Hư hỏng, kiểm tra, sửa chữa, chuẩn đoán và kỹ thuật nạp khí ga cho hệ thống

5 HƯ HỎNG, KIỂM TRA, SỬA CHỮA, CHUẨN ĐOÁN VÀ KỸ THUẬT NẠP KHÍ GA CHO HỆ THỐNG 11. 5.1 Vấn đề an toàn lao động - Lưu trữ môi chất lạnh ở nơi mát, không được tăng quá 1250 F ( 51, 670 C ) - Không nên trực tiếp tiếp xúc với môi chất lạnh - Khi cần xả ga hay tháo rời các bộ phận của hệ thống cần thao tác đúng quy trình vì áp suất hoạt động của hệ thống lạnh rất cao. - Luôn luôn mang kính bảo hộ mắt. - Môi chất lạnh tiếp xuác với ngọn lửa sẽ phát sinh khí độc. - Phải tháo dây bình ắc quy trước khi sửa chữa phần điện lạnh. - Khi nổ máy tiến hành trắc nghiệm phải nối dài ống xả đưa khí thải thoát ra xa. 11.5.2. Các hư hỏng thông thường, nguyên nhân và sửa chữa. Hư hỏng Nguyên nhân Biện pháp sửa chữa 1. Không lạnh Về phần điện: - Đứt cầu chì hệ thống lạnh - Đứt mạch dây dẫn - Đứt dây mát - Đứt hoặc cháy dây cuộn dây li hợp điện từ - Tiếp điểm công tắc ổn nhiệt bị cháy hỏng, hỏng cảm biến t0 - Môtơ quạt gió hỏng Về phần cơ: - Dây curoa máy nén khí chùng. - Máy nén khí hỏng một phần hay toàn bộ. - Van lưỡi gà trong máy nén không hoạt động. - Van giãn nở hỏng. Về phần lạnh: - Đường ống bị gẫy vỡ. - Hệ thống bị xì hở ga - Trục máy nén khí bị xỉ hở ga - Tắc nghẽn bình lọc hút ẩn , van giãn nở, hoặc đường ống dẫn - Thay mới cầu chì - Kiểm tra, thay mới dây dẫn. - Kiểm tra dây nối mát - Kiểm tra thông mạch và cháy chập, thay mới. - Kiểm tra, thay mới - Kiểm tra mạch điện và quạt gió, nếu cần thay thế quạt mới. - Căng lại dây đai hoặc thay mới. - Tháo máy nén để kiểm tra, sửa chữa. - Sửa chữa hoặc thay mới van lưỡi gà. - Thay mới van giãn nở - Kiểm tra sự cọ sát, chèn ép gây hư hỏng khuyết vỡ các ống dẫn môi chất. - Kiểm tra phát hiện và sửa chữa chỗ xì ga - Thay mới phớt làm kín. - Kiểm tra, nếu hư hỏng thay mới Chú ý: Khi đã tháo để kiểm tra, sửa chữa các nội dung liên quan đến độ kín của hệ thống đều phải thay mới bình lọc/ hút ẩm, rút chân không và nạp ga trở lại. 2. Hệ thống cung cấp không đủ lạnh Về phần điện - Môtơ quạt gió không ổn định Về phần cơ - Bộ li hợp puli máy nén bị trượt. - Các đường phân phối gió lạnh bị che lấp, không thông suốt. - Lưới lọc không khí bị tắc. - Cửa thông gió ra phía ngoài xe mở. - Giàn nóng bị dơ tắc. - Giàn lạnh bị dơ tắc. - Chỉnh sai các bộ phận Về phần lạnh: - Nạp môi chất lạnh không đủ. - Lưới lọc van giãn nở bị tắc. - Bầu cảm biến nhiệt của van giãn nở hết ga. - Tắc lưới lọc của bình lọc/ hút ẩm. - Có quá nhiều chất ẩm lọt vào trong hệ thống. - Có không khí trong hệ thống. - Tháo môtơ quạt kiểm tra, sửa chữa - Tháo bộ li hợp khỏi máy nén để kiểm tra, sửa chữa. - Kiểm tra các đường phân phối khí mát, đảm bảo các đường thông suốt. -Làm sạch hoặc thay mới. - Đóng kín cửâ này. - Làm sạch giàn nóng và két nước động cơ cho thông thoãng tốt. - Tháo lỏng giàn lạnh, kéo xuống phía dưới, dùng khí nén thổi sạch và dùng chất tẩy làm sạch xung quanh các ống dẫn ga. - Sửa chữa hay chỉnh lại - Trắc nghiệm xì ga, chữa kín, nạp lại ga cho đến khi thấy bọt trong dòng môi chất và các đồng hồ chỉ đúng quy định. - Xả ga , tháo lưới lọc chùi sạch. - Thay mới bình giãn nở. - Thay mới bình lọc/ hút ẩm. - Hút chân không và nạp lại ga. - X¶ ga, thay míi b×nh läc / hót Èm, hót ch©n kh«ng, n¹p l¹i ga míi. 3. HÖ thèng lµm l¹ch gi¸n ®o¹n, lóc l¹nh lóc kh«ng VÒ phÇn ®iÖn: - §éng c¬ qu¹t giã kh«ng æn ®Þnh, bé c¾t m¹ch hay c«ng t¾c qu¹t giã háng. - Cuén d©y cña li hîp ®iÖn tõ tiÕp m¸t kh«ng tèt. VÒ phÇn c¬: - Bé li hîp buli m¸y nÐn bÞ tr­ît. VÒ phÇn l¹nh: - HÖ thèng ®ãng b¨ng nhanh, cã thÓ do cã nhiÒu chÊt Èm trong hÖ thèng, van gi·n në háng. - Van POA hoÆc STV t¾c. VÒ phÇn ®iÖn: - L¾p cuén d©y bé li hîp ®iÖn tõ kh«ng ®óng kü thuËt. - Söa hoÆc thay míi c¸c bé phËn háng. - Söa ch÷a hoÆc thay míi - Söa ch÷a bé ly hîp - Thay míi van gi·n në, n¹p ga míi. - Thay míi van vµ b×nh läc/ hót Èm - Söa ch÷a hoÆc thay míi. - C¨ng, siÕt l¹i hoÆc thay míi. - Söa ch÷a hay thay míi bé li hîp. - KiÓm tra ch©n m¸y nÐn, söa ch÷a m¸y nÐn. - SiÕt chÆt b¶ng ®ång hå, ®ai treo èc, c¸c tÊm ch¾n.... - T×m nguyªn nh©n, bæ sung dÇu ®óng lo¹i. - Söa ch÷a hay thay míi. - Thay míi vßng bi vµ kiÓm tra puli trung gian. - X¶ bít ga cho ®Õn lóc ¸p suÊt phÝa cao ¸p h¹ xuèng ®Õn møc quy ®Þnh. - KiÓm tra x× ga, n¹p ga l¹i - Thay míi b×nh läc/ hót Èm, lµm s¹ch, rót ch©n kh«ng, n¹p lai ga. 4. Có tiếng gõ khi hệ thống lạnh hoạt động Về phần cơ: - Dây curoa máy nén quá mòn hay lỏng - Bộ lihợp gõ. - Máy nén gõ - Các chi tiết trên xe bị hỏng đai ốc. - Dầu bôi trơn máy nén không đủ. - Quạt mát có tiếng kêu, động cơ quạt bị mòn. - Vòng bị của puli trung gian bị hỏng. Về phần lạnh: - Nạp quá nhiều môi chất lạnh vào hệ thống. - Nạp ga không đủ. - Quá nhiều chất ẩm trong hệ thống. 11.5.3 Quy tr×nh kiÓm tra, tr¾c nghiÖm (trªn xe) 1. Quan s¸t: tr­íc khi tr¾c nghiÖm cÇn quan s¸t xem xÐt kü hÖ thèng - D©y ®ai m¸y nÐn ph¶i ®óng quy ®Þnh, kh«ng mßn x­íc, th¼ng hµng víi puly, nÕu cÇn thiÕt ph¶i c¨ng l¹i d©y ®ai b»ng thiÕt bÞ chuyªn dïng. - Ch©n m¸y nÐn ph¶i xiÕt chÆt. - C¸c ®­êng èng dÉn h¬i kh«ng ®­îc mßi khuyÕt, x× h¬i. - Phít cña trôc m¸y nÐn ph¶i kÝn. - Giµn nãng l¾p ®óng vÞ trÝ, s¹ch sÏ. - C¸c ®­êng èng dÉn khÝ, cöa ph©n phèi, hÖ thèng c¬ khÝ ®iÒu khiÓn ph©n phèi luång kh«ng khÝ ph¶i ho¹t ®éng nhËy, nhÑ nhµng vµ tèt. - Giµn l¹nh ph¶i s¹ch sÏ. - §éng c¬ ®iÖn ph¶i ho¹t ®éng tèt. - C¸c bé läc kh«ng khÝ ph¶i s¹ch. 2. L¾p ®ång hå vµo hÖ thèng ®Ó kiÓm tra, tr¾c nghiÖm L¾p r¸p ®ång hå ph¶i qua hai b­íc l¾p ®ång hå vµ x¶ kh«ng khÝ ra khái c¸c èng nèi, thùc hiÖn nh­ sau: - Mang kÝnh b¶o vÖ m¾t. - Che phñ phÇn vá xe ®Ó tr¸nh x­íc s¬n. - Th¸o n¾p ®Ëy c¸c cöa kiÓm tra phÝa thÊp vµ phÝa cao ¸p cña m¸y nÐn. KiÓm tra kü, ga kh«ng ®­îc x× ra c¸c cöa nµy. - §ãng kÝn khãa van cña hai ®ång hå. - L¾p bé ®ång hå ( h×nh 9.51) víi c¸c èng nèi vµo cöa kiÓm tra cña m¸y nÐn ®óng kü thuËt: èng nèi mµu xanh lµ èng ®ång hå ¸p suÊt thÊp nèi víi cöa hót cña m¸y nÐn, èng mµu ®á cña ®ång hå cao ¸p nèi víi cöa x¶ cña m¸y nÐn. C¸c ®Çu nèi ph¶i thËt kÝn. (h×nh 9.52) H×nh 11.51 Bé ®ång hå dïng ®Ó kiÓm tra ¸p suÊt hÖ thèng ®iªn l¹nh H×nh 11.52 L¾p bé ®ång hå vµo m¸y nÐn ®Ó kiÓm tra, tr¾c nghiÖmhÖ thèng ®iÖn l¹nh. 3. X¶ kh«ng khÝ trong c¸c èng nèi Ph¶i x¶ s¹ch kh«ng khÝ tr­íc khi ®o kiÓm tra ¸p suÊt hÖ thèng l¹nh. C¸ch x¶ nh­ sau: - Më hÐ ®ång hå thÊp ¸p vµi gi©y, cho mét Ýt m«i chÊt tho¸t ra sau ®ã khãa kÝn van l¹i. - Më van ®ång hå cao ¸p vµ lµm t­¬ng tù nh­ trªn. 4. KiÓm tra, tr¾c nghiÖm hÖ thèng Thao t¸c ®o ¸p suÊt nh­ sau: - Cho ®éng c¬ ch¹y ë tèc ®é 2000 vßng/ phót. - §Æt nóm chØnh nhiÖt ®é l¹nh tèi ®a ‘‘ MAX COLD’’ - Cho qu¹t giã l¹nh ch¹y ë vËn tèc cao nhÊt. - Më lín hai cöa tr­íc xe. - Më lín tÊt c¶ c¸c cöa ph©n phèi khÝ l¹nh. - Quan s¸t ®ång hå ¸p suÊt, vµ chÈn ®o¸n: Áp suất hút và đẩy của máy nén liên quan đến nhiệt độ môi trường, nhiệt độ khí lạnh thoát ra được quy định như sau: Nhiệt độ môi trường 700 F (210 C) 800 F (26,50 C) 900 F (320 C) 1000 F (27,50 C) 1100 F (430 C) Nhiệt độ khí lạnh thoát ra (0 C) 2 ¸ 8 4 ¸10 7 ¸ 13 10 ¸ 17 13 ¸ 21 Áp suÊt ®Èy( Psi) 140¸ 210 180¸ 235 210¸ 270 240¸ 310 280¸350 Áp suất hút (Psi) 10 ¸ 35 16 ¸ 38 20 ¸ 42 25 ¸ 48 30 ¸ 55 NÕu ¸p suÊt ®o ®­îc kh«ng ®óng quy ®Þnh, chøng tá hÖ thèng cã sù cè, th­êng cã 5 tr­êng hîp s¶y ra nh­ sau: * Áp suất hút thấp , áp suất đẩy bình thường. Nguyên nhân: + Bộ ổn nhiệt bị hỏng. + Màng trong van giãn nở bị kẹt. + Tắc đường ống giữa bình lọc hút ẩm và van giãn nở. + Có lẫn chất ẩm trong hệ thống. + Nếu đồng hồ áp suất thấp chỉ chân không ( p < 1 at ) chứng tỏ van giãn nở đóng. * Áp suất hút cao, áp suất đẩy thấp. Nguyên nhân: + Máy nén bị hỏng. + Van lưỡi gà máy nén bị hỏng. + Đệm nắp đầu máy nén khí bị xì. + Hỏng van điều khiển hút POA. * Áp suất hút cao, áp suất đẩy bình thường. Do: + Hoạt động của van giãn nở không đúng. + Các cảm biến của van giản nở hỏng hoặc tiếp xúc không tốt. * Áp suất đẩy quá cao. Do: + Nạp quá nhiều môi chất vào hệ thống. + Tắc nghẽn giàn nóng, bình lọc hút ẩm hoặc đường ống cao áp. + Quá nhiều dầu bôi trơn trong máy nén khí. + Động cơ quá nóng. * Áp suất đẩy thấp. Do: + Bị hao hụt môi chất lạnh hoặc nạp không đủ. + Hỏng màng van giãn nở. 11. 5. 4 Kỹ thuật xả và nạp ga cho hệ thống Xả ga hệ thống lạnh: Trước khi tháo các bộ phận hoặc chi tiết của hệ thống để kiểm tra, sửa chữa, thay thế cần phải xả ga khỏi hệ thống. Tiến hành như sau: Lắp ráp bộ đồng hồ đo áp suất ( xem phần trên) Xả ga hệ thống lạnh: - Đặt đầu cuối của ống giữa bộ đồng hồ lên giẻ lau sạch. - Mở nhẹ van đồng hồ phía cao áp cho môi chất lạnh thoát ra theo ống giữa. - Quan sát giẻ lau xem dầu bôi trơn có thoát theo ra không. Nếu có hãy đóng bớt van. - Sau khi đồng hồ phía cao áp chỉ áp suất dưới mức 50 psi ( 3,5 kG/ cm2 ) hãy mở từ từ van đồng hồ phía thấp áp. - Khi áp suất thệ thống đã hạ xuống hãy tuần tự mở van cuẩ cả hai đồng hồ cho đến lúc áp suất bằng không. - Đóng kín các van đồng hồ sau khi môi chất lạnh đẫ xả ra hết. Kỹ thuật nạp ga từ bình chứa khi động cơ ngừng hoạt động Phương pháp này dùng nạp mới môi chất lạnh vào hệ thống lạnh trống rỗng, môi chất lạnh ở thể lỏng, nạp vào từ phía cao áp. Trong quá trình nạp ga, ta lật ngược thẳng đứng bình chứa môi chất, môi chất sẽ nạp vào hệ thống ở thể lỏng. Không được phép nổ máy, mở van đồng hồ thấp áp trong lúc hệ thống đang nạp. Các bước tiến hành: a. Rút chân không hệ thống Sau mỗi lần xả ga để tiến hành sửa chữa hoặc thay ga mới, phải tiến hành rút chân không nhằm mục đích hút sạch không khí và chất ẩm ra khỏi hệ thống trước khi nạp ga trở lại.(thời gian từ 15 đến 30 phút) - Lắp ráp bộ đồng hồ đo áp suất, khoá chặt van đồng hồ thấp áp và cao áp - Phải tin chắc môi chất lạnh đã được xả ra sạch. - Nối ống giữa của bộ đồng hồ vào cửa hút của bơm chân không. - Khởi động bơm chân không - Mở van đồng hồ áp suất thấp. Quan sát kim chỉ, kim phải chỉ trong vùng chân không phía dưới. - Sau 5 phút rút chân không đồng hồ áp suất thấp phải chỉ dưới 500 mmHg ( 33,8 kPa), đồng thời đồng hồ cao áp phải chỉ mức không.( p = 0 mmHg, 0 at ). - ( Nếu đồng hồ cao áp không ở mức dưới số không chứng tỏ hệ thống bị tắc nghẽn. Cần tháo tách bơm chân không, tìm kiếm, sửa chữa chỗ tắc nghẽn, tiếp tục rút chân không ). - Cho bơm chân không làm việc trong khoảng 15 phút, nếu hệ thống hoàn toàn kín thì số đo chân không sẽ trong khoảng 610 ¸ 660 mmHg (20,3 ¸ 13,5 kPa) - ( Trường hợp đồng hồ thấp áp cứ chỉ mức áp suất trên số 0 chứng tỏ hệ thống có chỗ hở. Cần ngừng máy hút chân không, kiểm tra, khắc phục chỗ hở rồi tiếp tục rút chân không ) - Mở cả hai van đồng hồ, số đo chân không đạt 710 ¸ 740 mmHg (94 kPa). - Tiếp tục rút chân không trong vòng 15 phút nữa. - Khoá kín hai van đồng hồ, tắt bơm chân không. b. Sử dụng van lấy ga - Trước khi lắp van lấy ga vào miệng bình chứa môi chất lạnh, hãy xoay tay vặn hết mức ngược chiều kim đồng hồ cho đến lúc đĩa tiến lên cao nhất. - Gắn nối ống giữa của bộ đồng hồ vào đầu nối của van lấy ga. - Xoay tay vặn theo chiều kim đồng hồ để khoan thủng một lỗ trên nút bình ga. - Xoay tay vặn ngược chiều kim đồng hồ cho ga môi chất lỏng vào ống nối giữa. Không mở các van của hai đồng hồ. c. Nạp ga - Nới lỏng nút xả của ống nối giữa bộ đồng hồ để cho không khí thoát ra trong vài giây đồng hồ, sau đó vặn khoá nút xả này. - Mở lớn hết mức van đồng hồ phía CAO ÁP, lật ngược thẳng đứng bình chứa ga cho phép môi chất lạnh nạp vào hệ thống. - Vỗ vào đáy bình ga cho ga thoát ra hết. - Sau khi nạp đủ lượng môi chất vào hệ thống, khoá kín van đồng hồ CAO ÁP - Tháo tách rời van lấy ga ra khỏi ống giữa. - Quay tay máy nén vài ba vòng để bảo đảm chất lỏng môi chất lạnh không đi vào phía THẤP ÁP của máy nén. - Kiểm tra việc nạp ga hoàn chỉnh. Kiểm tra lượng môi chất lạnh trong hệ thống Trình tự thao tác: - Khởi động động cơ, cho nổ máy ở vận tốc 1.500 vòng / phút. - Bật công tắc máy lạnh ở vị trí vân hành ‘‘ON’’ Chỉnh núm nhiệt độ đến vị trí lạnh tối đa. - Cho quạt gió chạy ở vị trí nhanh nhất. - Sau 5 phút làm lạnh, hãy quan sát tình hình dòng môi chất chảy quakính cửa sổ của bình lọc/ hút ẩm. Tuỳ theo tình hình dòng môi chất, có thể đoán biết tình trạng dư, đủ, thiếu môi chất trong hệ thống qua bảng sau: Lượng R 12 đã nạp Kiểm tra Hầu như hết ga Thiếu ga Đủ ga Thừa ga Nhiệt độ của đường ống phía cao áp và hạ áp Nhiệt độ đường ống cả hai phía hầu như bằng nhau ống cao áp nóng vừa, ống thấp áp hơi lạnh ống cao áp nóng, ống hạ áp lạnh ống cao áp nóng bất bình thường Tình hình dòng môi chất chảy qua kính cửa sổ Bọt chảy qua liên tục . Bọt sẽ biến mất và thay vào đó là sương mù. Bọt xuất hiện cách quãng 1 ¸ 2 giây Hoàn toàn trong suốt. Bọt có thể xuất hiện mỗi khi tăng tốc động cơ Hoàn toàn không thấy bọt Tình hình áp suất trong hệ thống áp suất bên phía cao áp giảm một cách bất thường Áp suÊt cña c¶ hai phÝa ®Òu kÐm Áp suÊt b×nh th­êng ë c¶ hai phÝa Áp suÊt ë c¶ hai phÝa cao bÊt b×nh th­êng Söa ch÷a T¾t m¸y, kiÓm tra toµn diÖn T×m kiÕm chç x× ga trong hÖ thèng, söa ch÷a n¹p thªm ga X¶ bít ga tõ van kiÓm tra phÝa ¸p xuÊt thÊp Chó ý: Khi hÖ thèng l¹nh ®ang lµm viÖc cã thÓ quan s¸t kÝnh kiÓm tra ®Ó biÕt l­îng m«i chÊt thiÕu hay ®ñ ®Ó bæ xung hay kh«ng, ngoµi ra cß cã thÓ ph¸t hiÖn ®­îc h­ háng cña b×nh läc hót Èm trong tr­êng hîp sau: NÕu cöa sæ kÝnh bÞ mê nh­ kiÓu s­¬ng mï ( kh«ng cã bät ch¶y qua) th× chÊt hót Èm trong b×nh läc/ hót Èm bÞ ph©n r·, chÊt hót Èm ®· b·o hoµ. CÇn ph¶i thay b×nh läc hót Èm vµ n¹p ga míi.