Lịch sử hình thành và phát triển ngôn ngữ lập trình Java

tateChange đ bi t đ c ch s c aử ụ ố ố ươ ứ ể ế ượ ỉ ố ủ ph n t đang thay đ i tr ng thái. ầ ử ổ ạ Đ x lý đ c tình hu ng nh p đôi chu t, ta cài đ t giao ti p ActionListener và g n nóể ử ượ ố ấ ộ ặ ế ắ vào danh sách. Ph ng th c getActionCommand() trong ActionEvent s tr v tên c a ph n t bươ ứ ẽ ả ề ủ ầ ử ị nh p.ấ // Java core packages import java.awt.*; // Java extension packages import javax.swing.*; import javax.swing.event.*; public class ListTest extends JFrame { private JList colorList; private Container container; private String colorNames[] = { "Black", "Blue", "Cyan", "Dark Gray", "Gray", "Green", "Light Gray", "Magenta", "Orange", "Pink", "Red", "White", "Yellow" }; 124 private Color colors[] = { Color.black, Color.blue, Color.cyan, Color.darkGray, Color.gray, Color.green, Color.lightGray, Color.magenta, Color.orange, Color.pink, Color.red, Color.white, Color.yellow }; // Thi t l p GUIế ậ public ListTest() { super( "List Test" ); // l y layoutấ container = getContentPane(); container.setLayout( new FlowLayout() ); // T o danh sáchạ colorList = new JList( colorNames ); colorList.setVisibleRowCount( 5 ); // Không cho ch n nhi uọ ề colorList.setSelectionMode(ListSelectionModel.SINGLE_SELECTION ); // thêm m t JScrollPane ch a danh sáchộ ứ container.add( new JScrollPane( colorList ) ); // đ t l ng nghe s ki nặ ắ ự ệ colorList.addListSelectionListener( new ListSelectionListener() { public void valueChanged( ListSelectionEvent event ) { container.setBackground( colors[ colorList.getSelectedIndex() ] ); } } ); setSize( 350, 150 ); setVisible( true ); } // hàm main public static void main( String args[] ) { ListTest application = new ListTest(); application.setDefaultCloseOperation( JFrame.EXIT_ON_CLOSE ); } } III.7 Ô văn b n (text field) và vùng văn b n (text areas)ả ả T o ô văn b n:ạ ả • Kh i t o m t ô văn b n không xác đ nh kích th c:ở ạ ộ ả ị ướ public TextField(); • T o m t ô văn b n hi n th t i thi u numCols ký t :ạ ộ ả ể ị ố ể ự public TextField(int numCols); 125 • T o m t ô văn b n v i n i dung là m t chu i cho tr c: public TextFiled(Stringạ ộ ả ớ ộ ộ ỗ ướ initText); • T o ô văn b n k t h p: public TextField(String initText, int numCols);ạ ả ế ợ • T o vùng văn b n:ạ ả • T o vùng văn b n r ng, kích th c b t kỳ: public TextArea();ạ ả ỗ ướ ấ • T o m t vùng văn b n v i n i dung cho tr c: public TextArea(Stringạ ộ ả ớ ộ ướ initiaText); • T o m t vùng văn b n v i s c t và s dòng đ nh tr c: public TextArea(intạ ộ ả ớ ố ộ ố ị ướ rows, int cols); • T o m t vùng văn b n v i s dòng s c t và n i dung cho tr c: publicạ ộ ả ớ ố ố ộ ộ ướ TextArea(String st, int rows, int cols) Đ c đi m chung c a các thành ph n văn b nặ ể ủ ầ ả : Hai l p này đ c d n xu t t l p TextComponentớ ượ ẫ ấ ừ ớ Mu n đ a n i dung văn b n vào các đ i t ng này ta s d ng ph ng th c setText:ố ư ộ ả ố ượ ử ụ ươ ứ public void setText(String newText); L y n i dung văn b n trong các đ i t ng: public String getText();ấ ộ ả ố ượ L y n i dung văn b n đ c đánh d u: public String getSelectedText();ấ ộ ả ượ ấ Đ xác đ nh xem v trí đánh d u kh i văn b n b t đ u và k t thúc đâu: public intể ị ị ấ ố ả ắ ầ ế ở getSelectionStart(); //đ uầ public int getSelectionEnd(); //cu iố Đánh d u toàn b văn b n: public void selectAll();ấ ộ ả Cho phép so n th o đ c: public void setEditable(boolean canEdited); canEdited =ạ ả ượ false: ch đ c.ỉ ọ canEdited = true: thêm, s đ c.ử ượ Xác đ nh đ i t ng đang trang thái nào: public boolean isEditable();ị ố ượ ở Đ c đi m riêng c a TextField:ặ ể ủ Đ t ký t hi n th cho ký t nh p vào: public void setEchoChar(Char ch); ví d :ặ ự ể ị ự ậ ụ myTextField.setEchoChar('*'); //mã mKh uẩ Xác đ nh xem ký t làm ký t hi n th : public char getEchoChar();ị ự ự ể ị Xác đ nh chi u dài c a ô văn b n theo ký t : public int getColums();ị ề ủ ả ự Đ c đi m riêng c a đ i t ng TextArea:ặ ể ủ ố ượ Đ a thêm m t dòng văn b n vào đ i t ng:ư ộ ả ố ượ public void appendText(String newText); Chèn m t chu i văn b n vào v trí b t kỳ: public void insertText(String newText, intộ ỗ ả ị ấ pos); Xác đ nh kích th c hi n th :ị ướ ể ị public int getRows(); public int getColums(); S d ng đ i t ng TextField và TextArea:ử ụ ố ượ Mu n l y n i dung văn b n c a đ i t ng, ta thi t l p ActionListener đ g n đ iố ấ ộ ả ủ ố ượ ế ậ ể ắ ố t ng x lý tình hu ng vào văn b n TextField. Khi ng i dung nh n Enter thì tình hu ngượ ử ố ả ườ ấ ố đ c g i.ượ ọ import java.awt.*; import java.awt.event.*; import javax.swing.*; public class TextFieldTest extends JFrame { private JTextField textField1, textField2, textField3; private JPasswordField passwordField; 126 // Thi t l p giao di n GUIế ậ ệ public TextFieldTest() { super( "Testing JTextField and JPasswordField" ); // constructor c a JFrameủ Container container = getContentPane(); container.setLayout( new FlowLayout() ); // ô nh p v i kích th c m c đ nhậ ớ ướ ặ ị textField1 = new JTextField( 10 ); container.add( textField1 ); // ô nh p v i văn b n có s nậ ớ ả ẵ textField2 = new JTextField( "Enter text here" ); container.add( textField2 ); // ô nh p không cho phép nh p, ch hiên th thông tinậ ậ ỉ ị textField3 = new JTextField( "Uneditable text field", 20 ); textField3.setEditable( false ); container.add( textField3 ); // ô nh p passwordậ passwordField = new JPasswordField( "Hidden text" ); container.add( passwordField ); // Đăng ký b l ng nghe s ki nộ ắ ự ệ TextFieldHandler handler = new TextFieldHandler(); textField1.addActionListener( handler ); textField2.addActionListener( handler ); textField3.addActionListener( handler ); passwordField.addActionListener( handler ); setSize( 325, 100 ); setVisible( true ); } // hàm main public static void main( String args[] ) { TextFieldTest application = new TextFieldTest(); application.setDefaultCloseOperation( JFrame.EXIT_ON_CLOSE ); } // L p n i cho b l ng nghe s ki nớ ộ ộ ắ ự ệ private class TextFieldHandler implements ActionListener { // ph ng th c x lý s ki nươ ứ ử ự ệ public void actionPerformed( ActionEvent event ) { String string = ""; // khi ng i dùng n enterườ ấ 127 if ( event.getSource() == textField1 ) string = "textField1: " + event.getActionCommand(); // user pressed Enter in JTextField textField2 else if ( event.getSource() == textField2 ) string = "textField2: " + event.getActionCommand(); // user pressed Enter in JTextField textField3 else if ( event.getSource() == textField3 ) string = "textField3: " + event.getActionCommand(); // user pressed Enter in JTextField passwordField else if ( event.getSource() == passwordField ) { JPasswordField pwd = ( JPasswordField ) event.getSource(); string = "passwordField: " + new String( passwordField.getPassword() ); } JOptionPane.showMessageDialog( null, string ); // Hiên th c a s thông báoị ử ổ } } } III.8 Thanh tr t (Scrollbar)ượ Ta có th đ t thanh tr t các giá tr gi i h n t i thi u (min) và t i đa (max) cùng v i vể ặ ượ ị ớ ạ ố ể ố ớ ị trí hi n t i trên thanh tr t.ệ ạ ượ Khi ng i dùng kích chu t vào mũi tên hai đ u thì tình hu ng line n y sinh, thanhườ ộ ở ầ ố ả tr t s t đ ng c ng thêm hay tr đi m t đ n v .ượ ẽ ự ộ ộ ừ ộ ơ ị Tình hu ng page n y sinh khi ng i dùng kích chu t vào kho ng gi a thanh tr t, vố ả ườ ộ ả ữ ượ ị trí hi n hành s thay đ i.ệ ẽ ổ Tình hu ng absolute n y sinh khi ng i dùng n m vào v trí hi n hành c a thanh tr tố ả ườ ắ ị ệ ủ ượ và kéo nó đi. Đ i t ng Scrollbar ch ch u trách nhi m di chuy n và cung c p cho ta giá tr thay đ i.ố ượ ỉ ị ệ ể ấ ị ổ T o thanh tr t:ạ ượ Ph ng th c kh i t o: public Scrollbar();ươ ứ ở ạ T o thanh tr t đ ng hay ngang ta dùng: public Scrollbar(int orienttation); orienttationạ ượ ứ nh n giá tr Scrollbat.VERTICAL - cho đ ng, Scrollbar.HORIZONTAL cho n m ngang.ậ ị ứ ằ T o thanh tr t có đ y đ thông s ban đ u:ạ ượ ầ ủ ố ầ public Scrollbar(int orienttation, int pos, //v trí kh i đ uị ở ầ int pageUnit, //b c nh yướ ả int minValue, //giá tr minị int maxValue); //giá tr maxị M t s ph ng th c hay dùng:ộ ố ươ ứ Thay đ i giá tr tăng gi m (m c đ nh là 1): public void setUnitIncrement(int increment);ổ ị ả ặ ị Mu n bi t hi n th i tăng gi m bao nhiêu: public int getUnitIncrement()ố ế ệ ờ ả 128 Ch đ nh con s khi tình hu ng page x y ra:ỉ ị ố ố ả pubic void setBlockIncrement(int b); Mu n bi t hi n th i đ n v thay đ i là bao nhiêu: public int getBlockIncrement();ố ế ệ ờ ơ ị ổ L y giá tr l n nh t và nh nh t: public int getMaximum(); public int getMinimum();ấ ị ớ ấ ỏ ấ Đ t l i v trí hi n hành cho thanh tr t: public void setValue(int newPos);ặ ạ ị ệ ượ Cho ta v trí hi n hành: public int getValue();ị ệ Mu n bi t thanh tr t đ ng hay ngang: public int getOrientation() tr v giá tr là m tố ế ượ ứ ả ề ị ộ trong hai h ng s Scrollbar.VERTICAL và Scrollbar.HORIZONTAL.ằ ố Thi t l p l i các thông s cho thanh tr t: public void setValues(int position, intế ậ ạ ố ượ pageUnit, int minimum, int maximum); ví d :ụ myScrollbar.setValues(75, 10, 0, 500); S d ng thanh tr t:ử ụ ượ Ta nh đ i t ng x lý tình hu ng x lý: public voidờ ố ượ ử ố ử adjustmentValueChanged(AdjustmentEvent evt); Có 3 tr ng thái: line, page và absolute. Ta s d ng hàm getAdjustmentType() đ xácạ ử ụ ể đ nh xem tình hu ng nào đang x y ra.ị ố ả AdjustmentEvent.UNIT_INCREMENT: tình hu ng line x y ra, v trí thanh tr t tăng 1ố ả ị ượ đ n v .ơ ị AdjustmentEvent.UNIT_DECREMENT: tình hu ng line x y ra, v trí thanh tr t gi mố ả ị ượ ả 1 đ n v .ơ ị AdjustmentEvent.BLOCK_INCREMENT: tình hu ng page x y ra, v trí hi n hành tăngố ả ị ệ 1 đv. AdjustmentEvent.Track: tình hu ng absolute x y ra, ta l y v trí thanh tr t b ng hàmố ả ấ ị ượ ằ getValue(). IV. Thành ph n Menuầ L p JMenuBar cài đ t thanh th c đ n và trong đó có th ch a các th c đ n pull-down.ớ ặ ự ơ ể ứ ự ơ Các JMenuBar đ c t o ra đ g n vào m t c a s JFrame b ng m t l nh g i:ượ ạ ể ắ ộ ủ ổ ằ ộ ệ ọ JMenuBar menuBar = new JMenuBar(); JFrame frm = new JFrame(“Day la mot Frame”); frm.setJMenuBar(menuBar); // MenuBar này ch a có ph n t nàoư ầ ử Sau khi có MenuBar, ta c n thêm vào đó các JMenu là các m c trên thanh Menu, khiầ ụ ng i dùng ch n vào đó s s xu ng danh sách các m c ch n khác.ườ ọ ẽ ổ ố ụ ọ JMenu file = new JMenu(“File”); Ta đ t cho nó m t phím t t, ví d là ‘F’ đ khi n Alt + F thì JMenu này đ c kíchặ ộ ắ ụ ể ấ ượ ho t:ạ file.setMnemonic('F'); Sau đó thì thêm nó vào JMenuBar: menuBar.add(file); Bây g i là lúc ta cài đ t các m c ch n trong m t JMenu. Java dùng l p JMenuItem đ nhờ ặ ụ ọ ộ ớ ị nghĩa t ng m c c a th c đ n.ừ ụ ủ ự ơ JMenuItem open = new JMenuItem(“Open”,’O’); đây ta đã g i m t constructor v i m t tham s là nhãn c a m c ch n, m t tham s làỞ ọ ộ ớ ộ ố ủ ụ ọ ộ ố ký t phím t t. Sau đó ta add vào JMenu:ự ắ file.add(open); N u ta c n bi u di n các dòng k ngang đ phân tách các m c ch n thì ta có th g iế ầ ể ễ ẻ ể ụ ọ ể ọ ph ng th c addSeparator() c a m t đ i t ng JMenu:ươ ứ ủ ộ ố ượ file.addSeparator(); 129 L p JPopUpMenu bi u di n cho th c đ n pop-up. Nh ng th c đ n này có th xu tớ ể ễ ự ơ ữ ự ơ ể ấ hi n b t c v trí nào trong c a s hi n t i.ệ ấ ứ ị ử ổ ệ ạ L p JCheckBoxMenuItem ch a các m c đ c ch n đ ki m tra trong các m c th cớ ứ ụ ượ ọ ể ể ụ ự đ n.ơ T o thanh trình đ n: JMenuBar myMenubar = new JMenuBar();ạ ơ Đ t tr ng thái cho m i m c ch n s d ng enable() ho c disable():ặ ạ ỗ ụ ọ ử ụ ặ Vi d : openItem.enable();ụ //đ c ch nượ ọ openItem.disable(); //m m c ch nờ ụ ọ Ta có th dùng đ ng phân cách đ tách các m c ch n:ể ườ ể ụ ọ FileMenu.addSeparator(); T o m c ch n có ch a menu con khác, ta t o m t menu bình th ng r i đ a vào ạ ụ ọ ứ ạ ộ ườ ồ ư menu đã có. Ví d :ụ //t o m c ch n có menu conạ ụ ọ JMenu printItem = new JMenu("Print"); //t o các m c ch n cho menu conạ ụ ọ printItem.add("Print preview"); printItem.add("to preview"); //đ a m c ch n có menu con vào menu chínhư ụ ọ FileMenu.add(printItem); T o m t m c ch n có kh năng đánh d u (check Item), m t d u ki m tra (check mark)ạ ộ ụ ọ ả ấ ộ ấ ể s hi n bên trái m c ch n:ẽ ệ ụ ọ M c đánh d u: CheckboxMenuItem Autosave = new CheckboxMenuItem("Auto save");ụ ấ FileMenu.add(Autosave); Xác đ nh xem m c ch n Autosave đang tr ng thái nào, ta dùng: Autosave.getState();ị ụ ọ ở ạ Khi s d ng, đ m c ch n t ng tác và nh n đ c s ki n ta c n cài đ t giao di nử ụ ể ụ ọ ươ ậ ượ ự ệ ầ ặ ệ ActionListener và g n vào t ng m c ch n.ắ ừ ụ ọ Sau đây là m t ví d xây d ng m t JFrame v i thanh menu và các m c ch n trong đóộ ụ ự ộ ớ ụ ọ có cài đ t x lý các s ki n.ặ ử ự ệ import javax.swing.*; import java.awt.*; import java.awt.event.*; class MenuBarSample extends JFrame { //Khai bao mot hop thoai JOptionPane op = new JOptionPane(); // Khai bao mot thuc don pop-up JPopupMenu jp; public MenuBarSample() { // Lay ve doi tuong chua cua Frame hien tai Container pane = this.getContentPane(); // Dat kieu trinh bay pane.setLayout(new FlowLayout(FlowLayout.LEADING)); // Khai bao mot thanh menu JMenuBar menuBar= new JMenuBar(); // Khai bao muc File trong thanh menu JMenu menuFile= new JMenu("File");menuBar.add(menuFile); 130 // Dat ky tu kich hoat tat cung Alt menuFile.setMnemonic('F'); // Khai bao mot muc chon voi phim tat O JMenuItem fileOpen = new JMenuItem("Open",'O'); // Them muc chon vao muc File menuFile.add(fileOpen); // Them mot muc chon khac voi phim tat N menuFile.add(new JMenuItem("New",'N')); // Them dong ngan cach menuFile.addSeparator(); // Them mot muc chon co ten Save menuFile.add("Save"); // Xu ly su kien chon muc Open fileOpen.addActionListener( new ActionListener() { public void actionPerformed(ActionEvent event) { // Hien thi thong bao, getContentPane() de lay Container cua Frame op.showMessageDialog(getContentPane(),"Ban vua chon Open"); } } ); // Xu ly su kien chon New menuFile.getItem(1).addActionListener(new ActionListener() { public void actionPerformed(ActionEvent event) { op.showMessageDialog(getContentPane(),"Ban vua chon New"); } } ); // Xu ly su kien chon Save menuFile.getItem(3).addActionListener(new ActionListener() { public void actionPerformed(ActionEvent event) { op.showMessageDialog(getContentPane(),"Ban vua chon Save"); } } ); // Khai bao mot muc chon kieu checkbox JCheckBoxMenuItem chk = new JCheckBoxMenuItem("is editting"); // Them phan xu ly su kien chon hay khong chon cho no chk.addActionListener( new ActionListener() { public void actionPerformed(ActionEvent e) { // Lay ve doi tuong nguon su kien va ep kieu JCheckBoxMenuItem ck = (JCheckBoxMenuItem)e.getSource(); if (ck.isSelected()) 131 //Neu duoc chon op.showMessageDialog(getContentPane(),"Ban vua chon is editting"); else // Neu khong duoc chon op.showMessageDialog(getContentPane(),"Ban vua bo chon is editting"); } } ); // Them muc chon checkbox vao menu File menuFile.add(chk); // Dat thanh Menu cho Frame la doi tuong menuBar this.setJMenuBar(menuBar); // Cap phat bo nho cho popup menu jp = new JPopupMenu("Popup"); jp.add("Create"); jp.addSeparator(); jp.add("New Document"); this.addMouseListener( new MouseAdapter() { public void mouseClicked(MouseEvent e) { if( (e.getModifiers() & InputEvent.BUTTON3_MASK)== InputEvent.BUTTON3_MASK) jp.show(getContentPane(),e.getX(),e.getY()); } } ); } public static void main(String[] argvs) { MenuBarSample m = new MenuBarSample(); m.setSize(300,400); m.setVisible(true); } } V. B qu n lý cách trình bày (Layout Manager)ộ ả Dùng đ s p x p ch và đ nh v cho các đ i t ng GUI.ể ắ ế ỗ ị ị ố ượ Có 5 cách trình bày: • FlowLayout: s p x p các đ i t ng t trái qua ph i và t trên xu ng d i. Cácắ ế ố ượ ừ ả ừ ố ướ đ i t ng gi nguyên kích th c.ố ượ ữ ướ • GridLayout: t o m t khung l i vô hình v i các ô b ng nhau, các đ i t ng sạ ộ ướ ớ ằ ố ượ ẽ đ t v a kích th c v i các ô đó.ặ ừ ướ ớ • BorderLayout: Các đ i t ng đ c đ t theo đ ng vi n c a khung ch a theoố ượ ượ ặ ườ ề ủ ứ các c nh West, East, South, Nort và Center.ạ • CardLayout: Các đ i t ng đ c đ t v a v n v i khung ch a và n m ch ngố ượ ượ ặ ừ ặ ớ ứ ằ ồ lên nhau nh các lá bài.ư 132 • GridBadLayout: các đ i t ng trong khung ch a cũng đ c đ a vào các ô c aố ượ ứ ượ ư ủ m t khung l i vô hình, kích th c các đ i t ng không nh t thi t ph i v aộ ướ ướ ố ượ ấ ế ả ừ m t ô.ộ Mu n áp d ng ta t o ra đ i t ng trên r i chuy n nó cho khung ch a.ố ụ ạ ố ượ ồ ể ứ Ví du: FlowLayout objectsLayout = new FlowLayout(); myWindow.setLayout(objectsLayout); hay có th vi t g n h n:ể ế ọ ơ myWindow.setLayout(new FlowLayout()); V.1 Cách trình bày FlowLayout: T o đ i t ng FlowLayout, ta s d ng ph ng th c: public FlowLayout();ạ ố ượ ử ụ ươ ứ ho c ch đ nh luôn cách căn l b ng ph ng th c kh i t o: public FlowLayout(intặ ỉ ị ề ằ ươ ứ ở ạ align); align là FlowLayout.LEFT, FlowLayout.RIGHT, FlowLayout.CENTER ho c ch ra kho ng cácặ ỉ ả gi a các đ i t ng trên cùng m t hàng: public FlowLayout(int align, int hgap, int vgap); ữ ố ượ ộ V.2 Cách trình bày GridLayout: Ph ng th c kh i t o: public GridLayout(int Rows, int Cols);ươ ứ ở ạ Ví d :ụ GridLayout layout = new GridLayout(3, 2); Xác đ nh kho ng cách gi a các đ i t ng qu n lý:ị ả ữ ố ượ ả public GridLayout(int Rows, int Cols, int hgap, int vgap); V.3 Cách trình bày BorderLayout Đ i t ng đ c đ t theo đ ng vi n khung ch a, theo các c nh c a khung.ố ượ ượ ặ ườ ề ứ ạ ủ T o b qu n lý ki u BorderLayout:ạ ộ ả ể public BorderLayout(); Ví d :ụ myWindow.setLayout(new BorderLayout()); Khi đ a đ i t ng vào khung ch a, ta ph i đ nh hình tr c đ i t ng đó đ t đâu:ư ố ượ ứ ả ị ướ ố ượ ặ ở myWindow.add("North", new Button("on Top")); có 5 ki u: "North", "South", "West", "East", "Center".ể VI. Các h p tho iộ ạ VI.1 H p tho i thông báoộ ạ Khi c n đ a ra thông báo hay h i ng i dùng m t v n đ gì đó và nh n v câu tr l i,ầ ư ỏ ườ ộ ấ ề ậ ề ả ờ ta dùng h p tho i thông báo. Java h tr l p JOptionPane đ ta th c hi n công vi c này.ộ ạ ỗ ợ ớ ể ự ệ ệ L p JOptionPane có 4 ph ng th c tĩnh sau:ớ ươ ứ Tên ph ng th cươ ứ Giá tr trị ả về Ý nghĩa showMessageDialog Không có Hi n th m t thông báo và đ i n OKể ị ộ ợ ấ showConfirmDialog S intố Hi n th thông báo và đ i xác nh n Ok hay Cancelể ị ợ ậ showOptionDialog S intố Hi n th thông báo và nh n v tr l i t m t danh sáchể ị ậ ề ả ờ ừ ộ ch nọ showInputDialog Chu iỗ Hi n th thông báo và nh n v m t dòng do user nh p vàoể ị ậ ề ộ ậ 133 icon hi n th ph thu c vào lo i thông báo:ể ị ụ ộ ạ ERROR_MESSAGE : Thông báo l iỗ INFORMATION_MESSAGE : Thông tin WARNING_MESSAGE :C nh báoả QUESTION_MESSAGE: H iỏ PLAIN_MESSAGE: Gi i thíchả Các h ng s này đ c truy c p qua JOptionPane.ằ ố ượ ậ Ví d :ụ int selection = JOptionPane.showConfirmDialog(parent, "Message", "Title", JOptionPane.OK_CANCEL_OPTION, JOptionPane.WARNING_MESSAGE); if (selection == JOptionPane.OK_OPTION) . . . VI.2 H p tho i ch n Fileộ ạ ọ Khi vi t ng d ng ta g p các tình hu ng m file đ đ c ho c ghi. Swing h tr m tế ứ ụ ặ ố ở ể ọ ặ ỗ ợ ộ l p JFileChooser đ ta th c hi n công vi c này. Hai ph ng th c quan tr ng là:ớ ể ự ệ ệ ươ ứ ọ - showOpenDialog: Đ hi n th h p tho i ch n m fileể ệ ị ộ ạ ọ ở - showSaveDialog: Đ hi n th h p tho i ch n ghi fileể ệ ị ộ ạ ọ Sau đây là các b c đ làm vi c v i h p tho i ch n file:ướ ể ệ ớ ộ ạ ọ 1- T o m t đ i t ng JFileChooser: JFileChooser chooser = new JFileChooser();ạ ộ ố ượ 2- Đ t th m c cho h p tho i: chooser.setCurrentDirectory(new File("."));ặ ư ụ ộ ạ 3- N u đ nh ch n tr c m t file, có th đ t: chooser.setSelectedFile(newế ị ọ ướ ộ ể ặ File(filename)); 4- Đ cho phép ch n nhi u file: chooser.setMultiSelectionEnabled(true);ể ọ ề 5- N u mu n gi i h n ki u file, dùng b l c file. Đ dùng đ c b l c file ta ph iế ố ớ ạ ể ộ ọ ể ượ ộ ọ ả thi t k m t l p k th a t l p javax.swing.filechooser.FileFilter. Ví d b l c file Gif:ế ế ộ ớ ế ừ ừ ớ ụ ộ ọ public class GifFilter extends FileFilter { public boolean accept(File f) { return f.getName().toLowerCase().endsWith(".gif") || f.isDirectory(); } public String getDescription() { return "GIF Image"; } } Sau đó gán cho h p tho i: chooser.setFileFilter(new GifFilter());ộ ạ 134 6- M c đ nh thì ch cho phép ch n file, n u mu n cho phép ch n th m c dùng ph ngặ ị ỉ ọ ế ố ọ ư ụ ươ th c: setFileSelectionMode() v i các tham s : JFileChooser.DIRECTORIES_ONLY ho cứ ớ ố ặ JFileChooser.FILES_AND_DIRECTORIES. 7- Hi n th h p tho i b ng l nh g i:ể ị ộ ạ ằ ệ ọ int result = chooser.showOpenDialog(parent); ho cặ int result = chooser.showSaveDialog(parent); Các giá tr tr v là JFileChooser.APPROVE_OPTION,ị ả ề JFileChooser.CANCEL_OPTION, or JFileChooser.ERROR_OPTION 8- L y vè file ho c các file đ c ch n dùng: getSelectedFile() ho c getSelectedFiles().ấ ặ ượ ọ ặ Neus ch mu n l y tên file thì ta dùng ph ng th c getPath().ỉ ố ấ ươ ứ String filename = chooser.getSelectedFile().getPath(); VI.3 H p tho i ch n màuộ ạ ọ Swing h tr l p JColorChooser đ ng i dùng ch n màu. Cú pháp s d ng nh sau:ỗ ợ ớ ể ườ ọ ử ụ ư Color selectedColor = JColorChooser.showDialog(parent,title, initialColor); Khi làm vi c v i h p tho i ch n màu ta c n cung câp:ệ ớ ộ ạ ọ ầ - parent: m t companent cha; ộ - title: Tiêu đ h p tho i; ề ộ ạ - ch đ h p tho i modal hay modeless; ế ộ ộ ạ - m t đ i t ng ch n màu ộ ố ượ ọ - b l ng nghe cho nút b m Ok và Cancel.ộ ắ ấ chooser = new JColorChooser(); dialog = JColorChooser.createDialog(parent,"Background Color", false /* not modal */, chooser, new ActionListener() // L ng nghe cho OKắ { public void actionPerformed(ActionEvent event) { setBackground(chooser.getColor()); } }, null /* Không có l ng nghe cho Cancel */);ắ Bài t pậ 1. Hãy thi t k m t giao di n có n i dung nhế ế ộ ệ ộ ư sau: 135 2. Hãy l p trình đ x lý s ki n click chu t ph i lên n n c a s s hi n m t menu Popup.ậ ể ử ự ệ ộ ả ề ủ ổ ẽ ệ ộ 3. Vi t ch ng trình gi i ph ng trình b c 2 v i giao di n GUI. Yêu c u ch ng trình có cácế ươ ả ươ ậ ớ ệ ầ ươ ô nh p các h s a, b, c và cho phép xem k t qu . Tr ng h p không có nghi m s hi n thậ ệ ố ế ả ườ ợ ệ ẽ ể ị m t h p tho i thông báo “ch ng trình vô nghi m”.ộ ộ ạ ươ ệ 136 Đ tài 11. Threadingề Java là ngôn ng thông d ng duy nh t h tr cho l p trình viên các gi i pháp l p trìnhữ ụ ấ ỗ ợ ậ ả ậ song song. L p trình viên xác đ nh s l ng các thread đ c ch y trong ch ng trình và chúngậ ị ố ượ ượ ạ ươ đ c th c hi n song song v i nhau nh ng giai đo n nào. Kh năng này c a Java g i là tínhượ ự ệ ớ ở ữ ạ ả ủ ọ đa lu ng.ồ I. Khái ni m threadệ I.1 Khái ni m:ệ Thread – lu ng ch m t đ n v ch ng trình có th tách kh i các ph n khác c aồ ỉ ộ ơ ị ươ ể ỏ ầ ủ ch ng trình đ th c hi n song song v i các ph n khác t ng kho ng th i gian ho c trongươ ể ự ệ ớ ầ ở ừ ả ờ ặ toàn b quá trình nó th c hi n. ộ ự ệ Trong m i ch ng trình Java, có m t lu ng chính đ c b t đ u b ng vi c g i hàmỗ ươ ộ ồ ượ ắ ầ ằ ệ ọ main(), các lu ng khác có th phát sinh t lu ng chính này. Các câu l nh trong hàm main() n uồ ể ừ ồ ệ ế không đ c đ a vào m t lu ng riêng thì s đ c th c hi n tu n t .ượ ư ộ ồ ẽ ượ ự ệ ầ ự I.2. L p Threadớ L p Thread trong gói java.lang có m t s constructor:ớ ộ ố Public Thread () Public thread(): Khi này thread s có tên là Thread_1, Thread_2,….ẽ Các công vi c c a m t thread đ c đ t trong ph ng th c run(). Ph ng th c này cóệ ủ ộ ượ ặ ươ ứ ươ ứ th đ c khai báo ch ng trong l p khai báo k th a Thread ho c khai báo cài đ t giao di nể ượ ồ ớ ế ừ ặ ặ ệ Runable. Ng i l p trình b t đ u m t thread b ng các g i ph ng th c start(), ph ng th cườ ậ ắ ầ ộ ằ ọ ươ ứ ươ ứ start() sau đó s g i run(). Sau khi start() th c hi n xong, nó tr v đi u khi n cho ch ngẽ ọ ự ệ ả ề ề ể ươ trình g i nó. Do đó, ch ng trình g i nó và thread đ c th c hi n m t cách đ ng th i.ọ ươ ọ ượ ự ệ ộ ồ ờ • Ph ng th c start() s ném ra m t ng o i l IllegalThreadStateException n uươ ứ ẽ ộ ạ ệ ế thread c n b t đ u đã b t đ u r i.ầ ắ ầ ắ ầ ồ • Ph ng th c tĩnh sleep c a Thread đ c g i v i m t tham s xác đ nh r ngươ ứ ủ ượ ọ ớ ộ ố ị ằ m t thread đang ch y s d ng l i trong bao lâu theo đ n v ph n nghìn giây.ộ ạ ẽ ừ ạ ơ ị ầ Trong khi m t thread “sleep”, nó s không tiêu t n tài nguyên CPU và threadộ ẽ ố khác có th ch y.ể ạ • Ph ng th c interrupt() đ c g i đ đ ng t m t thread. Ph ng th c này trươ ứ ượ ọ ể ể ắ ộ ươ ứ ả v true n u ng t thành công. Ph ng th c isInterrupted() dùng đ ki m tra xemề ế ắ ươ ứ ể ể thread có b ng t hay không.ị ắ • Ph ng th c isAlive() tr v true n u start() đã đ c g i và ph ng th c run()ươ ứ ả ề ế ượ ọ ươ ứ v n đang th c hi n.ẫ ự ệ • Ph ng th c setName() đ t tên cho m t thread, getName() l y tên m t thread.ươ ứ ặ ộ ấ ộ Ph ng th c toString() tr v tên ph ng th c, đ u tiên và nhóm c a thread.ươ ứ ả ề ươ ứ ộ ư ủ • Ph ng th c static currentThread() tr v tham chi u t i thread hi n hành đangươ ứ ả ề ế ớ ệ th c hi n.ự ệ • Ph ng th c joint đ i (ươ ứ ợ wait) m t ph n h i c a m t thông đi p đ c g i điộ ả ổ ủ ộ ệ ượ ử tr c khi th c hi n thread.ướ ự ệ 137 I.3 Các b c đ t o m t threadướ ể ạ ộ Sau đây là các b c đ n gi n đ th c hi n m t nhi m v trong m t thread riêng:ướ ơ ả ể ự ệ ộ ệ ụ ộ 1. Khai báo m t l p có cài đ t giao di n Runable v i ph ng th c run() đ c đ nhộ ớ ặ ệ ớ ươ ứ ượ ị nghĩa: class MyRunnable implements Runnable { public void run() { // code th c hi nự ệ } } 2. T o m t đ i t ng c a l pạ ộ ố ượ ủ ớ Runnable r = new MyRunnable(); 3. T o m t đ i t ng Thread t đ i t ng Runable trên:ạ ộ ố ượ ừ ố ượ Thread t = new Thread(r); 4. G i ph ng th c start()ọ ươ ứ t.start(); M t thread cũng có th đ c t o ra b ng cách xây d ng m t l p con c a l p Thread:ộ ể ượ ạ ằ ự ộ ớ ủ ớ class MyThread extends Thread { public void run() { // code c a threadủ } } Sau đó ta cũng làm theo các b c 2,3 và 4 đ th c hi n thread.ướ ể ự ệ II. Các tr ng thái c a thread.ạ ủ • Tr ng thái born: Khi thread ch a g i start().ạ ư ọ • Tr ng thái ready: Khi ph ng th c start() đ c g i.ạ ươ ứ ượ ọ • Tr ng thái running: M t Thread tr ng thái ready có quy n u tiên cao nh t sạ ộ ở ạ ề ư ấ ẽ đ c chuy n sang tr ng thái này.ượ ể ạ • Tr ng thái dead: Khi m t Thread ng ng ho c hoàn thành nhi m v c a nó.ạ ộ ư ặ ệ ụ ủ Ngoài ra, m t thread running cũng có th b ch n (blocked) trong các thao tác vào ra.ộ ể ị ặ Lúc này nó cũng không s d ng tài nguyên CPU.ử ụ • Tr ng thái sleep: Khi Thread g i ph ng th c sleep. N u đang tr ng thái sleepạ ọ ươ ứ ế ở ạ mà g i ph ng th c interrupt(), tread s thoát kh i tr ng thái sleep và chuy nọ ươ ứ ẽ ỏ ạ ể sang tr ng thái ready.ạ Sau đây là s đ tr ng thái c a m t thread.ơ ồ ạ ủ ộ 138 Khi m t thread đang ch y g i ph ng th c wait(), thread s r i vào m t tr ng thái waitộ ạ ọ ươ ứ ẽ ơ ộ ạ đ đ i m t đ i t ng mà nó đã g i.ể ợ ộ ố ượ ọ III. Các thu c tính c a threadộ ủ III.1 Đ u tiên c a threadộ ư ủ M i Thread có m t đ u tiên. M c đ nh thì thread th a k đ u tiên t thread chaỗ ộ ộ ư ặ ị ừ ế ộ ư ừ c a nó- là thread đã g i nó. Ta có th tăng ho c gi m đ u tiên c a b t kỳ thread nào v iủ ọ ể ặ ả ộ ư ủ ấ ớ ph ng th c setPriority() b ng m t giá tr n m gi a MIN_PRIORITY(1) và MAX_PRIORITYươ ứ ằ ộ ị ằ ữ (10). Trình t th c hi n c a các thread theo đ u tiên c a nó đ c minh h a nh sau:ừ ự ệ ủ ộ ư ủ ượ ọ ư 139 Các thread có đ u tiên càng cao thì kh năng th c hi n càng cao.ộ ư ả ự ệ III.2 Nhóm thread Các thread có th đ c đ a vào cùng m t nhóm đ có th đ ng th i làm vi c v i cể ượ ư ộ ể ể ồ ờ ệ ớ ả nhóm thread này. Khai báo m t nhóm Thread:ộ String groupName = . . .; ThreadGroup g = new ThreadGroup(groupName) Sau đó, v i m i thread đ c t o ra ta dùng constructor có khai báo nhóm thread:ớ ỗ ượ ạ Thread t = new Thread(g, threadName); Đ ki m tra xem có thread nào trong nhóm g còn ho t đ ng không, ta dùng ph ngể ể ạ ộ ươ th c:ứ g. activeCount(); Đ ng t t t c các thread trong nhóm g ta g i:ể ắ ấ ả ọ g.interrupt(); III.3 Qu n lý các ngo i l c a threadả ạ ệ ủ Ph ng th c run() không th ném ra m t ngo i l đ c ki m soát mà b k t thúc b iươ ứ ể ộ ạ ệ ượ ể ị ế ở m t ngo i l không ki m soát đ c m i khi có l i. Không có m nh đ catch nào đ c th cộ ạ ệ ể ượ ỗ ỗ ệ ề ượ ự 140 hi n mà thay vào đó, tr c khi thread b dead, ngo i l này s đ c g i cho m t b x lýệ ướ ị ạ ệ ẽ ượ ử ộ ộ ử ngo i l không đ c ki m soát.ạ ệ ượ ể B x lý này ph i thu c m t l p có cài đ t giao di nộ ử ả ộ ộ ớ ặ ệ Thread.UncaughtExceptionHandler ch v i 1 ph ng th c:ỉ ớ ươ ứ void uncaughtException(Thread t, Throwable e); T phiên b n Java 1.5, ta có th cài b x lý ngo i l cho b t c thread nào b ngừ ả ể ộ ử ạ ệ ấ ứ ằ ph ng th c: setUncaughtExceptionHandler(). Mgoaif ra ta có th cài b x lý ngo i l m cươ ứ ể ộ ử ạ ệ ặ đ nh cho t t c các thread b ng cách g i ph ng th c setDefaultUncaughtExceptionHandlerị ấ ả ằ ọ ươ ứ c a l p Thread.ủ ớ N u không cài b x lý ngo i l cho m t thread thì m c đ nh là null. Tuy nhiên, cácế ộ ử ạ ệ ộ ặ ị thread riêng l i ph thu c vào b x lý c a nhóm thread ch a nó. Khi này, ph ng th cạ ụ ộ ộ ử ủ ứ ươ ứ uncaughtException s làm các vi c sau:ẽ ệ 1- N u nhóm thread có cài đ t uncaughtException thì ph ng th c đó đ c g i.ế ặ ươ ứ ượ ọ 2- Ng c l i, n u ph ng th c Thread.getDefaultExceptionHandler tr v m t b xượ ạ ế ươ ứ ả ề ộ ộ ử lý không ph i là null thì b x lý này đ c g i.ả ộ ử ượ ọ 3- N u là null, n u Throwable là m t đ i t ng c a TheadDead, không có gì x y ra.ế ế ộ ố ượ ủ ả 4- N u không, tên c a thread và stack trace đ c g i t i System.err và đ a ra màn hình.ế ủ ượ ử ớ ư IV. Đi u khi n các threadề ể Sau khi đã kh i đ ng đ c m t thread r i, v n đ ti p theo s là đi u khi n thread.ở ộ ượ ộ ồ ấ ề ế ẽ ề ể IV.1 Interrupt m t threadộ Khi s d ng ph ng th c Thread.sleep(int) thì ch ng trình th ng ph i b t các ngo iử ụ ươ ứ ươ ườ ả ắ ạ l đ x lý. Lý do là thread b d ng l i trong m t kho ng th i gian lâu và trong kho ng th iệ ể ử ị ừ ạ ộ ả ờ ả ờ gian đó nó không th t đánh th c nó đ c. Tuy nhiên, n u m t thread c n ph i đ c đánhể ự ứ ượ ế ộ ầ ả ượ th c s m h n, ta có th ng t nó dùng ph ng th c interrupt().ứ ớ ơ ể ắ ươ ứ public class SleepyHead extends Thread { // Ph ng th c đ c ch y khi thread kh i đ ng l n đ uươ ứ ượ ạ ở ộ ầ ầ public void run() { System.out.println ("Thread đang ng . Hãy đánh th c nó");ủ ứ try { // Ng trong 8 ti ngủ ế Thread.sleep( 1000 * 60 * 60 * 8 ); System.out.println ("Đó là m t gi c ng tr a");ộ ấ ủ ư } catch (InterruptedException ie) { System.err.println ("Ch m i đ c h n 5 phút thôi....");ỉ ớ ượ ơ } } // Ph ng th c main t o và b t đ u threadươ ứ ạ ắ ầ public static void main(String args[]) throws java.io.IOException 141 { // T o m t threadạ ộ Thread sleepy = new SleepyHead(); // b t đ u threadắ ầ sleepy.start(); // Nh c ng i dùng đ d ng threadắ ườ ể ừ System.out.println ("Nh n Enter đ ng ng thread");ấ ể ư System.in.read(); // Ng t threadắ sleepy.interrupt(); }} Cách th c hi n đây là g i m t thông đi p t m t thread khác đ đánh th c m tự ệ ở ử ộ ệ ừ ộ ể ứ ộ thread đang ng . đây, thread chính- hàm main- s đ i cho ng i dùng n enter, sau đó g iủ Ở ẽ ợ ườ ấ ử m t thông đi p ng t t i thread đang ng .ộ ệ ắ ớ ủ IV.2 D ng m t threadừ ộ Đôi khi ta mu n m t thread d ng l i tr c khi nhi m v c a nó hoàn thành. M tố ộ ừ ạ ướ ệ ụ ủ ộ thread (g i là thread đi u khi n) có th g i m t thông đi p d ng t i m t thread khác b ngọ ề ể ể ử ộ ệ ừ ớ ộ ằ vi c g i ph ng th c Thread.stop(). Đi u này yêu c u thread đi u khi n ph i gi m t thamệ ọ ươ ứ ề ầ ề ể ả ữ ộ chi u t i thread mu n d ng.ế ớ ố ừ public class StopMe extends Thread { // Ph ng th c đ c th c hi n khi thread kh i đ ng l n đ uươ ứ ượ ự ệ ở ộ ầ ầ public void run() { int count = 1; System.out.println ("Thread đ m!");ế for (;;) { // In ra bi n count và tăng giá tr cho nóế ị System.out.print (count++ + " "); // Ng n a giâyủ ử try { Thread.sleep(500); } catch (InterruptedException ie) {} }} // ph ng th c mainươ ứ public static void main(String args[]) throws java.io.IOException { // T o và b t đ u threadạ ắ ầ Thread counter = new StopMe(); counter.start(); // Nh c ng i dùngắ ườ System.out.println ("Nh n Enter đ d ng đ m");ấ ể ừ ế System.in.read(); // D ng threadừ counter.stop(); 142 }} IV.3 T m d ng và ph c h i m t threadạ ừ ụ ồ ộ Các ph ng th c suspend() dùng đ t m d ng m t thread trong khi resume() dùng đươ ứ ể ạ ừ ộ ể ti p t c m t thread đã b suspend. Tuy nhiên s d ng các thread này r t hay gây ra tình tr ngế ụ ộ ị ử ụ ấ ạ deadlock do thread b suspend đang chi m gi m t tài nguyên và không gi i phóng trong khiị ế ữ ộ ả nhi u thread khác có th đang đ i s d ng tài nguyên đó.ề ể ợ ử ụ IV.4 Gi i phóng th i gian cho CPUả ờ Khi m t thread r i vào tr ng thái đ i m t s ki n x y ra ho c đi vào m t vùng mãộ ơ ạ ợ ộ ự ệ ả ặ ộ l nh mà n u gi i phóng th i gian cho CPU s nâng cao hi u qu c a h th ng. Trong tr ngệ ế ả ờ ẽ ệ ả ủ ệ ố ườ h p này, thread nên gi i phóng th i gian h th ng h n là dùng sleep() đ ngh trong th i gianợ ả ờ ệ ố ơ ể ỉ ờ dài. Đ làm đi u này ta dùng ph ng th c static yield() c a Thread đ gi i phóng th i gianể ề ươ ứ ủ ể ả ờ CPU cho thread hi n th i. Ta không th gi i phóng th i gian CPU c a b t kỳ thread nào màệ ờ ể ả ờ ủ ấ ch đ i v i thread hi n th i.ỉ ố ớ ệ ờ IV.5 Đ i m t thread k t thúc công vi cợ ộ ế ệ Đôi khi ta c n đ i cho m t thread k t thúc m t công vi c nào đó nh g i m t ph ngầ ợ ộ ế ộ ệ ư ọ ộ ươ th c hay đ c m t thu c tính thành ph n,…Ta dùng ph ng th c isAlive() đ xác đ nh threadứ ọ ộ ộ ầ ươ ứ ể ị còn ch y không. Tuy nhiên, n u th ng xuyên dùng ph ng th c này đ ki m tra sau đó dùngạ ế ườ ươ ứ ể ể sleep() ho c yield() thì hi u qu s d ng CPU s r t th p. M t cách hi u qu là g i ph ngặ ệ ả ử ụ ẽ ấ ấ ộ ệ ả ọ ươ th c joint() đ đ i m t thread k t thúc công vi c.ứ ể ợ ộ ế ệ public class WaitForDeath extends Thread { // Ph ng th c run()ươ ứ public void run() { System.out.println ("thread chu n b ngh ....");ẩ ị ỉ // Ngh trong 5 giâyỉ try { Thread.sleep(5000); } catch (InterruptedException ie) {} } // ph ng th c mainươ ứ public static void main(String args[]) throws java.lang.InterruptedException { // T o threadạ Thread dying = new WaitForDeath(); dying.start(); // Nh c userắ System.out.println ("Đ i cho thread k t thúc");ợ ế dying.join(); System.out.println ("Thread đã d ng");ừ }} 143 V. Đ ng b threadồ ộ Trong h u h t các ch ng trình đa lu ng, các thread có th c n ph i truy c p đ n cùngầ ế ươ ồ ể ầ ả ậ ế m t đ i t ng. Đi u gì x y ra n u c hai thread cùng truy c p đ n đ i t ng và làm thay đ iộ ố ượ ề ả ế ả ậ ế ố ượ ổ thu c tính đ i t ng. K t qu có th là các thread b nh h ng l n nhau và không đ t đ cộ ố ượ ế ả ể ị ả ưở ẫ ạ ượ k t qu mong mu n. Tình tr ng này g i là “đua tranh”.ế ả ố ạ ọ V.1 Tình tr ng “đua tranh”ạ Trong ph n ti p theo, chúng ta mô ph ng m t ngân hàng có r t nhi u tài kho n kháchầ ế ỏ ộ ấ ề ả hàng. Chúng ta th thi t k m t ch ng trình đ chuy n ti n ng u nhiên gi a các tài kho n.ử ế ế ộ ươ ể ể ề ẫ ữ ả M i tài kho n có m t thread riêng. M i giao d ch th c hi n vi c chuy n ti n t account sangỗ ả ộ ỗ ị ự ệ ệ ể ề ừ m t account ng u nhiên khác.ộ ẫ Ta có m t class Bank v i ph ng th c transfer đ chuy n ti n. N u account chuy nộ ớ ươ ứ ể ể ề ế ể không đ ti n, giao d ch k t thúc ngay. ủ ề ị ế public void transfer(int from, int to, double amount) { System.out.print(Thread.currentThread()); accounts[from] -= amount; System.out.printf(" %10.2f from %d to %d", amount, from, to); accounts[to] += amount; System.out.printf(" S d : %10.2f%n", getTotalBalance());ố ư } Sau đây là đo n code cho class transferRunnable:ạ class TransferRunnable implements Runnable { . . . public void run() { try { int toAccount = (int) (bank.size() * Math.random()); double amount = maxAmount * Math.random(); bank.transfer(fromAccount, toAccount, amount); Thread.sleep((int) (DELAY * Math.random())); } catch(InterruptedException e) {} } } Khi ch ng trình ch y, ta không bi t đ c trong m i tài kho n còn bao nhiêu ti nươ ạ ế ượ ỗ ả ề nh ng t ng s ti n c a t t c các tài kho n là không đ i. Ch ng trình trên ch y và khôngư ổ ố ề ủ ấ ả ả ổ ươ ạ bao gi d ng l i, ta ph i n Ctrl + C đ d ng nó.ờ ừ ạ ả ấ ể ừ Tuy nhiên, trong m t s tình hu ng ch ng trình trên có th gây l i và in ra t ng sộ ố ố ươ ể ỗ ổ ố ti n khác nhau, đó là khi có nhi u h n m t tài kho n cùng chuy n ti n đ n m t tài kho nề ề ơ ộ ả ể ề ế ộ ả khác, t c là cùng th c hi n câu l nh:ứ ự ệ ệ account[to] += amount; 144 Gi s đây là m t hành vi đ n v (atomic- hành vi ch chi m m t chu kỳ th c hi n l nhả ử ộ ơ ị ỉ ế ộ ự ệ ệ c a CPU), khi đó m i thread s th c hi n phép tính này m t cách tu n t mà không gây nhủ ỗ ẽ ự ệ ộ ầ ự ả h ng vì trong m t th i đi m, CPU cũng ch ph c v đ c cho m t thread.ưở ộ ờ ể ỉ ụ ụ ượ ộ Tuy nhiên, phép tính này l i không ph i là atomic, công vi c có th ph i làm là:ạ ả ệ ể ả 1- Load giá tr account[to] vào thanh ghiị 2- C ng v i accountộ ớ 3- Load k t qu ng c tr l i cho account[to]ế ả ượ ả ạ Gi s có 2 thread là thread_1 và thread_2 cùng th c hi n đ n dòng l nh này. Thread_1ả ử ự ệ ế ệ th c hi n xong b c 1 và 2 thì b ng t, sau đó thread_2 s th c hi n câu l nh trên v i đ y đự ệ ướ ị ắ ẽ ự ệ ệ ớ ầ ủ 3 b c t c là account[to] đã b thay đ i giá tr . Ti p theo, thread_1 th c d y và làm ti p b cướ ứ ị ổ ị ế ứ ậ ế ướ 3, account[to] lúc này đã ghi đè giá tr do thread_2 c p nh t. Đi u này d n t i vi c t ng s ti nị ậ ậ ề ẫ ớ ệ ổ ố ề b thay đ i, ph n ti n do thread_2 chuy n cho account[to] đã b m t.ị ổ ầ ề ể ị ấ V.2 Khóa đ i t ngố ượ Trong ví d trên, n u ta đ m b o r ng ph ng th c transfer() đ c th c hi n thànhụ ế ả ả ằ ươ ứ ượ ự ệ công tr c khi thread b ng t thì s không có v n đ gì x y ra. Có nghĩa là, trong m t th iướ ị ắ ẽ ấ ề ả ộ ờ đi m s ch có m t thread đ c truy c p vào m t đo n mã l nh nào đó.ể ẽ ỉ ộ ượ ậ ộ ạ ệ T phiên b n Java 5.0 có h tr hai c ch đ b o v m t kh i l nh kh i s truy c pừ ả ỗ ợ ơ ế ể ả ệ ộ ố ệ ỏ ự ậ đ ng th i. Các phiên b n tr c c a Java s d ng t khóa synchronized, Java 5.0 gi i thi uồ ờ ả ướ ủ ử ụ ừ ớ ệ thêm l p ReentrantLock cho m c đích này.ớ ụ C u trúc đo n l nh căn b n đ s d ng c ch này là:ấ ạ ệ ả ể ử ụ ơ ế myLock.lock(); // đ i t ng ReentrantLock ố ượ try { //Đo n l nh c n b o vạ ệ ầ ả ệ } finally { myLock.unlock(); // đ m b o khóa đ c m k c khi exception x y ra ả ả ượ ở ể ả ả } Đo n l nh này đ m b o r ng ch có m t thread t i m t th i đi m có th đi vào vùngạ ệ ả ả ằ ỉ ộ ạ ộ ờ ể ể đ c b o v . Khi m t thread đ u tiên đã g i lock thì không m t thread nào sau đó có th v tượ ả ệ ộ ầ ọ ộ ể ượ qua l nh lock().ệ Bây gi chúng ta s khóa ph ng th c transfer() trong l p Bank:ờ ẽ ươ ứ ớ public class Bank { public void transfer(int from, int to, int amount) { bankLock.lock(); try { if (accounts[from] < amount) return; System.out.print(Thread.currentThread()); accounts[from] -= amount; System.out.printf(" %10.2f from %d to %d", amount, from, to); accounts[to] += amount; System.out.printf(" Total Balance: %10.2f%n", getTotalBalance()); 145 } finally { bankLock.unlock(); } } . . . private Lock bankLock = new ReentrantLock(); // ReentrantLock là m t l p cài đ tộ ớ ặ giao di n lock.ệ } V.3 Đ i t ng đi u ki nố ượ ề ệ Trong tr ng h p thread đi vào vùng b o v , nó c n hoàn thành công vi c đ có thườ ợ ả ệ ầ ệ ể ể m khóa cho các thread khác đi vào. Tuy nhiên, n u trong đó công vi c chính c n th c hi n bở ế ệ ầ ự ệ ị gi i h n b i m t đi u ki n nào đó, ch ng h n đây, vi c g i transfer() đ chuy n ti n chớ ạ ở ộ ề ệ ẳ ạ ở ệ ọ ể ể ề ỉ đ c th c hi n khi s ti n c a account g i l n h n s ti n đ c g i:ượ ự ệ ố ề ủ ử ớ ơ ố ề ượ ử if (bank.getBalance(from) >= amount) bank.transfer(from, to, amount); Khi có đi u ki n này, m t thread có th không th a mãn và nó không th c hi n vi cề ệ ộ ể ỏ ự ệ ệ chuy n ti n, t c là công vi c c a nó là không h u ích. Đ n đây, ta có th nghĩ ra m t gi iể ề ứ ệ ủ ữ ế ể ộ ả pháp là đ thread đ i cho đ n khi nó có đ ti n đ chuy n:ể ợ ế ủ ề ể ể public void transfer(int from, int to, int amount) { bankLock.lock(); try { while (accounts[from] < amount) // Đ i cho đ n khi tài kho n c a nó có đ ti nợ ế ả ủ ủ ề { // đ iợ . . . } // Chuy n ti nể ề . . . } finally { bankLock.unlock(); } } Vi c đ i đây s k t thúc khi m t thread khác chuy n ti n vào cho nó. Tuy nhiên taệ ợ ở ẽ ế ộ ể ề th y r ng vùng ch a l nh chuy n ti n l i đang b khóa b i chính thread này nên các threadấ ằ ứ ệ ể ề ạ ị ở khác không th chuy n ti n đ c. K t qu là thread này không bao gi thoát kh i tình tr ngể ể ề ượ ế ả ờ ỏ ạ đ i, ch ng trình r i vào deadlock.ợ ươ ơ Đây là tình hu ng mà ta ph i s d ng đ i t ng đi u ki n:ố ả ử ụ ố ượ ề ệ class Bank { public Bank() 146 { . . . sufficientFunds = bankLock.newCondition(); } . . . private Condition sufficientFunds; } N u ph ng th c transfer() ki m tra và th y r ng nó ch a đ ti n đ chuy n thì nó sế ươ ứ ể ấ ằ ư ủ ề ể ể ẽ g i:ọ sufficientFunds.await();Lúc này nó s n m ch thread khác chuy n ti n.ẽ ằ ờ ể ề Có m t s khác nhau căn b n gi a m t thread đang đ i đ khóa (g i ph ng th cộ ự ả ữ ộ ợ ể ọ ươ ứ lock() đ đi vào vùng b o v ) và thread g i ph ng th c await(). Nó s không th m khóaể ả ệ ọ ươ ứ ẽ ể ở khi đang n m trong vùng khóa cho đ n khi m t thread khác g i signalAll(). M t thread th cằ ế ộ ọ ộ ự hi n xong vi c chuy n ti n, nó nên g i: sufficientFunds.signalAll() đ m khóa cho các threadệ ệ ể ề ọ ể ở đang n m đ i th a mãn đi u ki n đ ti n. M t khi thread đã thoát kh i tình tr ng đ i doằ ợ ỏ ề ệ ủ ề ộ ỏ ạ ợ await() gây ra, nó s đ c ch y ti p và c g ng đi vào vùng khóa và b t đ u t v trí mà nóẽ ượ ạ ế ố ắ ắ ầ ừ ị ch đ i tr c đó - v trí g i ph ng th c await() và ki m tra l i đi u ki n.ờ ợ ướ ị ọ ươ ứ ể ạ ề ệ M t ph ng th c await() nên đ c g i trong m t vòng l p đ i:ộ ươ ứ ượ ọ ộ ặ ợ while (!(đ ti n))ủ ề condition.await(); N u không có thread nào g i signalAll() thì thread đang đ i không có cách nào ch yế ử ợ ạ ti p đ c. N u t t c các thread khác đ u đang b ch n, thread g i await() không gi phóngế ượ ế ấ ả ề ị ặ ọ ả tình tr ng này cho m t thread nào đó thì b n thân nó cũng b ch n, ch ng trình s b treo.ạ ộ ả ị ặ ươ ẽ ị V n đ là khi nào thì g i signalAll()? Nguyên t c chung là khi m t thread hoàn thànhấ ề ọ ắ ộ vi c thay đ i tr ng thái đ i t ng thì nó nên g i signalAll(). đây, sau khi c ng ti n vào choệ ổ ạ ố ượ ọ Ở ộ ề tài kho n nh n và thì signalAll() s đ c g i. Vi c g i này s giúp các thread cũng đang trongả ậ ẽ ượ ọ ệ ọ ẽ tình tr ng ch đ i này không b ch n n a và ti p t c công vi c v i m t giá tr tài kho n cóạ ờ ợ ị ặ ữ ế ụ ệ ớ ộ ị ả th đã b thay đ i.ể ị ổ public void transfer(int from, int to, int amount) { bankLock.lock(); try { while (accounts[from] < amount) sufficientFunds.await(); // Chuy n ti nể ề . . . sufficientFunds.signalAll(); } finally { bankLock.unlock(); } } Chú ý là vi c g i signalAll() không ph i là kích ho t thread b ch n ngay l p t c. Nóệ ọ ả ạ ị ặ ậ ứ ch gi i phóng tình tr ng b ch n c a các thread khác cho đ n khi nó k t thúc đo n ch ngỉ ả ạ ị ặ ủ ế ế ạ ươ trình đ c b o v . M t ph ng th c khác là sign() ch trao khóa cho m t thread xác đ nh thayượ ả ệ ộ ươ ứ ỉ ộ ị 147 vì t t c . M t thread ch có th g i các ph ng th c signalAll(), sign() và await() trong vùngấ ả ộ ỉ ể ọ ươ ứ đ c b o v .ượ ả ệ Chúng ta có th k t thúc ph n này b ng m t câu chuy n minh h a: Có 10 ng i cùngể ế ầ ằ ộ ệ ọ ườ đ n ngân hàng đ chuy n ti n cho nhau, m i ng i chuy n cho m t ng i khác trong s 9ế ể ể ề ỗ ườ ể ộ ườ ố ng i còn l i. M i th i đi m ngân hàng ch chuy n ti n cho m t ng i, ng i đ c g i ti nườ ạ ỗ ờ ể ỉ ể ề ộ ườ ườ ượ ử ề s đ c vào trong ngân hàng và gi khóa c ng, 9 ng i khác ph i ch ngoài c ng. N u ch ngẽ ượ ữ ổ ườ ả ờ ổ ế ẳ may ng i đang th c hi n chuy n s ti n l n h n anh ta có, anh ta s đ i trong ngân hàngườ ự ệ ể ố ề ớ ơ ẽ ợ ở (g i await()) và ném khóa ra ngoài c ng cho t t c 9 ng i kia. M t trong s 9 ng i ngoàiọ ổ ấ ả ườ ộ ố ườ c ng s đ c đi vào trong ngân hàng, th c hi n vi c chuy n ti n. Sau khi chuy n xong, anh taổ ẽ ượ ự ệ ệ ể ề ể thông báo cho t t c các anh khác đang ph i đ i trong ngân hàng là mình v a chuy n ti n (g iấ ả ả ợ ừ ể ề ọ signalAll()) r i đi ra ngoài, sau đó nh ng ng i đang đ i cũng quay ra c ng đ đ i đ n l tồ ữ ườ ợ ổ ể ợ ế ượ vào. Bài t pậ 1. Vi t m t ch ng trình t o m t thread th c hi n vi c gi i m t ph ng trình b c 2ế ộ ươ ạ ộ ự ệ ệ ả ộ ươ ậ v i các h s cho tr c.ớ ệ ố ướ 2. Vi t ch ng trình song song v i 10 thread đ c ng 10000 s t nhiên liên ti p t 1ế ươ ớ ể ộ ố ự ế ừ đ n 10000.ế 148 Ph l c A. Các t khóa c a Javaụ ụ ừ ủ T khóaừ Ý nghĩa abstract M t l p ho c ph ng th c tr u t ngộ ớ ặ ươ ứ ừ ượ assert Đ c s d ng đ đ nh v l i n i b ch ng trìnhượ ử ụ ể ị ị ỗ ộ ộ ươ boolean Ki u booleanể break Thoát kh i l nh switch ho c các vòng l pỏ ệ ặ ặ byte S nguyên 1 byteố case M t l a chon c a switchộ ự ủ catch M t m nh đ c a kh i Try đ b t m t ngo i lộ ệ ề ủ ố ể ắ ộ ạ ệ char Ki u ký t Unicodeể ự class Đ nh nghĩa m t classị ộ const Không đ c s d ngượ ử ụ continue Ti p t c t i v trí cu i vòng l p hi n th iế ụ ạ ị ố ặ ệ ờ default M nh đ m c đ nh c a switchệ ề ặ ị ủ do Ph n trên c a vòng l p do/while ầ ủ ặ double Ki u s th c floating-number 8 byteể ố ự else M nh đ else c a m t l nh ifệ ề ủ ộ ệ extends Xác đ nh l p cha c a m t l pị ớ ủ ộ ớ final M t h ng s , ho c m t l p hay ph ng th c không th b khai báo ch ng.ộ ằ ố ặ ộ ớ ươ ứ ể ị ố finally M t ph n c a kh i try mà luôn đ c th c hi nộ ầ ủ ố ượ ự ệ float S th c 4 byteố ự for M t ki u vòng l pộ ể ặ goto Không s d ngử ụ if M t l nh đi u khi n r nhánhộ ệ ề ể ẽ implements Ch ra các interfaces mà l p s cài đ t.ỉ ớ ẽ ặ import Nh p m t packageậ ộ instanceof Ki m tra xem đ i t ng có ph i là bi u hi n c a m t l pể ố ượ ả ể ệ ủ ộ ớ int S nguyên 4 byteố interface M t ki u tr u t ng v i các ph ng th c đ c cài đ t t i các classộ ể ừ ượ ớ ươ ứ ượ ặ ạ long Sô nguyên 8 byte 149 T khóaừ Ý nghĩa Native a method implemented by the host system new C p phát vùng nh cho m t đ i t ng ho c m ng m iấ ớ ộ ố ượ ặ ả ớ null M t tham chi u nullộ ế package M t gói các l pộ ớ private a feature that is accessible only by methods of this class protected a feature that is accessible only by methods of this class, its children, and other classes in the same package public a feature that is accessible by methods of all classes return returns from a method short the 16-bit integer type static a feature that is unique to its class, not to objects of its class strictfp Use strict rules for floating-point computations super the superclass object or constructor switch a selection statement synchronized a method or code block that is atomic to a thread this the implicit argument of a method, or a constructor of this class throw throws an exception tHRows the exceptions that a method can throw transient marks data that should not be persistent try a block of code that traps exceptions void denotes a method that returns no value volatile ensures that a field is coherently accessed by multiple threads while a loop Ph l c B M t s hàm hay s d ngụ ụ ộ ố ử ụ a) Hàm toán h c, l p java.lang.Math; {java.math.*;}ọ ớ 1. abs(number x): l y |x|, x có th là các ki u long, int, float, double.ấ ể ể 2. acos(double x) = arccos(x). x t 0.0 ... PIừ 3. asin(double x) = arcsin(x). x t -PI/2 ... PI/2ừ 4. atan(double x) = arctag(x). 5. ceil(double x): làm c n trên ho c c n d i c a s x.ậ ặ ậ ướ ủ ố 6. cos(double x) = cos(x). x là radian. 7. exp(double x) = ex. 8. log(double x) = Ln(x). 150 9. max(number x, number y) = max{x, y}, trong đó x, y có th là ki u int, float,ể ể double, long. 10. min(number x, number y) = min{x, y}, trong đó x, y có th là ki u int, float,ể ể double, long. 11. pow(double x, double y) = xy. 12. random(): cho m t s ng u nhiên trong [0.0, 1.0].ộ ố ẫ 13. round(number x): làm tròn s x, n u x là ki u double thì thành ki u long, n u xố ế ể ể ế là ki u float thì thành ki u int.ể ể 14. sin(double x) = sin(x). 15. sqrt(double x) = 16. tan(double x) = tg(x). Khi s d ng ta ph i dùng Math.tên_hàm.ử ụ ả b) L p String, khai báo java.lang.String;ớ 1. String() : Kh i đ ng m t đ i t ng chu i.ở ộ ộ ố ượ ỗ 2. String(String s) : Kh i đ ng m t chu i b ng chu i s.ở ộ ộ ỗ ằ ỗ 3. length() : tr v giá tr int là đ dài m t chu i.ả ề ị ộ ộ ỗ 4. charAt(int i): tr v m t ký t th sau i.ả ề ộ ự ứ 5. indexOf(int ch): tr v v trí tr c c a ký t ch đ u tiên tìm th y.ả ề ị ướ ủ ự ầ ấ 6. concat(String str): n i thêm chu i str vào sau.ố ỗ 7. toLowerCase(): thay đ i chu i thành ch th ng.ổ ỗ ữ ườ 8. toUpperCase(): chuy n đ i chu i thành ch HOA.ể ổ ỗ ữ L p Date khai báo java.util.Date;ớ 1. Date(): cho th , tháng, ngày, gi , năm.ứ ờ 2. getDate(): tr v giá tr c a ngày trong tháng.ả ề ị ủ 3. getDay(): tr v giá tr int là th trong tu n, 0 = CN, 1 = mon, ..., 6 = Sat.ả ề ị ứ ầ 4. getMonth(): tr v giá tr int là tháng trong năm (0..11).ả ề ị 5. getYear(): tr v giá tr int là năm. L y m c là 1900, năm th c = date.getYear()ả ề ị ấ ố ự +1900. 6. getTime(): tr v là m t s đ c tính theo giây đ ng h .ả ề ộ ố ượ ồ ồ 7. getHours(): tr v giá tr int ch gi trong ngày.ả ề ị ỉ ờ 8. getMinutes(): tr v giá tr int ch phút trong gi .ả ề ị ỉ ờ 9. getSeconds(): tr v giá tr int ch giây đ ng h trong phút.ả ề ị ỉ ồ ồ 10. setDate(int date) đ t l i ngày trong bi n. date l y giá tr t 1..31ặ ạ ế ấ ị ừ 11. setMonth(int month): thay đ i giá tr tháng trong bi n date. month có giá tr 0..11.ổ ị ế ị 12. setYear(int year): thay đ i giá tr năm trong bi n date. (year + 1900).ổ ị ế 13. setHours(int hour): thay đ i giá tr gi trong bi n date.ổ ị ờ ế 14. setMinutes(int i): thay đ i giá tr phút trong bi n date.ổ ị ế 15. setSeconds(int i): thay đ i giá tr giây trong bi n date.ổ ị ế Tài li u tham kh oệ ả [1] Deitel & Associates (2001), “Java, How to program”, fourth edition. [2] Cay S. Horstmann, Gary Cornell (2004), “Core Java™ 2”, volume 1,2, Prentice Hall PTR [3] David Reilly, Michael Reilly (2002), “Network Programming and Distributed Computing”, Addison Wesley 151