Hệ sinh dục nam

HỆ SINH DỤC NAM Bs. Trần Kim ThươngMỤC TIÊU BÀI GIẢNG: - Nắm được các thành phần của tinh hoàn. - Mô tả được chi tiết cấu tạo của ống sinh tinh. - Phân biệt được 2 dòngTB: TB sinh tinh và TB Sertoli. - Kể được những thành phần và tế bào nằm trong tuyến kẽ. - Nhận biết được cấu tạo biểu mô của những đường dẫn tinh. I. TINH HOÀN - Sản xuất tinh trùng và hormon sinh dục nam. - Những đường dẫn tinh và các tuyến phụ thuộc. - KT: 4 x 2,5 cm, hình trứng / bìu. - Vỏ liên kết xơ bọc ở ngoài = là màng trắng. Ở mặt sau trên của tinh hoàn, màng trắng dày lên gọi là thể Highmore. - Nhiều tiểu thùy (150 200 tiểu thùy) qui tụ về phía thể Highmore. - 15 ống sinh tinh cong queo 30 150 cm một đầu kín.Tổng chiều dài các ống sinh tinh 250 m. - Giữa các ống sinh tinh có nhiều tế bào kẽ = tế bào Leydig. - Ống sinh tinh ----- ống thẳng ngắn, tiến về thể Highmore. ----- lưới tinh hoàn = lưới Haller ---- ống ra - - - ống mào tinh.Sơ đồ cấu tạo tinh hoàn 1.1 Ống sinh tinh - Biểu mô tinh: tế bào Sertoli và tế bào dòng tinh -Tế bào dòng tinh: sinh sản, biệt hóa thành tinh nguyên bào, tinh bào I, tinh bào II, tinh tử (tiền tinh trùng) và cuối cùng thành tinh trùng. -Tinh nguyên bào nằm sát màng đáy, có hai loại: A và B. Tế bào Sertoli: lớn, hình tháp kéo dài, có đáy tựa trên màng đáy và cực ngọn hướng vào lòng ống sinh tinh Có 3 chức năng : - nâng đỡ và bảo vệ các tế bào dòng tinh, tạo thành hàng rào máu tinh hoàn, - thực bào các phần bào tương dư thừa của tinh tử - tiết chất dịch lỏng 1.2 Mô kẽ tinh hoàn - Nằm xung quanh các ống sinh tinh, - Tế bào kẽ = TB Leydig. - Tuyến kẽ: tế bào Leydig + các mao mạch Tuyến kẽII. NHỮNG ỐNG DẪN TINH: Gồm ống thẳng, lưới tinh hoàn, ống ra, ống mào tinh, ống tinh, ống phóng tinh. 2.1 Ống thẳng: - Hướng về thể Highmore, dài 1mm, - Hình thành từ một vài ống sinh tinh. - Biểu mô vuông đơn không đều. 2.2 Lưới tinh hoàn + Nằm trong thể Highmore, Kích thước không đều - biểu mô vuông đơn. 2.3 Ống ra + 1020 ống ra nối giữa lưới tinh hoàn với ống mào tinh. + TB biểu mô gồm TB vuông xen kẻ với TB trụ có lông chuyển. Tế bào biểu mô của ống ra 2.4. Ống mào tinh + Nằm trong thừng tinh, đoạn đầu ngắn và hơi quanh co, đoạn sau dài, tương đối thẳng. + Đi qua ống bẹn và hố chậu rồi uốn cong về phía đáy bàng quang. + Đoạn cuối phình ra thành một cái túi gọi là bóng của ống tinh. + 3 tầng mô: tầng niêm mạc, tầng cơ và tầng vỏ ngoài + BM trụ giả tầng có lông chuyển.Tế bào biểu mô của ống mào tinh 2.5. Ống tinh (gồm 3 tầng mô): tầng niêm mạc (BM trụ giả tầng có LC), tầng cơ và tầng vỏ ngoài Ống tinh2.6. Ống phóng tinh Khoảng 2 cm, giống như bóng của túi tinh. Đoạn trong tuyến tiền liệt không có cơ. Biểu mô không có lông giả. III. NHỮNG TUYẾN PHỤ THUỘC: Gồm: túi tinh, tuyến tiền liệt, tuyến hành niệu đạo. IV. DƯƠNG VẬT: + 2 thể hang và một thể xốp. + Thể hang là mô liên kết xơ, trong có nhiều hốc máu, màng trắng bọc quanh thể hang CT từ 2 lớp sợi keo và sợi chun chắc chắn. + Thể xốp: khối trụ chứa niệu đạo trước, có hai chổ phình, một ở đầu trước gọi là qui đầu, một ở đầu sau gọi là hành niệu đạo. Màng trắng của thể xốp mỏng. + Phần lớn biểu mô niệu đạo trước là biểu mô trụ giả tầng. Sơ đồ cấu tạo của dương vật V. TINH DỊCH + Lỏng, hơi đặc, nhớt, có màu trắng đục, PH vào khoảng 78,7. + 20.000 200.000 tinh trùng/1 mm3 + Khả năng thụ tinh phụ thuộc vào số lượng tinh trùng (≥ 40.000/mm3) + khả năng chuyển động cấu tạo của chúng. TÀI LIỆU THAM KHẢO:- Mô học, Gs Trương Đình Kiệt, NXB Y học 1994.- Basic Histology, 1971, José Carneiro, Louis C. Junqueira & John A. Long.