Một số giải pháp quản lý môi trường đối với hoạt động du lịch ở khu bảo tồn biên vịnh Nha Trang - Tỉnh Khánh Hòa

Science & Technology Development, Vol 15, No.M1 2012 Trang 54 MT SD GII PHÁP QUN LÝ MÔI TRƯING ĐDI V*I HO9T ĐNG DU LCCH H KHU BO TN BIJN VCNH NHA TRANG – T:NH KHÁNH HÒA Nguy,n Văn Hoàng Trưng Đi hc Khoa hc Xã hi và Nhân Văn, ĐHQG-HCM TÓM TT: Ngày nay, du l#ch bin mà ñ6c bit là hot ñng du l#ch ti các khu bo tn bin ñang r t h p dn du khách bi mc ñ ña dng sinh h"c cao, có nhiu h sinh thái ñin hình mà tiêu biu là h sinh thái rn san hô. Khu bo tn bin v#nh Nha Trang là khu bo tn bin ñ%u tiên  Vit Nam ñưc thành l$p t năm 2001. Bên cnh nh ng kt qu mà khu bo tn bin ñt ñưc thì cũng có r t nhiu tác ñng tiêu c
c t hot ñng du l#ch gây ra. Bài vit này nh&m gii thiu mt s gii pháp qun lý môi trư ng ñi vi hot ñng du l#ch  khu bo tn bin ñã và ñang ñưc trin khai, cũng như nh ng gii pháp mà tác gi ñ xu t xem như là nh ng công c h u ích ñ qun lý môi trư ng và quy hoch du l#ch bn v ng. Hai nhóm gii pháp trong bài vit này ñưc ñ c$p ñn là: Gii pháp qun lý t3ng hp vùng ven bin và gii pháp qun lý b&ng sc ti ñi vi s lưng du khách. T khóa: Du l#ch, môi trư ng, sc ti, khu bo tn bin, qun lý t3ng hp. MH ĐKU Vi
t Nam có chiu dài ñưng b bi&n 3444 km [6] kéo dài t Móng Cái cho ñn Hà Tiên vi khong 125 bãi t"m ln nh, trong ñó có nh)ng bãi t"m mà chiu dài ti 15-18 km và nhiu bãi t"m nh chiu dài t 1-2 km ñ ñiu ki
n thun li ñ& khai thác phc v du lch. Cùng vi ñưng b bi&n dài, Vi
t Nam cũng có nhiu vnh ñ1p và h
th ng ño và qun ño phong phú tri dài t vùng bi&n Qung Ninh ñn Kiên Giang. Tiêu bi&u phi k& ñn là 3 vnh n'm trong câu lc b các vnh ñ1p trên th gii ñó là: vnh H Long, vnh Lăng Cô và vnh Nha Trang. Trong s 30 vưn qu c gia hi
n nay  Vi
t Nam, có 4 vưn qu c gia trên ño là vưn qu c gia Cát Bà, Bái T Long, Côn Đo và Phú Qu c. Đn thi ñi&m này, nưc ta ñã có 5 khu bo t n bi&n ñi vào hot ñng là: Vnh Nha Trang (Khánh Hòa), Cù Lao Chàm (Qung Nam), Phú Qu c (Kiên Giang), C n C (Qung Tr) và Núi Chúa (Ninh Thun). D kin ñn năm 2015 nưc ta s0 có thêm 11 khu bo t n bi&n. Trong s các khu bo t n ñang hot ñng  nưc ta thì khu bo t n bi&n vnh Nha Trang ñưc xem là có tm vóc qu c t . Vi t%ng di
n tích 160 km2, Hòn Mun là khu bo t n bi&n ñu tiên ca Vi
t Nam và ñã ñưc Qu6 Đng vt hoang dã th gii ñánh giá là khu vc ña dng sinh hc bi&n phong phú bc nht  nưc ta. Hi
n ti ñã phát hi
n ñưc khong 350 loài trong t%ng s hơn 800 loài san hô cng trên th gii. Theo th ng kê trên th gii có khong TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 15, SOÁ M1 2012 Trang 55 2000 loài san hô và sinh vt bi&n thì  Hòn Mun ñã có ti 1500 loài. Tuy nhiên, trong nh)ng năm gn ñây khu bo t n bi&n vnh Nha Trang ñang gp phi mt s thách thc sau ñây mà mt trong nh)ng nguyên nhân ñó chính là do hot ñng du lch: - Tàu thuyn ñánh cá, tàu du lch x cht thi ra vnh: rác, nưc hm tàu, phòng v
sinh trên tàu không có hm cha nên hu ht các tàu ñu x th$ng cht thi ra môi trưng. - Các d án ñu tư du lch có nh)ng tác ñng tiêu cc ñn cnh quan, môi trưng, có nh hưng xu ñn các h
sinh thái bên trong và ven vnh Nha Trang. - Tàu thuyn t do ra vào vùng lõi khu bo t n bi&n, không ki&m soát ñưc. Vùng lõi Hòn Mun vi phm vi không ln chiu dài khong 5 km, chiu rng 300 m là nơi có giá tr ña dng sinh hc cao nht ca khu bo t n bi&n. - Vào mùa cao ñi&m, hàng ngày có ñn 100 tàu thuyn du lch vi 5000 – 6000 khách vào t"m [2], xem san hô hoc ln bi&n. Tàu ñáy kính hot ñng xen ln vi khách bơi ln s0 có nguy cơ gây mt an toàn cho du khách. - Khai thác thy sn trong vnh b'ng ngh “gi cào” làm nh hưng ti môi trưng, suy gim ña dng sinh hc và có tác ñng ñn m6 quan trong vnh Nha Trang. - Cơ ch qun lý, ph i hp chưa ñưc xác ñnh rõ ràng, c th& và còn b ch ng ln ln nhau trong công tác qun lý gi)a khu bo t n bi&n và các s ban ngành khác. Đ& kh"c phc nh)ng vn ñ còn t n ti trên ti khu bo t n bi&n vnh Nha Trang, thit nghĩ chúng ta cn phi có nh)ng gii pháp qun lý môi trưng c th&, thit thc hơn, ñc bi
t là qun lý môi trưng t các hot ñng du lch. TÀI LI!U VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C=U Đ& ñưa ra nh)ng gii pháp qun lý môi trưng ñ i vi hot ñng du lch ti các khu bo t n bi&n, tác gi ñã tham kho t nhiu ngu n tài li
u v qun lý t%ng hp vùng ven b, báo cáo tác ñng môi trưng ca các d án phát tri&n du lch trong khu bo t n bi&n vnh Nha Trang, báo cáo tình hình phát tri&n du lch  vnh Nha Trang. Đc bi
t, trong nhóm gii pháp qun lý du khách trong các khu bo t n bi&n b'ng sc ti sinh thái, tác gi ñã nghiên cu t nhiu ngu n tài li
u nưc ngoài và la chn nh)ng tiêu chu-n phù hp ñ& tính toán sc ti cho khu bo t n bi&n vnh Nha Trang. Dưi ñây là mt s tài li
u ñã ñưc tham kho, s dng trong quá trình nghiên cu: - “Indicators of sustainable development for tourism destinations: A guidebook”: tài li
u này ñưc WTO biên son và phát hành năm 2004, gii thi
u v nh)ng ch! s phát tri&n bn v)ng ti các nơi ñón tip khách du lch; ti sao phi s dng các ch! s phát tri&n du lch bn v)ng; các bưc tin hành thit lp các ch! s phát tri&n bn v)ng; áp dng nh)ng ch! s này trong quy hoch và qun lý du lch... - “Guidelines for carrying capacity assessment for tourism in Mediterranean coastal areas”: tài li
u này do UNEP – PAP biên son năm 1997, gii thi
u khái ni
m v ñánh giá sc ti; s cn thit phi ñánh giá sc ti trong hot ñng du lch; nh)ng li ích mang li trong ñánh giá sc ti; phương pháp và Science & Technology Development, Vol 15, No.M1 2012 Trang 56 nh)ng tiêu chu-n ñánh giá sc ti trong du lch bi&n ti vùng bi&n Đa Trung Hi - “Defining, measuring and evaluating carrying capacity in European tourism destinations”: ñ tài này ñưc thc hi
n bi mt nhóm nghiên cu thuc ñi hc Aegean, Athens, Hy Lp năm 2001. Ni dung ch yu ca ñ tài này gii thi
u v phương pháp ñánh giá sc ti và nh)ng ch! s ñánh giá sc ti ti các ñi&m du lch  châu Âu. - “Carrying capacity assessment of Pulau Payar Marine park, Malaysia – Bay of Bengal Programme”: ñ tài này do tác gi Li Ching Lim thc hi
n năm 1998. Ni dung ca ñ tài gii thi
u v h
sinh thái trong khu bo t n bi&n; phương pháp ñánh giá sc ti sinh thái  rn san hô; phương pháp ñánh giá sc ti v mt xã hi trong khu bo t n bi&n thông quan bng hi - “Sustainable Coastal tourism handbook for the Philippines” tác gi Carsten M. Huttche, Alan T. White, Ma. Monina M. Flores th
c hin năm 2002. Tp tài li
u này là mt s% tay hưng dn v phát tri&n du lch bn v)ng du lch vùng ven bi&n  Philipines. Ni dung gii thi
u v nh)ng công c quy hoch du lch bn v)ng; phát tri&n du lch sinh thái; ñánh giá tác ñng môi trưng trong hot ñng du lch; qun lý môi trưng trong hot ñng du lch bi&n Trong quá trình thc hi
n ñ tài, tác gi ñã s dng ch yu phương pháp thu thp tài li
u th cp t các báo cáo hi
n trng môi trưng ca Ban qun lý khu bo t n bi&n vnh Nha Trang, nh)ng tài li
u làm cơ s lý lun cho vi
c tính toán sc ti sinh thái trong hot ñng du lch bi&n. Bên cnh ñó, tác gi có ñi kho sát thc ña  khu vc nghiên cu ñ& thu thp nh)ng d) li
u sơ cp làm cơ s bưc ñu cho vi
c tính toán sc ti và vi
c ñưa ra nh)ng nhóm gii pháp qun lý môi trưng khác ñã ñưc trình bày  phn kt qu nghiên cu. KT QU NGHIÊN C=U Các gii pháp qun lý t?ng hp: mc ñích ca qun lý t%ng hp vùng ven b là chp nhn phát tri&n ña ngành; gim thi&u các ñ i kháng li ích, các tác hi và mt mát không th& ño ngưc trong vi
c la chn s phát tri&n cho tương lai; bo t n chc năng ca h
sinh thái và t i ưu hóa vi
c s dng ña mc tiêu các h
th ng tài nguyên vùng b [2]. • Gii pháp v cơ ch chính sách: vi
c qun lý vnh Nha Trang cn có mt ch th& c th& không nên giao chung chung. Tài nguyên rng trên ño thì giao cho Ban qun lý rng qun lý, nu ñ& tht thoát hoc s dng sai mc ñích thì Ban qun lý rng phi chu trách nhi
m. Còn v tài nguyên bi&n thì cn phi có mt cơ quan ñ th-m quyn quyt ñnh và chu trách nhi
m. Cơ quan này có th& là Ban qun lý khu bo t n bi&n vnh Nha Trang chu trách nhi
m qun lý, giám sát tt c các hot ñng liên quan ñn vnh Nha Trang, k& c nh)ng hot ñng t ñt lin. • Gii pháp v t3 chc quy hoch: hi
n nay, ngay trong vnh Nha Trang ñang có s tranh chp v ngu n li vùng b bao g m các hot ñng ñang din ra cùng lúc như: ñánh b"t nuôi tr ng thy hi sn, giao thông vn ti bi&n, hot ñng du lch bi&n và khai thác yn sào trên ño. TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 15, SOÁ M1 2012 Trang 57 Cho nên cn thit phi quy hoch li vnh Nha Trang, phân khu chc năng riêng bi
t và giao quyn qun lý cho các ban ngành c th&. Công tác quy hoch phi ñưc công khai và thu hút s tham gia ca cng ñ ng s ng trong vnh Nha Trang. Trưc m"t nên dng các công trình, d án du lch gây tác hi ñ i vi môi trưng trong vnh Nha Trang, ñc bi
t là ñ i vi h
sinh thái rn san hô trong khu bo t n bi&n. • Gii pháp bo v môi trư ng: ñây là gii pháp mang tính t%ng hp cao, nh'm s dng hi
u qu ngu n tài nguyên trong khu bo t n bi&n ñm bo s phát tri&n bn v)ng, nhóm gii pháp này g m các gii pháp c th& sau: - Phi thc hi
n nghiêm ch!nh Quy ch bo v
môi trưng trong ngành du lch ñưc B tài nguyên và Môi trưng ban hành tháng 7/2003; Lut bo v
môi trưng 2005 và ñiu 15, 16 trong chương II ca Lut du lch Vi
t Nam năm 2005. - Các chương trình, d án phát tri&n du lch ti các ñi&m, vùng trong khu bo t n bi&n cn phi ñưc cân nh"c hp lý, phân tích nh)ng chi phí và li ích và phi có báo cáo ñánh giá tác ñng môi trưng theo quy ñnh ca pháp lut ñã ban hành. - Tăng cưng công tác tuyên truyn, nâng cao nhn thc v bo v
môi trưng ñ i vi các ñ i tưng có liên quan ñn khu bo t n: cng ñ ng dân cư s ng trong khu bo t n, các nhà t% chc ñiu hành tour du lch và k& c khách du lch ñn tham quan khu bo t n. - Tăng cưng giám sát, x pht và thu phí môi trưng: tt c các tàu ñánh cá cũng như tàu du lch ñu phi ñăng ký hot ñng trên vnh, tăng cưng thu phí môi trưng (phí bo t n) ñ i vi tt c các ñ i tưng tham gia vào hot ñng du lch. Cn mnh tay x pht các hãng l) hành, các nhà ñiu hành tour nu có nh)ng hành vi vi phm ñn môi trưng bi&n trong vnh Nha Trang ví d như: neo ñu tàu thuyn không ñúng nơi quy ñnh, x rác và nưc thi không qua x lý, làm cht hoc mua bán san hô • Gii pháp v liên kt cng ñng: bt c mt ngành kinh t nào nu không có s quan tâm, h( tr phát tri&n kinh t, chia s: quyn li vi cng ñ ng dân cư ña phương thì s0 làm cho kinh t và cuc s ng ca dân ña phương gp nhiu khó khăn. Điu này ñ ng nghĩa vi vi
c cng ñ ng ña phương phi khai thác ñ i ña ngu n li tài nguyên trên ña bàn ñ& phc v cuc s ng, làm cho tài nguyên, môi trưng suy gim. Do vy, ñ i vi các khu bo t n bi&n cn phi xây dng các chương trình sinh k bn v)ng cho các cng ñ ng dân cư s ng trong khu bo t n. Đn nay, khu bo t n bi&n vnh Nha Trang ñã tri&n khai ñưc mt s chương trình sinh k thay th cho các h dân ña phương mà không gây nh hưng ti môi trưng, ví d như: chương trình nuôi thy sn bi&n và nưc l (nuôi rong bi&n và mt s loài nhuyn th&); các hot ñng th công m6 ngh
(ñan lát, làm mành c) [3] Tuy nhiên, nh)ng chương trình này chưa tht s thành công vì nuôi tr ng thy sn cũng có nhiu ri ro và hàng th công m6 ngh
thì thiu th trưng tiêu th Cho nên, chúng tôi nghĩ r'ng cn chú trng nh)ng chương trình sinh k liên quan ñn hot ñng Science & Technology Development, Vol 15, No.M1 2012 Trang 58 du lch trong vnh như: ñ-y mnh chương trình thúng ñáy kính phc v khách du lch ng"m san hô; xây dng ñi Hò Bá Tro ñ& bi&u din phc v du khách; chương trình lưu trú ti nhà dân • Gii pháp v k9 thu$t: cn ñu tư tàu vn chuy&n rác t các ño và t các l ng bè nuôi hi sn v b ñ& x lý, không cho phép thi trc tip ra bi&n. Bên cnh ñó cn s dng h
th ng thông tin ña lý (GIS) ñ& qun lý d) li
u và giám sát ô nhim, suy gim tài nguyên trong khu bo t n bi&n. Ban qun lý khu bo t n bi&n cn ph i hp cht ch0 vi Vi
n Hi Dương hc ñ& nghiên cu k6 thut bo t n, phc h i các gi ng loài, h
sinh thái nht là nh)ng h
sinh thái có nguy cơ bin mt trong vnh Nha Trang ví d như h
sinh thái rng ngp mn trên ño. Qun lý bLng sMc ti: • S
c%n thit: Ngày nay, nhiu ñi&m du lch trong và ngoài nưc ñang ñng trưc tình trng quá ti vi mt lưng khách du lch quá ñông dn ñn nh)ng tác ñng môi trưng khó có th& ki&m soát ñưc. Mt trong nh)ng công c ñưc ñ xut qun lý môi trưng  ñây là qun lý b'ng sc ti. Mt s nưc trong khu vc như Thái Lan, Malaysia, Philippine ñã s dng công c này ñ& qun lý khách du lch ñn tham quan khu bo t n bi&n [3]. - Thái Lan là mt qu c gia có ngành du lch phát tri&n khá mnh trong khu vc Đông Nam Á và h ñã có nhiu kinh nghi
m v vi
c qun lý hot ñng du lch trong khu bo t n bi&n. Năm 2003, mt ñoàn chuyên gia các nưc trong ñó có ñi bi&u ñn t Thái Lan thăm khu bo t n bi&n vnh Nha Trang. Sau khi tham quan Hòn Mun h ñã khuyên Ban qun lý nên ki&m soát s lưng khách vào vùng lõi, không nên ñ& tình hình phát tri&n quá mc như hi
n nay. - Khu bo t n bi&n Palau  Malaysia cách b khong 40 hi lý có mt hòn ño như ño Hòn Mun nhưng môi trưng b ô nhim do s lưng khách hàng ngày ñn tham quan, t"m bi&n, xem cá, xem san hô quá ñông. Vì vy, Ban qun lý khu bo t n bi&n Palau cho r'ng cn phi qun lý s lưng khách ngay t b. - / Philippine khu bo t n bi&n Apo m(i ngày ch! có 15 ngưi ñưc phép ln bi&n và khu bo t n Badian m(i lưt tham quan ch! có 2 ngưi ñưc phép ln bi&n có s dng ng th. Hu ht các khu bo t n  Philippine ch! dành cho nh)ng ngưi s ng trong khu bo t n khai thác thy sn. - Vnh H Long là di sn thiên nhiên th gii  Vi
t Nam ñang có nh)ng vn ñ môi trưng do vi
c xây dng các công trình  vùng b và san lp bi&n. Đ ng thi hot ñng nuôi tr ng thy hi sn và làm nhà hàng trên vnh cũng là nh)ng m i ñe da ñ i vi môi trưng vnh H Long. Do vy, chúng ta nên qun lý môi trưng trong hot ñng du lch b'ng công c qun lý sc ti, ñc bi
t là qun lý s lưng khách du lch ñn khu bo t n bi&n vì chính h là mt trong nh)ng nguyên nhân có nh)ng tác ñng tiêu cc ñn môi trưng. • Công c qun lý: - T% chc du lch th gii (WTO) năm 1981 ñã ñưa ra khái ni
m sc ti ñ& qun lý trong hot ñng du lch như sau: TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 15, SOÁ M1 2012 Trang 59 “Sc ti trong hot ñng du l#ch là s lưng du khách c
c ñi có th tham quan mt ñim du l#ch cùng mt th i gian mà không phi là nguyên nhân phá h!y ñn môi trư ng sinh thái, ñng th i không làm gim ñi ch t lưng c!a môi trư ng nh hưng ñn s
hài lòng c!a du khách.”[8] - Công thc tính toán sc ti tim năng (PCC) theo Boullón (1985): T%ng lưng khách ñn hàng ngày = Sc ti x h
s luân chuy&n - Công thc tính toán sc ti thc (RCC) theo Ceballos – Lascuráin (1991): 1 2 100100 100 100 100 100 n CfCf CfRCC PCCx x x −− −= Trong ñó: PCC : Sc ti tim năng Cf : H
s hi
u ch!nh H
s hi
u ch!nh ñưc bi&u din dưi dng % và ñưc tính theo công thc: 1 100 t MCf x M = Trong ñó: M1 : Cưng ñ gii hn ca bin s Mt : T%ng cưng ñ ca bin s - Kt qu tính toán sc ti cho mt s hot ñng du lch ti Hòn Mun [1]: Chúng tôi ñã áp dng mt s tiêu chu-n ñ i vi các hot ñng du lch bi&n và công thc tính toán sc ti tim năng và sc ti thc ñ& tính sc ti cho Hòn Mun n'm trong khu bo t n bi&n vnh Nha Trang. Kt qu tính toán ñưc th& hi
n trong bng 1 và bng 2 như sau: Bng 1. Kt qu tính toán sc ti tim năng  Hòn Mun Tiêu chuNn trung bình cho m/t khách ñ i vi các ho3t ñ/ng du lch theo WTO Di.n tích mOt nưc khai thác ho3t ñ/ng du lch t3i Hòn Mun dao ñ/ng t@ 100000 – 120000 m2 Tiêu chu-n an toàn cho du khách và san hô là 25 m2/ngưi ñ i vi hot ñng bơi và ln có ng th. Sc ti t i ña lưng khách có th& bơi và ln có ng th ti khu vc này dao ñng t 4000  4800 ngưi. Tiêu chu-n an toàn cho du khách và san hô là 50 m2/ngưi ñ i vi hot ñng ln bi&n có s dng khí ti. Sc ti t i ña lưng khách có th& ln có s dng khí ti ti khu vc này dao ñng t 2000  2400 ngưi. T%ng lưng khách ñn hàng ngày trong khong thi gian t 8 gi sáng ñn 18 gi chiu ñ i vi hot ñng T%ng lưng khách hàng ngày có th& bơi ln ti khu vc này dao ñng t 40000  48000 ngưi. Gi m ca (hoc thi gian hot ñng) Thi gian tham quan trung bình ca mt khách H
s luân chuy&n = T%ng di
n tích s dng cho du lch Tiêu chu-n trung bình cho mt du khách Sc ti = Science & Technology Development, Vol 15, No.M1 2012 Trang 60 bơi và ln có ng th (1). T%ng lưng khách ñn hàng ngày trong khong thi gian t 8 gi sáng ñn 18 gi chiu ñ i vi hot ñng ln có có s dng khí ti (2). T%ng lưng khách hàng ngày có th& ln có s dng khí ti ti khu vc này dao ñng t 10000  12000 ngưi. Bng 2. Kt qu tính toán sc ti thc  Hòn Mun Đ& tính toán sc ti thc cho 2 hot ñng ln bi&n có s dng ng th và ln bi&n có s dng khí ti, chúng tôi tin hành xác ñnh nh)ng h
s hi
u ch!nh (Cf) v thi gian n"ng, gió và h
s hi
u ch!nh v thi gian mưa, ñ ñc ca nưc bi&n Đây là nh)ng yu t tiêu bi&u nh hưng ñn hot ñng ln bi&n. Kt qu tính toán sc ti thc sau khi ñã áp dng công thc ca Ceballos – Lascuráin (1991) cho thy khu vc ño Hòn Mun có th& ñón tip m(i ngày mt lưng khách ñn ln bi&n có s dng khí ti dao ñng t 6318  7582 ngưi (gim ñi rt nhiu so vi sc ti tim năng dao ñng t 10000  12000 ngưi). (1) H
s luân chuy&n = 10 gi/1 gi cho m(i du khách ln có ng th (2) H
s luân chuy&n = 10 gi/2 gi cho m(i du khách ln có ng th TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 15, SOÁ M1 2012 Trang 61 Như vy, v lý thuyt chúng ta có th& tính toán ñưc s lưng du khách cc ñi mà Hòn Mun có th& tip nhn ñưc cùng mt thi ñi&m cũng như m(i ngày. Tuy nhiên, trong thc t kh năng ti ca mt ñi&m du lch còn ph thuc rt ln vào hành vi ng x ca khách du lch. Mt thc t khác cũng cho thy h
s luân chuy&n du khách hi
n nay tham quan ti Hòn Mun ch! dao ñng t 3  6 vì thi gian hot ñng ca nh)ng chuyn tàu ch khách ñn Hòn Mun ch yu t 8 gi sáng ñn 14 gi chiu. Cho nên hot ñng ln và t"m bi&n ti Hòn Mun có quá ti hay không là vào thi gian này. Nhìn chung, vi
c ñnh lưng ñưc sc ti ti Hòn Mun nói riêng, khu bo t n bi&n vnh Nha Trang nói chung s0 cho phép các nhà qun lý ki&m soát ñưc mt lưng du khách phù hp ñn tham quan khu bo t n nh'm hn ch t i ña nh)ng tác ñng tiêu cc ñn khu bo t n bi&n do khách du lch gây ra. KT LUN T kt qu tính toán sc ti thc cho khu vc Hòn Mun (mt phn ca vùng lõi khu bo t n bi&n) ñ i chiu vi thc t lưng khách ñn tham quan t"m bi&n và ln bi&n ti khu bo t n bi&n vnh Nha Trang vào mùa cao ñi&m có th& lên ñn 5000  6000 ngưi cho thy nu  Hòn Mun cùng lúc din ra nhiu hot ñng như t"m bi&n, ln bi&n, xem san hô b'ng thúng ñáy kính hoc tàu ñáy kính thì nguy cơ quá ti có th& xy ra. Do vy, Ban qun lý khu bo t n bi&n cn phi gii hn lưng du khách ñn khu bo t n bi&n, ñc bi
t là vùng lõi ca khu bo t n ngay t bây gi ñ& hn ch nh)ng tác ñng xu ñ i vi môi trưng. Ngoài gii pháp qun lý môi trưng b'ng vi
c gii hn lưng du khách, ban qun lý cn tăng cưng nh)ng gii pháp khác mà bài vit này ñã ñ cp ñn trong các nhóm gii pháp qun lý t%ng hp như: gii pháp v cơ ch chính sách, gii pháp v quy hoch, gii pháp bo v
môi trưng, gii pháp liên kt cng ñ ng và nhóm gii pháp v k6 thut ñ& qun lý hi
u qu hơn n)a môi trưng bi&n trong khu bo t n. Vi
c thc hi
n các gii pháp ñ& qun lý môi trưng trong hot ñng du lch là rt cn thit và cn phi thc hi
n mt cách ñ ng b và song song ln nhau thì công tác qun lý môi trưng mi có hi
u qu. Khu bo t n bi&n vnh Nha Trang ñưc xem như là mô hình thí ñi&m và có tm vóc qu c t ca Vi
t Nam. Do vy, nu làm t t công tác qun lý môi trưng ñc bi
t là qun lý môi trưng ñ i vi hot ñng du lch thì s0 là mô hình tiêu bi&u cho các khu bo t n bi&n khác  Vi
t Nam có th& hc tp, nghiên cu nh'm mc tiêu bo t n ña dng sinh hc, phát tri&n cng ñ ng và phát tri&n bn v)ng. Science & Technology Development, Vol 15, No.M1 2012 Trang 62 SOME SOLUTIONS TO ENVIRONMENTAL MANAGEMENT OF TOURIST ACTIVITIES IN NHA TRANG MARINE PROTECTED AREA – KHANH HOA PROVINCE Nguyen Van Hoang University of Social Sciences and Humanities, VNU-HCM ABSTRACT: Nowaday, marine tourism especially, tourist activities in marine protected area have been highly increasing because of the attraction from the biodiversity of marine ecosystem such as coral reef, sea grass systems, and marine life. Nha Trang bay marine protected area is the first MPA in Viet Nam which was established in 2001. Although there were a number of economic benefits, some negative impacts of the tourist activities on natural resources have been concerned. This article introduces some solutions to environmental management of tourist activities in marine protected area have been deployed, as well as the solutions which the author proposed as useful tools to environmental management and sustainable tourism planning. Two major solutions will be discussed in this article includes: Integrated coastal management; Tourist carrying capacity management. Key words: TÀI LI!U THAM KHO [1]. Nguyn Văn Hoàng, Đánh giá sc ti sinh thái ñi vi các ñim du l#ch ven b và hi ño trong v#nh Nha Trang tnh Khánh Hòa, Lun văn thc sĩ, (2007). [2]. Nguyn Văn Hoàng, Qun lý môi trư ng ven bin trong hot ñng du l#ch  vùng bin Nha Trang tnh Khánh Hòa, Đ tài nghiên cu khoa hc cp trưng, (2007). [3]. Trương K!nh, Khu bo tn bin v#nh Nha Trang – Nh ng kt qu ñt ñưc và ñ xu t các gii pháp qun lý, Báo cáo tham lun ti Hi tho Vì s phát tri&n bn v)ng vnh Nha Trang, ngày 11- 12/6/2007, (2007). [4]. Phm Trung Lương, Qun lý phát trin du l#ch bin, D án khu bo t n bi&n Hòn Mun Khóa tp hun qu c gia v qun lý khu bo t n bi&n, (2003). [5]. Carsten M. Huttche, Alan T.White, Ma. Monina M. Flores, Sustainable coastal tourism handbook for the Philippines, Coastal Resource Management Project of the Department of Environment and Natural Resources, (2002). [6]. Don Hinrichsen, Coastal waters of the world: Trends, Threats and Strategies, Island Press, 60 (1998). [7]. Li Ching Lim, Carrying capacity assessment of Pulau Payar marine park, TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 15, SOÁ M1 2012 Trang 63 Malaysia – Bay of Bengal Programme, India, (1998). [8]. WTO, Carrying capacity of protected areas and limits of acceptable change, Madrid, (2004).