Kinh tế - Chương 7: Mô hình IS - LM

249 Chương 7 MÔ HÌNH IS - LM Mục tiêu chương • Thị trường hàng hóa - Đường IS • Thị trường tiền tệ - Đường LM • Phân tích chính sách vĩ mô trong điều kiện cân bằng chung (cân bằng trên cả 2 thị trường hàng hóa và tiền tệ) 250 251 I. Đường IS 1. Khái niệm Đường IS phản ánh những tổ hợp khác nhau giữa lãi suất (r) với sản lượng (Y) mà tại đó thị trường hàng hóa cân bằng (Y = AD) 2. Xây dựng đường IS Với lãi suất r1, đầu tư I1: TTHH cân bằng:Y1 Với lãi suất r2, đầu tư I2: TTHH cân bằng:Y2 Các tổ hợp A(r1,Y1); B(r2,Y2) cho ta đường IS IS r AD Y Y 450 Y2 0 0 r2 r1 AD1= C+I1+G+X-M Y1 Sự hình thành đường IS A B Y2Y1 AD2= C+I2+G+X-M 252 253 3. Tính chất của đường IS • Mọi điểm nằm trên đường IS ứng với từng cặp (r,Y) thì thị trường hàng hóa cân bằng: Y = C + I + G + X - M Hay: S + T + M = I + G + X • Đường IS dốc xuống về bên phải, vì: – Khi r giảm làm Y tăng để thị trường hàng hóa cân bằng – Khi r tăng làm Y giảm để thị trường hàng hóa cân bằng 254 4. Phương trình đường IS Ta có: Y = C + I + G + X - M, Với: C = C0 + Cm.Yd ; G = G0; T = T0 + Tm.Y; M = M0 + Mm.Y; X = X0 r.IY.III rmm0  YM - M - X G rI YI I Y)T-T - (YC C Y m000 r mm0m0m0     mmmm MIT1C1 1 K   mmmm r mm MITC rITCMXGIC Y    )1(1 000000 rIKTCMXGICKY rmm .)( 000000  Đây là phương trình đường IS, biểu diễn sự phụ thuộc của sản lượng (Y) vào lãi suất (r) Dạng hàm là: Y = f(r), Y là hàm số, r biến số 255 Nếu đặt: Phương trình IS viết lại như sau: Y là hàm nghịch biến với r, IS có độ dốc âm 0m000000 TCMXGICA  rI.KA.KY rm0  0I.K rm 0I r m  256 257 Ví dụ C =100 + 0,75Yd; I = 100 + 0,05Y-50r; G = 300 T = 40 + 0,2Y; M = 70 + 0,15Y ;X = 150 Tìm phương trình đường IS AD O 450 E1 AD1 Y2 AD2 Y =K.AD AD Y 5. Sự dịch chuyển đường IS r O A1 Y r0 E2 Y1 A2 IS2: Y2 = Y1 +Y IS1 259 Ví dụ: Lấy lại ví dụ trên, ta có IS1:Y = 1100 - 100r Bây giờ Chính phủ tăng thêm thuế 20, tăng chi mua hàng hóa và dịch vụ thêm 30, các doanh nghiệp giảm đầu tư bớt 10. Viết phương trình đường IS mới. 260 II. Đường LM 1. Khái niệm Đường LM phản ánh những tổ hợp khác nhau giữa lãi suất (r) và sản lượng (Y) mà tại đó thị trường tiền tệ cân bằng. 2. Xây dựng đường LM Với Y1, cầu tiền D M 1: TTtiền tệ cân bằng: r1 Với Y2, cầu tiền D M 2: TTtiền tệ cân bằng: r2 Các tổ hợp A(r1,Y1); B(r2,Y2) cho ta đường LM r SM r2 M1 MD1 MD2 r r1 r2 r1 Y1 Y2 LM E1 E2 YM ($) A B 262 3. Tính chất của đường LM • Mọi điểm nằm trên đường LM ứng với từng cặp (r,Y) thì thị trường tiền tệ cân bằng: SM = DM hay • Đường LM dốc lên về bên phải, vì: – Khi Y tăng làm r tăng để thị trường tiền tệ CB – Khi Y giảm làm r giảm để thị trường tiền tệ CB Y.Dr.DDM Ym r m01  263 4. Phương trình đường LM )Y(fr:)LM( Y D D D DM r:Hay Y.Dr.DDMDS MS Y.Dr.DDD r m Y m r m 01 Y m r m01 MM 1 M Y m r m0 M        264 Ví dụ: SM = 600; DM = 500 + 0,02Y - 100r. Ta có: SM = DM hay: 500 + 0,02Y - 100r = 600 Phương trình LM có dạng: r = -1 + 0,002Y rr2 M1 M 1D M 2S r r1 r2 r1 Y1 LM1 E2 E1 YM ($) A B 5. Sự dịch chuyển đường LM M 1S LM2 M1 M1+M1 r m 1 12 r m Y m r m 011 2 11 M r m Y m r m 01 1 1 M Y m r m0 M D M rrr Y. D D D DMM r MMS Y. D D D DM r MS Y.Dr.DDD            Đường LM dịch chuyển như thế nào, ta đi xác định r 266 267 • Đây chính là sự dịch chuyển của LM: – Nếu r>0, LM dịch chuyển sang trái – Nếu r<0, LM dịch chuyển sang phải • Phương trình đường LM mới có dạng: r m 1 112 D M rrrr   268 III. Tác động của các chính sách 1. Cân bằng đồng thời trên hai thị trường •Thị trường hàng hóa cân bằng: (IS) : Y = f(r) •Thị trường tiền tệ cân bằng: (LM) : r = f(Y) Sự cân bằng đồng thời trên hai thị trường hàng hóa và thị trường tiền tệ chỉ xảy ra khi nền kinh tế vừa nằm trên (IS) và (LM), trên đồ thị là giao điểm của hai đường (IS) & (LM). r1 r2 Y1 LM Y A B IS r0 C D F E0 r Y0 Y2 Sự cân bằng và mất cân bằng của thị trường hàng hóa và thị trường tiền tệ 269 Khi nền kinh tế nằm tại điểm E0, lãi suất cân bằng r0 và sản lượng cân bằng Y0 thỏa mãn hệ phương trình IS-LM:          Y. D D D DM r:)LM( r.KI)TCMXGIC(KY:)IS( r m Y m r m 01 r m0m00000       MM DS MXGICY 270 271 Ví dụ: C =100 + 0,75Yd; I = 100 + 0,05Y-50r; G = 300 T = 40 + 0,2Y; M = 70 + 0,15Y ;X = 150 SM = 600; DM = 500 + 0,02Y - 100r. Tìm lãi suất và sản lượng cân bằng chung 2. Tác động của chính sách tài chính r1 r2 Y1 LM Y IS2 E1 r Y2 Yp Trường hợp 1: Nền kinh tế suy thoái (Y < Yp) IS1 E2 272 2. Tác động của chính sách tài chính Trường hợp 2: Nền kinh tế lạm phát (Y > Yp) r1 r2 LM Y IS2 r Y2 Yp IS1 E2 Y1 E1 273 Tác động lấn át AD O 450 E1 AD1 Yp AD2 Y =K.AD AD Y E2 Y1 r O E1 Y r1 A IS2 IS1 Yp Y =K.AD LM E2 r2 Y1 Y2 274 275 r1 r2 Y1 LM1 Y E1 r Y2 Yp IS E2 3. Tác động của chính sách tiền tệ Trường hợp 1: Nền kinh tế suy thoái (Y < Yp) LM2 r’ A r 276 3. Tác động của chính sách tiền tệ r1 r2 LM1 Y IS r Y2 Yp Trường hợp 2: Nền kinh tế lạm phát (Y > Yp) E2 Y1 E1 LM2