Hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm dân sự
Bài viết độc giả gửi – Tác giả xin được ẩn danh
ThoLaw xin chân thành cảm ơn sự đóng góp, chia sẻ của các bạn. Mọi bài viết các
bạn có thể tiếp tục chia sẻ quan hòm thư ductholaw@gmail.com
Các rủi ro tiềm ẩn trong quá trình vận động của các sự vật luôn là một lực lượng
không thể kiểm soát được và dường như đã trở thành một sức mạnh đe doạ tới sức
khoẻ, tính mạng con người, của cải vật chất trên phạm vi toàn xã hội. Khi các rủi
ro xảy ra thường kéo theo những tổn thất không lường và để lại hậu quả lâu dài,
ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống của con người, đến một cộng đồng dân cư, thậm
chí đến cả một xã hội. Các rủi ro có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau
nhưng bất luận là nguyên nhân nào đều gây ra một hậu quả là làm cho người gặp
rủi ro lâm vào tình trạng khó khăn trong đời sống, trong một số trường hợp tự họ
không thể khắc phục được. Trong các trường hợp này, nếu người gặp rủi ro đã
tham gia bảo hiểm và rủi ro mà họ gặp đã được bảo hiểm, thì bằng nguồn vốn của
mình, công ty bảo hiểm thực hiện việc chi trả tiền bảo hiểm một cách kịp thời. Từ
đó người gặp rủi ro trong trường hợp này s dẽễ dàng vượt qua được khó khăn do
rủi ro đã mang đến.
I. Khái quát chung về hợp đồng bảo nhiêu phụ thuộc vào hợp đồng bảo hiểm mà
hiểm. các bên thoả thuận.
Để khắc phục một phần thiệt hại do những Theo quy định tại Điều 567 BLDS, hợp
rủi ro xảy ra đối với tính mạng, tài sản, đồng bảo hiểm là sự thoả thuận giữa các
trách nhiệm dân sự, Nhà nước khuyến khích bên, theo đó bên mua bảo hiểm phải đóng
cá nhân và các tổ chức tham gia bảo hiểm. phí bảo hiểm, còn bên bảo hiểm phải trả
Bảo hiểm là một hình thức khắc phục thiệt một khoản tiền bảo hiểm cho bên được bảo
hại cho cá nhân, tổ chức khi gặp những sự hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm. Như
kiện rủi ro gây thiệt hại đến tính mạng, sức vậy có thể hiểu hợp đồng bảo hiểm là việc
khoẻ, tài sản của mình. Khi có rủi ro xảy ra, tổ chức bảo hiểm cam kết bảo đảm bồi
người tham gia bảo hiểm được tổ chức bảo thường một số tiền nhất định cho cá nhân,
hiểm bồi thường thiệt hại nhằm khắc phục tổ chức khi sự kiện bảo hiểm xảy ra và có
hậu quả xảy ra. Mức độ bồi thường bao gây thiệt hại cho đối tượng được bảo hiểm
W .ThoLaw.Wordpress.Com 1
20 trang |
Chia sẻ: aloso | Lượt xem: 1798 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm dân sự, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ế
cho ng i th ba b thi t h i. Trong m t sườ ứ ị ệ ạ ộ ố
tr ng h p, đ đ m b o quy n và l i íchườ ợ ể ả ả ề ợ
h p pháp c a ng i b thi t h i; kh c ph cợ ủ ườ ị ệ ạ ắ ụ
k p th i thi t h i v t ch t góp ph n bình nị ờ ệ ạ ậ ấ ầ ổ
tài chính đ i v i ng i b thi t h i, phápố ớ ườ ị ệ ạ
lu t quy đ nh ng i th ba có th tr c ti pậ ị ườ ứ ể ự ế
khi u n i đ n doanh nghi p b o hi m đế ạ ế ệ ả ể ể
yêu c u b i th ng.ầ ồ ườ
Trong h p đ ng b o hi m trách nhi m dânợ ồ ả ể ệ
s có th gi i h n trách nhi m b o hi mự ể ớ ạ ệ ả ể
ho c không gi i h n trách nhi m b o hi m.ặ ớ ạ ệ ả ể
Www.ThoLaw.Wordpress.Com 4
Đ đ m b o l i ích kinh doanh c a doanhể ả ả ợ ủ
nghi p b o hi m, đ ng th i nâng cao ý th cệ ả ể ồ ờ ứ
c a ng i tham gia b o hi m, các danhủ ườ ả ể
nghi p b o hi m th ng đ a ra các gi iệ ả ể ườ ư ớ
h n trách nhi m xác đ nh m c b i th ngạ ệ ị ứ ồ ườ
t i đa c a doanh nghi p b o hi m đ i v iố ủ ệ ả ể ố ớ
nh ng h p đ ng b o hi m trách nhi m dânữ ợ ồ ả ể ệ
s c th . Khi gây thi t h i, m c tráchự ụ ể ệ ạ ứ
nhi m b i th ng c a ng i tham gia b oệ ồ ườ ủ ườ ả
hi m có th là r t l n, song m c tráchể ể ấ ớ ứ
nhi m b o hi m c a doanh nghi p b oệ ả ể ủ ệ ả
hi m ch trong ph m vi s ti n b o hi mể ỉ ạ ố ề ả ể
mà các bên đã tho thu n. Trong b o hi mả ậ ả ể
trách nhi m dân s có m t s nghi p vệ ự ộ ố ệ ụ
b o hi m không xác đ nh s ti n b o hi mả ể ị ố ề ả ể
mà trách nhi m dân s phát sinh bao nhiêuệ ự
doanh nghi p b o hi m s b i th ng b yệ ả ể ẽ ồ ườ ấ
nhiêu. Tr ng h p này s ti n b o hi mườ ợ ố ề ả ể
đ c hi u là toàn b thi t h i x y ra. Đi uượ ể ộ ệ ạ ả ề
kho n s ti n b o hi m đ c đ t ra nh mả ố ề ả ể ượ ặ ằ
m c đích gi i h n ph m vi trách nhi m c aụ ớ ạ ạ ệ ủ
doanh nghi p b o hi m, đ đ m b o kinhệ ả ể ể ả ả
doanh có lãi thì doanh nghi p b o hi m ph iệ ả ể ả
tính toán đ gi i h n ph m vi trách nhi mể ớ ạ ạ ệ
c a mình trong h p đ ng b o hi m tráchủ ợ ồ ả ể
nhi m dân s c th . Đ i v i m t sệ ự ụ ể ố ớ ộ ố
tr ng h p ngo i l , khi doanh nghi p b oườ ợ ạ ệ ệ ả
hi m ký h p đ ng v i ng i tham gia b oể ợ ồ ớ ườ ả
hi m, trong h p đ ng không xác đ nh sể ợ ồ ị ố
ti n b o hi m c th thì khi r i ro x y raề ả ể ụ ể ủ ả
doanh nghi p b o hi m có nghĩa v b oệ ả ể ụ ả
hi m đ i v i toàn b thi t h i.ể ố ớ ộ ệ ạ
1.3. Phân lo i h p đ ng b o hi m tráchạ ợ ồ ả ể
nhi m dân s .ệ ự
Căn c vào tính ý chí c a ch th tham giaứ ủ ủ ể
h p đ ng b o hi m thì b o hi m tráchợ ồ ả ể ả ể
nhi m dân s đ c chia thành hai lo i làệ ự ượ ạ
h p đ ng b o hi m trách nhi m dân s b tợ ồ ả ể ệ ự ắ
bu c và h p đ ng b o hi m trách nhi mộ ợ ồ ả ể ệ
dân s t nguy n.ự ự ệ
Căn c vào ngu n g c phát sinh tráchứ ồ ố
nhi m, b o hi m trách nhi m dân s chiaệ ả ể ệ ự
thành hai lo i là h p đ ng b o hi m tráchạ ợ ồ ả ể
nhi m dân s phát sinh theo h p đ ng vàệ ự ợ ồ
h p đ ng b o hi m trách nhi m dân s phátợ ồ ả ể ệ ự
sinh ngoài h p đ ng.ợ ồ
Căn c vào đ i t ng b o hi m c th , h pứ ố ượ ả ể ụ ể ợ
đ ng b o hi m trách nhi m dân s chiaồ ả ể ệ ự
thành các lo i là: b o hi m trách nhi m dânạ ả ể ệ
s c a ch xe c gi i, b o hi m tráchự ủ ủ ơ ớ ả ể
nhi m dân s c a ch tàu, b o hi m tráchệ ự ủ ủ ả ể
nhi m c a ch đóng tàu, b o hi m tráchệ ủ ủ ả ể
nhi m ngh nghi p, b o hi m trách nhi mệ ề ệ ả ể ệ
dân s c a ng i v n chuy n hàng khôngự ủ ườ ậ ể
đ i v i hành khách, b o hi m trách nhi mố ớ ả ể ệ
công c ng, b o hi m trách nhi m s nộ ả ể ệ ả
ph m, b o hi m trách nhi m dân s c aẩ ả ể ệ ự ủ
ch s d ng lao đ ng đ i v i ng i laoủ ử ụ ộ ố ớ ườ
đ ng, b o hi m trách nhi m c a ch nuôiộ ả ể ệ ủ ủ
chó, các lo i b o hi m trách nhi m khác.ạ ả ể ệ
1.4. Vai trò c a b o hi m trách nhi mủ ả ể ệ
dân s .ự
Www.ThoLaw.Wordpress.Com 5
R i ro khách quan luôn ti m n trong đ iủ ề ẩ ờ
s ng xã h i hàng ngày. Th c t các r i roố ộ ự ế ủ
này có th do r t nhi u nguyên nhân và h uể ấ ề ậ
qu c a nó ngày càng không th ki m soátả ủ ể ể
đ c. Ngoài nh ng r i ro do thiên tai mangượ ữ ủ
t i còn có nh ng r i ro do chính hành vi c aớ ữ ủ ủ
con ng i gây ra thi t h i v v t ch t, tinhườ ệ ạ ề ậ ấ
th n cho ng i khác. Pháp lu t quy đ nh:ầ ườ ậ ị
v n, tài s n, các quy n và l i ích h p phápố ả ề ợ ợ
c a công dân đ c nhà n c b o h ; b t kìủ ượ ướ ả ộ ấ
t ch c, cá nhân nào gây thi t h i cho ng iổ ứ ệ ạ ườ
khác thì ph i có trách nhi m b i th ngả ệ ồ ườ
nh ng thi t h i mà mình đã gây ra. Cùng v iữ ệ ạ ớ
s phát tri n c a n n kinh t , các ph ngự ể ủ ề ế ươ
ti n tham gia giao thông ngày càng nhi uệ ề
trong khi h th ng đ ng xá c a Vi t Namệ ố ườ ủ ệ
không đáp ng đ c tiêu chu n an toàn kĩứ ượ ẩ
thu t, khoa h c, cũng nh nhu c u xã h i; ýậ ọ ư ầ ộ
th c ch p hành lu t l giao thông c a ng iứ ấ ậ ệ ủ ườ
dân còn kém. Do v y không tránh kh i sậ ỏ ự
gia tăng không ng ng các v tai n n giaoừ ụ ạ
thông, kéo theo các v ki n đòi b i th ngụ ệ ồ ườ
c a n n nhân ho c gia đình h đ i v iủ ạ ặ ọ ố ớ
ng i gây thi t h i. Có tai n n, có ki n đòiườ ệ ạ ạ ệ
b i th ng, r i xác đ nh đ c m c b iồ ườ ồ ị ượ ứ ồ
th ng thì v n đ đ t ra l i là th c t vi cườ ấ ề ặ ạ ự ế ệ
b i th ng đ c ti n hành nh th nào?ồ ườ ượ ế ư ế
M t v n đ kéo theo là xã h i còn ph i đ iộ ấ ề ộ ả ố
m t v i tình tr ng b i th ng cho n n nhânặ ớ ạ ồ ườ ạ
trong các v tai n n giao thông. Có r t nhi uụ ạ ấ ề
tr ng h p n n nhân không nh n đ c ti nườ ợ ạ ậ ượ ề
b i th ng t nh ng ng i gây ra tai n n,ồ ườ ừ ữ ườ ạ
th m chí trong nh ng tr ng h p ng i gâyậ ữ ườ ợ ườ
ra tai n n đ c xác đ nh rõ ràng. Lý do r tạ ượ ị ấ
đ n gi n là ng i gây ra tai n n không cóơ ả ườ ạ
đ ngu n tài chính t i thi u đ th c hi nủ ồ ố ể ể ự ệ
nghĩa v lu t đ nh đ i v i n n nhân. Trênụ ậ ị ố ớ ạ
th c t , không ph i tr ng h p nào ng iự ế ả ườ ợ ườ
không may b tai n n cũng đ c đ n bù, b iị ạ ượ ề ồ
th ng nhanh chóng đúng nh theo lu tườ ư ậ
đ nh, và ng i gây tai n n không ph i lúcị ườ ạ ả
nào cũng s n sàng th c hi n đ y đ nghĩaẵ ự ệ ầ ủ
v và trách nhi m tài chính c a mình đ iụ ệ ủ ố
v i nh ng thi t h i c a ng i b n n doớ ữ ệ ạ ủ ườ ị ạ
mình gây ra khi đi u ki n tài chính không đề ệ ủ
đ đáp ng. Tuy nhiên n u ch chi c xe đóể ứ ế ủ ế
đã tham gia mua b o hi m b t bu c thì m iả ể ắ ộ ọ
vi c s đ c gi i quy t thu n l i h n choệ ẽ ượ ả ế ậ ợ ơ
c đôi bên. Doanh nghi p b o hi m s thayả ệ ả ể ẽ
m t ch xe đ n bù cho n n nhân n u đ cặ ủ ề ạ ế ượ
yêu c u ho c trong tr ng h p ch xe đãầ ặ ườ ợ ủ
đ n bù cho n n nhân thì doanh nghi p b oề ạ ệ ả
hi m s tr l i s ti n đã b i th ng choể ẽ ả ạ ố ề ồ ườ
ch xe, đ m b o kh năng tài chính c a h .ủ ả ả ả ủ ọ
Thi t h i x y ra có th là r t l n, nó v tệ ạ ả ể ấ ớ ượ
quá kh năng tài chính c a ng i có tráchả ủ ườ
nhi m, đ ng th i nh h ng không nhệ ồ ờ ả ưở ỏ
đ n đ i s ng c a ng i có trách nhi m b iế ờ ố ủ ườ ệ ồ
th ng và ng i b thi t h i. B o hi mườ ườ ị ệ ạ ả ể
trách nhi m dân s là m t c ch ch c ch nệ ự ộ ơ ế ắ ắ
đ kh c ph c đi u đó. Nhi u khi ng i gâyể ắ ụ ề ề ườ
thi t h i không đ kh năng tài chính đệ ạ ủ ả ể
th c hi n nghĩa v b i th ng, nên đ i v iự ệ ụ ồ ườ ố ớ
ng i gây ra thi t h i b o hi m tráchườ ệ ạ ả ể
nhi m dân s là m t c ch đ m b o tráchệ ự ộ ơ ế ả ả
nhi m b i th ng c a h khi h gây raệ ồ ườ ủ ọ ọ
thi t h i cho ng i khác. Đ i v i ng i bệ ạ ườ ố ớ ườ ị
Www.ThoLaw.Wordpress.Com 6
thi t h i b o hi m trách nhi m dân s t oệ ạ ả ể ệ ự ạ
cho h m t tâm lý yên tâm khi nh ng thi tọ ộ ữ ệ
h i c a h đ c m t doanh nghi p b oạ ủ ọ ượ ộ ệ ả
hi m đ ng ra b i th ng thay cho ng iể ứ ồ ườ ườ
tham gia b o hi m. V phía doanh nghi pả ể ề ệ
b o hi m h có quy n thu phí b o hi m tả ể ọ ề ả ể ừ
khách hàng song không ph i lúc nào h cũngả ọ
ph i đ ng ra b i th ng thay cho kháchả ứ ồ ườ
hàng. B o hi m trách nhi m dân s ra đ iả ể ệ ự ờ
đóng vai trò chia s gánh n ng r i ro v tàiẻ ặ ủ ề
chính cho ng i có hành vi gây thi t h i;ườ ệ ạ
kh c ph c k p th i thi t h i v v t ch tắ ụ ị ờ ệ ạ ề ậ ấ
c a bên th ba b thi t h i; góp ph n bìnhủ ứ ị ệ ạ ầ
n đ i s ng v t ch t c a các ch th trongổ ờ ố ậ ấ ủ ủ ể
xã h i.ộ
2. H p đ ng b o hi m trách nhi m dânợ ồ ả ể ệ
s theo quy đ nh c a pháp lu t.ự ị ủ ậ
2.1. Ch th c a h p đ ng b o hi mủ ể ủ ợ ồ ả ể
trách nhi m dân s .ệ ự
Ch th tham gia h p đ ng b o hi m g m:ủ ể ợ ồ ả ể ồ
Bên nh n b o hi m (bên bán b o hi m) vàậ ả ể ả ể
bên tham gia b o hi m (bên mua b o hi m).ả ể ả ể
Bên nh n b o hi m.ậ ả ể
Bên nh n b o hi m là bên đã nh n phí b oậ ả ể ậ ả
hi m c a ng i tham gia b o hi m và camể ủ ườ ả ể
k t nh n r i ro b o hi m v phía mình.ế ậ ủ ả ể ề
Theo quy đ nh c a pháp lu t v kinh doanhị ủ ậ ề
b o hi m thì bên nh n b o hi m ch có thả ể ậ ả ể ỉ ể
là m t t ch c có t cách pháp nhân vàộ ổ ứ ư
đ c phép ho t đ ng kinh doanh b o hi m,ượ ạ ộ ả ể
đ c g i là doanh nghi p b o hi m.ượ ọ ệ ả ể
Bên tham gia b o hi m.ả ể
Bên tham gia b o hi m là bên đã n p choả ể ộ
bên nh n b o hi m m t kho n ti n là phíậ ả ể ộ ả ề
b o hi m. Khác v i bên nh n b o hi m,ả ể ớ ậ ả ể
bên tham gia b o hi m là b t kỳ t ch c, cáả ể ấ ổ ứ
nhân nào khi có nhu c u b o hi m v m tầ ả ể ề ộ
đ i t ng b o hi m nh t đ nh ho c trongố ượ ả ể ấ ị ặ
tr ng h p pháp lu t bu c ph i tham giaườ ợ ậ ộ ả
b o hi m v m t trách nhi m dân s nh tả ể ề ộ ệ ự ấ
đ nh. N u bên tham gia b o hi m là cá nhânị ế ả ể
thì ph i có đ năng l c hành vi dân s . Năngả ủ ự ự
l c hành vi dân s là kh năng t có c aự ự ả ự ủ
ch th trong vi c th c hi n ki m soát vàủ ể ệ ự ệ ể
làm ch hành vi c a mình. Ch th tham giaủ ủ ủ ể
h p đ ng b o hi m bao g m: cá nhân, phápợ ồ ả ể ồ
nhân, t h p tác, h gia đình…ổ ợ ộ
2.2. Hình th c c a h p đ ng b o hi mứ ủ ợ ồ ả ể
trách nhi m dân s .ệ ự
Theo quy đ nh c a pháp lu t thì h p đ ngị ủ ậ ợ ồ
b o hi m ph i đ c l p thành văn b n, vănả ể ả ượ ậ ả
b n h p đ ng b o hi m đ c th hi nả ợ ồ ả ể ượ ể ệ
d i nhi u d ng khác nhau. H p đ ng b oướ ề ạ ợ ồ ả
hi m trách nhi m dân s là m t trong baể ệ ự ộ
lo i h p đ ng b o hi m, do đó cũng tuânạ ợ ồ ả ể
theo các quy đ nh pháp lu t v hình th cị ậ ề ứ
h p đ ng. Hi n nay, đa ph n các h p đ ngợ ồ ệ ầ ợ ồ
b o hi m đ c th hi n d i hai d ng làả ể ượ ể ệ ướ ạ
gi y ch ng nh n b o hi m và đ n b oấ ứ ậ ả ể ơ ả
hi m.ể
Www.ThoLaw.Wordpress.Com 7
Gi y ch ng nh n b o hi m.ấ ứ ậ ả ể
Trong tr ng h p mà vi c tham gia b oườ ợ ệ ả
hi m là b t bu c theo quy đ nh c a phápể ắ ộ ị ủ
lu t thì ng i tham gia b o hi m th ngậ ườ ả ể ườ
ph i ch ng minh v i ng i th ba r ng hả ứ ớ ườ ứ ằ ọ
đã tham gia b o hi m và h p đ ng đó đangả ể ợ ồ
có hi u l c pháp lu t . Nghĩa là h luôn ph iệ ự ậ ọ ả
mang theo bên mình m t b ng ch ng ch ngộ ằ ứ ứ
minh h p đ ng b o hi m đang có hi u l c.ợ ồ ả ể ệ ự
Vì v y hình th c c a h p đ ng b o hi mậ ứ ủ ợ ồ ả ể
này th ng đ c thi t k d i d ng gi yườ ượ ế ế ướ ạ ấ
ch ng nh n b o hi m.ứ ậ ả ể
Ví d : Khi đi u khi n xe c gi i n u khôngụ ề ể ơ ớ ế
có b ng ch ng v h p đ ng b o hi m tráchằ ứ ề ợ ồ ả ể
nhi m dân s c a ch xe c gi i đ xu tệ ự ủ ủ ơ ớ ể ấ
trình tr c c quan nhà n c có th mướ ơ ướ ẩ
quy n thì vi c cho xe đó l u hành là viề ệ ư
ph m.ạ
Đ n b o hi m.ơ ả ể
Đ n b o hi m th ng là hình th c c a h pơ ả ể ườ ứ ủ ợ
đ ng b o hi m t nguy n, có th có cácồ ả ể ự ệ ể
d ng khác nhau và th ng bao g m nhi uạ ườ ồ ề
trang. Các thông tin ghi trên đ n chi ti t, cơ ế ụ
th t t c các v n đ liên quan đ n h pể ấ ả ấ ề ế ợ
đ ng b o hi m: tên, đ a ch c a ch doanhồ ả ể ị ỉ ủ ủ
nghi p b o hi m; bên mua b o hi m; đ iệ ả ể ả ể ố
t ng b o hi m; s ti n b o hi m; ph m viượ ả ể ố ề ả ể ạ
b o hi m; đi u ki n b o hi m; đi u kho nả ể ề ệ ả ể ề ả
lo i tr trách nhi m b o hi m; th i h nạ ừ ệ ả ể ờ ạ
b o hi m; m c phí và ph ng th c tr ti nả ể ứ ươ ứ ả ề
b o hi m ho c b i th ng; gi i quy t tranhả ể ặ ồ ườ ả ế
ch p. Đ n b o hi m th ng kèm theo cácấ ơ ả ể ườ
ph l c đ chi ti t hoá các thông tin đ cụ ụ ể ế ặ
đi m c a t ng khách hàng c th , đ ng th iể ủ ừ ụ ể ồ ờ
gi i thích thu t ng trong đ n b o hi m.ả ậ ữ ơ ả ể
N i dung đ n b o hi m g m ph n m đ u;ộ ơ ả ể ồ ầ ở ầ
ph n quy đ nh v các đi u kho n chính;ầ ị ề ề ả
ph n quy đ nh v các đi u kho n lo i tr ;ầ ị ề ề ả ạ ừ
ph n quy đ nh v các đi u ki n; ch ký, ghiầ ị ề ề ệ ữ
rõ h tên c a ng i đ i di n cho doanhọ ủ ườ ạ ệ
nghi p b o hi m.ệ ả ể
2.3. Đ i t ng c a h p đ ng b o hi mố ượ ủ ợ ồ ả ể
trách nhi m dân s .ệ ự
Đ i t ng c a h p đ ng b o hi m tráchố ượ ủ ợ ồ ả ể
nhi m dân s hi u theo nghĩa chung nh t làệ ự ể ấ
trách nhi m b i th ng thi t h i c a ng iệ ồ ườ ệ ạ ủ ườ
tham gia b o hi m. Đi u b t bu c đ i v iả ể ề ắ ộ ố ớ
m t ng i trong trách nhi m b i th ngộ ườ ệ ồ ườ
thi t h i là vi c ng i đó ph i b ng tài s nệ ạ ệ ườ ả ằ ả
c a mình gánh ch u vi c bù đ p nh ng thi tủ ị ệ ắ ữ ệ
h i v v t ch t và t n th t tinh th n doạ ề ậ ấ ổ ấ ầ
hành vi c a mình gây ra cho ng i khác.ủ ườ
M t ng i ch ph i ch u trách nhi m b iộ ườ ỉ ả ị ệ ồ
th ng thi t h i khi có đ b n y u t :ườ ệ ạ ủ ố ế ố
Có hành vi gây thi t h i trái pháp lu t.ệ ạ ậ
Hành vi gây thi t h i trái pháp lu t là nh ngệ ạ ậ ữ
hành vi xâm ph m t i tài s n, s c kho , tínhạ ớ ả ứ ẻ
m ng, danh d , nhân ph m, uy tín, quy n vàạ ự ẩ ề
l i ích h p pháp c a các ch th khác đ cợ ợ ủ ủ ể ượ
th c hi n không phù h p v i quy đ nh c aự ệ ợ ớ ị ủ
pháp lu t. Nh ng hành vi có gây ra thi t h iậ ữ ệ ạ
cho ng i khác nh ng đ c th c hi n phùườ ư ượ ự ệ
Www.ThoLaw.Wordpress.Com 8
h p v i quy đ nh c a pháp lu t thì ng iợ ớ ị ủ ậ ườ
th c hi n nh ng hành vi đó không ph i b iự ệ ữ ả ồ
th ng. Ví d : hành vi gây thi t h i trongườ ụ ệ ạ
các tr ng h p trong gi i h n phòng vườ ợ ớ ạ ệ
chính đáng, trong gi i h n c a tình th c pớ ạ ủ ế ấ
thi t, do s ki n b t ng .ế ự ệ ấ ờ
Có thi t h i x y ra.ệ ạ ả
Trách nhi m b i th ng thi t h i đ c ápệ ồ ườ ệ ạ ượ
d ng nh m m c đích kh c ph c m t ph nụ ằ ụ ắ ụ ộ ầ
ho c toàn b t n th t tài chính cho ng i bặ ộ ổ ấ ườ ị
thi t h i. Do đó, ch khi có thi t h i x y raệ ạ ỉ ệ ạ ả
thì m i ph i b i th ng; vì v y c n ph iớ ả ồ ườ ậ ầ ả
xác đ nh xem có thi t h i x y ra hay khôngị ệ ạ ả
và thi t h i là bao nhiêu. Thi t h i là nh ngệ ạ ệ ạ ữ
t n th t x y ra đ c tính thành ti n , baoổ ấ ả ượ ề
g m: nh ng m t mát, h h ng, hu ho i vồ ữ ấ ư ỏ ỷ ạ ề
tài s n, ngu n thu nh p b m t, chi phíả ồ ậ ị ấ
nh m ngăn ch n, kh c ph c nh ng h u quằ ặ ắ ụ ữ ậ ả
x u v tài s n, s c kho , tính m ng, danhấ ề ả ứ ẻ ạ
d , uy tín, nhân ph m, tinh th n.ự ẩ ầ
Có m i quan h nhân qu gi a hành vi tráiố ệ ả ữ
pháp lu t và thi t h i x y ra.ậ ệ ạ ả
M t ng i ch ph i ch u trách nhi m b iộ ườ ỉ ả ị ệ ồ
th ng thi t h i khi thi t h i x y ra là h uườ ệ ạ ệ ạ ả ậ
qu tr c ti p do hành vi trái pháp lu t c aả ự ế ậ ủ
h gây ra, hay hành vi trái pháp lu t làọ ậ
nguyên nhân gây ra h u qu đó.ậ ả
* Có l i c a ng i gây thi t h i.ỗ ủ ườ ệ ạ
Thi t h i x y ra có th do hành vi cệ ạ ả ể ố
ý ho c vô ý gây ra, cũng có th do ngu nặ ể ồ
nguy hi m cao đ ho c do cây c i, súc v tể ộ ặ ố ậ
gây ra. Song v i b n ch t c a b o hi m làớ ả ấ ủ ả ể
ch b o hi m r i ro nên ph m vi b o hi mỉ ả ể ủ ạ ả ể
trong h p đ ng b o hi m ch bao g m cácợ ồ ả ể ỉ ồ
thi t h i do hành vi vô ý; do súc v t, câyệ ạ ậ
c i, nhà c a, công trình xây d ng gây ra;ố ử ự
không b o hi m v i nh ng thi t h i doả ể ớ ữ ệ ạ
hành vi c ý gây ra. V y đ i t ng c a h pố ậ ố ượ ủ ợ
đ ng b o hi m trách nhi m dân s ch làồ ả ể ệ ự ỉ
trách nhi m v b i th ng thi t h i do hànhệ ề ồ ườ ệ ạ
vi vô ý gây ra.
2.4. S ki n b o hi m trong h pự ệ ả ể ợ
đ ng b o hi m trách nhi m dân s .ồ ả ể ệ ự
Các quan h b o hi m đ c hìnhệ ả ể ượ
thành t th i đi m h p đ ng b o hi m cóừ ờ ể ợ ồ ả ể
hi u l c, song bên b o hi m ch ph i th cệ ự ả ể ỉ ả ự
hi n nghĩa v tr ti n b o hi m ho c b iệ ụ ả ề ả ể ặ ồ
th ng thi t h i cho ng i tham gia b oườ ệ ạ ườ ả
hi m khi s ki n b o hi m x y ra. Nghĩa làể ự ệ ả ể ả
r i ro đ c b o hi m ch là gi thi t x y raủ ượ ả ể ỉ ả ế ả
trong t ng lai nh ng không bi t chính xácươ ư ế
di n bi n s ki n s x y ra đâu, bao giễ ế ự ệ ẽ ả ở ờ
và c th r i ro là gì, m c đ t n th t baoụ ể ủ ứ ộ ổ ấ
nhiêu…Mua b o hi m chính là phòng tránhả ể
r i ro tr c khi nó x y ra. Đi u 571BLDSủ ướ ả ề
quy đ nh: “ s ki n b o hi m là s ki nị ự ệ ả ể ự ệ
khách quan do các bên tho thu n ho c doả ậ ặ
pháp lu t quy đ nh mà khi s ki n đó x y raậ ị ự ệ ả
thì bên b o hi m ph i tr ti n b o hi mả ể ả ả ề ả ể
cho bên đ c b o hi m ”. Theo đó, m t sượ ả ể ộ ự
Www.ThoLaw.Wordpress.Com 9
ki n x y ra trên th c t ch đ c coi là sệ ả ự ế ỉ ượ ự
ki n b o hi m n u nó là s ki n kháchệ ả ể ế ự ệ
quan và khi s ki n đó x y ra đã gây thi tự ệ ả ệ
h i, t n th t th c t . M t khác, bên b oạ ổ ấ ự ế ặ ả
hi m ch ph i tr ti n b o hi m khi t nể ỉ ả ả ề ả ể ổ
th t x y ra trong ph m vi b o hi m đãấ ả ạ ả ể
đ c các bên tho thu n ho c pháp lu t quyượ ả ậ ặ ậ
đ nh và trong th i h n có hi u l c c a h pị ờ ạ ệ ự ủ ợ
đ ng b o hi m đó. Hi u m t cách chungồ ả ể ể ộ
nh t thì s ki n b o hi m là nh ng r i roấ ự ệ ả ể ữ ủ
x y ra n m ngoài ý chí c a các bên tham giaả ằ ủ
h p đ ng b o hi m và đã gây ra nh ng t nợ ồ ả ể ữ ổ
th t nh t đ nh trong ph m vi b o hi m đãấ ấ ị ạ ả ể
đ c xác đ nh tr c theo tho thu n ho cượ ị ướ ả ậ ặ
theo quy đ nh c a pháp lu t. Hay s ki nị ủ ậ ự ệ
b o hi m chính là r i ro đ c b o hi m.ả ể ủ ượ ả ể
2.5. Gi i h n trách nhi m b oớ ạ ệ ả
hi m và lo i tr trách nhi m b o hi m.ể ạ ừ ệ ả ể
* Gi i h n trách nhi m b o hi m.ớ ạ ệ ả ể
H p đ ng b o hi m trách nhi m dânợ ồ ả ể ệ
s là m t c ch chuy n giao trách nhi mự ộ ơ ế ể ệ
b i th ng thi t h i t ng i tham gia b oồ ườ ệ ạ ừ ườ ả
hi m sang doanh nghi p b o hi m, b n thânể ệ ả ể ả
b o hi m không lo i tr đ c nh ng thi tả ể ạ ừ ượ ữ ệ
h i x y ra nh ng thông qua đó b o đ mạ ả ư ả ả
vi c kh c ph c v m t tài chính đ i v iệ ắ ụ ề ặ ố ớ
nh ng thi t h i đó. Khi giao k t h p đ ngữ ệ ạ ế ợ ồ
b o hi m trách nhi m dân s , bên mua b oả ể ệ ự ả
hi m ph i hình dung đ c trách nhi m b iể ả ượ ệ ồ
th ng thi t h i mà mình s đ c b oườ ệ ạ ẽ ượ ả
hi m là gì và n u có thi t h i x y ra thì sể ế ệ ạ ả ẽ
đ c bên b o hi m chi tr m t l ng tàiượ ả ể ả ộ ượ
chính là bao nhiêu. Ng c l i, bên b o hi mượ ạ ả ể
cũng ph i xác đ nh đ c ph m vi tráchả ị ượ ạ
nhi m b i th ng thi t h i mà mình nh nệ ồ ườ ệ ạ ậ
là gì và l ng tài chính mà mình s chi trượ ẽ ả
cho bên đ c b o hi m khi s ki n b oượ ả ể ự ệ ả
hi m x y ra là bao nhiêu. Gi i h n tráchể ả ớ ạ
nhi m b o hi m là công vi c không thệ ả ể ệ ể
thi u trong ho t đ ng kinh doanh b o hi mế ạ ộ ả ể
và là m t trong nh ng n i dung ch y u c aộ ữ ộ ủ ế ủ
h p đ ng b o hi m nói chung; đ c bi t đ iợ ồ ả ể ặ ệ ố
v i h p đ ng b o hi m trách nhi m dân sớ ợ ồ ả ể ệ ự
đ xác đ nh quy n và nghĩa v c a các bênể ị ề ụ ủ
khi x y ra s ki n b o hi m. B i tráchả ự ệ ả ể ở
nhi m b i th ng thi t h i x y ra trong đ iệ ồ ườ ệ ạ ả ờ
s ng dân s r t phong phú, đa d ng; vàố ự ấ ạ
doanh nghi p b o hi m ch có nghĩa v trệ ả ể ỉ ụ ả
ti n b o hi m đ i v i nh ng kho n tàiề ả ể ố ớ ữ ả
chính mà theo quy đ nh c a pháp lu t ng iị ủ ậ ườ
tham gia b o hi m ph i có trách nhi m b iả ể ả ệ ồ
th ng cho ng i th ba b thi t h i, baoườ ườ ứ ị ệ ạ
g m c nh ng chi phí liên quan đ n vi cồ ả ữ ế ệ
gi i quy t tranh ch p đ xác đ nh tráchả ế ấ ể ị
nhi m b i th ng đ i v i ng i th ba vàệ ồ ườ ố ớ ườ ứ
lãi ph i tr cho ng i th ba do ng i thamả ả ườ ứ ườ
gia b o hi m ch m tr ti n b i th ng theoả ể ậ ả ề ồ ườ
ch d n c a doanh nghi p b o hi m. Vi cỉ ẫ ủ ệ ả ể ệ
gi i h n trách nhi m b o hi m có u đi mớ ạ ệ ả ể ư ể
là làm cho nhà b o hi m ch đ ng h nả ể ủ ộ ơ
trong vi c d phòng các tình hu ng có phátệ ự ố
sinh trách nhi m và h có th đánh giá đ cệ ọ ể ượ
m c đ b i th ng t i đ tong t ng tìnhứ ộ ồ ườ ố ả ừ
hu ng có phát sinh trách nhi m đ i v i t ngố ệ ố ớ ừ
h p đ ng c th . M t khác nhà b o hi mợ ồ ụ ể ặ ả ể
cũng có th chia s n ph m c a mình thànhể ả ẩ ủ
Www.ThoLaw.Wordpress.Com 10
nhi u m c khác nhau cho phù h p v i thề ứ ợ ớ ị
tr ng. Trong tr ng h p h p đ ng b oườ ườ ợ ợ ồ ả
hi m có quy đ nh m c gi i h n trách nhi mể ị ứ ớ ạ ệ
c a nhà b o hi m thì ng i tham gia b oủ ả ể ườ ả
hi m s ch đ c b o hi m trong ph m viể ẽ ỉ ượ ả ể ạ
gi i h n b o hi m đó mà không đ c b oớ ạ ả ể ượ ả
hi m cho toàn b trách nhi m dân s c aể ộ ệ ự ủ
mình đ i v i ng i th ba, do đó h ph i tố ớ ườ ứ ọ ả ự
th c hi n ph n trách nhi m v t quá gi iự ệ ầ ệ ượ ớ
h n b o hi m đ i v i ng i th ba.ạ ả ể ố ớ ườ ứ
* Đi u kho n lo i tr trách nhi mề ả ạ ừ ệ
b o hi m.ả ể
Đi u kho n lo i tr trách nhi m b oề ả ạ ừ ệ ả
hi m đ c coi là ph n lo i tr trong h pể ượ ầ ạ ừ ợ
đ ng b o hi m trong đó li t kê các tr ngồ ả ể ệ ườ
h p bên b o hi m không ph i b i th ngợ ả ể ả ồ ườ
ho c không ph i tr ti n b o hi m khi x yặ ả ả ề ả ể ả
ra s ki n b o hi m. (Kho n 1 Đi u 16ự ệ ả ể ả ề
Lu t Kinh doanh b o hi m). Vi c xác đ nhậ ả ể ệ ị
thi t h i không đ c b o hi m có ý nghĩaệ ạ ượ ả ể
h t s c quan tr ng đ i v i ho t đ ng kinhế ứ ọ ố ớ ạ ộ
doanh c a các doanh nghi p b o hi m.ủ ệ ả ể
Ph n lo i tr này nh m h n ch ph m viầ ạ ừ ằ ạ ế ạ
nh ng thi t h i có th x y ra đ i v i đ iữ ệ ạ ể ả ố ớ ố
t ng đ c b o hi m, đ m b o hi u quượ ượ ả ể ả ả ệ ả
trong ho t đ ng kinh doanh b o hi m. B iạ ộ ả ể ở
l , n u b o hi m v i ph m vi không h nẽ ế ả ể ớ ạ ạ
ch thì t n su t r i ro s r t l n d n đ n sế ầ ấ ủ ẽ ấ ớ ẫ ế ự
ki n b o hi m trong m t h p đ ng luôn cóệ ả ể ộ ợ ồ
th x y ra. Thông qua ph n lo i tr này,ể ả ầ ạ ừ
doanh nghi p b o hi m gi phí b o hi m ệ ả ể ữ ả ể ở
m t m c h p lý vì n u b o hi m v i ph mộ ứ ợ ế ả ể ớ ạ
vi không h n ch m c phí s ph i r t cao,ạ ế ứ ẽ ả ấ
nh v y s h n ch kh năng tham gia h pư ậ ẽ ạ ế ả ợ
đ ng b o hi m c a nh ng ng i có nhuồ ả ể ủ ữ ườ
c u b o hi m. Đi u kho n lo i tr tráchầ ả ể ề ả ạ ừ
nhi m b o hi m là m t trong nh ng đi uệ ả ể ộ ữ ề
kho n b t bu c ph i có c a h p đ ng b oả ắ ộ ả ủ ợ ồ ả
hi m nói chung và đã đ c quy đ nh trongể ượ ị
Lu t Kinh doanh b o hi m. Đi u kho nậ ả ể ề ả
đ c đ t ra nh m m c đích cho phép cácượ ặ ằ ụ
doanh nghi p b o hi m t ch i b i th ngệ ả ể ừ ố ồ ườ
ho c tr ti n b o hi m trong tr ng h pặ ả ề ả ể ườ ợ
bên mua b o hi m có ý đ nh tr c l i b oả ể ị ụ ợ ả
hi m b ng nh ng hành vi c ý. Đi u nàyể ằ ữ ố ề
nh m b o v l i ích c a doanh nghi p b oằ ả ệ ợ ủ ệ ả
hi m, l i ích c a các khách hàng trung th c,ể ợ ủ ự
đ ng th i b o v tr t t c a ho t đ ng kinhồ ờ ả ệ ậ ự ủ ạ ộ
doanh b o hi m, cũng nh đ m b o các giáả ể ư ả ả
tr nhân văn, b o v các giá tr đ o đ c t tị ả ệ ị ạ ứ ố
đ p c a con ng i. Đi u kho n lo i trẹ ủ ườ ề ả ạ ừ
cũng có th bao g m vi c t ch i tr ti nể ồ ệ ừ ố ả ề
b o hi m trong nh ng tr ng h p có th mả ể ữ ườ ợ ả
ho , có th gây t n th t trên di n r ng vàạ ể ổ ấ ệ ộ
làm m t kh năng thanh toán c a doanhấ ả ủ
nghi p b o hi m. Ví d : sóng th n, đ ngệ ả ể ụ ầ ộ
đ t, núi l a… thi t h i vô cùng l n. N uấ ử ệ ạ ớ ế
doanh nghi p b o hi m ph i chi tr s ti nệ ả ể ả ả ố ề
b o hi m cho các tr ng h p này thì r t cóả ể ườ ợ ấ
th s đ a đ n vi c m t kh năng thanhể ẽ ư ế ệ ấ ả
toán do cùng m t lúc ph i chi tr m t kho nộ ả ả ộ ả
ti n quá l n. Do đó, khi tính phí b o hi mề ớ ả ể
theo t l r i ro thông th ng doanh nghi pỷ ệ ủ ườ ệ
b o hi m c n ph i quy đ nh lo i tr tráchả ể ầ ả ị ạ ừ
nhi m b o hi m đ i v i tr ng h p nàyệ ả ể ố ớ ườ ợ
nh m đ m b o an toàn kinh doanh, cũngằ ả ả
Www.ThoLaw.Wordpress.Com 11
chính là b o v l i ích chính đáng c a kháchả ệ ợ ủ
hàng. Đi u kho n lo i tr trách nhi m b oề ả ạ ừ ệ ả
hi m th ng đ c pháp lu t quy đ nhể ườ ượ ậ ị
t ng ng v i t ng lo i nghi p v b oươ ứ ớ ừ ạ ệ ụ ả
hi m c th , trên c s đó các doanh nghi pể ụ ể ơ ở ệ
b o hi m c th hoá ph n lo i tr trong cácả ể ụ ể ầ ạ ừ
h p đ ng b o hi m. Vì v y n u trong h pợ ồ ả ể ậ ế ợ
đ ng b o hi m mà không xác đ nh đi uồ ả ể ị ề
kho n lo i tr đã đ c pháp lu t quy đ nhả ạ ừ ượ ậ ị
thì bên b o hi m v n không ph i b iả ể ẫ ả ồ
th ng đ i v i các t n th t x y ra trongườ ố ớ ổ ấ ả
tr ng h p đã đ c pháp lu t lo i tr .ườ ợ ượ ậ ạ ừ
Không áp d ng đi u kho n lo i tr tráchụ ề ả ạ ừ
nhi m b o hi m trong các tr ng h p: bênệ ả ể ườ ợ
mua b o hi m vi ph m pháp lu t do vô ý;ả ể ạ ậ
bên mua b o hi m có lý do chính đáng trongả ể
vi c ch m thông báo cho doanh nghi p b oệ ậ ệ ả
hi m v vi c x y ra s ki n b o hi m.ể ề ệ ả ự ệ ả ể
(Kho n 3 Đi u 16 Lu t Kinh doanh b oả ề ậ ả
hi m).ể
2.6. Quy n và nghĩa v c a cácề ụ ủ
bên trong h p đ ng b o hi m tráchợ ồ ả ể
nhi m dân s .ệ ự
Quy n c a bên b o hi m là s đ iề ủ ả ể ự ố
l p t ng ng v i nghĩa v c a bên thamậ ươ ứ ớ ụ ủ
gia b o hi m và bên đ c b o hi m vàả ể ượ ả ể
ng c l i.ượ ạ
* Vi c l a ch n giao k t h p đ ngệ ự ọ ế ợ ồ
b o hi m.ả ể
Bên mua b o hi m có quy n l aả ể ề ự
ch n mua b o hi m b t kỳ doanh nghi pọ ả ể ở ấ ệ
b o hi m nào mi n là doanh nghi p đó đangả ể ễ ệ
ti n hành ho t đ ng kinh doanh b o hi mế ạ ộ ả ể
trên lãnh th Vi t Nam. Bên mua b o hi mổ ệ ả ể
có th l a ch n mua b o hi m doanhể ự ọ ả ể ở
nghi p b o hi m nào có m c phí b o hi mệ ả ể ứ ả ể
đ i v i lo i b o hi m đó th p nh t và ch tố ớ ạ ả ể ấ ấ ấ
l ng cao nh t. Quy n này đ ng th i thúcượ ấ ề ồ ờ
đ y s c nh tranh gi a các doanh nghi pẩ ự ạ ữ ệ
b o hi m v i nhau trong ho t đ ng kinhả ể ớ ạ ộ
doanh b o hi m: m c phí th p h n, th t cả ể ứ ấ ơ ủ ụ
b i th ng nhanh chóng, h p tình, h p lýồ ườ ợ ợ
h n, k p th i kh c ph c đ c nh ng t nơ ị ờ ắ ụ ượ ữ ổ
th t v tài chính đ i v i bên tham gia b oấ ề ố ớ ả
hi m khi s ki n b o hi m x y ra. Đ ngể ự ệ ả ể ả ồ
th i bên mua b o hi m cũng có quy n yêuờ ả ể ề
c u doanh nghi p b o hi m gi i thích cácầ ệ ả ể ả
đi u ki n, đi u kho n b o hi m đ tìmề ệ ề ả ả ể ể
hi u nh ng thông tin c n thi t, xem xét h pể ữ ầ ế ợ
đ ng b o hi m đó có phù h p v i nhu c u,ồ ả ể ợ ớ ầ
đi u ki n, hoàn c nh c a mình hay không.ề ệ ả ủ
Đ bên mua b o hi m th c hi nể ả ể ự ệ
đ c quy n này thì doanh nghi p b o hi mượ ề ệ ả ể
có nghĩa v cung c p thông tin chính xác vụ ấ ề
h p đ ng và gi i thích cho bên mua b oợ ồ ả ả
hi m v các đi u ki n, đi u kho n b oể ề ề ệ ề ả ả
hi m; quy n, nghĩa v c a bên mua b oể ề ụ ủ ả
hi m.ể
Sau khi đã tìm hi u và quy t đ nhể ế ị
mua b o hi m t i m t doanh nghi p b oả ể ạ ộ ệ ả
hi m c th , thì bên mua b o hi m có nghĩaể ụ ể ả ể
v cung c p cho bên nh n b o hi m cácụ ấ ậ ả ể
thông tin chi ti t liên quan đ n đ i t ngế ế ố ượ
Www.ThoLaw.Wordpress.Com 12
đ c b o hi m. Bên tham gia b o hi m cóượ ả ể ả ể
nghĩa v ph i thông báo nh ng tr ng h pụ ả ữ ườ ợ
có th làm tăng r i ro ho c làm phát sinhể ủ ặ
thêm trách nhi m c a doanh nghi p b oệ ủ ệ ả
hi m trong quá trình th c hi n h p đ ngể ự ệ ợ ồ
theo yêu c u c a doanh nghi p b o hi m.ầ ủ ệ ả ể
Đ ng th i, bên mua b o hi m có quy n yêuồ ờ ả ể ề
c u doanh nghi p b o hi m c p gi y ch ngầ ệ ả ể ấ ấ ứ
nh n b o hi m ho c đ n b o hi m choậ ả ể ặ ơ ả ể
mình.
V phía mình, doanh nghi p b oề ệ ả
hi m có quy n yêu c u bên mua b o hi mể ề ầ ả ể
cung c p đ y đ , trung th c thông tin liênấ ầ ủ ự
quan đ n vi c giao k t và th c hi n h pế ệ ế ự ệ ợ
đ ng b o hi m; và có nghĩa v c p gi yồ ả ể ụ ấ ấ
ch ng nh n b o hi m ho c đ n b o hi mứ ậ ả ể ặ ơ ả ể
cho bên mua b o hi m sau khi giao k t h pả ể ế ợ
đ ng và thu phí b o hi m.ồ ả ể
* Phí b o hi m.ả ể
Doanh nghi p b o hi m có quy nệ ả ể ề
thu phí b o hi m; còn bên mua b o hi m cóả ể ả ể
nghĩa v đóng phí b o hi m đ y đ theoụ ả ể ầ ủ
đúng th i h n và ph ng th c đã thoờ ạ ươ ứ ả
thu n trong h p đ ng b o hi m. Bên muaậ ợ ồ ả ể
b o hi m ph i đóng phí b o hi m đ y đ ,ả ể ả ả ể ầ ủ
theo đúng th i h n và ph ng th c đã thoờ ạ ươ ứ ả
thu n trong h p đ ng b o hi m, b i h pậ ợ ồ ả ể ở ợ
đ ng b o hi m ch có hi u l c k t th iồ ả ể ỉ ệ ự ể ừ ờ
đi m ng i tham gia b o hi m đóng phíể ườ ả ể
b o hi m. Tuỳ t ng lo i s n ph m b oả ể ừ ạ ả ẩ ả
hi m c th mà th i h n và ph ng th cể ụ ể ờ ạ ươ ứ
n p phí b o hi m đ c quy đ nh c thộ ả ể ượ ị ụ ể
ho c theo tho thu n c a các bên. Bên muaặ ả ậ ủ
b o hi m ph i đóng toàn b phí b o hi mả ể ả ộ ả ể
trong m t l n tr c khi bên b o hi m c pộ ầ ướ ả ể ấ
gi y ch ng nh n b o hi m ho c h p đ ngấ ứ ậ ả ể ặ ợ ồ
b o hi m; ho c phí b o hi m đ c đóngả ể ặ ả ể ượ
nhi u l n theo đ nh kỳ thì bên mua b oề ầ ị ả
hi m ph i đóng phí b o hi m vào đ nh kỳể ả ả ể ị
đ u tiên tr c khi đ c c p gi y ch ngầ ướ ượ ấ ấ ứ
nh n b o hi m ho c h p đ ng b o hi m vàậ ả ể ặ ợ ồ ả ể
ph i ti p t c đóng phí c a các kỳ sau theoả ế ụ ủ
đúng đ nh kỳ.ị
Trong h p đ ng b o hi m thì ph mợ ồ ả ể ạ
vi b o hi m, đi u ki n b o hi m, đi uả ể ề ệ ả ể ề
kho n lo i tr trách nhi m b o hi m là cácả ạ ừ ệ ả ể
y u t đ xác đ nh phí b o hi m và theo đóế ố ể ị ả ể
xác đ nh s ti n b o hi m. Phí b o hi m làị ố ề ả ể ả ể
l i ích mà các bên tham gia h p đ ng b oợ ợ ồ ả
hi m h ng t i khi giao k t m t h p đ ngể ướ ớ ế ộ ợ ồ
b o hi m. Đ đ m b o tính l i nhu n và sả ể ể ả ả ợ ậ ự
c nh tranh trong ho t đ ng kinh doanh, đòiạ ạ ộ
h i các doanh nghi p b o hi m ph i tínhỏ ệ ả ể ả
toán phí b o hi m v i m t m c thích h p.ả ể ớ ộ ứ ợ
Phí b o hi m đ c tính toán d a trên nhi uả ể ượ ự ề
y u t khác nhau, song ngu n tài chính thuế ố ồ
đ c t phí b o hi m theo m c đã đ cượ ừ ả ể ứ ượ
tính toán t i thi u ph i có d sau khi đã chiố ể ả ư
phí cho các ho t đ ng kinh doanh b o hi mạ ộ ả ể
c a doanh nghi p b o hi m. Đ xác đ nhủ ệ ả ể ể ị
m t m c phí b o hi m b o đ m có l iộ ứ ả ể ả ả ợ
nhu n, còn c n ph i cân nh c đ n các y uậ ầ ả ắ ế ế
t quan tr ng nh : s tr t giá c a đ ngố ọ ư ự ượ ủ ồ
ti n, s thay đ i lãi su t v n vay b i kho nề ự ổ ấ ố ở ả
ti n thu đ c t phí b o hi m hi n t iề ượ ừ ả ể ệ ạ
Www.ThoLaw.Wordpress.Com 13
đ c dùng đ b i th ng thi t h i x y raượ ể ồ ườ ệ ạ ả
trong t ng lai. Phí b o hi m là khung giáươ ả ể
đ nh cho m t s n ph m b o hi m nh t đ nh.ị ộ ả ẩ ả ể ấ ị
Trong h p đ ng b o hi m trách nhi m dânợ ồ ả ể ệ
s thì phí b o hi m đ c xác đ nh theo m cự ả ể ượ ị ứ
trách nhi m mà pháp lu t quy đ nh. Đ i v iệ ậ ị ố ớ
m i lo i s n ph m b o hi m trách nhi mỗ ạ ả ẩ ả ể ệ
dân s khác nhau, phí b o hi m đ c xácự ả ể ượ
đ nh trên nh ng căn c khác nhau xu t phátị ữ ứ ấ
t nh ng c s đ xác đ nh trách nhi m c aừ ữ ơ ở ể ị ệ ủ
ng i tham gia b o hi m.ườ ả ể
Phí b o hi m trách nhi m công c ngả ể ệ ộ
khó xác đ nh c th và m c phí thay đ i m tị ụ ể ứ ổ ộ
cách đáng k tuỳ thu c vào t ng r i ro. Phíể ộ ừ ủ
b o hi m đ c xác đ nh căn c vào s ti nả ể ượ ị ứ ố ề
b o hi m, ngh nghi p c a ng i tham giaả ể ề ệ ủ ườ
b o hi m, quy trình kinh doanh, v trí, ph mả ể ị ạ
vi ho t đ ng, lo i hình s n xu t kinh doanhạ ộ ạ ả ấ
c a ng i tham gia b o hi m, doanh thuủ ườ ả ể
c a ng i tham gia b o hi m, kh năngủ ườ ả ể ả
xu t hi n bên th ba t i đ a đi m s n xu tấ ệ ứ ạ ị ể ả ấ
kinh doanh…
Phí b o hi m trong h p đ ng b oả ể ợ ồ ả
hi m trách nhi m s n ph m th ng đ cể ệ ả ẩ ườ ượ
tính trên c s doanh thu, kh i l ng s nơ ở ố ượ ả
ph m s n xu t ra.ẩ ả ấ
Phí b o hi m trong h p đ ng b oả ể ợ ồ ả
hi m trách nhi m ngh nghi p đ c xácể ệ ề ệ ượ
đ nh d a trên quy mô ho t đ ng nghị ự ạ ộ ề
nghi p c a ch th tham gia; s l ng vàệ ủ ủ ể ố ượ
trình đ ngh nghi p, kinh nghi m công tácộ ề ệ ệ
c a các thành viên; c s v t ch t đ tủ ơ ở ậ ấ ể ổ
ch c ti n hành ngh nghi p; gi i h n b iứ ế ề ệ ớ ạ ồ
th ng…ườ
Phí b o hi m trong h p đ ng b oả ể ợ ồ ả
hi m trách nhi m dân s c a ch xe c gi iể ệ ự ủ ủ ơ ớ
trên nguyên t c là do pháp lu t quy đ nh.ắ ậ ị
Ngoài ra, m c phí còn tính theo t l ph nứ ỷ ệ ầ
trăm m c phí theo năm đ i v i th i h n b oứ ố ớ ờ ạ ả
hi m ng n h n và dài h n.ể ắ ạ ạ
Phí b o hi m trách nhi m dân sả ể ệ ự
c a ch s d ng lao đ ng đ i v i ng i laoủ ủ ử ụ ộ ố ớ ườ
đ ng v c b n đ c tính căn c vào sộ ề ơ ả ượ ứ ố
ti n b o hi m đã tho thu n, đ ng th i cănề ả ể ả ậ ồ ờ
c vào th i h n b o hi m và lo i nghứ ờ ạ ả ể ạ ề
nghi p c a ng i lao đ ng. Phí b o hi mệ ủ ườ ộ ả ể
trong h p đ ng b o hi m trách nhi m dânợ ồ ả ể ệ
s hàng không là s ti n mà hãng hàngự ố ề
không ph i đóng cho doanh nghi p b oả ệ ả
hi m theo tho thu n trong h p đ ng b oể ả ậ ợ ồ ả
hi m. Phí b o hi m trong h p đ ng b oể ả ể ợ ồ ả
hi m trách nhi m dân s hàng không đ cể ệ ự ượ
xác đ nh trên các y u t : m c gi i h n tráchị ế ố ứ ớ ạ
nhi m; s v tai n n và m c đ t n th tệ ố ụ ạ ứ ộ ổ ấ
c a các v tai n n trong khu v c và trên thủ ụ ạ ự ế
gi i; vi c đào t o và kinh nghi m c a phiớ ệ ạ ệ ủ
công; lo i máy bay đ c s d ng trong vi cạ ượ ử ụ ệ
chuyên ch ; s l ng hàng hoá, hành lýở ố ượ
chuyên ch trong năm; s l ng và lo iở ố ượ ạ
hành khách; tuy n bay, t n su t bay; v tríế ầ ấ ị
pháp lý c a hãng hàng không.ủ
Phí b o hi m trong h p đ ng b oả ể ợ ồ ả
hi m trách nhi m dân s c a ch tàu làể ệ ự ủ ủ
kho n ti n do bên b o hi m thu trên c sả ề ả ể ơ ở
Www.ThoLaw.Wordpress.Com 14
bi u phí do B tài chính quy đ nh áp d ngể ộ ị ụ
cho t ng lo i tàu, nhóm tàu theo các đi uừ ạ ề
ki n b o hi m c th . Phí b o hi m có thệ ả ể ụ ể ả ể ể
tăng ho c gi m tuỳ vào tình hình t n th tặ ả ổ ấ
hàng năm c a các đ i tàu tham gia b oủ ộ ả
hi m.ể
* Tr ti n b o hi m.ả ề ả ể
Doanh nghi p b o hi m có nghĩa vệ ả ể ụ
tr ti n b o hi m k p th i cho ng i thả ề ả ể ị ờ ườ ụ
h ng ho c b i th ng cho ng i đ cưở ặ ồ ườ ườ ượ
b o hi m khi x y ra s ki n b o hi m; cóả ể ả ự ệ ả ể
quy n t ch i tr ti n b o hi m cho ng iề ừ ố ả ề ả ể ườ
th h ng ho c t ch i b i th ng choụ ưở ặ ừ ố ồ ườ
ng i đ c b o hi m trong tr ng h pườ ượ ả ể ườ ợ
không thu c ph m vi trách nhi m b o hi mộ ạ ệ ả ể
ho c tr ng h p lo i tr trách nhi m b oặ ườ ợ ạ ừ ệ ả
hi m theo tho thu n trong h p đ ng b oể ả ậ ợ ồ ả
hi m; có nghĩa v gi i thích b ng văn b nể ụ ả ằ ả
lý do t ch i tr ti n b o hi mừ ố ả ề ả ể ho c tặ ừ
ch i b i th ng; ph i h p v i bên mua b oố ồ ườ ố ợ ớ ả
hi m đ gi i quy t yêu c u c a ng i thể ể ả ế ầ ủ ườ ứ
ba đòi b i th ng v nh ng thi t h i thu cồ ườ ề ữ ệ ạ ộ
trách nhi m b o hi m khi x y ra s ki nệ ả ể ả ự ệ
b o hi m; có quy n yêu c u bên mua b oả ể ề ầ ả
hi m áp d ng các bi n pháp đ phòng, h nể ụ ệ ề ạ
ch t n th t theo quy đ nh c a pháp lu t.ế ổ ấ ị ủ ậ
(Đi u 17 Lu t Kinh doanh b o hi m).ề ậ ả ể
Còn bên mua b o hi m có quy n yêuả ể ề
c u doanh nghi p b o hi m tr ti n b oầ ệ ả ể ả ề ả
hi m cho ng i th h ng ho c b iể ườ ụ ưở ặ ồ
th ng cho ng i đ c b o hi m theo thoườ ườ ượ ả ể ả
thu n trong h p đ ng b o hi m khi x y raậ ợ ồ ả ể ả
s ki n b o hi m. Đ ng th i có nghĩa v ápự ệ ả ể ồ ờ ụ
d ng các bi n pháp đ phòng, h n ch t nụ ệ ề ạ ế ổ
th t theo quy đ nh c a pháp lu t; thông báoấ ị ủ ậ
cho doanh nghi p b o hi m v vi c x y raệ ả ể ề ệ ả
s ki n b o hi m, khai báo trung th c vự ệ ả ể ự ề
tình hình di n bi n c a r i ro, thi t h i th cễ ế ủ ủ ệ ạ ự
t giúp bên b o hi m xác đ nh chính xác vế ả ể ị ề
thi t h i đ làm c s cho vi c xét b iệ ạ ể ơ ở ệ ồ
th ng. N u doanh nghi p b o hi m ch mườ ế ệ ả ể ậ
tr ti n b o hi m so v i th i h n đã thoả ề ả ể ớ ờ ạ ả
thu n trong h p đ ng ho c pháp lu t đã quyậ ợ ồ ặ ậ
đ nh thì bên mua b o hi m có quy n yêuị ả ể ề
c u doanh nghi p b o hi m tr lãi đ i v iầ ệ ả ể ả ố ớ
s ti n ch m tr theo lãi su t do Ngân hàngố ề ậ ả ấ
Nhà n c quy đ nh t i th i đi m tr ti nướ ị ạ ờ ể ả ề
t ng ng v i th i gian ch m tr .ươ ứ ớ ờ ậ ả
Đ i v i h p đ ng b o hi m tráchố ớ ợ ồ ả ể
nhi m dân s , nh m nâng cao ý th c c aệ ự ằ ứ ủ
ng i mua b o hi m, tránh tình tr ng ng iườ ả ể ạ ườ
tham gia b o hi m chuy n h t m i tráchả ể ể ế ọ
nhi m sang cho doanh nghi p b o hi m,ệ ệ ả ể
pháp lu t quy đ nh bên mua b o hi m ph iậ ị ả ể ả
th c hi n t t c các bi n pháp phòng ng aự ệ ấ ả ệ ừ
thi t h i và các bi n pháp c n thi t khác đệ ạ ệ ầ ế ể
h n ch vi c ph i b i th ng thi t h i.ạ ế ệ ả ồ ườ ệ ạ
Bên mua b o hi m ph i th c hi n các bi nả ể ả ự ệ ệ
pháp đó trong th i gian đã đ c doanhờ ượ
nghi p b o hi m khuy n ngh . N u bênệ ả ể ế ị ế
mua b o hi m không th c hi n và s ki nả ể ự ệ ự ệ
b o hi m ch a x y ra thì ph i thông báoả ể ư ả ả
cho doanh nghi p b o hi m đ xem xét tínhệ ả ể ể
tăng phí b o hi m ho c ch m d t h p đ ngả ể ặ ấ ứ ợ ồ
b o hi m.ả ể
Www.ThoLaw.Wordpress.Com 15
* Chuy n yêu c u b i hoàn.ể ầ ồ
Doanh nghi p b o hi m có quy nệ ả ể ề
yêu c u ng i th ba b i hoàn s ti n b oầ ườ ứ ồ ố ề ả
hi m mà doanh nghi p b o hi m đã b iể ệ ả ể ồ
th ng cho ng i đ c b o hi m do ng iườ ườ ượ ả ể ườ
th ba gây ra đ i v i tài s n và trách nhi mứ ố ớ ả ệ
dân s . Trong h p đ ng b o hi m tráchự ợ ồ ả ể
nhi m dân s , bên b o hi m ph i b iệ ự ả ể ả ồ
th ng cho bên mua b o hi m ho c tr cườ ả ể ặ ự
ti p tr l i cho ng i th ba theo yêu c uế ả ờ ườ ứ ầ
c a bên mua b o hi m thi t h i mà bên muaủ ả ể ệ ạ
b o hi m gây ra cho ng i th ba theo quyả ể ườ ứ
đ nh c a pháp lu t. Ng i th ba trongị ủ ậ ườ ứ
tr ng h p này không ph i là ch th c aườ ợ ả ủ ể ủ
h p đ ng b o hi m trách nhi m dân sợ ồ ả ể ệ ự
nh ng là ch th c a quan h nghĩa v b oư ủ ể ủ ệ ụ ả
hi m. Khi có s ki n b o hi m x y raể ự ệ ả ể ả
thu c ph m vi trách nhi m b o hi m, ng iộ ạ ệ ả ể ườ
th ba là bên có quy n đ c h ng vi c b iứ ề ượ ưở ệ ồ
th ng theo m c đã tho thu n trong h pườ ứ ả ậ ợ
đ ng b o hi m gi a bên mua b o hi m vàồ ả ể ữ ả ể
doanh nghi p b o hi m. Trong tr ng h pệ ả ể ườ ợ
thi t h i x y ra không hoàn toàn do l i c aệ ạ ả ỗ ủ
bên mua b o hi m ho c thi t h i x y raả ể ặ ệ ạ ả
hoàn toàn do l i c a ch th khác thì ng iỗ ủ ủ ể ườ
mua b o hi m ph i chuy n quy n yêu c uả ể ả ể ề ầ
b i hoàn cho doanh nghi p b o hi m. Trongồ ệ ả ể
tr ng h p ng i khác cùng có l i gây thi tườ ợ ườ ỗ ệ
h i cho ng i th ba và doanh nghi p b oạ ườ ứ ệ ả
hi m đã tr ti n b i th ng cho ng i thamể ả ề ồ ườ ườ
gia b o hi m thì ng i tham gia b o hi mả ể ườ ả ể
ph i chuy n quy n yêu c u ng i đó b iả ể ề ầ ườ ồ
hoàn kho n ti n mà mình đã nh n b iả ề ậ ồ
th ng cho doanh nghi p b o hi m.ườ ệ ả ể
* Đ n ph ng đình ch th c hi nơ ươ ỉ ự ệ
h p đ ng b o hi m.ợ ồ ả ể
Đ n ph ng ch m d t th c hi nơ ươ ấ ứ ự ệ
h p đ ng là ý chí c a m t trong hai bên vợ ồ ủ ộ ề
vi c không ti p t c duy trì h p đ ng theoệ ế ụ ợ ồ
các đi u kho n đã cam k t vì bên kia cóề ả ế
hành vi vi ph m nghĩa v h p đ ng. Bênạ ụ ợ ồ
b o hi m có quy n đ n ph ng ch m d tả ể ề ơ ươ ấ ứ
th c hi n h p đ ng b o hi m khi bên muaự ệ ợ ồ ả ể
b o hi m có m t trong các hành vi sau: c ýả ể ộ ố
cung c p thông tin sai s th t nh m giao k tấ ự ậ ằ ế
h p đ ng b o hi m đ đ c tr ti n b oợ ồ ả ể ể ượ ả ề ả
hi m ho c đ đ c b i th ng; khôngể ặ ể ượ ồ ườ
thông báo cho bên b o hi m nh ng tr ngả ể ữ ườ
h p có th làm tăng r i ro ho c làm phátợ ể ủ ặ
sinh thêm trách nhi m c a bên b o hi mệ ủ ả ể
trong quá trình th c hi n h p đ ng b oự ệ ợ ồ ả
hi m dù bên b o hi m đã yêu c u; khi có sể ả ể ầ ự
thay đ i nh ng y u t làm c s đ tính phíổ ữ ế ố ơ ở ể
b o hi m, đ n đ n tăng các r i ro đ c b oả ể ẫ ế ủ ượ ả
hi m thì doanh nghi p b o hi m có quy nể ệ ả ể ề
tính l i phí b o hi m cho th i gian còn l iạ ả ể ờ ạ
c a h p đ ng b o hi m, trong tr ng h pủ ợ ồ ả ể ườ ợ
bên mua b o hi m không ch p nh n tăngả ể ấ ậ
phí b o hi m thì doanh nghi p b o hi m cóả ể ệ ả ể
quy n đ n ph ng đình ch th c hi n h pề ơ ươ ỉ ự ệ ợ
đ ng b o hi m nh ng ph i thông báo ngayồ ả ể ư ả
b ng văn b n cho bên mua b o hi m.ằ ả ả ể
Bên mua b o hi m có quy n đ nả ể ề ơ
ph ng đình ch th c hi n h p đ ng b oươ ỉ ự ệ ợ ồ ả
Www.ThoLaw.Wordpress.Com 16
hi m trong các tr ng h p sau: trong tr ngể ườ ợ ườ
h p doanh nghi p b o hi m c ý cung c pợ ệ ả ể ố ấ
thông tin sai s th t nh m giao k t h pự ậ ằ ế ợ
đ ng b o hi m, tr ng h p này doanhồ ả ể ườ ợ
nghi p b o hi m ph i b i th ng thi t h iệ ả ể ả ồ ườ ệ ạ
phát sinh cho bên mua b o hi m do vi cả ể ệ
cung c p thông tin sai s th t; khi có s thayấ ự ậ ự
đ i nh ng y u t làm c s đ tính phí b oổ ữ ế ố ơ ở ể ả
hi m, d n đ n gi m các r i ro đ c b oể ẫ ế ả ủ ượ ả
hi m thì bên mua b o hi m có quy n yêuể ả ể ề
c u doanh nghi p b o hi m gi m phí b oầ ệ ả ể ả ả
hi m cho th i gian còn l i c a h p đ ngể ờ ạ ủ ợ ồ
b o hi m, trong tr ng h p doanh nghi pả ể ườ ợ ệ
b o hi m không ch p nh n gi m phí b oả ể ấ ậ ả ả
hi m thì bên mua b o hi m có quy n đ nể ả ể ề ơ
ph ng đình ch th c hi n h p đ ng b oươ ỉ ự ệ ợ ồ ả
hi m, nh ng ph i thông báo ngay b ng vănể ư ả ằ
b n cho doanh nghi p b o hi m.ả ệ ả ể
2.7. Hi u l c c a h p đ ng.ệ ự ủ ợ ồ
* Các đi u ki n có hi u l c c a h pề ệ ệ ự ủ ợ
đ ng.ồ
- Đi u ki n v năng l c hành vi dânề ệ ề ự
s c a ch th tham gia h p đ ng b o hi mự ủ ủ ể ợ ồ ả ể
trách nhi m dân s .ệ ự
Bên nh n b o hi m ch có th làậ ả ể ỉ ể
doanh nghi p b o hi m ph i đáp ng cácệ ả ể ả ứ
đi u ki n nh đã trình bày ph n trên. Bênề ệ ư ở ầ
tham gia b o hi m có th là t ch c, cáả ể ể ổ ứ
nhân, t h p tác, h gia đình. Đ i v i cáổ ợ ộ ố ớ
nhân, BLDS quy đ nh v năng l c tham giaị ề ự
giao d ch c a các ch th v i nguyên t c:ị ủ ủ ể ớ ắ
ng i tham gia giao d ch ph i có đ năngườ ị ả ủ
l c hành vi dân s . Năng l c hành vi dân sự ự ự ự
c a cá nhân là kh năng c a cá nhân b ngủ ả ủ ằ
hành vi c a mình xác l p, th c hi n quy nủ ậ ự ệ ề
và nghĩa v dân s . V y m t cá nhân đ tụ ự ậ ộ ạ
đ c s phù h p gi a ý chí và lý trí đ cượ ự ợ ữ ượ
coi là ng i có đ năng l c hành vi dân s .ườ ủ ự ự
- Đi u ki n v m c đích và n i dungề ệ ề ụ ộ
c a h p đ ng b o hi m trách nhi m dân s .ủ ợ ồ ả ể ệ ự
H p đ ng b o hi m có hi u l cợ ồ ả ể ệ ự
pháp lu t n u m c đích và n i dung c a nóậ ế ụ ộ ủ
không vi ph m đi u c m c a pháp lu t,ạ ề ấ ủ ậ
không trái đ o đ c xã h i. Đi u c m c aạ ứ ộ ề ấ ủ
pháp lu t là nh ng quy đ nh c a pháp lu tậ ữ ị ủ ậ
không cho phép ch th th c hi n nh ngủ ể ự ệ ữ
hành vi nh t đ nh. Đ o đ c xã h i là nh ngấ ị ạ ứ ộ ữ
tr t t xã h i, thu n phong m t c đ cậ ự ộ ầ ỹ ụ ượ
hình thành trên c s kinh t nh t đ nh vàơ ở ế ấ ị
đ c c ng đ ng xã h i th a nh n. Đ i v iượ ộ ồ ộ ừ ậ ố ớ
h p đ ng b o hi m trách nhi m dân s thìợ ồ ả ể ệ ự
m c đích c a các ch th khi tham gia h pụ ủ ủ ể ợ
đ ng là nh m b o hi m đ i v i nh ng t nồ ằ ả ể ố ớ ữ ổ
th t v tài chính có th x y ra do có nh ngấ ề ể ả ữ
hành vi gây thi t h i cho ng i khác, thu cệ ạ ườ ộ
ph m vi trách nhi m b i th ng c a mình.ạ ệ ồ ườ ủ
M i tr ng h p tham gia b o hi m nh mọ ườ ợ ả ể ằ
tr c l i b o hi m thì đ u vi ph m phápụ ợ ả ể ề ạ
lu t.ậ
- Đi u ki n v tính t nguy n c aề ệ ề ự ệ ủ
ch th tham gia h p đ ng b o hi m tráchủ ể ợ ồ ả ể
nhi m dân s .ệ ự
Www.ThoLaw.Wordpress.Com 17
- Đi u ki n v hình th c c a h pề ệ ề ứ ủ ợ
đ ng b o hi m.ồ ả ể
Hình th c c a h p đ ng b o hi mứ ủ ợ ồ ả ể
đã đ c quy đ nh b t bu c là b ng văn b nượ ị ắ ộ ằ ả
nên n u h p đ ng b o hi m đ c giao k tế ợ ồ ả ể ượ ế
b ng hình th c khác s không có hi u l cằ ứ ẽ ệ ự
pháp lu t. Đi u 14 Lu t Kinh doanh b oậ ề ậ ả
hi m quy đ nh: h p đ ng b o hi m ph iể ị ợ ồ ả ể ả
đ c l p thành văn b n, b ng ch ng giaoượ ậ ả ằ ứ
k t h p đ ng b o hi m là gi y ch ng nh nế ợ ồ ả ể ấ ứ ậ
b o hi m, đ n b o hi m, đi n báo, telex,ả ể ơ ả ể ệ
fax, các hình th c khác do pháp lu t quyứ ậ
đ nh.ị
* Th i h n có hi u l c c a h pờ ạ ệ ự ủ ợ
đ ng b o hi m.ồ ả ể
- Th i đi m b t đ u.ờ ể ắ ầ
Th i đi m có hi u l c c a m t h pờ ể ệ ự ủ ộ ợ
đ ng có ý nghĩa r t quan tr ng đ i v iồ ấ ọ ố ớ
nh ng ng i có quy n, nghĩa v t h pữ ườ ề ụ ừ ợ
đ ng đó. Đ i v i h p đ ng b o hi m l iồ ố ớ ợ ồ ả ể ạ
càng quan tr ng h n, b i các r i ro màọ ơ ở ủ
ng i tham gia b o hi m g p ph i ch đ cườ ả ể ặ ả ỉ ượ
coi là s ki n b o hi m n u r i ro đó x y raự ệ ả ể ế ủ ả
sau th i đi m có hi u l c c a h p đ ng b oờ ể ệ ự ủ ợ ồ ả
hi m. Theo Đi u 405 BLDS thì th i đi m cóể ề ờ ể
hi u l c c a h p đ ng dân s là t th iệ ự ủ ợ ồ ự ừ ờ
đi m giao k t, tr tr ng h p có tho thu nể ế ừ ườ ợ ả ậ
khác ho c pháp lu t có quy đ nh khác. Hi nặ ậ ị ệ
ch a có quy đ nh riêng c a pháp lu t v th iư ị ủ ậ ề ờ
đi m có hi u l c c a h p đ ng b o hi mể ệ ự ủ ợ ồ ả ể
nên đ i v i các h p đ ng b o hi m mà cácố ớ ợ ồ ả ể
bên không có tho thu n khác v th i đi mả ậ ề ờ ể
có hi u l c c a h p đ ng thì th i đi m cóệ ự ủ ợ ồ ờ ể
hi u l c đ c xác đ nh theo th i đi m giaoệ ự ượ ị ờ ể
k t. H p đ ng b o hi m b t bu c ph i giaoế ợ ồ ả ể ắ ộ ả
k t b ng hình th c văn b n nên v nguyênế ằ ứ ả ề
t c th i đi m có hi u l c c a h p đ ng b oắ ờ ể ệ ự ủ ợ ồ ả
hi m đ c xác đ nh là th i đi m bên sauể ượ ị ờ ể
cùng ký vào văn b n đ c coi là b ngả ượ ằ
ch ng c a h p đ ng.ứ ủ ợ ồ
- Th i đi m k t thúc.ờ ể ế
H p đ ng b o hi m ch m d t theoợ ồ ả ể ấ ứ
các tr ng h p đ c quy đ nh t i Đi u 424ườ ợ ượ ị ạ ề
BLDS 2005 và Đi u 23 Lu t Kinh doanhề ậ
b o hi m. Theo đó th i đi m ch m d t c aả ể ờ ể ấ ứ ủ
h p đ ng b o hi m g m các tr ng h pợ ồ ả ể ồ ườ ợ
sau:
+ H p đ ng đ c hoàn thành: Đ iợ ồ ượ ố
v i h p đ ng b o hi m trách nhi m dân sớ ợ ồ ả ể ệ ự
thì h p đ ng hoàn thành khi s ki n b oợ ồ ự ệ ả
hi m x y ra và doanh nghi p b o hi m th cể ả ệ ả ể ự
hi n nghĩa v b i th ng thay cho ng iệ ụ ồ ườ ườ
tham gia b o hi m ho c h t th i h n thoả ể ặ ế ờ ạ ả
thu n trong h p đ ng đó.ậ ợ ồ
+ H p đ ng b o hi m ch m d t khiợ ồ ả ể ấ ứ
m t bên đ n ph ng ch m d t th c hi nộ ơ ươ ấ ứ ự ệ
h p đ ng.ợ ồ
Khi m t bên đ n ph ng ch m d tộ ơ ươ ấ ứ
th c hi n h p đ ng thì h p đ ng đó đ cự ệ ợ ồ ợ ồ ượ
coi là ch m d t t i th i đi m bên kia nh nấ ứ ạ ờ ể ậ
Www.ThoLaw.Wordpress.Com 18
đ c thông báo đ n ph ng ch m d t th cượ ơ ươ ấ ứ ự
hi n h p đ ng c a bên này.ệ ợ ồ ủ
+ H p đ ng b o hi m ch m d t khiợ ồ ả ể ấ ứ
đ i t ng đ c b o hi m không còn.ố ượ ượ ả ể
Trách nhi m dân s là đ i t ng c aệ ự ố ượ ủ
h p đ ng b o hi m không còn khi ch thợ ồ ả ể ủ ể
tham gia b o hi m không có kh năng gâyả ể ả
thi t h i cho ng i khác t ho t đ ngệ ạ ườ ừ ạ ộ
t ng ng v i nghi p v b o hi m tráchươ ứ ớ ệ ụ ả ể
nhi m mà h tham gia. Tuỳ thu c vào t ngệ ọ ộ ừ
nghi p v b o hi m trách nhi m dân s cệ ụ ả ể ệ ự ụ
th đ xác đ nh đ i t ng c a h p đ ngể ể ị ố ượ ủ ợ ồ
b o hi m b coi là không còn khi nào.ả ể ị
+ Bên mua b o hi m không cònả ể
quy n l i có th đ c b o hi m.ề ợ ể ượ ả ể
Đ i v i nh ng h p đ ng b o hi mố ớ ữ ợ ồ ả ể
trách nhi m dân s mà trách nhi m dân sệ ự ệ ự
c a ng i tham gia b o hi m g n li n v iủ ườ ả ể ắ ề ớ
tài s n c th , khi tài s n đó đ c chuy nả ụ ể ả ượ ể
giao quy n s h u cho ng i khác n uề ở ữ ườ ế
không có tho thu n v vi c đ ng th iả ậ ề ệ ồ ờ
chuy n giao trách nhi m đ c b o hi m thìể ệ ượ ả ể
bên mua b o hi m không còn quy n l i cóả ể ề ợ
th đ c b o hi m.ể ượ ả ể
Bên mua b o hi m có th chuy nả ể ể ể
nh ng h p đ ng b o hi m theo thoượ ợ ồ ả ể ả
thu n trong h p đ ng b o hi m. Vi cậ ợ ồ ả ể ệ
chuy n nh ng h p đ ng b o hi m ch cóể ượ ợ ồ ả ể ỉ
hi u l c trong tr ng h p bên mua b oệ ự ườ ợ ả
hi m thông báo b ng văn b n cho doanhể ằ ả
nghi p b o hi m v vi c chuy n nh ngệ ả ể ề ệ ể ượ
và doanh nghi p b o hi m có văn b n ch pệ ả ể ả ấ
thu n vi c chuy n nh ng đó, tr tr ngậ ệ ể ượ ừ ườ
h p vi c chuy n nh ng đ c th c hi nợ ệ ể ượ ượ ự ệ
theo t p quán qu c t .ậ ố ế
+ Ngoài ra, h p đ ng b o hi mợ ồ ả ể
ch m d t khi b hu b .ấ ứ ị ỷ ỏ
K t lu n.ế ậ
H p đ ng b o hi m là m t lo i h pợ ồ ả ể ộ ạ ợ
đ ng dân s thông d ng. Trong đi u ki nồ ự ụ ề ệ
hi n nay, khi mà ch t l ng cu c s ng t tệ ấ ượ ộ ố ố
h n thì m i ch th ngày càng quan tâm t iơ ỗ ủ ể ớ
nh ng v n đ v tính m ng, s c kho , tàiữ ấ ề ề ạ ứ ẻ
s n, trách nhi m dân s … c a mình. Và đả ệ ự ủ ể
có th yên tâm h n, tránh đ c nh ng r i roể ơ ượ ữ ủ
không ng đ n thì h đã ch n cho mình gi iờ ế ọ ọ ả
pháp là h p đ ng b o hi m. H p đ ng b oợ ồ ả ể ợ ồ ả
hi m có đ i t ng là trách nhi m dân s làể ố ượ ệ ự
m t lo i b o hi m trách nhi m ph bi nộ ạ ả ể ệ ổ ế
trong đ i s ng xã h i. B o hi m tráchờ ố ộ ả ể
nhi m dân s là m t c ch b o đ m phòngệ ự ộ ơ ế ả ả
ng a, h n ch và kh c ph c k p th i nh ngừ ạ ế ắ ụ ị ờ ữ
t n th t do bên mua b o hi m gây ra choổ ấ ả ể
bên th ba. V i ý nghĩa đó, dù không kh cứ ớ ắ
ph c đ c hoàn toàn t n th t x y ra, songụ ượ ổ ấ ả
b o hi m trách nhi m dân s góp ph n bìnhả ể ệ ự ầ
n tài chính cho c bên đ c b o hi m vàổ ả ượ ả ể
bên th ba khi ng i tham gia b o hi m gâyứ ườ ả ể
ra thi t h i. Trong c ch kinh t th tr ngệ ạ ơ ế ế ị ườ
theo đ nh h ng xã h i ch nghĩa n c taị ướ ộ ủ ở ướ
hi n nay, ho t đ ng kinh doanh b o hi mệ ạ ộ ả ể
trách nhi m dân s ngày càng đa d ng vàệ ự ạ
Www.ThoLaw.Wordpress.Com 19
ph c t p. Nhi u lo i hình b o hi m tráchứ ạ ề ạ ả ể
nhi m m i ra đ i cùng v i nhu c u b oệ ớ ờ ớ ầ ả
hi m trách nhi m pháp lý c a các cá nhân,ể ệ ủ
t ch c trong đ i s ng và kinh doanh. Tuyổ ứ ờ ố
nhiên quy đ nh c a pháp lu t hi n nay v nị ủ ậ ệ ẫ
ch a th c s chi ti t đ đi u ch nh các quanư ự ự ế ể ề ỉ
h xã h i này. Tr c th m h i nh p c aệ ộ ướ ề ộ ậ ủ
n c ta hi n nay, cùng v i s phát tri n c aướ ệ ớ ự ể ủ
n n kinh t , th tr ng b o hi m nói chungề ế ị ườ ả ể
và b o hi m trách nhi m dân s nói riêng cóả ể ệ ự
nhi u tri n v ng phát tri n m nh m . Ho tề ể ọ ể ạ ẽ ạ
đ ng kinh doanh b o hi m càng đa d ng,ộ ả ể ạ
phong phú thì trách nhi m phát sinh t cácệ ừ
ho t đ ng đó càng nhi u. Vì v y đ b oạ ộ ề ậ ể ả
hi m cho trách nhi m y, các doanh nghi pể ệ ấ ệ
s tham gia nhi u h n vào th tr ng b oẽ ề ơ ị ườ ả
hi m trách nhi m dân s đ đ m b o anể ệ ự ể ả ả
toàn kh năng tài chính c a mình. Trong m tả ủ ộ
t ng lai không xa, th tr ng kinh doanhươ ị ườ
b o hi m trách nhi m dân s s phát tri nả ể ệ ự ẽ ể
v t b c h n n a./.ượ ậ ơ ữ
Tài li u tham kh oệ ả
1. Giáo trình Lu t Dân s Vi tậ ự ệ
Nam, T p 2, Tr ng Đ i h c Lu t Hà N i,ậ ườ ạ ọ ậ ộ
NXB Công an nhân dân, Hà N i, 2008.ộ
2. B Lu t Dân S 2005.ộ ậ ự
3. Lu t Kinh doanh b o hi m nămậ ả ể
2000.
4. B o hi m và kinh doanh b oả ể ả
hi m theo pháp lu t Vi t Namể ậ ệ , TS. Ph mạ
Văn Tuy t, NXB T pháp, Hà N i, 2007.ế ư ộ
5. H ng d n pháp lu t h p đ ngướ ẫ ậ ợ ồ
dân s và c ch gi i quy t tranh ch pự ơ ế ả ế ấ
trong b lu t t t ng dân sộ ậ ố ụ ự, Đ ng Vănặ
Đ c – T Th H ng Vân, NXB Lao đ ng –ượ ạ ị ồ ộ
xã h i, Hà N i, 2006.ộ ộ
6. H p đ ng b o hi m tráchợ ồ ả ể
nhi m dân sệ ự, Nguy n Th Nhung, Lu nễ ị ậ
văn th c sĩ.ạ
_______________
Bài post trên đây đ c s d ng v i m cượ ử ụ ớ ụ
đích chia s thông tin, nghiên c u traoẻ ứ
đ i… Bài post không vì m c đích th ngổ ụ ươ
m i hay b t kỳ các hình th c sinh l i nàoạ ấ ứ ờ
khác.!
Www.ThoLaw.Wordpress.Com 20
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Hợp đồng bảo hiểm trách nhiệm dân sự.pdf