Mô hình cung cầu ngoại tệ và cơ chế xác định tỷ giá

1CHÖÔNG 5 MOÂ HÌNH CUNG CAÀU NGOAÏI TEÄ VAØ CÔ CHEÁ XAÙC ÑÒNH TYÛ GIAÙ 2Muïc tieâu: ¾Hieåu baûn chaát khoa hoïc cuûa caùc ñöôøng cung vaø ñöôøng caàu ngoaïi teä ¾Söû duïng moâ hình cung caàu ngoaïi teä ñeå giaûi thích söï bieán ñoäng cuûa tyû giaù CH 5: MOÂ HÌNH CUNG CAÀU NGOAÏI TEÄ VAØ CÔ CHEÁ XAÙC ÑÒNH TYÛ GIAÙ 35.1 Hình thaønh moâ hình cung caàu ngoaïi teä 5.2 Caùc yeáu toá aûnh höôûng leân tyû giaù CH 5: MOÂ HÌNH CUNG CAÀU NGOAÏI TEÄ VAØ CÔ CHEÁ XAÙC ÑÒNH TYÛ GIAÙ 45.1.1 Cung caàu ngoaïi teä phaùi sinh 5.1.2 Hình thaønh ñöôøng caàu ngoaïi teä 5.1.3 Hình thaønh ñöôøng cung ngoaïi teä 5.1.4 Moâ hình cung caàu ngoaïi teä vaø cô cheá xaùc ñònh tyû giaù 5.1 Hình thaønh moâ hình cung caàu ngoaïi teä 5)Caàu moät ñoàng tieàn phaùt sinh töø caàu haøng hoùa, taøi saûn vaø dòch vuï thanh toaùn baèng ñoàng tieàn ñoù; )Caàu ngoaïi teä phaùt sinh töø nhu caàu ngöôøi trong nöôùc mua haøng hoùa, taøi saûn vaø dòch vuï töø nöôùc ngoaøi; )Cung ngoaïi teä phaùt sinh töø nhu caàu ngöôøi nöôùc ngoaøi mua haøng hoùa, taøi saûn vaø dòch vuï trong nöôùc Ö Cung caàu ngoaïi teä laø phaùi sinh, coù nguoàn goác töø löu chuyeån haøng hoùa, voán ñaàu tö, lao ñoäng vaø dòch vuï trong phaïm vi quoác teá 5.1.1 Cung caàu ngoaïi teä phaùi sinh 6) Coi caàu haøng hoùa NK laø nguoàn phaùt sinh caàu ngoaïi teä chuû yeáu ) Phaân tích moái lieân heä giöõa tyû giaù vaø caàu haøng hoùa nhaäp khaåu ñeå chæ ra moái lieân heä giöõa tyû giaù vaø caàu ngoaïi teä 5.1.2 Hình thaønh ñöôøng caàu ngoaïi teä 7) Caùc böôùc tieán haønh: 1. Xaùc ñònh caùc ñöôøng cung caàu haøng hoùa NK 2. Xaùc ñònh haøm caàu haøng hoùa NK 3. Xaùc ñònh moái quan heä giöõa caàu haøng hoùa NK vaø tyû giaù Ö xaùc ñònh söï thay ñoåi cuûa chi tieâu nhaäp khaåu, töùc caàu ngoaïi teä 5.1.2 Hình thaønh ñöôøng caàu ngoaïi teä 8) Caùc kyù hieäu: – P*m: Giaù haøng hoùa NK tính baèng ngoaïi teä – Pm : Giaù haøøng hoùa NK tính baèng noäi teä – Qm: Soá löôïng haøng hoùa NK – Sm: Ñöôøng cung haøng hoùa NK – Dm: Ñöôøng caàu haøng hoùa NK – Df : Ñöôøng caàu ngoaïi teä – Qf : Soá löôïng ngoaïi teä treân thò tröôøng ngoaïi hoái – S : Tyû giaù yeát tröïc tieáp 5.1.2 Hình thaønh ñöôøng caàu ngoaïi teä 9) Caùc ñöôøng cung caàu haøng hoùa nhaäp khaåu: 5.1.2 Hình thaønh ñöôøng caàu ngoaïi teä P*m Qm Dm Sm A B CD Dieän tích hình chöõ nhaät ABCD laø gì? 10 ) Haøng hoùa NK laø haøng hoùa SX ôû nöôùc ngoaøi vaø ñöôïc tieâu thuï trong nöôùc ) Ngöôøi tieâu duøng trong nöôùc quyeát ñònh mua bao nhieâu haøng hoùa NK treân cô sôû giaù NK tính baèng noäi teä ) Haøm caàu haøng hoùa NK ñöôïc xem nhö laø haøm soá cuûa giaù NK tính baèng noäi teä, coù daïng nhö sau: Qm = α0 - α1Pm Trong ñoù : α0 vaø α1 laø caùc thoâng soá döông khoâng ñoåi 5.1.2 Hình thaønh ñöôøng caàu ngoaïi teä 11 ) Vôùi Pm = SP*m ) Haøm caàu haøng hoùa NK coù theå vieát thaønh: Qm = α0 - α1 SP*m Nhaän xeùt: Neáu P*m khoâng ñoåi, S taêng Ö giaù haøng hoaù NK baèng noäi teä taêng Ö löôïng caàu haøng hoùa NK Qm giaûm. 5.1.2 Hình thaønh ñöôøng caàu ngoaïi teä 12 ) ÖÙng vôùi 4 möùc tyû giaù taêng daàn: S1 < S2 < S3 <S4 Laø 4 möùc caàu haøng hoùa NK giaûm daàn: Q1 > Q2 > Q3 > Q4 ) Ñöôøng caàu haøng hoùa NK khaåu seõ dòch chuyeån sang traùi khi tyû giaù taêng 5.1.2 Hình thaønh ñöôøng caàu ngoaïi teä 13 ) Ñöôøng caàu haøng hoùa NK dòch chuyeån sang traùi: 5.1.2 Hình thaønh ñöôøng caàu ngoaïi teä P*m Qm (Dm)1 Sm (Dm)2 (Dm)3 (Dm)4 ) Dieän tích hình chöõ nhaät (caàu ngoaïi teä) thay ñoåi theá naøo? 14 S(d/f) Qf (Qf)1 ) Ñöôøng caàu ngoaïi teä laø taäp hôïp caùc ñieåm coù toaï ñoä laø caùc möùc tyû giaù vaø löôïng caàu ngoaïi teä töông öùng 5.1.2 Hình thaønh ñöôøng caàu ngoaïi teä P*m Qm Sm S1 (Dm)1 S2 (Dm)2 S3 (Dm)3 S4 (Dm)4 (Qf)2(Qf)3(Qf)4 Ñöôøng caàu ngoaïi teä 15 ) Ñöôøng caàu ngoaïi teä laø ñöôøng doác xuoáng töø traùi qua phaûi ) Tyû giaù taêng Ö caàu ngoaïi teä giaûm 5.1.2 Hình thaønh ñöôøng caàu ngoaïi teä 16 ) Coi caàu haøng hoùa XK laø nguoàn phaùt sinh cung ngoaïi teä chuû yeáu ) Phaân tích moái lieân heä giöõa tyû giaù vaø caàu haøng hoùa XK ñeå chæ ra moái lieân heä giöõa tyû giaù vaø cung ngoaïi teä 5.1.3 Hình thaønh ñöôøng cung ngoaïi teä 17 ) Caùc böôùc tieán haønh: 1. Xaùc ñònh caùc ñöôøng cung caàu haøng hoùa XK 2. Xaùc ñònh haøm caàu haøng hoùa XK 3. Xaùc ñònh moái quan heä giöõa caàu haøng hoùa XK vaø tyû giaù Ö xaùc ñònh söï thay ñoåi cuûa doanh thu XK, töùc cung ngoaïi teä 5.1.3 Hình thaønh ñöôøng cung ngoaïi teä 18 ) Caùc kyù hieäu: – P*x: Giaù haøng hoùa XK tính baèng ngoaïi teä – Px : Giaù haøøng hoùa XK tính baèng noäi teä – Qx: Soá löôïng haøng hoùa XK – Sx: Ñöôøng cung haøng hoùa XK – Dx: Ñöôøng caàu haøng hoùa XK – Sf : Ñöôøng cung ngoaïi teä – Qf : Soá löôïng ngoaïi teä treân thò tröôøng ngoaïi hoái – S : Tyû giaù yeát tröïc tieáp 5.1.3 Hình thaønh ñöôøng cung ngoaïi teä 19 ) Caùc ñöôøng cung caàu haøng hoùa XK: 5.1.3 Hình thaønh ñöôøng cung ngoaïi teä P*x Qx Dx Sx A B CD Dieän tích hình chöõ nhaät ABCD laø gì? 20 ) Haøng hoùa XK laø haøng hoùa SX ôû trong nöôùc vaø ñöôïc tieâu thuï ôû nöôùc ngoaøi ) Ngöôøi nöôùc ngoaøi quyeát ñònh mua bao nhieâu haøng hoùa XK treân cô sôû giaù XK tính baèng ngoaïi teä ) Haøm caàu haøng hoùa XK ñöôïc xem nhö laø moät haøm soá cuûa giaù XK tính baèng ngoaïi teä, coù daïng nhö sau: Qx = β0 - β1 P*x Trong ñoù : β0 vaø β1 laø caùc thoâng soá döông khoâng ñoåi 5.1.2 Hình thaønh ñöôøng cung ngoaïi teä 21 ) Vôùi P*x = Px/S ) Haøm caàu haøng hoùa XK coù theå vieát thaønh: Qx = β0 - β1 (Px/S ) Nhaän xeùt: – Neáu Px khoâng ñoåi, S taêng Ö giaù haøng hoaù XK baèng ngoaïi teä P*x giaûm Ö löôïng caàu haøng hoùa XK Qx taêng. – Doanh thu XK = (P*x )x(Qx ) taêng hay giaûm? 5.1.2 Hình thaønh ñöôøng cung ngoaïi teä 22 ) ÖÙng vôùi 4 möùc tyû giaù taêng daàn: S1 < S2 < S3 <S4 Laø 4 möùc giaù haøng hoùa XK tính baèng ngoaïi teä giaûm daàn: (P*x)1 > (P*x)2 > (P*x)3 >(P*x)4 ) ÖÙng vôùi 4 möùc giaù haøng hoùa XK tính baèng ngoaïi teä laø 4 möùc caàu haøng hoùa XK ñöôïc xaùc ñònh bôûi ñöôøng caàu haøng hoùa XK 5.1.3 Hình thaønh ñöôøng cung ngoaïi teä 23 ) Tyû giaù taêng Ö giaù haøng hoùa XK tính baèng ngoaïi teä giaûm Ö caàu haøng hoùa XK taêng 5.1.3 Hình thaønh ñöôøng cung ngoaïi teä P*x Qx Dx (P*x)1 (P*x)2 (P*x)3 (P*x)4 (Qx )1(Qx )2 (Qx )3 (Qx )4 (Sx)1 (Sx)2 (Sx)3 (Sx)4 24 ) Tyû giaù taêng Ö giaù haøng hoùa XK tính baèng ngoaïi teä giaûm Ö caàu haøng hoùa XK taêng 5.1.3 Hình thaønh ñöôøng cung ngoaïi teä P*x Qx Dx (Sx)1 (Sx)2 (Sx)3 (Sx)4 S(d/f) Qf S1 S2 S3 S4 (Qf)2(Qf)1 (P*x)1 (P*x)2 (P*x)3 (Qx )1(Qx )2 (Qx )3 (Qx )4 (P*x)4 Ñöôøng cung ngoaïi teä Phaàn aøy laøm ñaïi dieän cho ñöôøng cung 25 ) Moâ hình cung caàu ngoaïi teä ñöôïc hình thaønh döïa treân söï keát hôïp hai ñöôøng cung caàu ngoaïi teä ñöôïc hình thaønh ôû phaàn treân 5.1.4 Moâ hình cung caàu ngoaïi teä S(d/f) Qf Df Sf S0 (Qf)0 Ñieåm caân baèng cuûa thò tröôøng 26 ) Tyû giaù phaûn aùnh söï caân baèng treân thò tröôøng ) Cung caàu treân thò tröôøng thay ñoåi Ö caùc ñöôøng cung caàu dòch chuyeån Ö tyû giaù thay ñoåi ) Nhieàu yeáu toá taùc ñoäng laøm dòch chuyeån caùc ñöôøng cung caàu 5.1.4 Moâ hình cung caàu ngoaïi teä S(d/f) Qf Df Sf S0 (Qf)0 27 ) Baát cöù yeáu toá naøo laøm taêng caàu ngoaïi teä Ö ñöôøng caàu dòch chuyeån sang phaûi Ö tyû giaù taêng leân 5.1.4 Moâ hình cung caàu ngoaïi teä S(d/f) Qf Df Sf S0 (Qf)0 Df Df ) Caùc yeáu toá naøo laøm dòch chuyeån ñöôøng caàu sang phaûi? 28 ) Baát cöù yeáu toá naøo laøm giaûm caàu ngoaïi teä Ö ñöôøng caàu dòch chuyeån sang traùi Ö tyû giaù giaûm 5.1.4 Moâ hình cung caàu ngoaïi teä S(d/f) Qf Df Sf S0 (Qf)0 Df Df ) Caùc yeáu toá naøo laøm dòch chuyeån ñöôøng caàu sang traùi ? 29 ) Baát cöù yeáu toá naøo laøm taêng cung ngoaïi teä Ö ñöôøng cung dòch chuyeån sang phaûi Ö tyû giaù giaûm 5.1.4 Moâ hình cung caàu ngoaïi teä S(d/f) Qf Df Sf S0 (Qf)0 ) Caùc yeáu toá naøo laøm dòch chuyeån ñöôøng cung sang phaûi? 30 ) Baát cöù yeáu toá naøo laøm giaûm cung ngoaïi teä Ö ñöôøng cung dòch chuyeån sang traùi Ö tyû giaù taêng leân 5.1.4 Moâ hình cung caàu ngoaïi teä S(d/f) Qf Df Sf S0 (Qf)0 ) Caùc yeáu toá naøo laøm dòch chuyeån ñöôøng cung sang traùi? 31 5.2.1 Möùc laïm phaùt töông ñoái 5.2.2 Möùc laõi suaát töông ñoái 5.2.3 Möùc taêng tröôûng thu nhaäp töông ñoái 5.2.4 Vai troø cuûa chính phuû 5.2.5 Kyø voïng cuûa giôùi ñaàu cô 5.2 Caùc yeáu toá aûnh höôûng leân tyû giaù 32 ) Tyû giaù thay ñoåi theá naøo neáu laïm phaùt trong nöôùc cao hôn laïm phaùt ôû nöôùc ngoaøi? – Möùc giaù caû haøng hoùa trong nöôùc thay ñoåi theá naøo so vôùi möùc giaù caû haøng hoùa nöôùc ngoaøi? – Caàu haøng hoùa trong nöôùc vaø caàu haøng hoùa nöôùc ngoaøi thay ñoåi theá naøo? – Cung caàu ngoaïi teä thay ñoåi theá naøo? 5.2.1 Möùc laïm phaùt töông ñoái 33 5.2.1 Möùc laïm phaùt töông ñoái S(d/f) Qf (Df)0 (Sf)0 S0 (Qf)0 (Df)1 (Sf)1 S1 ) Moät quoác gia coù möùc laïm phaùt cao hôn caùc ñoái taùc thöông maïi thì ñoàng tieàn cuûa quoác gia ñoù seõ giaûm giaù 34 ) Tyû giaù thay ñoåi theá naøo neáu laõi suaát (thöïc) trong nöôùc taêng cao hôn so vôùi laõi suaát (thöïc) ôû nöôùc ngoaøi? – Caùc nhaø ñaàu tö ñieàu chænh danh muïc ñaàu tö cuûa mình theá naøo? – Cung caàu ngoaïi teä treân thò tröôøng ngoaïi hoái chòu söï taùc ñoäng theá naøo? 5.2.2 Möùc laõi suaát töông ñoái 35 5.2.2 Möùc laõi suaát töông ñoái S(d/f) Qf (Df)0 (Sf)0 S0 (Qf)0 (Df)1 (Sf)1 S1 36 ) Tyû giaù thay ñoåi theá naøo neáu möùc taêng tröôûng thu nhaäp trong nöôùc cao hôn möùc taêng tröôûng thu nhaäp ôû nöôùc ngoaøi? – Xuaát khaåu vaø nhaäp khaåu taêng tröôûng theá naøo? – Cung caàu ngoaïi teä treân thò tröôøng ngoaïi hoái dieãn bieán theá naøo? 5.2.3 Möùc taêng tröôûng thu nhaäp töông ñoái 37 5.2.3 Möùc taêng tröôûng thu nhaäp töông ñoái S(d/f) Qf (Df)0 (Sf)0 S0 (Qf)0 (Df)1 (Sf)1 S1 38 ) NHTW can thieäp tröïc tieáp vaøo thò tröôøng ngoaïi hoái Ö taùc ñoäng leân tyû giaù ) Chính saùch kinh teá vó moâ cuûa chính phuû Ö taùc ñoäng laøm thay ñoåi caùc bieán soá nhö laïm phaùt, laõi suaát vaø taêng tröôûng thu nhaäp Ö taùc ñoäng leân tyû giaù ) Chính phuû ban haønh hoaëc huûy boû caùc raøo caûn thöông maïi Ö taùc ñoäng leân tyû giaù ) Caùc loaïi thueá taùc ñoäng ñeán caùc doøng löu chuyeån haøng hoùa vaø löu chuyeån voán Ö taùc ñoäng leân tyû giaù 5.2.4 Vai troø cuûa chính phuû 39 ) Giôùi ñaàu cô taùc ñoäng maïnh leân cung caàu caùc ñoàng tieàn vaø do ñoù taùc ñoäng leân tyû giaù ) Giôùi ñaàu cô kyø voïng moät ñoàng tieàn taêng giaù Ö mua vaøo ñoàng tieàn ñoù vaø laøm cho noù leân giaù ) Giôùi ñaàu cô kyø voïng moät ñoàng tieàn giaûm giaù Ö baùn ra ñoàng tieàn ñoù vaø laøm cho noù giaûm giaù ) Hoaït ñoäng cuûa giôùi ñaàu cô vöøa coù theå laøm cho thò tröôøng baát oån vöøa coù theå laøm cho thò tröôøng bình oån 5.2.5 Kyø voïng cuûa giôùi ñaàu cô