Kế toán thuê tài sản (phần 2)

19/07/2013 1 KẾ TOÁN THUÊ TÀI SẢN TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP. HCM – KHOA KẾ TOÁN KIỂM TOÁN 1 PHẦN 2 MỤC TIÊU
Sau khi học xong chương này sinh viên có thể:  Giải thích được cơ sở và bản chất việc phân loại thuê tài chính và thuê hoạt động.  Trình bày các nguyên tắc ghi nhận, đánh giá và trình bày nghiệp vụ thuê tài sản trên báo cáo tài chính.  Phân tích và xử lý các giao dịch liên quan đến thuê tài sản, ở cả bên đi thuê và bên cho thuê  Phân biệt được phạm vi của kế toán và thuế trong kế toán thuê tài sản.  Trình bày việc tổ chức công tác chứng từ và ghi sổ kế toán chi tiết 2 NỘI DUNG
Các khái niệm và nguyên tắc cơ bản
Ứng dụng vào hệ thống tài khoản kế toán
Một số lưu ý đưới góc độ thuế
Tổ chức lập chứng từ, ghi sổ kế toán chi tiết và tổng hợp 3 ỨNG DỤNG TRÊN TÀI KHOẢN
Tài khoản 212, 342
Thuê tài chính
Thuê hoạt động Thuê hoạt động Cho thuê hoạt động 4 19/07/2013 2 Tài khoản 212 5 • Nguyên giá tài sản cố định thuê tài chính tăng trong kỳ kế toán • Nguyên giá tài sản cố định thuê tài chính giảm trong kỳ kế toán. Bên Nợ Bên Có Dư Nợ Nguyên giá TSCĐ thuê tài chính lúc cuối kỳ Tài khoản 342 6 • Nợ thuê tài chính phát sinh giảm trong kỳ • Nợ thuê tài chính phát sinh tăng trong kỳ Bên Nợ Bên Có Nợ thuê tài chính còn phải trả cho các niên độ sau (>12 tháng) Dư Có Bên đi thuê tài chính TSCĐ
Bên đi thuê ghi nhận tài sản thuê và ghi nhận một khoản nợ phải trả dài hạn.
Bên đi thuê được trích khấu hao tài sản thuê 7 NHẮC LẠI Ghi nhận TS thuê Sử dụng(Trả nợ, khấu hao) Hết hạn thuê (Chuyển giao, trả lại, mua lại) Phát sinh trước khi thuê tài chính 8 TK 142 TK 11*, 331 TK 342 TK 111, 112 TK 244 TK 111, 112 -Chi phí phát sinh trước khi thuê tài chính như chi phí đàm phán, ký kết hợp động,. -- Ký quỹ hoặc ký quỹ một phần của hợp đồng thuê (nếu có) 19/07/2013 3 Bài tập thực hành 1
Công ty Z chi tiền mặt 2.300.000đ để làm thủ tục thuê tài chính một dây chuyền công nghệ từ công ty A.
Thủ tục cho thuê và bàn giao đang được tiến hành. Định khoản nghiệp vụ trên. 9 Bài tập thực hành 2
Ngày 2/1/20x0, công ty A cho công ty CP X thuê tài chính một dây chuyền công nghệ. Dây chuyền này đã được A đầu tư với tổng giá trị là 579.700.000đ (giá chưa có thuế GTGT). Chi tiết hợp đồng cho thuê tài chính như sau:  Thời gian thuê 5 năm, thời gian sử dụng kinh tế của tài sản này là 7 năm.  Giá trị còn lại ước tính của dây chuyền khi kết thúc thời gian thuê là 60.000.000đ  Giá trị còn lại của dây chuyền được đảm bảo bởi công ty X là 50.000.000đ 10 Tiếp theo  Hợp đồng thuê không được huỷ ngang.  Hằng năm công ty X phải trả cho công ty A là 150 trđ, và 10% thuế GTGT.  Chi phí bảo trì, bảo dưỡng tài sản trong thời gian thuê công ty X phải chịu trách nhiệm chi trả.  Hết thời gian thuê công ty X được chuyển giao quyền sở hữu tài sản thuê.  Tiền thuê được thanh toán vào ngày 2/1 hằng năm. Yêu cầu: Định khoản kế toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh hằng năm ở công ty X. 11 Ghi nhận nợ gốc theo giá chưa có thuế GTGT 12 19/07/2013 4 Nhận tài sản thuê tài chính 13 TK 212 TK 342 TK 315 TK 142 Xác định số phải thanh toán kỳ này để ghi nhận vào nợ ngắn hạn Nhận hóa đơn và thanh toán 14 TK 133 TK 315 TK 635 Thuế GTGT trên gốc vay Lãi thuê tài chính TK 111, 112 15 Ghi nhận nợ gốc theo giá đã có thuế GTGT Nhận tài sản thuê tài chính 16 TK 212 TK 342 TK 315 TK 142 Tổng số thuế GTGT trên tài sản được ghi nhận vào TK 1388 Xác định số phải thanh toán kỳ này để ghi nhận vào nợ ngắn hạn TK 1388 19/07/2013 5 Nhận hóa đơn và thanh toán 17 TK 635 TK 315 TK 133 Thuế GTGT trên hóa đơn nhận được sẽ ghi giảm tài khoản 1388. TK 111, 112 TK 1388 Trích khấu hao TSCĐ thuê tài chính 18 TK 627, 641, 642 TK 2142 Hết hạn thuê tài chính 19 TK 11*, 331 TK 2142TK 2141, 2143 TK 212 TK 211, 213 TK 2142TK 212 Chuyển giao QSH, mua lại TS đã thuê Trả lại TSCĐ thuê tài chính THUÊ HOẠT ĐỘNG 20 • Bên đi thuê hoạt động •Bên cho thuê hoạt động 19/07/2013 6 Bên đi thuê hoạt động 21 TK 627, 641, 642 TK 133 TK 142/242 TK 11*, 331 Số tiền thuê có thể trả hằng kỳ hoặc trả trước cho nhiều kỳ kế toán Bên cho thuê hoạt động 22 TK 3387 TK 11*, 131 TK 3331 TK 627 TK 511 TK 214 TK 11*, 331 TK 621,622 TK 632 TK 154 Bài tập thực hành số 3
Ngày 1/1/20x0, Công ty CP Tuấn Khải cho Công ty Trung Nghĩa thuê một lô đất để xây dựng xưởng sản xuất. Nội dung như sau:  Hợp đồng cho thuê thời hạn 10 năm.  Giá thuê mỗi tháng là 140 trđ, thúê GTGT 10%.  Thanh toán một lần 2 tháng. Ngày 1/1/20x0, Tuấn Khải đã nhận đựơc 2 tháng tiền cho thuê. 308 trđ, trong đó có thuế GTGT 10%  Bên thuê đặt cọc 280 trđ bằng TGNH  TSCĐ thuê có nguyên giá là 4.000 trđ, trong đó nhà trên đất là 1.200 trđ, khấu hao 15 năm. Yêu cầu: Định khoản kế toán các nghiệp vụ phát sinh ở cty Tuấn Khải và Công Ty Trung Nghĩa. 23 Tiếp theo
Các khái niệm và nguyên tắc cơ bản
Ứng dụng vào hệ thống tài khoản kế toán
Một số lưu ý đưới góc độ thuế
Tổ chức lập chứng từ, ghi sổ kế toán chi tiết và tổng hợp 24 19/07/2013 7 Trình bày trên thuyết minh BCTC
Bên đi thuê tài chính phải trình bày: Gia ́ trị còn lại của tài sản thuê tại ngày lập báo cáo tài chính Tiền thuê phát sinh thêm được ghi nhận là chi phí trong kỳ Căn cứ để xác định tiền thuê phát sinh thêm Điều khoản gia hạn thuê hoặc quyền được mua tài sản. 25 Trình bày trên thuyết minh BCTC
Bên thuê hoạt động phải trình bày:  Tổng số tiền thuê tối thiểu trong tương lai cho hợp đồng thuê hoạt động không hủy ngang theo các thời hạn: • Từ một (1) năm trở xuống • Trên một (1) năm đến năm (5) năm • Trên năm (5) năm  Căn cứ xác định chi phí thuê tài sản phát sinh thêm 26 Trình bày trên thuyết minh BCTC
Bên cho thuê tài chính phải trình bày:  Bảng đối chiếu giữa tổng đầu tư gộp cho thuê tài sản va ̀ gia ́ trị hiện tại của khoản thanh toán tiền thuê tối thiểu cho việc thuê tài sản phải thu vào ngày lập Báo cáo tài chính của kỳ báo cáo theo các thời hạn: Từ một (1) năm trở xuống; Trên một (1) năm đến năm (5) năm; Trên năm (5) năm.  Doanh thu cho thuê tài chính chưa thực hiện  Gia ́ trị còn lại của tài sản thuê không được đảm bảo theo tính toán của bên cho thuê  Dự phòng luỹ kế cho các khoản phải thu kho ́ đòi về khoản thanh toán tiền thuê tối thiểu  Tiền thuê phát sinh thêm được ghi nhận là doanh thu trong kỳ. 27 Trình bày trên thuyết minh BCTC
Bên cho thuê hoạt động trình bày:  Khoản thanh toán tiền thuê tối thiểu trong tương lai của các hợp đồng thuê hoạt động không huỷ ngang theo các thời hạn: • Từ một (1) năm trở xuống • Trên một (1) năm đến năm (5) năm • Trên năm (5) năm.  Tổng số tiền thuê phát sinh thêm được ghi nhận là doanh thu trong kỳ. 28 19/07/2013 8 Lưu ý dưới gốc độ thuế
Kế toán ghi nhận theo VAS 06, cơ quan thuế áp dụng thông tư 203/2009/TT-BTC. Trong thông tư qui định đơn vị cho thuê là công ty cho thuê tài chính. Do đó có khả năng kế toán ghi nhận là thuê tài chính nhưng lại là thuê hoạt động theo qui định của thuế.
Bán và thuê lại: Theo qui định của thuế, khoản chênh lệch lãi do giá bán > GTCL sẽ được ghi nhận là thu nhập, nếu giá bán < GTCL sẽ được phân bổ dần vào chi phí Chênh lệch tạm thời. 29 Phần còn lại sinh viên tự tham khảo 30 BÁN VÀ THUÊ LẠI THEO HÌNH THỨC THUÊ TÀI CHÍNH 31 TSCĐ được bán với giá cao hơn GTCL 32 TK 711 TK 2141TK 211 TK 11*, 131 TK 811 Xoá sổ TSCĐTK 3331 Chênh lệch lãi (Giá bán chưa thuế GTGT> GTCL TSCĐ) : Ghi nhận vào TK 3387 TK 3387 BÚT TOÁN THUÊ TÀI CHÍNH ĐÃ TRÌNH BÀY Ở PHẦN TRƯỚC 19/07/2013 9 Bài thực hành số 4
Công ty CP Dệt Đông Quang đầu tư một dây chuyền công nghệ dệt với chi phí phát sau:  Thiết bị nhập khẩu có giá nhập khẩu 200.000 USD, thuế nhập khẩu 5%, thuế GTGT hàng nhập khẩu 10%. TG giao dịch 20.000đ/USD.  Chi phí lắp đặt thuê ngoài thanh toán bằng chuyển khoản 132 trđ, trong đó có thuế GTGT 10%.  Chi phí khác phát sinh bằng tiền mặt 30 trđ.  Tài sản đã đi vào sử dụng vào ngày 1/2/20x0 Yêu cầu: Định khoản kế toán các nghiệp vụ phát sinh trên 33 Bài thực hành số 5
1/2/20x0, Cty CP dệt Đông Quang tiến hành bán tài sản cho Cty cho thuê tài chính 2 thuộc NH NN & PTNT và thuê lại TSCĐ trên theo phương thức thuê tài chính. Giá bán TSCĐ chưa thuế GTGT 4.500 trđ Thuế GTGT thuế suất 10% 34 Bài tập thực hành số 5 – Tiếp theo
Cùng ngày, Hai bên ký kết hợp động thuê tài chính dây chuyền dệt trên với nội dung sau:  Tổng giá trị tài sản thuê là 4.950 trđ (đã bao gồm thuế GTGT 10%)  Thời gian thuê tài chính: 5 năm;  Đông Quang phải ký quỹ số tiền 500 trđ.  Lãi suất thuê tài chính được thay đổi 3 tháng một lần, bằng lãi suất huy động của NH NH & PTNT kỳ hạn 12 tháng + 3.6%/năm. Lãi suất sẽ được thông báo cho Đông Quang vào tháng đầu tiên của kỳ thay đổi lãi suất.  Hóa đơn GTGT sẽ được phát hành vào đầu mỗi tháng trước khi thanh toán.
Ngày 4/2/20x0, Cty cho thuê tài chính 2 đã chuyển khoản thanh toán tiền mua TSCĐ sau khi trừ đi 500trđ tiền ký quỹ thuê tài chính. Yêu cầu: Định khoản kế toán các nghiệp vụ 35 Khấu hao TSCĐ thuê TC và phân bổ lãi 36 TK 3387 TK 627, 641, 642 TK 2142 Khi bán TSCĐ với giá cao hơn GTCL ==> Thuê lại với giá cao ==> Chi phí khấu hao cao ==> Chênh lệch lãi phải điều chỉnh giảm chi phí (không ghi tăng doanh thu, thu nhập) 19/07/2013 10 Bài tập thực hành số 6
Tiếp theo tài tập thực hành số 5
Ngày 1/3/20x0, nhận được hóa đơn từ Cty Cho thuê tài chính 2, nội dung như sau:  Gốc thuê tài chính: 75.000.000đ  Thuế GTGT trên gốc: 7.500.000 đ  Lãi thuê tài chính theo lãi suất: 15,6%/năm: 57.850.000đ (Tính trên số dư còn lại trừ đi tiền ký quỹ).
Ngày 2/3, Cty Dệt Đông Quang đã chuyển khoản thanh toán cho công ty cho thuê tài chính 2.
TSCĐ dự kiến sử dụng 10 năm, hết thời hạn thuê bên cho thuê sẽ chuyển quyền sở hữu cho bên đi thuê. Yêu cầu: Định khoản kế toán các nghiệp vụ phát sinh 37 TSCĐ được bán với giá thấp hơn GTCL 38 TK 711 TK 2141TK 211 TK 11*, 131 TK 811 TK 3331 Chênh lệch lỗ (Giá bán chưa thuế GTGT< GTCL TSCĐ) : Ghi nhận vào TK 242 TK 242 BÚT TOÁN THUÊ TÀI CHÍNH ĐÃ TRÌNH BÀY Ở PHẦN TRƯỚC Khấu hao TSCĐ thuê TC và phân bổ lỗ 39 TK 242 TK 627, 641, 642 TK 2142 Khi bán TSCĐ với giá thấp hơn GTCL ==> Thuê lại với giá thấp ==> Chi phí khấu hao thấp ==> Chênh lệch lỗ phải điều chỉnh tăng chi phí Bài thực hành số 7
Làm lại bài thực hành số 5 và số 6 với những thay đổi sau: Giá bán chưa thuế GTGT 4.200.000.000đ, thuế GTGT 10%  Hoá đơn ngày 1/3/20x0 có nội dung: • Gốc thuê tài chính: 70.000.000đ • Thuế GTGT: 7.000.000đ • Lãi thuê tài chính: 53.560.000đ 40 19/07/2013 11 41 BÁN VÀ THUÊ LẠI THEO HÌNH THỨC THUÊ HOẠT ĐỘNG TSCĐ được bán với giá cao hơn GTCL 42 TK 711 TK 2141TK 211 TK 11*, 131 TK 811 Xoá sổ TSCĐTK 3331 Chênh lệch lãi (Giá bán chưa thuế GTGT> GTCL TSCĐ) : Ghi nhận vào TK 3387 Sau đó phân bổ giảm chi phí SXKD TK 3387 TSCĐ được bán với giá thấp hơn GTCL 43 TK 711 TK 2141TK 211 TK 11*, 131 TK 811 TK 3331 Chênh lệch lỗ (Giá bán chưa thuế GTGT< GTCL TSCĐ) : Ghi nhận vào TK 242 Sau đó phân bổ tăng chi phí SXKD TK 242 Chứng từ
Hợp đồng mua bán
Hợp đồng thuê tài chính
Hoá đơn cho thuê tài chính
Phiếu thu/chi, giấy báo Nợ/Giấy báo có
Biên bản bàn giao tài sản
44 19/07/2013 12 Sổ kế toán 45