Giáo án Vật lý 9 kì 2 Trường THCS Số 2 Khoen On

trong SGK. => Rút ra kết luận. - Trả lời câu hỏi của GV. - Yêu cầu HS làm TN như hình 60.1 SGK để tìm hiểu xem trong quá trình viên bị chuyển động thì năng lượng đã biến đổi từ dạng nào sang dạng nào và tổng cơ năng của viên bị có thay đổi không ? - Lần lượt trả lời C1, C2, C3. - Gọi một số HS trình bày những điều quan sát được và lập luận để chứng tỏ có sự biến đổi thế năng thành động năng có sự xuất hiện nhiệt năng. - Yêu cầu đọc thông tin trong SGK. - Nêu câu hỏi: Điều gì chứng tỏ năng lượng không thể tự sinh ra được mà do một dạng năng lượng khác biến đổi thành ? Trong một quá trình biến đổi, nếu thấy một phần năng lượng bị hao hụt đi thì có phải là nó đã biến đi mất không ? Hoạt động 3: Tìm hiểu sự biến đổi cơ năng thành điện năng và ngược lại. Phát hiện sự hao hụt cơ năng và sự xuất hiện dạng năng lượng khác ngoài điện năng. (12’) - HS lắng nghe. - Thảo luận chung về lời giải của C4. V× A r¬i xuèng mét phÇn thÕ n¨ng đ· biÕn thµnh ®éng n¨ng cña máy phát điện tạo ra dßng ®iÖn lµm ®éng c¬ quay kÐo B lªn ®iÖn n¨ng biÕn thµnh c¬ n¨ng vµ nhiÖt n¨ng lµm nãng vËt C5. => Rút ra kết luận (2) - Gv mô tả lại thí nghiệm hình 60.2 - Cho HS thảo luận chung cả lớp trả lời C4, C5. ? Trong TN trên, ngoài cơ năng và điện năng còn xuất hiện thêm dạng năng lượng nào nữa ? Phần năng lượng mới xuất hiện này do đâu mà có? - Kết luận. Hoạt động 4: Định luật bảo toàn năng lượng. (3’) Định luật bảo toàn năng lượng: Chép nội dung định luật trong SGK - Trả lời câu hỏi đặt vấn đề của GV, chỉ ra được nhiệt năng đã truyền đi đâu và không trái với định luật bảo toàn năng lượng. - Đặt vấn đề: Những kết luận vừa thu được khi khảo sát sự biến đổi cơ năng, điện năng ở trên liệu có đúng cho sự biến đổi của các dạng năng lượng khác không ? - Đọc thông báo theo SGK, giới thiệu định luật bảo toàn năng lượng. - Thông báo: Ngày nay định luật này được coi là định luật tổng quát nhất của tự nhiên, đúng cho mọi quá trình biến đổi. Mọi phát minh mới trái với định luật này đều là sai. Hoạt động 5: Vận dụng. (8’) HS làm C6, C7 SGK * C6: Động cơ hoạt động được là có cơ năng. Cơ năng này không thể tự sinh ra. Muốn có cơ năng này bắt buộc phải cung cấp cho máy một năng lượng ban đầu (dùng năng lượng của nước, củi hay dầu). * C7: Nhiệt năng do củi đốt cung cấp một phần vào nồi làm nóng nước, phần còn lại truyền cho môi trường xung quanh theo định luật bảo toàn năng lượng. Bếp cải tiến có vách cách nhiệt, giữ cho nhiệt năng ít bị truyền ra ngoài, tận dụng được nhiệt năng bị truyền ra ngoài, tận dụng được nhiệt năng để đun hai nồi nước. HS nhận xét - Yêu cầu trả lời C6, C7 Gv nhận xét Hoạt động 4: H­íng dÉn häc ë nhµ. (1’) - Xem l¹i toµn bé néi dung bµi häc - Lµm bµi tËp 60.1 -60.5 SBT - Đọc trước Bài 46: Thực hành: Đo tiêu cự của thấu kính hội tụ * Chuẩn bị: (Mçi nhãm) - Mét thÊu kÝnh héi tô cã tiªu cù kho¶ng 10 - 12cm, 1 gi¸ quang häc, 1 mµn ®Ó høng mµu tr¾ng quan s¸t ®ưêng truyÒn cña tia s¸ng , mét c©y nÕn, thưíc ®o, mét vËt s¸ng ch÷ L (hoÆc ch÷ F khoÐt trªn mµn ch¾n s¸ng). Ngày soạn: /0/2015 Ngày giảng : /0/2015 TiÕt 70. Bµi 46. Thùc hµnh: §o tiªu cù cña thÊu kÝnh héi tô A. Môc Tiªu: * HS TB - YÕu: 1. KiÕn thøc: - Trình bày được phương pháp đo tiêu cực của thấu kính hội tụ. 2. Kü n¨ng: - Đo được tiêu cự của thấu kính hội tụ. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, chÝnh x¸c, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. * HS Khá – Giỏi: 1. KiÕn thøc: - Hiểu được phương pháp đo tiêu cực của thấu kính hội tụ. 2. Kü n¨ng: - Đo được tiêu cự của thấu kính hội tụ. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, chÝnh x¸c, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. B. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: - B¶ng phô, bót d¹, phÊn mµu. - Mét thÊu kÝnh héi tô cã tiªu cù kho¶ng 10 -12cm, 1 gi¸ quang häc, 1 mµn ®Ó høng mµu tr¾ng quan s¸t ®êng truyÒn cña tia s¸ng ,mét c©y nÕn, thíc ®o, mét vËt s¸ng ch÷ L hoÆc ch÷ F khoÐt trªn mµn ch¾n s¸ng. 2. Häc sinh: * Mçi nhãm: - Mét thÊu kÝnh héi tô cã tiªu cù kho¶ng 10 - 12cm, 1 gi¸ quang häc, 1 mµn ®Ó høng mµu tr¾ng quan s¸t ®êng truyÒn cña tia s¸ng , mét c©y nÕn, thíc ®o, mét vËt s¸ng ch÷ L (hoÆc ch÷ F khoÐt trªn mµn ch¾n s¸ng). C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: (1’) 2. Bµi míi: HOẠT ĐỘNG CỦA HS TRỢ GIÚP CỦA GV Hoạt động 1: Trình bày việc chuẩn bị báo cáo thực hành: Trả lời các câu hỏi về cơ sở lý thuyết của bài thực hành. (5’) + Trình bày phần chuẩn bị nếu GV yêu cầu. + Kiểm tra việc chuẩn bị lý thuyết của HS cho bài thực hành. Yêu cầu một số HS trả lời từng câu hỏi nêu ra ở phần I trong mẫu báo cáo và hoàn chỉnh câu trả lời. + Kiểm tra việc chuẩn bị báo cáo thực hành của HS như mẫu đã cho ở cuốibài Hoạt động 2: Thực hành đo tiêu cự của thấu kính. (30’) a) Từng nhóm HS thực hiện các công việc sau: - Tìm hiểu các dụng cụ có trong bộ TN b) Đo chiều cao h của vật. c) Điều chỉnh để vật và màn cách TK những khoảng bằng nhau và cho ảnh cao bằng vật d) Do các khoảng cách (d,d’) tương ứng từ vật và từ màn đến TK khi h = h’ + Đề nghị đại diện các nhóm nhận biết: hình dạng vật sáng, cách chiếu để tạo vật sáng, cách xác định vị trí của TK,của vật và màn ảnh. + Cần lưu ý các nhóm HS: - Lúc đầu đặt TK ở giữa giá quang học.rồi đặt vật và màn ở khá gần TK, cách đều TK. Cần đo các khoảng cách này để đảm bảo d0 = d0’. - Sau đó xê dịch đồng thời vật và màn những khoảng lớn bằng nhau (chừng 5cm ra xa dần TK để đảm bảo d = d’. - Khi ảnh hiện trên màn gần rõ nét thì dịch chuyển vật và màn những khoảng nhỏ bằng nhau cho đến khi thu được ảnh rõ nét cao bằng vật. Kiểm tra điều này bằng cách đo chiều cao h’ của ảnh để so sánh với chiều cao h của vật: h = h’ Hoạt động 3: Hoàn thành báo cáo thực hành. (8’) + Từng HS hoàn thành báo cáo thực hành + Nhận xét ý thức, thái độ và tác phong làm việc của nhóm. Tuyên dương các nhóm thực hành tốt và nhắc nhở cácnhóm chưa làm tốt. + Thu báo cáo thực hành của HS Ho¹t ®éng 4 . Hướng dÉn häc ë nhµ. (1') - Xem kü l¹i lý thuyÕt. - Xem l¹i toàn bộ kiến thức đã học trong năm học. gi¶ng: /12/2010 TiÕt 31. Bµi 29. Thùc hµnh chÕ t¹o nam ch©m vÜnh cöu nghiÖm l¹i tõ tÝnh cña èng d©y. I. Môc Tiªu: * HS YÕu: 1. KiÕn thøc: - BiÕt c¸ch nhËn biÕt mét vËt cã ph¶i lµ nam ch©m kh«ng. 2. Kü n¨ng: - BiÕt dïng kim nam ch©m ®Ó x¸c ®Þnh tªn tõ cùc cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua. * HS TB: 1. KiÕn thøc: - ChÕ t¹o ®­îc mét ®o¹n d©y thÐp thµnh nam ch©m. 2. Kü n¨ng: - BiÕt sö lÝ vµ b¸o c¸o thùc hµnh theo mÉu. - BiÕt dïng kim nam ch©m ®Ó x¸c ®Þnh tªn tõ cùc cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua vµ chiÒu dßng ®iÖn ch¹y qua èng d©y. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, chÝnh x¸c, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 1 nguån 3V- 6V, 2 ®o¹n d©y b»ng thÐp, mét ®o¹n b»ng ®ång dµi 3,5 cm , Ø = 0,4 mm. Mét èng d©y kho¶ng 200 vßng cã Ø = 0,2 mm cuèn s½n trªn èng nhùa dµi 1cm.Mét èng d©y dµi 300 vßng cã Ø = 0,2 mm cuèn s½n trªn èng b»ng nhùa ®­êng kÝnh 5 cm trªn mÆt cã khoÐt mét lç trßn ®­êng kÝnh 2mm, hai ®o¹n chØ ni l«ng m¶nh mçi ®o¹n dµi 15 cm, la bµn, gi¸ thÝ nghiªm, bót d¹. Dù kiÕn néi dung ghi b¶ng I.Chuẩn bị: II.Nội dung thực hành. 1.Thùc hµnh chÕ t¹o nam ch©m vÜnh cöu Dông cô TiÕn hµnh thÝ nghiÖm: ( SGK) 2. NghiÖm l¹i tõ tÝnh cña èng d©y * TiÕn hµnh thÝ nghiÖm ( SGK). 3. Tổng kết tiết thực hành: 2. Häc sinh: * Mçi nhãm: 1 nguån 3V- 6V, 2 ®o¹n d©y b»ng thÐp, mét ®o¹n b»ng ®ång dµi 3,5 cm , Ø = 0,4 mm. Mét èng d©y kho¶ng 200 vßng cã Ø = 0,2 mm cuèn s½n trªn èng nhùa dµi 1cm.Mét èng d©y dµi 300 vßng cã Ø = 0,2 mm cuèn s½n trªn èng b»ng nhùa ®­êng kÝnh 5 cm trªn mÆt cã khoÐt mét lç trßn ®­êng kÝnh 2mm, hai ®o¹n chØ ni l«ng m¶nh mçi ®o¹n dµi 15 cm, la bµn, gi¸ thÝ nghiªm, bót d¹. ChÐp mÉu b¸o c¸o thùc hµnh vµo vë. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: (1’) 2. KiÓm tra bµi cò: (3’) ? Nªu cÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu? 3. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña häc sinh Trî gióp cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng 1 . Chế tạo nam châm vĩnh cửu. (18‘) -Trả lời các câu hỏi trong mẫu báo cáo thực hành. -Nắm được yªu cÇu tiết học. -Các nhóm nhận dụng cụ thùc hµnh. - Cá nhân nghiªn cứu SGK, nêu được tóm tắt các bước thực hành chế tạo NC vĩnh cửu. -Làm việc theo nhóm: + Mắc mạch điện vào ống dây A, tiến hành chế tạo NC từ 2 đoạn dây thép và đồng. +Thử từ tính để xđ xem đoạn kim loại nào đã trở thành NC. + Xác định tên từ cực của NC vừa được chế tạo. + Ghi chép kết quả thực hành, viết vào bảng 1 của báo cáo những số liệu và kết luận thu được. - Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi trong mẫu báo cáo. - Nêu tóm tắt yªu cÇu của bài thùc hµnh, nhắc nhở thái độ học tập. - Giao dụng cụ TN cho các nhóm. - Yêu cầu HS nghiên cứu phần 1®gọi 1-2 HS tóm tắt các bước thực hiện. -Yêu cầu HS thực hành theo nhóm, theo dõi nhắc nhở, uốn nắn hoạt động các nhóm. Ho¹t ®éng 2 . Nghiệm lại từ tímh của ống dây có dòng điện chạy qua. (14‘) -Cá nhân ng/cứu SGK® nêu được tóm tắt các bước TH ở phần 2. - Làm việc theo nhóm, tiến hành các bước phần 2. - Ghi kết quả vào báo cáo TH. Cho HS ng/cứu phần 2®yªu cÇu HS nêu tóm tắt nhiệm vụ thùc hµnh phần 2. -Yêu cầu HS thực hành theo nhóm, đén các nhóm theo dõi và uốn nắn các hoạt động của HS. Chú ý h­íng dÉn cách treo kim NC. -Theo dõi ,kiểm tra việc HS tự lực viết báo cáo TH. Ho¹t ®éng 3 . Tổng kết tiết thực hành. (7‘) - Thu dọn dụng cụ TH, vệ sinh lớp học. - Nộp báo cáo thực hành. - Dành thời gian cho HS thu dọn dụng cụ, hoàn chỉnh báo cáo thực hành. - Thu báo cáo thực hành của HS. * Nêu nhận xét tiết thực hành về các mặt của từng nhóm: + Thái độ học tập. + Kết quả TH Ho¹t ®éng 4. H­íng dÉn häc ë nhµ. (1') §äc tr­íc bµi 30 vµ nghiªn cøu tr­íc bµi tËp. ¤n l¹i qui t¾c n¾m tay ph¶i, qui t¾c bµn tay tr¸i ®Ó tiÕt sau lµm bµi tËp. * ChuÈn bÞ: (Mçi nhãm): 1èng d©y, 1 thanh nam ch©m, 1 gi¸ thÝ nghiÖm, 1 bé nguån. Ngµy gi¶ng: /01/2012 TiÕt 43. Bµi 38. Thùc hµnh: VËn hµnh m¸y ph¸t ®iÖn vµ m¸y biÕn thÕ. I. Môc Tiªu: * HS YÕu: 1. KiÕn thøc: - LuyÖn tËp vËn hµnh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. - NhËn biÕt lo¹i m¸y(nam ch©m quay hay cuén d©y quay) c¸c bé phËn chÝnh cña m¸y. - Cho m¸y ho¹t ®éng, nhËn biÕt hiÖu qu¶ t¸c dông cña dßng ®iÖn do m¸y ph¸t ra kh«ng phô thuéc vµo chiÒu quay . - cµng quay nhanh th× hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén d©y cña m¸y cµng cao - luyÖn tËp vËn hµn m¸y biÕn thÕ. - NghiÖm l¹i c«ng thøc vËn hµnh cña m¸y biÕn thÕ. - T×m hiÓu hiÖu ®iÖn thÕ ë hai ®Çu cuén d©y cña hai ®Çu cuén d©y cña cuén thøc cÊp khi m¹ch hë . - T×m hiÓu t¸c dông cña lâi s¾t. 2. Kü n¨ng: - BiÕt c¸ch vËn hµnh m¸y ph¸t ®iÖn vµ m¸y biÕn thÕ. * HS TB: 1. KiÕn thøc: - LuyÖn tËp vËn hµnh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. - LuyÖn tËp vËn hµn m¸y biÕn thÕ. 2. Kü n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng vËn dông ¸y ph¸t ®iÖn vµ m¸y biÕn thÕ. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, chÝnh x¸c, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: B¶ng phô, bót d¹, phÊn mµu. 1 m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu, 1 bãng ®Ìn 3V, 1 m¸y biÕn thÕ nhá cã lâi s¾t cã thÓ th¸o ®­îc, mét nguån ®iÖn xoay chiÒu 3- 6V, 6 sîi d©y dÉn dµi 30 cm, 1 v«n kÕ xoay chiÒu 0 – 15V. Dù kiÕn néi dung ghi b¶ng I. ChuÈn bÞ. II. Néi dung thùc hµnh. 1. Vận hành máy phát điện xoay chiều đơn giản. C1: Cuộn dây quay càng nhanh thì Hiệu điện thế ở 2 đầu máy phát điện càng lơn C2: Đổi chiều quay của cuộn dây đèn vẫn sáng, kim vôn kế vẫn quay. 2/ Vận hành máy biến thế. C3: Số đo các hiệu điện thế tỷ lệ với số vòng của các cuộn dây 2. Häc sinh: * Mçi nhãm: 1 m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu, 1 bãng ®Ìn 3 V, 1 m¸y biÕn thÕ nhá cã lâi s¾t cã thÓ th¸o ®­îc, mét nguån ®iÖn xoay chiÒu 3- 6V, 6 sîi d©y dÉn dµi 30 cm, 1 v«n kÕ xoay chiÒu 0 – 15V. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: (1’) 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña häc sinh Trî gióp cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng 1. ¤n l¹i cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu vµ m¸y biÕn thÕ. (6’) - HS tr¶ lêi. - HS l¾ng nghe. ? Nêu cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều và máy biến thế? - Nªu môc ®Ých cña bµi thùc hµnh. Hoạt động 2: Vận hành máyphát điện xoay chiều. Tìm hiểu thêm một sè tính chất của máy phát điện xoay chiều. Ảnh hưởng chiều quay của máy, tốc độ quay của máy đến hiệu điện thế đầu ra của máy. (15‘) - C¸c nhãm tiÕn hµnh vËn hµnh m¸y ph¸t ®iÖn. + Mỗi cá nhân tự tay vận hành, thu thập thông tin để trả lời câu C1 và C2 + Phân phối máy phát điện xoay chiều và các phụ kiện cho các nhóm như: Bóng đèn,vôn kế, dây dẫn. + Theo dõi, giúp đỡ các nhóm gặp khó khăn. Hoạt động 3. Vận hành máy biến thế. (17‘) a) Tiến hành TN lần 1: Cuộn sơ cấp 200vòng, cuộn thứ cấp 400 vòng và mắc mạch điện như hình 38.2 SGK. Ghi kết quả đo vào bảng 1 b) Tiến hành TN lần 2: Cuộn sơ cấp 400vòng, cuộn thứ cấp 200vòng và tiến hành TN như lần 1 c) Tiến hành TN lần 3: cuộn sơ cấp 800 vòng, cuộn thứ cấp 200 vòng và tiến hành TN như lần trước + Phân phối máy biến thế và các phụ kiện như: Nguồn điện xoay chiều, vôn kế xoay chiều, dây nối cho các nhóm. + Hướng dẫn, kiểm tra việc lấy điện vào nguồn điện xoay chiều của từng nhóm trước khi cho HS sử dụng (mắc vào máy biến thế) + Nhắc HS chỉ được lấy điện xoay chiều từ máy biến thế ra, với Hiệu điện thế 3V và 6V + Dặn HS tuyệt đối không được lấy điện 220V ở trong phòng học. Hoạt động 4: Cá nhân hoàn thành báo cáo và nộp cho GV . (5‘) - HS hoµn thiÖn b¸o c¸o thùc hµnh. - Thu dän dông cô thùc hµnh. - C¸c nhãm thu b¸o c¸o thÝ nghiÖm. - Cho HS hoµn thµnh b¸o c¸o. - Yªu cÇu HS thu dän dông cô. - NhËn xÐt tiÕt thùc hµnh, Ho¹t ®éng 5 . H­íng dÉn häc ë nhµ. (1') Xem l¹i toµn bé lý thuyÕt vµ bµi tËp ®· ch÷a trong ch­¬ng II. ChuÈn bÞ bµi tæng kÕt ch­¬ng 2: Tr¶ lêi tr­íc phÇn tù kiÓm tra. Ngµy gi¶ng: /02/2012 TiÕt 46. Bµi 41. Quan hÖ gi÷a gãc tíi vµ gãc khóc x¹. I. Môc Tiªu: * HS YÕu: 1. KiÕn thøc: - M« t¶ ®­îc sù thay ®æi cña gãc khóc x¹ khi gãc tíi t¨ng hoÆc gi¶m. 2. Kü n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng thùc hiÖn thÝ nghiÖm vÒ khóc x¹ ¸nh s¸ng biÕt c¸ch ®o gãc, ®äc gãc tíi vµ gãc khóc x¹. * HS TB: 1. KiÕn thøc: - M« t¶ ®­îc thÝ nghiÖm thÓ hiÖn mèi quan hÖ gi÷a gãc tíi vµ gãc khóc x¹. 2. Kü n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng thùc hiÖn thÝ nghiÖm vÒ khóc x¹ ¸nh s¸ng biÕt ®o gãc, ®äc gãc tíi vµ gãc khóc x¹ ®Ó rót ra qui luËt. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, chÝnh x¸c, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: Mét miÕng thuû tinh h×nh b¸n nguyÖt, mét miÕng gç ph¼ng, 1 vßng trßn chia ®é b»ng nhùa, 3 chiÕc ®inh ghim. B¶ng phô, bót d¹, phÊn mµu. Dù kiÕn néi dung ghi b¶ng I. Sự thay đổi góc khúc xạ theo góc tới: 1. Thí nghiệm: Bố trí TN như hình 41.1 a) Khi góc tới bằng 600 C1: C2: b) Khi góc tới bằng 450, 300, 00: 2. Kết luận: Khi ánh sáng truyền từ không khí sang thủy tinh: - Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới. - Góc tới tăng (giảm) thì góc khúc xạ cũng tăng (giảm). 3. Mở rộng: SGK-T112. II. Vận dụng: C3: M A I B C4. IG lµ ®­êng biÓu diÔn tia khóc x¹ cña tia tíi SI. 2. Häc sinh: * Mçi nhãm: Mét miÕng thuû tinh h×nh b¸n nguyÖt, mét miÕng gç ph¼ng, 1 vßng trßn chia ®é b»ng nhùa, 3 chiÕc ®inh ghim. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: (1’) 2. KiÓm tra bµi cò: (10’) a) Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là gì? Nêu kết luận về sự khúc xạ ánh sáng khi truyền từ không khí sang nước và ngược lại? b) Khi góc tới tăng thì góc khúc xạ có thay đổi không? Trình bày một phương án TN để quan sát hiện tượng đó? 3. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña häc sinh Trî gióp cña gi¸o viªn Hoạt động 1: Nhận biết sự thay đổi của góc khúc xạ theo góc tới. (25‘) a) Các nhóm bố trí TN như hình 41.1 SGK và tiến hành TN như ở mục a và b b) Từng HS trả lời C1. - Đặt mắt ở phía cạnh cong của miếng thủy tinh.Ta thấy chỉ có 1 vị trí quan sát được hình ảnh của đinh ghim A qua miếng thủy tinh. Điều đó chứng tỏ ánh sáng từ A phát ra truyền đến khe hở I vào miếng thủy tinh rồi đến mắt. Khi chỉ nhín thấy đinh ghim A’ có nghĩa là A’ đã che khuất I và A. Do đó ánh sáng từ A phát ra khôing được đến mắt.Vậy đường nối các vị trí A,I,A’ là đường truyền của tia sáng từ đinh ghim đến mắt. c) Dựa vào bảng kết quả TN,cá nhân suy nghĩ trả lời câu hỏi của GV để rút ra kết luận d)Cá nhân đọc phần mở rộng trong SGK + Hướng dẫn HS tiến hành TN theo các bước đã nêu. - Yêu cầu HS đặt khe hở I của miếng thủy tinh đúng tâm của tấm tròn chia độ - Kiểm tra các nhóm khi xác định vị trí cần có của đinh ghim A’. + Yêu cầu đại diện một vài nhóm trả lời C1: * gợi ý: ? Khi nào mắt ta nhìn thấy hình ảnh của đinh ghim A qua miếng thủy tinh? ? Khi mắt ta nhìn thấy đinh ghim A’, chứng tỏ điều gì? + Yêu cầu HS trả lời C2: ? Tia sáng đi từ không khí vào thủy tinh bị khúc xạ tại mặt phân cách giữa không khí và thủy tinh. AI là tia tới, IA’ là tia khúc xạ. Góc NIA = i là góc tới. Góc N’IA’ = r là góc khúc xạ. ? Khi ánh sáng truyền từ không khí sang thủy tinh góc khúc xạ và góc tới quan hệ với nhau như thế nào? + Tiếp tục hướng dẫn các nhóm làm TN ở mục b SGK ? Khi ánh sáng truyền từ không khí sang các môi trường trong suốt rắn,lỏng khác nhau thì góc khúc xạ và góc tới có quan hệ với nhau như thế nào? - Yªu cÇu HS ®äc phÇn më réng SGK. Hoạt động 2: Vận dụng. (8‘) a) HS trả lời C3: * Hình 41.2 SGK: - Nối B với M cắt PQ tại I - Nối I với A ta có đường truyền của tia sáng từ A đến mắt b) Trả lời C4: + Yêu cầu HS trả lời Câu C3. Có thể gợi ý cho HS trả lời câu hỏi này như sau: - Mắt nhìn thấy A hay B? Từ đó vẽ đường truyền của tia sáng trong không khí tới mắt. - Xác định điểm tới và vẽ đường truyền của tia sáng từ A tới mặt phân cách. + Yêu cầu HS trả lời C4: Ho¹t ®éng 4 . H­íng dÉn häc ë nhµ. (1') Học phần ghi nhớ. §ọc phần” Có thể em chưa biết” Lµm bµi tËp 41.1 ®Õn 41.5 SBT. §äc tr­íc Bµi 42. ThÊu kÝnh héi tô. * ChuÈn bÞ: (Mçi nhãm): 1 thấu kính hội tụ có tiêu cự khoảng 12cm, 1 giá quang học. 1 màn hứng để quan sát đường truyền của chùm sáng, 1 nguồn sáng phát ra chùm ba tia sáng song song. Ngày soạn: /0/2014 Ngày giảng : /0/2014 TiÕt 49 . Bµi 44. ThÊu kÝnh ph©n k× A. Môc Tiªu: * HS Tb - YÕu: 1. KiÕn thøc: - Nhận dạng được thấu kính phân kỳ. 2. Kü n¨ng: - Vẽ được đường truyền của 2 tia sáng đặc biệt (Tia tới quang tâm và tia tới song song với trôc chính) qua thấu kính phân kỳ. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, chÝnh x¸c, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. * HS Kh¸ - Giái: 1. KiÕn thøc: - BiÕt ®­îc ®Æc ®iÓm cña thÊu kÝnh ph©n kú. 2. Kü n¨ng: - Vận dụng các kiến thức đã học để giải thích các hiện tượng đơn giản. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, chÝnh x¸c, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. B. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: B¶ng phô, bót d¹, phÊn mµu. - 1 thấu kính phân kỳ tiêu cự khoảng 12cm, 1 giá quang học, 1 nguồn sáng phát ra 3 tia sáng song song, 1 màn hứng để quan sát đường truyền của tia sáng. 2. Häc sinh: Mçi nhãm: Mét thÊu kÝnh ph©n k× , mét thÊu kÝnh héi tô cã tiªu cù kho¶ng 10 - 12cm, 1 gi¸ quang häc, 1 nguån s¸ng ph¸t ra 3 tia s¸ng song song. 1 mµn ®Ó høng quan s¸t ®­êng truyÒn cña tia s¸ng , C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: (1’) 2. KiÓm tra bµi cò: (5 ’) ? NhËn biÕt thÊu kÝnh héi tô b»ng c¸ch nµo? ? §Æc ®iÓm ¶nh cña vËt t¹o bëi thÊu kÝnh héi tô? 3. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña häc sinh Trî gióp cña gi¸o viªn Hoạt động 1: Tìm hiểu đặc điểm của thấu kính phân kỳ. (10‘) a) Từng HS thực hiện C1: + Có 3 cách: - Dùng tay nhận biết độ dầy phần rìa so với độ dầy phần giữa của thấu kính - Đưa TK lại gần dòng chữ trên trang sách thấy dòng chữ to hơn so với dòng chữ đó khi nhìn trực tiếp - Dùng thấu kinh hứng ánh sáng mặt trời. Nếu chùm đó hội tụ trên màn thì đó là thấu kính hội tụ. b) Từng HS trả lời Câu C2 c) Các nhóm tiến hành TN như hình 44.1 SGK. Từng HS quan sát TN và thảo luận nhóm để trả lời Câu C3. + Yêu cầu HS trả lời Câu C1. +Thông báo về thấu kinh phân kỳ + Yêu cầu 1 vài HS nêu nhận xét về hình dạng của TK phân kỳ và so sánh với TK hội tụ. + Hướng dẫn HS trả lời C2: - Thấu kính phân kỳ có độ dầy phần rìa lớn hơn phần giữa ngược hẳn với thấu kinh hội tụ. + Hướng dẫn HS tiến hành TN như hình 44.1 SGK để trả lời C3: Chùm tia tới song song cho chùm tia ló là chùm phân kỳ. Nên ta gọi TK đó là TK phân kỳ + Thông báo hình dạng mặt cắt và ký hiệu thấu kính phân kỳ Hoạt động 2: Tìm hiểu trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính phân kỳ.(18‘) a) Tìm hiểu khái niệm trục chính: - Các nhóm thực hiện lại TN, quan sát, thảo luận nhóm để trả lời C4: Tia ở giữa khi qua quang tâm của TK phân kỳ tiếp tục truyền thẳng không bị đổi hướng. + Từng HS đọc thông báo về trục chính trong SGK. - HS đọc phần thông báo SGK và trả lời. * Tìm hiểu khái niệm tiêu điểm: - Các nhóm tiến hành lại TN hình 44.1 SGK + Trả lời C5: Nếu kéo dài chùm tia ló ở TK phân kỳ thì chúng sẽ gặp nhau tại một điểm trên trục chính, cùng phía với chùm tia tới. + Từng HS vẽ hình C6 vào vở. + HS đọc khái niệm tiêu điểm SGK. + HS đọc phần thông báo khái niệm về tiêu cự và trả lời. + Yêu cầu HS tiến hành lại TN hình 44.1 SGK. + Theo dõi, hướng dẫn các em HS yếu thực hiện lại TN. Quan sát lại hiện tượng để trả lời câu C4: Có thể gợi ý như sau: - Dự đoán xem tia nào đi thẳng. +Yêu cầu đại diện một vài nhóm trả lời câu C4 và trả lời câu hỏi sau: Trục chính của Thấu kính có đặc điểm gì? ? Quang tâm của một thấu kính có những đặc điểm gì? + Yêu cầu HS làm lại TN ở hình 44.1 SGK. Theo dõi,hướng dẫn các nhóm tiến hành TN + Yêu cầu các nhóm trả lời C5 + Yêu cầu HS lên bảng biểu diễn C6 ? Tiêu điểm của TK phân kỳ được xác định như thế nào? Nó có đặc điểm gì khác với TK hội tụ. ? Tiêu cự của thấu kính là gì? Hoạt động 3: Vận dụng. (10’) + Thảo luận với cả lớp để trả lời. C7. C8: KÝnh cËn lµ thÊu kÝnh ph©n k× *NhËn biÕt: + PhÇn r×a dµy h¬n phÇn gi÷a + §Æt thÊu kÝnh gÇn dßng ch÷ nhá qua kÝnh th× ¶nh cña dßng ch÷ nhá h¬n khi nh×n trùc tiÕp C9: - Phần rìa của TK phân kỳ dầy hơn phần giữa. - Chùm sáng tới // với trục chính của TK phân kỳ cho chùm tia ló phân kỳ. - Khi để TK vào gần dòng chữ trên trang sách,nhìn quaTK ta thấy hình ảnh dòng chữ bé đi đi so với khi nhìn trực tiếp. + Yêu cầu HS trả lời C7,C8,C9 + Thảo luận với cả lớp để trả lời ? Yªu cÇu HS lµm C7? ? ¶nh S’ n»m ë vÞ trÝ nµo lµ ¶nh thËt hay ¶nh ¶o ? ? Muèn vÏ ¶nh cña mét ®iÓm s¸ng ta lµm nh­ thÕ nµo? ( vËn dông 2 trong 3 tia s¸ng ®Æc biÖt ) ? Trong tay c¸c em cã mét kÝnh cËn lµm thÕ nµo ®Ó biÕt kÝnh ®ã lµ héi tô hay ph©n k× ? ? ThÊu kÝnh ph©n k× cã ®Æc ®iÓm g× kh¸c so vøi thÊu kÝnh héi tô ? Ho¹t ®éng 4 . H­íng dÉn häc ë nhµ. (1') - Häc thäc ghi nhí SGK, ®äc phÇn cã thÓ em ch­a biÕt. - Lµm bµi tËp 44.- 45.1, 44-45.2 SBT - §äc tr­íc bµi ¶nh cña mét vËt t¹o bëi thÊu kÝnh ph©n k×. * ChuÈn bÞ: (Mçi nhãm): Mét thÊu kÝnh ph©n k×, 1 gi¸ quang häc, 1 nguån s¸ng 1 mµn høng. Ngµy gi¶ng: 14/04/2011 TiÕt 62 . Bµi 54. Sù trén ¸nh s¸ng mµu. I. Môc Tiªu: * HS YÕu: 1. KiÕn thøc: * HS YÕu: - Trả lời được câu hỏi, thế nào là sự trộn hai hay nhiều ánh sáng màu với nhau. 2. Kü n¨ng: - Dựa vào sự quan sát có thể mô tả màu của ánh sáng mà ta thu được khi trộn hai hay nhiều ánh sáng màu với nhau. - Trình bày được thÝ nghiÖm trộn các ánh sáng màu. * HS TB: 1. KiÕn thøc: - Trả lời được các câu hỏi: có thể trộn được ánh sáng trắng hay không? Có thể trộn được” ánh sáng đen hay không?. 2. Kü n¨ng: - Giải thích được thÝ nghiÖm trộn các ánh sáng màu. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, chÝnh x¸c, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: B¶ng phô, bót d¹, phÊn mµu. 1 ®Ìn chiÕu 3 cöa sæ , 1 mµn, 1 gi¸ quang häc , 1 tÊm ch¾n s¸ng , 1 bé läc mµu. Một vòng tròn vẽ sẵn màu như C3. Dù kiÕn néi dung ghi b¶ng I)ThÕ nµo lµ sù trén c¸c ¸nh s¸ng mµu víi nhau - Trén ¸nh s¸ng mµu lµ chiÕu hai hay nhiÒu ¸nh s¸ng mµu lªn cïng mét chç trªn mµn ch¾n mµu tr¾ng II) Trộn hai ánh sáng màu với nhau: 1. Thí nghiệm 1: C1: 2. Kết luận: Khi trộn 2 ánh sáng màu khác nhau ta được ánh sáng màu khác.Khi hoàn toàn không có ánh sáng thì ta thấy tối, tức là thấy màu đen. Bằng cách làm như trên, ta có thể trộn ba hay nhiều ánh sáng màu khác nhau. III) Trộn ba ánh sáng màu với nhau để được ánh sáng trắng: 1. Thí nghiệm 2: SGK C2: 2. Kết luận: Khi trộn ba chùm sáng màu đỏ, lục và lam với nhau một cách thích hợp ta được ánh sáng màu trắng. - Ngoài ra khi trộn ánh sáng màu đỏ cánh sen với ánh sáng màu vàng và ánh sáng màu lam ta cũng thu được ánh sáng màu trắng . -Tuy nhiên các màu trắng nói trên có khác nhau chút ít và khác với màu trắng của ánh sáng do các ngọn đèn hoặc mặt trời phát ra. IV) Vận dụng: C3: 2. Häc sinh: ( Mçi nhãm): 1 ®Ìn chiÕu 3 cöa sæ , 1 mµn, 1 gi¸ quang häc , 1 tÊm ch¾n s¸ng , 1 bé läc mµu. Nghiên cứu trước Bµi 54. Sù trén ¸nh s¸ng mµu. III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: (1’) 2. KiÓm tra bµi cò: (3 ’) ? Có mấy cách phân tích chùm sáng trắng thành chùm sáng màu khác nhau? ? Trong chùm sáng trắng có chùm sáng màu hay không? Tại sao? 3. Bµi míi: HOẠT ĐỘNG CỦA HS TRỢ GIÚP CỦA GV Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm về sự trộn ánh sáng màu. (10’) a) Đọc tài liệu để tìm hiểu khái niệm về sự trộn các ánh sáng màu. b) Quan sát thiết bị mà ta dùng để trộn các ánh sáng màu. + Hướng dẫn HS đọc tài liệu và quan sát thiết bị TN. +Thông báo về khái niệm trộn các ánh sáng màu. + GV Nên chỉ rõ cho cả lớp từng bộ phận của dụng cụ ở hình 54.1 a SGK Hoạt động 2: Tìm hiểu kết quả của sự trộn hai ánh sáng màu với nhau.(15’) a) Làm TN 1 SGK về sự trộn hai ánh sáng màu theo nhóm dưới sự hướng dẫn của GV. b) Cá nhân quan sát và trả lời C1: - Trộn ánh sáng màu đỏ với ánh sáng màu lục thì được ánh sáng màu vàng, - Trộn ánh sáng màu đỏ với ánh sáng màu lam thì được ánh sáng màu hồng nhạt. - Trộn ánh sáng màu lục với ánh sáng màu lam thì được ánh sáng màu nõn chuối - Không có cái gọi là” ánh sáng màu đen”. Bao giờ trộn hai ánh sáng màu khác nhau với nhau cũng ra được ánh sáng màu khác nhau c) Cá nhân HS nêu kết luận qua TN 1 + Tổ chức và hướng dẫn HS làm TN1 - Để đảm bảo cho hai chùm sáng mà ta trộn với nhau có cường độ tương đương với nhau, nên đặt hai tấm lọc màu ở 2 cửa sổ bên của thiết bị, còn cửa sổ giữa thì được chắn bằng tấm chắn sáng. Đặt màn ở vị trí gần đèn chiếu, chỗ mà 2 chùm sáng chưa cắt nhau. Quan sát và nhận xét về màu của 2 chùm sáng - Di chuyển dần màn ảnh ra xa, cho đến chỗ mà 2 chùm sáng cắt nhau. Quan sát và nhận xét về màu của màn ảnh ở chỗ mà 2 chùm sáng trộn với nhau. - Nên cho một số HS nêu nhận xét về màu thu được. Những nhận xét này nhất thiết không giống nhau, nhưng không được mâu thuẫn với nhau. Đó là vì cảm giác về màu phụ thuộc nhiều vào chủ quan của từng người . + Yêu cầu HS Nêu kết luận qua TN1 Hoạt động 3: Tìm hiểu sự trộn ba ánh sáng màu với nhau để được ánh sáng trắng. (10’) a) Thực hiện và quan sát TN2 theo sự hướng dẫn của GV b) Rút ra nhận xét và trả lời Câu C2: Trộn ba ánh sáng màu đỏ, lục, lam với nhau ta được ánh sáng trắng . c) Vẽ đường đi của các tia sáng trong ba chùm sáng màu, nếu GV yêu cầu. d) Tham gia phát biểu kết luận chung + Hướng dẫn HS làm TN 2 SGK * Chú ý: phải sử dụng 3 tấm lọc màu thích hợp để khi trộn với nhau được ánh sáng trắng. Phải dùng đúng các tấm lọc màu trong bộ đó. + Di chuyển dần màn ảnh ra xa, ta lần lượt thấy những trường hợp sau: - Ba chùm sáng màu tách biệt. - Một phần chùm sáng màu ở giữa trộn với chùm sáng màu ở bên phải; một phần chùm sáng màu ở giữa trộn với chùm sáng màu ở bên trái. - Ba chùm sáng màu trộn với nhau. + Yêu cầu HS nêu kết luận rút ra từ quan sát + Nếu có điều kiện về thời gian thì nên cho HS nghiên cứu đường đi của từng chùm riêng rẻ bằng thực nghiệm rồi vẽ minh họa trên giấy. Đây là 1 kỹ năng rèn luyện cho HS. Hoạt động 4: Củng cố. (5’) +Đọc phần ghi nhớ trong SGK và C3: TN này gọi là TN đĩa tròn Niu-tơn. Do hiện tượng lưu ảnh trên màn lưới (võng mạc), nên nếu đĩa quay nhanh, một điểm trên màn lưới nhận được gần như đồng thời ba thứ ánh sáng phản xạ từ ba vùng có các màu đỏ, lục và lam trên đĩa chiếu tới và cho ta cảm giác màu trắng. + Yêu cầu HS đọc phần ghi nhớ SGK + Hướng dẫn HS thực hiện C3 bằng thực nghiệm * Hoạt động 4: H­íng dÉn häc ë nhµ. (1’) Häc thuéc ghi nhí SGK. §äc phÇn cã thÓ em ch­a biÕt Lµm bµi 53- 54 .1 ®Õn 53- 54. 5 SBT §äc tr­íc Bµi 55. Mµu s¾c c¸c vËt dưới ¸nh s¸ng tr¾ng vµ ¸nh s¸ng mµu. * ChuÈn bÞ: ( Mçi nhãm): Một hộp kín có cửa sổ có thể chắn bằng các tấm lọc màu đỏ hoặc lục (hoặc trong có các đèn phát ánh sáng trắng, đỏ và lục). Các vật có màu trắng, đỏ, lục và đen đặt trong hộp. Một tấm lọc màu đỏ và một tấm lọc màu lục. Ngày soạn: /0/2015 Ngày giảng : /0/2015 TiÕt 64 . Bµi 58. Tæng kÕt ch­¬ng II. Quang häc. A. Môc Tiªu: * HS TB – YÕu: 1. KiÕn thøc: - HÖ thèng kiÕn thøc ®· häc về quang học. 2. Kü n¨ng: - VËn dông kiÕn thøc ®· häc gi¶i thÝch c¸c hiÖn t­îng vµ gi¶i bµi tËp đơn giản. 3. Th¸i ®é: - Nghiêm túc, chó ý nghe gi¶ng, ph¸t biÓu ý kiÕn x©y dùng bµi. * HS Khá – Giỏi: 1. KiÕn thøc: - HÖ thèng kiÕn thøc ®· häc trong ch­¬ng II. Quang học. 2. Kü n¨ng: - VËn dông kiÕn thøc ®· häc gi¶i thÝch c¸c hiÖn t­îng vµ gi¶i bµi tËp. 3. Th¸i ®é: - Nghiêm túc, chó ý nghe gi¶ng, ph¸t biÓu ý kiÕn x©y dùng bµi. B. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: B¶ng phô, bót d¹, phÊn mµu. 2. Häc sinh: Lµm c©u hái tæng kÕt ch­¬ng II. C¬ häc. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: (1’) 2. Bµi míi: HOẠT ĐỘNG CỦA HS HĐ CỦA GV Hoạt động 1: Trả lời các câu hỏi Tự kiểm tra. (25’) I / TỰ KIỂM TRA: 1/ a) Tia sáng bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa nước và không khí. Đó là hiện tượng khúc xạ ánh sáng. b) Góc tới bằng 600. Góc khúc xạ nhỏ hơn 600. 2/ Đặc điểm thứ nhất: Thấu kính hội tụ có tác dụng hội tụ chùm tia tới song song tại một điểm Hoặc: Thấu kính hội tụ cho ảnh thật ở một vị trí rất xa tại tiêu điểm của nó - Đặc điểm thứ hai: Thấu kính hội tụ có phần rìa mỏng hơn phần giữa. 3/ Tia ló qua tiêu điểm chính của thấu kính hội tụ. 4/ Dùng 2 tia sáng đặc biệt phát ra từ điểm B. Tia qua quang tâm O và tia song song với trục chính của thấu kinh hội tụ. 5/ Thấu kính có phần giữa mỏng hơn phần rìa là thấu kính phân kỳ. 6/ Nếu ảnh của tất cả các vật đặt trước thấu kính đều là ảnh ảo thì thấu kính đó là thấu kính phân kỳ. 7/ Vật kính của máy ảnh là thấu kính hội tụ. Ảnh của vật cần chụp hiện trên phim. Đó là ảnh thật, ngược chiều và nhỏ hơn vật + Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi tự kiểm tra (câu 1 7) và chỉ định HS phát biểu. Cho các bạn khác nhận xét đánh giá câu trả lời của bạn. + GV phát biểu nhận xét của mình và nêu kết luận cuối cùng. Hoạt động 2: Làm một số bài tập vận dụng. (18’) 17/ Câu B 18/ Câu B 19/ Câu B 22/ a) Hình vẽ: b) A’B’ là ảnh ảo c) Vì điểm A trùng với điểm F, nên Bo và AI là 2 đường chéo của hình chữ nhật BAOI. Điểm B’ là giao điểm của 2 đường chéo. Nên A’B’ là đường trung bình của tam giác ABO. Ta có: OA’ = OA = 10cm Vậy ảnh nằm cách thấu kính là 10cm + Gv treo bảng phụ câu 17, 18, 19. + Chỉ định HS trình bày đáp án của mình và các HS khác đánh giá câu trả lời của bạn. + GV phát biểu nhận xét và hợp thức hóa kết luận cuối cùng. - Yêu cầu HS làm câu 22. Hoạt động 4: H­íng dÉn häc ë nhµ. (1’) - Xem l¹i nh÷ng bµi tËp ®· ch÷a, lµm bµi tËp cßn l¹i trong phÇn vËn dông - Tiết sau tiếp tục ôn tập chương. * ChuÈn bÞ: Làm các câu hỏi ôn tập chương (từ câu 8 16. SGK) và các bài tập còn lại trong phần vận dụng. Ngµy so¹n:22/04/2011 Ngµy gi¶ng: 26/04/2011 TiÕt 67 . Bµi 61. S¶n xuÊt ®iÖn n¨ng - NhiÖt ®iÖn vµ thñy ®iÖn. I. Môc Tiªu: * HS YÕu: 1. KiÕn thøc: - Nêu được vai trò của điện năng trong đời sống và sản xuất, ưu điểm của việc sử dụng điện năng so với các dạng năng lượng khác. - Chỉ ra được các bộ phận chính trong nhà máy thuỷ điện và nhiệt điện. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch kªnh h×nh vµ kªnh ch÷. * HS TB: 1. KiÕn thøc: - Chỉ ra được các quá trình biến đổi năng lượng trong nhà máy thuỷ điện và nhiệt điện. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp, so s¸nh th«ng tin. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, chÝnh x¸c, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: B¶ng phô, bót d¹, phÊn mµu. Tranh nhµ m¸y thuû ®iÖn vµ nhiÖt ®iÖn. Dù kiÕn néi dung ghi b¶ng I. Vai trò của điện năng trong đời sống và sản xuất: - Hiện nay, trong đời sống và sản xuất dùng rất nhiều các thiết bị về điện. Đặc biệt điện năng là loại năng lượng sạch dể vận chuyển, dể sử dụng và lại không gây ô nhiễm môi trường. - Biến đổi những dạng năng lượng khác thành điện năng. C1) C2) C3) Việc truyền tải điện năng từ nhà máy điện đến nơi tiêu dùng được thực hiện bằng dây dẫn. II. Nhiệt điện: C4) Các bộ phận chính của nhà máy nhiệt điện : - Lò đốt than : Hoá năng chuyển hoá thành nhiệt năng. - Nồi hơi : nhiệt năng chuyển hoá thành cơ năng của hơi. - Tua bin : Cơ năng của hơi chuyển hoá thành động năng của tua bin. - Máy phát điện : Cơ năng chuyển hoá thành điện năng. * Kết luận 1: ( SGK ) III. Thủy điện: C5) Các bộ phận chính của nhà máy thuỷ điện : - Ống dẫn nước : thế năng của nước chuyển hoá thành động năng của nước. - Tua bin : Động năng của nước chuyển hoá thành động năng của tua bin. - Máy phát điện : Động năng chuyển hoá thành điện năng. C6) Khi ít mưa, mực nước trong hồ chứa giảm, do đó trong các bộ phận của nhà máy năng kượng đều giảm, dẫn tới cuối cùng điện năng giảm. * Kết luận 2: ( SGK ) IV) Vận dụng. C7: Tãm t¾t : H1 = 1m S= 1km2 = 106m2 H2 = 200 m = 2.102 m A = ? Gi¶i Ta có : A = P.h mà P = V. d Với d : TLR của nước V : Thể tích Þ A = V.d.h A = 2.10 12 J 2. Häc sinh: §äc tr­íc Bµi 61. S¶n xuÊt ®iÖn n¨ng - NhiÖt ®iÖn vµ thñy ®iÖn III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: (1’) 2. KiÓm tra bµi cò: (5 ’) ? Nªu nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu ? 3. Bµi míi: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Hoạt động 1. Vai trò của điện năng trong đời sống và sản xuất. (5’) - Hiện nay, trong đời sống và sản xuất dùng rất nhiều các thiết bị về điện. Đặc biệt điện năng là loại năng lượng sạch dể vận chuyển, dể sử dụng và lại không gây ô nhiễm môi trường. - Biến đổi những dạng năng lượng khác thành điện năng. C1) Điện được sử dụng trong : * Đời sống : Truyền hình, tủ lạnh, nồi cơm điện... * Sản xuất, Kĩ thuật: Máy bơm, Máy khoan... C2) Những dụng cụ hay thiết bị mà trong đó điện năng đã được chuyển hoá thành : * Cơ năng : Quạt máy * Nhiệt năng : Bếp điện. * Quang năng : Đèn ống. * Hoá năng : Nạp Acquy. C3) Việc truyền tải điện năng từ nhà máy điện đến nơi tiêu dùng được thực hiện bằng dây dẫn. * Ngày nay, điện năng được sử dụng rộng rãi và thuận tiện trong các hoạt động của con người. Nhưng nguồn năng lượng lại không có sẵn trong tự nhiên như các nguồn năng lượng khác (than đá, dầu khí... ). * Các em hãy cho biết vì sao hiện nay việc sản xuất điện năng lại đang trở thành vấn đề rất quan trọng trong đời sống và sản xuất ? * Điện năng không có sẳn trong tự nhiên như than đá, dầu khí...Vậy làm như thế nào để có được điện năng ? * Yêu cầu học sinh đọc và làm việc cá nhân. Trả lời câu hỏi C1 C2 , C3 . Hoạt động 2. Tìm hiểu các bộ phận chính của nhà máy nhiệt và quá trình biến đổi năng lượng trong các bộ phận đó. (10’) - HS trả lời các câu hỏi của GV. C4) Các bộ phận chính của nhà máy nhiệt điện : * Lò đốt than : Hoá năng chuyển hoá thành nhiệt năng. * Nồi hơi : nhiệt năng chuyển hoá thành cơ năng của hơi. * Tua bin : Cơ năng của hơi chuyển hoá thành động năng của tua bin. * Máy phát điện : Cơ năng chuyển hoá thành điện năng. - HS rút ra kết luận. * Treo tranh vẽ sơ đồ nhà máy nhiệt điện. * Yêu cầu học sinh hoạt động theo nhóm, quan sát và liệt kê các bộ phận chính của nhà máy nhiệt điện. * Nhóm đại diện trình bày: Nhiên liệu ban đầu được sử dụng trong nhà máy nhiệt điện là gì? Quá trình biến đổi năng lượng trong lò đốt, nồi hơi, tua bin, máy phát điện xảy ra như thế nào? * Thông báo thêm là hiện nay một số nhà máy nhiệt điện ngoài nhiêu liệu là than đá, dầu, còn có nhà máy nhiệt điện chạy bằng khí đốt như nhà máy điện PHÚ MỸ ở Bà Rịa- Vũng Tàu. Hoạt động 3. Tìm hiểu các bộ phận chính của nhà máy thủy điện và quá trình biến đổi năng lượng trong các bộ phận đó. (15’) - HS trả lời các câu hỏi của GV. C5) Các bộ phận chính của nhà máy thuỷ điện : * Ống dẫn nước : thế năng của nước chuyển hoá thành động năng của nước. * Tua bin : Động năng của nước chuyển hoá thành động năng của tua bin. * Máy phát điện : Động năng chuyển hoá thành điện năng. C6) Khi ít mưa, mực nước trong hồ chứa giảm, do đó trong các bộ phận của nhà máy năng kượng đều giảm, dẫn tới cuối cùng điện năng giảm. - HS rút ra kết luận. * Treo tranh vẽ sơ đồ nhà máy thuỷ điện. * Học sinh quan sát và hoạt động theo nhóm để liệt kê các bộ phận chính của nhà máy thuỷ điện. * Nhiên liệu ban đầu được sử dụng trong nhà máy thuỷ điện là gì? * Học sinh chỉ ra quá trình biến đổi năng lượng trong ống dẫn nước, tua bin, máy phát điện. * Tại sao nhà máy thuỷ điện phải có hồ chứa nước ở trên cao? * Thế năng của nước phải biến đổi thành dạng năng lượng trung gian nào rồi mới thành năng lượng điện năng ? * Học sinh thảo luận theo nhóm để trả lời câu C6 * Yêu cầu học sinh rút ra kết luận về chuổi liên tiếp những quá trình biến đổi năng lượng trong nhà máy thuỷ điện. * Liên hệ các nhà máy thuỷ điện ở nước ta : Hoà bình, sông đà, đa nhiêm, trị an... Hoạt động 4. Vận dụng. (8’) * Trả lời câu C7 * Gv yêu cầu học sinh làm việc cá nhân trả lời câu C7 * Thông báo thêm : ta đã biết, vật được nâng lên càng cao thì thế năng của vật càng lớn. Nếu vật có trọng lượng P được nâng lên đến độ cao h thì vật có thế năng bằng công mà vật đó sinh ra khi rơi xuống đất. Ta có : A = P.h mà P = V. d Với d : TLR của nước V : Thể tích Þ A = V.d.h * Hoạt động 4: H­íng dÉn häc ë nhµ. (1’) Xem l¹i toµn bé néi dung bµi häc Lµm bµi tËp 61.1 -61.3 SB §äc phÇn cã thÓ em ch­a biÕt §äc tr­íc Bµi 62. §iÖn giã - §iÖn mÆt trêi - §iÖn h¹t nh©n. Ngµy so¹n: 23/04/2011 Ngµy gi¶ng: 27/04/2011 TiÕt 68 . Bµi 62. §iÖn giã - §iÖn mÆt trêi - §iÖn h¹t nh©n. I. Môc Tiªu: * HS YÕu: 1. KiÕn thøc: Nêu được các bộ phận chính của máy phát điện gió, pin mặt trời, nhà máy nguyên tử. 2. Kü n¨ng: - chỉ ra được sự biến đổi năng lượng trong các bộ phận chính của các máy trên. * HS TB: 1. KiÕn thøc: - Nêu được các bộ phận chính của máy phát điện gió, pin mặt trời, nhà máy nguyên tử. 2. Kü n¨ng: - Nêu được ưu điểm và nhược điểm của việc sản xuất và sử dụng điện gió, điện mặt trời, điện hạt nhân. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, chÝnh x¸c, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. II. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: B¶ng phô, bót d¹, phÊn mµu. 1 máy phát điện gió (nếu cớ), quạt gió ( quạt điện ) 2 pin mặt trời, 1 bóng đèn 3V 1 động cơ nhỏ. 1 đèn LED có giá. Hình vẽ sơ đồ nhà máy điện nguyên Dù kiÕn néi dung ghi b¶ng I) M¸y ph¸t ®iÖn giã. 1) CÊu t¹o : - Sta to - r« to - c¸nh qu¹t. C1. Giã c¸nh qu¹t quay Ro to chuyÓn ®éng ®iÖn. II) Pin mÆt trêi. 1) CÊu t¹o: Lµm b»ng nh÷ng tÊm si lÝch tr¾ng. 2) Ho¹t ®éng. - WAS - ®iÖn - N¨ng l­îng ®iÖn lín diÖn tÝch tÊm kim lo¹i lín. - ®iÒu kÞªn sö dông ph¶i cã ¸nh s¸ng chiÕu vµo. C2: C«ng suÊt sö dông tæng céng 20.100 + 10.75 = 2750 W C«ng su¸t ¸nh s¸ng mÆt trêi cÇn cung cÊp cho pin mÆt trêi 2750 .10 = 27500 W DiÖn tÝch tÊm pin mÆt trêi 27500 : 1400 = 19, 6 m2 III) Nhµ m¸y ®iÖn h¹t nh©n. 1) CÊu t¹o: 2) Ho¹t ®éng Lß ®èt : H¹t nh©n – nhiÖt Nå h¬i : NhiÖt – nhiÖt n­íc M¸y ph¸t ®iÖn : nhiÖt – c¬ n¨ng tua pin IV) Sö dông tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng. - §Æc ®iÓm n¨ng l­îng ®iÖn: + S¶n xuÊt ra ph¶i sö dông hÕt kh«ng dù tr÷ ®­îc. + H¹n chÕ sö dông giê cao ®iÓm. C4: hiÖu suÊt lín h¬n ®ì hao phÝ. 2. Häc sinh: §äc tr­íc Bµi 62. §iÖn giã - §iÖn mÆt trêi - §iÖn h¹t nh©n III. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: (1’) 2. Bµi míi: Hoạt động của học sinh Trợ giúp của GV Hoạt động 1: Phát hiện ra cách sản xuất điện mới không cần đến nhiên liệu, đó là từ gió hoặc từ ánh sáng mặt trời (5’) - HS trả lời câu hỏi của GV + Nhà máy nhiệt điện : cần có nhiên liệu như dầu, than đá …… + Nhà máy thủy điện : nước - Suy nghĩ câu hỏi mà GV đặt ra - Quan sát GV làm thí nghiệm - HS trả lời câu hỏi của GV – Phát hiện ra năng lượng gió và năng lượng ánh sáng có thể chuyển hoá thành điện năng và các dạng năng lượng này rất dồi dào trong tự nhiên - Yêu cầu học sinh nhắc lại trong nhà máy nhiệt điện và thủy điện, muốn cho máy phát điện hoạt động a phải cung cấp cho nó cái gì ? - GV : ở nhà máy phát điện đó việc cung cấp than đá vànước khá tốn kém và phức tạp. Có cách nào sản xuất điện năng mà không cần phải sử dụng nhiều nhiên liệu và nguyên liệu nước hay không? - Làm TN biểu diễn: cho máy phát điện gió và pin mặt trời hoạt động - GV : trong các thiết bị trên, năng lượng nào đã được chuyển hoá thành điện năng? Nguồn năng lượng đó có dễ kiếm trong tự nhiên không? Hoạt động 2 :Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của máy phát điện gió, quá trình biến đổi năng lượng trong máy phát điện gió ( 8’ ) Máy phát điện gió. - HS suy nghĩ trả lời: + Gió thổi vào cánh buồm à thuyền buồm chuyển động : động năng HS đọc và trả lời câu C1 - HS thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi +Thuận lợi: gió là nguồn năng lượng có trong tự nhiên +Khó khăn : không phải lúc nào cũng có gió để máy phát điện hoạt động - Hãy nêu những hiện tựong gió trong tự nhiên có năng lượng, đó là những dạng năng lượng nào? - Lần lượt cho từng nhóm quan sát máy phát điện gió - Vậy so với nhiệt điện và thủy điện thì việc sản xuất điện gió có thuận lợi và khó khăn gì không? Hoạt động 3 : tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của pin mặt trời ( 8’ ) - Đọc phần thông báo ở SGK trang 162 - Nhận biệt hình dạng tấm pin mặt trời, hai cực âm và dương của pin - Theo dõi TN của GV, nhận biết được nguyên tắc hoạt động của pin mặtrời - HS suy nghĩ trả lời : trong pin mặt trời, quang năng trực tiếp biến đổi thành điện năng, không cần một cơ cấu trung gian nào cả - HS dự đoán, đề xuất phương án kiểm trả bằng đèn LED - HS trả lời : chỉ sản xuất được điện mặt trời khi trời nắng, có ánh sáng chiếu trực tiếp lên pin mặt trời . Có thể sử dụng để lắp đặt ở những nơi mà lưới điện quốc giá không đến được - Giới thiệu cho HS xem tấm pin mặt trời, hai cực của tấm pin ( giống như hai cực của một pin thường dùng ) - Dùng đèn 200V – 100W chiếu ánh sáng lên lề mặt tấm pin, pin phát điện - Lưu ý cho HS, ởđây không cần một máy phát điện. Vật quá trình biện đổ năng lượng trong pin mặt trời khác với trong máy phát điện ở chỗ nào? - Dòng điện do pin mặt trời cung cấp là dòng điện một chiều hay xoay chiều? Làm thế nào để biết? - Việc sản xuất điện mặt trời có thuận lợi và khó khăn gí? Hoạt động 4: nhận biết một số tính năng kỹ thuật của pin mặt trời (công dụng, hiệu suất) để ứng dụng vào thực tế ( 9’) - HS làm việc, trả lời câu C2 - HS ghi bài : máy phát điện gió và pin mặt trời gọn nhẹ có thể cung cấp năng lượng điện cho những vùng núi , hải đảo xa xôi - Thông báo cho HS hai thông số kỹ thuật của pin mặt trời là công suất và hiệu suất - Yêu cầu HS thảo luận trả lời câu C2 Hoạt động 5: tìm hiểu các bộ phận chính của nhà máy điện nguyên tử và các quá trình biến đổi năng lượng trong các bộ phận đó (5’) - HS làm việc cá nhân Quan sát hình 61.1 và 62.3 để trả lới câu hỏi của GV Thảo luận chung ở lớp dưới sự giúp đỡ của GV để rút ra câu trả lới chính xác - Yêu cầu học sinh quan sát hình 61.1 và 62.3 để trả lời câu hỏi + Hai nhà máy này có các bộ phận chính nào giống nhau và khác nhau ? + Bộ phận lò hơi và lò phản ứng là khác nhau ở hai nhà máy nhưng nhiệm vụ của chúng có giống nhau không? Đó là nhiệm vụ gì? - Thông báo ưu điểm của nhà máy điện hạt nhân và các biện pháp bảo đảm an toàn Hoạt động 6: tìm hiểu nguyên tắc chung của việc sử dụng điện năng và các biện pháp tiệt kiệm điện năng ( 8’) - Làm việc cá nhân rồi thảo luận chung để trả lời câu C3 - Tự đọc thông báo ở SGK để nâu các biện pháp tiết kiệm điện - HS trả lời câu hỏi của GV - Tự đọc bảng 1 ở SGK để trả lới C4 - Tổ chức cho HS thảo luận chung ở lớp để trả lới câu C3 - Vì sao biện pháp tiết kiệm điện chủ yếu là hạn chế sử dụng điện vào giớ cao điểm - Yêu cầu HS trả lới câu C4 * Hoạt động 4: H­íng dÉn häc ë nhµ. (1’) Xem l¹i toµn bé néi dung bµi häc Lµm bµi tËp 62.1 -62.4 SBT §äc phÇn cã thÓ em ch­a biÕt Tiết sau Ôn tập cuối năm. Ngày soạn: /0/2015 Ngày giảng : /0/2015 TiÕt 44. Bµi 39. Tæng kÕt ch­¬ng II. §iÖn tõ häc. A. Môc Tiªu: * HS Tb - Yếu: 1. KiÕn thøc: - ¤n tËp vµ hÖ thèng ho¸ nh÷ng kiÕn thøc vÒ nam ch©m, lùc tõ, ®éng c¬ ®iÖn. 2. Kü n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng tæng hîp, kh¸i qu¸t kiÕn thøc ®· häc. - VËn dông trả lời câu hỏi. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, chÝnh x¸c, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. * HS Khá – Giỏi : 1. KiÕn thøc: - ¤n tËp vµ hÖ thèng ho¸ nh÷ng kiÕn thøc vÒ nam ch©m, lùc tõ, ®éng c¬ ®iÖn. 2. Kü n¨ng: - VËn dông kiến thức đã học giải thích các hiện tượng. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, chÝnh x¸c, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. B. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: HÖ thèng c©u hái vµ bµi tËp, phÊn mµu. 2. Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi tæng kÕt ch­¬ng 2: Tr¶ lêi tr­íc phÇn tù kiÓm tra. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: (1’) 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña häc sinh Trî gióp cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng 1. ¤n tËp lý thuyÕt. (30‘) - HS lÇn l­ît tr¶ lêi. - Treo thanh nam ch©m b»ng mét sîi d©y mÒm ë chÝnh gi÷a ®Ó cho thanh nc n»m ngang cùc quay vÒ h­íng b¨c ®Þa lÝ lµ cùc B¾c. - Tõ phæ - ®­êng søc tõ. - HS tr¶ lêi. ? Nam ch©m cã mÊy lo¹i ®ã lµ nh÷ng lo¹i nµo ? ? Nam ch©m vÜnh cöu cã ®Æc ®iÓm g×? ? Cã mét nam ch©m d· bÞ mê tªn cùc lµm thÕ nµo ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc tªn cùc cña nã ? ? Lµm thÕ nµ« ®Ó t¹o ra ®­îc mét nam ch©m vÜnh cöu ? ? CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña nam ch©m ®iÖn? Nam ch©m ®iÖn cã øng dông g× trong kÜ thuËt ? ? Nam ch©m ®iÖn vµ nam ch©m vÜnh cöu kh¸c nhau ë ®iÓm nµo? ? Tõ tr­êng ®­îc tån t¹i ë ®©u? ? §Ó nhËn biÕt ®­îc t¹i ®iÓm A cã tõ tr­êng hay kh«ng ta lµm nh­ thÕ nµo? ? H×nh ¶nh trùc quan vÒ tõ tr­êng gäi lµ g×? ? H×nh ¶nh c¸c ®­êng m¹t s¾t xung quanh nam ch©m xung quanh èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua gäi lµ g×? ? §­êng søc tõ cña nam ch©m vµ cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua cã chiÒu nh­ thÕ nµo ? ? Muèn x¸c ®Þnh chiÒu ®­êng søc tõ cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua ta lµm nh­ thÕ nµo? ? Ph¸t biÓu qui t¾c n¾m tay ph¶i ? ? NÕu ®Æt mét d©y dÉn th¼ng cã dßng ®iÖn ch¹y qua trong tõ tr­êng cña nam ch©m trªn th× lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn dßng ®iÖn ®­îc x¸c ®Þnh nh­ thÕ nµo ? vËn dông kiÕn thøc nµo ®Ó lµm ? ? Ph¸t biÓu qui t¾c bµn tay tr¸i ? Ho¹t ®éng 2 . VËn dông. (13‘) + HS tự nghiên cứu. + Tham gia thảo luận chung ở lớp vể trả lời: Đường sức từ do cuộn dây của nam châm điện tạo ra tại N hướng từ trái sang phải. Áp dụng quy tắc bàn tay trái, lực từ hướng từ ngoài vào trong và vuông góc với mặt phẳng hình vẽ. + Câu hỏi 10 cho HS tù nghiªn cøu. Sau đó thảo luận chung ở lớp. Gv nhận xét. Ho¹t ®éng 3 . H­íng dÉn häc ë nhµ. (1') - Xem l¹i kiÕn thøc ®· «n. - TiÕp tôc tr¶ lêi tr­íc phÇn tù kiÓm tra. - Tiết sau tiếp tục ôn tập. Ngày soạn: 08/02/2014 Ngày giảng : 10/02/2014 TiÕt 44 . Bµi 39. Tæng kÕt ch­¬ng II. §iÖn tõ häc A. Môc Tiªu: * HS Tb - Yếu: 1. KiÕn thøc: - ¤n tËp vµ hÖ thèng ho¸ nh÷ng kiÕn thøc vÒ dßng ®iÖn c¶m øng dßng ®iÖn xoay chiÒu m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu vµ m¸y biÕn thÕ. 2. Kü n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng tæng hîp, kh¸i qu¸t kiÕn thøc ®· häc. - VËn dông được công thức làm bµi tËp. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. * HS Khá – Giỏi : 1. KiÕn thøc: - ¤n tËp vµ hÖ thèng ho¸ nh÷ng kiÕn thøc vÒ dßng ®iÖn c¶m øng dßng ®iÖn xoay chiÒu m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu vµ m¸y biÕn thÕ. 2. Kü n¨ng: - VËn dông thành thạo công thức làm bµi tËp. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. B. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: - HÖ thèng c©u hái vµ bµi tËp. 2. Häc sinh: - ChuÈn bÞ bµi tæng kÕt ch­¬ng 2: Tr¶ lêi tr­íc phÇn tù kiÓm tra. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: (1’) 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña häc sinh Trî gióp cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng 1. ¤n tËp lý thuyÕt. (20‘) - XuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. - HS tr¶ lêi. - HS tr¶ lêi. - dïng m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu - M¸y biÕn thÕ - Dßng ®iÖn kh«ng ®æi kh«ng t¹o ra tõ tr­êng biÕn thiªn nªn sè ®êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén thø cÊp kh«ng biÕn ®æi nªn kh«ng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng ? Khi cho mét khung d©y dÉn kÝn quay trong tõ tr­êng cña mét nam ch©m vÜnh cöu th× hiÖn t­îng g× s¶y ra ? ? Cã nh÷ng c¸ch nµo ®Ó t¹o ra dßng ®iÖn c¶m øng ? ? §iÒu kiÖn ®Ó xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng lµ g× ? ? Khi dßng ®iÖn c¶m øng lu©n phiªn ®æi chiÒu gäi lµ g×? Dßng ®iÖn xoay chiÒu cã t¸c dông g×? ®o hiÖu ®iÖn thÕ vµ c­êng ®é cña dßng xoay chiÒu b»ng dông cô g×? ? Lµm thÕ nµo ®Ó t¹o ra ®ưîc dßng ®iÖn xoay chiÒu ? ? Cã mÊy lo¹i m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu ? ? Nªu ®iÓm gièng nhau vÒ cÊu t¹o vµ ®iÓm kh¸c nhau cña 2 lo¹i m¸y ®ã ? ? Muèn vËn chuyÓn ®iÖn n¨ng ®i xa ph¶i dïng dông cô g×? Lµm thÕ nµo ®Ó gi¶m hao phÝ trªn ®­êng d©y? ? Cã thÓ dïng dßng ®iÖn kh«ng ®æi ®Ó ch¹y m¸y biÕn thÕ ®­îc kh«ng ? Ho¹t ®éng 2 . VËn dông. (23 ‘) - HS th¶o luËn nhãm thùc hiÖn. Câu 11: a) Để giảm hao phí do tỏa nhiệt trên đường dây. b) Giảm đi 1002 = 10 000 lần. c) Vận dụng công thức: U1/ U2 = n1 / n2 Suy ra: U2 =U1. n2 / n1 =220.120/ 4400 = 6V - Đại diÖn nhãm tr×nh bµy. - C¸ nh©n HS tham gia th¶o luËn. Câu 12: Dòng điện không đổi không tạo ra từ trường biến thiên, số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn thứ cấp không biến đổi nên trong cuộn dây không xuất hiện dòng điện cảm ứng. Câu 13: Trường hợp a) Khi khung dây quay quanh trục PQ nằm ngang thì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của khung dây luôn không đổi, luôn bằng 0. Do đó trong khung dây không xuất hiện dòng điện cảm ứng. HS nhận xét - Yªu cÇu HS th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u 11. - Gv nhËn xÐt. - Yªu cÇu HS th¶o luËn c¶ líp tr¶ lêi c©u 12, 13. GV nhận xét Ho¹t ®éng 3 . H­íng dÉn häc ë nhµ. (1') - ¤n l¹i toµn bé néi dung ch­¬ng II. - §äc tr­íc ch­¬ng III. bµi 40. hiÖn t­îng khóc x¹ ¸nh s¸ng . * ChuÈn bÞ: (Mçi nhãm): - 1 bình thủy tinh hoặc bình nhựa trong - 1 bình chứa nước sạch, 1 ca múc nước, 1 miếng gỗ phẳng, mềm để có thể cắm được đinh ghim, 3 chiếc đinh ghim.