Kết quả nhân giống khoai tây củ bi bằng kỹ thuật nuôi cấy in vitro

T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 3(43)/N¨m 2007 20 KÕt qu¶ nh©n gièng khoai t©y cñ bi b»ng kü thuËt nu«i cÊy in vitro Tr−¬ng Quang Vinh - §µo Thu Thñy - NguyÔn ThÞ T©m (Tr−êng §H S− ph¹m - §H Th¸i Nguyªn) - Chu Hoµng MËu (§H Th¸i Nguyªn) - §inh Thu HiÒn (ViÖn C«ng nghÖ Sinh häc) I. §Æt vÊn ®Ò Khoai t©y ®−îc lµ mét trong n¨m loµi c©y l−¬ng thùc quan träng (lóa m×, lóa n−íc, ng«, ®¹i m¹ch, khoai t©y) [2]. HiÖn nay, khoai t©y ®−îc trång phæ biÕn ë 130 n−íc trªn thÕ giíi. T¹i c¸c n−íc «n ®íi, trång khoai t©y b»ng cñ trong vô xu©n – hÌ thu ho¹ch trong mïa thu vµ cÊt gi÷ qua mïa ®«ng nhiÖt ®é thÊp nªn viÖc b¶o qu¶n cñ gièng t−¬ng ®èi ®¬n gi¶n, tû lÖ hao h− cña cñ thÊp. Tuy vËy, vÉn cÇn gi÷ gièng víi khèi l−îng lín ®Ó trång trong vô sau. Trång khoai t©y b»ng cñ gièng truyÒn thèng qua nhiÒu n¨m ®l lµm t¨ng tû lÖ nhiÔm bÖnh, ®Æc biÖt lµ virus, lµm yÕu dÇn tÝnh chèng chÞu cña khoai t©y qua sinh s¶n v« tÝnh [4]. Chi phÝ trong s¶n xuÊt b»ng cñ gièng truyÒn thèng ®l lµm h¹n chÕ ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ, v× nã lµm tiªu tèn 35% ®Õn 40% tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm. Sản xuất củ giống mini sạch bệnh lµ tiÕn bé kü thuËt trong s¶n xuÊt gièng khoai t©y ë ViÖt Nam, ®l ®¹t ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh [6]. Cñ gièng khoai t©y nu«i cÊy m« cã ®Çy ®ñ ®Æc tÝnh tèt cña khoai t©y trång b»ng cñ truyÒn thèng lµ ®ång ®Òu, søc sèng tèt, ®Æc biÖt kh«ng lÉn t¹p virus [5], [6]. ViÖc b¶o qu¶n, vËn chuyÓn còng dÔ dµng h¬n c¸c c¸ch trång tõ c¸c cñ gièng lín, c©y bÇu ®Êt hoÆc ®o¹n mÇm, h¹t...V× vËy, viÖc nghiªn cøu s¶n xuÊt gièng khoai t©y cñ bi s¹ch bÖnh b»ng c«ng nghÖ tÕ bµo thùc vËt lµ cÇn thiÕt. Bµi b¸o nµy th«ng b¸o kÕt qu¶ b−íc ®Çu ®¹t ®−îc trong nh©n chåi khoai t©y vµ t¹o cñ bi s¹ch bÖnh trong èng nghiÖm. C¸c thÝ nghiÖm ®−îc tiÕn hµnh t¹i Phßng C«ng nghÖ tÕ bµo thùc vËt – ViÖn C«ng nghÖ Sinh häc vµ phßng thÝ nghiÖm C«ng nghÖ tÕ bµo thùc vËt – Khoa Sinh – Tr−êng §¹i häc S− ph¹m - §¹i häc Th¸i Nguyªn. II. VËt liÖu vµ ph−¬ng ph¸p - VËt liÖu: Cñ cña c¸c gièng khoai t©y nhËp néi: Gièng Diamant (Hµ Lan) vµ gièng Solara (§øc) ®−îc Trung t©m nghiªn cøu c©y cã cñ cung cÊp, gièng Nicola ( Hµ Lan) do ViÖn Khoa häc Kü thuËt N«ng nghiÖp ViÖt Nam cung cÊp. - Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu Khö trïng mÉu: MÇm tõ cñ kÝch th−íc ®ång ®Òu 1,5cm – 2,0cm hoÆc ®o¹n th©n khoai t©y cã kÝch th−íc 2,0cm – 3,0 cm mang chåi n¸ch ®−îc chän lµm vËt liÖu ban ®Çu ®Ó khö trïng. C¸c mÉu ®−îc ng©m trong n−íc xµ phßng tõ 10 - 15 phót, röa s¹ch nhiÒu lÇn d−íi vßi n−íc ch¶y, khö trïng s¬ bé b»ng cån 70% trong thêi gian 1 phót, tiÕp tôc khö trïng b»ng HgCl2 nång ®é tõ 0,25% ®Õn 1,50% víi nh÷ng kho¶ng thêi gian kh¸c nhau, sau ®ã röa s¹ch nhiÒu lÇn b»ng n−íc cÊt v« trïng. MÇm ®l khö trïng ®−îc cÊy vµo m«i tr−êng MS (Murashige & Skoog, 1962) c¬ b¶n, bæ sung agar 1% vµ saccharose 2% [3]. §¸nh gi¸ ¶nh h−ëng cña nång ®é HgCl2 vµ thêi gian khö trïng sau 1 tuÇn nu«i cÊy. Nh©n chåi: MÉu s¹ch thu ®−îc ë trªn ®−îc cÊy vµo m«i tr−êng MS c¬ b¶n, bæ sung agar 1%, saccharose 2% vµ α -NAA riªng rÏ nång ®é tõ 0,05mg/l ®Õn 0,40mg/l. C¸c b×nh nu«i cÊy ®−îc ®Æt trong phßng c©y víi nhiÖt ®é 250±20C, d−íi ¸nh s¸ng ®Ìn huúnh quang kho¶ng 2000 T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 3(43)/N¨m 2007 21 lux. Mçi c«ng thøc 30 b×nh (kho¶ng 200 c©y) nh¾c l¹i 3 lÇn. §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng nh©n chåi qua c¸c kho¶ng thêi gian 1 tuÇn – 2 tuÇn vµ 3 tuÇn nu«i cÊy. T¹o cñ: C©y khoai t©y in vitro cã chiÒu cao tõ 4cm - 7cm víi 5 l¸ - 6 l¸ (sau kho¶ng 2 - 3 tuÇn) sÏ ®−îc sö dông ®Ó t¹o cñ. ChÊt c¶m øng t¹o cñ lµ BAP ë c¸c nång ®é kh¸c nhau tõ 7,5; 8,0; 8,5; 9,0; 9,5; 10,0; 10,5 mg/l. Sö dông nÒn m«i tr−êng MS c¬ b¶n, saccharose 2% vµ 15% n−íc dõa. C¸c b×nh sau khi bæ sung chÊt c¶m øng t¹o cñ ®−îc ®Æt trong buång tèi nhiÖt ®é 250±20C. C¸c thÝ nghiÖm nh¾c l¹i 3 lÇn, mçi c«ng thøc 30 b×nh (kho¶ng 200 c©y). III. KÕt qu¶ nghiªn cøu 1. KÕt qu¶ nghiªn cøu khö trïng mÉu Trong kü thuËt nu«i cÊy m« thùc vËt, ph−¬ng ph¸p v« trïng m« cÊy th«ng dông nhÊt lµ dïng c¸c chÊt ho¸ häc cã ho¹t tÝnh diÖt nÊm, khuÈn. VÝ dô: Canxi hypoclorit, Natri hypoclorit, clorua thuû ng©n, n−íc giaven, chÊt kh¸ng sinh...HiÖu lùc diÖt nÊm khuÈn cña c¸c chÊt nµy phô thuéc vµo thêi gian xö lý, nång ®é vµ kh¶ n¨ng x©m nhËp cña chóng vµo c¸c kÏ ng¸ch låi lâm trªn bÒ mÆt m« cÊy. Th«ng th−êng ng−êi ta xö lý m« cÊy trong vßng 30 gi©y trong r−îu etylic 70% sau ®ã míi xö lý diÖt khuÈn [1]. Trong nghiªn cøu nµy, chóng t«i ®l tiÕn hµnh khö trïng c¸c mÇm khoai t©y kháe cã kÝch th−íc tõ 1,5cm - 2,0cm trong cån etylic 70% trong thêi gian 1 phót, sau ®ã xö lý dung dÞch HgCl2 1%, trong c¸c kho¶ng thêi gian tõ 3 phót ®Õn 8 phót, tr¸ng l¹i mÇm b»ng n−íc cÊt v« trïng. MÇm ®l khö trïng ®−îc cÊy vµo m«i tr−êng MS c¬ b¶n, bæ sung agar 1% vµ saccharose 2%. Sau 1 tuÇn nu«i cÊy chóng t«i thu ®−îc kÕt qu¶ ë b¶ng 1. B¶ng 1. ¶nh h−ëng cña thêi gian khö trïng tíi kh¶ n¨ng sèng cña mÇm kh«ng bÞ nhiÔm Thêi gian khö trïng (phót) Tû lÖ sèng cña mÇm kh«ng bÞ nhiÔm (%) (Sau 1 tuÇn) Solara Diamant Nicola 3 45,3 ± 0,1 42,4 ± 0,5 38,1 ± 0,2 4 51,6 ± 0,2 54,5 ± 0,4 49,9 ± 0,4 5 69,1 ± 0,4 71,6 ± 0,7 67,8 ± 0,5 6 81,4 ± 0,5 82,3 ± 0,4 72,6 ± 0,7 7 72,5 ± 0,6 75,3 ± 0,8 66,5 ± 0,4 8 47,7 ± 0,6 42,5 ± 0,5 43,6 ± 0,5 KÕt qu¶ cho thÊy, thêi gian thÝch hîp ®Ó khö trïng c¸c gièng khoai t©y trong nu«i cÊy in vitro b»ng HgCl2 1% n»m trong kho¶ng tõ 5 ®Õn 7 phót. TØ lÖ sèng sãt cña c¸c gièng ®¹t cao nhÊt sau 6 phót khö trïng vµ nu«i cÊy trªn m«i tr−êng MS c¬ b¶n cã bæ sung agar 1% vµ saccharose 2%. V× vËy, c¸c gièng khoai t©y ®−îc lùa chän khö trïng b»ng HgCl2 1% trong thêi gian 6 phót cho c¸c thÝ nghiÖm tiÕp theo. Sau khi x¸c ®Þnh thêi gian khö trïng mÇm c¸c gièng khoai t©y thÝch hîp trong kho¶ng thêi gian 6 phót víi nång ®é HgCl2 ban ®Çu lµ 1%, chóng t«i tiÕp tôc nghiªn cøu ¶nh h−ëng cña nång ®é HgCl2 (0,25%, 0,50%, 0,75%, 1,00%, 1,25%, 1,50%) ®Õn hiÖu qu¶ khö trïng trong thêi gian 6 phót. KÕt qu¶ ®−îc thèng kª ë b¶ng 2. T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 3(43)/N¨m 2007 22 B¶ng 2. ¶nh h−ëng cña nång ®é HgCl2 tíi kh¶ n¨ng sèng cña mÇm kh«ng bÞ nhiÔm Nång ®é HgCl2 (%) Tû lÖ sèng cña mÇm kh«ng bÞ nhiÔm (%) (Sau 1 tuÇn) Solara Diamant Nicola 0,25 5,00 ± 0,25 4,25 ± 0,16 3,72 ± 0,29 0,50 10,83 ± 0,13 11,25 ± 0,18 9,74 ± 0,10 0,75 34,81 ± 0,45 33,62 ± 0,90 30,19 ± 0,46 1,00 81,33 ± 0,69 83,18 ± 1,01 72,06 ± 0,54 1,25 76,28 ± 0,72 72,11 ± 0,26 63,39 ± 0,58 1,50 40,09 ± 0,31 36,27 ± 0,38 25,74 ± 0,64 KÕt qu¶ ë b¶ng 2 cho thÊy, nång ®é HgCl2 thÝch hîp cho viÖc khö trïng mÇm c¸c gièng khoai t©y trong nu«i cÊy in vitro tõ 1,00% ®Õn 1,25%. Trong ®ã, nång ®é HgCl2 1% cho tØ lÖ mÇm sèng kh«ng bÞ nhiÔm cña c¶ 3 gièng lµ cao nhÊt. V× vËy, chóng t«i lùa chän nång ®é HgCl21% víi thêi gian xö lý lµ 6 phót ®Ó khö trïng mét lo¹t mÇm c¸c gièng nghiªn cøu. 2. ¶nh h−ëng cña α -NAA ®Õn kh¶ n¨ng sinh tr−ëng chåi cña c¸c gièng khoai t©y trong nu«i cÊy in vitro α-NAA lµ hormone sinh tr−ëng thuéc nhãm auxin. α-NAA ®−îc ®−a vµo m«i tr−êng nu«i cÊy nh»m thóc ®Èy sù sinh tr−ëng vµ giln në cña tÕ bµo, t¨ng c−êng qu¸ tr×nh sinh tæng hîp vµ trao ®æi chÊt, kÝch thÝch sù h×nh thµnh rÔ vµ tham gia vµo c¶m øng ph¸t sinh chåi v« tÝnh. Nãi chung, auxin th−êng ®−îc sö dông tõ 0.1mg/l – 2.0mg/l. Chóng cã hiÖu qu¶ sinh lý ë nång ®é thÊp. C¸c mÇm s¹ch thu ®−îc sau khi khö trïng ®−îc cÊy chuyÓn lªn m«i tr−êng nh©n chåi dùa trªn nÒn MS c¬ b¶n bæ sung agar 1%, saccharose 2%, α -NAA víi nång ®é tõ 0,05mg/l ®Õn 0,40mg/l. §èi chøng lµ m«i tr−êng MS c¬ b¶n bæ sung agar 1%, saccharose 2%, kh«ng cã kÝch thÝch sinh tr−ëng. KÕt qu¶ ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng 3. B¶ng 3. ¶nh h−ëng cña α - NAA ®Õn kh¶ n¨ng sinh tr−ëng chåi c¸c gièng khoai t©y trong nu«i cÊy in vitro Nång ®é α - NAA (mg/l) C¸c chØ tiªu sau c¸c kho¶ng thêi gian theo dâi (ngµy) Sau 7 ngµy Sau 14 ngµy Sau 21 ngµy L¸/th©n chÝnh Chåi/ c©y ChiÒu cao th©n chÝnh (cm) L¸/th©n chÝnh Chåi/ c©y ChiÒu cao th©n chÝnh (cm) L¸/th©n chÝnh Chåi/ c©y ChiÒu cao th©n chÝnh (cm) §C 1,81 1,04 2,11 3,49 1,56 4,16 5,34 2,92 6,07 0.05 2,04 1,15 2,65 5,12 2,78 4,58 7,26 3,45 6,54 0.10 2,15 1,34 2,85 5,18 2,52 4,36 7,35 3,15 6,63 0.20 2,17 1,36 2,94 5,21 2,18 4,39 7,37 3,50 6,47 0.30 2,24 1,38 3,11 5,17 2,49 4,62 7,31 3,55 6,40 0.40 2,32 1,45 3,21 5,24 2,56 4,51 7,27 3,42 6,62 T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 3(43)/N¨m 2007 23 KÕt qu¶ cho thÊy, α - NAA cã ¶nh h−ëng kh¸ râ ®Õn kh¶ n¨ng sinh tr−ëng cña chåi khoai t©y nu«i cÊy in vitro. HÇu hÕt c¸c l« thÝ nghiÖm cã bæ sung α - NAA ®Òu cho c¸c chØ tiªu vÒ sè l¸/th©n chÝnh, sè chåi/c©y vµ chiÒu cao th©n cao h¬n so víi ®èi chøng (§C) kh«ng bæ sung α - NAA. Tuy nhiªn, ë c¸c thang nång ®é α - NAA kh¸c nhau th× sù ¶nh h−ëng cña NAA ®Õn c¸c chØ tiªu sinh tr−ëng cña chåi kh«ng cã sù sai kh¸c râ rÖt. V× vËy, ®Ó gi¶m chi phÝ cho qu¸ tr×nh nu«i cÊy, chóng t«i sö dông α - NAA 0,05mg/l bæ sung vµo m«i tr−êng nh©n chåi. 3. ¶nh h−ëng cña nång ®é BAP tíi kh¶ n¨ng t¹o cñ bi trong èng nghiÖm Khi c¸c chåi trong m«i tr−êng nh©n chåi cã chiÒu cao tõ 4cm - 7cm víi 5 l¸ - 6 l¸ (sau kho¶ng 2 - 3 tuÇn) ®−îc sö dông ®Ó t¹o cñ. C¸c c©y ®−îc c¾t thµnh c¸c ®o¹n cã kÝch th−íc kho¶ng 2 cm ®Ó nu«i cÊy trong m«i tr−êng láng (c¸c mÉu thÝ nghiÖm ®−îc cÊy vµo b×nh 250ml víi sè l−îng 5 mÉu/b×nh sau ®ã chän lùa chän vµ ®Ó l¹i mét mÉu ph¸t triÓn tèt nhÊt trong b×nh thÝ nghiÖm). Khi c¸c mÉu sinh tr−ëng kÝn trong b×nh (kho¶ng 15 ngµy sau khi nu«i cÊy) chóng t«i tiÕn hµnh bæ sung m«i tr−êng t¹o cñ dùa trªn nÒn m«i tr−êng MS c¬ b¶n, bæ sung saccharose 2% vµ BAP víi c¸c nång ®é kh¸c nhau tõ 7,5 mg/l ®Õn 10,5 mg/l. §èi chøng lµ m«i tr−êng MS c¬ b¶n, bæ sung saccharose 2% kh«ng cã BAP. KÕt qu¶ thÝ nghiÖm ®−îc thÓ hiÖn trong b¶ng 4. B¶ng 4. ¶nh h−ëng cña nång ®é BAP tíi kh¶ n¨ng t¹o cñ bi khoai t©y trong nu«i cÊy èng nghiÖm Nång ®é BAP (mg/l) Thêi gian xuÊt hiÖn cñ ®Çu tiªn (ngµy) Sè cñ/c©y Sau 42 ngµy Sau 56 ngµy Solara Diamant Nicola Solara Diamant Nicola Solara Diamant Nicola §C 42 37 46 3,1 3,3 2,9 4,6 5,1 3,9 7,5 16 13 21 5,2 5,7 4,4 7,2 7,3 5,6 8,0 11 9 14 6,8 7,2 5,2 7,6 7,8 5,9 8,5 8 7 13 8,2 7,9 6,2 8,5 8,1 6,4 9,0 6 5 11 9,8 8,4 6,8 10,6 8,7 6,9 9,5 6 5 11 10,1 8,6 6,9 10,8 9,2 7,2 10,0 6 5 10 9,7 8,2 6,1 9,8 8,6 6,3 10,5 5 5 10 9,2 7,9 5,7 9,0 8,1 5,9 B¶ng 4 cho thÊy, BAP cã ¶nh h−ëng râ rÖt ®Õn thêi gian xuÊt hiÖn cñ vµ sè l−îng trung b×nh cñ/c©y. Khi nång ®é BAP t¨ng tõ 7,5mg/l ®Õn 10,5mg/l th× thêi gian xuÊt hiÖn cñ cña tÊt c¶ c¸c gièng ®Òu s¬m h¬n so víi ®èi chøng tõ 22 ngµy ®Õn 37 ngµy vµ sè l−îng trung b×nh cñ/c©y còng t¨ng. Víi c¸c nång ®é BAP trung b×nh 9,0 mg/l vµ 9,5 mg/l gièng Solara vµ Diamant cã thêi gian xuÊt hiÖn cñ ®Çu tiªn sau 5 ®Õn 6 ngµy, gièng Nicola muén h¬n kho¶ng 11 ngµy. Sau 56 ngµy theo dâi, ë c«ng thøc ®èi chøng chØ cho trung b×nh 3 cñ/c©y, trong khi ®ã ë c¸c c«ng thøc thÝ nghiÖm ®¹t 8 ®Õn 10 cñ/ c©y. Bæ sung BAP víi nång ®é cao h¬n 9,5mg/l ®l lµm gi¶m sè l−îng cñ/c©y. Trong 3 gièng nghiªn cøu th× gièng Nicola cã kh¶ n¨ng t¹o cñ kÐm nhÊt. Khi nång ®é BAP cao h¬n 9,5 mg/l thÝ sè l−îng trung b×nh cñ/c©y cã dÊu hiÖu gi¶m xuèng so víi m«i tr−êng cã BAP 9,0mg/l ®Õn 9,5 mg/l. T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 3(43)/N¨m 2007 24 H×nh 1. Mét sè h×nh ¶nh trong nh©n gièng khoai t©y cñ bi b»ng kü thuËt nu«i cÊy in vitro a. MÇm khoai t©y sö dông ®Ó khö trïng; b. MÇm sèng kh«ng bÞ nhiÔm sau 1 tuÇn nu«i cÊy; c. Chåi nh©n sau 3 ngµy; d. Chåi nh©n sau 1 tuÇn; e. Chåi nh©n sau 3 tuÇn; f. T¹o cñ sau 21 ngµy; g. T¹o cñ sau 42 ngµy; h. T¹o cñ sau 56 ngµy; i. Cñ bi gièng Solara; k. Cñ bi gièng Diamant. Qua nghiªn cøu chóng t«i kÕt luËn, m«i tr−êng MS bæ sung sacharose 9,5mg/l lµ tèt nhÊt cho sù t¹o cñ ë khoai t©y trong èng nghiÖm. IV. KÕt luËn - MÇm khoai t©y kháe cã kÝch th−íc tõ 1,5cm – 2,0cm, röa s¹ch b»ng xµ phßng d−íi vßi n−íc m¸y, sau ®ã xö lý trong ethylic 70% 1 phót, tiÕp tôc khö trïng trong HgCl2 1% víi thêi gian 6 phót cho hiÖu qu¶ khö trïng cao nhÊt, tû lÖ mÇm sèng v« trïng ®¹t 72% – 83%. - Sö dông m«i tr−êng MS c¬ b¶n, bæ sung agar 1%, saccharose 2%, α - NAA nång ®é tõ 0,05mg/l ®Õn 0,04mg/l kh«ng cã sù sai kh¸c râ rÖt vÒ c¸c chØ tiªu liªn quan ®Õn sù sinh tr−ëng cña chåi. V× vËy, ®Ó gi¶m chi phÝ cho qu¸ tr×nh nu«i cÊy, chØ cÇn bæ sung α - NAA 0,05mg/l vµo m«i tr−êng nh©n chåi. - Bæ sung BAP tõ 7,5mg/l ®Õn 10,5mg/l ®l lµm rót ng¾n thêi gian xuÊt hiÖn cñ vµ ®ång thêi lµm t¨ng sè cñ/c©y. M«i tr−êng thÝch hîp nhÊt cho sù t¹o cñ bi khoai t©y trong èng nghiÖm: MS c¬ b¶n + agar 1% + saccharose 2% + BAP 9,5mg/l
a b c d d e f g h k i T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 3(43)/N¨m 2007 25 Summury Initial results in multiplication of mini tuber of potato by in vitro technique Truong Quang Vinh, Dao Thu Thuy, Nguyen Thi Tam (Thai Nguyen Education College – Thai Nguyen University) Chu Hoang Mau (Thai Nguyen University) Dinh Thu Hien (Institude of biology) The long-lasting traditional way of potato planting by breeding bulb has increased the disease infection possibility, especially virus, and worsened its resistibility through asexual reproduction. In addition to that, planting cost by breeding bulb has lowered economic efficiency as it costs up to 35 – 40% of total production value. Against this situation, production of disease – free mini potato breeding tuber has been regarded as a technical progress in Vietnam. Studying the in vitro technique to plant and create mini tuber of potato by in vitro technique, we have some conclusions as follows: - Use soap to clean healthy potato sprouts having length from 1.5 cm to 2.0 cm in tap – water. Then, have them treated in ethylic 70% for 1 minute. After that, have them sterilized in HgCl2 1% for 6 minutes to get the ultimate sterilization. The percentage of sterilized sprouts that remain alive is 72% – 83%. - The use of MS basic environment added with 1% agar, 2% saccharose, andα - NAA having concentration from 0.05mg/l to 0.4mg/l has resulted in almost no difference in terms of growth indexes of the sprouts. Consequently, in order to decrease cost, we recommend to add α - NAA 0.05mg/l only to the sprout creating environment. - Adding BAP with concentration from 7.5mg/l to 10.5mg/l helps to shorten tuber appearance period and to increase the number of tuber/tree. The most suitable environment for creation of potatoe bulb in test tube is: basic MS + agar 1% + saccharose 2% + BAP 9,5mg/l. Tµi liÖu tham kh¶o [1]. Lª TrÇn B×nh, Hå H÷u NhÞ, Lª ThÞ Muéi (1997), C«ng nghÖ sinh häc thùc vËt trong c¶i tiÕn gièng c©y trång. Nxb N«ng nghiÖp, Hµ Néi. [2]. §−êng Hång DËt (2005), C©y khoai t©y vµ kü thuËt th©m canh t¨ng n¨ng suÊt. Nxb Lao ®éng - Xl héi, Hà Nội. [3]. Gamborg O.L, Phillip G.C (1995), Basal media for plant cell and tissue culture in: plant cell, tissue and organ culture, Fundamental methods, springer Heidelberg, p. 301 - 306. [4]. S.M. Fakhrul Islam, Md. Mazharul Anwar, B. Manos (1999), Potato production system in Bangladesh: resouce use, productivity, efficiency and comparative profitability of true potato seed technology over traditional tuber technology. [5]. Walkey D.G.A. (1980), Production of virus free plant by tissue culture. In: tissue culture method for plant pathologist, Black well Oxford, 109 – 117. [6]. Hoµng ThÞ Hiªn, Lª ThÞ Thuû, Ph¹m Xu©n Tïng (1997), “KÕt qu¶ nghiªn cøu sö dông gièng nhá vµ siªu nhá trong s¶n xuÊt gièng khoai t©y”, T¹p chÝ N«ng nghiÖp – C«ng nghiÖp – Thùc phÈm, tr. 55 - 57.