Đề cương:cồng chiêng – sản phẩm du lịch độc đáo ở Tây Nguyên

GVHD: ThS. Nguyễn Phước Hiền SVTH: Trần Tấn Lai Khoá luận tốt nghiệp - Lớp 06DLHD - Khoa Du lịch - Trường ĐH Hùng Vương - TP. HCM z BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG TP.HỒ CHÍ MINH KHOA DU LỊCH ĐỀ TÀI CỒNG CHIÊNG – SẢN PHẨM DU LỊCH ĐỘC ĐÁO Ở TÂY NGUYÊN Giảng viên hướng dẫn : ThS. Nguyễn Phước Hiền Sinh viên thực hiện : Trần Tấn Lai Lớp : 06DLHD MSSV : 120600074 Niên khĩa : 2006 – 2010 Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 9 năm 2010 GVHD: ThS. Nguyễn Phước Hiền SVTH: Trần Tấn Lai Khoá luận tốt nghiệp - Lớp 06DLHD - Khoa Du lịch - Trường ĐH Hùng Vương - TP. HCM LỜI NĨI ĐẦU  Trong xu thế phát triển kinh tế như hiện nay thì ngành du lịch đang là một ngành kinh tế mà thế giới nĩi chung và Việt Nam nĩi riêng đang chú trọng để phát triển và xem như là một ngành kinh tế mũi nhọn. Điều này xuất phát từ nhu cầu của con người ngày nay sống trong một mơi trường kinh tế năng động, tất bật với những nỗi lo thì khi cĩ được chút ít thời gian là họ nghĩ ngay đến du lịch để tạm quên đi những ngày làm việc mệt nhọc, căng thẳng mà tận hưởng những giờ phút thư giãn bên gia đình và người thân. Hơn thế nữa, đầu tư cho việc kinh doanh du lịch khơng những là phương thức làm tăng thu nhập quốc dân, gia tăng nguồn thu ngoại tệ, làm giàu cho xã hội mà cịn là cơ hội quảng bá hình ảnh đất nước với bạn bè trên khắp năm châu. Cĩ nhiều loại hình du lịch nhằm đáp ứng cho những yêu cầu đa dạng của du khách, chẳng hạn như du lịch khám phá, du lịch sinh thái, du lịch chữa bệnh, du lịch văn hố – lễ hội,...Tuy nhiên bên cạnh nhu cầu nghỉ dưỡng, thư giãn một bộ phận khơng nhỏ du khách khi đi du lịch họ cịn muốn tìm hiểu những địa điểm mới lạ cĩ cuộc sống hồn tồn khác so với cuộc sống hàng ngày của họ cũng như tìm hiểu về những nét văn hĩa của nơi họ đến nhằm làm giàu thêm cho kho tàng tri thức của họ thơng qua việc nghỉ ngơi, du lịch. Nắm bắt được xu thế phát triển của đời sống và nhu cầu của du khách, hiện nay các cơng ty du lịch và lữ hành đã tung ra hàng loạt những chương trình tham quan, du lịch văn hĩa nhằm giúp cho du khách cĩ thể vừa thư giãn, nghỉ ngơi vừa tìm hiểu về các đặc trưng văn hĩa nơi đến cũng như các sản phẩm du lịch văn hĩa độc đáo của đất nước Việt Nam, mà tiêu biểu nhất đĩ chính là tour du lịch đến với vùng đất Tây Nguyên để tận mắt chứng kiến, tìm hiểu những phong tục tập quán của người dân bản địa nơi đây và độc đáo hơn đĩ là tìm hiểu một sản phẩm du lịch văn hĩa tiêu biểu của Việt Nam đĩ là “Cồng Chiêng Tây Nguyên”. Nĩi đến Cồng Chiêng Tây Nguyên thì quả thật là một sản phẩm du lịch mà ai trong chúng ta cũng cảm thấy vơ cùng thích thú và hào hứng tìm hiểu. Nhất là trong GVHD: ThS. Nguyễn Phước Hiền SVTH: Trần Tấn Lai Khoá luận tốt nghiệp - Lớp 06DLHD - Khoa Du lịch - Trường ĐH Hùng Vương - TP. HCM những chuyến du lịch về với vùng đất Tây Nguyên thì ai cũng muốn được tận mắt nhìn thấy chiếc Cồng, chiếc Chiêng, được thưởng thức loại âm thanh linh thiêng và độc đáo này. Tuy nhiên, từ trước đến nay cĩ khá nhiều cơng trình nghiên cứu về Cồng Chiêng Tây Nguyên nhưng nghiên cứu Cồng Chiêng Tây Nguyên dưới gĩc độ là một sản phẩm du lịch thì đây là điều khá mới mẻ và đĩ cũng chính là khía cạnh mà tác giả muốn đề cập đến trong đề tài: “Cồng Chiêng – Sản Phẩm Du Lịch Độc Đáo ở Tây Nguyên”. Đây là một đề tài mang tính thực tiễn cao và chuyên sâu về văn hĩa nên trong suốt quá trình thu thập tài liệu, nghiên cứu và xử lý thơng tin, chắc chắn tác giả đã khơng tránh được những thiếu sĩt. Tác giả rất mong nhận được sự phê bình, đĩng gĩp ý kiến quý báu của Quý Thầy, Cơ, anh chị và bạn bè để khố luận được hồn chỉnh hơn. Xin trân trọng cảm ơn và xin được phép giới thiệu đến Quý Thầy, Cơ, anh chị và các bạn nội dung của bài khố luận này. Trần Tấn Lai GVHD: ThS. Nguyễn Phước Hiền SVTH: Trần Tấn Lai Khoá luận tốt nghiệp - Lớp 06DLHD - Khoa Du lịch - Trường ĐH Hùng Vương - TP. HCM MỤC LỤC MỤC LỤC LỜI NĨI ĐẦU DẪN NHẬP ............................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài ..........................................................................................1 2. Mục đích và ý nghĩa nghiên cứu ..................................................................2 3. Lịch sử nghiên cứu .......................................................................................2 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu .......................................................................3 5. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................4 5.1. Phương pháp sưu tầm tài liệu..............................................................4 5.2. Phương pháp tiếp cận và phân tích hệ thống ......................................4 5.3. Phương pháp khảo sát thực địa ...........................................................4 5.4. Phương pháp bản đồ ............................................................................4 5.5. Phương pháp so sánh ...........................................................................5 CHƯƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 1. Các khái niệm và định nghĩa........................................................................6 1.1. Du lịch ...................................................................................................6 1.2. Văn hĩa .................................................................................................7 1.3. Du lịch văn hĩa .....................................................................................7 1.4. Văn hĩa Cồng Chiêng ..........................................................................8 1.5. Điểm du lịch..........................................................................................8 1.6. Tuyến du lịch ........................................................................................9 1.7. Sản phẩm du lịch ..................................................................................9 2. Đặc tính của sản phẩm du lịch ...................................................................10 2.1. Tính tổng hợp .....................................................................................10 2.2. Tính khơng dự trư..............................................................................10 2.3. Tính khơng thể chuyển dịch...............................................................11 GVHD: ThS. Nguyễn Phước Hiền SVTH: Trần Tấn Lai Khoá luận tốt nghiệp - Lớp 06DLHD - Khoa Du lịch - Trường ĐH Hùng Vương - TP. HCM 2.4. Tính dễ dao động ................................................................................11 2.5. Tính thời vụ ........................................................................................12 3. Chức năng của du lịch ................................................................................12 3.1. Chức năng kinh tế ..............................................................................12 3.2. Chức năng xã hội................................................................................12 3.3. Chức năng chính trị ...........................................................................13 3.4. Chức năng tri thức .............................................................................13 4. Mối quan hệ giữa Du lịch và Văn hĩa .......................................................13 4.1. Sự tác động của Cồng chiêng đối với Du lịch ....................................14 4.2. Sự tác động của Du lịch đến Cồng chiêng .........................................15 4.3. Vai trị của Du lịch với bảo tồn, phát triển Cồng chiêng ..................16 TIỂU KẾT CHƯƠNG I.......................................................................................17 CHƯƠNG II TỔNG QUAN VỀ CỒNG CHIÊNG TÂY NGUYÊN 1. Tổng quan Tây Nguyên ..............................................................................19 1.1. Khái niệm Tây Nguyên ......................................................................19 1.2. Đặc điểm địa lý ...................................................................................19 1.3. Sơ lược lịch sư ....................................................................................22 1.3.1. Giai đoạn tiền sư......................................................................22 1.3.2 Giai đoạn trước thời Nam tiến của người Việt .......................23 1.3.3. Giai đoạn Pháp thuộc ..............................................................25 1. 4. Sơ nét các dân tộc Tây Nguyên .........................................................30 2. Khái quát về văn hĩa Cồng Chiêng Tây Nguyên ......................................33 2.1 Nghệ thuật Cồng Chiêng .....................................................................33 2.1.1 Bài bản Cồng Chiêng ...............................................................33 2.1.2. Nhạc cụ Cồng Chiêng ..............................................................36 2.1.3. Nghệ nhân biểu diễn Cồng chiêng ..........................................42 2.2. Khơng gian văn hĩa gắn với biểu diễn Cồng chiêng .........................45 2.2.1. Nhà Dài ....................................................................................45 GVHD: ThS. Nguyễn Phước Hiền SVTH: Trần Tấn Lai Khoá luận tốt nghiệp - Lớp 06DLHD - Khoa Du lịch - Trường ĐH Hùng Vương - TP. HCM 2.2.2. Rượu Cần.................................................................................47 2.2.3. Cây Nêu....................................................................................48 2.2.4. Núi Rừng..................................................................................49 2.3 Vai trị của Cồng chiêng trong đời sống con người Tây Nguyên.......49 2.3.1 Cồng chiêng đối với sinh hoạt - Lễ hội cộng đồng ..................49 2.3.2. Cồng chiêng gắn với vịng đời người ......................................54 2.3.2. Cồng chiêng gắn với nghi lễ nơng nghiệp ...............................61 3. Cồng Chiêng Tây Nguyên – kiệt tác của nhân loại ...................................65 TIỂU KẾT CHƯƠNG II .....................................................................................67 CHƯƠNG III ĐỊNH HƯỚNG BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ CỒNG CHIÊNG TÂY NGUYÊN 1. Thực trạng khai thác sản phẩm du lịch Cồng chiêng Tây Nguyên ..........69 1.1. Thực trạng ..........................................................................................69 1.2. Thuận lợi.............................................................................................70 1.3. Tồn tại .................................................................................................72 2. Định hướng .................................................................................................74 2.1. Định hướng về cơ sở hạ tầng – cơ sở vật chất kỹ thuật ....................74 2.2. Định hướng về nguồn nhân lực..........................................................75 2.3. Định hướng về Marketing ..................................................................75 2.4. Định hướng về sản phẩm ...................................................................76 3. Giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị Cồng Chiêng Tây Nguyên ............77 3.1. Đối với các cấp chính quyền ..............................................................77 3.2. Đối với ngành du lịch .........................................................................78 3.3. Đối với các đơn vị kinh doanh du lịch ...............................................79 3.4. Đối với cộng đồng địa phương ...........................................................79 3.5. Đối với lực lượng hướng dẫn viên .....................................................79 3.6. Đối với du khách.................................................................................80 KẾT LUẬN ..........................................................................................................81 GVHD: ThS. Nguyễn Phước Hiền SVTH: Trần Tấn Lai Khoá luận tốt nghiệp - Lớp 06DLHD - Khoa Du lịch - Trường ĐH Hùng Vương - TP. HCM TÀI LIỆU THAM KHẢO