Đổi mới công tác thanh tra giáo dục góp phần nâng cao chất lượng đào tạo của Đại học Thái Nguyên trong giai đoạn mới

Vũ Đức Dục và cs Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 57(9): 96 – 102 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên ĐỔI MỚI CÔNG TÁC THANH TRA GIÁO DỤC GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO CỦA ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRONG GIAI ĐOẠN MỚI Vũ Đức Dục1*, Lê Thị Soan1 1 Đại học Thái Nguyên TÓM TẮT Nhằm đáp ứng yêu cầu góp phần nâng cao chất lượng đào tạo đội ngũ cán bộ khoa học cung cấp cho khu vực và đất nước trong giai đoạn phát triển mới, công tác thanh tra (TT) ở Đại học Thái Nguyên đã có những đổi mới sâu sắc trên các lĩnh vực: hệ thống tổ chức, nội dung thanh tra, quy trình và hình thức thanh tra, đổi mới trong xây dựng đội ngũ cán bộ thanh tra, đổi mới hệ thống văn bản quy định về tổ chức và hoạt động TT, d o đó , công tác than h tra ở Đại học Thái Nguyên trong những năm qua đã thu được nhiều thành tích đáng ghi nhận. Tuy nhiên, để công tác thanh tra đạt hiệu quả tốt hơn nữa, tác giả đã đề xuất với Bộ Giáo dục và Đào tạo một số kiến nghị về ban hành thêm các văn bản pháp lý, về tổ chức bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ chuyên trách thanh tra. Từ khóa: Đổi mới công tác thanh tra giáo dục, nâng cao chất lượng đào tạo. ∗ ∗ Vũ Đức Dục Tel: 0912454669 Ban Công tác chính tr ị - Đại học Thái Nguyên 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Thanh tra (TT) là một khâu quan trọng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ giáo dục đào tạo nói chung và trong hoạt động đào tạo ở các cơ sở giáo dục đại học (GDĐH) nói riêng. Mọi hoạt động trong cơ sở GDĐH đòi hỏi phải được thực hiện đúng, đầy đủ về chính sách, pháp luật, nhiệm vụ kế hoạch nhà nước. Cụ thể những hoạt động chủ yếu mà hoạt động TT phải tập trung vào là: - Việc thực hiện mục tiêu, chương trình, nội dung, kế hoạch, quy mô đào tạo của năm học; Việc thực hiện nền nếp, kỷ cương trong dạy và học; Công tác tuyển sinh, đánh giá môn học, tổ chức thi và xét công nhận tốt nghiệp; Việc đảm bảo cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ đào tạo; Quản lý và cấp phát văn bằng, chứng chỉ; Quản lý sinh viên và thực hiện chính sách với người học; Công tác lưu trữ... - Công tác nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ. - Quản lý tài chính, tài sản của cơ sở. - Xem xét giải quyết hoặc kiến nghị cấp trên giải quyết theo luật định các khiếu nại, tố cáo của cán bộ, nhân dân liên quan đến các mặt hoạt động của cơ sở đào tạo; Kiến nghị những vấn đề cần bổ sung, cập nhật, sửa đổi hoặc ban hành các quy định mới phù hợp với sự phát triển của về quy mô cũng như ch ất lượng đào tạo của cơ sở. - Chỉ đạo, hướng dẫn công tác TT của cấp dưới thuộc đơn vị. Trực tiếp liên hệ, phối hợp, xin ý kiến chỉ đạo của TT Bộ Giáo dục và Đào tạo trong triển khai thực hiện kế hoạch TT cũng như các vụ việc TT cụ thể... Công tác TT ở Đại học Thái Nguyên (§HTN) cũng không ngoài vi ệc hướng vào những mặt hoạt động chủ yếu nói trên với một khối lượng công việc rất lớn của toàn Đại học nói chung và ở mỗi đ ơn vị thành viên nói riêng, nhằm ngăn ngừa, phát hiện và kiến nghị chấn chỉnh, điều Vũ Đức Dục và cs Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 57(9): 96 – 102 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên chỉnh, uốn nắn kịp thời những hoạt động chưa đúng, kiến nghị xử lý những việc làm sai trái cùa tổ chức, cá nhân làm ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín cũng như chất lượng đào tạo của cơ sở... Đại học Thái Nguyên là một trong số 3 đại học vùng và trong 14 trường đại học trọng điểm quốc gia Việt Nam, gồm 6 trường đại học thành viên, 1 trường cao đẳng, 3 khoa, 2 trung tâm và 1 nhà xuất bản và một số viện nghiên cứu trực thuộc. Khối cơ quan của Đại học có 15 ban chức năng. Hiện ĐHTN có 2778 cán bộ, giảng viên, trong đó có 205 tiến sĩ, gần 1000 thạc sĩ, 2 giáo sư, 76 phó giáo sư, gần 60.000 sinh viên, học sinh, học viên và nghiên cứu sinh. ĐHTN có chức năng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trình độ đại học, sau đại học và các trình độ thấp hơn thuộc các lĩnh vực khoa học kĩ thuật công nghệ, nông lâm nghiệp, kinh tế, giáo dục, y tế.., nghiên cứu và triển khai ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ trong khu vực và cả nước. ĐHTN thống nhất quản lý, điều hành toàn diện các mặt hoạt động của Đại học trên cơ sở phân cấp hợp lý cho các đơn vị thành viên, lãnh đ ạo, chỉ đạo các đơn vị thực hiện nhiệm vụ được quy định tại điều 9 Điều lệ Trường đại học. Thực hiện sự phân cấp của Bộ Giáo dục và Đào tạo, ĐHTN thực hiện quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm phù hợp với cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm th eo q uy định của Chính phủ về quy hoạch, kế hoạch phát triển, tổ chức các hoạt động đào tạo, khoa học công nghệ, quan hệ quốc tế, tổ chức cán bộ, quản lý tài chính. Do quy mô lớn, lĩnh vực hoạt động phong phú, nhiều bậc đào tạo như nói ở trên, nên muốn nâng cao được hiệu quả và chất lượng công tác TT, giúp cho mọi hoạt động thực hiện nhiệm vụ chính trị của ĐHTN thực sự đóng gúp vào yêu cầu đổi mới cơ bản và toàn diện nền giáo dục đại học Việt Nam đến năm 2010 và những năm tiếp theo tinh thần Nghị Quyết 14/2005/NQ-CP ngày 02/11/2005 của Chính phủ, góp phần thực hiện đề án đổi mới Giáo dục đại học Việt Nam, trong đó có đổi mới cả công tác thanh tra giáo dục đại học, đòi hỏi ĐHTN cũng phải có những bước đổi mới sâu sắc, căn bản công tác TT. Hơn nữa, sự phân cấp của Bộ Giáo dục và Đào tạo cho ĐHTN ngày càng lớn, theo đó Đại học cũng phải phân cấp mạnh cho các đơn vị thành viên để họ thực hiện quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm trên tất cả lĩnh vực công tác, đòi hỏi công tác thanh, kiểm tra, công tác quản lý của Đại học phải tăng cường và đổi mới để đáp ứng được bước phát triển mới. 2. NHỮNG ĐỔI MỚI CƠ BẢN TRONG CÔNG TÁC TT Ở ĐHTN Từ năm 2006 trở về trước, ĐHTN chưa có hệ thống tổ chức hoạt động thanh tra. Các hoạt động thanh tra nếu có thì thông qua các tổ chức kiêm nhiệm, không đồng bộ, như: thanh tra nhân dân, thanh tra giáo dục theo vụ việc phát sinh, không có con người và tổ chức bộ máy TT chuyên nghiệp để đầu tư xây dựng phương hướng chiến lược, kế hoạch, suy nghĩ tìm tòi biện pháp triển khai thực hiện..., do vậy kết quả TT rất hạn chế, thiếu chương trình, kế hoạch, tác dụng của TT thấp, trong khi những biểu hiện vi phạm trong nhiều lĩnh v ực công tác như chấp hành quy chế đào tạo, quy chế tuyển sinh, quản lý thu chi tài chính, xây dựng cơ bản ở các đơn vị diễn ra khá phổ biến làm đau đầu các nhà quản lí. Đổi mới công tác thanh tra trong Đại học là sự cần thiết khách quan, nhằm thành lập được hệ thống tổ chức có tính chất chuyên nghiệp, có chức năng, quyền hạn đủ mạn h, trong đó có đội ngũ những chuyên gia tinh thông nghiệp vụ có thể thực hiện thành công mục tiêu cơ bản của công tác TT là không chỉ phát hiện sai phạm để xử lý, mà quan trọng hơn là sớm phát hiện để phòng ngừa, uốn nắn, tránh để những sai phạm nhỏ của cá nhân, tổ chức trong cơ sở không được cảnh báo phát triển thành sai phạm lớn hơn, thậm chí đi đến vi phạm pháp luật... Những nội dung đổi mới cần đồng bộ, gồm những vấn đề liên quan đến đổi mới Vũ Đức Dục và cs Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 57(9): 96 – 102 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên về hệ thống tổ chức TT, nội dung, quy trình, phương th ức TT, giải pháp xây dựng đội ngũ và h ệ thống văn bản quy định về tổ chức và hoạt động thanh tra trong ĐHTN. 2.1. Đổi mới tổ chức hệ thống thanh tra Căn cứ các văn bản pháp lí của Nhà nước, như: Luật Thanh tra năm 2005, Nghị định số 41/2005//NĐ-CP ngày 25/3/2005 của Chính phủ, Quyết định số 14/2006/QĐ- BGD&ĐT ngày 25/4/2006 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quy định về tổ chức và hoạt động thanh tra trong các cơ sở giáo dục đại học và trường trung cấp chuyên nghiệp, ĐHTN tiến hành thành lập mới hệ thống tổ chức TT trong toàn Đại học. 2.1.1. Ở cấp Đại học Giám đốc ĐHTN thành lập Ban Thanh tra giáo dục trực thuộc Giám đốc ĐHTN. Ban Thanh tra giáo dục gồm trưởng ban, phó ban và một số cán bộ chuyên trách trình đ ộ đại học trở lên, được đào tạo từ nhiều ngành, như giáo dục, luật học, có phẩm chất đạo đức tốt, có kinh nghiệm trong giảng dạy, quản lý và năng l ực xem xét, kết luận vấn đề. Như vậy, ở Đại học đã có m ột đơn vị chức năng chuyên về lĩnh vực TT, chịu trách nhiệm tham mưu cho Giám đốc ĐHTN về xây dựng chiến lược, phương hướng và các giải pháp thực hiện công tác TT, tổ chức, chỉ đạo hoạt động TT trong toàn Đại học và trực tiếp thực hiện công tác TT ở khối cơ quan cũng như ở các đơn vị thành viên theo định kỳ cũng như TT đột xuất. Nhiệm kỳ của trưởng ban, phó trưởng ban thanh tra theo nhiệm kỳ của Giám đốc Đại học. Việc bổ nhiệm, miễn nhiệm trưởng ban do Giám đốc đại học quyết định, phó trưởng ban do Giám đốc ĐHTN quyết định theo đề nghị của trưởng ban. 2.1.2. Cấp đơn vị thành viên ĐHTN chỉ đạo các đơn vị thành viên thành lập Phòng Thanh tra - Khảo thí và Đảm bảo chất lượng. Do phạm vi, quy mô hoạt động ở các trường, khoa trực thuộc hẹp hơn so với quy mô quản lý toàn Đại học, nên ở các đơn vị này, chức năng thanh tra và chức năng khảo thí, đảm bảo chất lượng đều thuộc nhiệm vụ của một phòng, nhưng m ỗi chức năng lại do một bộ phận chuyên trách phụ trách, đảm bảo cơ chế cán bộ thanh, kiểm tra độc lập tương đối với cán bộ thực hiện nhiệm vụ khảo thí và bảo đảm chất lượng. Phòng Thanh tra - Khảo thí và Đảm bảo chất lượng có trưởng phòng, phó phòng và một số cán bộ, chuyên viên chuyên trách đảm nhiệm. Nhiệm kỳ lãnh đạo phòng theo nhiệm kỳ của hiệu trưởng. Việc bổ nhiệm trưởng phòng do hiệu trưởng trường thành viên và thủ trưởng đơn vị trực thuộc đề nghị, Giám đốc ĐHTN quyết định, phó trưởng phòng do hiệu trưởng quyết định theo đề nghị của trưởng phòng. Như vậy, hệ thống tổ chức TT ở ĐHTN gồm hai cấp, cấp Ban ở Đại học và cấp Phòng ở đơn vị thành viên. Ban TT là đầu mối liên hệ, trực tiếp nhận sự chỉ đạo của Thanh tra Bộ Giáo dục và Đào tạo để triển khai và chỉ đạo các đơn vị thành viên thống nhất thực hiện, đồng thời nhận báo cáo, kiến nghị, đề xuất của Phòng để xem xét giải quyết. Hệ thống cơ quan TT trong ĐHTN có quyền hạn khác n hau , trong đ ó Ban TT g iáo dục của ĐHTN giữ vai trò lãnh đ ạo, hướng dẫn nghiệp vụ công tác TT cho Phòng TT của đơn vị thành viên, nhưng hệ thống đó là một thực thể thống nhất, quan hệ hữu cơ chặt chẽ hướng tới mục tiêu góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đại học ở ĐHTN. 2.2. Đổi mới và hoàn thiện nội dung thanh tra Thực hiện đổi mới và hoàn thiện các nội dung thanh tra, lãnh đ ạo và tổ chức thanh tra các cấp của ĐHTN đã xác định và quán triệt những nhiệm vụ có tính chất định hướng đối với hoạt động thanh tra ở Vũ Đức Dục và cs Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 57(9): 96 – 102 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên các lĩnh vực hoạt động cơ bản trong toàn Đại học. 2.2.1. Lĩnh vực giáo dục và đào tạo Thanh tra việc thực hiện chính sách và pháp luật về giáo dục, về thực hiện mục tiêu, kế hoạch, chương trình nội dung, phương pháp giáo dục, quy chế đào tạo, quy chế thi cử, quản lý và cấp phát văn bằng, chứng chỉ, các quy định về giáo trình bài giảng. 2.2.2. Lĩnh vực quản lý tài chính, tài sản Thanh tra việc quản lý tài chính, tài sản, xây dựng cơ bản, khoa học công nghệ, công tác tổ chức cán bộ và điều kiện cơ sở vật chất phục vụ dạy, học, nghiên cứu và chuyển giao công nghệ. Thực hiện phòng ngừa và đấu tranh chống tham nhũng trong lĩnh vực giáo dục theo quy định của pháp luật. 2.2.3. Một số nhiệm vụ khác thuộc chức năng của hoạt động thanh tra giáo dục - Giải quyết hoặc kiến nghị giải quyết các khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo. - Kiến nghị các biện pháp đảm bảo thi hành pháp luật về giáo dục và đào tạo; đề xuất sửa đổi, bổ sung các chính sách quy định của cấp trên về giáo dục và đào tạo. Trên cơ sở những nhiệm vụ định hướng, TT ĐHTN và TT đơn vị trực thuộc bàn bạc, đi đến thống nhất cụ thể hóa những nội dung công tác TT thuộc thẩm quyền của TT Đại học và nội dung TT và công tác thuộc nhiệm vụ, thẩm quyền của TT ở các đơn vị thành viên. - Nội dung công tác và hoạt động thanh tra của ĐHTN được xác định như sau: + Xây dựng chương trình, kế hoạch thanh tra hàng năm của ĐHTN (vào thời gian cuối học kỳ II của năm học trước), trình Giám đốc ĐHTN phê duyệt. Thông báo kế hoạch TT cho các đơn vị thành viên và các tổ chức, cá nhân có liên quan. + Tổ chức tổng kết đánh giá ưu, khuyết điểm, rút ra bài học kinh nghiệm, đề xuất cải tiến hoặc những biện pháp, giải pháp mới cho hoạt động thanh tra. + Tham mưu cho Giám đốc ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn trọng tâm công tác thanh tra trong năm học đáp ứng tình hình, nhiệm vụ mới. + Tổ chức các lớp tập huấn, học tập, tham quan, trao đổi nhằm nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác thanh tra của Đại học. + Thành lập đoàn trực tiếp TT ở các đơn vị thành viên, TT các hoạt động đào tạo, nghiên cứu, chuyển giao liên kết và phối hợp với các cơ quan, tổ chức ng oài Đại học theo định kỳ hoặc TT đột xuất đối với những vụ việc phức tạp vượt quá thẩm quyền TT cấp đơn vị trực thuộc, hoặc vụ việc mà thanh tra cấp đơn vị trực thuộc đã TT, kết luận nhưng đối tượng liên quan vẫn tiếp tục khiếu nại, hoặc vụ việc liên quan đến trách nhiệm cá nhân của lãnh đạo đơn vị thành viên. + Định kỳ hoặc đột xuất kiểm tra hoạt động thanh tra của các đơn vị thành viên. - Nội dung công tác và hoạt động thanh tra của các trường thành viên, đơn vị trực thuộc: + Xây dựng chương trình, kế hoạch thanh tra hàng năm của đơn vị, trình thủ trưởng phê duyệt và thông báo cho các tổ chức cá nhân có liên quan của đơn vị, đồng thời báo cáo Ban Thanh tra ĐHTN biết để theo dõi, chỉ đạo. + Thành lập đoàn TT để TT các tổ chức, đơn vị cá nhân trong đơn vị theo kế hoạch hoặc TT đột xuất đối với những vụ việc thuộc thẩm quyền, hoặc vụ việc liên quan đến trách nhiệm cá nhân của lãnh đ ạo cấp khoa, phòng trở xuống. + Tổ chức TT, kiểm tra thường xuyên hoạt động giảng dạy, học tập trên lớp, các hoạt động đánh giá môn học, thi cấp tín chỉ, TT công tác tuyển sinh các hệ chính quy và không chính quy được phân bổ chỉ tiêu riêng, thi tốt nghiệp,... + Tổng hợp tình hình, số liệu, kết quả của hoạt động TT sau mỗi học kỳ, báo cáo TT Vũ Đức Dục và cs Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 57(9): 96 – 102 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên ĐHTN bằng văn bản để tổng hợp và báo cáo Giám đốc ĐHTN. 2.3. Đổi mới quy trình và hình thức thanh tra 2.3.1. Về quy trình thanh tra Trước nay thường quan niệm sau khi TT có báo cáo kết quả và kết luận gửi đối tượng TT là kết thúc cuộc TT. Tuy nhiên, thực sự đó mới là phần nửa công việc, nửa quan trọng còn lại là: đối tượng TT khắc phục, giải quyết những vấn đề mà TT đã kết luận như thế nào? Việc xử lý cá nhân, tổ chức vi phạm (nếu có) ra sao? Các hoạt động của đối tượng TT được điều chỉnh thể nào để đảm bảo thực hiện theo kiến nghị của TT? Vì vậy quy trình hoạt động TT và một cuộc TT cụ thể khái quát thành 5 bước: Bước 1: Xây dựng chương trình kế hoạch năm: Căn cứ yêu cầu, nhiệm vụ trọng tâm của Đại học (đơn vị), yêu cầu công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, căn cứ hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, trưởng ban (phòng) thanh tra giáo dục xây dựng chương trình, kế hoạch thanh tra của năm, trình thủ trưởng phê duyệt. Bước 2: Chuẩn bị cho cuộc thanh tra cụ thể Căn cứ chương trình, kế hoạch, thủ trưởng cơ quan TT tham mưu cho thủ trưởng đơn vị ban hành quyết định thành lập đoàn TT (thành viên đoàn TT nên là cán bộ đang phụ trách, chỉ đạo lĩnh vực công việc liên quan dến đối tượng TT). Sau khi đoàn TT được thành lập, trưởng đoàn có trách nhiệm nghiên cứu, xây dựng kế hoạch cụ thể của cuộc TT: quỹ thời gian, mục đích, yêu cầu, nội dung và phương pháp tiến hành; phổ biến kế hoạch và phân công nhiệm vụ cho từng thành viên đoàn TT. Bước 3: Công bố quyết định và tiến hành cuộc TT: Tuân thủ đúng những nội dung quy định tại Nghị định 41/2005/NĐ-CP ngày 25/3/2006 của Chính phủ về công bố quyết định TT, các biện pháp thực hiện cũng như thông báo kế hoạch làm việc của đoàn cho cơ quan chủ quản và đối tượng TT được biết. Đoàn TT làm việc hoàn toàn độc lập và chỉ chịu sự chỉ đạo của Giám đốc ĐHTN. Nếu trong quá trình tiến hành cuộc TT, xuất hiện những vấn đề liên quan ngoài kế hoạch đã d ự định, như cần điều chỉnh, bổ sung về nội dung, thời gian TT, nhân sự tham gia đoàn..., trưởng đoàn cần báo cáo kịp thời với Giám đốc ĐHTN xem xét giải quyết. Bước 4: Công bố báo cáo kết quả và kết luận thanh tra: Trước khi công bố báo cáo kết quả và bản kết luận TT chính thức, trưởng đoàn TT cần thông báo nội dung dự thảo các văn bản này cho đối tượng TT để nếu có các vấn đề còn băn khoăn, chưa nhất trí..., đối tượng TT có thể giải trình. Nếu việc giải trình xét thấy có cơ sở, có minh chứng cụ thể, chính xác, đúng sự thật, sẽ được đoàn TT sẽ xem xét, tùy theo mức độ có thể thay đổi, điều chỉnh nội dung báo cáo kết luận chính thức. Thành phần tham dự công bố báo cáo kết quả và kết luận TT gồm: người ban hành quyết định TT, đoàn TT, đối tượng TT và các cá nhân, đại diện tổ chức có liên quan. Bước 5: Chấp hành kết luận TT: Như đã nói ở trên, hiệu quả của công tác TT thể hiện ở mức độ nghiêm túc và kết quả thực hiện các kết luận TT của đối tượng TT? Các yêu cầu về khắc phục hậu quả, xử lý vi phạm (nếu có), lộ trình cụ thể đối tượng TT phải thực hiện, ấn định thời hạn cuối cùng cho đối tượng TT báo cáo bằng văn bản về việc hoàn thành thực hiện các kết luận TT cho người ban hành quyết định TT cần thể hiện rõ trong kết luận thanh tra. Nếu phát hiện dấu hiệu đối tượng TT không chấp hành, hoặc chấp hành không đầy đủ, thiếu trung thực nội dung kết luận TT thì ban (phòng) TT phải tổ chức kiểm tra, xác minh, báo cáo thủ trưởng đơn vị áp dụng biện pháp xử lý. 2.3.2. Về hình thức thanh tra Vũ Đức Dục và cs Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 57(9): 96 – 102 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Về cơ bản công tác TT hiện nay của ĐHTN được tiến hành theo 2 hình thức: TT định kỳ, thường xuyên theo chương trình, kế hoạch đã đư ợc phê duyệt và TT đột xuất khi phát hiện tổ chức, cá nhân có dấu hiệu vi phạm, hoặc theo yêu cầu của việc giải quyết khiếu nại tố cáo hay do thủ trưởng đơn vị giao. Cả hai hình thức than h tra đều đóng vai trò quan trọng đối với việc ngăn ngừa, giáo dục và xử lý các vi phạm, các biểu hiện tiêu cực. Tuy nhiên điểm hạn chế là chúng có một độ trễ về thời gian, nghĩa là các vi phạm, các biểu hiện tiêu cực đã xẩy ra, hoạt động TT sau đó mới phát hiện, xử lý. Do đó, theo chúng tôi nhằm phát huy tác dụng của công tác TT là ngăn ngừa, ngăn chặn những dấu hiệu vi phạm phát triển thành vi phạm lớn hơn, thì cơ quan TT cần thường xuyên (hàng tuần hoặc tháng) tổ chức kiểm tra, thâm nhập các hoạt động thực tiễn của Đại học cũng như ở các đơn vị thành viên để có thông tin cập nhật. Tuy nhiên, hoạt động này chỉ nên giới hạn ở các cuộc tiếp xúc, trao đổi với cơ sở, tổ chức, cá nhân để nắm bắt thông tin, quan sát hiện tượng, nhắc nhở, uốn nắn những dấu hiệu vi phạm, tiêu cực (nếu có). Mặc dù vậy, hoạt động đó tác dụng cung cấp thông tin kịp thời cho người điều hành quản lý, làm căn c ứ xác thực để mở cuộc TT đột xuất khi cần thiết. 2.4. Đổi mới trong xây dựng đội ngũ cán bộ thanh tra Đội ngũ cán bộ TT giữ vai trò quyết định hiệu quả của công tác TT. Do đó, cán bộ TT phải tuyển chọn những người có phẩm chất đạo đức tốt, vững vàng, luôn kiên quyết đấu tranh với các hiện tượng tiêu cực, tham nhũng, có kinh nghiệm trong giảng dạy, quản lý, có năng lực phân tích kết luận, và hơn nữa phải được trang bị kiến thức, hiểu biết về pháp luật, chuyên môn nghiệp vụ TT, biết ứng xử linh hoạt trong thực thi nhiệm vụ, nhưng không xa rời nguyên tắc, quy định của các văn bản pháp lí. Quán triệt tư tưởng trên, ĐHTN và các đơn vị thành viên đã và đang kiện toàn đội ngũ cán bộ TT theo các bước: - Lựa chọn cán bộ đáp ứng các tiêu chí về phẩm chất đạo đức và năng lực nêu trên trên trong nhiều ngành chuyên môn đào tạo. Hiện nay, Ban TT của ĐHTN và các phòng TT của các đơn vị thành viên có cán bộ đại học luật, kinh tế tài chính, chính trị, quản lý giáo dục, các ngành khoa học tự nhiên và kỹ thuật, đáp ứng yêu cầu có lực lượng nòng cốt TT sâu vào những lĩnh vực hoạt động khác nhau. Điều này đảm bảo tính độc lập tương đối trong trường hợp phải trưng tập thêm cán bộ TT của đơn vị khác cho cuộc TT ở một đơn vị nào đó. - Hàng năm tổ chức tập huấn bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, kiến thức pháp luật cho đội ngũ cán b ộ TT, giảng viên là lãnh đạo và chuyên gia của cơ quan TT cấp Bộ, tỉnh, các cơ sở đào tạo cán bộ TT của trung ương. - Thường xuyên cập nhật, bổ sung, trang bị các văn bản tài liệu pháp luật liên quan cho đội ngũ làm công tác TT, t ạo mọi điều kiện thuận lợi có thể về kinh phí và thời gian để cán bộ TT dự các lớp tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ do cấp trên triệu tập. - Hàng năm Đại học dành một khoản kinh phí hoạt động phân bổ trực tiếp cho Ban TT và các phòng TT của các đơn vị thành viên để trang bị phương tiện và công cụ làm việc. Ngoài ra, trong một cuộc TT, mỗi thành viên trong đoàn đều có tiêu chuẩn bồi dưỡng thêm ngoài lương, mức bồi dưỡng cụ thể được điều chỉnh tuỳ thuộc mức độ điều chỉnh của chính sách tiền lương và khả năng đáp ứng của Đại học. - Dự kiến sẽ tổ chức cho cán bộ TT đi thăm quan học hỏi kinh nghiệm công tác cả ở trong và ngoài nước. 2.5. Đổi mới hệ thống văn bản quy định về tổ chức và hoạt động TT Những phương hướng đổi mới về hệ thống tổ chức TT, nội dung, quy trình Vũ Đức Dục và cs Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 57(9): 96 – 102 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên hình thức và việc xây dựng đội ngũ TT nêu trên chỉ có thể được thực hiện nghiêm túc, thành công, có căn cứ pháp lý khi ĐHTN ban hành được hệ thống văn bản quy định đồng bộ, thống nhất cho công tác TT. Với tư tưởng đó, thời gian qua Ban TT ĐHTN đã tham mưu, đề xuất với Giám đốc ĐHTN ban hành những văn bản quan trọng, như: Quy định về tổ chức và hoạt động công tác thanh tra của ĐHTN, ban hành theo Quyết định số 339/QĐ- TTr ngày 15/5/2006, trong đó nêu rõ cơ c ấu, tổ chức bộ máy TT trong ĐHTN, chức năng nhiệm vụ quyền hạn và mối quan hệ của TT các cấp trong ĐHTN; Văn bản số 540/KH-TTr ngày 20/6/2006 về quy định chế độ xây dựng chương trình, kế hoạch TT hàng năm đối với TT của Đại học và TT của các đơn vị thành viên; Văn bản số 541/CV-TTr ngày 20/6/2006 quy định trình tự thủ tục cần thiết tiến hành cuộc TT thuộc phạm vi ĐHTN..., và các văn bản hướng dẫn nhiệm vụ trọng tâm của công tác TT từng năm học, quy định chế độ bồi dưỡng cho cán bộ ở các cuộc TT các trường thành viên, quy định chế độ báo cáo kế hoạch, lịch thi tuyển sinh, thi tốt nghiệp hàng năm thuộc tất cả các hệ đào tạo cho TT ĐHTN, hệ thống các công văn, văn bản hướng dẫn chi tiết cụ thể cho hoạt động của thanh tra các cấp nhằm hoàn thiện nội dung hướng dẫn thực hiện các văn bản của ĐHTN, của TT cấp trên. 3. MỘT SỐ KẾT QUẢ CHÍNH TRONG HOẠT ĐỘNG THANH TRA Ở ĐHTN VÀ NHỮNG KIẾN NGHỊ Do nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát và cụ thể của BCH Đảng bộ, Giám đốc ĐHTN, thủ trưởng các đơn vị thành viên, nên sau khi được thành lập, hệ thống tổ chức TT của ĐHTN đã đi ngay vào hoạt động, giải quyết được nhiều vụ việc đúng chức năng, nhiệm vụ, được các đối tượng TT và các nhà quản lý thừa nhận kết quả, sớm rút ra được những bài học kinh nghiệm về chuyên môn, nghiệp vụ khi tiếp cận và trực tiếp giải quyết các vấn đề trong thực tiễn vô cùng phong phú của hoạt động giáo dục đại học. Đã t ổ chức TT mọi lĩnh vực hoạt động trong cơ sở, như: công tác tuyển sinh, đào tạo, khảo thí và kiểm định chất lượng, vấn đề quản lý học sinh, sinh viên, công tác giảng dạy, học tập, công tác thu chi tài chính, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ..., góp phần giải quyết dứt điểm nhiều tồn tại để các hoạt động trên đạt hiệu quả cao nhất, đến nay không còn v ướng mắc lớn. Thực hiện cuộc vận động của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, TT và Ban Công tác học sinh, sinh viên của Đại học kết hợp với lãnh đạo, TT, Phòng Công tác học sinh, sinh viên các trường thành viên tổ chức kí cam kết “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”, đồng thời tổ chức các cuộc thanh, kiểm tra công tác đánh giá môn học, thi cấp chứng chỉ, thi tốt nghiệp... vào các kì thi, nên đã ngăn ng ừa được hầu hết những biểu hiện vi phạm quy chế, thiếu công bằng trong thi cử... ở ĐHTN. Tuy nhiên, để công tác TT giáo dục đại học nói chung và TT ở ĐHTN có thể đạt kết quả lớn hơn nữa, chúng tôi thấy cần kiến nghị đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo về một số vấn đề sau: - Để tăng cường tính chủ động và hiệu lực của cơ quan TT của một đại học khu vực - là đơn vị có quy mô lớn, lĩnh vực ngành nghề rất đa dạng, công tác quản lý nhiều phức tạp, Bộ cần có văn bản quy định rõ, đầy đủ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan TT cấp đại học, như đã có quy định cho TT các sở giáo dục và đào tạo (hiện tại nhiều chức năng quyền hạn của cơ quan TT các đại học khu vực không được q uy định so với TT của các sở giáo dục và đào tạo). - Nên duy trì đ ều đặn, thường xuyên hoạt động sơ kết, tổng kết công tác TT toàn ngành, công tác tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ TT. Trong đợt tập huấn, bồi dưỡng nên có chương trình đi trao đổi, học tập kinh nghiệm công tác TT ở những cơ sở có mô hình thực hiện TT tốt, điển hình và hiệu quả cả ở trong và ngoài nước. Vũ Đức Dục và cs Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 57(9): 96 – 102 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]. Hà Thế Truyền (2008), “Tổ chức và hoạt động thanh tra trong các cơ sở giáo dục đại học”, Tạp chí Giáo dục, số 194 (kì 2 – 7/2008). [2]. BCH Đảng bộ ĐH Thái Nguyên, “Đề án đổi mới công tác thanh tra trong Đại học Thái Nguyên”. [3]. Luật Thanh tra (2005). [4]. Những văn bản pháp lý của Nhà nước, của Đại học Thái Nguyên về công tác thanh tra. Vũ Đức Dục và cs Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 57(9): 96 – 102 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên SUMMARY INNOVATIONS IN THE EDUCATIONAL INSPECTION ACTIVITIES AT THAI NGUYEN UNIVERSITY FOR TRAINING QUALITY IMPROVEMENT IN THE NEXT STAGE Vu Duc Duc11 1 Vu Duc Duc, Tel: 0912454669, Thai Nguyen University , Nguyen Thi Soan1 1Thai Nguyen University In order to meet the demand for quality improvement in training activities for professionals and scientists working for the region and the country in a new stage of development, there have been a lot of profound innovations in educational inspection activities carried out at Thai Nguyen University (TNU). Special attention has been paid to the following aspects: organizational system, content of inspection, procedures and forms of inspection. Additionally, there have been innovations in the building of inspector force and innovations in the system of documents and regulations guiding organizing and operating of inspection activities. As a result, inspection activities at TNU, in recent years, gained recognizable achievements.However, in order to obtain better results in educational inspection activities, the author proposes to the MOET several suggestions on issuing more legal documents, organizing professional training activities for the inspector force. Key words: Innovation in educational inspection, quality improvement in training.