Đổi mới và phát triển tcdn ở Việt Nam

H và tên: Lê Công H i S nọ ả ơ L p:TNA4ớ Chuyên đ 3: Đ I M I VÀ PHÁT TRI N TCDN VI T NAMề Ổ Ớ Ể Ở Ệ 1. M t s n n t ng lý thuy t liên quanộ ố ề ả ế  Khái ni m TCDNệ TCDN là m t khâu c a h th ng tài chính trong n n kinh t ,là m t ph m trùộ ủ ệ ố ề ế ộ ạ kinh t khách quan g n li n v i s ra đ i c a n n kinh t hàng hóa ti n t .ế ắ ề ớ ự ờ ủ ề ế ề ệ  Các n i dung c b n TCDN: Tài s n, ngu n v n; doanh thu, chi phí,ộ ơ ả ả ồ ố l i nhu nợ ậ Quy t đ nh v v n đ u tế ị ề ố ầ ư Đây th ng là quy t đ nh có tính ch t dài h n, liên quan đ n các tài s n cườ ế ị ấ ạ ế ả ố đ nh hay c u trúc v n. Quy t đ nh đây có th d a trên m t vài ch tiêu cóị ấ ố ế ị ở ể ự ộ ỉ s liên h v i nhau. Thông th ng, b ph n qu n lý ph i t i đa hoá giá trự ệ ớ ườ ộ ậ ả ả ố ị c a doanh nghi p b ng cách đ u t vào các vào d án có NPV d ng, v i tủ ệ ằ ầ ư ự ươ ớ ỉ l chi t kh u h p lý. ệ ế ấ ợ Đánh giá các c h i đ u tơ ộ ầ ư Thông th ng, giá tr c a m t d án đ c đánh giá thông qua ph ng phápườ ị ủ ộ ự ượ ươ chi t kh u dòng ti n. D án nào có k t qu t t nh t_th ng đ c th hi nế ấ ề ự ế ả ố ấ ườ ượ ể ệ qua NPV thì d án đó s đ c l a ch n. Nh ng đ làm đ c đi u này côngự ẽ ượ ự ọ ư ể ượ ề ty c n xác đ nh đ c quy mô và th i đi m thu đ c ti n lãi t d án. Dòngầ ị ượ ờ ể ượ ề ừ ự ti n t ng lai sau đó s đ c chi t kh u đ quy v giá tr hi n t i c aề ươ ẽ ượ ế ấ ể ề ị ệ ạ ủ nó, so sánh v i chi phí b ra đ th c hi n, n u ti n thu v l n h n thì d ánớ ỏ ể ự ệ ế ề ề ớ ơ ự là kh thi, và công ty có th ti n hành ho t đ ng đ u t . ả ể ế ạ ộ ầ ư Quy t đ nh đ u tế ị ầ ư Mu n ra m t quy t đ nh đ u t yêu c u c n ph i đánh giá kĩ l ng và đúngố ộ ế ị ầ ư ầ ầ ả ưỡ đ n các c h i đ u t , các d án, hay nói cách khác là ph i đi gi i m t bàiắ ơ ộ ầ ư ự ả ả ộ toán có hàm s ph c h p c a ba bi n là kh năng, quy mô và th i gian thuố ứ ợ ủ ế ả ờ đ c dòngượ ti n t ng lai. Sau khi đã đánh giá c h i đ u t , doanh nghi pề ươ ơ ộ ầ ư ệ s l a ch n và đ a ra quy t đ nh đ u t . Lúc này các nhà qu n tr doanhẽ ự ọ ư ế ị ầ ư ả ị nghi p s ph i tính toán đ phân b các ngu n l c h u h n sao cho có hi uệ ẽ ả ể ổ ồ ự ữ ạ ệ qu cao nh t.ả ấ 2. Th c tr ng qu n lý tài chính doanh nghi p Vi t Nam ự ạ ả ệ ở ệ *>Về m tặ số lư ng:ợ B ngả 1 chỉ ra xu thế phát tri nể c aủ các lo iạ hình doanh nghi pệ được thành l pậ mới từ 1991-1997. Qui mô trung bình của doanh nghi pệ giảm từ 1991 (1073 triệu /doanh nghi p)ệ đên 1994 (361 tri uệ /doanh nghi p)ệ và sau đó lại tăng đ nế 956 tri uệ /doanh nghi pệ năm 2000 B ngả 1: Số lượng và v nố đăng kí kinh doanh c aủ doanh nghiệp ngoài quốc doanh giai đoạn 1991-2000 Năm 199 199 199 199 199 1996 199 199 199 2000 Số lượngDN 110 398 749 717 615 5490 365 302 360 1441 Vốn(tỷ đ ng)ồ 118 301 345 258 288 2580 178 220 343 1378 Vốn trunng bình 1 Doanh 107 3 757 461 361 468 456 488 729 954 956 Nguồn:Vụ Doanh nghi p,ệ Bộ kế ho chạ và Đầu tư C ơ c u ấ v n ố c a ủ các doanh nnghi p ệ m i ớ thành lập. Theo s ố liệu bảng6(dưới đây), cônng ty TNHH và doanh nghi pệ tư nhân (lo iạ hình chủ y uế c aủ các DN) đang tăng lên m nhạ mẽ về số lượng và quy mô vốn.Trong số g nầ 41000 doanh nghi pệ được thành lập mới từ năm 1991-1997, g n ầ 34000 doanh nghi pệ là doanh nghi pệ tư nhân(24000)và công tyTNHH(10000), chi mế 83%.Về v nố c aủ các doanh nghi pệ thành l pậ m i,ớ trong giai đo nạ 1991-1997 với tổng số v nố 120.688.874 (tr.đ) trong đó doanh nghiệp tư nhân và công ty TNHH (Lo iạ hình chủ yếu c aủ DN) chiếm 11.19% tương ngứ với số vốn 13.515.874(tr.đ). B ngả 2: Tỷ tr ngọ các DN theo tiêu chí vốn trong các lo iạ hình doanh nghi p.ệ Doanh nghi pệ T ngổ số DN DN Số lượng DN Tỷ trọng DN trên tổng số T ngổ số 23.708 20.856 87,97 1. DN trong nước 23.016 20.623 89,61 1.1. DNNN 5.873 3.869 65,88 1.2. H pợ tác xã 1.867 1.818 97,37 1.3. DN tư nhân 10.916 10.868 99,56 1.4. Công ty cổ ph nầ 118 50 42,37 1.5. Công ty TNHH 4.242 4.018 94,72 2. DN có v nố đ uầ tư nước ngoài 692 233 33,67 2.1. DN 100% v nố nước ngoài 150 45 30,0 2.2. DN liên doanh 542 188 34,68 Ngu n:ồ M tộ số chỉ tiêu chủ y uế về quy mô v nố và hi uệ quả c aủ 1,9 tri u ệ cơ sở s nả xuất kinh doanh trên lãnh thổ Vi tệ Nam, T ngổ c cụ Th ngố kê, Nhà xu tấ b nả Th ngố kê, Hà Nội, 1997, Bi uể 21, trang 158-159. Xét cả số tương đ iố l nẫ số tuy tệ đ iố thì các DN t pậ trung nhi uề 0nhất ở khu v cự ngoài qu cố doanh với lo iạ hình doanh nghi pệ tư nhân có 10.868 doanh nghi pệ trong t ngổ số 20.856 DN chiếm 52,11%, sau đó là công ty TNHH với 4.018 doanh nghi pệ chiếm 19,26%. Theo chỉ tiêu vốn, số lượng doanh nghi pệ có v nố dưới 5 tỷ đồng là 43.772 doanh nghi p,ệ chiếm 91% t ngổ số các doanh nghi pệ (48.133 doanh nghi p);ệ DN ngoài qu cố doanh là 40.100 doanh nghi p,ệ chiếm 94,5% trong tổng số doanh nghi p ệ ngoài qu c ố doanh (42.415 doanh nghi pệ g m:ồ các doanh nghiệp tư nhân, Công ty TNHH, Công ty cổ ph nầ và h pợ tác xã). B ngả 3: Tỷ trọng DN có v nố dư iớ 1 tỷ và từ 1-5 tỷ trong tổng số DN theo lo iạ hình doanh nghi p.ệ Lo iạ hình doanh nghiệp Tổng số DN V nố < 1 tỷ VND Vốn từ 1-5 tỷ Số lượng Tỉ tr ng/ọ t ổng Số lượng Tỉ trọng/t ổng T ngổ số 20.856 16.673 79,94 4.183 20,06 1. DN trong n cướ 20.623 16.547 80,23 4.076 19,77 1.1. DNNN 3.869 1.585 40,96 2.284 59,04 1.2. Hợp tác xã 1.818 1.634 89,87 184 10,13 1.3. DN tư nhân 10.868 10.383 95,53 485 4,47 1.4. Công ty cổ ph nầ 50 17 34,0 33 66,0 1.5. Công ty TNHH 4.018 2.928 72,87 1090 27,13 2. DN có vốn đầu tư 233 123 52,78 110 47,22 2.1. DN 100% vốn nước 45 19 42,22 26 57,78 2.2. DN liên doanh 188 104 55,31 84 44,69 Nguồn: M tộ số chỉ tiêu chủ y uế về quy mô v nố và hi uệ quả c aủ 1,9 triệu cơ sở s nả xu tấ kinh doanh trên lãnh thổ Vi tệ Nam, Tổng c cụ Th ngố kê, Nhà xu tấ b nả Th ngố kê, Hà Nội, 1997. Bi uể 21, trang 158-159. Dựa vào số li uệ b ngả 6 ta có k tế lu nậ như sau: trong t ngổ số 20.856 DN thì tỷ tr ngọ doanh nghi pệ nhỏ chiếm 79,94% và ho tạ đ ngộ chủ y uế ở lo iạ hình doanh nghi pệ tư nhân và công ty TNHH, tỷ tr ngọ doanh nghi pệ v aừ là 20,06% ho tạ đ ngộ chủ y uế ở lo iạ hình doanh nghi pệ Nhà nước và Công ty TNHH. *> Về m tặ ngành nghề Theo số li uệ t ngổ đi uề tra các doanh nghi pệ năm 1995. Số lư nợ g và t tỷ r ngọ các DN trong tổng số các doanh nghi pệ ở m tộ số ngành chủ y uế như: Công nghi pệ chế biến; buôn bán và s aử chữa biểu hi n:ệ Buôn bán và sửa ch aữ có 8.803 DN chiếm 93% trong tổng số 9.468 doanh nghi pệ hoạt đ ngộ ở ngành này. Như B ngả 7 dưới đây. B ngả 7: Phân bố các DN theo ngành kinh tế căn c vàoứ tiêu chí vốn Doanh nghiệp Tổng số DN V nố d iướ 5 tỷ đ ngồ Số lượng DN T trỷ ọng DN trên tổng số T ngổ số 23.708 20.856 88,0 Công nghiệp khai thác mỏ 298 249 83,6 Công nghiệp chế biến 8.577 7.373 86,0 Sản xuất, phân ph i ố điện, khí đốt và nước 117 72 61,5 Xây dựng 2.355 2.019 85,7 TN, sửa chữa có động c , ơ mô tô, xe máy, đồ dùng 9.468 8.803 93,0 Khách sạn, nhà hàng 1.094 923 84,4 Vận tải, kho bãi và thông tin liên lạc 870 678 77,9 Tài chính, tín dụng 206 149 72,3 Hoạt động KH và công nghệ 17 16 94,1 Hoạt động kinh doanh tài sản, dịch vụ tư 521 435 83,5 Giáo dục và đào tạo 8 7 87,5 Y tế và hoạt động cứu trợ xã h iộ 8 7 87,5 Hoạt đ nộ g văn hoá và thể thao 98 66 67,4 Hoạt động phục v ụ cá nhân và công cộng 71 59 83,1 Nguồn: M tộ số chỉ tiêu chủ y uế về quy mô và hiệu quả c aủ 1,9 tri uệ cơ sở s nả xu tấ kinh doanh trên lãnh thổ Vi tệ Nam, Tổng c cụ Th ngố kê, NXB Thống kê, Hà Nội, 1997. Bi uể 22, trang 163-163. c. Về m tặ công ngh :ệ Các hỗ trợ được dành cho các doanh nghiệp Nhà nước hi mế khi đ nế với các DN. Thêm vào đó, thông tin không được thông báo đ yầ đủ cho các doanh nghi pệ . H uầ như t tấ cả các DN không bi tế được các thông tin này, các ho tạ đ ngộ xúc ti nế không th tậ sự tích c cự do nhu c uầ từ phía các DN th p, ấ hỗ trợ đ iố v iớ các DN trong đào t oạ kĩ năng 3. Đ i m i và phát tri n tài chính doanh nghi p Vi t Namổ ớ ể ệ ở ệ - Các ch ng trình đ i m i và phát tri n tài chính doanh nghi pươ ổ ớ ể ệ : T 432 DN năm 1997, khi hoàn thành s p x p đ i m i DN vào năm 2006,ừ ắ ế ổ ớ TPHCM s ch còn là đ i di n ch s h u v n c a nhà n c qu n lý tr cẽ ỉ ạ ệ ủ ở ữ ố ủ ướ ả ự ti p 17 t ng công ty (TCT) và Công ty nhà n c (CTNN) là Công ty m ,ế ở ổ ướ ẹ 28 DN kinh doanh chuy n sang công ty TNHH m t thành viên là các Côngể ộ ty con. Hàng lo t DN công ích c a TP cũng s đ c s p x p l i.ạ ủ ẽ ượ ắ ế ạ Vi c chuy n đ i các TCT và CTNN sang mô hình Công ty m - Công tyệ ể ổ ẹ con là chuy n bi n v ch t trong qu n lý DN. Thay vì các m nh l nhể ế ề ấ ả ệ ệ hành chính nh tr c đây và c ch giao c p v n nay chuy n sang c chư ướ ơ ế ấ ố ể ơ ế đ u t tài chính, tách b ch rõ pháp nhân CTNN và pháp nhân khác màầ ư ạ CTNN đ u t v n.ầ ư ố TPHCM hi n có 10 TCT và 7 công ty l n đã hoàn thành vi c chuy n đ iệ ớ ệ ể ổ mô hình và đi vào ho t đ ng hi u qu . V n bình quân c a các Công ty mạ ộ ệ ả ố ủ ẹ h n 680 t đ ng, đã đ u t vào 300 DN là các Công ty con và các công tyơ ỷ ồ ầ ư liên k t.ế - Chi n l c phát tri n tài chính doanh nghi p Vi t Nam:ế ượ ể ệ ở ệ M r ng đ u t ra n c ngoài là m t ch tr ng l n c a Chính ph trongở ộ ầ ư ướ ộ ủ ươ ớ ủ ủ th i kỳ h i nh p và ph i m t nhi u năm m i có đ c nh ng b c đi banờ ộ ậ ả ấ ề ớ ượ ữ ướ đ u. Riêng Campuchia v a là th tr ng nhi u ti m năng v i doanhầ ừ ị ườ ề ề ớ nghi p Vi t Nam do có nhi u thu n l i v đi u ki n đ a lý, có quá trìnhệ ệ ề ậ ợ ề ề ệ ị quan h làm ăn lâu dài, nh ng đ ng th i là th tr ng ch u nhi u áp l cệ ư ồ ờ ị ườ ị ề ự c nh tranh v i s hi n di n c a doanh nghi p Trung Qu c và Thái Lan.ạ ớ ự ệ ệ ủ ệ ố Ch ng h n: Cho đ n năm 2009 tr v tr c, Viettel đã là nhà đ u t Vi tẳ ạ ế ở ề ướ ầ ư ệ Nam l n nh t Campuchia v i s v n đ u t 200 tri u USD. Không m tớ ấ ở ớ ố ố ầ ư ệ ộ m ng đi n tho i di đ ng nào vào lúc y có th c nh tranh v i Viettel vạ ệ ạ ộ ấ ể ạ ớ ề th ph n. Bây gi Viettel v n đ ng đ u th tr ng cung c p d ch v vi nị ầ ờ ẫ ứ ầ ị ườ ấ ị ụ ễ thông đ t n c chùa Tháp, nh ng doanh nghi p này không đ n đ c n aở ấ ướ ư ệ ơ ộ ữ b i sau l ng Viettel có c m t h th ng h tr c a Chính ph và các bở ư ả ộ ệ ố ỗ ợ ủ ủ ộ ngành Vi t Nam.ệ Ch trong vòng ch a đ y sáu tháng qua, Vi t Nam đã th hi n m t chi nỉ ư ầ ệ ể ệ ộ ế l c đ u t sâu r ng, mang tính bài b n, liên k t và then ch t ượ ầ ư ộ ả ế ố ở Campuchia v i s tham gia c a nhi u t p đoàn qu c doanh. C h i choớ ự ủ ề ậ ố ơ ộ m t trang m i trong quan h h p tác đ u t gi a Vi t Nam và Campuchiaộ ớ ệ ợ ầ ư ữ ệ đã kh i đ ng.ở ộ