Đề tài Tổng quan về mạng thế hệ mới

BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN - 1 - CHÖÔNG 1: TOÅNG QUAN VEÀ MAÏNG THEÁ HEÄ MÔÙI ----WX---- I. MAÏNG VIEÃN THOÂNG HIEÄN TAÏI 1. Khaùi nieäm veà maïng vieãn thoâng Maïng vieãn thoâng laø phöông tieän truyeàn ñöa thoâng tin töø ñaàu phaùt tôùi ñaàu thu. Maïng coù nhieäm vuï cung caáp caùc dòch vuï cho khaùch haøng. Maïng vieãn thoâng bao goàm caùc thaønh phaàn chính: thieát bò chuyeån maïch, thieát bò truyeàn daãn, moâi tröôøng truyeàn vaø thieát bò ñaàu cuoái. Thieát bò chuyeån maïch Thieát bò truyeàn daãn Thieát bò chuyeån maïch Thieát bò truyeàn daãn Moâi tröôøng truyeàn daãn Hình 1-1 Caùc thaønh phaàn chính cuûa maïng vieãn thoâng − Thieát bò chuyeån maïch goàm coù toång ñaøi noäi haït vaø toång ñaøi quaù giang. Caùc thueâ bao ñöôïc noái vaøo toång ñaøi noäi haït vaø toång ñaøi noäi haït ñöôïc noái vaøo toång ñaøi quaù giang. Nhôø caùc thieát bò chuyeån maïch maø ñöôøng truyeàn daãn ñöôïc duøng chung vaø maïng coù theå ñöôïc söû duïng moät caùch kinh teá. BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN - 2 - − Thieát bò truyeàn daãn duøng ñeå noái thieát bò ñaàu cuoái vôùi toång ñaøi, hay giöõa caùc toång ñaøi ñeå thöïc hieän vieäc truyeàn ñöa caùc tín hieäu ñieän. Thieát bò truyeàn daãn chia laøm hai loaïi: thieát bò truyeàn daãn phía thueâ bao vaø thieát bò truyeàn daãn caùp quang. Thieát bò truyeàn daãn phía thueâ bao duøng moâi tröôøng thöôøng laø caùp kim loaïi, tuy nhieân coù moät soá tröôøng hôïp moâi tröôøng truyeàn laø caùp quang hoaëc voâ tuyeán. − Moâi tröôøng truyeàn bao goàm truyeàn höõu tuyeán vaø voâ tuyeán. Truyeàn höõu tuyeán bao goàm caùp kim loaïi, caùp quang. Truyeàn voâ tuyeán bao goàm vi ba, veä tinh. − Thieát bò ñaàu cuoái cho maïng thoaïi truyeàn thoáng goàm maùy ñieän thoaïi, maùy Fax, maùy tính, toång ñaøi PABX. Maïng vieãn thoâng cuõng coù theå ñöôïc ñònh nghóa nhö sau: Maïng vieãn thoâng laø moät heä thoáng goàm caùc nuùt chuyeån maïch ñöôïc noái vôùi nhau baèng caùc ñöôøng truyeàn daãn. Nuùt ñöôïc phaân thaønh nhieàu caáp vaø keát hôïp vôùi caùc ñöôøng truyeàn daãn taïo thaønh caùc caáp maïng khaùc nhau. Sub Sub Sub Sub Sub SubSub Sub HLE HLE TE TE RLE RLE GW GW : Gateway - Toång ñaøi quoác teá TE : Transit Exchange - Toång ñaøi chuyeån tieáp quoác gia HLE : Host Local Exchange - Toång ñaøi noäi haït RLE : Remote Local Exchange - Toång ñaøi xa ( Toång ñaøi veä tinh) Sub : Subcriber - Thueâ bao Hình 1-2 Caáu hình maïng cô baûn Maïng vieãn thoâng hieän nay ñöôïc chia thaønh nhieàu loaïi. Ñoù laø maïng maéc löôùi, maïng sao, maïng toång hôïp, maïng voøng kín vaø maïng thang. Caùc loaïi maïng naøy coù öu ñieåm vaø nhöôïc ñieåm khaùc nhau ñeå phuø hôïp vôùi caùc ñaëc ñieåm cuûa töøng vuøng ñòa lyù (trung taâm, haûi ñaûo, bieân giôùi,…) hay vuøng löu löôïng (löu thoaïi cao, thaáp,…). BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN - 3 - Maïng vieãn thoâng hieän nay ñöôïc phaân caáp nhö sau: Caáp 1 Caáp 5 Caáp 4 Caáp 3 Caáp 2 Toång ñaøi quoác teá Toång ñaøi khu vöïc Toång ñaøi noäi haït Toång ñaøi tandem noäi haït hoaëc noäi tænh Toång ñaøi chuyeån tieáp quoác gia Hình 1-3 Caáu truùc maïng phaân caáp Trong maïng hieän nay goàm 5 nuùt: − Nuùt caáp 1: trung taâm chuyeån maïch quaù giang quoác teá. − Nuùt caáp 2: trung taâm chuyeån maïch quaù giang ñöôøng daøi. − Nuùt caáp 3: trung taâm chuyeån maïch quaù giang noäi haït. − Nuùt caáp 4: trung taâm chuyeån maïch noäi haït. − Nuùt caáp 5: trung taâm chuyeån maïch töø xa. 2. Caùc ñaëc ñieåm cuûa maïng vieãn thoâng hieän nay Caùc maïng vieãn thoâng hieän taïi coù ñaëc ñieåm chung laø toàn taïi moät caùch rieâng leû, öùng vôùi moãi loaïi dòch vuï thoâng tin laïi coù ít nhaát moät loaïi maïng vieãn thoâng rieâng bieät ñeå phuïc vuï dòch vuï ñoù. BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN - 4 - ¾ Maïng Telex: duøng ñeå göûi caùc böùc ñieän döôùi daïng kyù töï ñaõ ñöôïc maõ hoaù baèng 5 bit (maõ Baudot). Toác ñoä truyeàn raát thaáp (töø 75 tôùi 300 bit/s) ¾ Maïng ñieän thoaïi coâng coäng, coøn goïi laø maïng POTS (Plain Old Telephone Service): ôû ñaây thoâng tin tieáng noùi ñöôïc soá hoùa vaø chuyeån maïch ôû heä thoáng chuyeån maïch ñieän thoaïi coâng coäng PSTN. ¾ Maïng truyeàn soá lieäu: bao goàm caùc maïng chuyeån maïch goùi ñeå trao ñoåi soá lieäu giöõa caùc maùy tính döïa treân giao thöùc cuûa X.25 vaø heä thoáng truyeàn soá lieäu chuyeån maïch keânh döïa treân caùc giao thöùc X.21. ¾ Caùc tín hieäu truyeàn hình coù theå ñöôïc truyeàn theo ba caùch: truyeàn baèng soùng voâ tuyeán, truyeàn qua heä thoáng maïng truyeàn hình caùp CATV (Community Antenna Television) baèng caùp ñoàng truïc hoaëc truyeàn qua heä thoáng veä tinh, hay coøn goïi laø truyeàn hình tröïc tieáp DBS (Direct Broadcast System). ¾ Trong phaïm vi cô quan, soá lieäu giöõa caùc maùy tính ñöôïc trao ñoåi thoâng qua maïng cuïc boä LAN (Local Area Network) maø noåi tieáng nhaát laø maïng Ethernet, Token Bus vaø Token Ring. Moãi maïng ñöôïc thieát keá cho caùc dòch vuï rieâng bieät vaø khoâng theå söû duïng cho caùc muïc ñích khaùc. Ví duï ta khoâng theå truyeàn tieáng noùi qua maïng chuyeån maïch goùi X.25 vì treã qua maïng naøy quaù lôùn. “Quaù khöù laø baøn ñaïp cuûa töông lai”. Do vaäy tröôùc khi tìm hieåu maïng vieãn thoâng theá heä môùi NGN, chuùng ta caàn ruùt kinh nghieäm töø lòch söû phaùt trieån cuûa caùc maïng hieän taïi maø tieâu bieåu laø: ƒ Xeùt veà goùc ñoä dòch vuï thì goàm caùc maïng sau: maïng ñieän thoaïi coá ñònh, maïng ñieän thoaïi di ñoäng vaø maïng truyeàn soá lieäu. ƒ Xeùt veà goùc ñoä kyõ thuaät bao goàm caùc maïng chuyeån maïch, maïng truyeàn daãn, maïng truy nhaäp, maïng baùo hieäu vaø maïng ñoàng boä.  PSTN (Public Switching Telephone Network) laø maïng chuyeån maïch thoaïi coâng coäng. PSTN phuïc vuï thoaïi vaø bao goàm hai loaïi toång ñaøi: toång ñaøi noäi haït (caáp 5), vaø toång ñaøi tandem (toång ñaøi quaù giang noäi haït, caáp 4). Toång ñaøi tandem ñöôïc noái vaøo caùc toång ñaøi Toll ñeå giaûm möùc phaân caáp. Phöông phaùp naâng caáp caùc tandem laø boå sung cho moãi nuùt moät ATM core. Caùc ATM core seõ cung caáp dòch vuï baêng roäng cho thueâ bao, ñoàng thôøi hôïp nhaát caùc maïng soá lieäu hieän nay vaøo maïng chung ISDN. Caùc toång ñaøi caáp 4 vaø caáp 5 BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN - 5 - laø caùc toång ñaøi loaïi lôùn. Caùc toång ñaøi naøy coù kieán truùc taäp trung, caáu truùc phaàn meàm vaø phaàn cöùng ñoäc quyeàn.  ISDN (Integrated Service Digital Network) laø maïng soá tích hôïp dòch vuï. ISDN cung caáp nhieàu loaïi öùng duïng thoaïi vaø phi thoaïi trong cuøng moät maïng vaø xaây döïng giao tieáp ngöôøi söû duïng – maïng ña dòch vuï baèng moät soá giôùi haïn caùc keát noái ISDN cung caáp nhieàu öùng duïng khaùc nhau bao goàm caùc keát noái chuyeån maïch vaø khoâng chuyeån maïch. Caùc keát noái chuyeån maïch cuûa ISDN bao goàm nhieàu chuyeån maïch thöïc, chuyeån maïch goùi vaø söï keát hôïp cuûa chuùng. Caùc dòch vuï môùi phaûi töông hôïp vôùi caùc keát noái chuyeån maïch soá 64 kbit/s. ISDN phaûi chöùa söï thoâng minh ñeå cung caáp cho caùc dòch vuï, baûo döôõng vaø caùc chöùc naêng quaûn lyù maïng, tuy nhieân tính thoâng minh naøy coù theå khoâng ñuû ñeå cho moät vaøi dòch vuï môùi vaø caàn ñöôïc taêng cöôøng töø maïng hoaëc töø söï thoâng minh thích öùng trong caùc thieát bò ñaàu cuoái cuûa ngöôøi söû duïng. Söû duïng kieán truùc phaân lôùp laøm ñaëc tröng cuûa truy xuaát ISDN. Truy xuaát cuûa ngöôøi söû duïng ñeán nguoàn ISDN coù theå khaùc nhau tuøy thuoäc vaøo dòch vuï yeâu caàu vaø tình traïng ISDN cuûa töøng quoác gia. Caàn thaáy raèng ISDN ñöôïc söû duïng vôùi nhieàu caáu hình khaùc nhau tuøy theo hieän traïng maïng vieãn thoâng cuûa töøng quoác gia.  PSDN (Public Switching Data Network) laø maïng chuyeån maïch soá lieäu coâng coäng. PSDN chuû yeáu cung caáp caùc dòch vuï soá lieäu. Maïng PSDN bao goàm caùc PoP (Point of Presence) vaø caùc thieát bò truy nhaäp töø xa. Hieän nay PSDN ñang phaùt trieån vôùi toác ñoä raát nhanh do söï buøng noå cuûa dòch vuï Internet vaø caùc maïng rieâng aûo (Virtual Private Network).  Maïng di ñoäng GSM (Global System for Mobile Telecom) laø maïng cung caáp dòch vuï thoaïi töông töï nhö PSTN nhöng qua ñöôøng truy nhaäp voâ tuyeán. Maïng naøy chuyeån maïch döïa treân coâng ngheä gheùp keânh phaân thôøi gian vaø coâng ngheä gheùp keânh phaân taàn soá. Caùc thaønh phaàn cô baûn cuûa maïng naøy laø: BSC (Base Station Controller), BTS (Base Transfer Station), HLR (Home Location Register), VLR ( Visitor Location Register) vaø MS ( Mobile Subscriber). Hieän nay caùc nhaø cung caáp dòch vuï thu ñöôïc lôïi nhuaän phaàn lôùn töø caùc dòch vuï nhö leased line, Frame Relay, ATM, vaø caùc dòch vuï keát noái cô baûn. Tuy nhieân xu höôùng giaûm lôïi nhuaän töø caùc dòch vuï naøy baét buoäc caùc nhaø khai thaùc phaûi tìm dòch vuï môùi döïa treân IP ñeå ñaûm baûo lôïi nhuaän laâu daøi. VPN laø moät höôùng ñi cuûa caùc nhaø khai thaùc. Caùc dòch vuï döïa treân neàn IP cung caáp keát noái giöõa moät nhoùm caùc user xuyeân qua maïng haï taàng coâng BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN - 6 - coäng. VPN coù theå ñaùp öùng caùc nhu caàu cuûa khaùch haøng baèng caùc keát noái daïng any-to-any, caùc lôùp ña dòch vuï, caùc dòch vuï giaù thaønh quaûn lyù thaáp, rieâng tö, tích hôïp xuyeân suoát cuøng vôùi caùc maïng Intranet/Extranet. Moät nhoùm caùc user trong Intranet vaø Extranet coù theå hoaït ñoäng thoâng qua maïng coù ñònh tuyeán IP. Caùc maïng rieâng aûo coù chi phí vaän haønh thaáp hôn haún so vôùi maïng rieâng treân phöông tieän quaûn lyù, baêng thoâng vaø dung löôïng. Hieåu moät caùch ñôn giaûn, VPN laø moät maïng môû roäng töï quaûn nhö moät söï löïa choïn cô sôû haï taàng cuûa maïng WAN. VPN coù theå lieân keát caùc user thuoäc moät nhoùm kín hay giöõa caùc nhoùm khaùc nhau. VPN ñöôïc ñònh nghóa baèng moät cheá ñoä quaûn lyù. Caùc thueâ bao VPN coù theå di chuyeån ñeán moät keát noái meàm deûo traûi daøi töø maïng cuïc boä ñeán maïng hoaøn chænh. Caùc thueâ bao naøy coù theå duøng trong cuøng (Intranet) hoaëc khaùc (Extranet) toå chöùc. Tuy nhieân caàn löu yù raèng hieän nay maïng PSTN/ISDN vaãn ñang laø maïng cung caáp caùc dòch vuï döõ lieäu. 3. Sô löôïc maïng vieãn thoâng Vieät Nam  Caáu truùc maïng Ñeå phuïc vuï cho caùc dòch vuï thoâng tin nhö thoaïi, soá lieäu, fax, telex vaø caùc dòch vuï khaùc nhö ñieän thoaïi di ñoäng , nhaén tin,… neân nöôùc ta hieän nay ngoaøi maïng chuyeån maïch coâng coäng coøn coù caùc maïng cuûa moät soá dòch vuï khaùc. Rieâng maïng Telex khoâng keát noái vôùi maïng thoaïi cuûa VNPT, coøn caùc maïng khaùc ñeàu ñöôïc keát noái vaøo maïng cuûa VNPT thoâng qua caùc keânh trung keá hoaëc caùc boä MSU (Main Switch Unit), moät soá khaùc laïi truy nhaäp vaøo maïng PSTN qua caùc keânh thueâ bao bình thöôøng, söû duïng kyõ thuaät DLC (Digital Loop Carrier), kyõ thuaät truy nhaäp voâ tuyeán,… Veà caáu truùc maïng, maïng vieãn thoâng cuûa VNPT hieän nay chia thaønh 3 caáp: caáp quoác teá, caáp quoác gia, caáp noäi tænh/thaønh phoá. Xeùt veà khía caïnh caùc chöùc naêng cuûa caùc heä thoáng thieát bò treân maïng thì maïng vieãn thoâng bao goàm: maïng chuyeån maïch, maïng truy nhaäp, maïng truyeàn daãn vaø caùc maïng chöùc naêng.  Maïng chuyeån maïch Maïng chuyeån maïch coù 4 caáp (döïa treân caùc caáp toång ñaøi chuyeån maïch): quaù giang quoác teá, quaù giang ñöôøng daøi, noäi tænh vaø noäi haït. Rieâng taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh coù theâm caáp quaù giang noäi haït. Hieän nay maïng VNPT ñaõ coù caùc trung taâm chuyeån maïch quoác teá vaø chuyeån maïch quoác gia ôû Haø Noäi, Ñaø Naüng, Thaønh phoá Hoà Chí Minh. Maïch BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN - 7 - cuûa caùc böu ñieän tænh cuõng ñang phaùt trieån môû roäng. Nhieàu tænh, thaønh phoá xuaát hieän caùc caáu truùc maïng vôùi nhieàu toång ñaøi Host, caùc thaønh phoá lôùn nhö Haø Noäi, Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñaõ vaø ñang trieån khai caùc Tandem noäi haït. Maïng vieãn thoâng cuûa VNPT hieän taïi ñöôïc chia laøm 5 caáp, trong töông lai seõ ñöôïc giaûm töø 5 caáp xuoáng 4 caáp. Maïng naøy do caùc thaønh vieân cuûa VNPT ñieàu haønh: ñoù laø VTI, VTN vaø caùc böu ñieän tænh. VTI quaûn lyù caùc toång ñaøi chuyeån maïch quaù giang quoác teá, VTN quaûn lyù caùc toång ñaøi chuyeån maïch quaù giang ñöôøng daøi taïi 3 trung taâm Haø Noäi, Ñaø Naüng vaø TpHCM. Phaàn coøn laïi do caùc böu ñieän tænh quaûn lyù. Caùc loaïi toång ñaøi coù treân maïng vieãn thoâng Vieät Nam: A1000E cuûa Alcatel, NEAX61Σ cuûa NEC, AXE10 cuûa Ericsson, EWSD cuûa Siemens. Caùc coâng ngheä chuyeån maïch ñöôïc söû duïng: chuyeån maïch keânh (PSTN), X.25 relay, ATM (soá lieäu). Nhìn chung maïng chuyeån maïch taïi Vieät Nam coøn nhieàu caáp vaø vieäc ñieàu khieån bò phaân taùn trong maïng (ñieàu khieån naèm taïi caùc toång ñaøi).  Maïng truy nhaäp Vôùi töøng maïng cung caáp dòch vuï khaùc nhau maø coù maïng truy nhaäp töông öùng. Vieäc tìm hieåu maïng truy nhaäp cuûa caùc maïng hieän coù treân maïng laø phaàn SV töï nghieân cöùu.  Maïng truyeàn daãn Caùc heä thoáng thieát bò truyeàn daãn treân maïng vieãn thoâng VNPT hieän nay chuû yeáu söû duïng hai loaïi coâng ngheä laø: caùp quang SDH vaø vi ba PDH. • Caùp quang SDH: Thieát bò naøy do nhieàu haõng khaùc nhau cung caáp laø: Northern Telecom, Siemens, Fujitsu, Alcatel, Lucent, NEC, Nortel. Caùc thieát bò coù dung löôïng 155Mb/s, 622 Mb/s, 2.5 Gb/s. • Vi ba PDH: Thieát bò naøy cuõng coù nguoàn goác töø nhieàu haõng cung caáp khaùc nhau nhö Siemens, Alcatel, Fujitsu, SIS, SAT, NOKIA, AWA. Dung löôïng 140 Mb/s, 34 Mb/s vaø n*2 Mb/s. Coâng ngheä vi ba SDH ñöôïc söû duïng haïn cheá vôùi soá löôïng ít. Maïng truyeàn daãn coù 2 caáp: maïng truyeàn daãn lieân tænh vaø maïng truyeàn daãn noäi tænh. * Maïng truyeàn daãn lieân tænh Bao goàm caùc heä thoáng truyeàn daãn baèng caùp quang, baèng voâ tuyeán. BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN - 8 - − Maïng truyeàn daãn lieân tænh baèng caùp quang: Maïng truyeàn daãn ñöôøng truïc quoác gia noái giöõa Haø Noäi vaø TpHCM daøi 4000km, söû duïng STM-16/2F-BSHR, ñöôïc chia thaønh 4 voøng ring taïi Haø Tónh, Ñaø Naüng, Qui Nhôn vaø TpHCM. Voøng 1: Haø Noäi – Haø Tónh (884km) Voøng 2: Haø Tónh – Ñaø Naüng (834km) Voøng 3: Ñaø Naüng – Qui Nhôn (817km) Voøng 4: Qui Nhôn – TpHCM (1424km) Caùc ñöôøng truyeàn daãn khaùc: Haø Noäi – Haûi Phoøng, Haø Noäi – Hoøa Bình, TpHCM – Vuõng Taøu, Haø Noäi – Phuû Lyù – Nam Ñònh, Ñaø Naüng – Tam Kyø. Caùc tuyeán truyeàn daãn lieân tænh naøy duøng STM-4. Rieâng tuyeán Haø Noäi – Nam Ñònh, Ñaø Naüng – Tam Kyø vaãn coøn söû duïng PDH, trong töông lai seõ thay theá baèng SDH. − Maïng truyeàn daãn lieân tænh baèng voâ tuyeán: Duøng heä thoáng vi ba SDH (STM-1, dung löôïng 155Mbps), PDH (dung löôïng 4Mbps, 6Mbps, 140Mbps). Chæ coù tuyeán Baõi Chaùy – Hoøn Gai duøng SDH, caùc tuyeán khaùc duøng PDH. * Maïng truyeàn daãn noäi tænh Khoaûng 88% caùc tuyeán truyeàn daãn noäi tænh söû duïng heä thoáng vi ba. Trong töông lai khi nhu caàu taûi taêng thì caùc tuyeán naøy seõ ñöôïc thay theá bôûi heä thoáng truyeàn daãn quang.  Maïng baùo hieäu Hieän nay treân maïng vieãn thoâng Vieät Nam söû duïng caû hai loaïi baùo hieäu R2 vaø SS7. Maïng baùo hieäu soá 7 (SS7) ñöôïc ñöa vaøo khai thaùc taïi Vieät Nam theo chieán löôïc trieån khai töø treân xuoáng döôùi theo tieâu chuaån cuûa ITU (khai thaùc thöû nghieäm töø naêm 1995 taïi VTN vaø VTI). Cho ñeán nay, maïng baùo hieäu soá 7 ñaõ hình thaønh vôùi moät caáp STP (Ñieåm chuyeån maïch baùo hieäu) taïi 3 trung taâm (Haø Noäi, Ñaø Naüng, Hoà Chí Minh) cuûa 3 khu vöïc (Baéc, Trung, Nam) vaø ñaõ phuïc vuï khaù hieäu quaû. Baùo hieäu cho PSTN ta coù R2 vaø SS7, ñoái vôùi maïng truyeàn soá lieäu qua IP coù H.323, ñoái vôùi ISDN coù baùo hieäu keânh D, Q.931, … BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN - 9 - STP STP STP STP STP STP STPSTP STP STP SP SP SP SP STP STP Gateway Maët A Maët B STP quoác gia Khu vöïc caùc tænh phía Baéc Khu vöïc Haø Noäi STP Khu vöïc caùc tænh mieàn Trung Khu vöïc Thaønh phoá Chí Minh Khu vöïc caùc tænh phía Nam Hình 1-4 Maïng baùo hieäu Vieät Nam  Maïng ñoàng boä Maïng ñoàng boä cuûa VNPT ñaõ thöïc hieän xaây döïng giai ñoaïn 1 vaø giai ñoaïn 2 vôùi ba ñoàng hoà chuû PRC taïi Haø Noäi, Ñaø Naüng, TP Hoà Chí Minh vaø moät soá ñoàng hoà thöù caáp SSU. Maïng ñoàng boä Vieät Nam hoaït ñoäng theo nguyeân taéc chuû tôù coù döï phoøng, bao goàm 4 caáp, hai loaïi giao dieän chuyeån giao tín hieäu ñoàng boä chuû yeáu laø 2 MHz vaø 2 Mb/s. Pha 3 cuûa quaù trình phaùt trieån maïng ñoàng boä ñang ñöôïc trieån khai nhaèm naâng cao hôn nöõa chaát löôïng maïng vaø chaát löôïng dòch vuï. Caùc caáp cuûa maïng ñoàng boä ñöôïc phaân thaønh 4 caáp nhö sau: 1. Caáp 0: caáp ñoàng hoà chuû. 2. Caáp 1: caáp nuùt quoác teá vaø nuùt quoác gia. 3. Caáp 2: caáp nuùt noäi haït. 4. Caáp 3: caáp nuùt noäi haït. Maïng ñöôïc phaân thaønh 3 vuøng ñoäc laäp, moãi vuøng coù 2 ñoàng hoà maãu, moät ñoàng hoà chính (Cesium) vaø moät ñoàng hoà döï phoøng (GSP). Caùc ñoàng hoà naøy ñöôïc ñaët taïi trung taâm cuûa 3 vuøng vaø ñöôïc ñieàu chænh theo phöông thöùc caàn ñoàng boä. Caùc toång ñaøi quoác teá vaø Toll trong vuøng ñöôïc ñieàu khieån bôûi ñoàng hoà chuû theo phöông phaùp chuû tôù. BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN - 10 - Caùc toång ñaøi Tandem vaø Host taïi caùc tænh hoaït ñoäng baùm theo caùc toång ñaøi Toll theo phöông phaùp chuû tôù. Caùc toång ñaøi huyeän (RSS) cuõng hoaït ñoäng baùm theo caùc Host theo phöông phaùp chuû tôù.  Maïng quaûn lyù Döï aùn xaây döïng trung taâm quaûn lyù maïng vieãn thoâng quoác gia ñang trong quaù trình chuaån bò ñeå tieán tôùi trieån khai.  Caùc nhaø cung caáp dòch vuï Taïi nöôùc ta coù 2 daïng nhaø cung caáp dòch vuï: ñoù laø caùc nhaø cung caáp dòch vuï truyeàn thoáng (chuû yeáu laø thoaïi) vaø nhaø cung caáp dòch vuï môùi (caùc dòch vuï soá lieäu, Internet, …). Caùc nhaø khai thaùc dòch vuï truyeàn thoáng bao goàm toång coâng ty böu chính vieãn thoâng Vieät Nam (VNPT), coâng ty vieãn thoâng quaân ñoäi (Vietel), coâng ty coå phaàn vieãn thoâng Saøi Goøn (SPT), coâng ty vieãn thoâng ñieän löïc (ETC). Caùc nhaø khai thaùc dòch vuï môùi bao goàm FPT, SPT, Netnam, … 4. Nhöõng haïn cheá cuûa maïng Vieãn thoâng hieän taïi Nhö ñaõ phaân tích ôû treân, hieän nay coù raát nhieàu loaïi maïng khaùc nhau cuøng song song toàn taïi. Moãi maïng laïi yeâu caàu phöông phaùp thieát keá, saûn xuaát, vaän haønh, baûo döôõng khaùc nhau. Nhö vaäy heä thoáng maïng vieãn thoâng hieän taïi coù raát nhieàu nhöôïc ñieåm maø quan troïng nhaát laø: ƒ Chæ truyeàn ñöôïc caùc dòch vuï ñoäc laäp töông öùng vôùi töøng maïng. ƒ Thieáu meàm deûo: Söï ra ñôøi cuûa caùc coâng ngheä môùi aûnh höôûng maïnh meõ tôùi toác ñoä truyeàn tín hieäu. Ngoaøi ra, seõ xuaát hieän nhieàu dòch vuï truyeàn thoâng trong töông lai maø hieän nay chöa döï ñoaùn ñöôïc, moãi loaïi dòch vuï seõ coù toác ñoä truyeàn khaùc nhau. Ta deã daøng nhaän thaáy maïng hieän taïi seõ raát khoù thích nghi vôùi nhöõng ñoøøi hoûi naøy. ƒ Keùm hieäu quaû trong vieäc baûo döôõng, vaän haønh cuõng nhö söû duïng taøi nguyeân. Taøi nguyeân saün coù trong moät maïng khoâng theå chia seû cho caùc maïng khaùc cuøng söû duïng. Maët khaùc, maïng vieãn thoâng hieän nay ñöôïc thieát keá nhaèm muïc ñích khai thaùc dòch vuï thoaïi laø chuû yeáu. Do ñoù, ñöùùng ôû goùc ñoä naøy, maïng ñaõ phaùt trieån tôùi moät möùc gaàn nhö giôùi haïn veà söï coàng keành vaø maïng toàn taïi moät soá khuyeát ñieåm caàn khaéc phuïc. BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN - 11 - ƒ Kieán truùc toång ñaøi ñoäc quyeàn laøm cho caùc nhaø khai thaùc gaàn nhö phuï thuoäc hoaøn toaøn vaøo caùc nhaø cung caáp toång ñaøi. Ñieàu naøy khoâng nhöõng laøm giaûm söùc caïnh tranh cho caùc nhaø khai thaùc, ñaëc bieät laø nhöõng nhaø khai thaùc nhoû, maø coøn toán nhieàu thôøi gian vaø tieàn baïc khi muoán naâng caáp vaø öùng duïng caùc phaàn meàm môùi. ƒ Caùc toång ñaøi chuyeån maïch keânh ñaõ khai thaùc heát naêng löïc vaø trôû neân laïc haäu ñoái vôùi nhu caàu cuûa khaùch haøng. Caùc chuyeån maïch Class5 ñang toàn taïi laøm haïn cheá khaû naêng saùng taïo vaø trieån khai caùc dòch vuï môùi, töø ñoù daãn ñeán vieäc laøm giaûm lôïi nhuaän cuûa caùc nhaø khai thaùc. ƒ Söï buøng noå löu löôïng thoâng tin ñaõ khaùm phaù söï keùm hieäu quaû cuûa chuyeån maïch keânh TDM. Chuyeån maïch keânh truyeàn thoáng chæ duøng ñeå truyeàn caùc löu löôïng thoaïi coù theå döï ñoaùn tröôùc, vaø noù khoâng hoã trôï löu löôïng döõ lieäu taêng ñoät bieán moät caùch hieäu quaû. Khi löôïng döõ lieäu taêng vöôït löu löôïng thoaïi, ñaëc bieät ñoái vôùi dòch vuï truy caäp Internet quay soá tröïc tieáp, thöôøng xaûy ra ngheõn maïch do nguoàn taøi nguyeân haïn heïp. Trong khi ñoù, chuyeån maïch keânh laøm laõng phí baêng thoâng khi caùc maïch ñeàu roãi trong moät khoaûng thôøi gian maø khoâng coù tín hieäu naøo ñöôïc truyeàn ñi. Ñöùng tröôùc tình hình phaùt trieån cuûa maïng vieãn thoâng hieän nay, caùc nhaø khai thaùc nhaän thaáy raèng “söï hoäi tuï giöõa maïng PSTN vaø maïng PSDN” laø chaéc chaén xaûy ra. Hoï caàn coù moät cô sôû haï taàng duy nhaát cung caáp cho moïi dòch vuï (töông töï - soá, baêng heïp - baêng roäng, cô baûn - ña phöông tieän,…) ñeå vieäc quaûn lyù taäp trung, giaûm chi phí baûo döôõng vaø vaän haønh, ñoàng thôøi hoã trôï caùc dòch vuï cuûa maïng hieän nay. II. MAÏNG VIEÃN THOÂNG THEÁ HEÄ MÔÙI (Next Generation Network) 1. Ñònh nghóa Maïng vieãn thoâng theá heä môùi coù nhieàu teân goïi khaùc nhau, chaúng haïn nhö: − Maïng ña dòch vuï (cung caáp nhieàu loaïi dòch vuï khaùc nhau) − Maïng hoäi tuï (hoã trôï cho caû löu löôïng thoaïi vaø döõ lieäu, caáu truùc maïng hoäi tuï) − Maïng phaân phoái (phaân phoái tính thoâng minh cho moïi phaàn töû trong maïng) BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN - 12 - − Maïng nhieàu lôùp (maïng ñöôïc phaân phoái ra nhieàu lôùp maïng coù chöùc naêng ñoäc laäp nhöng hoã trôï nhau thay vì moät khoái thoáng nhaát nhö trong maïng TDM). Cho tôùi hieän nay, maëc duø caùc toå chöùc vieãn thoâng quoác teá vaø cung caùc nhaø cung caáp thieát bò vieãn thoâng treân theá giôùi ñeàu raát quan taâm vaø nghieân cöùu veà chieán löôïc phaùt trieån NGN nhöng vaãn chöa coù moät ñònh nghóa cuï theå vaø chính xaùc naøo cho maïng NGN. Do ñoù ñònh nghóa maïng NGN neâu ra ôû ñaây khoâng theå bao haøm heát moïi chi tieát veà maïng theá heä môùi, nhöng noù coù theå töông ñoái laø khaùi nieäm chung nhaát khi ñeà caäp ñeán NGN. Baét nguoàn töø söï phaùt trieån cuûa coâng ngheä thoâng tin, coâng ngheä chuyeån maïch goùi vaø coâng ngheä truyeàn daãn baêng roäng, maïng thoâng tin theá heä môùi (NGN) ra ñôøi laø maïng coù cô sôû haï taàng thoâng tin duy nhaát döïa treân coâng ngheä chuyeån maïch goùi, trieån khai caùc dòch vuï moät caùch ña daïng vaø nhanh choùng, ñaùp öùng söï hoäi tuï giöõa thoaïi vaø soá lieäu, giöõa coá ñònh vaø di ñoäng. Nhö vaäy, coù theå xem maïng thoâng tin theá heä môùi laø söï tích hôïp maïng thoaïi PSTN, chuû yeáu döïa treân kyõ thuaät TDM, vôùi maïng chuyeån maïch goùi, döïa treân kyõ thuaät IP/ATM. Noù coù theå truyeàn taûi taát caû caùc dòch vuï voán coù cuûa PSTN ñoàng thôøi cuõng coù theå nhaäp moät löôïng döõ lieäu raát lôùn vaøo maïng IP, nhôø ñoù coù theå giaûm nheï gaùnh naëêng cuûa PSTN. Tuy nhieân, NGN khoâng chæ ñôn thuaàn laø söï hoäi tuï giöõa thoaïi vaø döõ lieäu maø coøn laø söï hoäi tuï giöõa truyeàn daãn quang vaø coâng ngheä goùi, giöõa maïng coá ñònh vaø di ñoäng. Vaán ñeà chuû ñaïo ôû ñaây laø laøm sao coù theå taän duïng heát lôïi theá ñem ñeán töø quaù trình hoäi tuï naøy. Moät vaán ñeà quan troïng khaùc laø söï buøng noå nhu caàu cuûa ngöôøi söû duïng cho moät khoái löôïng lôùn dòch vuï vaø öùng duïng phöùc taïp bao goàm caû ña phöông tieän, phaàn lôùn trong ñoù laø khoâng ñöôïc truø lieäu khi xaây döïng caùc heä thoáng maïng hieän nay. 2. Ñaëc ñieåm cuûa maïng NGN Maïng NGN coù boán ñaëc ñieåm chính: 1. Neàn taûng laø heä thoáng maïng môû. 2. Maïng NGN laø do maïng dòch vuï thuùc ñaåy, nhöng dòch vuï phaûi thöïc hieän ñoäc laäp vôùi maïng löôùi. 3. Maïng NGN laø maïng chuyeån maïch goùi, döïa treân moät giao thöùc thoáng nhaát. BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN - 13 - 4. Laø maïng coù dung löôïng ngaøy caøng taêng, coù tính thích öùng cuõng ngaøy caøng taêng, coù ñuû dung löôïng ñeå ñaùp öùng nhu caàu. Tröôùc heát, do aùp duïng cô caáu môû maø : - Caùc khoái chöùc naêng cuûa toång ñaøi truyeàn thoáng chia thaønh caùc phaàn töû maïng ñoäc laäp, caùc phaàn töû ñöôïc phaân theo chöùc naêng töông öùng, vaø phaùt trieån moät caùch ñoäc laäp. - Giao dieän vaø giao thöùc giöõa caùc boä phaän phaûi döïa treân caùc tieâu chuaån töông öùng. Vieäc phaân taùch laøm cho maïng vieãn thoâng voán coù daàn daàn ñi theo höôùng môùi, nhaø kinh doanh coù theå caên cöù vaøo nhu caàu dòch vuï ñeå töï toå hôïp caùc phaàn töû khi toå chöùc maïng löôùi. Vieäc tieâu chuaån hoùa giao thöùc giöõa caùc phaàn töû coù theå thöïc hieän noái thoâng giöõa caùc maïng coù caáu hình khaùc nhau. Tieáp ñeán, maïng NGN laø maïng dòch vuï thuùc ñaåy, vôùi ñaëc ñieåm cuûa: • Chia taùch dòch vuï vôùi ñieàu khieån cuoäc goïi • Chia taùch cuoäc goïi vôùi truyeàn taûi Muïc tieâu chính cuûa chia taùch laø laøm cho dòch vuï thöïc söï ñoäc laäp vôùi maïng, thöïc hieän moät caùch linh hoaït vaø coù hieäu quaû vieäc cung caáp dòch vuï. Thueâ bao coù theå töï boá trí vaø xaùc ñònh ñaëc tröng dòch vuï cuûa mình, khoâng quan taâm ñeán maïng truyeàn taûi dòch vuï vaø loaïi hình ñaàu cuoái. Ñieàu ñoù laøm cho vieäc cung caáp dòch vuï vaø öùng duïng coù tính linh hoaït cao. Thöù ba, NGN laø maïng chuyeån maïch goùi, giao thöùc thoáng nhaát. MaÏng thoâng tin hieän nay, duø laø maïng vieãn thoâng, maïng maùy tính hay maïng truyeàn hình caùp, ñeàu khoâng theå laáy moät trong caùc maïng ñoù laøm neàn taûng ñeå xaây döïng cô sôû haï taàng thoâng tin. Nhöng maáy naêm gaàn ñaây, cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa coâng ngheä IP, ngöôøi ta môùi nhaän thaáy roõ raøng laø maïng vieãn thoâng, maïng maùy tính vaø maïng truyeàn hình caùp cuoái cuøng roài cuõng tích hôïp trong moät maïng IP thoáng nhaát, ñoù laø xu theá lôùn maø ngöôøi ta thöôøng goïi laø “dung hôïp ba maïng”. Giao thöùc IP laøm cho caùc dòch vuï laáy IP laøm cô sôû ñeàu coù theå thöïc hieän noái thoâng caùc maïng khaùc nhau; con ngöôøi laàn ñaàu tieân coù ñöôïc giao thöùc thoáng nhaát maø ba maïng lôùn ñeàu coù theå chaáp nhaän ñöôïc; ñaët cô sôû vöõng chaéc veà maët kyõ thuaät cho haï taàng cô sôû thoâng tin quoác gia (NII). Giao thöùc IP thöïc teá ñaõ trôû thaønh giao thöùc öùng duïng vaïn naêng vaø baét ñaàu ñöôïc söû duïng laøm cô sôû cho caùc maïng ña dòch vuï, maëc duø hieän taïi vaãn coøn ôû theá baát lôïi so vôùi caùc chuyeån maïch keânh veà maët khaû naêng hoã trôï löu BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN - 14 - löôïng thoaïi vaø cung caáp chaát löôïng dòch vuï ñaûm baûo cho soá lieäu. Toác ñoä ñoåi môùi nhanh choùng trong theá giôùi Internet, maø noù ñöôïc taïo ñieàu kieän bôûi söï phaùt trieån cuûa caùc tieâu chuaån môû seõ sôùm khaéc phuïc nhöõng thieáu soùt naøy. GSM Softswich IP QoS Network Signaling gateway Media gateway PSTN GPRS WLAN Bluetooth Internet Resident gateway Mobile Client Direct Client Internet services Application & services 3G Hình 1-5 Topo maïng theá heä sau 3. Ñoäng cô xuaát hieän maïng theá heä môùi Yeáu toá haøng ñaàu laø toác ñoä phaùt trieån theo haøm soá muõ cuûa nhu caàu truyeàn daãn döõ lieäu vaø caùc dòch vuï döõ lieäu laø keát quaû cuûa taêng tröôûng Internet maïnh meõ. Caùc heä thoáng maïng coâng coäng hieän nay chuû yeáu ñöôïc xaây döïng nhaèm truyeàn daãn löu löôïng thoaïi, truyeàn döõ lieäu thoâng tin vaø video ñaõ ñöôïc vaän chuyeån treân caùc maïng choàng laán, taùch rôøi ñöôïc trieån khai ñeå ñaùp öùng nhöõng yeâu caàu cuûa chuùng. Do vaäy, moät söï chuyeån ñoåi sang heä thoáng maïng chuyeån maïch goùi taäp trung laø khoâng theå traùnh khoûi khi maø döõ lieäu thay theá vò trí cuûa thoaïi vaø trôû thaønh nguoàn taïo ra lôïi nhuaän chính. Cuøng vôùi söï buøng noå Internet treân toaøn caàu, raát nhieàu khaû naêng maïng theá heä môùi seõ döïa treân giao thöùc IP. Tuy nhieân, thoaïi vaãn laø moät dòch vuï quan troïng vaø do ñoù, nhöõng thay ñoåi naøy daãn tôùi yeâu caàu truyeàn thoaïi chaát löôïng cao qua IP. Nhöõng lyù do chính daãn tôùi söï xuaát hieän cuûa maïng theá heä môùi : 3 Caûi thieän chi phí ñaàu tö Coâng ngheä caên baûn lieân quan ñeán chuyeån maïch keânh truyeàn thoáng ñöôïc caûi tieán chaäm treã vaø chaäm trieån khai keát hôïp vôùi neàn coâng nghieäp maùy tính. Caùc chuyeån maïch keânh naøy hieän ñang chieám phaàn lôùn trong cô sôû haï taàng PSTN. Tuy nhieân chuùng chöa thaät söï toái öu cho maïng truyeàn soá lieäu. BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN - 15 - Keát quaû laø ngaøy caøng coù nhieàu doøng löu löôïng soá lieäu treân maïng PSTN ñeán maïng Internet vaø seõ xuaát hieän moät giaûi phaùp vôùi ñònh höôùng soá lieäu laøm troïng taâm ñeå thieát keá maïng chuyeån maïch töông lai, neàn taûng döïa treân coâng ngheä chuyeån maïch goùi cho caû thoaïi vaø döõ lieäu. Caùc giao dieän môû taïi töøng lôùp maïng cho pheùp nhaø khai thaùc löïa choïn nhaø cung caáp coù hieäu quaû nhaát cho töøng lôùp maïng cuûa hoï. Truyeàn taûi döïa treân goùi cho pheùp phaân boå baêng taàn linh hoaït, loaïi boû nhu caàu nhoùm trung keá kích thöôùc coá ñònh cho thoaïi, nhôø ñoù giuùp caùc nhaø khai thaùc quaûn lyù maïng deã daøng hôn, naâng caáp moät caùch hieäu quaû phaàn meàm trong caùc nuùt ñieàu khieån maïng, giaûm chi phí khai thaùc heä thoáng. 3 Xu theá ñoåi môùi vieãn thoâng Khaùc vôùi khía caïnh kyõ thuaät, quaù trình giaûi theå ñang aûnh höôûng maïnh meõ ñeán caùch thöùc hoaït ñoäng cuûa caùc nhaø khai thaùc vieãn thoâng lôùn treân theá giôùi. Xuyeân suoát quaù trình ñöôïc goïi laø “maïch voøng noäi haït khoâng troïn goùi”, caùc luaät leä cuûa chính phuû treân toaøn theá giôùi ñaõ eùp buoäc caùc nhaø khai thaùc lôùn phaûi môû cöûa ñeå caùc coâng ty môùi tham gia thò tröôøng caïnh tranh. Treân quan ñieåm chuyeån maïch, caùc nhaø cung caáp thay theá phaûi coù khaû naêng giaønh ñöôïc khaùch haøng ñòa phöông nhôø ñaàu tö tröïc tieáp vaøo “ nhöõng daëm cuoái cuøng” cuûa ñöôøng caùp ñoàng. Ñieàu naøy daãn ñeán vieäc gia taêng caïnh tranh. Caùc NGN thöïc söï phuø hôïp ñeå hoã trôï kieán truùc maïng vaø caùc moâ hình ñöôïc luaät phaùp cho pheùp khai thaùc. BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN - 16 - 3 Caùc nguoàn doanh thu môùi Döï baùo hieän nay cho thaáy möùc suy giaûm traàm troïng cuûa doanh thu thoaïi vaø xuaát hieän möùc taêng doanh thu ñoät bieán do caùc dòch vuï giaù trò gia taêng mang laïi. Keát quaû laø phaàn lôùn caùc nhaø khai thaùc truyeàn thoáng seõ phaûi taùi ñònh möùc moâ hình kinh doanh cuûa hoï döôùi aùnh saùng cuûa caùc döï baùo naøy. Cuøng luùc ñoù, caùc nhaø khai thaùc môùi seõ tìm kieám moâ hình kinh doanh môùi cho pheùp hoï naém laáy thò phaàn, mang laïi lôïi nhuaän cao hôn treân thò tröôøng vieãn thoâng. Caùc cô hoäi kinh doanh môùi bao goàm caùc öùng duïng ña daïng tích hôïp vôùi caùc dòch vuï cuûa maïng vieãn thoâng hieän taïi, soá lieäu Internet, caùc öùng duïng video. 4. Nhöõng vaán ñeà caàn quan taâm khi phaùt trieån NGN Tröôùc heát caùc nhaø cung caáp dòch vuï chính thoáng phaûi xem xeùt cô sôû TDM maø hoï ñaõ laép ñaët vaø do vaäy phaûi ñoái ñaàu vôùi quyeát ñònh khoù khaên veà vieäc naâng caáp heä thoáng naøy, neân ñaàu tö voán cho thieát bò chuyeån maïch keânh vaø xaây döïng moät maïng NGN xeáp choàng, hay thaäm chí neân thay theá caùc toång ñaøi truyeàn thoáng baèng nhöõng chuyeån maïch coâng ngheä môùi sau naøy. Hoï cuõng phaûi xem xeùt aûnh höôûng cuûa söï gia taêng löu löôïng Internet quay soá tröïc tieáp vôùi thôøi gian giöõ maùy ngaén hôn nhieàu. Ñeå duy trì caïnh tranh caùc nhaø khai thaùc naøy caàn tìm ra phöông phaùp cung caáp caùc dòch vuï môùi cho caùc khaùch haøng cuûa hoï trong thôøi kyø quaù ñoä tröôùc khi caùc maïng cuûa hoï tieán trieån sang NGN moät caùch ñaày ñuû. Vaán ñeà lôùn nhaát caàn caân nhaéc khi saép tôùi caàn hoã trôï dòch vuï thoaïi qua IP vaø haøng loaït caùc dòch vuï giaù trò gia taêng khaùc laø cô cheá “best effort” phaân phoái caùc goùi tin khoâng coøn ñuû ñaùp öùng nöõa. Moät thaùch thöùc caên baûn ôû nay laø môû roäng maïng IP theo nhieàu höôùng, khaû naêng cung caáp ña dòch vuï trong khi vaãn giöõ ñöôïc öu theá cuûa maïng IP. Ñeå ñaûm baûo QoS caàn thieát, caùc nhaø khai thaùc seõ phaûi coù khaû naêng cam keát cung caáp caùc thoûa thuaän veà möùc dòch vuï (SLA), caùc yeâu caàu veà baêng taàn vaø caùc tham soá chaát löôïng. Moät khía caïnh khaùc baûo ñaûm chaát löôïng laø quy moâ maïng phaûi ñuû lôùn ñeå cung caáp cho khaùch haøng nhaèm choáng laïi hieän töôïng ngheõn coå chai trong löu löôïng cuûa maïng loõi. Moät trong nhöõng ñaëc tröng cuûa NGN chính laø khaû naêng taêng soá löôïng cuûa caùc giao dieän môû, nhöng ñieàu ñoù cuõng haøm chöùa caùc nguy cô ñe doïa an ninh cuûa maïng. Do ñoù, ñaûm baûo an toaøn thoâng tin trôû thaønh vaán ñeà soáng coøn cuûa caùc nhaø khai thaùc nhaèm baûo veä maïng choáng laïi BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN - 17 - söï taán coâng töø phía caùc tin taëc. Caùc coâng cuï an ninh vaø maät maõ hoùa phaûi luoân luoân saün saøng. Trong voøng hai thaäp kyû vöøa qua, coâng ngheä quang ñaõ chöùng minh ñöôïc laø moät phöông tieän truyeàn taûi thoâng tin hieäu quaû treân khoaûng caùch lôùn, vaø hieän nay noù laø coâng ngheä chuû ñaïo trong truyeàn daãn treân maïng loõi. Vôùi caùc caûi tieán hieän nay, nhö coâng ngheä gheùp keânh phaân chia theo maät ñoä böôùc soùng DWDM, naâng cao ñaùng keå hieäu quaû kinh teá veà truyeàn taûi treân maïng caùp quang. Ngaøy nay, IP theo döï kieán seõ trôû thaønh giao dieän hoaøn thieän thöïc söï cho caùc maïng loõi NGN. Vaán ñeà quan troïng ôû ñaây laø maïng caùp quang phaûi toái öu cho ñieàu khieån löu löôïng IP. Moät giaûi phaùp coù tính thuyeát phuïc hieän nay laø hoäi tuï caùc lôùp döõ lieäu vaø caùc lôùp quang trong maïng loõi. Vieäc hoäi tuï naøy mang laïi moät soá lôïi theá nhö cung caáp caùc dòch vuï toác ñoä cao, baûo veä doøng thoâng tin lieân tuïc cho maïng quang vôùi chuyeån maïch nhaõn ña giao thöùc chung MPLS. Moät vaán ñeà khoâng keùm phaàn quan troïng laø vaán ñeà veà caùc giaûi phaùp quaûn lyù thích hôïp cho maïng NGN. Trong khi mong muoán xaây döïng moät maïng quaûn lyù phaûi laøm vieäc trong moät moâi tröôøng ña nhaø ñaàu tö, ña nhaø khai thaùc, ña dòch vuï coøn mang tính logic, tuy vaäy noù vaãn boäc loä nay laø ñieåm raát caàn löu yù. Maëc duø coøn phaûi maát nhieàu thôøi gian vaø coâng söùc tröôùc khi heä thoáng quaûn lyù maïng ñöôïc trieån khai, nhöng muïc tieâu naøy vaãn coù giaù trò thuyeát phuïc vaø seõ mang laïi nhieàu lôïi ích nhö giaûm chi phí khai thaùc, dòch vuï ña daïng. Taát caû nhöõng yeáu toá treân nay döôøng nhö laøm cho NGN mang ñaäm söï phöùc taïp. Tuy nhieân neân nhìn maïng NGN trong maïng thoâng tin toaøn caàu ngaøy nay, trong ñoù caùc maïng chuyeån maïch keânh truyeàn thoáng vaø chuyeån maïch goùi song song toàn taïi, caùc maïng di ñoäng vaø coá ñònh khoâng ñôn giaûn trong vieäc cuøng khai thaùc, vaø thaäm chí caùc thaønh phaàn maïng khaùc nhau treân maïng cuõng yeâu caàu phaàn quaûn lyù rieâng bieät. Treân quan ñieåm ñoù, NGN höôùng veà moät caùi gì ñoù heát söùc phöùc taïp, nhöng seõ cho pheùp tieát kieäm chi phí khai thaùc moät caùch thích ñaùng. 5. Tìm hieåu caùc coâng ngheä 5.1. Coâng ngheä truyeàn daãn Trong caáu truùc maïng theá heä môùi, truyeàn daãn laø moät thaønh phaàn cuûa lôùp keát noái (bao goàm chuyeån taûi vaø truy nhaäp). Coâng ngheä truyeàn daãn cuûa maïng theá heä môùi laø SDH, WDM vôùi khaû naêng hoaït ñoäng meàm deûo, linh hoaït, thuaän tieän cho khai thaùc vaø ñieàu haønh quaûn lyù. BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN - 18 - Caùc tuyeán truyeàn daãn SDH hieän coù vaø ñang ñöôïc tieáp tuïc trieån khai roäng raõi treân maïng vieãn thoâng laø söï phaùt trieån ñuùng höôùng theo caáu truùc maïng môùi. Caàn tieáp tuïc phaùt trieån caùc heä thoáng truyeàn daãn coâng ngheä SDH vaø WDM, haïn cheá söû duïng coâng ngheä PDH. Caùp quang: ƒ Hieän nay treân 60% löu löôïng thoâng tin ñöôïc truyeàn ñi treân toaøn theá giôùi ñöôïc truyeàn treân maïng quang. ƒ Coâng ngheä truyeàn daãn quang SDH cho pheùp taïo treân ñöôøng truyeàn daãn toác ñoäc cao (n* 155 Mb/s) vôùi khaû naêng baûo veä cuûa caùc maïch voøng ñaõ ñöôïc söû duïng roäng raõi ôû nhieàu nöôùc vaø ôû Vieät Nam. ƒ WDM cho pheùp söû duïng ñoä roäng baêng taàn raát lôùn cuûa sôïi quang baèng caùch keát hôïp moät soá tín hieäu gheùp keânh theo thôøi gian vôùi ñoä daøi caùc böôùc soùng khaùc nhau vaø ta coù theå söû duïng ñöôïc caùc cöûa soå khoâng gian, thôøi gian vaø ñoä daøi böôùc soùng. Coâng ngheä WDM cho pheùp naâng toác ñoä truyeàn daãn leân 5Gb/s, 10Gb/s vaø 20Gb/s. Voâ tuyeán: ƒ Vi ba: Cong ngheä truyeàn daãn SDH cuõng phaùt trieån trong lónh vöïc vi ba, tuy nhieân do nhöõng haïn cheá cuûa moâi tröôøng truyeàn daãn soùng voâ tuyeán neân toác ñoä vaø chaát löôïng truyeàn daãn khoâng cao so vôùi coâng ngheä truyeàn daãn quang. ƒ Veä tinh: Veä tinh quyõ ñaïo thaáp (LEO – Low Earth Orbit), veä tinh quyõ ñaïo trung bình (MEO – Medium Earth Orbit). Thò tröôøng thoâng tin veä tin trong khu vöïc ñaõ coù söï phaùt trieån maïnh trong nhöõng naêm gaàn ñaây vaø seõ coøn tieáp tuïc trong nhöõng naêm tôùi. Caùc loaïi hình dòch vuï veä tinh ñaõ raát phaùt trieån nhö: DTH töông taùc, truy nhaäp Internet, caùc dòch vuï baêng roäng, HDTV… Ngoaøi caùc öùng duïng phoá bieán ñoái vôùi nhu caàu thoâng tin quaûng baù, vieãn thoâng noâng thoân, vôùi söï keát hôïp söû duïng caùc öu ñieåm cuûa coâng ngheä CDMA, thoâng tin veä tin ngaøy caøng coù xu höôùng phaùt trieån ñaëc bieät trong lónh vöïc thoâng tin di ñoäng, thoâng tin caù nhaân,… BAØI GIAÛNG NGN Chöông 1: Toång quan veà NGN - 19 - 5.2 Coâng ngheä maïng truy nhaäp Trong xu höôùng phaùt trieån NGN seõ duy trì nhieàu loaïi hình maïng truy nhaäp vaøo moät moâi truyeàn daãn chung nhö: ƒ Maïng truy nhaäp quang ƒ Maïng truy nhaäp voâ tuyeán ƒ Caùc phöông thöùc truy nhaäp caùp ñoàng: HDSL, ADSL. ƒ Xu höôùng phaùt trieån maïng truy nhaäp baêng roäng 5.3. Coâng ngheä chuyeån maïch Chuyeån maïch cuõng laø moät thaønh phaàn trong lôùp maïng chuyeån taûi cuûa caáu truùc NGN nhöng coù nhöõng thay ñoåi lôùn veà maët coâng ngheä so vôùi caùc thieát bò chuyeån maïch TDM tröôùc ñaây. Coâng ngheä chuyeån maïch cuûa maïng theá heä môùi laø IP, ATM, ATM/IP hay MPLS thì hieän nay vaãn chöa xaùc ñònh roõ, tuy nhieân noùi chung laø döïa treân coâng ngheä chuyeån maïch goùi, cho pheùp hoaït ñoäng vôùi nhieàu toác ñoä vaø dòch vuï khaùc nhau. Coâng ngheä chuyeån maïch quang: caùc keát quaû nghieân cöùu ôû möùc thöû nghieäm ñang höôùng tôùi vieäc cheá taïo caùc chuyeån maïch quang. Trong töông lai seõ coù caùc chuyeån maïch quang phaân loaïi theo nguyeân lyù sau: chuyeån maïch quang phaân chia theo khoâng gian, chuyeån maïch quang phaân chia theo thôøi gian, chuyeån maïch quang phaân chia theo ñoä daøi böôùc soùng.