki n thu n l i , đ m b o tính minh b ch và phù h p v i Thôngạ ề ệ ậ ợ ả ả ạ ợ ớ l Qu c t .ệ ố ế + Các chính sách và gi i pháp huy đ ng v n cho đ u t ph i g n li n v iả ộ ố ầ ư ả ắ ề ớ chi n l c phát tri n kinh t - xã h i trong t ng giai đo n và ph i th c hi nế ượ ể ế ộ ừ ạ ả ự ệ đ c các nhi m v c a chính sách tài chính qu c gia.ượ ệ ụ ủ ố + Đ m b o t ng quan h p lý gi a ngu n v n đ u t trong n c và ngu nả ả ươ ợ ữ ồ ố ầ ư ướ ồ v n đ u t n c ngoài.Quán tri t nguyên t c: “V n trong n c là quy t đ nhố ầ ư ướ ệ ắ ố ướ ế ị và v n n c ngoài là quan tr ng”.ố ướ ọ + C n đa d ng hóa và hi n đ i hóa các hình th c và ph ng ti n huy đ ngầ ạ ệ ạ ứ ươ ệ ộ v n.ố *)Đ n gi n hóa các th t c hành chính,h i quan, gi m các gi y t và c iơ ả ủ ụ ả ả ấ ờ ả ti n khâu đăng kíế *) Đ u t , nâng c p c s h t ng, đ i m i trang thi t b kĩ thu tầ ư ấ ơ ở ạ ầ ổ ớ ế ị ậ + Nâng c p c s h t ng nh cung c p đi n , n c k t n i Internet là m tấ ơ ở ạ ầ ư ấ ệ ướ ế ố ộ trong nh ng u tiên hàng đ u. Đ c bi t Nhà n c ta đ c bi t t p trung m nhữ ư ầ ặ ệ ướ ặ ệ ậ ạ vào đ u t c s h t ng ,đ m b o t t các công trình c s h t ng , kĩ thu tầ ư ơ ở ạ ầ ả ả ố ơ ở ạ ầ ậ ( đ ng, đi n , n c, k thu t thông tin liên l c..) đ n t n đ ng vào các khuườ ệ ướ ỹ ậ ạ ế ậ ườ công nghi p.ệ * )Đ u t và đào t o l i l c l ng lao đ ng c a Vi t Nam. Đáp ng yêuầ ư ạ ạ ự ượ ộ ủ ệ ứ c u c a các nhà đ u t n c ngoài v ch t l ng và k lu t lao đ ng. Nângầ ủ ầ ư ướ ề ấ ượ ỷ ậ ộ cao trình đ chuyên môn cho các công ch c Nhà n c các c p liên quan đ nộ ứ ướ ở ấ ế công tác qu n lý các ho t d ng c a doanh nghi p có v n đ u t n cả ạ ộ ủ ệ ố ầ ư ướ ngoài.V lâu dài, ngay t bây gi Nhà n c c n ph i có nh ng chính sách đónề ừ ờ ướ ầ ả ữ 49 §Ò ¸n m«n häc đ u giáo d c, đào t o ngu n nhân l c có trình đ kĩ thu t , k năng kinhầ ụ ạ ồ ự ộ ậ ỹ doanh cao phù h p v i yêu c u qu c t .ợ ớ ầ ố ế 2. Ở t m vi mô: đ i v i t ng ngu n v n c thầ ố ớ ừ ồ ố ụ ể a. Đ i v i ngu n v n trong n c.ố ớ ồ ố ướ */ v n ngân sách nhà n c:ố ướ • chính ph c n tích c c, ch đ ng v i các b ngành đ aủ ầ ự ủ ộ ớ ộ ị ph ng có liên quan, già sóat, s a đ i, b sung các chính sách, t p trung thuươ ử ổ ổ ậ hút v n, thúc đ y, khuy n khích s n xu t kinh doanh. ố ẩ ế ả ấ • T ng b c đi u ch nh c c u ngu n thu ngân sách theoừ ướ ề ỉ ơ ấ ồ h ng tăng t tr ng các ngu n thu trong n c, gi m t tr ng các ngu n thuướ ỉ ọ ồ ướ ả ỉ ọ ồ ch u nh h ng, y u t th tr ng ngòai n c nh thu xu t-nh p kh u.ị ả ưở ế ố ị ườ ướ ư ế ấ ậ ẩ • Chính sách thu : Tri n khai có hi u qu lu t qu n lý thu ,ế ể ệ ả ậ ả ế đ y m nh công tác thanh tra, ki m tra, x ph t n ng các hành vi tr n thu ,ẩ ạ ể ử ạ ặ ố ế ph i h p v i các c quan ch c năng, t ch c thu d t đi m các kh an thuố ợ ớ ơ ứ ổ ứ ứ ể ỏ ế còn n đ ng, gi m b t các hình th c bao c p nh thu u đãi, mi n gi mợ ọ ả ớ ứ ấ ư ế ư ễ ả thu ; tăng các kh an thu thu t tiêu dùng, b t đ ng s n.ế ỏ ế ừ ấ ộ ả • M t s lo i chính sách chi tiêu c n đ c đi u ch nh h p lý ,ộ ố ạ ầ ượ ề ỉ ợ tăng chi cho đ u t phát tri n nh m xây d ng c s h t ng, phát tri n KH-ầ ư ể ằ ự ơ ở ạ ầ ể CN, ngu n nhân l c… ti n hành xóa b hòan tòan các hình th c bao c p cácồ ự ế ỏ ứ ấ doanh nghi p nhà n c, thông qua ngân sách.ệ ướ • Th c hành ti t ki m, ch ng lãng phíự ế ệ ố , tham nhũng, th c hi nự ệ ch đ công khai, công khai, tài chính đ i v i các c p NSNN.ế ộ ố ớ ấ • Tăng thu ngân sách b ng cho thuê đ t đai, công th qu c giaằ ấ ổ ố cho các doanh nghi p trong và ngòai n c thuê, đ y m nh c ph n hóa doanhệ ướ ẩ ạ ổ ầ nghi p nhà n c. Huy đ ng v n b ng phát hành trái phi u chính ph theoệ ướ ộ ố ằ ế ủ h ng chuyên nghi p, g n v i th tr ng, và t ng b c phù h p g n v iướ ệ ắ ớ ị ườ ừ ướ ợ ắ ớ thông l qu c t .ệ ố ế 50 §Ò ¸n m«n häc */ Đ i v i DNNNố ớ • Th nh t, t p trung v n vào các công trình tr ng đi m, cóứ ấ ậ ố ọ ể hi u qu cao, đ đ m b o an tòan v n và tăng v n, nâng cao trách nhi m c aệ ả ể ả ả ố ố ệ ủ nhà đ u t và ng i s d ng v n nhà n c.ầ ư ườ ử ụ ố ướ • Xây d ng và l p d án c th , nên huy đ ng v n đi u l vàự ậ ự ụ ể ộ ố ề ệ phát hành ch ng khóan.ứ • Nên thuê máy móc thi t b , CN-KT đ gi m chi phí đ u tế ị ể ả ầ ư • */Đ i v i doanh nghi p t nhân- h gia đình.ố ớ ệ ư ộ • Có chính sách lãi su t h p lý, kíck thích dân c , tăng t l ti nấ ợ ư ỉ ệ ề g i ti t ki m.ử ế ệ • Phát tri n, hòan thi n h th ng ngân hàng, các t ch c b oể ệ ệ ố ổ ứ ả hi m tín d ng, nh m thu hút ti t ki m t dân c . Hòan thi n b máy, gi mể ụ ằ ế ệ ừ ư ệ ộ ả chi phí, th t c, h at đ ng c a các trung gian tài chính. ủ ụ ọ ộ ủ Xã h i hóa h at đ ng đ u t , cho phép nhà đ u t t nhân tham gia vàoộ ọ ộ ầ ư ầ ư ư các ngành tr c đây là đ c quy n c a nhà n c, nh m t i u hóa hi u quướ ộ ề ủ ướ ằ ố ư ệ ả đ u t tòan xã h iầ ư ộ b. Đ i v i ngu n v n đ u t n c ngoàiố ớ ồ ố ầ ư ướ * Gi i pháp v i v n đ huy đ ng và s d ng FDI :ả ớ ấ ề ộ ử ụ • Nghiên c u và áp d ng hai hình th c mua l i và sáp nh p ( M&A, Crossứ ụ ứ ạ ậ Boder Merger and Acquisition ) vào th c t n c ta đ m r ng ho t đ ngự ế ướ ể ở ộ ạ ộ kinh t m i và thu hút v n đ u t n c ngoài , vì đây là m t đ ng l c c aế ớ ố ầ ư ướ ộ ộ ự ủ ngu n v n đ u t n c ngoài hi n nay. Nghiên c u và áp d ng m t s hìnhồ ố ầ ư ướ ệ ứ ụ ộ ố th c đ u t m i nh mô hình công ty m - con ( Holding Company) .công tyứ ầ ư ớ ư ẹ h p doanh ... đ tăng thêm s c h p d n cho th tr ng đ u t Vi t Nam.ợ ể ứ ấ ẫ ị ườ ầ ư ệ • Tr c ti p áp d ng các bi n pháp làm đ n gi n hóa các th t c h iự ế ụ ệ ơ ả ủ ụ ả quan , gi m gi y t và c i ti n khâu đăng kí th t c h i quan, thông quanả ấ ờ ả ế ủ ụ ả đi n t đ i v i hàng xu t – nh p kh u. Hoàn ch nh và liên t c c p nh pệ ử ố ớ ấ ậ ẩ ỉ ụ ậ ậ website H i Quan đ ph bi n r ng rãi các ch đ chính sách.ả ể ổ ế ộ ế ộ 51 §Ò ¸n m«n häc • -Tăng c ng h tr các doanh nghi p đ u t n c ngoài, đ y m nhườ ỗ ợ ệ ầ ư ướ ẩ ạ ho t đ ng xu t kh u. Không đ các doanh nghi p này b áp đ t thu cao, cóạ ộ ấ ẩ ể ệ ị ặ ế c ch phân b quota bình đ ng và k p th i.ơ ế ổ ẳ ị ờ • Đ y m nh công tác ho t đ ng xúc ti n đ u t . Nh m phát tri n các đ aẩ ạ ạ ộ ế ầ ư ằ ể ị bàn tr ng đi m. T o đi u ki n thu n l i cho các nhà đ u t n c ngoài vàoọ ể ạ ề ệ ậ ợ ầ ư ướ Vi t Nam.ệ * Gi i pháp cho vi c huy đ ng và s d ng ngu n v n ODA :ả ệ ộ ử ụ ồ ố Đ góp ph n nâng cao h n n a hi u qu trong vi c huy đ ng và s d ngể ầ ơ ữ ệ ả ệ ộ ử ụ ngu n v n ODA t i Vi t nam chúng ta c n :ồ ố ạ ệ ầ • Th nh t, ph i có quan đi m và cái nhìn đúng đ n v ngu n v n ODA.ứ ấ ả ể ắ ề ồ ố Đây không ph i là ngu n v n cho không. M c dù có m t t l cho vay màả ồ ố ặ ộ ỉ ệ không hoàn l i ( là 20% ) nh ng ph n l n là v n vay ( 80%). Vì v y, n u vayạ ư ầ ớ ố ậ ế mà s d ng không có hi u qu thì gánh n ng n qu c gia s ngày càng tr mử ụ ệ ả ặ ợ ố ẽ ầ tr ng.Do đó, c n có m t cái nhìn đúng đ n t Chính ph , các b ban ngành tọ ầ ộ ắ ừ ủ ộ ừ đó có k ho ch và th m đ nh d án m t cách c th đ nâng cao hi u qu sế ạ ẩ ị ự ộ ụ ể ể ệ ả ử d ng c a ngu n v n này.Xây d ng k ho ch tr n chi ti t, c th khôngụ ủ ồ ố ự ế ạ ả ợ ế ụ ể t o áp l c tr n cho Ngân sách nhà n c.ạ ự ả ợ ướ • Th hai , lãi su t ODA cho vay th ng là th p nh ng có xu h ng ngàyứ ấ ườ ấ ư ướ càng tăng lên. H n n a đây là lãi su t vay ngo i t nên ph i tính thêm ph nơ ữ ấ ạ ệ ả ầ lãi su t ph n gi m giá c a Vi t nam Đ ng theo công th c : Lãi su t c aấ ầ ả ủ ệ ồ ứ ấ ủ kho n vay ngo i t = Lãi su t ngo i t + s gi m giá c a n i t . Do đó, lãiả ạ ệ ấ ạ ệ ự ả ủ ộ ệ su t s không quá th p nh chúng ta t ng n u tính theo công th c này. Vìấ ẽ ấ ư ưở ế ứ th , khi nh n m t ngu n v n ODA chúng ta c n tính toán s tr t giá c aế ậ ộ ồ ố ầ ự ượ ủ đ ng Vi t nam trong t ng lai đ có quy t đ nh đúng đ n.ồ ệ ươ ể ế ị ắ • Th ba, cùng v i vi c thu hút ODA là ngu n v n đ i ng trong n c.ứ ớ ệ ồ ố ố ứ ướ C n kh c ph c t t ng l i , trông ch vào ngu n v n ngân sách nhà n c,ầ ắ ụ ư ưở ỷ ạ ờ ồ ố ướ vào ngu n v n Trung ng. Hi n nay m t s đ a ph ng, đ n v xem đây làồ ố Ươ ệ ộ ố ị ươ ơ ị ngu n v n c p phát c a ngân sách nhà n c nên xin càng đ c nhi u càng t tồ ố ấ ủ ướ ượ ề ố không quan tâm hi u qu s d ng. Vì v y, c n đa d ng hóa ngu n v n đ iệ ả ử ụ ậ ầ ạ ồ ố ố 52 §Ò ¸n m«n häc ng và ch rõ trách nhi m c a c quan , đ n v ti p nh n ngu n v n ODA đứ ỉ ệ ủ ơ ơ ị ế ậ ồ ố ể góp ph n nâng cao trách nhi m trong v n đ s d ng v n ODA.ầ ệ ấ ề ử ụ ố • Th 4, đ phát huy vai trò c a ODA trong vi c xây d ng c s h t ng ,ứ ể ủ ệ ự ơ ở ạ ầ kinh t - xã h i, phát tri n kinh t , xóa đói gi m nghèo, chúng ta c n xây d ngế ộ ể ế ả ầ ự k ho ch thu hút và s d ng v n ODA m t cách h p lí tránh đ u t dàn tr i ,ế ạ ử ụ ố ộ ợ ầ ư ả manh mún nh ng cũng không nên t p trung quá nhi u vào m t đ a ph ng hayư ậ ề ộ ị ươ m t s ngành d n đ n m t cân đ i trong quá trình phát tri n b n v ng qu cộ ố ẫ ế ấ ố ể ề ữ ố gia. • Và cu i cùng là c n có s ph i h p đ ng b gi a các B , ngành.đ aố ầ ự ố ợ ồ ộ ữ ộ ị ph ng và ch đ u t đ nâng cao t l gi i ngân trên c s đ y nhanh ti nươ ủ ầ ư ể ỷ ệ ả ơ ở ẩ ế đ th c hi n d án, rút ng n th i gian xộ ự ệ ự ắ ờ ây d ng nhanh chóng đ a công trìnhự ư vào khai thác, s d ng là m t vi c làm h t s c c n thi t và quan tr ng đử ụ ộ ệ ế ứ ầ ế ọ ể nâng cao hi u qu s d ng v n đ u t .ệ ả ử ụ ố ầ ư 53 §Ò ¸n m«n häc K T LU NẾ Ậ Gi a ngu n v n trong n c và ngu n v n n c ngoài t n t i m i quan hữ ồ ố ướ ồ ố ướ ồ ạ ố ệ h u c v i nhau. M i ngu n đ u có tác đ ng tích c c ho c h n ch t i vi cữ ơ ớ ỗ ồ ề ộ ự ặ ạ ế ớ ệ huy đ ng, hi u qu s d ng và m c đóng góp cho s phát tri n c a ngu nộ ệ ả ử ụ ứ ự ể ủ ồ v n còn l i. Bi u hi n đó có th là nh ng tác đ ng tr c ti p ho c gián ti pố ạ ể ệ ể ữ ộ ự ế ặ ế qua các kênh nh : lao đ ng , chuy n giao công ngh và c nh tranh n đ như ộ ể ệ ạ ổ ị môi tr ng vĩ mô chung cho s v n đ ng c a c hai ngu n v n...Và chínhườ ự ậ ộ ủ ả ồ ố m i quan h qua l i này đã vô hình chung t o cho n n kinh t Vi t nam m tố ệ ạ ạ ề ế ệ ộ s v n đ ng m t cách linh ho t h n.Góp ph n vô cùng quan tr ng đ n sự ậ ộ ộ ạ ơ ầ ọ ế ự tăng tr ng và phát tri n kinh t Vi t nam. Vì th đ có m t chi n l c phátưở ể ế ệ ế ể ộ ế ượ tri n kinh t lâu dài, tăng tr ng b n v ng theo đ nh h ng kinh t xã h iể ế ưở ề ữ ị ướ ế ộ ch nghĩa chúng ta c n ph i có nh ng chi n l c k t h p và s d ng haiủ ầ ả ữ ế ượ ế ợ ử ụ ngu n v n này m t cách h p lí nh t , kh c ph c nh ng nh c đi m, h n chồ ố ộ ợ ấ ắ ụ ư ượ ể ạ ế đ đ t đ c hi u qu toàn di n.ể ạ ượ ệ ả ệ 54 §Ò ¸n m«n häc Tài li u tham kh oệ ả 1. Giáo trình kinh t đ u tế ầ ư 2. Giáo trình tài chính ti n tề ệ 3. Báo đi n t :Chính ph n c c ng hòa xã h i ch nghĩa Vi t Namệ ử ủ ướ ộ ộ ủ ệ 4. Báo đi n t Vietnamnet, dantri, th i báo 24h, vietbao...ệ ử ờ 5. T p chí kinh t phát tri nạ ế ể 6. Th i báo kinh t ờ ế 7. T p chí tài chính ti n tạ ề ệ 8. T p chí c ng s nạ ộ ả 9. Nghiên c u kinh tứ ế 10.trang wattpad: 11. Ngu n v n trong doanh nghi p. Yahoo.360plus ồ ố ệ 12. Tài li u th c tr ng m i quan h gi a hai ngu n v n Trieufile.comệ ự ạ ố ệ ữ ồ ố Và các tài li u tham kh o khác.ệ ả 55