Giải pháp hạn chế rủi ro trong thanh toán tín dụng chứng từ cho hàng xuất

thì r i ro là s b t tr c có liênộ ạ ể ủ ườ ủ ự ấ ắ quan đ n vi c xu t hi n nh ng bi n c không mong đ i. ế ệ ấ ệ ữ ế ố ợ Bàn v r i ro trong kinh doanh XNK, trong tác ph m “Qu n tr r i ro vàề ủ ẩ ả ị ủ kh ng ho ng”, tác gi Đoàn Th H ng Vân cho r ng r i ro trong kinh doanh xu tủ ả ả ị ồ ằ ủ ấ nh p kh u là s b t tr c có th đo l ng đ c, nó có th t o ra nh ng t n th t,ậ ẩ ự ấ ắ ể ườ ượ ể ạ ữ ổ ấ m t mát, thi t h i ho c làm m t đi nh ng c h i sinh l i, nh ng cũng có th đ aấ ệ ạ ặ ấ ữ ơ ộ ờ ư ể ư đ n nh ng l i ích, nh ng c h i thu n l i trong kinh doanh XNK.ế ữ ợ ữ ơ ộ ậ ợ M i quan đi m hay khái ni m trên s d ng nh ng ngôn t khác nhauỗ ể ệ ử ụ ữ ừ nh ng đ u có đi m chung là đ c p đ n m t hay m t chu i s ki n mà nó x yư ề ể ề ậ ế ộ ộ ỗ ự ệ ả ra s t o ra các t n th t ho c đem l i nh ng c h i. Trong ph m vi nghiên c uẽ ạ ổ ấ ặ ạ ữ ơ ộ ạ ứ c a đ tài, nhóm ch xét r i ro đây nh là các bi n c có th gây nh h ngủ ề ỉ ủ ở ư ế ố ể ả ưở x u đ n quá trình ho t đ ng kinh doanh c a NHTM và các doanh nghi p, làmấ ế ạ ộ ủ ệ gi m hi u qu ho t đ ng c a NH và doanh nghi p. T đó, đ a ra các gi i phápả ệ ả ạ ộ ủ ệ ừ ư ả h n ch r i ro nh m ngăn ch n các t n th t. Nh n d ng r i ro là m t khâu quanạ ế ủ ằ ặ ổ ấ ậ ạ ủ ộ tr ng giúp đ a ra các gi i pháp h n ch hi u qu và phù h p.ọ ư ả ạ ế ệ ả ợ 1.3.2. R i ro trong thanh toán qu c t :ủ ố ế S cách bi t v đ a lý, ngôn ng , h th ng lu t pháp, t p quán kinhự ệ ề ị ữ ệ ố ậ ậ doanh... làm cho ho t đ ng TTQT c a các NHTM và các doanh nghi p kinh doanhạ ộ ủ ệ XNK ch a đ ng nhi u r i ro đ c thù:ứ ự ề ủ ặ 1.3.2.1. R i ro qu c gia:ủ ố Là kh năng mà m t qu c gia ho c ng i đi vay c a m t qu c gia nh tả ộ ố ặ ườ ủ ộ ố ấ đ nh không mu n ho c không th th c hi n nghĩa v cam k t c a mình v i đ iị ố ặ ể ự ệ ụ ế ủ ớ ố tác n c ngoài. R i ro qu c gia có th t n t i d i các d ng sau:ướ ủ ố ể ồ ạ ướ ạ R i ro chính tr : ủ ị Tính n đ nh c a m t qu c gia đóng vai trò r t quanổ ị ủ ộ ố ấ tr ng trong giao th ng qu c t . B t c m t s thay đ i nào v ch nh th , chínhọ ươ ố ế ấ ứ ộ ự ổ ề ỉ ể sách c a chính ph đ u có th nh h ng đ n ho t đ ng kinh doanh qu c t .ủ ủ ề ể ả ưở ế ạ ộ ố ế Ch ng h n, khi m t qu c gia có chi n tranh, cu c chi n s phá v m i quan hẳ ạ ộ ố ế ộ ế ẽ ỡ ố ệ gi a qu c gia lâm chi n v i m t s n c khác trên Th gi i. S tàn phá c aữ ố ế ớ ộ ố ướ ế ớ ự ủ chi n tranh có th làm cho qu c gia b n n gi m ho c không còn kh năng th cế ể ố ị ạ ả ặ ả ự hi n các cam k t đã ký v i đ i tác qu c t .ệ ế ớ ố ố ế R i ro kinh t : ủ ế B i c nh kinh t c a m t qu c gia s tác đ ng đ n ni mố ả ế ủ ộ ố ẽ ộ ế ề tin c a nhà kinh doanh, đ u t qu c t đ n qu c gia đó. N u m t qu c gia suyủ ầ ư ố ế ế ố ế ộ ố thoái ho c b kh ng ho ng kinh t , kh năng thu hút v n và giao th ng qu c tặ ị ủ ả ế ả ố ươ ố ế c a n c đó s gi m sút và ng c l i.ủ ướ ẽ ả ượ ạ 1.3.2.2. R i ro v qu n lý h i đoái:ủ ề ả ố Qu n lý ngo i h i là h th ng ki m soát lu ng ngo i h i nh p vào ho cả ạ ố ệ ố ể ồ ạ ố ậ ặ chuy n ra kh i m t đ t n c. Trong qu n lý kinh t , các chính ph th ng banể ỏ ộ ấ ướ ả ế ủ ườ hành các chính sách nh m kh i thông ho c h n ch lu ng ngo i h i nh m th cằ ơ ặ ạ ế ồ ạ ố ằ ự hi n chính sách phát tri n kinh t c a qu c gia trong t ng th i kỳ. Nh ng bi nệ ể ế ủ ố ừ ờ ữ ệ pháp này có th t o ra s ch m tr trong thanh toán, làm gia tăng chi phí và th iể ạ ự ậ ễ ờ gian c a các th ng gia và nhà đ u t qu c t .ủ ươ ầ ư ố ế 1.3.2.3. R i ro đ i tác:ủ ố Đây là r i ro phát sinh t các nhà XNK, NH đ i lý không th c hi n đúngủ ừ ạ ự ệ các nghĩa v c a mình. Đi u này có th đ c th hi n d i d ng ng i bánụ ủ ề ể ượ ể ệ ướ ạ ườ không giao hàng đúng h p đ ng, gian l n th ng m i...; ng i mua ch m thanhợ ồ ậ ươ ạ ườ ậ toán, thanh toán không đ ho c th m chí t ch i thanh toán sau khi ng i bán đãủ ặ ậ ừ ố ườ cung ng hàng hóa... NH đ i lý b t đ ng v nghi p v ho c phá s n d n đ n tứ ạ ấ ồ ề ệ ụ ặ ả ẫ ế ừ ch i ho c ch m tr trong thanh toán.ố ặ ậ ễ CH NG 2ƯƠ TH C TR NG R I RO TRONG THANH TOÁN HÀNG XU TỰ Ạ Ủ Ấ THEO PH NG TH C TÍN D NG CH NG TƯƠ Ứ Ụ Ứ Ừ Có r t nhi u nguyên nhân d n đ n r i ro trong thanh toán theo ph ngấ ề ẫ ế ủ ươ th c thanh toán tín d ng ch ng t . Trong ph m vi c a đ tài chúng tôi đ c pứ ụ ứ ừ ạ ủ ề ề ậ đ n nh ng r i ro th ng g p nh t trên hai góc đ : r i ro đ i v i NH và r i roế ữ ủ ườ ặ ấ ộ ủ ố ớ ủ đ i v i doanh nghi p.ố ớ ệ 2.1. R i ro đ i v i góc đ NH:ủ ố ớ ộ 2.1.1. NH phát hành L/C (Issuing Bank) hay NH m L/C (Opening Bank):ở Khi tham gia ph ng th c thanh toán TDCT, NH phát hành L/C (Issuingươ ứ Bank) hay NH m L/C (Opening Bank) th ng g p nh ng r i ro sau đây:ở ườ ặ ữ ủ 1. Trong nghi p v m L/C, n u NH phát hành ki m tra không kĩ đ n xinệ ụ ở ế ể ơ m L/C s d n đ n vi c ch p nh n c nh ng đi u kho n hàm ch a r i ro choở ẽ ẫ ế ệ ấ ậ ả ữ ề ả ứ ủ NH sau này. 2. Khi nh n đ c b ch ng t xu t trình, n u NH phát hành tr ti n hayậ ượ ộ ứ ừ ấ ế ả ề ch p nh n thanh toán h i phi u kỳ h n mà không có s ki m tra m t cách thíchấ ậ ố ế ạ ự ể ộ đáng b ch ng t , đ b ch ng t có l i, nhà NK không ch p nh n, thì NHộ ứ ừ ể ộ ứ ừ ỗ ấ ậ không th đòi ti n nhà NK.ể ề 3. NH phát hành ph i th c hi n thanh toán cho ng i th h ng theo quiả ự ệ ườ ụ ưở đ nh c a L/C ngay c trong tr ng h p nhà NK m t kh năng thanh toán ho c bị ủ ả ườ ợ ấ ả ặ ị phá s n do kinh doanh thua l .ả ỗ 4. Trong tr ng h p hàng đ n tr c b ch ng t thì NH phát hành hayườ ợ ế ướ ộ ứ ừ đ c yêu c u ch p nh n thanh toán cho ng i th h ng mà ch a nhìn th y bượ ầ ấ ậ ườ ụ ưở ư ấ ộ ch ng t . N u không có s ch p nh n tr c c a ng i NK v vi c hoàn tr , thìứ ừ ế ự ấ ậ ướ ủ ườ ề ệ ả NH phát hành s g p r i ro khi b ch ng t có sai sót, khi đó nhà NK không ch pẽ ặ ủ ộ ứ ừ ấ nh n và NH s không truy hoàn đ c ti n t nhà NK.ậ ẽ ượ ề ừ 5. N u trong L/C NH phát hành không qui đ nh b v n đ n đ y đ (full setế ị ộ ậ ơ ầ ủ off bills of lading) thì m t ng i NK có th l y đ c hàng hoá khi ch c n xu tộ ườ ể ấ ượ ỉ ầ ấ trình m t ph n c a b v n đ n, trong khi đó ng i tr ti n hàng hoá l i là NHộ ầ ủ ộ ậ ơ ườ ả ề ạ phát hành theo cam k t c a L/C.ế ủ 6. NH phát hành có th g p r i ro do không hành đ ng đúng theo UCP 600,ể ặ ủ ộ đó là đ a ra quy t đ nh t ch i b ch ng t v t quá 7 ngày làm vi c c a NH,ư ế ị ừ ố ộ ứ ừ ượ ệ ủ theo qui đ nh c a UCP 600 là không quá 7 ngày.ị ủ 7. NH là ng i gánh ch u r i ro đ o đ c: NH phát hành ph i th c hi nườ ị ủ ạ ứ ả ự ệ thanh toán cho ng i h ng l i theo qui đ nh c a L/C ngay c trong tr ng h pườ ưở ợ ị ủ ả ườ ợ ng i NK ch tâm không hoàn tr .ườ ủ ả NH là ng i gây ra r i ro đ o đ c: NH m L/C có th vi ph m cam k tườ ủ ạ ứ ở ể ạ ế c a mình nh t ch i thanh toán ho c trì hoãn thanh toán ho c đ ng v phíaủ ư ừ ố ặ ặ ứ ề khách hàng gây khó khăn trong quá trình thanh toán. 2.1.2. NH thông báo (Advising Bank): NH thông báo có trách nhi m ph i đ m b o r ng th tín d ng là chânệ ả ả ả ằ ư ụ th t, đ ng th i ph i xác minh ch ký, mã khoá (test key), m u đi n c a NH phátậ ồ ờ ả ữ ẫ ệ ủ hành tr c khi g i thông báo cho nhà XK. R i ro x y ra v i NH thông báo là khiướ ử ủ ả ớ NH này thông báo m t L/C gi ho c s a đ i m t L/C không có hi u l c trong khiộ ả ặ ử ổ ộ ệ ự chính NH ch a xác nh n đ c tình tr ng mã khoá hay ch ký u quy n c a NHư ậ ượ ạ ữ ỷ ề ủ m L/C.ở 2.1.3. NH xác nh n (Confirming Bank):ậ 1. N u b ch ng t đ c xu t trình là hoàn h o thì NH xác nh n ph i trế ộ ứ ừ ượ ấ ả ậ ả ả ti n cho nhà XK b t lu n là có truy hoàn đ c ti n t NH phát hành hay không.ề ấ ậ ượ ề ừ Nh v y, NH xác nh n ch u r i ro tín d ng đ i v i NH phát hành.ư ậ ậ ị ủ ụ ố ớ 2. N u NH xác nh n tr ti n hay ch p nh n thanh toán h i phi u kỳ h n màế ậ ả ề ấ ậ ố ế ạ không có s ki m tra b ch ng t m t cách thích đáng, đ b ch ng t có l i,ự ể ộ ứ ừ ộ ể ộ ứ ừ ỗ NH phát hành không ch p nh n thanh toán thì NH xác nh n không th đòi ti nấ ậ ậ ể ề NH phát hành. 2.1.4. NH đ c ch đ nh (Nominated Bank):ượ ỉ ị Các NH đ c ch đ nh không có trách nhi m thanh toán cho nhà XK tr cượ ỉ ị ệ ướ khi nh n đ c ti n hàng t NH phát hành. Tuy nhiên trong th c t , trên c s bậ ượ ề ừ ự ế ơ ở ộ ch ng t đ c xu t trình, các NH đ c ch đ nh th ng ng tr c cho nhà XKứ ừ ượ ấ ượ ỉ ị ườ ứ ướ v i đi u ki n truy đòi đ tr giúp nhà XK, do đó NH này ph i ch u r i ro tínớ ề ệ ể ợ ả ị ủ d ng đ i v i NH phát hành ho c nhà XK.ụ ố ớ ặ  Minh h a v r i ro khi s d ng ph ng th c tin d ng ch ng t đ iọ ề ủ ử ụ ươ ứ ụ ứ ừ ố v i NH:ớ Công ty TNHH Minh Quang mua lô hàng máy nông nghi p c a nhà xu tệ ủ ấ kh u Malaysia tr giá 48.000 USD. Vào ngày 11/04, ngân hàng Ngo i th ngẩ ở ị ạ ươ (NHNT) đã phát hành L/C NK v i m c ký qu 10% theo yêu c u c a công ty TNHH Minhớ ứ ỹ ầ ủ Quang. Vào ngày 27/12/2004, NHNT nh n đ c b ch ng t do NH MayBankậ ượ ộ ứ ừ g i đ n, ki m tra và xác đ nh ch ng t phù h p v i L/C, thông báo cho công tyở ế ể ị ứ ừ ợ ớ Minh Quang v th i h n ph i thanh toán b ch ng t là ngày 05/01/2005. Tuyề ờ ạ ả ộ ứ ừ nhiên, công ty đã nhi u l n trì hoãn n p ti n v i lý do “đang th ng l ng v iề ầ ộ ề ớ ươ ượ ớ nhà XK”. Cu i cùng tr c áp l c đòi ti n liên t c c a MayBank, NHNT ph i yêuố ướ ự ề ụ ủ ả c u công ty nh n n b t bu c và thanh toán cho phía n c ngoài vào ngàyầ ậ ợ ắ ộ ướ 07/02/2005. Thi t h i:ệ ạ Đ n nay, công ty Minh Quang v n ch a có kh năng hoàn tr kho n nế ẫ ư ả ả ả ợ vay b t bu c cho lô hàng này. NHNT ph i trích qu d phòng r i ro đ gi m nắ ộ ả ỹ ự ủ ể ả ợ theo đ nh kỳ - NH g p r i ro.ị ặ ủ Nguyên nhân: Vi c xem xét và trình m L/C b ng v n t có đ c giao cho b ph n tácệ ở ằ ố ự ượ ộ ậ nghi p. B ph n tác nghi p thi u k năng th m đ nh tình hình kinh doanh c aệ ộ ậ ệ ế ỹ ẩ ị ủ khách hàng, trình m L/C ch y u d a trên kinh nghi m giao d ch v i kháchở ủ ế ự ệ ị ớ hàng. Thi u sót trong vi c c p nh t thông tin mua bán c a khách hàng: công tyế ệ ậ ậ ủ nh p lô hàng này đ bán l i cho đ i tác khác, v n mua hàng c a đ i tác này l iậ ể ạ ố ố ủ ố ạ ph thu c vào vi c xét duy t cho vay c a NH khác.ụ ộ ệ ệ ủ 2.2. R i ro đ i v i góc đ doanh nghi p:ủ ố ớ ộ ệ 2.2.1. R i ro đ i v i nhà xu t kh u:ủ ố ớ ấ ẩ Khi tham gia ph ng th c thanh toán TDCT, nhà XK hay g p nh ng r i roươ ứ ặ ữ ủ sau: 1. Khi nh n đ c L/C t NH thông báo, n u nhà XK ki m tra các đi uậ ượ ừ ế ể ề ki n ch ng t không kĩ, ch p nh n c nh ng yêu c u b t l i mà nhà XK khôngệ ứ ừ ấ ậ ả ữ ầ ấ ợ th đáp ng đ c trong khâu l p ch ng t sau này. Khi các yêu c u đó khôngể ứ ượ ậ ứ ừ ầ đ c tho mãn, NH phát hành t ch i b ch ng t và không thanh toán. Lúc đó,ượ ả ừ ố ộ ứ ừ nhà NK s có l i th đ th ng l ng l i v giá c n m ngoài các đi u kho nẽ ợ ế ể ươ ượ ạ ề ả ằ ề ả c a L/C và nhà XK s g p b t l i.ủ ẽ ặ ấ ợ 2. Trong thanh toán TDCT, NH m L/C đ ng ra cam k t thanh toán choở ứ ế ng i XK khi h xu t trình b ch ng t phù h p v i n i dung c a L/C, NH chườ ọ ấ ộ ứ ừ ợ ớ ộ ủ ỉ làm vi c v i các ch ng t quy đ nh trong L/C. Ph ng th c thanh toán TDCT đòiệ ớ ứ ừ ị ươ ứ h i s chính xác tuy t đ i gi a b ch ng t thanh toán v i n i dung quy đ nhỏ ự ệ ố ữ ộ ứ ừ ớ ộ ị trong L/C. Ch c n m t sỉ ầ ộ ơ su t nh trong vi c l p ch ng t thì nhà XK cũng có th b NH m L/C và ng iấ ỏ ệ ậ ứ ừ ể ị ở ườ mua b t l i, t ch i thanh toán. Do đó, vi c l p b ch ng t thanh toán là m tắ ỗ ừ ố ệ ậ ộ ứ ừ ộ khâu quan tr ng và r t d g p r i ro đ i v i nhà XK.ọ ấ ễ ặ ủ ố ớ M t b ch ng t thanh toán phù h p v i L/C ph i đáp ng đ c các yêuộ ộ ứ ừ ợ ớ ả ứ ượ c u sau :ầ - Các ch ng t ph i phù h p v i lu t l và t p quán th ng m i mà haiứ ừ ả ợ ớ ậ ệ ậ ươ ạ n c ng i mua và ng i bán đang áp d ng và đ c d n chi u trong L/C.ướ ườ ườ ụ ượ ẫ ế - N i dung và hình th c c a các ch ng t thanh toán ph i đ c l p theoộ ứ ủ ứ ừ ả ượ ậ đúng yêu c u đ ra trong L/C.ầ ề - Nh ng n i dung và các s li u có liên quan gi a các ch ng t khôngữ ộ ố ệ ữ ứ ừ đ c mâu thu n v i nhau, n u có s mâu thu n gi a các ch ng t mà t đóượ ẫ ớ ế ự ẫ ữ ứ ừ ừ ng i ta không th xác đ nh m t cách rõ ràng, th ng nh t n i dung thu c v tênườ ể ị ộ ố ấ ộ ộ ề hàng, s l ng, tr ng l ng, giá c , t ng tr giá, tên c a ng i h ng l i… thìố ượ ọ ượ ả ổ ị ủ ườ ưở ợ các ch ng t đó s b NH t ch i thanh toán vì b ch ng t đó mâu thu n v iứ ừ ẽ ị ừ ố ộ ứ ừ ẫ ớ nhau. - B ch ng t ph i đ c xu t trình t i đ a đi m qui đ nh trong L/C vàộ ứ ừ ả ượ ấ ạ ị ể ị trong th i h n hi u l c c a L/C.ờ ạ ệ ự ủ Trên th c t có r t nhi u sai sót x y ra trong quá trình l p ch ng t ,ự ế ấ ề ả ậ ứ ừ th ng g p v n là:ườ ặ ẫ + L p ch ng t sai l i chính t , sai tên, đ a ch c a các bên thamậ ứ ừ ỗ ả ị ỉ ủ gia, c a hãng v n t i.ủ ậ ả + Ch ng t không hoàn ch nh v m t s l ng.ứ ừ ỉ ề ặ ố ượ + Các sai sót trên b m t ch ng t : s ti n trên ch ng t v t quáề ặ ứ ừ ố ề ứ ừ ượ giá tr c a L/C; các ch ng t không ghi s L/C, không đánh d u b n g c;ị ủ ứ ừ ố ấ ả ố các ch ng t không kh p nhau ho c không kh p v i n i dung c a L/C vứ ừ ớ ặ ớ ớ ộ ủ ề s l ng, tr ng l ng, mô t hàng hoá…; các ch ng t không tuân theoố ượ ọ ượ ả ứ ừ quy đ nh c a L/C v c ng b c d hàng, v hãng v n t i, v ph ng th cị ủ ề ả ố ỡ ề ậ ả ề ươ ứ v n chuy n hàng hóa…ậ ể T t c nh ng sai sót trên đ u là nh ng nguyên nhân gây nên r i roấ ả ữ ề ữ ủ cho nhà XK khi l p b ch ng t thanh toán.ậ ộ ứ ừ Ngoài ra, do s khác bi t v t p quán, lu t l m i n c cho nênự ệ ề ậ ậ ệ ở ỗ ướ d d n đ n nh ng sai sót khi nhà XK hoàn t t b ch ng t hàng hoá đễ ẫ ế ữ ấ ộ ứ ừ ể g i NH xin thanh toán.ử 3. N u nhà XK xu t trình b ch ng t không phù h p v i L/C thì m iế ấ ộ ứ ừ ợ ớ ọ kho n thanh toán hay ch p nh n có th đ u b t ch i và nhà XK ph i t x lýả ấ ậ ể ề ị ừ ố ả ự ử hàng hoá nh d hàng, l u kho cho đ n khi v n đ đ c gi i quy t ho c ph iư ỡ ư ế ấ ề ượ ả ế ặ ả tìm ng i mua m i, bán đ u giá hay ch ườ ớ ấ ở hàng quay v n cề ướ . Đ ng th i, nhà XKồ ờ ph i ch u nh ng chi phí nh l u tàu quá h n, phí l u kho… trong khi đó khôngả ị ữ ư ư ạ ư bi t rõ l p tr ng c a nhà NK là s đ ng ý hay t ch i nh n hàng vì lý do bế ậ ườ ủ ẽ ồ ừ ố ậ ộ ch ng t có sai sót.ứ ừ 4. N u NH phát hành m t kh năng thanh toán, thì cho dù b ch ng tế ấ ả ộ ứ ừ xu t trình là hoàn h o thì cũng không đ c thanh toán.ấ ả ượ 5. Th tín d ng ư ụ có th h y ngang có thể ủ ể đ c NH phát hành s a đ i, bượ ử ổ ổ sung hay h y b b t c lúc nào tr c khi nhà XK xu t trình b ch ng t màủ ỏ ấ ứ ướ ấ ộ ứ ừ không c n s đ ng ý c a nhà XK.ầ ự ồ ủ 6. M c dù trong thanh toán TDCT đã có s cam k t c a NH m L/C nh ngặ ự ế ủ ở ư s tin t ng và thi n chí gi a ng i mua và ng i bán v n đ c coi là y u tự ưở ệ ữ ườ ườ ẫ ượ ế ố quan tr ng đ m b o cho s an toàn c a TTQT. Khi ng i NK không thi n chí,ọ ả ả ự ủ ườ ệ c ý không mu n th c hi n h p đ ng thì h có th d a vào sai sót cho dù là r tố ố ự ệ ợ ồ ọ ể ự ấ nh c a b ch ng t đ đòi gi m giá, kéo dài th i gian đ chi m d ng v n c aỏ ủ ộ ứ ừ ể ả ờ ể ế ụ ố ủ ng i bán, th m chí t ch i thanh toán.ườ ậ ừ ố  Minh h a v r i ro khi s d ng ph ng th c TDCT đ i v i nhà XK:ọ ề ủ ử ụ ươ ứ ố ớ Công ty ch bi n và xu t kh u th y s n APT xu t kh u m t lô hàng tômế ế ấ ẩ ủ ả ấ ẩ ộ đông l nh sang th tr ng Nh t B n, tr giá 41.970 USD, thanh toán b ng L/C.ạ ị ườ ậ ả ị ằ Sau khi giao hàng APT hoàn t t b ch ng t theo yêu c u c a L/C và xu t trìnhấ ộ ứ ừ ầ ủ ấ cho NH đ đ c thanh toán. NHNT đã ki m tra, xác nh n tình tr ng ch ng tể ượ ể ậ ạ ứ ừ h p l , cho chi t kh u và g i b ch ng t c a nhà XK đ n NH phát hànhợ ệ ế ấ ở ộ ứ ừ ủ ế Sumitomo Mitsui Banking Corp Osaka Japan đ đòi ti n. Sau đó, NH phát hành đãể ề đi n báo t ch i thanh toán v i lý do “Ch ng t Acceptance Certificate khôngệ ừ ố ớ ứ ừ đ c phát hành và ký b i Mr. Uzumasa” trong khi ch ng t này rõ ràng đã đ cượ ở ứ ừ ượ phát hành và ký b i Mr. Uzumasa trên b m t c a nó. Sau khi ki m tra l i, NHNTở ề ặ ủ ể ạ đã l p t c đi n ph n bác và yêu c u h thanh toán ngay vì ch ng t hoàn toànậ ứ ệ ả ầ ọ ứ ừ phù h p v i L/C. Tuy nhiên, theo yêu c u c a ng i yêu c u m L/C, NH phátợ ớ ầ ủ ườ ầ ở hành v n cho là b t h p l v i lý do “Ch ký c a Mr. Uzumasa trên ch ng tẫ ấ ợ ệ ớ ữ ủ ứ ừ Acceptance Certificate không kh p v i ch ký l u t i NH phát hành và ch ng tớ ớ ữ ư ạ ứ ừ đ c xu t trình là gi m o” dù r ng L/C không quy đ nh m t đi u kho n nàoượ ấ ả ạ ằ ị ộ ề ả v vi c ch ký ph i kh p đúng. R t ng c nhiên v lu n đi m này, NHNT đãề ệ ữ ả ớ ấ ạ ề ậ ể v n d ng UCP 500 – đi u kho n 15 và ISBP – đi u kho n s 25 v i l p lu nậ ụ ề ả ề ả ố ớ ậ ậ “các NH ch x lý trên b m t ch ng t và hoàn toàn không có trách nhi m vỉ ử ề ặ ứ ừ ệ ề vi c ch ng t gi m o” đ ph n bác và yêu c u thanh toán. Tuy nhiên, NH phátệ ứ ừ ả ạ ể ả ầ hành đ c bi t là NH đ i lý c a NHNT đã ph t l ph n bác c a NHNT và ti nượ ế ạ ủ ớ ờ ả ủ ế hành g i tr l i ch ng t cho NHNT, khép l i h s giao d ch.ở ả ạ ứ ừ ạ ồ ơ ị Thi t h i:ệ ạ Công ty APT ph i nh n l i hàng hóa và chi tr các chi phí v v nả ậ ạ ả ề ậ chuy n, NH.ể NHNT không thu đ c ti n hàng, ph i bu c khách hàng hoàn tr ti nượ ề ả ộ ả ề chi t kh u t ngu n khác d n đ n uy tín b gi m sút.ế ấ ừ ồ ẫ ế ị ả Nguyên nhân: Ng i yêu c u m L/C t ch i nh n hàng vì hàng th y s n có d l ngườ ầ ở ừ ố ậ ủ ả ư ượ kháng sinh v t tiêu chu n cho phép c a Chính ph Nh t B n.ượ ẩ ủ ủ ậ ả NH phát hành hành x không tuân th UCP và ISBP.ử ủ 2.2.2. R i ro đ i v i nhà nh p kh u:ủ ố ớ ậ ẩ 1. Trong thanh toán TDCT, vi c thanh toán c a NH cho ng i th h ngệ ủ ườ ụ ưở ch căn c vào b ch ng t xu t trình mà không căn c vào vi c ki m tra hàngỉ ứ ộ ứ ừ ấ ứ ệ ể hoá. NH ch ki m tra tính chân th t b ngoài c a ch ng t , mà không ch u tráchỉ ể ậ ề ủ ứ ừ ị nhi m v tính ch t bên trong c a ch ng t , cũng nh ch t l ng và s l ngệ ề ấ ủ ứ ừ ư ấ ượ ố ượ hàng hoá. Nh v y, s không có s đ m b o nào cho nhà NK r ng hàng hoá sư ậ ẽ ự ả ả ằ ẽ đúng nh đ n đ t hàng hay không. Nhà NK có th nh n đ c hàng kém ch tư ơ ặ ể ậ ượ ấ l ng ho c b h h i trong quá trình v n chuy n mà v n ph i hoàn tr đ y đượ ặ ị ư ạ ậ ể ẫ ả ả ầ ủ ti n thanh toán cho NH phát hành.ề 2. Khi nhà NK ch p ấ nh n b ch ng t hàng hoá s cóậ ộ ứ ừ ẽ nguy c g p r i ro.ơ ặ ủ B ch ng t là c s pháp lý đ u tiên v tính đúng đ n c a hàng hoá. N u nhàộ ứ ừ ơ ở ầ ề ắ ủ ế NK không chú ý ki m tra k b ch ng t (t l i, câu ch , s l ng các lo iể ỹ ộ ứ ừ ừ ỗ ữ ố ượ ạ ch ng t , c quan có th m quy n c p các lo i gi y ch ng nh n…) mà ch pứ ừ ơ ẩ ề ấ ạ ấ ứ ậ ấ nh n b ch ng t có l i s b thi t h i và g p khó khăn trong vi c khi u n i sauậ ộ ứ ừ ỗ ẽ ị ệ ạ ặ ệ ế ạ này. 3. M t r i ro mà nhà NK hay g p là hàng đ n tr c b ch ng t , nhà NKộ ủ ặ ế ướ ộ ứ ừ ch a nh n đ c b ch ng t mà hàng đã c p c ng. B ch ng t bao g m v nư ậ ượ ộ ứ ừ ậ ả ộ ứ ừ ồ ậ đ n, mà v n đ n l i là ch ng t s h u hàng hoá nên thi u v n đ n thì hàng hoáơ ậ ơ ạ ứ ừ ở ữ ế ậ ơ không đ c gi i to . N u nhà NK c n g p ngay hàng hoá thì ph i thu x p đượ ả ả ế ầ ấ ả ế ể ngân hàng phát hành phát hành m t th b o lãnh g i hãng tàu đ nh n hàng. Đ đ c b o lãnh nh nộ ư ả ử ể ậ ể ượ ả ậ hàng, nhà NK ph i tr thêm m t kho n phí cho NH. H n n a, n u nhà NK khôngả ả ộ ả ơ ữ ế nh n hàng theo qui đ nh thì ti n b i th ng gi tàu quá h n s phát sinh.ậ ị ề ồ ườ ữ ạ ẽ 4. V i ng i mua, s trung th c c a ng i bán là r t quan tr ng b i vì NHớ ườ ự ự ủ ườ ấ ọ ở ch làm vi c v i các ch ng t mà không c n bi t vi c giao hàng có đúng h pỉ ệ ớ ứ ừ ầ ế ệ ợ đ ng hay không. Do đó, nhà NK có th g p r i ro n u nhà XK có hành vi gianồ ể ặ ủ ế d i, l a đ o trong vi c giao hàng nh : c tình giao hàng kém ph m ch t, khôngố ừ ả ệ ư ố ẩ ấ đúng s l ng…ố ượ M t nhà XK ch tâm gian l n có th xu t trình b ch ng t gi m o, cóộ ủ ậ ể ấ ộ ứ ừ ả ạ b ngoài phù h p v i L/C cho NH mà th c t không có hàng giao, ng i NK v nề ợ ớ ự ế ườ ẫ ph i thanh toán cho NH ngay c trong tr ng h p không nh n đ c hàng ho cả ả ườ ợ ậ ượ ặ nh n đ c hàng không đúng theo h p đ ng.ậ ượ ợ ồ  Minh h a v r i ro khi s d ng ph ng th c TDCT đ i v i nhà NK:ọ ề ủ ử ụ ươ ứ ố ớ Công ty TNHH Ph c Sinh NK lô hàng “xe g n máy nhãn hi u Honda SHướ ắ ệ 150cc” t Italy, thanh toán: 38.000 EUR chuy n ti n ừ ể ề b ng đi nằ ệ tr tr c vàả ướ 76.000 EUR theo ph ng th c L/C A/S With TTR.ươ ứ Căn c vàoứ đ ngh vay v n 76.000 EUR c a công ty đ thanh toán lô hàngề ị ố ủ ể NK nói trên, ngân hàng ngo i th ng (NHNT) đã phát hành L/C xác nh n choạ ươ ậ ng i h ng l i “Mega Bike SRL” qua NH thông báo và xác nh n “Banca Monteườ ưở ợ ậ Dei Paschi Di Siena Roma Italia” v i đi u kho n “NH xác đ nh đ c phép đòiớ ề ả ị ượ ti n b ng đi n t NH hoàn tr “Deutsche Bank Franfurt Germany” v i đi u ki nề ằ ệ ử ả ớ ề ệ b ch ng t ph i phù h p v i L/C”. Ngày 12/06/2006, NH xác nh n L/C đã đi nộ ứ ừ ả ợ ớ ậ ệ thông báo cho NHNT v vi c “Chi t kh u b ch ng t phù h p v i L/C, đi nề ệ ế ấ ộ ứ ừ ợ ớ ệ đòi ti n NH ề hoàn tr v i ngày giá tr 16/06/2006”ả ớ ị theo nh ch đ nh trong L/C.ư ỉ ị Tuy nhiên, ngày 14/06/2006, NHNT đã nh n đ c b ch ng t , ki m tra và tìmậ ượ ộ ứ ừ ể th y quá nhi u đi m khác bi t nghiêm tr ng, đ ng th i thông báo ngay choấ ề ể ệ ọ ồ ờ ng i yêu c u m L/C v tình tr ng b ch ng t và đ c xác nh n “T ch iườ ầ ở ề ạ ộ ứ ừ ượ ậ ừ ố ch ng t , không thanh toán do hàng hóa ch a v ”. Nh m ngăn ch n t n th t,ứ ừ ư ề ằ ặ ổ ấ ngay l p t c NHNT, m t m t đã đi n báo cho NH hoàn tr v vi c không thanhậ ứ ộ ặ ệ ả ề ệ toán, m t khác, g i thông báo t ch i ch ng t b t h p l cho NH xác nh n. Khiặ ở ừ ố ứ ừ ấ ợ ệ ậ đó, ph n ng c a NH này là yêu c u NHNT ph i thanh toán ngay ho c g i tr l iả ứ ủ ầ ả ặ ở ả ạ ngay b ch ng t cho h (Ghi chú: h s n lòng thanh toán các kho n b u phí vàộ ứ ừ ọ ọ ẵ ả ư đi n phí liên quan). Tuy nhiên, v n đ đáng nói là ng i yêu c u m L/C khôngệ ấ ề ườ ầ ở mu nố g i tr l i b ch ng t vì h e ng i r ng n u g i tr l i b ch ng t , m t m tở ả ạ ộ ứ ừ ọ ạ ằ ế ử ả ạ ộ ứ ừ ộ ặ h s ọ ẽ không l y đ c hàng khiấ ượ hàng đ n, m t khác, m t luôn c kho n ti n đ tế ặ ấ ả ả ề ặ c c 38.000 EUR mà h đã chuy n thanh toán tr c đó. Do đó, không còn cách nàoọ ọ ể ướ khác, vào ngày 26/06/2006, ng i yêu c u m L/C bu c ph i ch p nh n b ch ng t và ch thườ ầ ở ộ ả ấ ậ ộ ứ ừ ỉ ị thanh toán. Thi t h i:ệ ạ Ng i NK ph i thanh toán toàn b s ti n theo th a thu n trong h p đ ngườ ả ộ ố ề ỏ ậ ợ ồ nh ng không đ c nh n hàng nh mong mu n.ư ượ ậ ư ố NH tuy không b thi t h i v v t ch t vì đã hành đ ng k p th i, ng c l i,ị ệ ạ ề ậ ấ ộ ị ờ ượ ạ n u cán b nghi p v không k p th i thông báo cho NH hoàn tr ng ng thanhế ộ ệ ụ ị ờ ả ư toán, NHNT đã b m t v n.ị ấ ố CH NG 3ƯƠ GI I PHÁP H N CH R I ROẢ Ạ Ế Ủ TRONG THANH TOÁN HÀNG XU T THEO PH NG TH CẤ ƯƠ Ứ TÍN D NG CH NG TỤ Ứ Ừ 3.1. Nh ng gi i pháp t m vĩ mô:ữ ả ầ 3.1.1. Hoàn thi n môi tr ng pháp lý cho ho t đ ng TTQTệ ườ ạ ộ , tr c h t làướ ế ph ng th c thanh toán TDCT:ươ ứ Trong quá trình h i nh p kinh t qu c t nh hi n nay, đ t i đa hoá l iộ ậ ế ố ế ư ệ ể ố ợ ích và gi m thi u r i ro, các qu c gia đ u ph i đi u ch nh chính sách và c ng cả ể ủ ố ề ả ề ỉ ủ ố h th ng tài chính - NH m t cách tích c c. Đ c bi t là nh ng n c có n n kinhệ ố ộ ự ặ ệ ữ ướ ề t đang phát tri n và giai đo n đ u c a quá trình h i nh p nh Vi t Nam, thìế ể ở ạ ầ ủ ộ ậ ư ệ vi c hoàn thi n h th ng pháp lý v ho t đ ng tài chính - NH là h t s c c nệ ệ ệ ố ề ạ ộ ế ứ ầ thi t. ế TTQT m c dù ch là m t nghi p v NH nh ng l i liên quan tr c ti p t iặ ỉ ộ ệ ụ ư ạ ự ế ớ quy n l i, trách nhi m, uy tín c a nhi u ngành, nhi u lĩnh v c và nhi u qu c gia.ề ợ ệ ủ ề ề ự ề ố Các qui t c th c hành th ng nh t v TTQT nh URC (nh thu), UCP (thanh toánắ ự ố ấ ề ư ờ L/C)… do phòng th ng m i qu c t ban hành không ph i là văn b n lu t, màươ ạ ố ế ả ả ậ ch là t p h p các t p quán, quy c và th c ti n NH trong ho t đ ng TTQT,ỉ ậ ợ ậ ướ ự ễ ạ ộ mang tính ch t pháp lý tuỳ ý. Vì v y, n u có mâu thu n gi a các qui t c qu c tấ ậ ế ẫ ữ ắ ố ế và lu t pháp qu c gia thì l a ch n áp d ng là tuỳ theo pháp lu t c a t ng n c.ậ ố ự ọ ụ ậ ủ ừ ướ Cho đ n nay, Vi t Nam v n ch a có lu t hay pháp l nh riêng v ho tế ở ệ ẫ ư ậ ệ ề ạ đ ng TTQT. Th c ti n các doanh nghi p và các NHTM khi tham gia thanh toánộ ự ễ ệ tín d ng ch ng t hay g p nhi u r i ro, tranh ch p và xung đ t pháp lu t, m cụ ứ ừ ặ ề ủ ấ ộ ậ ặ dù h đã tìm m i cách b o v mình. Vì v y, vi c so n th o, b sung, hoàn ch nhọ ọ ả ệ ậ ệ ạ ả ổ ỉ các văn b n pháp lu t cho ho t đ ng TTQT là r t c n thi t cho các NHTM Vi tả ậ ạ ộ ấ ầ ế ệ Nam, đ ng th i còn là c s đ toà án, tr ng tài áp d ng khi xét x các v tranhồ ờ ơ ở ể ọ ụ ử ụ ch p gi a các đ i tác trong quan h TTQT.ấ ữ ố ệ Bên c nh đó, c n có nh ng văn b n d i lu t (pháp l nh, ngh đ nh) quiạ ầ ữ ả ướ ậ ệ ị ị đ nh rõ ràng, c th trách nhi m, nghĩa v , quy n l i c a các bên tham gia cũngị ụ ể ệ ụ ề ợ ủ nh các gi i pháp x lý trong tr ng h p có tranh ch p, xung đ t pháp lu t gi aư ả ử ườ ợ ấ ộ ậ ữ qui t c qu c t và lu t pháp qu c gia trong TTQT nói chung và ph ng th c tínắ ố ế ậ ố ươ ứ d ng ch ng t nói riêngụ ứ ừ (vì L/C đang và ch c ch n v n là ph ng th c ch y u trong TTQT). Vi c nàyắ ắ ẫ ươ ứ ủ ế ệ đòi h i s tham gia c a nhi u b ngành liên quan nh B th ng m i, T ng c cỏ ự ủ ề ộ ư ộ ươ ạ ổ ụ h i quan… nh m t o s nh t quán trong vi c ban hành và áp d ng các đi u lu tả ằ ạ ự ấ ệ ụ ề ậ đó sau này. 3.1.2. T ch c th c hi n t t th tr ng ngo i t liên NH, t o đi u ki nổ ứ ự ệ ố ị ườ ạ ệ ạ ề ệ cho th tr ng h i đoái Vi t Nam ngày càng phát tri n:ị ườ ố ệ ể Th tr ng ngo i t liên NH là th tr ng trao đ i, cung c p ngo i tị ườ ạ ệ ị ườ ổ ấ ạ ệ nh m gi i quy t các m i quan h v ngo i t gi a các NH v i nhau. Vi c hoànằ ả ế ố ệ ề ạ ệ ữ ớ ệ thi n và phát tri n th tr ng ngo i t liên NH là m t trong nh ng đi u ki nệ ể ị ườ ạ ệ ộ ữ ề ệ quan tr ng đ các NHTM m r ng nghi p v kinh doanh ngo i t và t o thu nọ ể ở ộ ệ ụ ạ ệ ạ ậ l i cho nghi p v TTQT đ c th c hi n t t h n. Thông qua th tr ng này, NHợ ệ ụ ượ ự ệ ố ơ ị ườ Nhà n c có th đi u ch nh t giá cu i cùng m t cách linh ho t và chính xácướ ể ề ỉ ỷ ố ộ ạ nh t. Nh m hoàn thi n th tr ng h i đoái Vi t Nam, chúng ta c n th c hi nấ ằ ệ ị ườ ố ở ệ ầ ự ệ ngay các hình th c giao d ch nh : đa d ng hoá các lo i ngo i t , các ph ng ti nứ ị ư ạ ạ ạ ệ ươ ệ TTQT đ c mua bán trên th tr ng; đa d ng hoá các hình th c giao d ch nh :ượ ị ườ ạ ứ ị ư mua bán trao ngay (spot), mua bán kỳ h n (forward), quy n ch n (option)... mạ ề ọ ở r ng đ i t ng tham gia th tr ng ngo i t liên NH nh NH Trung ng, cácộ ố ượ ị ườ ạ ệ ư ươ NHTM, các nhà môi gi i... nh m t o cho th tr ng ho t đ ng sát v i t giá th cớ ằ ạ ị ườ ạ ộ ớ ỷ ự t . Ngoài ra, gi i pháp này cũng chính là gi i pháp gi m thi u r i ro v t giá choế ả ả ả ể ủ ề ỷ ho t đ ng TTQT, góp ph n nâng cao ch t l ng thúc đ y ạ ộ ầ ấ ượ ẩ TTQT. 3.1.3. Các NHTM khi tham gia vào thanh toán TDCT ph i ban hành, bả ổ sung, hoàn ch nh quy trình c th , ch t ch , rõ ràng:ỉ ụ ể ặ ẽ TTQT trong đó có thanh toán theo ph ng th c TDCT là ho t đ ng gi aươ ứ ạ ộ ữ các NHTM các n c, v i vi c t nguy n ch p hành theo các quy c, quy t cướ ớ ệ ự ệ ấ ướ ắ qu c t và pháp lu t c a m i n c. Do v y, NH nhà n c không th ban hànhố ế ậ ủ ỗ ướ ậ ướ ể quy đ nh v TTQT nh : quy đ nh v cho vay c a t ch c đ i v i khách hàng, quyị ề ư ị ề ủ ổ ứ ố ớ đ nh v h ch toán k toán… Chính vì v y, các NHTM ph i ban hành quy đ nhị ề ạ ế ậ ả ị quy trình TTQT trong h th ng c a mình m t cách ch t ch , nh t quán, tuân theoệ ố ủ ộ ặ ẽ ấ quy t c, thông l qu c t , không trái pháp lu t Vi t Nam, phù h p v i mô hình tắ ệ ố ế ậ ệ ợ ớ ổ ch c, b máy c a NH đó. Các quy đ nh càng c th , rõ ràng bao nhiêu, càng giúpứ ộ ủ ị ụ ể cho các cán b thanh toán tránh sai sót b y nhiêu.ộ ấ Các NHTM Vi t Nam c n th ng xuyên trao đ i kinh nghi m, ph i h pệ ầ ườ ổ ệ ố ợ giúp nhau trong TTQT, đ c bi t là trong thanh toán theo ph ng th c TDCT. Cácặ ệ ươ ứ NH c n ầ xác đ nh r ng tuy là m t d ch v thu l i l n song có liên quan đ n n c ngoài v iị ằ ộ ị ụ ợ ớ ế ướ ớ r i ro cũng l n và không th nào m t NHTM có th đ m nh n h t TTQT, cũngủ ớ ể ộ ể ả ậ ế nh m t NHTM sai sót thì c h th ng NHTM s b nh h ng uy tín. Do v y,ư ộ ả ệ ố ẽ ị ả ưở ậ các NHTM c n coi đây là m t ho t đ ng chung, cùng d a vào nhau đ phát tri n.ầ ộ ạ ộ ự ể ể 3.2. Nh ng gi i pháp t m vi mô:ữ ả ầ 3.2.1. D i góc đ NH:ướ ộ 3.2.1.1. Hi n đ i hóa công ngh NH:ệ ạ ệ Khoa h c k thu t công ngh NH hi n nay đã đ c coi là m t nhân tọ ỹ ậ ệ ệ ượ ộ ố không th thi u trong đ u vào c a các doanh nghi p, nói r ng ra là các ngành s nể ế ầ ủ ệ ộ ả xu t, d ch v . Công ngh đã d n d n thay th s c lao đ ng c a con ng i, nângấ ị ụ ệ ầ ầ ế ứ ộ ủ ườ cao hi u qu năng su t làm vi c, an toàn, chính xác, nhanh chóng và ti t ki m.ệ ả ấ ệ ế ệ Cũng gi ng nh các t ch c l i nhu n khác, ngành NH cũng đã nh n th cố ư ổ ứ ợ ậ ậ ứ đ c t m quan tr ng và tính thi t y u c a k thu t công ngh và cũng đã đ u tượ ầ ọ ế ế ủ ỹ ậ ệ ầ ư đáng k vào lĩnh v c này. Tuy nhiên, cùng v i s khó khăn c a đ t n c đangể ự ớ ự ủ ấ ướ trong quá trình công nghi p hoá, hi n đ i hoá, ngành khoa h c k thu t côngệ ệ ạ ọ ỹ ậ ngh n c ta đ c bi t là công ngh NH còn có m t kho ng cách khá xa so v iệ ở ướ ặ ệ ệ ộ ả ớ m t b ng th gi i. Đ có th thích ng đ c v i xu h ng phát tri n c a cácặ ằ ế ớ ể ể ứ ượ ớ ướ ể ủ NH trên th gi i là g n ch t các s n ph m c a NH v i công ngh tin h c hi nế ớ ắ ặ ả ẩ ủ ớ ệ ọ ệ đ i thì các NH Vi t Nam c n ph i có k ho ch hi n đ i hoá công ngh NHạ ở ệ ầ ả ế ạ ệ ạ ệ theo h ng hòa nh p v i c ng đ ng NH c a các n c khác vào áp d ng mà quáướ ậ ớ ộ ồ ủ ướ ụ trình hi n đ i hoá công ngh NH ph i đáp ng đ c nh ng v n đ sau: đ a raệ ạ ệ ả ứ ượ ữ ấ ề ư đ c các công c thanh toán thích h p; xác đ nh ki n trúc thanh toán thích h pượ ụ ợ ị ế ợ nh t sao cho phù h p v i hoàn c nh, tình hình kinh t Vi t Nam đ ng th iấ ợ ớ ả ế ở ệ ồ ờ cũng là y u t kích thích cho kinh t Vi t Nam phát tri n; đ c bi t, c s hế ố ế ệ ể ặ ệ ơ ở ạ t ng k thu t ph i mang tính hi n đ i và có th s d ng lâu dài, tránh l c h u.ầ ỹ ậ ả ệ ạ ể ử ụ ạ ậ 3.2.1.2. Chu n hoá quy trình nghi p v thanh toán TDCT:ẩ ệ ụ các NHTM Vi t Nam quá trình gi i quy t các th t c theo ph ng th cỞ ệ ả ế ủ ụ ươ ứ thanh toán tín d ng ch ng t đ c bi t là đ i v i L/C nh p còn ch a nhanh.ụ ứ ừ ặ ệ ố ớ ậ ư Khách hàng ph i ti p xúc v i nhi u phòng ban nh phòng kinh doanh đ i ngo i,ả ế ớ ề ư ố ạ phòng kinh doanh, b ph n ngo i h i... Thêm vào đó th i gian thanh toán cho bộ ậ ạ ố ờ ộ ch ng t hoàn h o còn ch m b i thông th ng NH không thanh toán luôn, th mứ ừ ả ậ ở ườ ậ chí đó là h i phi u tr ti n ngay. Đi u này đã h n ch t i tính ph c v k p th i,ố ế ả ề ề ạ ế ớ ụ ụ ị ờ nh h ng đ n c h i kinh doanhả ưở ế ơ ộ c a khách hàng. Đ có th gi i quy t v n đ này m t cách lâu dài, các NH c nủ ể ể ả ế ấ ề ộ ầ ph i chu n hoá quy trình nghi p v thanh toán tín d ng ch ng t sao cho h p lý,ả ẩ ệ ụ ụ ứ ừ ợ phát huy đ c tính ch đ ng và linh ho t trong t ng b ph n. M t quy trìnhượ ủ ộ ạ ừ ộ ậ ộ nghi p v h p lý ph i đ m b o làm sao gi m thi u phi n hà cho khách hàng, rútệ ụ ợ ả ả ả ả ể ề ng n th i gian làm th t c song v n đ m b o tính ch t ch và an toàn, không tráiắ ờ ủ ụ ẫ ả ả ặ ẽ v i các văn b n pháp lu t qu c t cũng nh trong n c.ớ ả ậ ố ế ư ướ 3.2.1.3. Nâng cao trình đ nghi p v thanh toán viên:ộ ệ ụ Nh chúng ta đã bi t, thanh toán TDCT cho đ n nay là m t ph ng th cư ế ế ộ ươ ứ TTQT u vi t. Nh ng m c đ ph c v con ng i t t đ n đâu thì l i ph thu cư ệ ư ứ ộ ụ ụ ườ ố ế ạ ụ ộ vào chính ng i XK, ng i NK và đ c bi t là đ i ngũ nhân viên NH: m t nhânườ ườ ặ ệ ộ ộ t r t quan tr ng nh h ng t i ch t l ng và hi u qu c a ho t đ ng TTQT.ố ấ ọ ả ưở ớ ấ ượ ệ ả ủ ạ ộ Đ i ngũ cán b phòng TTQT có trình đ và trách nhi m cao thì s tránh đ cộ ộ ộ ệ ẽ ượ nhi u r i ro trong thanh toán. Không nh ng th , trình đ đó ph i luôn đ c ề ủ ữ ế ộ ả ượ trau d i, nâng cao và c p nh t thông tin m i đ có th n m b t k p th i nh ng bi nồ ậ ậ ớ ể ể ắ ắ ị ờ ữ ế đ ng trong m i lĩnh v c, t đó đ a ra các phân tích phán đoán h tr cho công tácộ ọ ự ừ ư ỗ ợ thanh toán. Do v y, vi c nâng cao trình đ nghi p v c a thanh toán viên trongậ ệ ộ ệ ụ ủ m i NH là v n đ có tính chi n l c.ỗ ấ ề ế ượ 3.2.1.4. Nh ng gi i pháp v ho t đ ng nghi p v :ữ ả ề ạ ộ ệ ụ a. Đ i v i L/C NK tr ngay:ố ớ ả Vì t tr ng L/C NK chi m ph n l n so v i toàn b ph ng th c thanhỷ ọ ế ầ ớ ớ ộ ươ ứ toán này nên r i ro mà các NHTM Vi t Nam ph i g p t ph ng th c này cũngủ ệ ả ặ ừ ươ ứ chi m t l cao trong t ng r i ro. Do đó, đ h n ch đ c r i ro các NHTMế ỷ ệ ổ ủ ể ạ ế ượ ủ Vi t Nam c n th c hi n các bi n pháp sau:ệ ầ ự ệ ệ C n nâng cao trình đ th m đ nh đ n m ch c tình hình tài chính c aầ ộ ẩ ị ể ắ ắ ủ các doanh nghi p NK Vi t Nam. Các NHTM Vi t Nam c n liên h ch t ch v iệ ệ ệ ầ ệ ặ ẽ ớ khách hàng NK đ h n ch r i ro đ o đ c.ể ạ ế ủ ạ ứ Cán b làm vi c trong lĩnh v c này c n ph i t mình trau d i nghi pộ ệ ự ầ ả ự ồ ệ v , n m v ng UCP đ ki m tra đ c nh ng sai sót nh m b o v khách hàngụ ắ ữ ể ể ượ ữ ằ ả ệ c a mình đ c k p th i. Bên c nh đó, các NHTM cũng c n liên h th ng xuyênủ ượ ị ờ ạ ầ ệ ườ v i khách hàng NK đ n m v ng thông tin v hàng hóa, xem hàng đã đ c giaoớ ể ắ ữ ề ượ hay ch a. N u b ch ng t phù h p mà không đ c giao lên tàu t c là đã có d uư ế ộ ứ ừ ợ ượ ứ ấ hi u l a đ o, thì c n ph i d a vào can thi p c a pháp lu t đ ng ng thanh toán.ệ ừ ả ầ ả ự ệ ủ ậ ể ừ C n ph i cân nh c nh ng đi u ki n b t l i trong n i dung c a L/Cầ ả ắ ữ ề ệ ấ ợ ộ ủ đ i v i NH phát hành.ố ớ Các NHTM nên quy đ nh m c ký qu h p lý. Đây cũng là v n đ r tị ứ ỹ ợ ấ ề ấ nh y c m trong kinh doanh. B i vì, ch có đ nh m c ký qu h p lý, NHTM m iạ ả ở ỉ ị ứ ỹ ợ ớ có th tránh đ c các r i ro v t giá, r i ro tín d ng. N u t giá tăng m nh, v iể ượ ủ ề ỷ ủ ụ ế ỷ ạ ớ t l ký qu cao trong tr ng h p khách hàng NK có r i ro tín d ng, không cònỷ ệ ỹ ườ ợ ủ ụ kh năng thanh toán s ti n ký qu s h n ch ph n nào thi t h i cho cácả ố ề ỹ ẽ ạ ế ầ ệ ạ NHTM. Các NHTM s đ c quy n ki m soát lô hàng và ch tr thay khách hàngẽ ượ ề ể ỉ ả ph n còn l i c a tr giá lô hàng trong L/C. Tuy nhiên, v n đ đây là s c nhầ ạ ủ ị ấ ề ở ự ạ tranh. Khách hàng s không đ ng ý v i m c ký qu quá cao mà các NHTM đ aẽ ồ ớ ứ ỹ ư ra. B i v y c n có s linh ho t trong m c ký qu , thông th ng các NHTM sở ậ ầ ự ạ ứ ỹ ườ ẽ căn c vào các tiêu chí sau:ứ - Uy tín và kh năng thanh toán c a nhà NK: n u khách hàng là nh ng b nả ủ ế ữ ạ hàng truy n th ng, có uy tín trong thanh toán thì có th đ c h ng m c ký quề ố ể ượ ưở ứ ỹ u đãi.ư - Kh năng tiêu th s n ph m: tuỳ thu c lo i hàng nh p v có kh năngả ụ ả ẩ ộ ạ ậ ề ả tiêu th nhanh hay ch m, ch t l ng nh th nào, th tr ng tiêu th l n hayụ ậ ấ ượ ư ế ị ườ ụ ớ nh , giá có n đ nh không... mà quy t đ nh m c ký qu phù h p.ỏ ổ ị ế ị ứ ỹ ợ - Hi u qu kinh t c a lô hàng: tuỳ hi u qu kinh t mà đ nh m c ký quệ ả ế ủ ệ ả ế ị ứ ỹ cho phù h p, b i vì t su t l i nhu n mà lô hàng mang l i theo giá chuy nợ ở ỷ ấ ợ ậ ạ ể nh ng bao gi cũng th p h n giá nh p.ượ ờ ấ ơ ậ - Căn c vào bi n đ i t giá: trong th i kỳ có s bi n đ ng v t giá, cácứ ế ổ ỷ ờ ự ế ộ ề ỷ NHTM c n đi u ch nh m c ký qu đ đ phòng r i ro t giá.ầ ề ỉ ứ ỹ ể ề ủ ỷ b. Đ i v i L/C NK tr ch m:ố ớ ả ậ Đ i v i lo i L/C d gây r i ro này, các NHTM ph i th c hi n các gi iố ớ ạ ễ ủ ả ự ệ ả pháp sau: Chú tr ng vào nâng cao ch t l ng công tác th m đ nh d án đ u t .ọ ấ ượ ẩ ị ự ầ ư Nên xem đây là m t khâu không th thi u đ c trong quá trình đ a ra quy t đ nhộ ể ế ượ ư ế ị b o lãnh cho doanh nghi p m L/C tr ch m v i n c ngoài. Nh ng do nghi pả ệ ở ả ậ ớ ướ ư ệ v th m đ nh là nghi p v khó, các NHTM c n ph i t ch c các l p hu n luy nụ ẩ ị ệ ụ ầ ả ổ ứ ớ ấ ệ th ng xuyên cho cán b tín d ng đ cung c p nh ng ki n th c c b n và c pườ ộ ụ ể ấ ữ ế ứ ơ ả ậ nh t nh m giúp h có th ki m tra và đánh giá đúng nh t hi u qu kinh t cácậ ằ ọ ể ể ấ ệ ả ế d án đ u t c a doanh nghi p.ự ầ ư ủ ệ Th c hi n nghiêm túc các bi n pháp b o đ m ti n vay, đ c bi t là hìnhự ệ ệ ả ả ề ặ ệ th c b o đ m b ng th ch p đ h n ch r i ro tín d ng.ứ ả ả ằ ế ấ ể ạ ế ủ ụ Ti p t c c p nh t nh ng b sung v quy ch b o lãnh L/C tr ch m,ế ụ ậ ậ ữ ổ ề ế ả ả ậ th c hi n theo đúng h ng d n trong quy ch . Không nên vì nh ng r i ro đã x yự ệ ướ ẫ ế ữ ủ ả ra mà có tâm lý dè ch ng, ng i m nh ng L/C lo i này.ừ ạ ở ữ ạ Tăng c ng công tác ki m tra, ki m soát L/C tr ch m, qu n lý ti nườ ể ể ả ậ ả ề hàng thu đ c đ b o đ m kh năng thanh toán khi đ n h n.ượ ể ả ả ả ế ạ c. Đ i v i L/C xu t kh u:ố ớ ấ ẩ Trên th c t , t tr ng L/C xu t trong t ng doanh s thanh toán L/C th pự ế ỷ ọ ấ ổ ố ấ h n r t nhi u so v i L/C nh p. Vì v y, c n ph i phát tri n nghi p v này và h nơ ấ ề ớ ậ ậ ầ ả ể ệ ụ ạ ch r i ro do nó gây ra.ế ủ Đ i v i các NHTM là NH thông báo thì ph i th c hi n nghiêm ng t quyố ớ ả ự ệ ặ trình thanh toán L/C xu t kh u. Ngoài ra, nhân viên NH cũng nên t v n choấ ẩ ư ấ khách hàng n c ngoài s a đ i L/C n u tìm th y nh ng đi m b t l i. N u ướ ử ổ ế ấ ữ ể ấ ợ ế khách hàng không s a đ i thì nên t ch i đ r i ro phátử ổ ừ ố ể ủ sinh. Tr c m t đ th c hi n t t cho vay ng tr c b ch ng t , các NHTMướ ắ ể ự ệ ố ứ ướ ộ ứ ừ c n th c hi n m t s v n đ :ầ ự ệ ộ ố ấ ề - Nghiên c u tình hình chính tr c a n c nhà NK đ quy t đ nh có choứ ị ủ ướ ể ế ị vay ng tr c b ch ng t c a nhà XK, nh m tránh r i ro có th x y ra.ứ ướ ộ ứ ừ ủ ằ ủ ể ả - Nên cân nh c k v các y u t nh tình tr ng c a b ch ng t , khắ ỹ ề ế ố ư ạ ủ ộ ứ ừ ả năng tr n c a nhà XK n u b ch ng t không đ c thanh toán, uy tín trongả ợ ủ ế ộ ứ ừ ượ TTQT c a NH phát hành, các đi u kho n m p m d gây tranh ch p, v đ r iủ ề ả ậ ờ ễ ấ ề ộ ủ ro c a hàng hóa tr c khi cho vay.ủ ướ 3.2.1.5. Gi i pháp v m t ki m tra - ki m soát:ả ề ặ ể ể Các NHTM Vi t Nam nên tăng c ng h n n a các bi n pháp ki m tra,ệ ườ ơ ữ ệ ể ki m soát n i b , tránh đ tình tr ng có s su t sai bi t trong b ch ng t màể ộ ộ ể ạ ơ ấ ệ ộ ứ ừ không phát hi n ra. Ngoài ra, các NHTM cũng nên đ ngh phòng TTQT ệ ề ị trung ngươ c cán b có năng l c xu ng ki m tra đ nh kỳ v ho t đ ng TTQT, vử ộ ự ố ể ị ề ạ ộ ề th c hi n quy ch TTQT, quy đ nh v huy đ ng v n và s d ng ngu n ngo i tự ệ ế ị ề ộ ố ử ụ ồ ạ ệ c a các NHTM đ k p th i phát hi n nh ng bi n đ ng, nh ng sai ph m và bi uủ ể ị ờ ệ ữ ế ộ ữ ạ ể hi n l ch l c, t đó có bi n pháp cùng các NH đi u ệ ệ ạ ừ ệ ề ch nh, u n n n k p th i, ngăn ch n tr c r i ro và các tình hu ng ph c t p cóỉ ố ắ ị ờ ặ ướ ủ ố ứ ạ th x y ra.ể ả Ngoài ra, các NHTM cũng nên duy trì vi c ki m tra chéo nghi p v b o lãnhệ ể ệ ụ ả theo s phân công c a NH nhà n c.ự ủ ướ 3.2.2. D i góc đ doanh nghi p:ướ ộ ệ R i ro trong ph ng th c thanh toán TDCT có nguyên nhân t chínhủ ươ ứ ừ nh ng y u kém trong nghi p v c a các doanh nghi p XNK và chính h là ng iữ ế ệ ụ ủ ệ ọ ườ gánh ch u nh ng thi t h i n ng n t nh ng r i ro đó. Theo s li u c a Phòngị ữ ệ ạ ặ ề ừ ữ ủ ố ệ ủ th ng m i và công nghi p Vi t Nam, có t i 70% giám đ c doanh nghi p v a vàươ ạ ệ ệ ớ ố ệ ừ nh ch a đ c đào t o v nghi p v ngo i th ng và TTQT. Trong khi đó 80-ỏ ư ượ ạ ề ệ ụ ạ ươ 85% s doanh nghi p đó tham gia kinh doanh XNK ho c u thác XNK. B i v y,ố ệ ặ ỷ ở ậ yêu c u đ t ra đ i v i các doanh nghi p XNK là ầ ặ ố ớ ệ c n ph i có k ho ch chi nầ ả ế ạ ế l c đào t o các cán b v ng vàng v chuyên môn, dày d n v kinh nghi m, amượ ạ ộ ữ ề ạ ề ệ hi u th ng m i, pháp lu t qu c t b ng cách c cán b đi h c các l p nâng caoể ươ ạ ậ ố ế ằ ử ộ ọ ớ trình đ nh m c p nh t các ki n th c m i m t cách th ng xuyên v c lĩnhộ ằ ậ ậ ế ứ ớ ộ ườ ề ả v c ngo i th ng và TTQT, đ c bi t là thanh toán b ng L/C đ có th tr c ti pự ạ ươ ặ ệ ằ ể ể ự ế th c hi n ho t đ ng XNK. Có các chính sách đãi ng đ i v i các cán b có năngự ệ ạ ộ ộ ố ớ ộ l c. Đ ng th i, có ch đ th ng ph t nghiêm minh nh m gi các cán b gi i,ự ồ ờ ế ộ ưở ạ ằ ữ ộ ỏ khuy n khích h ế ọ trau d i ki n th c, hoàn thành trách nhi m, trung thành v i l iồ ế ứ ệ ớ ợ ích c a doanh nghi p. Ngoài ra, trong quan h thanh toán v i NH, các doanhủ ệ ệ ớ nghi p c n gi ch tín, th c hi n đúng các cam k t, ch d n v th c hi n cácệ ầ ữ ữ ự ệ ế ỉ ẫ ề ự ệ đi u kho n c a L/C v i NH. Khi có x y ra tranh ch p, doanh nghi p c n ph iề ả ủ ớ ả ấ ệ ầ ố h p ch t ch v i NH đ tìm ra nguyên nhân, gi i pháp kh c ph c tri t đ chợ ặ ẽ ớ ể ả ắ ụ ệ ể ứ không nên "khoán tr ng", quy toàn b trách nhi m cho NH. N u th c hi n đ cắ ộ ệ ế ự ệ ượ đi u đó, ho t đ ng XNK c a các đ n v s có hi u qu cao, công tác thanh toánề ạ ộ ủ ơ ị ẽ ệ ả TDCT cũng s đ c nhanh chóng, thu n ti n và an toàn.ẽ ượ ậ ệ 3.3. Khuy n ngh đ i v i các ngành có liên quan:ế ị ố ớ Ngày nay, xu th qu c t hóa, toàn c u hoá ngày càng phát tri n m nh mế ố ế ầ ể ạ ẽ đã và đang đem l i cho Vi t Nam nhi u c h i và thách th c to l n. Lúc này bànạ ệ ề ơ ộ ứ ớ tay đ nh h ng c a Nhà n c l i càng tr nên c n thi t và quan tr ng h n baoị ướ ủ ướ ạ ở ầ ế ọ ơ gi h t nh m đ a đ t n c v ng b c vào thiên niên k m i. Chính vì v y,ờ ế ằ ư ấ ướ ữ ướ ỷ ớ ậ TTQT nói chung và thanh toán TDCT nói riêng r t c n đ n nh ng chính sách tr cấ ầ ế ữ ự ti p cũng nh các chínhế ư sách h tr phù h p đ ngày càng phát tri n và h n ch đ c nh ng r i ro cóỗ ợ ợ ể ể ạ ế ượ ữ ủ th x y ra trong NH, cho các đ n v XNK, gây thi t h i cho n n kinh t . Đ cể ả ơ ị ệ ạ ề ế ể ụ th hóa và t o n n t ng cho các chính sách đó, Nhà n c c n t o ể ạ ề ả ướ ầ ạ s ph i h pự ố ợ v i các ban ngành có liên quanớ . Các gi i pháp trên có mang l i hi u qu cao hayả ạ ệ ả không tùy thu c vào r t nhi u y u t , trong đó đ c bi t quan tr ng là ph thu cộ ấ ề ế ố ặ ệ ọ ụ ộ vào các c quan h u quan chuyên trách qu n lý các lĩnh v c khác có liên quan m tơ ữ ả ự ậ thi t t i công tác TTQT nh B th ng m i, H i quan... Các c quan này đ cế ớ ư ộ ươ ạ ả ơ ượ coi nh là m c xích trong m t dây chuy n khép kín c a quá trình th c ti n hóaư ắ ộ ề ủ ự ễ các gi i pháp. Đi u c n thi t là h nên t o đi u ki n, tránh t t ng c c b ,ả ề ầ ế ọ ạ ề ệ ư ưở ụ ộ ph i h p ch t ch v i các NHTM sao cho quá trình thanh toán cũng nh vi c gi iố ợ ặ ẽ ớ ư ệ ả quy t h u qu r i ro di n ra thu n l i và nhanh chóng. ế ậ ả ủ ễ ậ ợ K T LU NẾ Ậ Trong nh ng năm qua, n n kinh t m đã mang l i nh ng chuy n bi n tíchữ ề ế ở ạ ữ ể ế c c đ i v i ho t đ ng kinh t đ i ngo i nói chung và ho t đ ng ngo i th ngự ố ớ ạ ộ ế ố ạ ạ ộ ạ ươ nói riêng. Kim ng ch XNK tăng qua các năm, n n kinh t d n đ c c i thi n vàạ ề ế ầ ượ ả ệ phát tri n. Đ đ t đ c k t qu đó ph i k đ n s đóng góp không nh c a cácể ể ạ ượ ế ả ả ể ế ự ỏ ủ NHTM v i t cách là trung gian thanh toán qu c t , trong đó ch y u là ph ngớ ư ố ế ủ ế ươ th c thanh toán TDCT đã giúp cho ho t đ ng thanh toán XNK di n ra nhanhứ ạ ộ ễ chóng và đ t hi u qu cao. Tuy nhiên, tr c s phát tri n m nh m và đa d ngạ ệ ả ướ ự ể ạ ẽ ạ c a th ng m i qu c t thì r i ro trong ho t đ ng TTQT nói chung và r i roủ ươ ạ ố ế ủ ạ ộ ủ trong thanh toán TDCT nói riêng là đi u không th tránh kh i. Vì th , vi c phòngề ể ỏ ế ệ ng a, h n ch r i ro là h t s c c n thi t.ừ ạ ế ủ ế ứ ầ ế Các NHTM trong nh ng năm v a qua đã n l c và không ng ng đ i m iữ ừ ỗ ự ừ ổ ớ các nghi p v TTQT nh m phù h p v i các yêu c u c a kinh t th tr ng. Songệ ụ ằ ợ ớ ầ ủ ế ị ườ tr c ng ng c a c a công cu c đ i m i, NH cũng ph i đ i m t v i không ítướ ưỡ ử ủ ộ ổ ớ ả ố ặ ớ khó khăn tr ng i, trong đó nh ng r i ro trong nghi p v thanh toán TDCT v n làở ạ ữ ủ ệ ụ ẫ m i đe do th ng xuyên v i ngân hàng và các doanh nghi p. Tr c nh ng v nố ạ ườ ớ ệ ướ ữ ấ đ đó, các bi n pháp phòng ng a r i ro trong thanh toán TDCT m t cách thíchề ệ ừ ủ ộ h p nh m h n ch kh năng x y ra r i ro, qua đó h tr đ c l c cho các doanhợ ằ ạ ế ả ả ủ ỗ ợ ắ ự nghi p Vi t Nam trong ho t đ ng mua bán v i n c ngoài.ệ ệ ạ ộ ớ ướ Đ c giúp đ t n tình c a gi ng viên Đ ng Th M Dung, đ tài đã hoànượ ỡ ậ ủ ả ặ ị ỹ ề thành đ c nh ng nhi m v ch y u sau:ượ ữ ệ ụ ủ ế Th nh t, gi i thi u m t cách t ng quan v ph ng th c thanh toán TDCTứ ấ ớ ệ ộ ổ ề ươ ứ và nh ng r i ro khi áp d ng.ữ ủ ụ Th hai, phân tích và đánh giá r i ro trong ho t đ ng thanh toán TDCT t iứ ủ ạ ộ ạ các NHTM và t i các doanh nghi p, t đó ch ra nh ng nguyên nhân gây ra các r iạ ệ ừ ỉ ữ ủ ro đó. Th ba, trên c s phân tích, đánh giá th c tr ng r i ro trong ho t đ ngứ ơ ở ự ạ ủ ạ ộ thanh toán TDCT, đ tài đ a ra m t s gi i pháp và khuy n ngh nh m h n chề ư ộ ố ả ế ị ằ ạ ế r i ro trong ph ng th c thanh toán TDCT cho hàng xu t.ủ ươ ứ ấ Do đây là m t lĩnh v c khá ph c t p nên nh ng đ xu t c a em không thộ ự ứ ạ ữ ề ấ ủ ể tránh kh i nh ng thi u sót, nhóm kính mong nh n đ c s đóng góp c a th y côỏ ữ ế ậ ượ ự ủ ầ đ đ tài hoàn thi n h n.ể ề ệ ơ 1.1.1.1.1.2 M C L CỤ Ụ Trang L I M Đ UỜ Ở Ầ PH N N I DUNGẦ Ộ CH NG 1: C S LÝ LU N V PH NG TH C THANH TOÁNƯƠ Ơ Ở Ậ Ề ƯƠ Ứ TÍN D NG CH NG T Ụ Ứ Ừ .....................................................................................1 1.1. Thanh toán qu c tố ế........................................................................................1 1.1.1. Khái ni m v thanh toán qu c tệ ề ố ế..............................................................1 1.1.2. Vai trò c a ho t đ ng thanh toán qu c tủ ạ ộ ố ế................................................1 1.2. Gi i thi u v ph ng th c thanh toán TDCTớ ệ ề ươ ứ ............................................3 1.2.1. Khái ni m v ph ng th c thanh toán TDCTệ ề ươ ứ .........................................3 ...1.2.2. Các bên có liên quan trong ph ng th c thanh toán tín d ng ch ng tươ ứ ụ ứ ừ trong ngo i th ngạ ươ ...............................................................................................3 1.2.3. Nh ng quy đ nh qu c t áp d ng trong ph ng th c TDCTữ ị ố ế ụ ươ ứ .................5 1.2.4. Quy trình, nghi p v thanh toán TDCTệ ụ ....................................................7 1.2.5. N i dung c a th tín d ngộ ủ ư ụ ........................................................................8 1.2.6. Phân lo i L/Cạ ............................................................................................10 1.3. Đ nh nghĩa r i ro và phân lo i r i roị ủ ạ ủ .........................................................13 1.3.1. Khái ni m r i roệ ủ .......................................................................................13 1.3.2. R i ro trong thanh toán qu c tủ ố ế...............................................................14 1.3.2.1. R i ro qu c giaủ ố ................................................................................15 1.3.2.2. R i ro v qu n lý h i đoáiủ ề ả ố .............................................................15 1.3.2.3. R i ro đ i tácủ ố ...................................................................................15 CH NG 2: TH C TR NG R I RO TRONG THANH TOÁN HÀNGƯƠ Ự Ạ Ủ XU T THEO PH NG TH C TÍN D NG CH NG TẤ ƯƠ Ứ Ụ Ứ Ừ.............................16 2.1. R i ro đ i v i góc đ NHủ ố ớ ộ ............................................................................16 2.1.1. NH phát hành L/C.....................................................................................16 2.1.2. NH thông báo............................................................................................17 2.1.3. NH xác nh nậ .............................................................................................17 2.1.4. NH đ c ch đ nhượ ỉ ị .....................................................................................17 2.2. R i ro đ i v i góc đ doanh nghi pủ ố ớ ộ ệ ..........................................................18 2.2.1. R i ro đ i v i nhà xu t kh uủ ố ớ ấ ẩ ..................................................................18 2.2.2. R i ro đ i v i nhà nh p kh uủ ố ớ ậ ẩ .................................................................21 CH NG 3: GI I PHÁP H N CH R I RO TRONG THANH TOÁNƯƠ Ả Ạ Ế Ủ HÀNG XU T THEO PH NG TH C TÍN D NG CH NG TẤ ƯƠ Ứ Ụ Ứ Ừ................24 3.1. Nh ng gi i pháp t m vĩ môữ ả ầ .........................................................................24 3.1.1. Hoàn thi n môi tr ng pháp lý cho ho t đ ng TTQTệ ườ ạ ộ , tr c h t làướ ế ph ng th c thanh toán TDCTươ ứ ...................................................................................24 3.1.2.T ch c th c hi n t t th tr ng ngo i t liên NH, t o đi u ki n choổ ứ ự ệ ố ị ườ ạ ệ ạ ề ệ th tr ng h i đoái Vi t Nam ngày càng phát tri nị ườ ố ệ ể .................................................25 3.1.3. Các NHTM khi tham gia vào thanh toán TDCT ph i ban hành, b sung,ả ổ hoàn ch nh quy trình c th , ch t ch , rõ ràngỉ ụ ể ặ ẽ .........................................................25 3.2. Nh ng gi i pháp t m vi môữ ả ầ .........................................................................26 3.2.1. D i góc đ NHướ ộ .......................................................................................26 3.2.1.1. Hi n đ i hóa công ngh NHệ ạ ệ ...........................................................26 3.2.1.2. Chu n hoá quy trình nghi p v thanh toán TDCTẩ ệ ụ ........................26 3.2.1.3. Nâng cao trình đ nghi p v thanh toán viênộ ệ ụ ................................27 3.2.1.4. Nh ng gi i pháp v ho t đ ng nghi p vữ ả ề ạ ộ ệ ụ...................................27 3.2.1.5. Gi i pháp v m t ki m tra - ki m soátả ề ặ ể ể .........................................29 3.2.2. D i góc đ doanh nghi pướ ộ ệ ......................................................................30 3.3. Khuy n ngh đ i v i các ngành có liên quanế ị ố ớ .............................................30 K T LU NẾ Ậ TÀI LI U THAM KH OỆ Ả DANH M C T VI T T TỤ Ừ Ế Ắ TÀI LI U THAM KH OỆ Ả 1. GS. Đinh Xuân Trình, Thanh toán qu c t trong ngo i th ng , Hà N i,ố ế ạ ươ ộ 1998. 2. GS.TS Đoàn Th H ng Vân, Qu n tr r i ro và kh ng ho ng, NXB Laoị ồ ả ị ủ ủ ả đ ng xã h i, 2009.ộ ộ 3. Nguy n Minh Tu n, H ng d n th c hành th tín d ng, NXB TP H Chíễ ấ ướ ẫ ự ư ụ ồ Minh, 1999. 4. Nguy n Tr ng Thùy, H ng d n s d ng Đi u l và th c hành th ngễ ọ ướ ẫ ử ụ ề ệ ự ố nh t tín d ng ch ng t , NXB Th ng kê, 1993ấ ụ ứ ừ ố 5. GS. TS Lê Văn T , Tín d ng tài tr xu t nh p kh u, thanh toán qu c t vàư ụ ợ ấ ậ ẩ ố ế kinh doanh ngo i t , NXB Th ng kê, 2000ạ ệ ố 6. Ti n sĩ Nguy n Văn Ti n, Đánh giá và phòng ng a r i ro trong kinh doanhế ễ ế ừ ủ ngân hàng, NXB Th ng kê Hà N i.ố ộ DANH M C CÁC T VI T T TỤ Ừ Ế Ắ 1. NH : Ngân hàng 2. PTTT : Ph ng th c thanh toánươ ứ 3. NHNT : Ngân hàng Ngo i th ngạ ươ 4. TNHH : Trách nhi m h u h nệ ữ ạ 5. NHNN: Ngân hàng Nhà n cướ 6. NHTM: Ngân hàng th ng m iươ ạ 7. NK : Nh p kh uậ ẩ 8. TDCT : Tín d ng ch ng tụ ứ ừ 9. TTQT : Thanh toán qu c tố ế 10. XK : Xu t kh uấ ẩ 11. XNK : Xu t nh p kh uấ ậ ẩ 12.VND : Vi t Nam đ ngệ ồ